festspel-avis 2012

Volda og Ørsta, 28.6.2012–1.7.2012

Festspeldiktar Arne Moslåtten Hellbillies Edvard Hoem Elin Furubotn Egil Olsen Stein Torleif Bjella Veslemøy

www.aasentunet.no

frost med

ia as

2 Dei nynorske festspela • Ivar Aasen-tunet • 28. juni – 1. ju l i 2012 • Volda og Ørsta

Programmagasin Dei nynorske festspela 2012Utgivar: Nynorsk kultursentrum,

Indrehovdevegen 176, 6160 Hovdebygda

Tlf 70 04 75 70 • Faks 70 04 75 71

www.aasentunet.no • [email protected]

Ansvarleg redaktør: Ottar Grepstad

Redaktør: Laila Walseth LidI redaksjonen: Kjerstin Gjengedal, Ottar Grepstad, Laila Walseth Lid, Åshild Widerøe, Gaute Øvereng og Anders Aanes

Produksjon: Aarflots Prenteverk AS, ved Rune Hauge Aarflot

Trykk: Sunnmørsposten/Polaris Trykk Ålesund

Opplag: 33 000, av dette 32 000 som innstikk i Sunnmørsposten 15. juni

Ordførarane i Volda og Ørsta har nok ein gong gleda av å ønskje alle velkomne til kom-munane våre i samband med Dei nynorske festspela.

I år er det ”Songen” som er tema. Det er eit tema nært knytt til språk og identitet, og Festspela er kvart år med på å

styrkje vår kjensle av at arven frå Ivar Aasen blir stadig vikti-gare, også for framtida til Ørsta og Volda.

Vi ønskjer frivillige, arrangø-rar, artistar og publikum hjar-teleg velkomne til Dei nynorske festspela i 2012!

Velkomne tilVolda og Ørsta!

Arild IversenOrdførar i Volda

Rune HovdeOrdførar i Ørsta

Velkomen til festspel20 år og vaksen, men framleis leiken og med evne til å overraske! Slik ønskjer Dei nynorske festspela å møte deg som publikum. Opp gjennom åra er det bygt opp ein solid organisasjon som forvaltar arven frå idealistane på 1990-talet, og Ivar Aasen-tunet er hovudarena, slik målet var heilt frå starten. Gjen-nomføringa er prega av stor innsatsvilje. Frivillige, lag og organisasjonar, samarbeidspartar og tilsette står alle på for å leggje til rette for givande festival-dagar og store opplevingar.

Opningskvelden held Hellbillies konsert i Ørsta sentrum etter at Dei nynorske festspela 2012 høg-tideleg er opna på utescena i Aasen-tunet av den første styreleiaren, Jon Tvinnereim. Sidan går det slag i slag med konsertar og andre litterære arran-gement, festspeldiktar Arne Moslåtten blir å treffe på mange arenaer, og dei yngste får etterlengta møte med tunkatten Lurivar. Songen er årets tema, og dei mange strålande utøvarane leier oss gjennom son-gen og festspelprogrammet fire dagar til ende.

I den vesle bygda Oldedalen var det songen som samla bygdefolket dagen etter orkanen Dagmar sist 1. juledag. Der stod dei alle, unge og eldre, mellom trea som var knekte som var dei spinkle fyrstikker, og song Ivar Aasens «Mellom bakkar og berg». Orkankoret frå Oldedalen kjem på Festspela. Kjem du? Velkomen skal du vere! – Kvart år er om lag femti personar

med på å gjere Festspela til ei god oppleving for både utøvarar og publikum. Innsatsen dei frivillige gjer, er avgjerande for at vi skal kunne ha fest og spel fire flotte dagar kvar sommar, seier program-ansvarleg Åshild Widerøe.

Som frivillig på Festspela får du god praksis innan kulturarbeid og ein unik sjanse til å knyte nye

kontaktar. Vi treng hjelp til mel-lom anna transport, billettkontroll, rydding, vakthald og parkering. Dei som er frivillige får fribillettar til festspelarrangement, t-skjorte og avslutningsfest med mat og drikke.

Vil du vere med på laget? Ring 70 04 75 70 eller send ein e-post til [email protected].

Frivillig under Festspela?

Miljømerka trykksak Polaris Trykk Ålesund 241 791

Dei nynorske festspela • Ivar Aasen-tunet • 28. juni – 1. ju l i 2012 • Volda og Ørsta 3

Dette kan bli årets folkefest i Hamne-parken. Hellbillies har funne den musikalske blandinga som treffer både ung og gammal, og torsdag held dei opningskonserten på Festspela.

Om dei spelar på countryfestivalar eller på urbane rockeklubbar, fulle hus trekkjer dei uansett. Barndomskameratane frå Ål spelar country- og folkemusikkinspirert countryrock som gjer seg forunderleg godt på hallingdialekt. Neste plata deira kjem i november, men i Hamneparken får publi-kum høyre materiale frå heile katalogen.

– Kanskje blir det ein låt frå den nye plata, dersom vi har noko som er godt nok innøvd til at vi har lyst å presentere det, seier vokalist Aslag Haugen.

Musikken deira blir nytta ved alle dei sto-re hendingane i livet, konfirmasjon, bryl-laup og gravferder. Eit sikkert teikn på at bandet når breitt. Hellbillies er mellom dei som heile tida har makta å utvikle seg, men samstundes har halde fast på eigenarten.

Trivst på scena – Lyden av bandet er annleis enn i starten, og låtmaterialet har også endra seg. I byrjinga handla låtane om eit slags lokalt univers. Det er jo kult, men ein kan ikkje drive på for lenge utan å utvide universet, seier Haugen.

Noka oppskrift på suksessen har han ikkje, men han meiner ein får mykje att for skikkeleg musikalsk handverk og gode nor-ske tekstar.

– Det er sterkt å oppleve at folk har brukt tid på å lære seg tekstane, og eg har opplevd å bli arrestert av publikummarar som kjem

etter konserten og fortel at eg song feil på andre verset, seier han.

Hellbillies er kjent som eit forrykande liveband som gir alt på konsertane. Det kjem av at dei kjenner seg trygge på scena, trur Haugen.

– Vi har spelt mykje live og er komforta-ble med det. Og så er det veldig moro. Vi vonar sjølvsagt at det smittar!

– Arne Moslåtten er ein av dei få som kan skrive ei kjærleikslåt på norsk utan å hamne midt i ei forferdeleg klisjémyr, seier Hellbillies-vokalist Aslag Haugen.

Det er dei to i lag som står for hovuddelen av arbeidet med Hellbillies-låtane. Aslag lagar melodi og skriv ein engelsk tekst som han gir vidare til Mo-slåtten. Han lagar ein ny norsk tekst etter rytmeførelegget frå den engelske.

– Og som oftast endar han

opp med å skrive om noko heilt anna. Han står fritt til å velje tema, fortel Haugen.

Han meiner Arne Moslåtten i dag er mellom dei beste tekst-forfattarane i Noreg. Ikkje berre fordi han greier å unngå kli-sjeane, men også fordi han skriv musikalsk. Det har mykje å seie for den som skal framføre.

– Vi har jobba på denne må-ten lenge, og veit stort sett kva som fungerer. Men eg veit at andre band kan få problem når den som skriv teksten er ein an-nan enn den som skal framføre. Det har med truverde å gjere.

Vi kjenner kvarandre godt, og Arne styrer unna ting han veit er heilt uaktuelt for meg å syngje om.

– Og nei, du får ikkje eit døme på det! ler han.

Hellbillies opnar Festspela

Torsdag 28. juni 21.00–22.30Hamneparken, ØrstaOPNINGSKONSERT: HellbilliesKr 350 / ungdom 250 / barn 200 / familie 900Billettpris ved inngangen kr 380

Tekstar med truverde

Hellbillies (pressefoto)

Arne Moslåtten (foto: Kjerstin Gjengedal)


Festspeldiktar Arne Moslåtten er ikkje heilt viss på om tekstane han skriv er litteratur. Men han vil gjerne at dei skal vere musikk.

– Det er ikkje så mange som legg vekt på dette med musikaliteten i språket, det er helst innhaldet ein blir vurdert utifrå. Rytme, trykk og lydbruk er like vanskeleg å meistre som innhald, men det får mykje mindre merksemd, seier Arne Moslåtten.

Over kaffi og kake på ein kafé på Gol fortel han om korleis han jobbar med skrivinga. Moslåtten står bak så godt som

alle song-tekstane til det enormt populære countryrock-bandet Hellbillies, og nett no er han inne i nok ein intensiv arbeidsperiode. For det neste albumet er i kjømda, og heime ligg det ein haug melodiar som må få tekstar.

Kryssordløysaren– I og med at eg skriv til ferdige melodiar, kan eg ikkje drive og skrive ein tekst no og då og ha dei liggjande i skuffen. Eg ventar til eg må skrive dei. Med slike rammer blir det rytmiske og musikalske i teksten endå viktigare. Det minner litt om å løyse kryss-ord, illustrerer han.

Moslåtten har alltid likt å skrive og fikle

med rim og rytme, så det var naturleg for han å prøve seg som songlyrikar då Hellbil-lies vart etablert. Eigentleg var han musikar og musikklærar, men musikk og språk heng tett i hop for han. Dei er, som han seier, organisert på same måten oppi skallen, og dermed blir det lettare å skrive songtekstar for ein som er musikalsk.

Å skrive ein god songtekst handlar mykje om å kassere, meiner han. Di meir av tek-sten som er ferdig, di trongare blir ram-mene for det som står att, og di fleire idear må i papirkorga. Det gjeld å vere kritisk, også når han finn linjer som passar perfekt reint rytmisk.

Leitar etter lydaneFestspeldiktaren Arne Moslåtten (teikning: Egil Olsen)


– Så les eg kanskje teksten på nytt etter eit par dagar, og så ser eg at det kanskje ik-kje var så fantastisk intelligent, eller språket var litt klønete. Då hjelper det ikkje at det passa med melodien, det må skrivast om.

Tekstar som slårMen når all kasting er unnagjort, står han att med ein tekst der språkrytmen og melodirytmen er identisk. Det gir teksten ei enorm gjennomslagskraft, hevdar Mo-slåtten. For når teksten ligg naturleg til melodien, er han lettare for publikum å oppfatte og hugse. Av same grunn prøver han å skrive så nært sitt eige talemål som råd. Hellbillies har fått både merksemd og skryt for å syngje på hallingdialekt, men det handlar om meir enn som så. Du finn ikkje høgtflygande poesispråk i ein Hellbillies-tekst.

– Mange songtekstar nyttar til dømes snudd ordstilling for å få det til å rime, seier han, og siterer «Den fyrste song eg høyra fekk» som døme.

– Innhaldet er jo strålande, men set-ningsoppbygginga er heilt snudd om. Eg prøver å unngå det, eg meiner det gjer teksten litt distansert. Eg vil at teksten skal liggje nær talemålet slik at han slår hardare når ein syng det.

Sjølv ville han heller ha skrive «Den fyr-ste song eg lydde på».

Skulle vere bygdebandHellbillies har fått prisar for språkbruken i songane sine, men Moslåtten ser ikkje på seg sjølv som nokon kvit riddar som rir ut i kamp på vegner av hallingdialekten. Dei musikalske omsyna har alltid gått framfor dei språklege, sjølv om han blir glad når

han får dialekten og musikken til å spele på lag. Hadde han visst at Hellbillies skulle ende med å selje plater i heile Noreg og få terningkast i riksavisene, kan det godt hende han ville ha moderert dialektbruken, vedgår han. Den første plata var meint for lokalmiljøet i Hallingdal.

– Og vi visste jo at folk som bur i Hallingdal, sikkert ville synest det var grise-morosamt at vi brukte litt gamle uttrykk og slikt. Det var nok bra vi ikkje visste vi skulle lanserast over heile landet. Då kunne vi ha enda med å file det ned for mykje.

I staden får dei kommentarar frå folk som ser slektskapen mellom hallingdialek-ten og eigne dialektar.

– Og så er det jo generelt stor språkinte-resse i Noreg. Det er eit tema ein kan greie å fyre opp mange folk med! Men eg har vel ikkje så stor tru på at prosjektet vårt skal ha så mykje å seie for språkutviklinga. Den går sin gang med eller utan Hellbillies.

I neste andedrag funderer han likevel over slektskapen mellom folkemusikk og dialektar. Begge blir overleverte frå person til person innanfor eit geografisk område, og med tida blir alle samde om å kutte no-kre kvasse konsonantar her og dra i hop litt der, slik at ein dialekt alltid vil liggje betre i munnen enn eit skriftspråk gjer.

– Og difor trur eg det er lettare å syngje på dialekt enn på bokmål eller nynorsk. I eit talemål er dei skarpe kantane borte, og då er det lettare å få fram ei meining.

Allment alvorMed tida har tekstane fått fleire lag, og alvoret skin meir gjennom enn det gjorde i starten då alt skulle vere morosamt. Det har skjedd samstundes som Hellbillies

har endra seg frå bygdeband for Hallingdal til nasjonal musikktungvektar.

– Vi er nok framleis eit meir ruralt enn urbant band, men det er blitt mindre dyr-king av konflikten mellom by og land. Det er lett å hamne i ein klisjé om kor fint det er på bygda og kor fælt det er i byen. Og det er blitt mindre bil i solnedgang, «five hundred miles away from home». I staden skriv eg om generelle konfliktar, ting som går føre seg mellom menneske og i hovuda på folk.

Han likar seg når han ser litt nærare på ein elles enkel og grei tekst og oppdagar at det kan liggje ei anna meining under det openberre. Då prøver han gjerne å fram-heve det underliggjande ved å flikke litt på formuleringane.

– Det vanskelegaste er eigentleg å finne noko å starte med. Greier eg først å finne ei line som sit godt, som er litt artig og som slår litt, så kan det vere starten på ei historie.

– Då er ein i gang.Kjerstin Gjengedal

Arne Moslåttenl Fødd: 4. april 1948 i Ål i Hallingdal.l Utdanna musikklærar, tidlegare rektor

ved Ål musikkskule.l Medlem i Hellbillies sidan starten i

1991. Har skrive alle songtekstane til bandet, unnateke éin.

l Fekk Edvard-prisen for tekstane til Hellbillies-albumet Spissrotgang. Har fått ei rekkje prisar saman med Hellbillies.

l Festspeldiktar på Dei nynorske fest-spela 2012, som første songlyrikar.

Torsdag 28. juni17.00–21.00 Kafeen, Aasen-tunetFestspeldiktarens favorittrett

18.00–19.15 Utescena, Aasen-tunetOPNINGSHØGTID

19.20 Gamletunet, Aasen-tunetBlomar ved bauta: Ivar Aasen-bautaen

21.00–22.30Hamneparken, ØrstaOPNINGSKONSERTHellbillies

Fredag 29. juni 12.30–12.45 Basisutstillinga, Aasen-tunetSongenOpning av temautstilling

14.30–15.15 Salen, Aasen-tunetLitteratur med Landro: Norsk eller engelsk?

16.00–16.45 Salen, Aasen-tunetFestspeldiktar Arne MoslåttenSamtale med Stein Torleif Bjella

23.00–02.00 Møre folkehøgskule, ØrstaMålbarGabriel Fliflet og Arne Moslåtten

Laurdag 30. juni13.00 Kunsthuset, ØrstaHallingdøl. Minne frå dalen

18.30–19.15 Salen, Aasen-tunet«Den gule songen»Lynkurs i å skrive den beste selskapssongen Kr 100

Søndag 1. juli 11.00–12.00 Utescena, Aasen-tunetFestspelgudsteneste i det fri

Her møter du festspeldiktaren


– Eg håpar folk set pris på det minimalistiske uttryk-ket i bileta mine, seier Egil Olsen. Når festspelutstil-linga 2012 opnar, er det første gongen songaren og songskrivaren frå Ørsta har utstilling med berre eigne kunstverk.

Han blir kalla Noregs mest jovi-ale songar/songskrivar, og det er også musikken sin han er mest kjend for. Han har gitt ut tre al-bum og spelt ei rekkje konsertar over heile landet. Egil Olsen tek med gitaren også til Festspela, men her er det som biletkunst-nar han får størst plass.

Det er også ein slags paral-lell mellom teknikken årets festspelutstillar brukar i song-skrivinga og måten han kom-ponerer bileta sine på. – Eg set saman bileta mine som ein slags kollasj, der eg målar bakgrun-nane på akryl, supplerer med figurar teikna med penn og fargeblyant, og set til slutt alt saman på data. Det ferdige produktet inneheld også gjerne element i databasert vektorgra-fikk og handskriven tekst, fortel Olsen. På same måten er mu-sikken hans eit produkt i skje-ringspunktet mellom akustiske instrument og digitale verktøy.

Festspelutstillinga vil inne-halde om lag 30 bilete, der

halvparten er trykk frå Olsen sine plateomslag, medan resten er måleri, akvarellar og blyant-teikningar.

Han har ikkje hatt eiga utstil-ling før, men har gjerne vist fram kunsten sin i samband med konsertar. – Eg har ein vel-dig barnsleg og grafisk stil som enkelte kanskje meiner er litt pretensiøs til å kalle kunst, men eg kallar alt eg gjer kunst, seier Olsen, som er spent på motta-kinga frå publikum.

Dei tre albuma han har gitt ut, har alle vore med engel-ske tekstar. No har han sett seg ned og omsett dei aller fleste av desse tekstane til nynorsk. Dette kjem også til å vise igjen i utstil-

linga, som reine tekstflater med eigne tekstar. – Eg skal også framføre eit par av dei nyom-sette nynorske tekstane mine på Festspela. Det blir spennande, seier Olsen. Festspelpublikum-met blir med andre ord dei første til å få oppleve Egil Olsen på norsk, både i ord, tonar og bilete.

Multikunstnar på heimebane

Under Festspela skal han stille ut eigne teikningar og diskutere språket i song-tekstar. Ørstingen Egil Olsen spelar på fleire strengar enn dei fleste.

Tittelen på siste plata til Egil Olsen, «Keep movin – keep dreamin», kan kanskje stå som

eit motto for livet hans. Heilt sidan barndomen har han strekt talentet sitt i mange retningar, og til Festspela kjem han både som biletkunstnar og som ord- og tonekunstnar. Konsertar har han halde mange av, men det er første gongen han stiller ut kunsten sin.

– Eg interesserte meg først for illustrering og ville eigentleg bli

filmskapar. Men så vart musik-ken så viktig for meg at den tok over. Sidan har det berre balla på seg, fortel han.

Likevel legg han mykje arbeid i illustrasjonane til albuma sine. Som artist ville han skape seg eit eige univers der han kunne bru-ke alle uttrykksmåtane for å lage ein heilskap, og publikum likar det dei har fått sjå og høyre.

– Som utvekslingsstudent i USA studerte eg berre ulike for-mer for kunstfag, og eg tenkjer kanskje litt som ein filmskapar når eg produserer musikk. Kor-leis instrumenta skal plasserast og slikt. Eg får høyre av andre musikarar at eg gjer ting litt annleis, seier Olsen.

Torsdag 28. juni 17.30–17.45 Galleriet, Ivar Aasen-tunetFestspelutstillinga 2012GratisFestspelutstillinga er open fram til 15. august

Sjølvportrett av ein songar/songskrivar

Festspelutstillar og multikunstnar Egil Olsen (foto: Ante Giskeødegård)


Stein Torleif Bjella har på kort tid blitt ei røyst å rekne med i musikk-Noreg. Og det er særleg som tekst-forfattar han er blitt lagt merke til.

Så verdsett er Bjella som tekst-forfattar, at fleire framståande artistar reagerte sterkt då han ikkje blei nominert i nettopp sjangeren «Tekstforfatter» un-der Spellemannprisen i fjor.

– Bjella er ein av dei som klårast skil seg ut. Han har for-nya visesjangeren, og framstår som ein moderne Alf Prøysen i måten han skildrar folk på landet, spesielt den nevrotiske bygdemannen som eksponerer fleire veikskapar enn han ved-går, sa Bjørn Eidsvåg til VG Nett i desember i fjor.

Sjølv skildrar den tilbake-haldne og stillfarne Bjella seg som ganske enkelt «mann med gitar». Han blir òg kalla «tals-mannen for dei tause menn». Og det er kanskje ikkje rart når ein ser på tekstane frå debut-plata Heidersmenn (2009): «Du går og leie rundt omkring / på den lekre fruen min. / Ha alder sett ho so glad / gode venni er gode å ha./ Eg går rundt i mitt tomme hus / du går rundt i elskovsrus. / Kan du hugse at eg sa / gode venni er gode og ha.»

Debutplata fekk jamt over svært gode kritikkar, men det var altså med albumet Vonde visu at Bjella nådde eit større publikum. Titlane på songane, til dømes «Innegubbe», «Ro-mantikken gjer meg sjuk» og «Moromann», tilseier at tekstu-niverset er det same som på før-ste plata. Bjella er likevel ikkje redd for å hamne i same båsen av tekstforfattarar som hyllar bygdelivet, kan det verke som.

– Det handlar om å sjå det rundt seg, og ta innover seg det som er rundt oss. Leve med det som er rundt oss, på same måten som Lars Lillo syng om det som er rundt han i Oslo. Eller når Jokke gjorde det. Så er utfordringa å gjere det til noko meir enn heimstaddikting, nemleg at det kan bety noko universelt. Det er jo det som er hemmelegheita. Dess meir presist du klarer å setje finge-

ren på det, dess meir vil andre kunne kjenne seg att, uttala han til journalist André Løyning i 2009.

Arne Moslåtten har brøytt vegen for songtekstar på hallingdialekt med ei spennvidd i tematikk og stemningar. Stein Torleif Bjella er bilen som køyrer på nybrøytt veg.

Fredag ettermiddag under Dei nynorske festspela leier Bjella ein samtale med årets festspel-diktar. Kva han konkret kjem til å spørje Moslåtten om, vil ikkje Bjella avsløre heilt enno.

– Han er jo ein sambygding,

så det kan kanskje bli øydeleg-gjande for han, seier Bjella og ler. Men han blir raskt alvorleg igjen og uttrykkjer stor respekt for handverket Moslåtten utø-var.

– Eg er interessert i det reint praktiske om korleis han skriv. Korleis han gjer handverket sitt.

Medan Moslåtten har nokså stramme rammer for korleis han må dikte tekstane sine – han får ferdige melodiar frå vokalist Aslag Haugen – er prosessen til Bjella meir eit einmannsshow. Han sit og skriv

teksten medan han spelar gitar. – Eg er veldig usikker på kor-

leis han då gjer det. Moslåtten har jo eit sterkt øyre for dia-lekten og kan den svært godt. I tillegg stør han seg på nynorsk. Ordtilfanget hans er rikt og han fargelegg tekstane med kunn-skap om hallingmålet.

Det å skrive tekstar på dialekt har Bjella eit nokså pragmatisk forhold til.

– Det er som med alt anna. Det er kvaliteten som tel. Det som er bra, det lever, medan det som er dårleg går bort. Det er

mange gode artistar som syng på engelsk, og det må få vere lov å prøve seg ute i verda.

– Men for meg var mors-målet det lettaste å ta tak i.

I godt selskap med Vonde visu

Fredag 29. juni 20.00–21.15 Utescena, Ivar Aasen-tunetStein Torleif BjellaKr 300 / ungdom 200

Fredag 29. juni 16.00–16.45 Salen, Ivar Aasen-tunetFestspeldiktar Arne Moslåtten i samtale med Stein Torleif BjellaKr 100 / ungdom 50

Møte mellom to handverkarar

Stein Torleif Bjella (foto: Knut Bry)


Det blir få instrument, men desto meir atmosfære når Elin Furubotn og Karl Seglem inntek scena laur-dag kveld.

Visesongaren Elin Furubotn og saksofonisten Karl Seglem har samarbeidd i fleire år, og under Festspela får publikum høyre stoff frå det siste albumet Heilt nye vei. Dei jazzinspirerte visene til Furubotn handlar gjerne om det nære og kvardagslege – viser som skapar stemningar med få verkemiddel.

– Eg likar godt det vesle formatet. Vi improviserer gjerne litt på scena og veit ikkje alltid heilt kva som skjer. Då er det godt å berre vere to. Vi må lytte til kvarandre, og eg trur det ska-par større nærleik til publikum òg, seier Furubotn.

Heilt nye vei er det femte albumet hennar. Det er også lansert internasjonalt til gode kritikkar, sjølv om tekstane er på norsk, nærare bestemt sta-vangerdialekt.

– Norsk er mitt språk, og det er eit direkte språk. Ein kan ikkje så lett gøyme seg, og det likar eg. Kanskje gjer det også at ein lyttar nøyare til teksten, og det vil eg jo gjerne at dei som høyrer på skal gjere. Norske tekstar gir noko ærleg, som eg likar, meiner ho.

Furubotn lagar tekst og melodi parallelt. Bilete i hovudet blir om-sett i klangar og grep på gitaren.

– Eg leitar etter ei stemning, ein atmosfære. Det treng ikkje vere vart og fint heile tida, ein må kunne formidle kraft også, sjølv om det berre er eg og gitaren. Eg vil kunne ta det både heilt ut og heilt ned, seier ho.

Karl Seglem medverkar med både saksofon og bukkehorn. Saman skal dei mellom anna på turné i Tyskland, der Seglem har gitt ut fleire plater tidle-gare. Heilt nye vei er det første albumet til Furubotn som blir lansert i Tyskland.

Nært og leikande

Laurdag 30. juni19.30–20.30 Salen, Ivar Aasen-tunetElin Furubotn og Karl SeglemKr 250 / ungdom 150

Karl Seglem og Elin Furubotn (foto: Geir Birkeland)

Fredag kveld er det urnorske klangar som fyller salen i Aasen-tunet, når fire av våre beste folkesongarar og musikarar står saman på scena.

Berit Opheim Versto, Åsne Valland Nordli og Benedicte Maurseth hadde samarbeidd to og to før dei fann i lag alle tre på albu-met Fodne ho svara stilt, som kom ut i 2008. Her framførte dei folketonar samla inn av Geirr Tveitt. På konserten i Aasen-tunet får publikum høyre utdrag frå plata, men også andre melodiar som Tveitt både samla inn og skreiv sjølv, i tillegg til andre religiøse folketonar og slåttemateriale. Sigbjørn Ape-land på trøorgel har lenge vore med i dette samabeidsprosjektet, som har utvikla seg konsert for konsert.

– Vi har utvida repertoaret litt sidan plata kom. Vi jobbar fram arrangementa i lag, og legg mykje vekt på å improvisere kring songane, seier Benedicte Maurseth.

I og med at improvisasjon er viktig, trur eg framføringane våre blir best med eit ak-tivt lyttande publikum til stades, seier ho.

Fleirstemt norsk songskatt

Fredag 29. juni 22.00–23.00Salen, Ivar Aasen-tunetFodne ho svara stiltKr 250 / honnør og student 200 / ungdom 150

Frå venstre Benedicte Maurseth, Åsne Valland Nordli, Sigbjørn Apeland og Berit Opheim Versto (foto: Ingvil Skeie Ljones)


For 20 år sidan blei dei før-ste nynorske Festspela opna på flyplassen i Hovdebyg-da. Etter fleire år innandørs flyttar vi igjen opnings-høgtida ut, til den flotte utescena i Aasen-tunet, og får med det plass til langt fleire publikummarar.

– Opningshøgtida i år knyter 20 års festspelhistorie til framtida, seier programansvarleg Åshild Widerøe. Den første styreleia-ren for Festspela, Jon Tvinne-reim, skal halde opningstalen. Han arbeidde på Høgskulen i Volda då dei første festspelpla-nane tok form, og var ein av dei sentrale personane som stabla Dei nynorske festspela på beina

som ein nyskapande festival med fagleg seminar, litteratur og musikk på programmet. I opningstalen vil han både sjå tilbake på den første festspeltida og gi eit historisk bilete på kva Festspela har betydd i desse 20 åra.

Ei gruppe frå Ørsta og Volda ballettskule dansar Festspela vi-dare inn i framtida. Dei unge og svært talentfulle dansarane tek heile uterommet i bruk når dei framfører to dansar på opnings-høgtida, begge koreograferte av Renáta Nagy Vynikalová.

Festspeldiktar Arne Moslåt-ten har sjølvsagt ei sentral rolle under opningshøgtida. Han har skrive ein heilt ny tekst spesielt for dette arrangementet, og framfører han denne gongen utan musikk. Festspelutstilla-ren Egil Olsen byd derimot på den musikalske sida av seg sjølv under opningshøgtida. Han tek med seg gitaren, to med-musikantar og eigne songar på nynorsk. Egil Olsen på nynorsk er det ikkje mange som har høyrt før.

Opningshøgtida har også sine faste innslag. Prisen Årets nynorskbrukarar blir i år delt ut til Ingvild Bryn og Arill Riise, og publikum får vere med i

allsong. Med Songen som tema for Festspela, blir allsongen vonleg løfta til nye høgder. Tak-høgda i uteamfiet er det i alle fall ingenting å seie på.

– Det er mogleg å skiple Ingvild Bryn og få Arill Riise til å snakke som ein forkava verdsmeister på ski. Alt som skal til, er å fortelje dei at dei er kåra til Årets nynorskbrukarar 2012, seier Ottar Grepstad.

«Prisen Årets nynorskbrukar 2012 går til Ingvild Bryn og Arill Riise for utsøkt språkrøkt og framifrå bruk av normert nynorsk i moderne nyheits-journalistikk i radio og fjern-syn», seier juryen for prisen,

styret i Nynorsk kultursentrum. – Eg blir berre meir og meir glad i nynorsken, sa Ingvild Bryn då ho hadde fått summa seg. – Å få nynorskens nobel-pris er stort. Eg er då berre ein journalist, sa Arill Riise.

Styret la vekt på at nynorsk som andre språk både er skrift og tale. – Tradisjonen for at ny-norsk gjerne blir realisert som tale gjennom dialektane, skal førast vidare. Når 2012-nor-malen for nynorsk blir innført, bør vi likevel også gi meir rom for normert nynorsk tale, seier Grepstad

Den gjeve prisen blir i år delt ut for 13. gong. Under opnings-høgtida 28. juni får Bryn og Riise velfortent heider og kvar sine 40 000 kr. Seinare på kvel-den kjem dei til orde i «Prisvin-narens time». Då har dei nok fått att både munn og mæle.

Opningshøgtid på utescena

Torsdag 28. juni 18.00–19.15 Utescena, Ivar Aasen-tunetOPNINGSHØGTIDKr 100 / ungdom, barn 50 / familie 250

Torsdag 28. juni19.30–20.15Salen, Ivar Aasen-tunetÅrets nynorskbrukarar 2012Kr 100

Nynorskprisen til Bryn & Riise

Ingvild Bryn(foto: Anne Liv Ekroll)

Arill Riise (foto: TV2)

Jon Tvinnereim (foto: Møre)


Kunne Ivar Aasen notar? Spela han noko instru-ment? Laga han sjølv tonar til dikta sine? Slike spørs-mål kjem Terje Aarset til å stille i Ivar Aasen-min-neforedraget, som i år har tittelen «Aasen-songane».

– Eg vil nok leggje mest vekt på tonane i foredraget mitt, mest fordi det er dette som er minst kjent, seier Aarset.

Under foredraget blir det høve til å høyre nokre av to-nane, og her har Aarset med seg musikar og komponist Roar Goksøyr og musikklærar og songar Siv Aurdal. Det blir òg tid til litt allsong.

Neste år er det 150 år sidan Symra kom ut, og Aarset peikar på at halvparten av songane i denne diktsamlinga levde i songbøkene hundre år etter at boka kom ut (1863).

– Og mange av dei er klas-

sikarar framleis. Eg tenkjer på «Gamle Norig», «Nordman-nen», «Dei gamle Fjelli» og «Gamle Grendi». Som dikt er nok «Sumarkvelden» best, men den blir lite sungen. I tillegg har ein «Dei vil alltid klaga og kyta» frå Ervingen, seier Aarset.

Eit sentralt spørsmål i Aasen-forskinga er om Ivar Aasen laga nokon av tonane til dikta sine sjølv.

– Dette har vore mykje dis-kutert, og det endelege svaret får vi vel aldri. Aasen sjølv vrei seg unna spørsmålet. Han såg ikkje på seg sjølv som diktar, og slett ikkje tonediktar. Men nye opplysningar kan kome for

dagen, og publikum vil få seg ei lita overrasking på dette punk-tet, seier Aarset.

Jakob N. Kobberstad frå Breim, skulepioner i Volda, musikar og god ven av Ivar Aa-sen, stod for notetillegget i den tredje utgåva av Symra (1875). Vi vil få høyre nokre av tonane som Kobberstad hadde med seg til Kristiania, men som ikkje kom med.

– Tonane blei sannsynlegvis vraka av Ivar Aasen, som var mu-sikalsk og hadde fin teft for dei gode tonane, som framleis lever.

Poesikonsert er den uvan-lege undertittelen på fram-syninga med Edvard Hoem laurdag kveld. Der presen-terer han dikt, songar og historier gjennom førti år.

– Eg kjenner på eit behov for å trekkje nokre lange linjer, og minne meg sjølv om at det var lyrikar eg var først, seier Edvard Hoem.

Saman med pianist Dag Filip Roaldsnes og songar Hilde Brunsvik, får vi i framsyninga stort sett høyre dikt og songar som enno ikkje er komne i bok-form. Mykje av materialet har heller ikkje blitt framført frå

scena tidlegare. Hoem meiner lyrikken hans er meir tradisjo-nell og klassisk, og dermed let-tare å syngje enn mykje av det ein elles høyrer på ein lyrikk-scene i dag.

– At materialet ikkje er publi-sert, var det eit val du tok sjølv?

– Romanen har fått prioritet hos meg. Eg har jo forsørgja meg som frilansar fram til no, og det er no slik at det gir meir avkastning. Det er svært mange forfattarar som har kjent på dette og har det slik.

– Men når du har skrive dikt, har du hatt som siktemål at det skal vere mogleg å syngje det?

– Nei, i grunnen ikkje. Når eg har skrive songar, så har eg skrive songar, og når eg har skrive dikt, har eg gjort det. Men eg har skrive dikt som er blitt tonesett, som eg ikkje har tenkt som songar, seier Hoem.

Forfattaren meiner mykje av lyrikken eignar seg som opp-

lesing i staden for stillelesing, fordi rytmikken spelar ei viktig rolle i framføringa.

– Programmet er gjennom-syra av musikk og vender seg relativt breitt, understrekar Hoem.

Samarbeidet med musikar og komponist Henning Sommerro er kjent for fleire, og Hoem

avslører at tre-fire av songane i framsyninga er tonesette av han. Men her er også fleire songar og dikt som ingen har høyrt før.

– Musikken eller livet, det har alltid vore eit akutt val, og oftast har eg prøvd å takke ja til begge delar, seier Hoem.

Fredag 29. juni13.00–14.00Salen, Ivar Aasen-tunetIvar Aasen minneforedraget:Aasen-songaneKr 100 / ungdom 50

Lyrikk og historier gjennom 40 år

Laurdag 30. juni21.30–23.00Salen, Ivar Aasen-tunetEdvard Hoem. Musikken eller livet!Kr 200 / ungdom 150

2006 Andreas Hompland: Framsteg. Kulturelle og sosiologiske perspektiv på regionalisering

2007 Gunvor Risa: Undring og utforsking mellom Løland og Osland

2008 Atle Kittang: Kva er poen-get med diktekunst i dag?

2009 Paal-Helge Haugen: Å løfte seg sjølv etter teksten

2010 Hans H. Skei: Mindre er meir. Nye tankar om den korte forteljinga

2011 Bjørn Sortland: Alt lyset på, men ingen heime?

2012 Terje Aarset: Aasen- songane

Ivar Aasen-minneforedraga 2006–2012

Aasen og songane

Terje Aarset

Edvard Hoem (foto: Samlaget)


Matias Orheim var blind, men såg meir enn dei fleste. Han var ein av dei store folketalarane og mest folkekjære salmediktarane i lekmannsrørsla tidleg på 1900-talet.

Våren 2010 hadde Sogn og Fjordane Teater premiere på «Matias Orheim med ord, fe-lespel og glasmusikk» av Mette Brantzeg og Norvald Tveitt. Stykket blei spelt for fullsette kyrkjer, men det var tydeleg at mange fleire ville oppleve dette. Dessutan var det ikkje blitt plass til Dei nynorske festspela på turnéplanen. Teatersjef Terje Lyngstad hadde ikkje noko val. Endå ein gong måtte Matias Orheim ut på ferd.

Det var mest som salmedik-tar Matias Orheim (1884–1958) frå Stårheim i Nordfjord fann vegen til hjarta i ein heil genera-sjon. Han blei blind i ungdoms-åra, men reiste likevel landet rundt som forkynnar saman med kona Marie. På møta spelte Orheim på fele og på glas. Glasspelet hans finst enno og var i bruk under eit Orheim-arrangement på Dei nynorske festspela i 1994.

I delar av lekmannsrørsla sat det langt inne å vinne aksept for landsmålet. Predikantar som Matias Orheim og Lud-vig Hope sette ein ny språkleg standard og endra mykje, men Den norske kyrkja har nok gjort nynorsk song og tale meir sjølvsagt enn lekmannsrørsla har greidd.

Salmane til Orheim står sen-tralt i stykket. Du får sjå glimt frå livet hans, som predikant og privatmenneske. Orheim braut med den rådande pietismen og forkynte ein gladare og meir praktisk kristendom. I styk-ket stig Marie fram frå eit meir usynleg tilvere. Ho stod ikkje bak han, men ved sidan av han, og samlivet med henne var nok eit vilkår for Orheims kolossale

skapartrong og utstrekte reise-verksemd.

Døden er alltid brutal, men livet til Matias Orheim sluttar like symbolsk vakkert som styk-

ket. Søndag kveld 20. april 1958 døyr han av hjerneslag. Mindre enn fem timar seinare, i mid-nattstimen, kjem kona Marie etter.

Fredag 29. juni 18.00–19.15Ørsta kyrkje

Laurdag 30. juni17.30–18.45Dalsfjord kyrkjeMatias OrheimKr 250 / honnør og stu-dent 200 / ungdom 150

Den blinde folkeforkynnaren

«Stor innleving og lidenskap». Firda

Frukost frå kulturnæringshagenKunnskap må dyrkast, og det gjer dei i Sunnmøre Kulturnæringshage i Volda. Fredag morgon fortel dagleg leiar Martin Foldal om tankane bak den ny-opna næringshagen under arrangementet Frukost i tunet.

Sunnmøre Kulturnæringshage er ein del av det nasjonale næ-ringshageprogrammet, og skal leggje til rette for eit kompetan-semiljø som bidreg til å styrkje allereie etablerte kulturbaserte verksemder på Sunnmøre. Hovudvekta av bedriftene som er lokalisert der er nyetablerte verksemder innan film og me-dia.

Når fleire bedrifter innan-for same næring er samla i eitt kontorfellesskap, kan ein vere med på å løfte kvarandre fram og gjere kvarandre betre. Både gjennom samarbeid og konkur-ranse. Håpet er at dette igjen skal føre til meir nyskaping innan dei kulturbaserte nærin-

gane på Sunnmøre og gjere det enklare for dei å posisjonere seg for nye marknader. Kanskje kan kulturnæringshagen føre til at Volda blir eit kraftsenter for produksjon av film og anima-sjon?

I år som tidlegare er godt brød, smakfullt pålegg, varm drikk og viktige ord sentrale ingrediensar på dette arrange-mentet. Kaféleiar Milan Ilic og gode samarbeidspartnarar byr på freistande frukost mellom anna frå lokale produsentar. Arrangementet er eit samarbeid med Kontaktpunktet for næ-ringslivet i Ørsta og Volda. God appetitt!

Fredag 29. juni 09.00–10.30Kafeen og utekafeen, Ivar Aasen-tunetFrukost i tunetI samarbeid med KontaktpunktetKr 100 for frukost

Dagleg leiar i Sunnmøre Kultur-næringshage Martin Foldal (foto: Møre)


Lurer du på kva som er skilnaden mellom dei to nasjonale minoritetane rom og romani? Kven skog-finnane er, språkleg sett? Eller kva som er språksi-tuasjonen til den jødiske minoriteten i Noreg?

Søndag er språkprofessor Rolf Theil på plass med den etter kvart årvisse programposten All verdas språk. Men fører ikkje årets tittel, «Språksituasjonen i Noreg», til ei sjølvmotseiing?

Det viser seg at ein kan kome over overraskande mange språk, sjølv om ein aldri kjem seg utanfor Noregs grenser. Den som er redd for at dette berre vil handle om den utslitne kon-flikten mellom bokmål og ny-norsk, kan puste letta ut. Ifølgje Theil har Noreg vore fleirspråk-leg og fleirkulturelt heilt frå dei eldste tider. I dag er norsk, sa-misk og kvensk offisielle språk i Noreg, og i tillegg kjem ei rekkje minoritetsspråk. I foredraget blir det også snakk om språka til innvandrarar som er komne i nyare tid. Urdu og svensk er to

av dei største minoritetsspråka i Noreg i dag, og begge påverkar norsk språk på kvar sin måte. Om lag 110 ulike språk er i dag representerte i grunnskulen i Oslo. Gjer deg klar til ei språk-leg rundreise i ditt eige land!

Søndag 1. juli 12.30–13.15Salen, Ivar Aasen-tunetAll verdas språk: Språksituasjonen i NoregKr 100

All verdas språk – i Noreg

– Det er eit privilegium, sa kringkastingssjef Hans-Tore Bjerkaas. – Det er eit privilegium for NRK å få spegle heile det norske språkmangfaldet, sa han i eit foredrag på Dei nynor-ske festspela for to år sidan.

Det var ikkje noko han sa berre her. Han sa det same i eit møte i Kringkastings-rådet seinare på hausten.

Forgjengaren John G. Bernan-der tok ikkje så sterkt i. «Følel-sen av gramvekt kan kanskje i noen sammenhenger gjøre at nynorsk blir en ekstra bør for oss», sa han på eit rådsmøte i Nynorsk kultursentrum for ti år sidan. Den gongen var det 10 % nynorsk i NRK1 og 19 % nynorsk i P1. I fjor var det 19 % i NRK1 og 27 % i P1. Det meste av dette er dialekt, men

kravet om minst 25 % nynorsk i verbalsendingane er ikkje lenger eit mål i det fjerne.

Noko av det første Bjerkaas gjorde som ny kringkastingssjef i 2007, var å gjeste Dei nynorske festspela. No kjem han attende før årsmålsperioden hans er ute. Han kjem for å forklare seg og svare på spørsmål om kva NRK vil gjere med nynorskens plass i det norske språkmangfaldet dei neste åra. Det er eit privilegium å ha han her att.

Bjerkaas vil forklare seg

Fredag 29. juni11.30–12.15Salen, Ivar Aasen-tunetKringkastingssjef BjerkaasGratis

Kringkastingssjef Hans-Tore Bjerkaas

(foto: Ole Kaland)

– Det er stor bibelglede på Sunnmøre, endå større etter at vi fekk den nye nynorske omsetjinga av bibelen. Å lese det gamle testamentet i ny utgåve gir ei heilt ny leseopple-

ving, seier biskop Ingeborg Midttømme i Møre bispe-døme. Biskopen skal halde preika under friluftsgudste-nesta i Aasen-tunet.

Midttømme, som var initia-tivtakar til lanseringa av den nynorske bibelen i Aasen-tunet i fjor haust, fortel at ho var glad i nynorsken under oppveksten i Oslo. Då ho som biskop flytta til Molde i 2008, trengde ho ei oppfrisking. – Eg brukte den nynorske litteraturen aktivt for å få nynorsken under huda att

og har mellom anna lese mykje av Edvard Hoem, seier Midt-tømme.

Festspeldiktar Arne Moslåt-ten er tekstlesar og Kjell-Roger Isene er liturg. For første gong skal eit barn berast til dåpen under festspelgudstenesta. Etter gudstenesta er alle inviterte til kyrkjekaffi og søndagskafé på Jostein Nerbøvik-plassen.

Biskop Ingeborg Midttømme (foto: Anita Grønland)

Festspelgudsteneste med biskopen

Søndag 1. juli11.00–12.00Utescena, Ivar Aasen-tunetFestspelgudsteneste i det fri

Rolf Theil


Tunkatten Lurivar er ein ekte songelskar, og laurdag har han tenkt seg på kon-sert på Volda Bygdetun. Når han kjem dit, oppda-gar han ein merkeleg spe-ledåse med ein fengjande melodi som går rundt og rundt, akkurat som det skal vere på speledåsar.

På scena møter han musikarane Gabriel Fliflet og Benedicte Maurseth som avslører at dei har orda til melodien på spele-

dåsen, ein song om årstidene. Sommar, haust, vinter og vår, slik går det rundt og rundt, kvart eit år.

Desse songane er lette å lære, så alle borna som kjem til Volda Bygdetun kan enkelt synge med. Og det kan sjølvsagt dei vaksne òg.

Tekstane er skrivne av Jon Fosse og det er Gabriel Fliflet som har laga melodiane. Års-tidssongane er laga heilt spesielt for tunkatten Lurivar og nett-songboka hans, men før dei blir å finne der, kan du høyre dei på Festspela.

Som eit naturleg framhald av songframsyninga, blir det song-leikar for små og store rundt på bygdetunet. Det vert sal av mat etter framsyninga.

Marit Lid Bjerkvik spelar Lurivar på Festspela

Søndag kan du vere med på ei vandring av historisk karakter.

Vandringa tek til med ei for-midlingsstund i Sivert Aarflot sitt prenteverk og postopneri før deltakarane legg ut på turen

til Åsen, der Ivar Aasen blei fødd og voks opp.

For 200 år sidan var Ekset eit viktig knutepunkt for opplys-ning, med det første trykkjeriet på landsbygda i Noreg. Ørsta høyrde i den tida saman med Volda, og Volda var hovudbyg-da. Når ein fór over eidet mel-lom Volda og Ørsta, var Ekset den siste garden på Volda-sida og Åsen den første på Ørsta-si-da. For den kunnskapshungrige gutungen på Åsen-garden var vegen til Ekset kort og her fann

han bøker og aviser i rikt monn. Heidi Thöni Sletten fortel om

trykkjeriet og det som skjedde her. Frå Ekset går turen til Åsen med friluftstrykking på Høge-tua som avslutning.

Vandringa høver særleg godt for born i alderen 9-12 år, men interesserte i alle aldrar er sjølv-sagt velkomne. Arrangementet er eit samarbeid med Sivert Aarflot-museet.

– Mjauuuu! Som eg gler meg til dei fiskefine Fest-spela her i Aasen-tunet!

Eg, tunkatten Lurivar, bur her i dette lange og moderne nynorskens hus som rommar tøflane til Ivar Aasen og eit hav av sprell levande bokstavar. Ja, for alle små og store vesen her i landet veit vel at bokstavar er levande? Om ein berre har nok av dei, vel og merke. Eg elskar å smake på dei magiske bok-stavane! Ikkje slik å forstå at eg et dei, lesekattar som meg likar jo best tunfisk og andre fiskar, men eg smakar på orda fordi dei gir rare, fine, triste, glade og tullete meiningar. På fredag kan du kome på besøk i Aasen-tunet

og leite etter magiske bokstavar saman med meg. Om vi er så griseheldige at vi finn nokre, skal vi verkeleg ha oss ei skikke-leg lykketid!

Bokstavar kan brukast til så mangt, veit eg. Difor skal vi lage noko kattevakkert i aktivitets-

verkstaden, og den tingen får du lov å ta med heimatt!

Sommarkattekyss Lurivar

Lurivar og dei magiske bokstavane

Søndag 1. juli12.15-14.45 Med bøker og post frå Ekset til ÅsenKr 50 / familie 150

Laurdag 30. juni13.00–13.45 Volda BygdetunTunkatten Lurivar på Haualeite13.45–14.30 Songleikar for små og storeKr 50 / familie 150

Fredag 29. juni11.00-11.30Utescena, Ivar Aasen-tunetLurivar og dei magiske bokstavaneKr 50 / familie 150

Songar som går rundt og rundt

Med bøker og post frå Ekset til Åsen


Dei nynorske festspela 2012Fredag 29. juni

09.00–10.30 Kafeen og utekafeen, Aasen-tunetFrukost i tunetMartin Foldal, dagleg leiar i Sunnmøre kulturnæringshageI samarbeid med KontaktpunktetKr 100 for frukost

10.30–11.15 Salen, Aasen-tunetMedietimen. Nynorsk i mediaUtdeling av Kulturdepartementet sin nynorskpris for journalistar. Samtaleleiar: Arill RiiseArrangør: NRK Nynorsk mediesenterGratis

11.00–11.45 Volda omsorgssenterMadli under apalen Forteljing etter to romanar av Jens TvedtForteljar Johanne Øvstebø Tvedten og Sigbjørn Apeland på trøorgelI samarbeid med Volda kommuneGratis

Utescena, Aasen-tunet11.00–11.30 Tunkatten Lurivar og dei magiske bokstavaneMarit Lid Bjerkvik som Lurivar11.30–12.30 UtandørsaktivitetarHøver best for born 3–6 årKr 50 / familie 150

11.30–12.00 Mylneriet, VoldaKaffi, bokstaveleg taltAina Basso lesKr 50 / ungdom 30

11.30–12.15 Salen, Aasen-tunetKringkastingssjef BjerkaasKringkastingssjefen er tilbake og gjer greie for språkutviklinga i NRKGratis

12.30–12.45 Basisutstillinga, Aasen-tunetSongenOpning av temautstillingBerit Opheim Versto framfører stev av festspeldiktarenGratis under Festspela

13.00–14.00 Salen, Aasen-tunetIvar Aasen–minneforedraget: Aasen-songaneForedrag ved Terje AarsetSiv Aurdal og Roar Goksøyr Lillebø Kr 100 / ungdom 50

14.30–15.15 Salen, Aasen-tunetLitteratur med Landro: Norsk eller engelsk?Arne Moslåtten, Egil Olsen og Annjo Klungervik Greenall Samtaleleiar: Jan H. LandroKr 100 / ungdom 50

16.00–16.45 Salen, Aasen-tunetFestspeldiktar Arne MoslåttenSamtale med Stein Torleif BjellaKr 100 / ungdom 50

18.00–19.15 Ørsta kyrkjeMatias OrheimMed ord, felespel og glasmusikkGjestespel frå Sogn og Fjordane TeaterKr 250 / honnør og student 200 /ung-dom 150

20.00–21.15 Utescena, Aasen-tunetStein Torleif BjellaHP Gundersen, Rolf Y. Uggen, Marita Igelkjøn og Hans WagnerKr 300 / ungdom 200

22.00–01.00 Det grøne treet, VoldaFestspeljamOlav Opsvik, Torkjell Hovland, Torgeir Standal og Henrik LødøenArrangør: Jazzklubben Volda ØrstaBillettsal i døra

22.00–23.00 Salen, Aasen-tunetFodne ho svara stiltBerit Opheim Versto, Åsne Valland Nordli, Benedicte Maurseth og Sigbjørn ApelandKr 250 / honnør og student 200 / ungdom 150

23.00–02.00 Møre folkehøgskule, ØrstaMålbarGabriel Fliflet og Arne MoslåttenKr 100, sal av mat og drikk

Torsdag 28. juni

10.00 Ivar Aasen-statuen, Ørsta sentrum Blomar ved bauta: Ivar Aasen-statuenDirektør Ottar Grepstad

17.00–21.00 Kafeen, Aasen-tunetFestspeldiktarens favorittrett

17.30–17.45 Galleriet, Aasen-tunetFestspelutstillinga 2012Opning med festspelutstillar Egil OlsenGratis

18.00–19.15 Utescena, Aasen-tunetOPNINGSHØGTID Opningstale ved Jon TvinnereimFestspeldiktar Arne Moslåtten Festspelutstillar Egil OlsenØrsta og Volda ballettskuleAllsongUtdeling av prisen Årets nynorskbrukararKr 100 / ungdom og barn 50 / familie 250

19.20 Gamletunet, Aasen-tunetBlomar ved bauta: Ivar Aasen-bautaenArne Moslåtten les og kransar Ivar Aasen-bautaenAllsong: ”Dei gamle fjelli”

19.30–20.15 Salen, Aasen-tunetÅrets nynorskbrukarar 2012Samtale med Ingvild Bryn frå NRK og Arill Riise frå TV2Kr 100

21.00–22.30 Hamneparken, ØrstaOPNINGSKONSERTHellbilliesAslag Haugen, Lars Håvard Haugen, Arne Moslåtten, Arne Sandum, Bjørn Gunnar Sando og Lars Christian NarumKr 350 /ungdom 250 / barn 200 / familie 900Billettpris ved inngangen: Kr 380

23.00–02.00 Møre folkehøgskule, ØrstaMålbarPlatekåseri med Ragnar HovlandKr 100, sal av mat og drikk


Dei nynorske festspela 2012Laurdag 30. juni

10.00–12.00 Volda og Ørsta sentrumFestspelfrukost

11.00–11.45 Møre folkehøgskule, ØrstaLitteratur med Landro: Forfattaren Ragnar HovlandSamtale med Jan H. Landro Kr 100 / ungdom 50

12.00–12.30 Kafé Fru Svendsen, ØrstaKaffi, bokstaveleg taltOskar Stein Bjørlykke lesKr 50 / ungdom 30

13.00 Kunsthuset, ØrstaHallingdøl. Minne frå dalenFestspeldiktar Arne Moslåtten les Open sommarutstilling Gratis

Volda Bygdetun13.00–13.45 Tunkatten Lurivar på Haualeite Urframføring: Årstidssongar av Jon Fosse og Gabriel Fliflet. Marit Lid Bjerkvik som Lurivar. Benedicte Maurseth og Gabriel Fliflet13.45–14.30 Songleikar for små og storeKr 50 / familie 150, sal av mat

14.00–14.45 Salen, Aasen-tunetDette er Ivar AasenI år: BøkeneIllustrert foredrag av Ottar GrepstadKr 100 / ungdom 50

15.00–16.30 Salen, Aasen-tunetVeslemøy. Songen og soga om HaugtussaJohanne Øvstebø Tvedten, Maria Malmsten og Sjur MagnusKr 150 / ungdom 100

17.30–18.45 Dalsfjord kyrkjeMatias OrheimSjå omtale fredag Kr 250 / honnør 200 / ungdom 150

18.30–19.15 Salen, Aasen-tunet«Den gule songen»Lynkurs med festspeldiktar Arne Mo-slåtten i å skrive den beste selskaps-songen Kr 100

19.30–20.30 Salen, Aasen-tunetElin Furubotn og Karl SeglemKr 250 / ungdom 150

21.30–23.00 Salen, Aasen-tunetEdvard HoemMusikken eller livet!Ein poesikonsertEdvard Hoem, Hilde Brunsvik og Dag Filip RoaldsnesKr 200 / ungdom 150

23.30–00.30 Utescena, Ivar Aasen-tunetMellville – Song i natta Knut Eilefsen, Bottolf Lødemel, Bjørn C. Dreyer, Freddy Bolsø og Roger Jensen Kr 200 / ungdom 150

23.00–02.00 Møre folkehøgskule, ØrstaMålbarSal av mat og drikk

Søndag 1. juli

11.00–12.00 Utescena, Aasen-tunetFestspelgudsteneste i det friPreike: Biskop Ingeborg MidttømmeLiturg: Kjell-Roger IseneTekstlesing ved festspeldiktarenArrangør: Volda sokneråd i samarbeid med Ørsta sokneråd

12.00–17.00 Kafeen og Jostein Nerbøvik-plassen, Aasen-tunetKyrkjekaffi og søndagsmiddag

Sivert Aarflot-museet, Ekset12.15–14.45 Med bøker og post frå Ekset til ÅsenFormidlingsstund i Sivert Aarflots prenteverk og postopneri før vandring til Høgetua ved Aasen-tunetBorn må ha følgje av vaksneI samarbeid med Sivert Aarflot-museetKr 50 / familie 150

12.30–13.15 Salen, Aasen-tunetAll verdas språk: Språksituasjonen i NoregRolf TheilKr 100

14.00–14.45 Salen, Aasen-tunetLitteratur med Landro: Litterær verdi med rim og rytme?Oskar Stein Bjørlykke og Edvard Hoem i samtale med Jan H. LandroKr 100 / ungdom 50

15.00–16.30 Aasen-tunetAASEN-STEMNET 2012Stemnetale ved Inger Johanne Sæterbakk, Språkåret 2013Orkankoret frå OldedalenAllsongKonsert med søskena Jorun Marie og Ola KvernbergKr 200 / honnør, student og ungdom 150 / barn 100 / familie 500

Med atterhald om endringar

Ungdomsprisane er støtta av ordninga Kulturrabatt for ungdom

Opningstider i Aasen-tunet

Torsdag 28. juni 10.00–24.00Fredag 29. juni 09.00–24.00Laurdag 30. juni 10.00–01.00Søndag 1. juli 10.00–18.00


Etter eit års pause er kul-turredaktør Jan H. Landro tilbake på programmet med sine samtalar om lit-teratur. Her utfordrar og overraskar han både sam-talepartnarar, publikum – og kanskje også seg sjølv.

– I år var temaet for Festspela så annleis at eg straks visste at dette må eg vere med på, seier Landro. For ein gongs skuld har han ikkje inngåande kjennskap til alle samtalepartnarane han skal snakke med i dei tre «Litte-

ratur med Landro»-samtalane. No sit han og høyrer gjennom songar og les songtekstar for å gjere seg kjend med stoffet. Mellom anna skal han snakke med festspeldiktar Arne Mo-slåtten, festspelutstillar Egil Olsen og Annjo Klungervik Greenall om bruk av norsk eller engelsk i songtekstar. Moslåt-ten høyrer til dei som meiner ein norsk tekst kan gjere større inntrykk, fordi teksten kjennest viktigare når han vert framført på morsmålet.

– Men songteksten har ikkje heilt den statusen han eingong hadde. Det er lenge sidan ein byrja sjå ned på tekstar med rim, dei blir forbundne med halvflaue bryllaupssongar skrivne kvelden før. Endringa har nok med modernismen å gjere, då ein byrja å søkje mot andre verdiar enn rim i littera-turen. Og likevel kan rim vere krevjande, spesielt i dei strengt bundne formene som sonetter, seier Landro.

Poet og romanforfattar Oskar Stein Bjørlykke ser fram til ein samtale om både tradisjonell og modernistisk poesi, og om

korleis poesi kan formidlast og bli meir folkeleg, slik han ein gong var.

For Landro er det viktig å ikkje drøvtyggje ting som har blitt sagt mange gonger før, men prøve å finne noko nytt og overraskande. Det gjeld kanskje særleg samtalen med Ragnar Hovland.

– Eg vart spurd om å ha ein samtale med ein forfattar etter eige ønske, og då valde eg straks Hovland. Men eg lyt nok tenkje litt meir på kva vi skal snakke om.

Poesi og det som verre er

Hovland i fritt format

Jan H. Landro (foto: Jan M. Lillebø)

Fredag 29. juni14.30–15.15Salen, Ivar Aasen-tunetLitteratur med Landro: Norsk eller engelsk?Kr 100 / ungdom 50

Søndag 1. juli14.00–14.45Salen, Ivar Aasen-tunetLitteratur med Landro: Litterær verdi med rim og rytme?Kr 100 / ungdom 50

Tilfellet vil at Ragnar Hov-land er 60-årsjubilant i år. Kva er då meir naturleg enn at han kjem til Fest-spela for å snakke om kva han har brukt åra til?

At der er nok å snakke om, lyt ein rekne med, for Hovland har sidan debuten i 1979 gitt ut så mange bøker at det knapt er råd å halde teljinga lenger. I tillegg kjem endå fleire omsetjingar, og

innimellom alt dette syslar han med musikk og teikning òg.

– Musikken går som ein raud tråd gjennom alt Hovland har gjort frå starten av, og no er det jo songen som er tema for årets Festspel. Så eg vil ikkje utelukke at vi kjem inn på det, men hel-ler ikkje love noko, seier Landro kryptisk.

Gjennom sin surrealistiske humor, skildringa av vestland-ske originalar og dei mang-faldige kulturreferansane, har Hovland vore tonesetjande for mange yngre nynorskforfatta-rar. Same kva samtalen laurdag føremiddag kjem til å handle om – interessant blir det i alle fall.

Laurdag 30. juni11.00–11.45Møre FolkehøgskuleLitteratur med Landro: Forfattaren Ragnar HovlandKr 100 / ungdom 50 Ragnar Hovland

(foto: Herborg Pedersen)

Blir du med ut i verda?

• Ungarn på sykkel – august 2012• Kina, Yangtze – september 2012• Myanmar (Burma) – oktober 2012• Sør-Afrika – november 2012• Etiopia – januar 2013• Uganda – februar 2013

Informasjon og påmelding:www.kulturreiser.com

tlf.: 70041999 / 97122111


TIDSSKRIFT FOR KULTUR, SAMFUNN OG POLITIKK DET NORSKE SAMLAGET KR 110

JAN ZAHL: Oslofolk er visst flinkare ARVE KIRKEVIK: Breivik-paragrafane – kollektiv straff for psykisk sjukeB.V. HENRY: Den arabiske våren. Kulissene og realitetane ASTRID SVERRESDOTTER DYPVIK: Døden i arkivet

SVERRE STORØY: Er demokratiske val demokratiske? Får veljarane sin vilje? BENT ARE IVERSEN: Ting imellom MICHEAL O’SIADHAIL: Dikt og draum STEPHEN J. WALTON: Matriarkar som bryt handbak, og festgalne transvestittar KARL EGIL JOHANSEN: Nord for moralsirkelen? Kristenliv og ekteskapsmoral i Nord-Noreg

AGNES RAVATN: «Lyg litt meir, Vetle-Erling!» Erling Lægreid om delfinar, Hamsuns kvinner og tulleri og tullera MARGUNN VIKINGSTAD: Ein vaklande kritikk

Kåra til Årets tidsskrift 2010

og Årets nordiske tidsskrift 2010

INTER

PR

ESS N

OR

EG

RETURVEKE 34

0212TIDSSKRIFT FOR KULTUR, SAM

FUNN OG POLITIKK DET NORSKE SAMLAGET

119. ÅRGANG

SYNOGSEGN:

RETURADRESSE: SYN OG SEGN, POSTBOKS 4672 SOFIENBERG, 0506 OSLO

978-82-521-8172-2

DET IMELLOMVi ser oss rundt utan å sjå alt. Stoppar vi opp, kan vi sjå på nytt. Då kan alt skje.

«At soldatar, marinefarty og blåseorkesterskapte feststemning og romantiske kjenslersom kunne få utilsikta følgjer, er ikkjeurimeleg.»

Karl Egil Johansen

sos0212cover.indd 1

04.05.12 14:09

Er du lei av det kjappe og tabloide? Syn og Segn er det einaste allmenn

kulturelle tidsskriftet på nynorsk, med eit breitt spekter av artiklar innan

kultur, samfunn og politikk. Vi har ei rad dyktige skribentar som skriv

om litteratur, historie, næringsliv, sentrumperiferi, klima, psykologi,

filosofi, humor, språk, utanrikspolitikk og mykje, mykje meir. Bestill

abonnement på Syn og Segn i dag, og få eit norsk kvalitetstidsskrift

fire gongar i året – rett heim!

Bestiller du på sms, bli beløpet trekt frå i mobilrekninga. Du kan også bestille på www.synogsegn.no. Heilårsabonnement (4 nr i året) kr 410. Student kr 350. Bedrift/institusjon kr 500. Som abonnent får du rabatt på alle bøker frå Samlaget. Abonnementet gjeld til det blir sagt opp.

SPESIALTILBOD PÅ SYN OG SEGNÅrets tidsskrift og Årets nordiske tidsskrift i 2010

Få tre utgåver av Syn og Segn for berre kr 300,– Send sms: SYNOGSEGN til 2090

uten navn.indd 1 24.05.12 13:40

www.hivolda.no

Administrasjon, planlegging og leiingPlanlegging og administrasjon

Estetiske fagDrama/teater

Kunst og handverk Musikk

Helse- og sosialfagSosialt arbeid, barnevernSosialt arbeid, sosionom

Historie, kultur, samfunn og religionHistorie

Religion og språk

Idrett og friluftslivIdrett og friluftsliv

Lærar- og førskulelærarutdanningFørskulelærarutdanning Grunnskulelærarutdanning 1-7 Grunnskulelærarutdanning 5-10 Praktisk-pedagogisk utdanning

MediefagAnimasjon Journalistikk Media, IKT og design PR, kommunikasjon og media

Språk og litteraturSpråk og litteratur

BACHELOR- OG YRKESUTDANNINGAR

Volda Elektriske Mylne AS Tlf. - 70 05 55 10 1

Fax - 70 05 55 11 Hamnegt. 16

Pb.104 6100 Volda

Førsteklasses produkt til dine bakverkProduksjonsmåten er unik og tufta på gamle tradisjonar, dette skaper eit miljøvennleg og økologisk produkt. Når du opnar ein pakke mjøl frå oss vil du få ei annleis kjensle. Dufta av ekstra grovt mjøl gir lovnad om ei smaks- oppleving utanom det vanlege. Besøk vår nettside for bestilling, meir informasjon, oppskrifter og mykje meir.

www.mylna.no

Platetørka havregryn Ertemjøl Valsa bygg Havremjøl Valsa rug

Vi ønskjer festspeldiktaren Arne Moslåtten

utøvarar og publikum velkomne til

DEI NYNORSKE FESTSPELA 2012

Ørsta kommunewww.orsta.kommune.no

Volda kommunewww.volda.kommune.no


Ivar Aasen skreiv kanskje ikkje så mange bøker, men det han skreiv, fekk meir å seie enn forfattarar flest bør vente seg.

Om desse bøkene er mykje sagt og meir skrive i mange artiklar og lange tekstar. Mindre har interessa vore for det han las og det han sjølv hadde av bøker. Aasen levde sitt liv i skrift, og då blir boksamlinga hans viktig for å forstå det han gjorde. Der er både dei bøkene ein ventar å finne hos ein slik kar, men også skrifter som overraskar. Dessutan er det noko merkeleg med heile denne samlinga hans av bøker. I bokhistoria om Ivar

Aasen er det noko som ikkje stemmer.

Ottar Grepstad

Dette er Ivar Aasen

Laurdag 30. juni14.00–14.45Salen, Aasen-tunetDette er Ivar AasenI år: BøkeneIllustrert foredrag av Ottar GrepstadKr 100 / student og kul-turrabatt for ungdom 50

Søskena Jorun Marie og Ola Kvernberg er renom-merte musikarar på kvar sin kant. Under Aasen-stemnet held dei konsert saman. Spennande, stem-ningsfullt og sjeldan.

Jorun Marie Kvernberg har gitt ut prisnominerte soloalbum og spelar i folkemusikkgrup-pene Majorstuen og Tindra. Ola Kvernberg Trio fekk svært gode kritikkar for si debutplate Night Driver for to år sidan. Han har

turnert med mellom andre Thomas Dybdahl og kompo-nert filmmusikk til Erlend Loes Nord. Folkemusikk er sjangeren til Jorun Marie, medan Ola først og fremst er jazzmusikar. Søndag under Aasen-stemnet møtest dei til felles konsert.

Ivar Aasen-tunet går mot eit jubileumsår. 5. august 2013 er det 200 år sidan Ivar Aasen blei fødd. Feiringa er raus, inklu-derande og varer eit heilt år. Språkåret 2013 blir eit jubileum ein aldri har sett maken til. Pro-sjektleiar Inger Johanne Sæter-bakk held stemnetalen.

Etter orkanen Dagmar i rom-jula 2011, samla bygda Oldeda-len i Stryn seg og song «Mellom bakkar og berg». Dette synest arrangøren var så spesielt at dei like godt inviterte heile koret til Aasen-stemnet.

Søndag 1. juli15.00–16.30AASEN-STEMNET 2012Kr 200 / honnør, student og ungdom 150 / barn 100 / familie 500

Folkemusikk og jazz møtest på Aasen-stemnet

Ola Kvernberg (pressefoto)Jorun Marie Kvernberg (foto: Marius Beck Dahle)

«Til lags åt alle kan ingen gjera», skreiv Ivar Aasen. Arrangøren freistar likevel å prøve og har laga Målbar både med og utan program i år. Ragnar Hovland, forfattar, musikar og jubilant, tek turen til Møre Folkehøgskule torsdag kveld. Platekåseri står det i pro-grammet, men ikkje bli over-raska om allsidige Hovland har eit ekstranummer i ermet.

Gabriel Fliflet og trekkspelet kjenner det trufaste Målbar-publikummet frå før. Festspel-diktaren Arne Moslåtten stevar om både eitt og hitt. Fredag er dei på Målbar saman.

Laurdag er programfri kveld. Årets Festspel har «Songen» som tema og kanskje er dette den store kvelden for allsong?

Målbar med og utan program

Møre folkehøgskule23.00–02.00Torsdag 28. juniPlatekåseri med Ragnar Hovland

Fredag 29. juniGabriel Fliflet og Arne MoslåttenKr 100

Gabriel Flilfet (foto: Nicolai Karlsen) Foredragsserie

i fem delarDette er det fjerde av ein serie illustrerte foredrag under fellestittelen Dette er Ivar Aasen:2009 Kvardagane2010 Reisene2011 Menneska2012 Bøkene2013 Verket


Vi har igjen blitt kåra til det beste forsikringsselskapet i Noreg!- Bli forsikra og fornøgd du også!

Ko

nse

pt/

Foto

: H

avn

evik

/Mar

ius

Bec

k D

ahle

I over 60 år har Tussa vore ein bidragsytar til lokal verdiskaping. Det har vi tenkt

å fortsetje med. Vi støttar topp og breidde i lokal kultur. Saman med folket på

Sunnmøre har vi kraft til å skape tusenvis av draumar og ei og anna stjerne.

Tussa - med krafT Til å skape

13 feSTIValar, 26 korpS, 4 hjelpekorpS, 14 kor, 8 ungDomSlag, 3 penSjonISTlag- og ei speidargruppe frå folkestad

ILIO

S ko

mm

uniu

kasj

on A

S

�

Postboks 175, 6101 Volda • [email protected] • Tlf 70 07 45 00

haugenbok.no

Når du kjenner leselysta vakne, og du treng bøker på rappen:Velg mellom 55.ooo titlar – fakta og fiksjon, nytte og glede.Velkomen til rask og effektiv bokhandel på nettet!

• Alle ordrar over kr 249,– får du fraktfritt tilsendt i Noreg.• Avbetaling utan pristillegg på ordrar over kr 750,–• Kundeblad med knalltilbod sommar og haust.• Alltid gode boktilbod og rask ekspedering!• STUDENTKONTO: Sjekk vår nettside!

NOREGS RASKASTE

NETTBOKHANDEL

Rett i mål!Ann.Festspel.2011_Layout 1 28.03.11 14.48 Side 1


Laurdag 29. august 1992 stod prin-sesse Märtha Louise framfor fleire tusen gjester på Ørsta Volda luft-hamn Hovden og opna Nynorsk Festspelveke. Den veka varte i åtte dagar. Då kunne festivalsjefane Marie Egset Haug og Jon Tvinnereim letta vende attende til kvardagen. Året et-ter var veka endå lengre, men sidan har festivalen heitt Dei nynorske festspela.

Ideen kom frå Arne Apelseth, no førsteama-nuensis ved Høgskulen i Sogn og Fjordane. Hausten 1990 var han nytilflytta forskar i Volda. Han undra seg over at sunnmørin-gane var mindre stolte av Ivar Aasen og ny-norsken enn han hadde venta. Her trongst både den møtestaden mellom folkeleg engasjement og akademisk fordjuping som han vona Ivar Aasen-tunet ville bli, og ei årleg feiring av den nynorske skriftkulturen i form av ei nynorsk festspelveke.

Dei 19 første åra har Dei nynorske fest-spela presentert 865 arrangement for om

lag 104 000 gjester. I 1994 budde om lag ni av ti gjester på Sunnmøre. I fjor kom seks av ti gjester frå andre kantar av landet. Tre av fire var svært nøgde eller ganske nøgde

med Festspela, og kvart år er om lag ein tredel av gjestene nye. Nokre går altså att og dannar ein fast kjerne, og mange kjem for første gong, også etter 20 år.

Over 900 arrangement på 20 år

Prinsesse Märtha Louise på scena under opningsermonien 29. august 1992 (foto: Møre-Nytt)

Desse to kommunane burde ha eigeninteresse av å sjå seg sjølve som ein hovudstad for nynorskkulturen, som dei fremste forvaltarane av denne kulturens særdrag og ytringar. Det kunne t.d. resultere i ei årleg festspelveke, gjerne på ettersommaren ein gong, når aktiviteten elles ligg nede. Arne Apelseth, i foredraget «Husmannsånd i Volda/Ørsta?» i Volda 6. desember 1990

Ofte er dei beste minna dei du vart mest overraska over. Opninga av Dei nynorske festspela var flytta til Ørsta-hallen etter åra på flyplassen. På programmet stod Eikanger og Bjørsvik musikklag. Framføringa av ”Riverdance” vart mektig. Så profesjonelt, så tøft. Dette var storblåsarar. Vi vart blåst ut av hallen.Rune Sæbønes, Møre Nytt

FestspelminneMarie Takvam som les “Tale ved båra til ein vestlands-små-bonde” under opningshøgtida i 2003. Magnus Takvam på kopirommet like før, hektisk forstørrar han opp teksten til 200%, strekar over med svart tusj alt som ikkje skal vere med. Mora ventar på fremste rad i den smekkfulle salen, så verdig og vakker, nylagt hår, fin, blå bleser, blomstrete skjørt. Ottar Grepstad er rørt og litt nervøs i introduksjo-nen. Alle vil så inderleg det beste. Så går ho stilt fram på scena, lita bak talarstolen, legg arket i frå seg, ser ikkje meir på det. Ser berre rett ut i salen, smiler og les roleg diktet om far sin.Janne Karin Støylen, tidlegare programansvarleg for Festspela


2012 Arne Moslåtten 2011 Bjørn Sortland 2010 Rønnaug Kleiva 2009 Tove Bakke 2008 Lars Amund Vaage 2007 Erna Osland 2006 Olaug Nilssen

2005 Edvard Hoem 2004 Frode Grytten 2003 Marie Takvam 2002 Einar Økland 2001 Brit Bildøen 2000 Rune Belsvik 1999 Åse-Marie Nesse

1998 Jon Fosse 1997 Ragnar Hovland 1996 Paal-Helge Haugen 1995 Halldis Moren Vesaas 1994 Kjartan Fløgstad

Festspeldiktarar gjennom tidene

Nynorsk i mediaI Medietimen fredag føre-middag blir Kulturdepar-tementet sin nynorskpris for journalistar delt ut for sjuande gong. Vinnaren får 50 000 kroner og eit norsk kunstverk.

Etter overrekkinga av prisen blir det debatt og samtale om stoda for nynorsk i media. I år kan kommentaren til kultur- og debattredaktør i Bergens Ti-dende, Hilde Sandvik, tene som bakteppe for det heile. Tek-sten, med tittelen «Kjærleikens sørgereise», kom i kjølvatnet av debatten om sidemål tidlegare i år. Sandvik sette ord på noko mange nynorskingar balar med å få fram.

«Språket er personlegdo-men min, identiteten min, det skinet eg ser verda gjennom», skreiv Sandvik, og heldt fram: «Då eg flytta til Stavanger for å gå på vidaregåande skule og kunne byte til bokmål, var det allereie for seint. Klangen i det nynorske hadde etsa seg inn i kroppen saman med kolsvarte stjernehimlar og granitt. Eg valde det aldri, eg valde det aldri bort, og eg veit – dessverre – at eg dermed også har gitt frå meg mogleg definisjonsmakt og høve til å kommunisere breiare.»

Sandvik konstaterer at mange mediefolk skifta til bokmål før dei nådde toppen i dei store medieverksemdene i hovud-staden. «I Oslo er det berre i NRK ein kan klatre heilt opp i leiinga og framleis vere tyde-leg nynorskbrukar, som Einar Førde var», skriv ho.

Ordstyrar for dagen er Arill Riise, nyhendeanker i TV2.

Fredag 29. juni10.30–11.15Salen, Ivar Aasen-tunetMedietimen. Nynorsk i mediaArrangør: NRK Nynorsk mediesenter

Først lo publikum litt av at Aasmund sang at «munken syntes det var så varmt nu ved St. Hans». Konserten var ved St. Hans, må vite. Deretter lettet støyende et fly, så han måtte pause i noen sekunder, før han deklamerte: «Forvovne, hvem er du som i det høye, i selve him-melriket, søker ly. Som var kon-serten regissert av Gud selv! »Jørund Fluge Samuelsen, musikar i bandet til Aasmund Nordstoga, om opningskonser-ten på utescena i 2009.

Erik Bye under Festspela i 1995 (foto: Møre-Nytt)

Runar Tafjord under ekkokonserten i Bjørkedalen 2004

Edvard Hoem på festspelferja i 2005 (foto: Gunnar Wangen)

Aasmund Nordstoga under opningkonserten i 2009 (foto: Stine Dahl)

Åse Kleveland legg ned grunn-steinen for Aasen-tunet i 1996 (foto: Møre-Nytt)


Det skal ikkje vere for godt planlagt, ferdig arrangert og innøvd. Det handlar meir om å lage svingande og harmoniske rammer som opnar for den musi-kalske kreativiteten, når Jazzklubben Volda Ørsta inviterer til Festspeljam fredag kveld.

Fire unge jazzmusikarar er ver-tar for festspeljammen og spelar opp med spontane festspelhar-moniar for fjerde året på rad. Torgeir Hovden Standal (gitar), Henrik Lødøen (trommer), Torkjell Hovland (bass) og Olav

Opsvik (piano) kjenner kvar-andre frå musikklinja ved Volda vidaregåande skule og har spelt saman i mange år. Sjølv om dei for tida bur på kvar sin kant av landet, passar dei på å få spelt i lag så mykje dei kan.

Dei tidlegare festspeljamma-ne har bydd på spesielle innslag og overraskingar ein ikkje ser eller høyrer kvar som helst, og det blir ikkje mindre av det i år.

Spontan festspeljazz

Fredag 29. juni22.00–01.00Det Grøne Treet, VoldaFestspeljamArrangør: Jazzklubben Volda ØrstaBillettsal i døra

Olav, Torgeir, Henrik og Torkjell

KLIKK DEG TIL MEIR

NYNORSK!Sjå kva du kan gjera for å få meir nynorsk på nett:

framtida.no

QUIZ

Framtida.no, Startsida.no, LNK.no og Magasinett.no vil vera eit lokomotiv for nynorsk på

nett. Les meir på www.framtida.no om korleis du kan få meir nynorsk på nett!

IVAR AASENKNIPS & VINN

UN

GD

OM

NYHENDEMEININGAR

KULTUR

SK

UL

E

POLITIKK

FIL

MJ

OB

B

BOKMELDINGAR

SKRIVE- TEVLINGAR

MUSIKK

Forteljinga om MadliRomanen Madli und’ apalen av heimstaddikta-ren Jens Tvedt er grunnla-get når Johanne Øvstebø Tvedten held forteljefram-syning på Volda omsorgs-senter fredag føremiddag.

Driftige, arbeidsglade og hjelp-same Madli driv husmannsplas-sen og tek seg av den gamle og helselause ektemannen, men har likevel ein lengt etter noko meir – ein lengt som ho får oppfylt då ho etter mannens død kan gifte seg med bonden Paal Bakka. Historia om Madli er omtala som eitt av dei beste kvinnepor-trett av norsk litteratur.

– Det er også ei historie om ei kvinne av låg stand, som endar som den beste av dei alle, seier Øvstebø Tvedten, som har tonefølgje av Sigbjørn Apeland på trøorgel.

Fredag 29. juni11.00–11.45Volda omsorgssenterMadli under apalenI samarbeid med Volda kommuneGratis

Johanne Øvstebø Tvedten (pressefoto)


Har du ikkje lese Haug-tussa, seier du? Då kan du i staden få historia med tonefølgje i salen laurdag ettermiddag.

Forteljar Johanne Øvstebø Tvedten har teke for seg dikta i Garborg sin diktsyklus og laga dei om til ei livsforteljing om Veslemøy, ungjenta som har evna å sjå skapningar og makter andre ikkje kan sjå – ei evne som gir henne tilnamnet Haugtussa.

Mezzosopran Maria Malm-sten framfører Haugtussa-songar til tonefølgje av Sjur Magnus på flygel.

Veslemøy elskar Jon, som svik

henne, og ho giftar seg aldri. Trollkjerringar og huldrefolk tilbyr henne ein trolldrikk som let henne gløyme det vonde. Men sjølv om ho kjenner seg freista, vel ho å gå gjennom livet med opne auge. Når Jon døyr, kan ho endeleg tilgi og forsone seg med jenta han gifte seg med.

– Ein kan lære mykje av Veslemøy om å orke å stå i det vonde utan å rømme til rus eller galskap. Den sterke kjærleiken, som pregar henne heile livet, er også kjent for mange, seier Øvstebø Tvedten.

– Dikta fortel dessutan mykje om kulturhistorie. Ein får innsyn i ei tid der underjordiske makter

i naturen var ein del av verkeleg-heita til folk.

Med opne auge gjennom livet

Laurdag 30. juni15.00–16.30Salen, Aasen-tunetVeslemøy. Songen og soga om HaugtussaKr 150 / ungdom 100

All lyrikk har ein gong vore brukslyrikk, heiter det seg i faglitteraturen om kvar songen kjem frå. I dette ligg det ei oppjustering av sjangeren og ei realitetsori-entering om kor utbreidd og viktig han er.

«Det du skriv, Arne Moslåtten, glir so lett inn og set seg fast i skallen på so mange tå uss», skriv Terje Engebakken i Hal-lingdølen i fjor. Det må vel vere ei rimeleg god stadfesting på at songtekstane fungerer bra saman med musikken. Og nett det har vore eit mål for festspel-diktar Moslåtten heile vegen; at språket skal fungere på ein

rytmisk god måte saman med musikken.

I temautstillinga Songen prøver vi å gi eit bilete av delar av tradisjonen innanfor songly-rikk. Kva for metode brukar tekstforfattarane? Kvar får dei inspirasjonen sin frå? Og korleis oppstår magien i møte med musikken? Dette, og meir til, er noko det blir sett lys på. Som vanleg har vi valt å gi andre ordet, i form av det slåande og poengterte sitatet.

Utstillinga tek utgangspunkt i Hellbillies-songen «Ei krasa-faren steinbu», ein tekst som har eit spesielt opphav. Meir enn nokon annan sjanger, viser nemleg songlyrikken ei sær-leg lyst til samspel med annan tekst. Samstundes kjem det klårt fram at det i tekstforfat-tarens univers ikkje alltid er reglar; det er det som fungerer som tel.

Ny temautstilling frå Ivar Aasen-tunet

Kvar kjem songen frå?

Fredag 29. juni12.30–12.45Basisutstillinga, Ivar Aasen-tunetSongenOpning av temautstillingGratis under Festspela

Språkhandbok Skriv rett!Skriv godt!

Handboka kan kjøpast i bokhandelen eller hos Nynorsk pressekontor.

Nynorsk pressekontor, boks 6817 St. Olavs plass, 0130 Oslo.Besøksadresse: Akersgata 55 (inngang Apotekergata).Telefon: 22 03 44 00 epost: [email protected]

Pris:

kr 298,–

Mellville (pressefoto)

Melodiøse låtar og tek-star på nynorsk har fanga publikum si interesse og laurdag kveld kan ein opp-leve Mellville på utescena i Aasen-tunet.

Knut Eilefsen er kjend frå Bok-kereidars Bluesband, Woodleg Odd og TV 2-suksessen «The Voice». Bottolf Lødemel har komponert for artistar som Ky-lie Minogue, Maria Arredondo og Olav Stedje.

I 2008 fekk dei lyst til å skrive på nynorsk og danna gruppa Mellville saman med musika-rar frå mellom andre Tre små kinesere.

Musikken er i sjangeren co-untry, folk og pop/rock.

Mellville syng i natta

Laurdag 30. juni 23.30 – 00.30Utescena, Ivar Aasen-tunetMellville – Song i nattaKr 200 / ungdom 150

Maria Malmsten (pressefoto)


– Sjukefråværet i Noreg er det høgste i verda. Det er mogleg å få det ned, seier Knut Røed. KULTUR 10–11

Det er 200 år sidan Felix Men-delsohn vart fødd, oppfinnaren av religiøs kitsch i musikken.

Ord-avdukingaMange av dei innbydde kom ikkje, men likevel las Einar Økland prologen sin då Norsk Ordbok band 8 vart avduka.

PROLOG 22–23

VentemottakDei er utviste flyktningar. Dei bur på ventemottak. No vil dei at me skal sjå dei – på Facebook.

SAMFUNN 6–7

KvinnelesnadAgnes Ravatn blar seg gjennom kvinneblada i Narvesen. Tre av dei rår til kjøp av truse med rumpe-innlegg.

ESSAY 18–19

Grand Old MenDei fyller sytti år, men både Jon Eikemo og Svein Erik Brodal vonar at det vert teater også i framtida.TREMANNSHAND 20–21

Richard Brouillettes har laga film om globaliseringa av det nyliberalistiske tankesystemet.

MUSIKK 24–25INTERVJU 3

Presidentane i Venezuela, Cuba, Bolivia, Ecuador og Nicaragua allierte seg mot Bush. No rustar dei til forsvar mot Obama. Men kva hender når venezuelarar flest trur betre om presidenten i USA enn sin eigen?SIDE 4–5

Udugeleg som fiende

ISSN 0803-3340

9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5

4 8

NR. 48 27. NOVEMBER – 3. DESEMBER 2009 48. ÅRGANGEN LAUSSAL 35 KRONER

Foto: Scanpix

NR. 46 13. NOVEMBER – 19. NOVEMBER 2009 48. ÅRGANGEN LAUSSAL 35 KRONER

Tore Rem vil vera snill mot musli-mar, men slem mot antroposofar.

– Dobbeltmoral, skriv Jon Hustad.

KOMMENTAR 2 Frp er den einaste utanrikspoli-tiske opposisjonen her i landet,

seier Erling Borgen.

Økonomisk blåmåndagSkal vi tru nasjonalbudsjettet, er dei gode tidene for offentleg

sektor over.

ØKONOMI 6–7

Heilstøypt BjørnsonEdvard Hoem bør skrive tre band i staden for to om Bjørnstjerne

Bjørnson, skriv Geir Mork. BOKMELDING 27

VankunnaDei fyrste utgåvene av Store Nor-ske Leksikon underapporterte over-

grepa i DDR. Sam tidsforfalsking, kallar Sven G. Holts mark det.HISTORIE 14–15

Frå Lesja med romanSystrene Guri og Sigrid Sørum-gård Botheim har skrive roman

– saman, ord for ord. LITTERATUR 18–19

Karl Ove Knausgård føyer seg inn i ei lang rekkje av farmordarar,

skriv Solveig Aareskjold.

INTERVJU 3

KOMMENTAR 15

ISSN 0803-3340

9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5

4 6

Slå av lyset! Pump opp olja!Regjeringa vil ha oss til å sløkkjelyset i gangen samstundes som ho set noregs rekord i tildelingar av oljekonsesjonar.

Side 4–5

Stein Husby meiner at ei ordinær

rettssak ville gjeve Knut Hamsun

lang fengselsstraff.

KOMMENTAR 2

Kvifor skal alle kjendisane skriva

barnebøker om prinsesser,

undrar Ragnar Hovland.

Norsk bestseljar

Clara Tschudi frå Tønsberg selde

140.000 eksemplar av keisarinne

boka si i Tyskland i 1889.

LITTERATUR 16–17

VitaminforsvaretVitamin D er viktigare for immun

forsvaret enn det ein tidlegare

har trudd, viser ny forsking.

HELSE 6–7

Bønder på Islay

På Hebridane driv brørne David

og Neil McLellan gardsbruk.

I desember kjem to tusen

tundra gjæser på vitjing.

REPORTASJE 22–23

Dystre prognosar– Klimagassutsleppa er høgare

enn ekstremscenarioa som vart

laga for ti år sidan, fortel Pål

Prestrud i Cicero.KLIMA 4–5

Det er ein illusjon å tru at

bio drivstoff kan berga bilsam

funnet, skriv Trygve Refsdal.

INNSIDA 39

KRONIKK 32–33


ISSN 0803-3340

9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5

4 7

Konge-slaget

Det gjekk friskt

føre seg på slottet

i Stockholm i 1821,

då Carl Johan gav

handfast audiens

til statsminister

Peder Anker.

SIDE 19

Ill.: Stein Nerland

Prøv

– den nynorske veke-avisa for kultur og politikk – gratis!

Send SMS DT3V til 2007, så sender vi deg tre prøvenummer utan at du forpliktar deg til noko som helst.

– Sjukefråværet i Noreg er det høgste i verda. Det er mogleg å få det ned, seier Knut Røed. KULTUR 10–11

Det er 200 år sidan Felix Men-delsohn vart fødd, oppfinnaren av religiøs kitsch i musikken.

Ord-avdukingaMange av dei innbydde kom ikkje, men likevel las Einar Økland prologen sin då Norsk Ordbok band 8 vart avduka.

PROLOG 22–23

VentemottakDei er utviste flyktningar. Dei bur på ventemottak. No vil dei at me skal sjå dei – på Facebook.

SAMFUNN 6–7

KvinnelesnadAgnes Ravatn blar seg gjennom kvinneblada i Narvesen. Tre av dei rår til kjøp av truse med rumpe-innlegg.

ESSAY 18–19

Grand Old MenDei fyller sytti år, men både Jon Eikemo og Svein Erik Brodal vonar at det vert teater også i framtida.TREMANNSHAND 20–21

Richard Brouillettes har laga film om globaliseringa av det nyliberalistiske tankesystemet.

MUSIKK 24–25INTERVJU 3

Presidentane i Venezuela, Cuba, Bolivia, Ecuador og Nicaragua allierte seg mot Bush. No rustar dei til forsvar mot Obama. Men kva hender når venezuelarar flest trur betre om presidenten i USA enn sin eigen?SIDE 4–5

Udugeleg som fiende

ISSN 0803-3340

9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5

4 8

NR. 48 27. NOVEMBER – 3. DESEMBER 2009 48. ÅRGANGEN LAUSSAL 35 KRONER

Foto: Scanpix


Tore Rem vil vera snill mot musli-mar, men slem mot antroposofar.

– Dobbeltmoral, skriv Jon Hustad.

KOMMENTAR 2 Frp er den einaste utanrikspoli-tiske opposisjonen her i landet,

seier Erling Borgen.

Økonomisk blåmåndagSkal vi tru nasjonalbudsjettet, er dei gode tidene for offentleg

sektor over.

ØKONOMI 6–7

Heilstøypt BjørnsonEdvard Hoem bør skrive tre band i staden for to om Bjørnstjerne

Bjørnson, skriv Geir Mork. BOKMELDING 27

VankunnaDei fyrste utgåvene av Store Nor-ske Leksikon underapporterte over-

grepa i DDR. Sam tidsforfalsking, kallar Sven G. Holts mark det.HISTORIE 14–15

Frå Lesja med romanSystrene Guri og Sigrid Sørum-gård Botheim har skrive roman

– saman, ord for ord. LITTERATUR 18–19

Karl Ove Knausgård føyer seg inn i ei lang rekkje av farmordarar,

skriv Solveig Aareskjold.

INTERVJU 3

KOMMENTAR 15

ISSN 0803-3340

9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5

4 6

Slå av lyset! Pump opp olja!Regjeringa vil ha oss til å sløkkjelyset i gangen samstundes som ho set noregs rekord i tildelingar av oljekonsesjonar.

Side 4–5

Stein Husby meiner at ei ordinær

rettssak ville gjeve Knut Hamsun

lang fengselsstraff.

KOMMENTAR 2

Kvifor skal alle kjendisane skriva

barnebøker om prinsesser,

undrar Ragnar Hovland.

Norsk bestseljar

Clara Tschudi frå Tønsberg selde

140.000 eksemplar av keisarinne

boka si i Tyskland i 1889.

LITTERATUR 16–17

VitaminforsvaretVitamin D er viktigare for immun

forsvaret enn det ein tidlegare

har trudd, viser ny forsking.

HELSE 6–7

Bønder på Islay

På Hebridane driv brørne David

og Neil McLellan gardsbruk.

I desember kjem to tusen

tundra gjæser på vitjing.

REPORTASJE 22–23

Dystre prognosar– Klimagassutsleppa er høgare

enn ekstremscenarioa som vart

laga for ti år sidan, fortel Pål

Prestrud i Cicero.KLIMA 4–5

Det er ein illusjon å tru at

bio drivstoff kan berga bilsam

funnet, skriv Trygve Refsdal.

INNSIDA 39

KRONIKK 32–33


ISSN 0803-3340

9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5

4 7

Konge-slaget

Det gjekk friskt

føre seg på slottet

i Stockholm i 1821,

då Carl Johan gav

handfast audiens

til statsminister

Peder Anker.

SIDE 19

Ill.: Stein Nerland

Tips oss – om ein typisk

-lesar som ikkje les Dag og Tid. Send SMS til 2007 slik: TYPISK følgd av namn og adresse til personen. (Døme: TYPISK Jonas Gard Større, Riksvegen 10, 5020 Bergen). Han eller ho du tipsar om, får tre nummer av Dag og Tid, heilt utan plikter. Du får eit Flax-lodd som takk for hjelpa.

NYNORSK SKRIFTKULTURMastergradsstudentane i Volda går inn i eit aktivt og kreativt miljø. Studentane arbeider tett med undervisarar og rettleiarar frå fleire fagmiljø i Volda, og frå andre institusjonar i inn- og utland. Mastergradsstudiet i nynorsk skriftkultur er eineståande i Noreg, og legg vekt på skriftkulturen allment, samstundes som det nynorske eksempelet vert brukt for å vise korleis menneska har forma skrifta, og skrifta har forma menneska.

Studiet tilsvarar 120 studiepoeng, og kan takast på heiltid eller deltid. Undervisninga er organisert i tre vekesamlingar kvart semester. Det er også opning for utanlandsopphald. Studiet gir brei kulturkompetanse og kvalifiserer for arbeid i fagstillingar ved museum, i offentleg og privat kultursektor, i utdanningssektoren, i forlag, i media, i kulturadministrasjon, ved kulturformidlingsinstitusjonar. Fullført mastergrad gir høve til å søkje om opptak ved doktorgradsprogram.

Kontakt instituttleiar Stephen Walton, e-post: [email protected], T: 70 07 52 17 eller Roger Ole Rangsæter: [email protected], T: 70 07 50 16

[mastergrad]

Hordaland fylkeskommune skaper rom for eit rikt og mangfaldig kulturliv i Hordaland. Vi medverkar til at alle kan oppleve tradisjo-nell og nyskapande kunst og kultur og delta i idrett og fysisk akti-vitet. Vi vernar kulturminna og tek vare på historia vår for framtida. I samarbeid med kommunar, institusjonar og frivillige utviklar vi kulturen og samfunnet til gagn og glede for alle.

Kulturfylket Hordaland ynskjer Sunnmøre til lukke med dei Nynorske festspela 2012!

www.hordaland.no

Akkurat no blir det arbeidd med ein ny læreplan i norsk. Eit av framlegga som ligg på bordet, er at bokmålselevar ikkje skal prøvast i nynorsk. Dette er eit åtak på nynorsk som nasjonalspråk.

Noregs Mållag arbeider for at det skal vere full jamstelling. Vi fekk 2000 nye medlemer i vinter, og vi vil gjerne bli fleire. Kva med deg?

Det kostar 200 kroner. Send “nynorsk” i ein sms til tlf.nr. 2490, eller gå inn på www.nm.no.

www.nm.no

På tide å melde seg inn i mållaget!


Arne Moslåtten er mest kjend for songtekstane sine og held lynkurs i tekstskriving under Festspela. Bø-kene hans er ikkje like kjende, men laurdag mimrar han frå oppveksten i Hallingdal på Kunsthuset i Ørsta.

Laurdag kveld er det lynkurs med festspel-diktaren i å skrive gode selskapssongar. – Ofte blir det jo feil i høve til rytmen i originalen, og det er det berre forfattaren som veit løysinga på. Då skjer det uventa saker og ting, seier Arne Moslåtten. Han vil gi gode tips i skriveprosessen og publikum får vere med å syngje ein gul song. Kanskje ein som ikkje heilt verkar slik den var tenkt.

Moslåtten tek med boka «Hallingdøl. Minne frå dalen» til Kunsthuset i Ørsta laurdag. Med gode historier frå 1950- og 60-talet mimrar Moslåtten frå ei tid før tu-risme, motorisert landbruk og ny teknologi sette sitt preg på dagleglivet. Det skortar

ikkje på påfunn, ikkje alle like vellukka. Dei som voks opp i Ørsta og Volda på same tida vil nok heilt sikkert kunne kjenne seg att i fleire av påfunna.

Sommarutstillinga til kunstlaget er opa frå 23. juni–11. august. Den kjende Ørsta-kunstnaren Olav Myklebust ville ha fylt 100 år opningsdagen og utstillinga er både ei salsutstilling og ei utstilling av bilete som familien har teke vare på.

Tradisjonen tru kan du få litterært påfyll i lunsjpau-sen på kaféar både i Ørsta og Volda under Festspela. To ferske romanar står på programmet, og det er for-fattarane sjølve som les.

Historikar og forfattar Aina Basso gav nyleg ut tredje boka si, Inn i elden, og vil fortelje og lese utdrag på Mylneriet i Volda fredag føremiddag. Om tittelen høyrest dramatisk ut, er det ingenting mot historia. Boka dreiar seg nemleg om hekseprosessane i Finnmark på 1600-talet

– Det kjekke med historiske romanar, er at dei blir lesne av både unge og gamle, kvinner og menn, seier Basso. Fleire gonger har ho møtt godt vaksne, histo-

rieinteresserte menn som ventar ivrig på neste boka hennar. Likeins tykkjer ho det er kjekt med spørsmål og kommentarar når ho les opp.

Barneminne om krigsårLaurdag les Oskar Stein Bjør-lykke frå den nyaste romanen sin, Vår tid, på Kafé Fru Svend-sen i Ørsta sentrum. Det er også ein historisk roman, men frå nyare tid.

– Romanen handlar om åra frå 1937 til 1952. Det er eit kammerspel, ei lita familiehis-torie, fortalt på bakgrunn av dei viktige tinga som skjedde desse åra, med ein horisont mot verdshendingane, fortel Bjør-lykke.

Bjørlykke skriv frå ståstaden til barnet i familien, som han også har gjort tidlegare, i barne-

bøkene sine.– Det er likevel stor skilnad

på å skrive om opplevingane til born for born, og å gjere det for vaksne. Det siste krev ein vaksen redaktør og fleire perspektiv. Temaet for heile historia er det vonde som kan ramme einskild-mennesket, barnet si oppleving av det, og korleis ein kan kome til rette med det, seier han.

Språket til både Basso og

Bjørlykke blir gjerne omtala som poetisk og bileteskapande, med korte, meiningstunge setningar. Bjørlykke har også skrive mykje lyrikk tidlegare. Han meiner eit poetisk språk kan gjere boka ekstra godt eigna for høgtlesing.

– Korte, poengterte setningar gjer at teksten godt kan lesast i små porsjonar, seier han.

Laurdag 30. juni 18.30–19.15Salen, Ivar Aasen-tunetDen gule songenKr 100

Laurdag 30. juni 13.00 Kunsthuset, ØrstaHallingdøl. Minne frå dalenFestspeldiktar Arne Moslåtten les Gratis

Arne Moslåtten som 10-åring(foto: Jens A. Myro)

Historisk dramatikk i kaffipausen

Fredag 29. juni 11.30–12.00Mylneriet, VoldaKaffi, bokstaveleg taltAina BassoKr 50 / ungdom 30

Laurdag 30. juni12.00–12.30Kafé Fru Svendsen, ØrstaKaffi, bokstaveleg taltOskar Stein BjørlykkeKr 50 / ungdom 30

Aina Basso (foto: Samlaget) Oskar Stein Bjørlykke (foto: Arve Ringen)

Skrivekurs og barndomsminner frå Moslåtten


Vi ynskjer alle velkomne til nydeleg mat og himmelsk søvn ved foten av Sunnmørsalpane!

Overnatting i kjærleikens teikn• Dobbeltrom kr 1090 inklusiv frukostbuffet• Enkeltrom kr 890 inklusiv frukostbuffet

“Brasseriet hass Ivar” er ope kvar kveld unntatt søndag til kl. 2200.

Opplev KuNaMa* i Ørsta!

Hotell Ivar Aasen Parkvegen 9, 6150 Ørsta Tlf. 70 04 51 00 [email protected] www.hotellivaraasen.no

*Kultur Natur Mat

CREATING PROGRESS

Propell • Reduksjonsgir • Tunneltrustar • Fjernstyring • Service

Scana Volda AS, Hamnegata 24, 6100 Volda, tlf: +47 7005 9000, [email protected], www.scana.no

Scana ønskjer lykke til medDei nynorske festspela!

Tenk framtid no!Spar fast – kvar månad

Du veit at det er lurt å spare. Du har berre ikkje kome i gong. Start fast sparing no, så går resten av seg sjølv. Vi hjelper deg i gong. Ta kontakt med rådgivaren din, eller ring Kundeservice på tlf. 70 11 33 00.

www.sbm.no

Hav

nevi

k F

OTO

: TO

NY

HALL


«Drivstoff for humøret» er mottoet på årets Festspel- skjorte.

Med sitatet av Arne Moslåtten vonar vi å motivere festspelpu-blikummet til aktivitet. Stoffet er difor i ein «teknisk» kvalitet, og fargane svart og rosa. Bøke-ne til Moslåtten, festspelkruset med kaffistev, og songbøker og musikk av Hellbillies vil vise att i butikken desse dagane. I tillegg vil ein òg finne bøker og cd-ar av dei andre festspel-forfattarane og -musikarane.

Blant årets nyheiter er sports-

toppen «Mellom bakkar og berg» og trusetrøya for dei minste med teksten «Ny norsk verdsborgar» eller «Ervingen». Den skal tidleg krøkjast som god nynorsking skal bli. Den populære Aasen-boksaren er komen i nye, spreke fargar og Katrine Berg har laga nye, ny-norske ordsmykke til Festspela.

– I høve 20-årsjubileet kjem vi også til å lage eit tilbodsbord med tidlegare festspel-t- skjor-ter, plakatar og andre varer, seier butikksjef Ingrid Opedal, som gler seg til å ta imot fest-spelgjestene i slutten av juni.

NYNORSKOPPLÆRINGwww.nynorsksenteret.no/blad/

Arbeider du i skule eller barnehage? Treng du inspirasjon til nynorskopplæringa? Bladet Nynorskopplæring kjem med tre nummer i året.

På www.nynorsksenteret.no/blad/ kan du lese gamle nummer og melde deg som abonnent. Det kostar ingenting å abonnere på bladet.

Nynorsksenteret Nasjonalt senter for nynorsk i opplæringa

Kongekjukling og festspelslusjFestspeldiktaren vil vi ta godt vare på, og det skal ikkje stå på maten.

Festspeldiktarens favorittrett har blitt både ein suksess og ein tradisjon. Årets festspeldiktar, Arne Moslåtten, et helst konge-kjukling. Beinfri kylling servert med ris, sjampinjong og pap-rika i fløytesaus.

– Eg synest det er ein enkel rett som smakar svært godt. Den er ganske mild, men sam-stundes smakfull og balansert, seier festspeldiktaren.

I år er festspelbrusen bytta ut med festspelslusj. Naturlege råvarer og eigenprodusert saft frå Gode Greier i Ulsteinvik gir fargerike og smakfulle forfris-kingar under Festspela.

På menyen står også eigen-komponert symfoniburger, sommarsalatar og ciabatta med lokal vri.

Torsdag 28. juni 17.00 – 21.00Kafeen, Ivar Aasen-tunetArne Moslåttens favorittrett

Drivstoff for sjel og kropp i butikken!

Milan Ilic og Ingrid Opedal håpar dei får sjå mange med dei flotte produkta dei har i butikken.

Milan Ilic i Aasen-tunet og Lisa Mari Breivik Anderson i Gode Greier

www.moreforsk.no


Takk til sponsorar og tilskotsgivarar

Volda kommune Ørsta kommune

Opningstider15. juni - 15. augustMåndag - fredag kl. 10-17Laurdag og søndag kl. 12-17Utvida opningstider under Festspela

16. august - 14. juniMåndag - fredag kl. 10-16Søndag kl. 12-17

BillettprisarVaksne: 75,-Barn (6-16), student: 35,- Honnør: 50,-Grupper: 50,- pr person (minst 15 personar inkl. leiar)

Familie: 150,- (inntil to vaksne)

Eigne prisar for barnehage- grupper og skuleklassar.

Ivar Aasen-tunet Billettarwww.billettluka.no/aasentunetNarvesen og 7-Eleven over heile landetTelefon 70 04 75 84

RabattarEv. honnør-, studentbillett eller Kulturrabatt for ungdom er oppført spesielt.

Festspelpass kr 1300Gir tilgjenge til alle festspelarrangement. NB: Også publikum med festspelpass må tinge plass på førehand til arrangement i lokale med avgrensa plass, t.d. i Salen i Ivar Aasen-tunet.

SamarbeidspartnararAMFI Ørsta Bama Bil og gummiservice Brudevoll kjøtt AS Coca Cola Det Grøne Treet Det Norske Samlaget

Forlaget Oktober Friele Hotell Ivar Aasen Jazzklubben Volda Ørsta Kafé Fru Svendsen Kontaktpunktet Møre folkehøgskule

Norsk Forfattarsentrum NRK Nynorsk mediesenter Ole Ringdal Sivert Aarflot-museet Sogn og Fjordane Teater TINE

Tuns bakeri Volda Bil Volda Bygdetun Volda elektriske mylne Volda handelsforening Volda sokneråd Volda omsorgssenter

Westre bakeri Ørsta handels- og serviceforeining Ørsta kunstlag Ørsta og Volda ballettskule Ørsta sokneråd

1. Ivar Aasen-statuen2. Målbar, Møre Folkehøgskule 3. Volda omsorgssenter4. Det Grøne Treet, Volda5. Ørsta kyrkje6. Volda Bygdetun7. Festspelfrukost Volda8. Festspelfrukost Ørsta9. Mylneriet

10. Kafé Fru Svendsen11. Kunsthuset - Ørsta kunstlag12. Sivert Aarflot-museet13. Hamneparken, Ørsta14. Dalsfjord kyrkje

Volda og Ørsta Volda Ørsta

9

2

4

12

7

8

3

6

10

1

11 5

13

14

festspel-avis 2012

Documents