FEN VE TEKNOLOJİ FEN VE TEKNOLOJİ PROJE ÖDEVİPROJE ÖDEVİ

Hülya AlbayrakHülya Albayrak

516 8-A516 8-A

LAHANALAHANA Turpgiller familyasından geniş ve kalınca kat kat Turpgiller familyasından geniş ve kalınca kat kat

yaprakları olan.güz ve kış sebzesi olarak yetiştirilen yaprakları olan.güz ve kış sebzesi olarak yetiştirilen bir bitkidir.bir bitkidir.

B, C ve E vitaminler ile potasyum, kalsiyum, B, C ve E vitaminler ile potasyum, kalsiyum, kükürt, demir, bakır ve magnezyum gibi mineraller kükürt, demir, bakır ve magnezyum gibi mineraller açısından zengin bir besin olan lahana, kanser açısından zengin bir besin olan lahana, kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyen kimyasal bir hücrelerinin çoğalmasını engelleyen kimyasal bir madde içerir. Lahana insan vücudunda değişik madde içerir. Lahana insan vücudunda değişik organlarda ve yağ dokusunda ve hücre zarında organlarda ve yağ dokusunda ve hücre zarında membran’da biriken toksinleri zehirli kimyasalları en membran’da biriken toksinleri zehirli kimyasalları en iyi atan besindir.Bu nedenle bol bol tüketilmesi iyi atan besindir.Bu nedenle bol bol tüketilmesi uzmanlar tarafından önerilen bir bitkidir.uzmanlar tarafından önerilen bir bitkidir.

Beyaz, kara ,kırmızı ve brüksel lahanası gibi birçok Beyaz, kara ,kırmızı ve brüksel lahanası gibi birçok türü olan bitkidir.türü olan bitkidir.

BEYAZ LAHANABEYAZ LAHANA

Beyaz lahana turpgillerden ,geniş ve kalınca kat Beyaz lahana turpgillerden ,geniş ve kalınca kat kat yaprakları olan, güz ve kış sebzesi olarak kat yaprakları olan, güz ve kış sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları açık yeşil/beyaz olan bir yetiştirilen ve yaprakları açık yeşil/beyaz olan bir lahana çeşididir. Anadolu'da halk arasında lahana çeşididir. Anadolu'da halk arasında kelem kelem adı ile de bilinir. Akdeniz bölgesinde yetişen yabani adı ile de bilinir. Akdeniz bölgesinde yetişen yabani hardaldan türetilmiştir. Eski Yunan ve Romalılar hardaldan türetilmiştir. Eski Yunan ve Romalılar tarafından bilinmekte hatta hastalıkları tedavi edici tarafından bilinmekte hatta hastalıkları tedavi edici özellikleri övülmekteydi.özellikleri övülmekteydi.

Niğde İl'i Bor İlçe'si Kaynarca Köyü'nde ortalama Niğde İl'i Bor İlçe'si Kaynarca Köyü'nde ortalama 50.000-70.000 adet/hane rekor düzeyde üretilmekte 50.000-70.000 adet/hane rekor düzeyde üretilmekte olup kalite bakımından 1. sıradadır. Yıllık üretimin olup kalite bakımından 1. sıradadır. Yıllık üretimin Kaynarca Köyü'nde 15-20 milyon baş olduğu Kaynarca Köyü'nde 15-20 milyon baş olduğu tahmin edilmektedir.tahmin edilmektedir.

Beyaz lahananın çok önemli iyileştirici özellikleri Beyaz lahananın çok önemli iyileştirici özellikleri vardır. % 92 su, mineraller, vitaminler, nişasta, vardır. % 92 su, mineraller, vitaminler, nişasta, hardal yağı glikozu ve organik asitlerden meydana hardal yağı glikozu ve organik asitlerden meydana gelir. Bol miktarda B, C ve E vitamini ve potasyum gelir. Bol miktarda B, C ve E vitamini ve potasyum içerir. U vitamini olarak tanımlanan etken bir madde içerir. U vitamini olarak tanımlanan etken bir madde içerir.içerir.

100 gram taze beyaz lahana ortalama şunları içerir: 100 gram taze beyaz lahana ortalama şunları içerir: 

Karbonhidrat(g) 4,16

Protein(g) 1,37

Yağ( 0,2

Kolestrol(g) 0

Sodyum(g) 12

Potasyum (g) 208

Kalsiyum (g) 46

Vitamin A 12

Vitamin C 45,8

Demir 0,5

FaydalarıFaydaları

Mide ve on iki parmak bağırsağı ülseri tedavisinde Mide ve on iki parmak bağırsağı ülseri tedavisinde etkilidir.etkilidir.

Mide yanmasını ve mide ağrılarını tedavi eder.Mide yanmasını ve mide ağrılarını tedavi eder.

İnce ve kalın bağırsak iltihaplarına iyi gelir.İnce ve kalın bağırsak iltihaplarına iyi gelir.

Bağırsak tembelliğinde etkilidir.Bağırsak tembelliğinde etkilidir.

Lahana salatası yenerek veya özsuyu içilerek Lahana salatası yenerek veya özsuyu içilerek ergenlik sivilceleri, bronşiyal nezle; hatta romatizmal ergenlik sivilceleri, bronşiyal nezle; hatta romatizmal rahatsız lıklara karşı olumlu sonuçlar alınabilir.rahatsız lıklara karşı olumlu sonuçlar alınabilir.

İyileşmeyen açık baldır yaraların da, lahana yaprağı İyileşmeyen açık baldır yaraların da, lahana yaprağı kompresiyle iyileşme sağlanır. kompresiyle iyileşme sağlanır.

Yaprakları haşlandığında suyu içi lerek toksinlerden Yaprakları haşlandığında suyu içi lerek toksinlerden arınılır.arınılır.

Kolon kanserini önler.Kolon kanserini önler.

Kan şekerini kontrol altında tutmaya yardımcı olur.Kan şekerini kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

Romatizma hastalarına iyi gelir.Romatizma hastalarına iyi gelir.

Kükürt ve vitaminler sayesinde kanı temizler, cildi Kükürt ve vitaminler sayesinde kanı temizler, cildi güzelleştirir.güzelleştirir.

İdrar söktürücüdür. Bu sayede vücuttaki suyu ve ze hirli İdrar söktürücüdür. Bu sayede vücuttaki suyu ve ze hirli maddeleri idrarla dışarı atar.maddeleri idrarla dışarı atar.

Kansızlığı giderir.Kansızlığı giderir.

Kansere karşı etkilidir.Kansere karşı etkilidir.

İçinde bulunan U vitamini sayesinde, mide ve bağır İçinde bulunan U vitamini sayesinde, mide ve bağır sakların iç yüzeyini korur.sakların iç yüzeyini korur.

Yaşlanmayı önler.Yaşlanmayı önler.

Kalp krizine karşı koruyucudur.Kalp krizine karşı koruyucudur.

Selenyumun kaynağıdır.Selenyumun kaynağıdır.

Cildin sağlıklı olmasını sağlar.Cildin sağlıklı olmasını sağlar.

Yorgunluğu giderir. Enerji vericidir.Yorgunluğu giderir. Enerji vericidir.

Zayıflamada ve selülit tedavisinde kullanılır.Zayıflamada ve selülit tedavisinde kullanılır.

Not:Not: Beyaz lahanada bulunan maddeler,toksinlere Beyaz lahanada bulunan maddeler,toksinlere suda çözünme özelliğini kazandırır ve toksinlerin suda çözünme özelliğini kazandırır ve toksinlerin vücuttan atılmasını sağlar.vücuttan atılmasını sağlar.

Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir.Ülkemizde Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir.Ülkemizde de çok çeşitli yemekleri vardır.de çok çeşitli yemekleri vardır.

KARA LAHANA KARA LAHANA

Kara lahana turpgillerden, geniş ve kalınca kat kat Kara lahana turpgillerden, geniş ve kalınca kat kat yaprakları olan, kış sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları olan, kış sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları koyu yeşil olan bir lahana çeşididir. Doğu yaprakları koyu yeşil olan bir lahana çeşididir. Doğu Karadeniz(Ordu Giresun,Trabzon,Rize,Artvin) Karadeniz(Ordu Giresun,Trabzon,Rize,Artvin) halkının temel besin maddesidir. Yaz kış yenilen bu halkının temel besin maddesidir. Yaz kış yenilen bu sebzenin adı Eski Yunancadaki lahana "yenilebilen sebzenin adı Eski Yunancadaki lahana "yenilebilen sebze"  kelimesinden gelmekte ve bölgede pancar,  sebze"  kelimesinden gelmekte ve bölgede pancar,  kelem, pezük, lu (Lazca), şaviphali (Gürcüce) olarak kelem, pezük, lu (Lazca), şaviphali (Gürcüce) olarak da adlandırılmaktadır. da adlandırılmaktadır.

Kara lahana, C vitamini açısından zengindir. Kara lahana, C vitamini açısından zengindir. Ayrıca, A, B, E vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, Ayrıca, A, B, E vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, kükürt, magnezyum, bakır ve demir minerallerini bol kükürt, magnezyum, bakır ve demir minerallerini bol miktarda içerir.miktarda içerir.

100 gram taze kara lahana ortalama şunları içerir: 

Enerji değeri 167 kl

Karbonhidrat 4 gram

Protein 4 gram

Yağ 0,9 gram

C Vitamini 100 mg

B1 Vitamini 0,02 mg

B2 Vitamini 0,20 mg

Karoten 5,3 mg

Kalsiyum 200 mg

Demir 1,0 mg

FaydalarıFaydaları C vitamini bakımından zengindir.C vitamini bakımından zengindir.

Yapısında kükürt bulunur. Kükürt solunum sistemi Yapısında kükürt bulunur. Kükürt solunum sistemi ve oksijen dengesini korumak açısından önemli bir ve oksijen dengesini korumak açısından önemli bir maddedir.maddedir.

Çiğ olarak yemek veya sıkarak suyunu içmek daha Çiğ olarak yemek veya sıkarak suyunu içmek daha faydalıdır.faydalıdır.

Kansızlığı giderir.Kansızlığı giderir.

İdrar söktürür.İdrar söktürür.

Vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar.Vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar.

Mide ve bağırsak yaralarını yumuşatır.Mide ve bağırsak yaralarını yumuşatır.

Kabızlığı giderir.Kabızlığı giderir.

Kandaki şeker miktarını düşürür. Şeker hastaları Kandaki şeker miktarını düşürür. Şeker hastaları için oldukça faydalıdır.için oldukça faydalıdır.

Vücudu hastalıklara ve kansere karşı korur.Vücudu hastalıklara ve kansere karşı korur.

Göğüs ucu çatlaklarını giderir.Göğüs ucu çatlaklarını giderir.

Sarılık ve safra kesesi hastalıkları için iyidir.Sarılık ve safra kesesi hastalıkları için iyidir.

Astımda faydalıdır.Astımda faydalıdır.

Romatizma, siyatik, lumbago ve Apsede yararlıdır.Romatizma, siyatik, lumbago ve Apsede yararlıdır.

Ses kısıklığını giderir.Ses kısıklığını giderir.

İştah açar.İştah açar.

Kara lahana’nın Zararları:Kara lahana’nın Zararları:

Kara lahana sebzesinin çok büyük zararları Kara lahana sebzesinin çok büyük zararları yoktur. Ancak Guatr (troid) hastalığı olanlar yoktur. Ancak Guatr (troid) hastalığı olanlar yememelidir.yememelidir.

Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir. Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir. Ülkemizde de çok çeşitli yemekleri vardır Ülkemizde de çok çeşitli yemekleri vardır

KIRMIZI LAHANAKIRMIZI LAHANA

Kırmızı lahana turpgillerden geniş ve kalınca kat Kırmızı lahana turpgillerden geniş ve kalınca kat kat yaprakları olan, güz sebzesi olarak yetiştirilen ve kat yaprakları olan, güz sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları koyu kırmızı/bordo olan bir lahana yaprakları koyu kırmızı/bordo olan bir lahana çeşididir.Akdeniz’de üretim fazladır ama Türkiye çeşididir.Akdeniz’de üretim fazladır ama Türkiye genelinde yetiştirilen bir sebzedir. Kırmızı genelinde yetiştirilen bir sebzedir. Kırmızı lahana beyaz lahanaya göre kışın saklamaya daha lahana beyaz lahanaya göre kışın saklamaya daha elverişlidir.elverişlidir.

Salatalarda bolca kullandığımız bu lahana, Salatalarda bolca kullandığımız bu lahana, riboflavin, folik asit, kalsiyum, demir, magnezyum ve riboflavin, folik asit, kalsiyum, demir, magnezyum ve diyet lifi yönünden de çok zengin. Ayrıca iyi bir A, C, diyet lifi yönünden de çok zengin. Ayrıca iyi bir A, C, K vitamini kaynağıdır.K vitamini kaynağıdır.

100 gram taze Kırmızı lahana ortalama şunları içerir :100 gram taze Kırmızı lahana ortalama şunları içerir :

   

Karbonhidrat (g)

3,54

Protein (g) 1,5

Yağ (g) 0,18

Kolestrol (mg) 0

Sodyum (mg) 4

Potasyum (mg) 266

Calsium 35

Vitamin A 3

Vitamin C 50

Demir 0,5

FaydalarıFaydaları

Balgam söktürücüdür. Yumuşatıcı ve Balgam söktürücüdür. Yumuşatıcı ve hazmettirici özellikleri vardır.hazmettirici özellikleri vardır.

Haricen iyi bir yara iyileştiricisi ve ağrı kesicidir.Haricen iyi bir yara iyileştiricisi ve ağrı kesicidir.

Lahana tohumu dahilen kurt düşürücü ve idrar Lahana tohumu dahilen kurt düşürücü ve idrar söktürücü olarak kullanılır.söktürücü olarak kullanılır.

Yaralı ve şiş ayaklara yapraklar ezilerek sarılırsa Yaralı ve şiş ayaklara yapraklar ezilerek sarılırsa çok yararı olur.çok yararı olur.

İçerdiği kimyasallar nedeniyle bedenin hastalıklara İçerdiği kimyasallar nedeniyle bedenin hastalıklara karşı direncini arttırır karşı direncini arttırır

Not:Kırmızı lahana,beyaz lahanaya göre daha fazla Not:Kırmızı lahana,beyaz lahanaya göre daha fazla antioksidan içerir.Ayrıca kırmızı lahanada bulunan antioksidan içerir.Ayrıca kırmızı lahanada bulunan karatenoidler vücutta A vitaminine dönüşerek görme karatenoidler vücutta A vitaminine dönüşerek görme büyüme ve gelişme sağlığı üzerinde olumlu etki büyüme ve gelişme sağlığı üzerinde olumlu etki sağlar.sağlar.

Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir.Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir.

BRÜKSEL LAHANASIBRÜKSEL LAHANASI Brüksel lahanası Turpgillerden, küçük yumru Brüksel lahanası Turpgillerden, küçük yumru

şeklinde ve kalınca kat kat yaprakları olan şeklinde ve kalınca kat kat yaprakları olan bir sebze türüdür.bir sebze türüdür.

Brokoli gibi kansere yakalanma riskini azalttığı Brokoli gibi kansere yakalanma riskini azalttığı düşünülen bir başka kış sebzesini veren Brüksel düşünülen bir başka kış sebzesini veren Brüksel lahanası, turpgillerdendir. Anayurdu bilinmeyen lahanası, turpgillerdendir. Anayurdu bilinmeyen bitki, ABD ve Avrupa'da yaygın şekilde bitki, ABD ve Avrupa'da yaygın şekilde yetiştirilmektedir. Türkiyede de tarımı başlamış olup yetiştirilmektedir. Türkiyede de tarımı başlamış olup sebze, halk arasında yavaş yavaş tanınmaktadır.sebze, halk arasında yavaş yavaş tanınmaktadır.

Minyatür lahanaları andıran ve kokusu keskin olan Minyatür lahanaları andıran ve kokusu keskin olan başçıklar sıkı sarımlı olup iri bir ceviz kadar büyür başçıklar sıkı sarımlı olup iri bir ceviz kadar büyür ve sebze olarak yenilir.ve sebze olarak yenilir.

Brüksel lahanası, düşük kalori değerine karşılık Brüksel lahanası, düşük kalori değerine karşılık potasyum ve demir gibi mineraller ile A, C ve E potasyum ve demir gibi mineraller ile A, C ve E vitaminlerini yüksek oranlarda içeren çok yararlı bir vitaminlerini yüksek oranlarda içeren çok yararlı bir besindir. C vitamini bakımından zengindir besindir. C vitamini bakımından zengindir

100 gram Brüksel Lahana ortalama şunları içerir 100 gram Brüksel Lahana ortalama şunları içerir

Karbonhidrat 5g

Protein 4g

Yağ: 0,5g

Mineraller:

Kalsiyum: 30mg

Demir 1mg

Vitaminler:  

Karoten1mg(antiok

sidant)

B1 vitamini 0,12mg

B2 vitamini 0,12mg

C vitamini 150mg

FaydalarıFaydaları

Turpgillerdeki tüm sebzeler gibi, özellikle akciğer, Turpgillerdeki tüm sebzeler gibi, özellikle akciğer, mide ve kalınbağırsak (kolon) kanserlerine mide ve kalınbağırsak (kolon) kanserlerine yakalanma rizikosunu en aza indirger.yakalanma rizikosunu en aza indirger.

C, E ile A vitamini (betakaroten) gibi antioksidan C, E ile A vitamini (betakaroten) gibi antioksidan maddeleri yüksek oranda içerdiğinden kalp maddeleri yüksek oranda içerdiğinden kalp hastalıklarına yakalanma, kalp krizi geçirme ve hastalıklarına yakalanma, kalp krizi geçirme ve katarak illetine tutulma rizikosunu da düşürür.katarak illetine tutulma rizikosunu da düşürür.

Yüksek oranlarda demir minerali ile folik asit Yüksek oranlarda demir minerali ile folik asit içerdiğinden kansızlığı ve doğum yapacak kadınların içerdiğinden kansızlığı ve doğum yapacak kadınların spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) hastalığına yakalanmış çocuk doğurma rizikosunu en hastalığına yakalanmış çocuk doğurma rizikosunu en aza indirir.aza indirir.

Gene yüksek oranda potasyum minerali içermesi Gene yüksek oranda potasyum minerali içermesi nedeniyle yüksek tansiyonu düşürür ve tansiyonu nedeniyle yüksek tansiyonu düşürür ve tansiyonu belli düzeyde tutar.belli düzeyde tutar.

Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir.Bol bol tüketmemiz gereken bir sebzedir.

KaynakçaKaynakça http://bilgicix.blogspot.comhttp://bilgicix.blogspot.com http://www.eokulmedya.com/http://www.eokulmedya.com/ http://science.howstuffworks.comhttp://science.howstuffworks.com http://www.turkish-cuisine.orghttp://www.turkish-cuisine.org http://adanafide.com.trhttp://adanafide.com.tr http://tr.mydearbody.comhttp://tr.mydearbody.com http://www.harmantarim.comhttp://www.harmantarim.com http://www.turkiyes.nethttp://www.turkiyes.net http://www.halforderfriedrice.comhttp://www.halforderfriedrice.com http://blaxill.comhttp://blaxill.com http://www.e-tarifler.comhttp://www.e-tarifler.com http://ustaninyemektarifleri.comhttp://ustaninyemektarifleri.com