fen bİlİmlerİ enstİtÜsÜ yÜksek lİsans tezİ
TRANSCRIPT
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
ÇARDAK (K.MARAŞ) ÇEVRESİ MOLLUSK FAUNASI VE STRATİGRAFİSİ
İzzet HOŞGÖR
JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI
ANKARA
2006
Her hakkı saklıdır
ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
ÇARDAK (K. MARAŞ) ÇEVRESİ MOLLUSK FAUNASI VE STRATİGRAFİSİ
İzzet HOŞGÖR
Ankara Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı
Danışman: Prof. Dr. Güler TANER
Bu Yüksek Lisans tezi ile K. Maraş İli, Çardak Beldesi, Ahmetcik ve Salyan Köyleri
civarında yüzlek veren Miyosen yaşlı birimlerin, Molluska faunasına bağlı olarak
paleontolojisi ve stratigrafisi incelenmiştir. İnceleme alanında Miyosen yaşlı Salyan
Formasyonu yer alır. Çalışma esnasında Salyan Köyü güneyinden 1 adet ve Ahmetcik
Köyü kuzeybatısından 1 adet olmak üzere toplam 2 adet ölçülü stratigrafik kesit
alınmıştır. 1. Kesitte 28 m, 2. Kesitte ise 34 m kalınlıkta istif ölçülmüştür. İstifte
Bivalvia sınıfından Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Arca (Arca) cardiiformis
(Basterot), Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Tellina (Peronidia) sacyi (Cossm. ve
Peyr.), Pitar (Pitar) rudis (Poli), Mactra corallina (Linne), Lutraria primipara
(Eichwald), Sponiodontella intermedia (Andrussov) ve Gastropoda sınıfına ait Trochus
(Gibbula) pseudomaeoticus Kolesnikov, Strombus coronatus compressonana Sacco
olmak üzere toplam 10 adet tür saptanmıştır.
Salyan Formasyon’unda saptanan faunanın paleocoğrafik ve stratigrafik yayılımı
incelendiğinde stratigrafik düzey olarak Alt Badeniyen=Tarkaniyen katına karşılık
geldiği kabul edilmiştir.
2006, 58 sayfa Anahtar Kelimeler: Paleontoloji, Stratigrafi, Mollusk, Bivalvia, Gastropoda, Miyosen,
Alt Badeniyen=Tarkaniyen
i
ABSTRACT
Master Thesis
THE MOLLUSC FAUNA AND STRATİGRAPHY AROUND ÇARDAK (K.MARAŞ) AREA
İzzet HOŞGÖR
Ankara University
Graduate School of Natural and Applied Sciences
Department of Geological Engineering
Supervisor: Prof. Dr. Güler TANER
With this research thesis, the Miocene aged formations that cover K. Maraş province,
Çardak distirct, Salyan and Ahmetcik village have been investigated according to
Mollusca fauna. Miocene aged Salyan formation is located at the research area. During
the investigation, two measured stratigraphic sections have been taken from the south of
Salyan village and the north-west of Ahmetcik village. In the first section, 28 m
thickness has been measured. And also in the second section, 34 m thickness has been
measured. In the sections, from the class Bivalvia; Anadara (Anadara) diluvii
(Lamarck), Arca (Arca) cardiiformis (Basterot), Crassostrea gryphoides (Schlotheim),
Tellina (Peronidia) sacyi (Cossm. and Peyr.), Pitar (Pitar) rudis (Poli), Mactra
corallina (Linne), Lutraria primipara (Eichwald), Sponiodontella intermedia
(Andrussov) and from the class of Gastropoda; Trochus (Gibbula) pseudomaeoticus
Kolesnikov, Strombus coronatus compressonana Sacco so that 10 species have been
determinated.
After the paleogeographic distribution and stratigraphic level spread of fauna had been
investigated, it was decided that the fauna’s age is Lower Badenian=Tarchanian from
Salyan Formation.
2006, 58 pages Key Words: Paleontology, Stratigraphy, Mollusca, Bivalvia, Gastropoda, Miocene,
Lower Badenian=Tarchanian
ii
TEŞEKKÜR
Bu çalışma Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim
Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmıştır.
Tez danışmanlığımı üstlenen, çalışmam süresince değerli görüş ve bilgilerinden
yararlandığım danışman hocam Prof. Dr. Güler TANER’e, arazi çalışmalarımı
Kahramanmaraş İlinde yapmamı sağlayan, M.T.A Jeoloji Etüdleri Dairesi’nden Dr.
Erkan EKMEKÇİ başta olmak üzere, arazi çalışmalarım sırasında yardımlarından dolayı
Dr. Yavuz BEDİ, Dr. Halil YUSUFOĞLU, Jeoloji Yüksek Mühendisi Birkan ALAN’a,
M.T.A Adana Bölge Müdürlüğü’nden Jeoloji Mühendisi Doğan USTA’ya, çalışma
sırasında kendilerinin bilgi birikiminden yararlandığım M.T.A Tabiat Tarihi
Müzesi’nden Dr. Yeşim İSLAMOĞLU ve Dr. Gerçek SARAÇ’a, beni çalışmalarım
sırasında destekleyen Prof. Dr. Yavuz OKAN’a, örneklerin fotoğraflarını çekilmesi
aşamasında yardımcı olan Özgür KESEDAR’a ve tüm eğitim hayatım boyunca beni
destekleyerek yanımda olan aileme en içten dileklerimle teşekkürlerimi sunarım.
İzzet HOŞGÖR
Ankara, Aralık 2006
iii
İÇİNDEKİLER
ÖZET…………………………………………………………………………………….i
ABSTRACT…………………………………………………………………………….ii
TEŞEKKÜR……………………………………………………………………………iii
ŞEKİLLER DİZİNİ…………………………………………………………………....ıv
ÇİZELGELER DİZİNİ………………………………………………………………..vi
1. GİRİŞ…………………………………………………………………………………1
1.1 Amaç ve Kapsam……………………………………………………………...........1
1.2 Önceki Çalışmalar………………………………………………………………….3
2. MATERYAL VE YÖNTEM……………………………………………………......8
2.1 Arazi Çalışması……………………………………………………………………..8
2.2 Laboratuar Çalışması…………………………………………………………........8
2.3 Sonuçların Değerlendirilmesi Ve Yorumlanması………………………………...9
3. ARAŞTIRMA BULGULARI……………………………………………………...10
3.1 Genel Jeoloji………………………………………………………………….........10
3.1.1 Göksun-Elbistan arası…………………………………………………………..10
4. ÇALIŞMA BÖLGESİNİN STRATİGRAFİSİ…………………………………...14
4.1 Çardak çevresi Miyosen stratigrafisi…………………………………………….14
4.1.1 Salyan Formasyonu……………………………………………………………..14
5. ÇALIŞMA BÖLGESİNDE YAPILAN ÖLÇÜLÜ
STRATİGRAFİ KESİTLERİ……………………………………………………...16
5.1 Salyan Dere Ölçülü Stratigrafi Kesiti 1 (A-A,)………………………………….16
5.2 Salyan Dere Ölçülü Stratigrafi Kesiti 2 (B-B,)…………………………………..18
6. SİSTEMATİK PALEONTOLOJİ………………………………………………...20
7. SONUÇLAR………………………………………………………………………...36
KAYNAKLAR…………………………………………………………………...........46
ÖZGEÇMİŞ…………………………………………………………………………...58
iv
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1.1 Çalışma alanının yerbulduru haritası………………………………………......2 Şekil 3.1 Çardak-Göksun arası jeoloji haritası ………………………………………...12 Şekil 3.2 Göksun-Elbistan bölgelerinin genelleştirilmiş ölçeksiz stratigrafi kesiti ……13 Şekil 4.1 Ölçülü stratigrafi kesit yerlerini gösteren harita ……………..........................15 Şekil 5.1 Salyan Dere ölçülü stratigrafi kesiti 1 (A-A,)…………………………….......17 Şekil 5.2 Crassostrea gryphoides (Schlotheim) kavkı yığışımlarının
arazi ve şekil görüntüsü……………………………………………………....18 Şekil 5.3 Salyan Dere ölçülü stratigrafi kesiti 2 (B-B,)………………………………...19 Şekil 7.1 Kapalı olan Akdeniz ve Merkezi Paratetis bölgelerinin,
Erken Burdigaliyen’de Slovenya koridoru ile tekrar açılması. Doğu, Merkezi Paratetis ve Hint-Pasifik okyanusları arasında sağlanan sirkülasyon…………………………………………………………................39
Şekil 7.2 Burdigaliyen sonunda Paratetis bölgesinin batısında meydana gelen karasallaşma. Merkezi Paratetis ile Akdeniz az bir alanda bağlantıdadır……40
Şekil 7.3 Hint okyanusunun kısa bir süreliğine tekrar açılması ve Hint-Pasifik bağlantısının kurulması. Mediterranean ve Paratetis’de meydana gelen transgresyon…………………………………………………………………..41
v
ÇİZELGELER DİZİNİ
Çizelge 7.1 Geç Eosen’den Geç Miyosen’e kadar jeokronolojik ve biyostratigrafik zaman cetveli……………………………………………38
Çizelge 7.2 Salyan Formasyon’ununda saptanan Bivalvia Sınıfına ait Türlerin Tetis (Mediterranean) Bölgesindeki yayılımı…………………………….42
Çizelge 7.3 Salyan Formasyon’ununda saptanan Bivalvia Sınıfına ait Türlerin Türkiye’deki yayılımı…………………………………………………….43
Çizelge 7.4 Salyan Formasyon’ununda saptanan Bivalvia Sınıfına ait Türlerin Merkezi Paratetis Bölgesindeki yayılımı…………………………………44
Çizelge 7.5 Salyan Formasyon’ununda saptanan Bivalvia Sınıfına ait Türlerin Doğu Paratetis Bölgesindeki yayılımı……………………………………45
Çizelge 7.6 Salyan Formasyon’ununda saptanan Gastropoda Sınıfına ait Türlerin Tetis (Mediterranean) ve Doğu Paratetis Bölgelerindeki yayılımı……….45
vi
1. GİRİŞ
1.1 Amaç ve Kapsam
Araştırmanın amacı Çardak (Kahramanmaraş) yöresindeki denizel Miyosen çökellerinin
daha önce çalışılmamış olan Pelecypoda-Gastropoda Faunasını tanımlamak, buna
dayanarak kat düzeyinde stratigrafik özelliklerini aydınlatmak, faunanın paleocoğrafik
yayılımına göre Tetis ve Paratetis Bölgelerini karşılaştırmaktır.
Neojen Devri esnasında açık deniz olan Tetis ile Alpin Orojenez kuşağının kuzeyinde
bir iç deniz şeklinde yaygın olan Paratetis’in tektonizmaya bağlı olarak bazı çağlarda
bağlantıları kesilmiş bazı çağlarda sınırlı ilişkiler, bazılarında ise tam bir ilişki olmuştur.
Tetis’in Orta Doğu ve Paratetis ile olan bağlantısı hakkında yapılmış olan çalışmalara
ilave olması amacıyla Çardak yöresi seçilmiştir. Bu sorunların çözülmesinde
Türkiye’nin önde gelen ülkelerden biri olduğuna ait pek çok görüş vardır (Cicha and
Senes 1968, Cicha 1970, Jones and Simmons 1996, Rögl 1998, 1999, Steininger et al.
1985).
M.T.A Genel Müdürlüğü Jeoloji Etüdleri Dairesinin yürüttüğü Doğu Toros’ların
Jeodinamik Evrimi Projesi kapsamında, Kahramanmaraş İline bağlı Göksun ve Elbistan
İlçeleri arasında kalan bölgede tezin konusu kapsamında (Şekil 1.1) arazi çalışmaları
yürütülmüş olup, Göksun-Elbistan arasındaki Göksun vadisi boyunca Neojen yaşlı
birimlerde ölçülü stratigrafik kesitleri alınmış ve bu kesitlerden fosil örnekleri özenle
derlenmiş, dikkatle numaralanmış ve paleontolojik tayinlerinin yapılabilmesi için
laboratuvar çalışmalarına itina gösterilmiştir.
Bu bağlamda gerçekleştirilen stratigrafik çalışmalardan, Neojen sistemine ilişkin
Pelecypoda ve Gastropoda sınıflarının örnekleri; paleontolojik özelliklerine dayanılarak,
omurgasızlar paleontolojisi kapsamında sistematikteki yerleri belirlenmiş, bunlara
ilişkin stratigrafik düzeyleri tartışılmış ve paleozoocoğrafik yayılımları da dikkate
alınarak daha ayrıntılı yaş yorumları oluşturulabilmiştir.
1
Şekil 1.1 Çalışma alanının yerbulduru haritası (Tarhan 1984’den değiştirilerek alınmıştır)
2
1.2 Önceki Çalışmalar
Polat (1970), Kahramanmaraş-Göksun İlçesi bakır sahasının jeolojik ön etüt amaçlı
çalışmasında, bölgede Miyosen yaşlı örtü kayaları olarak izlenen birimlerin çok büyük
bir bölümünü içinde barındıran Salyan Formasyonu’nun yaşına ilişkin yorumunda,
formasyon içinde olistolit olarak yeraldığını öngörmüş ve gri, bej renkli kireçtaşı ve
filiş birimlerinden derlediği fosillerle Jura – Kretase yaşına ulaşmış ve bunu
formasyonun yaşı olarak kabul etmiştir.
Staesche (1972), Elbistan ve Göksun İlçeleri arasında kalan bölgenin Neojen çökellerini
incelemiş, özellikle bölgede örtü kaya olarak Pliyosen’in varlığını tartışmıştır.
Lutting and Steffens (1976), Oligosen’den Pleistosen sonuna kadar olan zaman
aralığında, Türkiye’nin paleocoğrafik atlası çalışmalarında, çalışma alanının Erken
Miyosen süresince denizel, daha sonra ise Pliyosen’de karasal özellik kazandığını
belirtmektedir.
Gözübol ve Gürpınar (1980), Kahramanmaraş kuzeyinin jeolojisi ve tektonik evrimi
konulu çalışmalarında, Elazığ-Bitlis sürüklenim çizgisinin batı ucunda yer alan çalışma
alanımızı da içine alan Miyosen çökel havza koşullarının yorumunu da yapmışlardır.
Çalışmada, harita alanınında gözlenen otokton istifden iki birim ayırt edilmiş; Kuzgun
formasyonu olarak belirtilen ikinci birimde, boz renkli kireçtaşı katmanlarını da içeren
ve bazı yörelerde Salyan Formasyonu’yla da korele edilebilen, Atlık kireçtaşı üyesi de
tanımlanmıştır.
Tarhan (1982), Göksun-Afşin-Elbistan arasında kalan bölgenin ve çevre alanların
jeolojisi üzerine yaptığı çalışmada, ayırdettiği allokton birliklerin ve daha yaşlı
formasyonların üzerine açısal uyumsuzlukla Orta Eosen yaşlı Ballıkısık ve Miyosen
yaşlı Salyan Formasyon’larının geldiğini, Pliyo-Kuvaterner yaşlı ince ve kaba kırıntılı
genç çökellerinde bu formasyon üzerinde yeraldığını göstermiştir. İlk olarak bu
çalışmada isimlendirilen Salyan Formasyon’u, filiş karakterli, birbirleriyle ardalanmalı
3
ve geçişli kumtaşı, kireçtaşı ve kalkarenit marn içeren bir litofasiyesle tanımlanmıştır.
Formasyonun bol oranda tanımlanamayan Pelecypoda ve Gastropoda içerdiği ve
foraminifer faunasına dayanılarak Oligo-Miyosen yaşlı olabileceğine değinilmiştir.
Perinçek ve Kozlu (1984), Afşin-Elbistan-Doğanşehir bölgelerini kapsayan
çalışmalarında, genel olarak, ofiyolit, adayayı ve granitoyid kayalarının tanımı ve
dağılımı üzerine eğilmişler, Atlık kireçtaşıyla korele edilen Kuzgun formasyonunu
tekrar tanımlayarak Erken-Orta Miyosen yaşında olabileceğini varsaymışlardır.
Tarhan (1984), Göksun-Afşin-Elbistan bölgelerini kapsayan çalışmasında, 1982 yılında
tanımladığı Salyan Formasyonu’nun litolojisini daha ayrıntılı olarak ele almış,
formasyonun yaşını içerdiği Nummulites ficthtelli Micholetti, Lepidocyclina sp.,
Amphistigina sp., Operculina sp., Rotaliidae, ve Miliolides sp., gibi fosiller ile Oligo-
Miyosen yaşında olduğunu belirtmiştir.
Tarhan (1985), Elbistan ensimatik ada yayı çökelleri üzerine yaptığı çalışmada, çökel
bulgularını ve çevre kayaçlarla olan ilişkilerini ele alarak, bölgenin yaşını, Göksun
ofiyoliti ile olan ilişkilerini dikkate alarak plaka tektoniği açısından incelemiştir.
Tarhan (1986), Doğu Toroslar’da, Neo-Tetis’in kapanmasına ilişkin granitoyid
magmalar üzerine yaptığı çalışmada, yörede yüzeylenen Göksun ofiyoliti, adayayı
çökelleri ve Kabaktepe metamorfitleri olarak tanımladığı allokton kaya birimlerinin
üzerine yer yer, içersinde bu birimlerden türeyen malzemeleride barındıran Geç Kretase
yaşlı Erçene Formasyonu’nun yeraldığını, daha üste doğru Erçene Formasyonu’nun
Paleosen-Eosen yaşlı Fındık Formasyon’una tedrici geçişli olduğunu gözlemiştir.
Erçene ve Fındık Formasyon’ları üzerinde ise açısal uyumsuzlukla, Oligo-Miyosen
yaşlı Salyan Formasyonu yeralmaktadır.
Önalan (1988), Kahramanmaraş Tersiyer kenar havzasının jeolojik evriminin
açıklanmasını öngeren çalışmasında, bölgenin Geç Kretase’den itibaren en az yedi
sıkışma veya ilerleme olayı yaşadığını, Miyosen’den itibaren ise bölgede bir kenar
4
havzanın oluştuğunu ve Arap levhası ile Toros platformu arasında gelişen bu kenar
havzasında çökellerin farklı istiflenme özellikleri taşıdıklarını ortaya koymuştur. Ayrıca,
Ahır Dağı’ının kuzeydoğu ve kuzeybatı yörelerinde, Eosen, Oligosen ve Akitaniyen-
Burdigaliyen, devir ve çağlarına ilişkin çökel istifinin kesintisiz olarak devamlılığını
irdelemiştir.
Baydar (1989), Berit-Kandil dağları (K. Maraş) ve yöreleri jeolojisi üzerine yaptığı
çalışmada, Arap, Çardak, Engizek ve Kızıldağ birlikleri olarak dört ana birlik
oluşturmuş ve bu birlikler üzerine, Miyosen’in açısal uyumsuzlukla örtü sedimanları
özelliğinde oluştuğunu ortaya koymuştur.
Önalan (1989/1990), Zagros kenet kuşağının güneyinde gelişen ön ülke havzalarına
örnek olarak incelediği Kahramanmaraş Tersiyer havzası üzerine yaptığı çalışmasında;
Göksun-Engizek Dağları yörelerindeki birimlerin stratigrafik istiflenmelerinin ve
tektonik paketlenmelerinin ayrıntılı olarak çalışılmasını çok zor olarak belirtmiştir.
Yazar Göksun-Engizek Dağları yöreleriyle ilgili sütun kesitinde Salyan
Formasyonu’nun yaşını sadece stratigrafik özelliklerine bakarak Oligosen olarak
göstermiştir.
Yiğitbaş (1989), Engizek Dağı (Kahramanmaraş) dolayındaki tektonik birliklerin
petrolojik olarak incelemesine dayalı çalışmasında, Salyan Formasyonu’nun bir
bölümüne karşılık gelen Atlık kireçtaşını, içerdiği Orbulina sp., Globigerina sp.,
fosillerine dayanarak Orta Miyosen olarak yorumlamıştır.
Dizer (1991), Kahramanmaraş’ın kuzeyinde doğu-batı doğrultulu Ahır Dağı ve
Süleymanlı İlçesi yöresinde yapmış olduğu çalışmada, planktik ve bentonik foraminifer
biyozonlarını tanımlayarak Langiyen ve Serravaliyen katlarına ilişkin biyostratigrafik
bir çalışma gerçekleştirmiştir.
Yılmaz vd. (1992), Uzunyayla ile Berit Dağı arasında yeralan sahanın jeolojik amaçlı
yorumunda, Salyan Formasyon’unu irdeleyerek, Polat (1970)’ın Jura-Kretase olarak
5
yorumladığı formasyonu, asıl hamuru kireçtaşı olan filiş birimlerinden derlediği
foraminifer örnekleriyle Erken Miyosen’e dahil etmiştir.
Yılmaz vd. (1993), yine aynı yörede, tektonik birlikler tanımlayarak, allokton ve
otokton kaya türü toplulukları açıklamaya çalışmış, Göksun ofiyolitlerinin güneyden
kuzeye doğru devinerek Geç Maastrihtiyen öncesinde yerleştikleri ve allokton bir
konum kazandıkları sonucunu da çıkarmışlardır. Kuzey ve güneydeki allokton kaya türü
topluluklarının üzerine Üst Maastrihtiyen yaşlı birimlerin uyumsuzlukla geldiğini, bu
kaya türleri üzerine de Eosen yaşlı çökel ve volkanik kayaçların açılı uyumsuzlukla
yeraldıklarını gözlemişlerdir. Yörede daha eski tüm birimlerin üzerine, Alt Miyosen
yaşlı denizel, Orta-Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı karasal çökellerin de açılı uyumsuzlukla
geliştiğini ortaya koymuşlardır.
Baydar ve Yergök (1996), Güneydoğu Anadolu kenar kıvrım kuşağı, Amanos Dağları
kuzeyi ve Doğu Toroslar’ın jeolojisi kapsamındaki çalışmalarında, bölgede diğer tüm
birimler üzerinde açılı uyumsuzlukla yeralan transgresif özellikli Miyosen örtü
sedimanlarını, Salyan Formasyonu’nun da bir bölümüne karşılık gelen, Erken Miyosen
yaşlı Zeytin, Orta Miyosen yaşlı Yenicekale, Geç Miyosen yaşlı Ahmetcik ve Saraycık
Formasyonları kapsamında değerlendirmiştir. Pliyosen’i bölgede Gölbaşı formasyonu,
Kuvaterneri de taraça ve yamaç molozu özellikleriyle tanımlamışlardır.
Derman vd. (1996), Kahramanmaraş’ın kuzeyinde Maraş Miyosen havzası olarak
adlandıran bölgede yapılan çalışmasında, yöredeki Tersiyer havzasının yaşadığı,
tektonizmayla ilişkili olarak bunun sedimantasyon ve basen gelişimi üzerindeki
etkilerini incelemiş, Geç Eosen’den Burdigaliyen’e kadar olan çökel havza gelişiminde
genel olarak üste doğru sığlaşan bir istif oluştuğunu ortaya koymuştur.
Parlak et al. (2004), Güneydoğu Anadolu orojenik kuşağı üzerindeki birliklerin
konumları ve tektonik yerleşmelerini incelemiş, Göksun-Afşin arasındaki birliklerin
yapılarını Neotektonik açıdan açıklamaya çalışmıştır.
6
Robertson et al. (2004), Güney Türkiye’de Neotetis’in kapanmasına ilişkin izleri
araştırma amacına yönelik olarak, Misis-Andırın karmaşığını ele almış, Orta Tersiyer’de
gelişen melanj oluşumunu sedimanter kaya topluluğu içinden saptanan foraminifer
paleofaunasıyla birlikte karşılaştırarak incelemiştir.
7
2. MATERYAL VE YÖNTEM
Çalışmanın paleontolojik örnekleri Molluska Dalının Pelecypoda ve Gastropoda
Sınıfına ait örneklerden oluşmaktadır. Araştırma M.T.A Genel Müdürlüğü Jeoloji
Etütleri Dairesi saha jeologları ile birlikte yapılan arazi çalışmaları ile başlatılmış olup
örneklerin toplanması, sistematik tayinleri, laboratuar çalışmaları, sonuçların
değerlendirilmesi ve yorumlanması ile de sonuçlandırılmıştır.
2.1 Arazi Çalışması
Teze ilişkin öncel çalışmalar arazi çalışmalarına başlanılmadan önce, bölgeyle ilgili
daha önce yapılmış olan çalışmalar ve jeolojik haritalar derlenerek zengin bir kaynakça
oluşturulmuş, inceleme alanının Neojen yaşlı birimleri saptanarak olası örnekleme
noktaları öngörülmeye çalışılmıştır.
2.2 Laboratuar Çalışması
Araştırmada, sonuca en sağlıklı biçimde ulaşabilmek için, ayrıntılı ve titiz bir çalışma
gerçekleştirilmiştir.
Araziden toplanan örnekler laboratuarda temizlenerek incelemeye hazır hale getirilmiş,
daha sonra, M.T.A kütüphanesi, Jeoloji Mühendisleri Odası kütüphanesi ile danışmanım
Prof. Dr. Güler Taner ve M.T.A Tabiat Tarihi Müzesi elemanı Dr. Yeşim İslamoğlu’nun
kütüphanesinden de yararlanılmıştır. Bu bağlamda örneklerin sistematik tayinleri ve
tanımlamaları danışmanımın denetiminde gerçekleştirilmiş, faunanın sistematik
sınıflandırılmasında Moore (1969) ve Wenz’den (1938-44) yararlanılmıştır. Sistematik
tanımlamaların ardından da paleofaunanın Tetis (Mediterranean) ve Paratetis
bölgelerindeki paleocoğrafik dağılımları incelenmiştir.
8
Tanımlaması yapılan örnekler, stratigrafik kesitler oluşturularak fauna topluluklarının
paleocoğrafik ve paleobiyocoğrafik yayılımları da göz önünde bulundurularak, Neojen
stratigrafisiyle korele edilebilen katlara yerleştirilmiştir.
Son olarak, örneklerin fotoğraf çekim ve baskı aşaması gerçekleştirilmiş, fotoğrafların
dijital makineyle en iyi sonuç alınabilecek bir düzeyde çekilebilmelerine özen
gösterilmiştir. Uygun fotoğraflar seçilerek bilgisayar ortamına aktarılmış, sistematik
sıraya göre levhalar oluşturulmuştur.
2.3 Sonuçların Değerlendirilmesi ve Yorumlanması
Göksun ve Elbistan İlçeleri arasında gerçekleştirilen arazi çalışmalarıyla elde edilen
Molluska faunasına ait türler paleontolojik özellikleri değerlendirilerek saptanmış;
paleocoğrafik, paleobiyocoğrafik ve stratigrafik özelliklerinden de yararlanılarak ilgili
katları ortaya konmuştur.
9
3. ARAŞTIRMA BULGULARI
3.1 Genel Jeoloji
3.1.1 Göksun-Elbistan arası
Güneydoğu Anadolu kenar kıvrım kuşağı ve Doğu Toroslar’ın güneyinde kalan çalışma
alanı, Arabistan levhası ile Anadolu levhasının kesin sınırlarının belirlendiği bir hat
üzerindedir (Şekil 3.1). Yörede yer alan birimlerin tabanını, Göksun ofiyolitleri
oluşturmaktadır. Genelde, Keban-Malatya metamorfitlerinin altında tektonik pencereler
halinde yer alan Göksun ofiyolitleri, eksiksiz bir diziyle temsil edilmektedir (Şekil 3.2).
Genel olarak alttan üste doğru serpantinit ve peridotit, katmanlı gabro, izotrop gabro,
levha dayk kompleksi ve volkano-tortul özelliğinde kayaçlardan oluşan istif yer yer
kuzeydoğu-güneybatı uzanımlı granitoyidler tarafından kesilmektedir (Yılmaz vd. 1993,
Parlak et al. 2004). Bu birimler üzerinde Neokomiyen (Valanjiniyen) yaşlı Elbistan
ensimatik ada yayı volkanoklastik çökelleri (spilitik bazalt, bazaltik andezit, aglomera,
dasit, alkali riyolit ve derin deniz pelajik çökelleri) bulunmaktadır (Tarhan 1984, 1985,
Parlak et al. 2004, Robertson et al. 2004). Göksun ofiyolitleri ve ada yayı istifi üzerine
nap konumlu Keban-Malatya metamorfik birimi gelmektedir (Perinçek and Kozlu 1984,
Tarhan 1986, Yılmaz vd. 1997).
Göksun ile Elbistan arasında kalan bölgede, levha dayk karmaşığı ile Elbistan ensimatik
ada yayı istifini ve bunları nap olarak üzerlemiş Keban-Malatya metamorfiklerini
birlikte kesen asidik bileşimli plütonik kayalar yer almaktadır (Tarhan 1984). Bölgede
ayrıca, asit plütonik kayaçlar ve bunların kesmiş olduğu tüm birimleri birlikte kesen,
farklı kalınlıklarda, yeşil şist fasiyesinde metamorfizmaya uğramış, koyu siyah ve bazik
bileşimli izole diyabaz daykları da tanımlanmıştır (Tarhan 1986). Tarhan’ın (1986)
Afşin magmatizması kapsamında incelediği kayatürü topluluğuna, Yılmaz vd. (1993),
intrusif nitelikte olan tüm granitoyidleri tanımlamak amacına yönelik olarak Esence
Granitoyidleri adını önermişlerdir.
10
Bölgede yüzeyleyen allokton kaya birimleri (Göksun ofiyoliti, ada yayı çökelleri ve
Keban-Malatya metamorfitleri) ve bu birimlerden türeyen detritikleri de içine alarak,
Üst Kretase-Paleosen yaşlı kireçtaşı bloklarını da kapsayan, olistostromal bir kayatürü
topluluğu özelliğini gösteren Ericek Formasyonu açısal uyumsuzlukla otokton olarak
yer alır (Baydar 1989, 1996). Daha önce Tarhan (1982, 1984) tarafından Erçene
formasyonu ve Fındık formasyonu olarak adlandırılmış birimlerin bir bölümüne karşılık
gelen Ericek Formasyonu Eosen yaşında olup, genel olarak yeşilimsi ve morumsu, yer
yer alacalı, katmansız ya da çeşitli kalınlıklarda katmanlı, başlıca epiklastik ve
piroklastik kayalar, spilitleşmiş lavlar, türbitidik özellikler sunan ince kırıntılı kayalar,
kalkarenit marn gibi kaya türlerini kapsar (Yılmaz vd. 1997, Parlak et al. 2004,
Robertson et al. 2004).
Ericek Formasyonu’nun üzerine açılı uyumsuzlukla Miyosen yaşlı Salyan Formasyonu
gelmektedir. Formasyon filişel karakterde olup, birbirleriyle ardalanmalı ve geçişli
kumtaşı, kireçtaşı, kalkarenit ve marn içeren kaya birimlerinden oluşmaktadır ve yer yer
Jura-Kretase yaşlı Andırın kireçtaşı bloklarını da içermektedir. Çalışma alanında
yüzeyleyen tüm formasyonlar üzerine kumtaşı, kiltaşı, marn, gölsel kireçtaşı, tüfit,
çamurtaşı ve yer yer kömür düzeylerinden oluşan Pliyosen yaşlı birimler (Ahmetçik
Formasyonu), açılı uyumsuzlukla gelmektedir (Staesche 1972, Lütting and Steffens
1976, Tarhan 1986, Yılmaz vd. 1997).
11
Şekil 3.1 Çardak-Göksun arası jeoloji haritası (Tarhan 1985’den düzenlenerek alınmıştır)
12
Şekil 3.2 Göksun-Elbistan bölgelerinin genelleştirilmiş ölçeksiz stratigrafi kesiti (Tarhan 1986 ve Yılmaz vd. 1997’den geliştirilerek alınmıştır)
13
4. ÇALIŞMA BÖLGESİNİN STRATİGRAFİSİ
4.1 Çardak Çevresi Miyosen Stratigrafisi
4.1.1 Salyan Formasyonu
Formasyon Çardak Beldesinin güney ve güneybatısında Ericek, Salyan, Ahmetçik,
Saraycık ve Karaahmet Köyleri dolaylarında yüzeylenmekte olup tip kesit yeri, Salyan
Köyü’nden güneye Ahmetçik Köyü’ne giden yol yarması üzerindedir (Şekil 4.1).
Formasyon, Salyan Köyü’nden başlayıp güneyde Ahmetçik Köyü dolayında Salyan
Deresi mevkiine kadar uzanım gösterir. Genel olarak filiş karakterli olan birim, çalışma
alanında Eosen yaşlı Ericek Formasyonu üzerinde açılı uyumsuz olarak yeralmaktadır.
Yaklaşık kalınlığı 120 m. olan formasyon, bazı alanlarda volkanikler üzerinde de
uyumsuzdur (Yılmaz vd. 1992).
Yaygın olarak kumlu-killi kireçtaşı, neritik kireçtaşı, kiltaşı, marn ve seyrek olarak
çakıltaşından oluşan birim, ilk kez Tarhan (1982) tarafından Salyan Formasyonu olarak
adlandırılmıştır. Ayrıca benzer kaya türü topluluğu Zeytin formasyonu (Baydar 1989)
olarak da isimlendirilmiştir. Diğer taraftan birim Atlık Kireçtaşı’nın (Gözübol ve
Gürpınar 1980, Yiğitbaş 1989) bir bölümüne karşılık olarak düşünülmektedir.
Birim, taban çakıltaşlarıyla başlamakta, üste doğru kumlu-killi kireçtaşı, neritik
kireçtaşı, marn ve kiltaşlarının düzenli şekilde ardalanmasıyla devam etmektedir.
Ardaşım içersinde bitki kırıntıları ve izleri de dikkati çekmektedir. Birim ayrıca oldukça
kıvrımlı bir yapıya da sahiptir. Kumlu-killi kireçtaşları; sarı, kahve renkli genellikle
ince-orta tabakalı, yer yer kalın tabakalı (1-1,5 m.), bol kırıklı, çatlaklı, kalsit damarlıdır
ve bol Pelecypoda kavkılarının yanı sıra oygu izlerine de rastlanmaktadır. Sarı, kahve
veya boz renkli olan kumtaşı birimi genellikle orta-kalın tabakalı, yer yer ince tabakalı,
kırıklı ve çatlaklı, kalsit damarlı dağılgan bir yapıdadır. İçersinde bol bitki kırıntıları ve
Pelecypoda kavkı izleri bulunmaktadır. Tabaka taban ve tavan yapılarının da bol oranda
izlendiği kumtaşında dolgu izlerine de rastlanmıştır. Masif yapılı neritik kireçtaşları
14
sarı, krem ve gri renkli olup, bol kırıklı ve çatlaklı bir yapı gösterir. Killi ve neritik
kireçtaşları bol miktarda mercan ve Pelecypoda kavkılarınca zengindir (Yılmaz vd.
1992, 1997).
Çalışma alanında yapılan daha önceki çalışmalarda, Salyan Formasyonu’nun yaşının
formasyona olistolit olarak dahil edilen gri, bej renkli kireçtaşı ve filiş birimleri Jura –
Kretase olarak yaşlandırılmıştır (Polat 1970). Daha sonra Salyan Formasyonu’nun asıl
hamurunu oluşturan kireçtaşı ve filiş düzeylerinden alınan fosil örneklerinden saptanan;
Globigerinoides trilobus (Reuss), Praeorbulina transitoria (Blow), Praeorbulina sıcana
(de Stafani), Globorotalia obesa (Bolli), Globigerina sp., Miogypsina sp., Amphistegina
sp., gibi foraminifer cins ve türlerine dayanılarak formasyon Erken Miyosen olarak
kabul edilmiştir (Yılmaz vd. 1992).
Şekil 4.1 Ölçülü stratigrafi kesit yerlerini gösteren harita (Yılmaz vd.1997)
15
5. ÇALIŞMA BÖLGESİNDE YAPILAN ÖLÇÜLÜ STRATİGRAFİ KESİTLERİ
5.1 Salyan Dere Ölçülü Stratigrafi Kesiti 1 (A-A,)
Kesit 1/25 000 ölçekli L 37 d 4 paftasında Ahmetçik Köyü’nün güneybatısında kalan
eski Salyan Deresi yatağının batı kanadında; X 1: 11 008 m ve Y 1: 94 450 m
koordinatlarıyla başlayıp, X 2: 10 988 m ve Y 1: 94 300 m koordinatlarıyla sona
ermektedir. Kesitin kalınlığı yaklaşık 28 m olup, formasyonun 0-28 metrelik kısmına
karşılık gelir. Formasyonun, Ericek Formasyon’unun üst kesimlerinde yeralan türbiditik
özellikteki ince kırıntılı kayalar ve killi kireçtaşı gibi kayatürleri üzerine açılı
uyumsuzlukla yer aldığı saptanmıştır (Şekil 5.1).
Kumlu killi kireçtaşı, neritik kireçtaşı, marn, kumtaşı ve kiltaşlarının düzenli olarak
aradalanışı birimin özelliğini oluşturur. Kesitin 0-3 metreler arasındaki, kumlu-killi
kireçtaşlarından; Mactra (Mactra) corallina (Linne) türünün varlığı saptanmıştır. Bu
birim üzerine uyumlu olarak gelen 6,5- 11 metreler arasındaki killi kireçtaşlarında 50-
60 cm kalınlığında üst üste kavkı yığınağı özelliğindeki (Şekil 5.2) kalın ve iri kabuklu
Crassostrea gryphoides (Schlotheim) türünün yanı sıra, Tellina (Peronidia) sacyi
(Cossman ve Peyrot) ve Pitar (Pitar) rudis (Poli) örnekleri de tanımlanmıştır. Kesitin
21-28 metreleri arasındaki, killi kireçtaşı ve neritik kireçtaşı birimlerinde; yine 30-40
cm lik bir kavkı yığınağı özelliğindeki tabakada Crassostrea gryphoides (Schlotheim)
ve Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck) örnekleri tespit edilmiştir.
16
Şekil 5.1 Salyan Dere ölçülü stratigrafi kesiti 1 (A-A,)
17
Şekil 5.2 Crassostrea gryphoides (Schlotheim) kavkı yığışımlarının arazi ve şekil görüntüsü
5.2 Salyan Dere Ölçülü Stratigrafi Kesiti 2 (B-B,)
Kesit 1/25 000 ölçekli L 37 d 4 paftasında Ahmetçik Köyü’nün güneybatısında kalan
eski Salyan Deresi yatağının bitimiyle, Ahmetçik Köyü yol ayrımının batısında kalan
kısımda; X 1: 10 800 m ve Y 1: 94 050 m koordinatlarıyla başlayıp, X 2: 10 750 m ve Y
2: 93 900 m koordinatlarıyla sona ermektedir. Kalınlık 34 metredir. Formasyonun 0-34
metrelik kısmına karşılık gelir. Formasyonun üzerinde yeraldığı temel kayaçlar tam
olarak gözlenememektedir (Şekil 5.3).
Kumlu killi kireçtaşı, neritik kireçtaşı, marn ve kumtaşlarının düzenli olarak
aradalanmasından oluşmuştur. Kesitin 0-4 metreleri arasında yeralan killi
kireçtaşlarında; Lutraria primipara (Eichwald), 4-12 metreler arasındaki, neritik
kireçtaşlarında; Sponiodontella intermedia (Andrussov), 12-17,5 metreler arasındaki
kumtaşlarında; Lutraria primipara (Eichwald), Arca (Arca) cardiiformis (Basterot), 23-
28 metreler arasındaki neritik kireçtaşlarında, Strombus coronatus compressonana
(Sacco), 28-34 metreler arasında ise, kumtaşlarında Trochus (Gibbula)
pesudomaeoticus (Kolesnikov) türleri tanımlanmıştır.
18
Şekil 5.3 Salyan Dere ölçülü stratigrafi kesiti 2 (B-B,)
19
6. SİSTEMATİK PALEONTOLOJİ
Çalışma bölgesinden saptanan Pelecypoda Sınıfının sistematiği Moore’a (1969),
Gastropoda Sınıfının sistematiği ise Wenz’e (1938-1944) göre yapılmıştır.
Sınıf GASTROPODA Cuvier 1797
Alt Sınıf PROSOBRANCHİA Milne Edwards 1848
Ordo Archaeogastropoda Theile 1925
Üst Familya Trochacea Rafinesque 1815
Familya Trochidae Rafinesque 1815
Alt Familya Trochinae
Cins Trochus Linne 1758
Trochus (Gibbula) pseudomaeoticus (Kolesnikov 1931)
Levha : 1, Şekil: 1-4
1959 Trochus (Gibbula) pseudomaeoticus Kolesnikov, Zhizhcenko, s. 239-240, lev. 15,
sek. 9-11.
1993 Gibbula (Colliculus) pseudomaeotica (Kolesnikov), Iljina, s. 28, lev. 2, şek. 10-
12.
Tanımlama: Kavkı küçük orta büyüklükte, kısa konik, son turun tüm yüksekliğe oranı
½’dir. Tur sayısı 5-6, turlar basamak şeklinde muntazam büyümüş, stür çizgileri sığ, her
turda spiral çizgiler bulunmakta, son tur geniş yuvarlak, ağız ovale yakındır.
Ölçüler: En küçük En büyük
Kavkı yüksekliği 9 mm 13 mm
Kavkı genişliği 7 mm 10 mm
Son tur yüksekliği 4 mm 5,2 mm
20
Benzeyiş ve farklar: İlk verilen literatürdeki örneklere tümüyle uygun olup, Iljina
(1993)’de tanımlanan cins ve alt cinsten, örneklerimizin daha küçük konik formda
olması ve son turun daha muntazam geniş yuvarlak yapısıyla ayrılır.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Doğu Paratetis bölgesinde Rusya ve Kırım’da
Orta Miyosen’ de bulunmuştur.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 5 nolu numune noktası, 28-
32 metreleri arasında, kumtaşı biriminde saptanmıştır.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Ordo Mesogastropoda
Üst Familya Strombacea
Familya Strombiidae Swainson 1840
Cins Strombus Linne 1758
Strombus coronatus compressonana Sacco 1893
Levha: 1, Şekil: 5-6
1893 Strombus coronatus var. compressonana Sacco, c. 14, s. 12, lev. 1, şek. 26.
1946 Strombus coronatus Defrance, Stchepinsky, s. 144, lev. 37, şek. 32-33.
1958 Strombus coronatus var. compressonana Sacco, Erünal-Erentöz, s. 38, lev.5, şek.
2-3.
2003 Strombus coronatus compressonana Sacco, İslamoğlu ve Taner b, s. 47-48, lev. 3,
şek. 2 a-b.
Tanımlama: Kavkı kalın, orta büyüklükte, geniş-konik biçimli, 4-5 turlu, spir çok kısa
ve basık, stür çizgileri sığ, son tur stür çizgisinden itibaren yataya yakın başlar ve iri
granüllerden sonra, konik form alır, ağız tam olarak görünmemektedir.
21
Ölçüler:
Kavkı yüksekliği 40 mm
Benzeyiş ve farklar: Literatürdeki örneklere tümüyle benzerlik göstermektedir.
Stchepinsky (1946) da gösterilmiş olan Strombus coronatus Defrance türünün son turu
uzun konik şeklindedir. Strombus coronatus compressonana alt türünde ise son tur daha
basık koniktir.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis’de İtalya’nın Piemonte havzasında
Pliyosen’de, Türkiye’de Antalya Miyosen havzasında Erken Tortoniyen’de, ve Antakya
Samandağ’da Geç Pliyosen’de yaygındır.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 4 nolu numune noktası, 23-
28 metreleri arasında, neritik kireçtaşlarında bulunmuştur.
Stratigratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen
Sınıf BIVALVIA Linne, 1758 (Buonanni 1681)
Alt Sınıf PTERIOMORPHIA Beurlen 1944
Ordo Arcoida Stoliczka 1871
Üst Familya Arcacea Lamarck 1809
Familya Arcidae Lamarck 1809
Alt Familya Anadarinae Reinhart 1935
Cins Anadara Gray 1847
Alt Cins Anadara Gray 1847
Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck 1819)
Levha: 1, Şekil: 7-8
1870 Arca diluvii Lamarck, Hoernes, s. 333, lev. 44, şek. 3-4.
22
1898 Anadara diluvii (Lamarck), Sacco, c. 26, s. 20-22, lev. 4, şek. 7-12.
1914 Arca (Anadara) diluvii Lamarck, Cossmann ve Peyrot, s. 140, lev. 8, şek. 3-6; lev.
10, şek.53.
1918 Arca diluvii, Lamarck, s. 45, lev. 30, şek. 192-199; lev. 31, şek. 198-205.
1952 Arca (Anadara) diluvii Lamarck, Lecointre, s. 60.
1954 Arca (Arca) diluvii Lamarck, Csepreghy – Meznerics, s. 63.
1959 Arca (Anadara) diluvii (Lamarck), Anderson, s. 81, lev. 13, şek. 6a-c.
1960 Anadara diluvii (Lamarck), Kojumdgieva ve Strachimirov, s. 61, lev. 19, şek. 9-
10.
1960 Anadara diluvii (Lamarck), Svagrovsky, s. 44-45, lev. 2, şek. 4.
1963 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Malatesta, s. 221, lev. 11, şek. 10.
1963 Arca (Arca) diluvii Lamarck, Venzo ve Pelosio, s. 139, lev. 42, şek. 6-9.
1965 Anadara diluvii (Lamarck), Nevesskaja, s. 113, lev. 1, şek. 3.
1966 Arca (Arca) diluvii Lamarck, Palla, s. 412, lev. 18, şek. 5a-b.
1968 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Ilıescu ve diğ., s. 78, lev. 3, şek. 4.
1968 Arca (Anadara) diluvii (Lamarck), Symeonidis ve Konstantinidis, s. 677, lev. 74,
şek. 2-3.
1969 Arca (Anadara) diluvii diluvii (Lamarck), Dermitzakis, s. 397, lev. 71, şek. 9-9a.
1969 Anadara diluvii (Lamarck), Hinsch, s. 366.
1973 Anadara diluvii Lamarck, Baldi, s. 166, lev. 3, şek. 23-25.
1973 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Ctroky ve diğ., s. 464, lev. 2, şek. 11-13.
1974 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Freneix ve diğ., s. 62, lev. 1, şek. 1a-b.
1975 Anadara diluvii Lamarck, Baldi ve Steininger, s. 342.
1979 Anadara (s.s) diluvii (Lamarck), Kaynak, s. 123, lev. 1, şek. 11-13.
1984 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Martinell ve diğ., lev. 4, şek. 1-2.
1987 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Freneix ve diğ., s. 12, lev. 1, şek. 9.
1988 Anadara (A.) diluvii (Lamarck), Brambilla ve Lualdi, s. 20, lev. 1, şek. 5a-b.
1988 Anadara diluvii (Lamarck), Schütt, s. 150, lev. 2, şek. 21.
1993 Anadara diluvii (Lamarck), Nevesskaja, s. 56-57, lev. 6, şek. 23-25.
2002 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Lacour ve diğ., s. 650-651, lev. 5, şek. D.
2003 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), İslamoğlu ve Taner, s. 4, lev. 1, şek. 1.
2003 Anadara diluvii (Lamarck), Mandic ve Harzhauser, s. 100, lev. 2, şek. 3.
23
2004 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), İslamoğlu, s. 32-33, lev. 1, şek. 2.
Tanımlama: Kavkı orta boy, yamuğa yakın dikdörtgen şeklinde, ön kenar muntazam
yuvarlak, arka kenar çengelden itibaren düz başlamış ve paleal kenarda uzamış olarak
birleşik durumdadır. Paleal kenar düz ve çentiklidir. Çengel ortaya kıvrık ve öne dönük,
kardinal saha uzamış üçgen biçiminde, kardinal çizgi üzerinde çentikler mevcut, kavkı
üzerinde çok sayıda ışınsal kotlar bulunmaktadır.
Ölçüler:
Kavkı yüksekliği 17 mm
Kavkı genişliği 35 mm
Kavkı kalınlığı
(Tek kapak) 12 mm
Benzeyiş ve farklar: Belirtilen kaynakçalarda verilen örneklere tam bir uyum gösterir.
Boyut ve üzerindeki ışınsal kotlar bakımından özellikle Hoernes (1870) ve Sacco’da
(1898) gösterilmiş olan şekillere tamamen benzerdir. Anadara (Anadara) diluvii
pertransversa Sacco alt türünden, tepe bölgesinin daha basık şekilde gelişmiş olmasıyla
ayrılır.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 3 nolu numune noktası, 21-
28 metreler arasında, killi ve neritik kireçtaşlarında saptanmıştır.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis (Mediterranean)’in etkin olduğu
bölgelerde İtalya, Belçika ve Portekiz’de Tortoniyen’de, Fransa ve Fas’da Geç
Burdigaliyen’de, Kuzey Afrika’da Akitaniyen-Burdigaliyen’de, Sicilya’da Pliyosen’de
ve genel olarak tüm Akdeniz’de Pliyosen-Kuvaterner’de; Merkezi Paratetis Bölgesin’de
Viyana havzasında Karpasiyen-Badeniyen’de, Romanya, Bulgaristan ve Polonya’da
Badeniyen’de (Studencka 1986), Slovakya’da Eggenburgiyen’de, Macaristan’da Erken
Badeniyen’de; Doğu Paratetis Bölgesi olarak ise, Türkmenistan’da Tarkaniyen ve
Çokrakiyen’de, Gürcistan’da Sakaruliyen ve Erken Konkiyen’de (Iljina 2003). Batı
24
Ukrayna ve Kuzey Moldavya’da Çokrakiyen-Konkiyen’de, Türkiye’de Antalya
çevresinde Erken Tortoniyen’de yayılım göstermiştir.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Alt Familya Arcinae Lamarck 1809
Cins Arca Linne 1758
Alt Cins Arca Lamarck 1809
Arca (Arca) cardiiformis Basterot 1825
Levha: 1, Şekil: 9 1914 Arca (Anadara) cardiiformis Basterot, Cossmann ve Peyrot, s. 154, lev. 8, şek. 17-
21.
1958 Arca (Arca) cardiiformis Basterot, Erünal-Erentöz, s. 139, lev. 22, şek. 11-11a..
Tanımlama: Elimizde bir adet olan sağ kapak mevcuttur. Kavkı oval, tepe bölgesi
şişkin, çengel öne yakın ve öne kıvrık, ön kenar kısa yuvarlak, paleal kenarla birleşmesi
muntazam, arka kenar çengelden itibaren düz inerek paleal kenarla köşeli birleşmiş
durumda, paleal kenar uzunca yuvarlak, kabuk üzerinde 20 adet kot mevcuttur ve
birbirleriyle eşit aralıklar ile ayrılmışlardır.
Ölçüler:
Kavkı yüksekliği 15 mm
Kavkı genişliği 21 mm
Kavkı kalınlığı
(Tek kapak) 5 mm
Benzeyiş ve farklar: Gerek boyut olarak gerekse çengel ve üzerindeki kotların durumu
Erünal-Erentöz (1958) ile tam bir benzerlik göstermektedir.
25
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 3 nolu numune noktası, 17,5
-21 metreleri arasında, kumtaşlarında saptanmıştır.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis Bölgesin’de Fransa’nın Akitan
havzasında Orta Miyosen’de ve Türkiye’de Adana çevresinde Tortoniyen’de yayılım
göstermiştir.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Ordo Pterioida Newell 1965
Alt Ordo Ostreina Ferussac 1822
Üst Familya Ostracea Rafinesque 1815
Familya Ostreidae Rafinesque 1815
Alt Familya Ostreinae Rafinesque 1815
Cins Crassostrea Sacco 1897
Crassostrea gryphoides (Schlotheim 1813)
Levha: 2, Şekil: 1-4
1904 Ostrea gryphoides Schlotheim var. gingensis Schlotheim, Dollfus ve Dautzenberg,
s. 465, lev. 49, şek. 1-5.
1904 Ostrea gryphoides Schlotheim var. crassissima Lamarck, Dollfuss ve
Dautzenberg, s. 465, lev. 50, şek. 1-5.
1952 Gryphaea gryphoides Schlotheim, Lecointre, s. 30, lev. 13, şek. 1-5.
1954 Ostrea gryphoides (Schlotheim), Korobkov, s. 197-198, lev. 83, şek. 2-3.
1955 Ostrea gryphoides (Schlotheim), Merklin ve Nevesskaja, s. 106-107, lev. 32, şek.
1-2.
1958 Ostrea gryphoides (Schlotheim), Azzaroli, s. 108, lev. 28, şek. 8.
1958 Ostrea gryphoides (Schlotheim), Erünal-Erentöz, s. 168-169, lev. 30, şek.3; lev.
31, şek. 3.
1967 Gryphaea (Crassostrea) gryphoides (Schlotheim), Tejkal ve diğ., s. 163.
26
1971 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Freneix ve diğ., s. 23-27, lev. F, şek. 1,2a,b,
3a,b, 4a,b; lev. G, şek.1a,b, 2a,b, 3a,b; lev. H, şek. 1,2,3a,b,4,5.
1971 Crassostrea gryphoides Schlotheim, Steininger ve diğ., s. 431.
1973 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Ctroky ve diğ., s. 490-491.
1974 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Freneix ve diğ., s. 78, lev. 5, şek. 4a-b.
1980 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Laurain, s. 24-25, lev. 1, şek. 1-3.
1984 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Laurain, s. 76-77, lev. 4, şek. 4a-b.
1985 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Tanar., s.22, lev. 1, şek. 1-3.
1993 Crassostrea gryphoides Schlotheim, Nevesskaja, s.62, lev. 9, şek. 1-2; lev. 10,
şek. 1-4.
1998 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Pfister ve Wegmüller, s. 458, lev. 1, şek. 1-
5; lev. 2, şek. 1-4.
2002 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), Videt ve Neraudeau, s. 153, lev. 1, şek. 3a-
b.
2003 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), İslamoğlu ve Taner a, s. 9-10, lev. 3, şek.
1a-1b.
2005 Crassostrea gryphoides (Schlotheim), El-Hedeny, s. 720, lev. 1, şek. 1-7; lev. 2,
şek. 3-5; lev. 4, şek. 7-9.
Tanımlama: Kavkı çok iri ve uzun olup oldukça kalındır. Sol kapak üzeri katmerli
kalın halkalarla süslü, sağ kapak daha basık ve ve düzdür. Ligaman sahası belirgin,
silindir şeklinde oyuk ve uzun biçimli olup üzeri derin yatay şekilde bölmelerle
ayrılmış, kas izi iri ve arka kenara yakındır. Sağ kapağın ligaman sahası ortada geniş
çukurluk, yanlarda çıkıntı, sol kapakta buna karşılık gelecek şekilde ortada silindir
şeklinde uzun çıkıntı, yanlarda çukurluk şeklinde gelişmiştir. Sağ kapak sol kapaktan
çok daha büyük ve kalın gelişmiştir.
Ölçüler: En küçük En büyük
Sağ kapak
Kavkı uzunluğu 75 mm 105 mm
27
Kavkı genişliği 42 mm 50 mm
Kavkı kalınlığı 10 mm 20 mm
Sol kapak
Kavkı uzunluğu 100 mm 140 mm
Kavkı genişliği 60 mm 70 mm
Kavkı kalınlığı 20 mm 30 mm
Benzeyiş ve farklar: Sinonim listesinde verilen tüm örneklere benzer özellikler
göstermektedir. Özellikle Nevesskaja (1993) ve Freneix et al. (1971) örneklerine kavkı
şekil ve kas izinin duruşu bakımından çok benzerdir.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 2 nolu numune noktası, 6,5-
11 metreler arasındaki killi kireçtaşlarında ve 3 nolu numune noktası, 21-28 metreleri
arasında, killi kireçtaşı ve neritik kireçtaşı birimlerinde tespit edilmiştir.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis Bölgesin’de, Fransa’nın Akitan ve Rhone
havzalarında, Akitaniyen-Geç Burdigaliyen’de, İtalya’da Geç Burdigaliyen, Tortoniyen,
Messiniyen ve Pliyosen’de, İspanya’da Sorbas Havzasında Messiniyen’de, Kuzey
Afrika’da ve Somali’de Erken Burdigaliyen’de, Afrika Kıtasının güneyinde Madagaskar
Adasın’da, denizel Pliyosen’de (Freneix et al. 1971); Merkezi Paratetis Bölgesin’de
Avusturya’da Eggenburgiyen ve Badeniyen’de, Macaristan’da Eggenburgiyen,
Otnangiyen ve Karpasiyen’de, Romanya ve Polonya’da Badeniyen’de (Studencka
1986); Doğu Paratetis Bölgesin’de ise, Türkmenistan ve Batı Kazakistan’da, Güneybatı
Avrasya’da Tarkaniyen’de, Türkiye’de Sivas ve Karaman bölgesinde Geç
Burdigaliyen’de, Antalya’da Langiyen’de, Adana ve Mersin’de Tortoniyen’de (Tanar
1985), görülmüştür.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Alt Sınıf HETERODONTA Neumayer 1884
Ordo Veneroida H.ve A. Adams 1856
28
Üst Familya Tellinacea de Blainville 1814
Familya Tellinidae de Blainville 1814
Alt Familya Tellininae de Blainville 1814
Cins Tellina Linne 1768
Alt Cins Peronidia Dall 1900
Tellina (Peronidia) sacyi Cossmann ve Peyrot 1909
Levha: 3, Şekil: 1-2
1909 Tellina (Peronidia) sacyi Cossm ve Peyr, Cossmann ve Peyrot, s. 243, lev. 9, şek.
- 15.
1958 Angulus (Peronidia) sacyi parvus Hölzl, s. 154, lev. 15, şek. 5.
1973 Tellina (Peronidia) sacyi Cossm ve Peyr, Ctroky ve diğ., s. 520, lev. 26, şek. 2-3.
1974 Tellina (Laciolina) sacyi Cossm ve Peyr, Moısescu ve Meszaros, s. 19, lev. 1, şek.
21-22.
2005 Tellina sacyi Cossm ve Peyr, Lesport ve Cahuzac, lev. 6, şek. 7-8.
Tanımlama: Kavkı sivrilmiş elips şeklinde, ön kenar muntazam kısa yuvarlak, arka
kenar çengelden itibaren düz ve eğik başlayarak kısa yuvarlanıp paleal kenar ile
birleşmiştir. Tepe bölgesi sivrilmiş, çengel ortaya yakın ön kenarda, az belirgin ve hafif
öne kıvrıktır.
Ölçüler: En küçük En büyük
Kavkı yüksekliği 22 mm 27 mm
Kavkı genişliği 34 mm 42 mm
Kavkı kalınlığı
(iki kapak beraber) 6 mm 8 mm
Benzeyiş ve farklar: Sinonim listesinde verilen örnekler ile uyum içindedir. Hölzl
(1958) tanımladığı alt türden, daha büyük ve paleal kenar daha düzgün gelişmiştir.
Moısescu ve Meszaros (1974)’da verilen alt cinsten ise ön kenarın daha uzun oluşu ve
29
palael kenarın daha düzgün oluşu ile ayrılır. Özellikle Ctroky et al. (1973)’da vermiş
oldukları örnekler ile tam bir benzerlik gösterdiği için Lesport ve Cahuzac (2005)’da
kullanılmayan alt cins, bu çalışmada kullanılmıştır.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 2 nolu numune noktası, 6,5-
11 metreler arasındaki killi kireçtaşlarında bulunmuştur.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis Bölgesi’nde Fransa’nın Akitan
havzasında Akitaniyen’de, Akitan havzasının kuzeyinde Burdigaliyen’de, Rhone
havzasında Akitaniyen-Burdigaliyen’de; Merkezi Paratetis Bölgesinde Romanya ve
Bulgaristan’da Ottnangiyen’de yayılım göstermiştir.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Üst Familya Veneracea Rafinesque 1815
Familya Veneridae Rafinesque 1815
Alt Familya Pitarinae Stewart 1930
Cins Pitar Römer 1857
Alt Cins Pitar Römer 1857
Pitar (Pitar) rudis (Poli 1795)
Levha: 3, Şekil: 3
1900 Pitar rudis (Poli), Sacco, c. 28, s. 19-20, lev. 4, şek. 22-25.
1958 Pitaria rudis (Poli), Erünal-Erentöz, s. 181, lev. 34, şek. 14
1960 Pitar (Pitar) rudis (Poli), Kojumdgieva ve Strachimirov, s. 55, lev. 17, şek. 8-9.
1965 Pitar (P.) rudis (Poli), Nevesskaja, s. 235, lev. 13, şek. 5.
1968 Pitar (Pitaria) rudis (Poli), Ilıescu ve diğ., s. 106, lev. 22, şek. 8.
1969 Pitar (P.) rudis (Poli), Hinsch, s. 367.
1980 Pitar (P.) rudis (Poli), Pavia, s. 223, lev. 3, şek. 4-8.
1982 Pitar (P.) rudis (Poli), Menesini ve Ughi, s. 738, lev. 2, şek. 15.
30
1988 Pitar (P.) rudis (Poli), Brambilla ve Lualdi, s. 25, lev. 9, şek. 5a-b.
2003 Pitar (Pitar) rudis (Poli), İslamoğlu ve Taner a, s. 21, lev. 5, şek. 2.
Tanımlama: Kavkı orta büyüklükte, ince uzamış üçgen biçimli, tepe şişkin ve sivri, ön
kenar yüksek yuvarlak, arka kenar düz başlayarak paleal kenar ile yuvarlak birleşmekte,
paleal kenar kısa yuvarlak, çengel belirgin öne dönüktür. Kavkı üzerinde ışınsal kotların
izleri bulunmaktadır. Kavkı kalıp halinde olduğu için kenet sistemi görülememiştir.
Ölçüler:
Kavkı yüksekliği 35 mm
Kavkı genişliği 32 mm
Kavkı kalınlığı
(tek kapak) 3 mm
Benzeyiş ve farklar: Yukarıda belirtilen kaynaklardaki örnekler ile uyum içersindedir.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 2 nolu numune noktası, 6,5-
11 metreler arasındaki killi kireçtaşlarında bulunmuştur.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis Bölgesin’de Fransa’nın Akitan ve Rhone
havzalarında Geç Burdigaliyen’de, İtalya’da Geç Burdigaliyen, Tortoniyen ve
Pliyosen’de, Hatay’da ve Fas’da Pliyosen’de; Merkezi Paratetis Bölgesin’de,
Avusturya’da Karpasiyen-Badeniyen’de, Macaristan, Almanya ve Bulgaristan’da
Badeniyen’de; Doğu Paratetis’de Tarkaniyen’de; Türkiye’de, Antalya çevresinde Geç
Burdigaliyen’de, görülmüştür.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Üst Familya Mactracea Lamarck 1809
Familya Mactridae Lamarck 1809
31
Alt Familya Mactrinae Lamarck 1809
Cins Mactra Linne 1767
Alt Cins Mactra Linne 1767
Mactra (Mactra) corallina (Linne 1767)
Levha: 3, Şekil: 4-5
1901 Mactra corallina (Linne), Sacco, c. 29, s. 22-23, lev. 5, şek. 20-22.
1901 Mactra corallina var. inflata Brn, Sacco, c. 29, s. 23, lev. 5, şek. 23.
1901 Mactra corallina var. atlantica B.D.D, Sacco, c. 29, s. 23, lev. 5, şek. 24.
1954 Mactra (Mactra) corallina Linne, Korobkov, s. 110-111, lev. 20, şek. 1.
1980 Mactra (Mactra) corallina Linne, Papp, s. 239, lev. 2, şek. 8.
Tanımlama: Kavkı orta kalınlıkta, üçgen-oval biçimli, tepe bölgesi hafif kabarık,
çengel öne dönük, ön ve arka kenarlar yay şeklinde gelişmiş, paleal kenarla oval bir
şekilde birleşir. Örnek kalıp halinde olduğu için kenet sistemi görülememiştir.
Ölçüler: En küçük En büyük
Kavkı yüksekliği 30 mm 40 mm
Kavkı genişliği 25 mm 43 mm
Kavkı kalınlığı
(tek kapak) 3 mm 5 mm
Benzeyiş ve farklar: Örneklerimiz sinonim listede verilen örnekler ile tamamen
benzerdir. Korobkov’un (1954) örneklerine göre, elimizdeki örneğin boyutları biraz
daha ufaktır.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 1 nolu numune noktası, 0-3
metreler arasında, kumlu-killi kireçtaşlarında saptanmıştır.
32
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis Bölgesin’de İtalya’da Geç Burdigaliyen,
Yunanistan’da Tortoniyen’de, Doğu Paratetis’de, Tarkaniyen’de görülmüştür.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Alt Familya Lutrariinae H.ve A. Adams 1858
Cins Lutraria Lamarck 1799
Lutraria primipara Eichwald 1850
Levha: 3, Şekil: 6-7
1859 Lutraria primipara Eichwald, Eichwald, lev. 6, şek. 15.
1955 Lutraria primipara Eichwald, Merklin ve Nevesskaja, s. 85, lev. 26 şek. 1-4.
Tanmlama: Kavkı orta şişkinlikte, uzamış ve oval biçimli, kapaklar yassı bir şekilde
şişkin, çengel küçük, ön kenarda yeralmakta ve öne dönük, ön kenar kısa, arka kenar
çengelden itibaren uzun gelişerek paleal kenarla yuvarlanarak birleşmekte, kavkı
üzerinde çok hafif konsantrik lameller mevcuttur.
Ölçüler: En küçük En büyük
Kavkı yüksekliği 19 mm 24 mm
Kavkı genişliği 40 mm 46 mm
Kavkı kalınlığı
(iki kapak beraber) 8 mm 10 mm
Benzeyiş ve farklar: Örnekler incelenen literatürdeki örneklere form olarak uymakla
birlikte, boyut olarak daha ufaktırlar.
33
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 1 nolu numune noktası, 0-4
metreleri arasında, killi kireçtaşlarında ve 3 nolu numune noktası, 17,5 -21 metreleri
arasında, kumtaşlarında saptanmıştır.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Tetis Bölgesin’de Fransa’da Geç
Burdigaliyen’de, İtalya’da Geç Burdigaliyen ve Pliyosen’de, Merkezi Paratetis’de
Avusturya ve Macaristan’da Otnangiyen’de, Doğu Paratetis’de ise Tarkaniyen’de
görülmüştür.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
Üst Familya Leptonacea
Familya Kelliellidae Fischer 1887
Cins Sponiodontella Andrussov 1903
Sponiodontella intermedia (Andrussov 1889)
Levha: 3, Şekil: 8-9
1955 Sponiodontella intermedia (Andrussov), Merklin ve Nevesskaja, s. 84, lev. 23,
şek. 12-15.
1959 Sponiodontella intermedia (Andrussov), Zhizhcenko, s. 208, lev. 11, şek. 1-6.
1960 Lutetia (Davidaschvilla) intermedia Andrussov, Kojumdgieva ve Strachşmirov, s.
256, lev. 55, şek. 16-20.
1977 Sponiodontella intermedia (Andrussov), Özsayar, s. 48-49, lev. 5, şek. 7-8.
1993 Lutetia (Davidaschvilla) intermedia (Andrussov), Nevesskaja, s. 201, lev. 50, şek.
1-4.
Tanımlama: Kavkı yuvarlağa yakın formda ve tepe bölgesi şişkince, çengel çok sivri
tam ortada yer almaktadır. Ön ve arka kenarlar muntazam yuvarlak, paleal kenar kısa
yuvarlaktır.
34
Ölçüler: En küçük En büyük
Kavkı yüksekliği 8 mm 16 mm
Kavkı genişliği 10 mm 17 mm
Kavkı kalınlığı
(iki kapak beraber) 3 mm 6 mm
Benzeyiş ve farklar: Örneklerimiz sinonim listesinde verilen örnekler ile tam bir
benzerlik göstermektedir. Verilen son literatürdeki cins ve altcinsten, elimizdeki
örneklerin daha küçük ve çok daha yuvarlağa yakın formda olması ile ayrılır.
Bulunduğu yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 2 nolu numune noktası, 4-12
metreler arasında, neritik kireçtaşlarında tespit edilmiştir.
Paleocoğrafik ve stratigrafik yayılım: Doğu Paratetis Bölgesin’de Tarkaniyen’de
görülen tür, Türkiye’de de Sinop çevresinde Çokrakiyen’de yayılım göstermiştir.
Stratigrafik düzey: Alt Badeniyen=Tarkaniyen.
35
7. SONUÇLAR
Elbistan ve Göksun İlçeleri arasında, Çardak Beldesi’nin güneybatısında yer alan,
Salyan Formasyonu’nda Pelecypoda sınıfına ait sekiz tür ve Gastropoda sınıfına ait iki
tür saptanmıştır. Saptanan bu türler sistematikte yerlerine konarak, stratigrafik düzeyleri
ve paleocoğrafik yayılımları açıklanmıştır.
Genel olarak neritik–killi kireçtaşlarından oluşmuş Salyan Formasyonu; Crassostrea
gryphoides (Schlotheim), Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck), Arca (Arca)
cardiiformis (Basterot), Tellina (Peronidia) sacyi (Cossm. ve Peyr.), Pitar (Pitar) rudis
(Poli), Lutraria primipara (Eichwald), Mactra (Mactra) corallina (Linne),
Sponiodontella intermedia (Andrussov) Pelececypoda faunası ve Trochus (Gibbula)
pseudomaeoticus Kolesnikov, Strombus coronatus compressonana (Sacco), gibi
Gastropoda türleri içermektedir.
Saptanan faunanın Tetis (Mediterranean) ve Paratetis bölgelerindeki stratigrafik
yayılımları takip edildiğinde, Erken Miyosen’den Orta Miyosen ortasına kadar yayılım
gösterdiği anlaşılmaktadır (Çizelge 7.2-7.6). Her iki bölgeye ait katlar
karşılaştırıldığında (Çizelge 7.1) eş zamanlı yayılım gösterdiği ortaya çıkmaktadır.
Saptanan faunanın Tetis ile Merkezi ve Doğu Paratetis Bölgelerindeki yayılımları
incelendiğinde Pitar (Pitar) rudis’in Merkezi Paratetis’de sadece Badeniyen’de
(Çizelge 7.4) ve Doğu Paratetis’de Tarkaniyen’de (Çizelge 7.5), Crassostrea
gryphoides aynı şekilde Merkezi Paratetis’de Badeniyen’de (Çizelge 7.4), Doğu
Paratetis’de Tarkaniyen’de ve Çokrakiyen’de (Çizelge 7.5), Lutraria primipara’nın
Doğu Paratetis’de Tarkaniyen’de, Mactra (Mactra) corallina’nın ve Sponiodontella
intermedia’nın aynı şekilde Doğu Paratetis’de Tarkaniyen’de yayılım gösterdiği
görülmektedir (Çizelge 7.5). Bu türler Tetis Bölgesinde de görülmektedir (Çizelge 7.2)
ancak topluluk daha çok Geç Burdigaliyen ve onunla eş zamanlı olan Merkezi
Paratetis’e ait Otnangiyen ve Karpasiyen’de de mevcuttur.
36
Gastropoda sınıfından Trochus pseudomeoticus ise sadece Doğu Paratetis’de
Tarkaniyen’de görülmektedir (Çizelge 7.6). Erken Burdigaliyen’de Doğu ve Merkezi
Paratetis, Hint Pasifik Okyanusu ile bağlantıda olduğundan Mollusk faunası bu
alanlarda sirkülasyon göstermektedir (Şekil 7.1). Elde ettiğimiz faunamız ise bu
sirkülasyonu işaret etmemektedir (Rögl 1999, Şekil 5). Bu nedenle Erken
Burdigaliyen’e ait olduklarını düşünmemekteyiz. Geç Burdigaliyen’de ise Merkezi ve
Doğu Paratetis birbirleri ile bağlantıda değildir (Şekil 7.2) (Rögl 1999, Şekil 7). Güney
Anadolu’nun sınırlı bir kısmı Mediterranean (Tetis)‘in etkisindedir (Şekil 7.3) (Rögl
1999, Şekil 8). Bizim örneklerimiz içerisinde ise gerek Badeniyen ve gerekse
Tarkaniyen’de karakteristik olan fauna mevcuttur. Örneğin Pitar (Pitar) rudis,
Crassostrea gryphoides, Lutraria primipara, Mactra (Mactra) corallina, Trochus
pseudomeoticus.
Esasen Orta Miyosen’in başlamasıyla Mediterranean (Tetis), Merkezi ve Doğu
Paratetis’de denizel fasiyesler yaygın olup her üç bölge birbirleri ile bağlantıdadır (Şekil
7.3). Preorbulina cinsinin görülmesi ile Orta Miyosen başlamaktadır ve adı geçen cins
Tetis, Merkezi Paratetis ve Doğu Paratetis’de olmak üzere tüm denizlerde yaygındır
(Rögl 1998).
Çalışma Bölgemizde önceki çalışmalarda da belirtildiği gibi (Yılmaz vd. 1992)
Preorbulina transitoria, Preorbulina scana Langiyen’nin başladığını gösteren zon
fosildir (M5-a) (Berggren vd. 1995). Bu sonuç da faunadan elde ettiğimiz verileri
desteklemektedir. Ancak Pelecypoda ve Gastropoda sınıfına ait olan örneklerimiz
Langiyen’den çok onunla eşzamanlı olan Erken Badeniyen=Tarkaniyen çağına aittir. Bu
nedenle Salyan Formasyonu’nun yaşının Erken Badeniyen=Tarkaniyen olması gerektiği
kanısındayız.
Önceki çalışmalarda değinildiği gibi formasyonun yaşı Erken Miyosen değildir.
37
Çizelge 7.1 Geç Eosen’den Geç Miyosen’e kadar jeokronolojik ve biyostratigrafik zaman cetveli (Harzhauser et al. 2002)
38
Şekil 7.1 Kapalı olan Akdeniz ve Merkezi Paratetis bölgelerinin, Erken Burdigaliyen’de
Slovenya koridoru ile tekrar açılması. Doğu, Merkezi Paratetis ve Hint-Pasifik okyanusları arasında sağlanan sirkülasyon (Rögl 1999, Şekil 5).
39
Şekil 7.2 Burdigaliyen sonunda Paratetis bölgesinin batısında meydana gelen
karasallaşma. Merkezi Paratetis ile Akdeniz az bir alanda bağlantıdadır (Rögl 1999, Şekil 7).
40
Şekil 7.3 Hint okyanusunun kısa bir süreliğine tekrar açılması ve Hint-Pasifik
bağlantısının kurulması. Mediterranean ve Paratetis’de meydana gelen transgresyon (Rögl 1999, Şekil 8).
41
42 42
Çizelge 7.3 Salyan Formasyon’ununda saptanan Bivalvia Sınıfına ait Türlerin Türkiye’deki yayılımı
43
44 44
Çizelge 7.5 Salyan Formasyon’ununda saptanan Bivalvia Sınıfına ait Türlerin Doğu Paratetis Bölgesindeki yayılımı
Çizelge 7.6 Salyan Formasyon’ununda saptanan Gastropoda Sınıfına ait Türlerin Tetis
(Mediterranean) ve Doğu Paratetis Bölgelerindeki yayılımı.
45
KAYNAKLAR
nderson, H.J. 1959. Die Muschelfauna des nordwestdeutschen Untermiozan.
Azzaroli, la Somalia. Stratigrafia, Tectonica,
Baldi, T. 1973. Mollusc Fauna of the Hungarian Upper Oligocene (Egerian). Akademıaı
Baldi, T. and Steininger, F. 1975. Die Molluskenfauna des Egerien.
Baydar, O. 1989. Berit-Kandil dağları (Kahramanmaraş) ve civarının jeolojisi. Doktora
Baydar, rım kuşağı-Amanos
Berggren ubry, M.P. 1995. A revised Cenozoic
Brambill a (Varese, Italiana NW)
Cicha, I. 34 p., Praha. ntrale
Cossman ct.
Cossmann, M. and Peyrot, A. 1914. Conchiologie Neogenique de I’Aquitaine, t.3, Act.
Csepreghy-Meznerics, I. 1954. Helvetische und Tortonische Fauna aus dem Östlichen
Ctyroky, P., Hölzl, O., Kokay, J., Schlıckum, W.R., Schultz, O., Strauch, F. and
D’Eıchw , Stouttgart.
Dermitzakis, M.D. 1969. Geological researches of the Neogene Deposits of the
Dizer, A. 1991. Kuzey Kahramanmaraş’ta Langiyen ve Serravaliyen katlarının biyostratigrafisi. Ahmet Acar Jeoloji Sempozyumu, s. 71-77, Adana.
A
Palaeontographica, Abt. A., 113, 61-179. A. 1958. L’oligocene e il Miocene delPaleontologica (Macroforaminiferi, Coralli, Molluschi). Palaeontographia Italica, 52(22), 1-142.
Kıdo, 511 p., Budapest.
Chronostratigraphie und Neostratotypen, Miozan OM, Egerien, pp. 341-377, Bratislava.
Tezi. (basılmamış). İstanbul Üniversitesi, 248 s., İstanbul. O. ve Yergök, A.F. 1996. Güneydoğu Anadolu-kenar kıvdağları kuzeyi ve Doğu Toroslar’ın jeolojisi. M. T. A. Jeoloji Etütleri Dairesi Arşiv No: 9944, (basılmamış), Ankara. , W.A., Kent, D.V., Swisher, C.C. and AGeochronology and Chronostratigraphy. In: Berggren, W. A., Kent, D. V., Hardenbol, J (eds.): Geochronology Time Scales and Global Stratigraphic Correlation, SEPM Special Publication, 54, 129-170. a, G. and Lualdi, A. 1988. Il Pliocene della vale OlanNelle collezioni sordelli 1874-79, Parona 1883 e Nangeroni 1928. Atti. Soc. İtal. Sci. Nat Museo civ. Stor. Nat. Milano, 129 (1), 5-32. 1970. Stratigraphical Problems of the Miocene in Europe, 1
Cicha, I. and Senes, J. 1968. Sur la position du Miocene de la Paratethys Cedans’le cadre du Tertiaire de L’Europe. Geologica Carphatica, 19, 95-116. n, M. and Peyrot, A. 1909. Conchiologie Neogenique de I’Aquitaine, t.64, ASoc. Linn., Bordeaux.
Soc. Linn., Bordeaux.
Cserhatgebirge. Annales Instıtıtı Geologici Publici Hungarici, v. 41, f. 4. pp. 185.
Steininger, F. 1973. Die Molluskenfaunen des Ottnangiyen, Chronostratigraphie und Neostratotypen, Miozan der zentralen Paratethys, (Ottnangiyen M, 2), pp. 380-554, Bratislava. ald, E. 1859. Paleontologie de la Russıe, Atlas
Derman, S., Akdağ, K., Gül, M.A. ve Yeniay, G. 1996. Maraş Miyosen baseninde sedimantasyon ile tektonik arasındaki ilişki. Türkiye 11. Petrol Kongresi, s. 91-102, Ankara.
Hierapetra province in Crete. Annales Geologiques des pays Helleniques, 21, 342-484.
46
Dollfuss, G.F. and Dautzenberg, P.H. 1904. Conchyliologie du Miocene moyen du bassin de laloire. Mem. Soc. Geol. France, 27 p., Paris.
El-Hedeny, M.M. 2005. Taphonomy and Paleoecology of the Middle Miocene oysters from Wadi Sudr. Gulf of Suez. Revue de Paleobiologie, 24(2), 719-733.
aris,
Freneix,
lletin du Museum National
Freneix, ique, Structurale et Faunistique (Microfaunes
Gözübol, Kongresi, s. 21-29, Ankara.
s’ point of view.
Hinsch, W
eologic, 197 p., Bucureşti.
), 116-123.
9-65.
(Geol), 52(1), 25-49.
rie, 317 p., Sofia.
Erünal-Erentöz, L. 1958, Mollusques du Neogene des Bassins de Karaman, Adana et Hatay (Turquie), Theses. A la Faculte des Sciences de l’Universite de PLe Grade de Docteur es Sciences Naturelles, 232 s., Ankara. S., Karche, J.P. and Salvat, B. 1971. Mollusques Pliocenes du Nord de Madagascar. Annales de Paleontologie, 57, 3-43.
Freneix, S., Martın, J.P.S. and Moissete, P. 1987. Bivalves Pteriomorphes du Messiniyen d’Oranie (Algerie occidentale). Bud’Histoire Naturelle, 4(9), 3-61. S., Carbonnel, G., Courme-Rault, M.D., Magne, J. and Obert, D. 1974. Contribution a l’etude Stratigraphet Bivalves) du Bassin Miocene de Lalla Kouba, (Algerie). Annales de Paleontologie, 60, 4-55. A.M. and Gürpınar, O. 1980. Kahramanmaraş kuzeyinin jeolojisi ve tektonik evrimi. Türkiye 5. Petrol
Harzhauser, M., Piller, W. E. and Steininger, F. F., 2002. Circum-Mediterranean Oligo-Miocene biogeographic evolution-the gastropodPalaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 183, 103-133.
. 1969. Biostratigraphie des Miozans von Zeven, Kreis Bremervörde, mittels Mollusken. N. Jb. Geol. Palaont. Mh, 6, 362-376.
Hoernes, M. 1870. Die fosilsen mollusken des Tertiaren becken von Wien. Abh. Kgl. Geol. Reicsanst, 2, Bivalven, Wien.
Hölzl, O. 1958. Die Mollusken-Fauna des oberbayerischen Burgals. Geologica Bavarica, 38, München.
Ilıescu, O., Hınculov, A. and Hınculov, L. 1968. Bazinul Mehadia Studiul Geologic şi Paleontologic. Instıtutul G
Iljina, L.B. 1993. Handbook for identification of the marine Middle Miocene gastropods of Southwestern Eurasia, 151p., Hayka.
Iljina, L.B. 2003. Zoogeography of Konkian (Middle Miocene) Bivalves and Gastropods. Paleontological Journal, 37(2
İslamoğlu, Y. ve Taner, G. 2003a. Antalya Miyosen Havzasının Bivalvia Faunası (Batı-Orta Toroslar, GB Türkiye). MTA Dergisi, 127, 1-27.
İslamoğlu, Y. ve Taner, G. 2003b. Antalya Miyosen Havzasının Gastropoda Faunası (Batı-Orta Toroslar, GB Türkiye). MTA Dergisi, 127, 2
İslamoğlu, Y. 2004. Kasaba Miyosen Havzasının Bivalvia ve Scaphopoda Faunası (Batı Toroslar, GB Türkiye). MTA Dergisi, 129, 29-55.
Jones, R.W. and Simmons, M.D. 1996. A review of stratigraphy of Eastern Paratethys (Oligocene-Holocene). Bull. Nat. Hist. Mus. Lond.
Kaynak, G. 1979. Revision des Arcacea et des Cardiacea du Miocene Rhodanien. Documents Lab. Geol. Univ. 342 p., Lyon
Kojumdgieva, E.M. and Strachimirov, B. 1960. Les fossiles de Bulgarie, VII, Tortonien, Academie des Sciences de Bulga
Korobkov, I.A. 1954. Sıpıravoçnik i metododoçeşkoe rukovodstvopo tretiçnaim Molluskam, 444 p., Leningard.
47
Lacour, D., Lavriat-Roge, A., Martin, J.P., Vİdet, B., Neraudeau., D., Goubert, E. and Bongrain, M. 2002. Les associations de bivalves (Mollsca, Bivalvia) du
Lamarck
d’une meme espece (Miocene, Bivalvia).
Laurain, d-est de la France), Bivalves Ostreides. Nouv. Arch.
LecointreTom. 1-2, 171 p., Paris.
e); Paleontological
Lütting, cene. Paleogeographic Atlas of
Malatesta
olasse Basin, NE Austria)-Taxonomy,
Martinell
Menesinica Romana, 21, 733-747.
asachstans. Akademie der
Moisescuvavie) de la Collection A. Koch. Instıtıt
Moore, R
iya Nauk SSSR Trudi Paleontoloçiçesko
Nevesskakaya Akademia Nauk, Trudıyh
Önalan, M
anbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 7(1-2), 19-43.
Messinien du bassin de Sorbas (SE Espagne). Geodiversitas, 24(3), 641-657. , J.B.P.A. 1918. Museum D’Histoire Naturelle Geneve Catalogue Illustre Collection Lamarck, Fossiles.
Laurain, M. 1980. Crassostrea gryphoides et C. gingensis (Schlotheim, 1813) deux expressions morphologiques Geobios, 13(1), 21-43. M. 1984. La fauna du facies Marnes Bleues Burdigalien du bassin de faucon-Mollans-Malaucene (SuMus. Hist. Nat. Lyon, 22, 51-123. , G. 1952. Recherches sur le Neogene et Le Quoternaire Marins de la cote Atlantique du Maroc Paleontology
Lesport, J.F. and Cahuzac, B. 2005. Discovery of sands with mactres in the basal Burdigalian from Martillac (Northern Aquitaine, SW Francdata. Annales de Paleontologie, 91, 73-116. G. and Steffens, P. 1976. Explanatory notes for the Paleogeographic Atlas of Turkey from the Oligocene to the PleistoTurkey 1/500 000 Explanatory notes, 64 p., Hannover. , A. 1963. Malacofauna pleistocoenica di Grammichele (Sicilia). Mem. Serv. Descr. Carta geol. Ital., 12(1), 1-196.
Mandic, O. and Harzhauser, M. 2003. Molluscs from the Badenian (Middle Miocene) of the Gaindorf Formation (Alpine MPaleoecology and Biostratigraphy. Ann. Naturhist. Mus. Wien, 104A, 85-127. , J., Domenech, R. and Marquina, M.J. 1984. Molluscan assamblages in the north-east marine Spanish Pliocene. Annales Géologiques des PaysHelléniques, 32, 35-56. , E. and Ughi, R. 1982. I Molluschi del Gıacimiento d. Vallebiai: 1a Parte-Lamellibranchi. Geologi
Merklin, R.L. and Nevesskaja, L.A. 1955. Bestimmungstabella zweiklappiger Mollusken des Miozans Turkmeniens und West-KWiessenschnaften SSSR, Moskova. , V. and Meszaros, V. 1974. Faune A’Mollsusque Oligocenes des Couches de Hoai et de Mera (NW de la TrasylGeologique, 72 p., Bucareşti. Lvia, .C. 1969. Tretise on Invertebrate Paleontology, Mollusca 6 Bivalvia. 489p., The University of Kansas, USA.
Nevesskaja, L.A. 1965. Pozoneçtsertiçnie Dsusutsorçatıe Mollyüski Çernoço Mora, İh Sistematika i Ekolçiya. Akademİnstituta, Tom. 105, 380 p., Hayka. ja, L.A. 1993. Opredelitel Miotenovih dvustvorçatıyh Molluskov Yugozapadnoy Evrasii, RussPaleontologiçeskovo Instıtuta, Tom. 247, 412 p., Hayka.
. 1988. Kahramanmaraş Tersiyer kenar havzasının jeolojik evrimi. TJK Bült., 31, 1-10.
Önalan, M. 1989/1990. Ön ülke havzaları ve K.Maraş önülke havzasının jeolojik evrimi. İst
48
Özsayar, T.Y. 1977. Karadeniz Kıyı Bölgesindeki Neojen Formasyonları ve bunların Mollusk Faunasının incelenmesi. Yer Bilimleri Fakültesi no. 9, Karadeniz
Palla, Pgia e Stratigrafia, 72(2), 397-458.
Parlak, Olian orogenic belt (Turkey). Geological
Pavia, G ). ntologica Italiana, 19(2), 205-226.
keli, O. and
Pfister, T
Poisson, ng the marine Oligo-Miocene formations of the
Polat, Mış), Ankara.
late-stage subduction of the
Rögl, F.ays (Oligocene to Miocene). Ann. Naturhist. Mus. Wien, 99 A, 279-310.
Sacco, FAcad. Sci., pp. 13-14, Torino.
nonian basin (Central Paratethys). European Geosciences Union Stephan Mueller Special Publication Series, 3, 79-94.
Teknik Üniversitesi no. 79. 80 s., İstanbul, . 1966. Lamellibranchi Pliocenıcı Della Bassa Val D’elsa (Toscana Occidentale). Rivista Italiania dı Paleontolo
Papp, A. 1980. Die Molluskenfauna von Trilophos Südlich von Thessalonki (Griechenland) und Ihre Palaogeographische Bedeutung. Annales Géologiquesdes Pays Helléniques, 30, 225-247. ., Höck, V., Kozlu, H. and Delaloye, M. 2004. Oceanic crust generation in an island arc tectonic setting, SE AnatoMagazine, 141(5), 583-603. . 1980. Molluschi del Tabianiano del Basso Monferrato (Alba, Italia NWBolletino della Societa Paleo
Perinçek, D. and Kozlu, H. 1984. Stratigraphy and structural relations of the units in the Afşin-Elbistan-Doğanşehir region (Eastern Taurus). İn: TeGöncüoğlu, M. C. (Eds.), Geology of the Taurus Belt, , pp. 182-198, Ankara. . and Wegmüller, U. 1998. Bivalven aus der oberen Meeresmolasse bei Bern. Beschreibung, Vergleich und Verbreitung der Bivalven-Arten aue denBelpbergschichten (Obere Meeresmolasse, mittleres Burdigalien) in der Umgebung von Bern, Schweiz. 2. Teil: Ostracea, Heterodonta properte (Lucinacea, Chamacea, Carditacea und Cardiacea). Eclogae Geologicae Helvetiae, 91(3), 457-491. A., Wernli, R., Lozouet, P., Poignant, A. and Temiz, H. 1997. New
stratigraphic data concerniSivas Basin (Turkey). Comptes Rendus Academie des Sciences, Earth and Planetary Sciences, 325, 869-875. .N. 1970. K. Maraş-Göksun İlçesi bakır sahasının jeolojik ön etüdü. M. T. A. Derleme Rap. No: 4581, (basılmam
Robertson, A., Ünlügenç, Ü.C., İnan, N. and Taslı, K., 2004. The Misis-Andırın Complex: a Mid-Tertiary melange related to Southern Neotethys in the S Turkey. Journal of Asian Earth Sciences, 22, 413-453. 1998. Paleogeographic Considerations for Mediterranean and Paratethys Seaw
Rögl, F. 1999. Mediterranean and Paratethys. Facts and Hypotheses of an Oligocene to Miocene Paleogeography (Short overview). Geologica Carphatica, 50(4), 339-349. . 1893. I molluschi dei terreni terziari dei Piedmonte e della Liguria. Mem. Roy.
Sacco, F. 1898. I molluschi dei terreni terziari del Piedmonte e della Liguria. Mem. Roy. Acad. Sci., 26 p., Torino.
Sacco, F. 1900. I molluschi dei terreni terziari del Piedmonte e della Liguria. Mem. Roy. Acad. Sci., 28 p., Torino.
Sacco, F. 1901, I molluschi dei terreni terziari del Piedmonte e della Liguria. Mem. Roy. Acad. Sci. 29 p., Torino.
Sacchi, M. and Horvath, F. 2002. Towards a new time scale fort he Upper Miocene continental series of the Pan
49
Schütt, H. 1988. Mollusken aus den tertiaren Brackwasserschichten von Githion in Lakonia (Griechenland). Geologica et Paleontologica, 22, 145-155.
Staesche, V.U. 1972. Die Geologie des Neogen Beckens von/Elbistan Türkei und seiner Umrandung. Geol. Jb., B4, 3-52. sky, V. 1946. Fossiles characteristiques de Turquie, M.TA. MonogStchepin r., Ser. D,
stratotypen Bd 2 (Eggenburgian M, 1), pp.356-481,
Steininge
istiribution Maps, Vol. 1, Instıtute of Paleontology, University of
Studenck
iques, 19, 657-688.
gy, 173, 121-150.
Tarhan, N erleme , Rap. No: 7296, 63
Tarhan, N , 3-9.
Tejkal, J., Ondrejickova, A. and Csepreghy-Meznerics, İ. 1967. Die Mollusken der
Videt, B. vironnementale des huitres dans
No: 9, 151 s., Ankara.
Steininger, F., Ctroky, P., Ondrejickova, A. and Senes, J. 1971. Die Eggenburger Schichtengruppe und ihr stratotypus. In: F. Steininger und J. Senes (Ed.) chronostratigraphie undBratislava. r, F., Senes, J., Kleemann, K. and Rögl, F. 1985. Neogene of the Mediterranean Tethys and Paratethys. Stratigraphic Correlation Tables and Sedimemt DVienna.
a, B. 1986. Bivalves from the Badenian (Middle Miocene) marine sandy facies of southern Poland. Paleontologica Polonica, 47, 3-128.
Svagrovsky, J. 1960. Die Biostratigraphie und Molluskenfauna aus dem Obertorton des Östlichen Fusses des Gebirges Slanske Hory. Geologicke Prace, 216 s., Bratislava.
Symeonidis, N. and Konstantinidis, D. 1968. Beobachtungen zu den Neogen Ablagerungen des Zentralgebietes der Insel Kreta. Annales Geologiques des pays Hellen
Şafak, Ü., Kelling, G., Gökçen, N.S. and Gürbüz, K. 2005. The mid-Cenozoic succession and avolution of the Mut basin, southern Turkey, and its regional significance. Sedimentary Geolo
Tanar, Ü. 1985. Körlü (Tarsus-Mersin) Bölgesi ‘Karaisalı, Kuzgun, Memişli Formasyonları’nın Molluska Faunası. Jeoloji Mühendisliği, 24, 17-29. . 1982. Göksun-Afşin-Elbistan jeolojisi. M. T. A D
s., Ankara. . 1984. Göksun-Afşin-Elbistan dolayının jeolojisi. Jeol. Müh. Derg., 19
Tarhan, N. 1985. Elbistan ensimatik ada yayı çökel bulguları ve yaşı. Jeol. Müh. Derg., 23, 3-8.
Tarhan, N. 1986. Doğu Toroslar’da Neo-Tetis’in kapanımına ilişkin granitoyid magmaların evrimi ve kökeni. M. T. A. Derg., 107, 95-111.
Karpatichen Serie, M 3, Karpatian, Chronostratigraphie und Neostratoypen, Miozan der Zentralen Paratethys, Bratislava.
Venzo, S. and Pelosio, G. 1963. La Malacofauna Tortoniana del Colle di Vigoleno. Palaeontographia Italica, 58(28), 43-213. and Neraudeau, D. 2002. Distribution paleoenle Messinien du bassin de Sorbas (Anadalousie, SE Espagne). Annales de Paleontologie, 88, 147-166.
Wenz, W. 1938-1944. Gastropoda, Teil 1: Allgeimer Teil und Prosobranchia, Handbuch der Palaozoologie, Band 6, Berlin.
50
Yılmaz, A., Bedi, Y., Uysal, Ş., Yusufoğlu, H., Atabey, E. ve Aydın, N. 1992. Doğu Toroslar’da Uzunyayla ile Berit Dağı arasının jeolojisi. M. T. A. Derleme Rap.
Yılmaz, sının jeolojik yapısı. TPJD Bülteni, 5(1), 69-87.
s.,
Yılmaz, havzalarının tektonik evrimi. TPJD Bülteni, 1, 52-72.
7 s., İstanbul.
No: 9543, 115 s., Ankara. A., Bedi, Y., Uysal, Ş., Yusufoğlu, H. ve Aydın, N. 1993. Doğu Toroslar’da Uzunyayla ile Beritdağı ara
Yılmaz, A., Bedi, Y., Uysal, Ş. ve Aydın, N. 1997. 1/100 000 ölçekli açınsama nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Elbistan-İ23 paftası. M. T. A Yayını, 18Ankara.
Y., Gürpınar, O. ve Yiğitbaş, E., 1988. Amanos Dağları ve Maraş dolaylarında Miyosen
Yiğitbaş, E. 1989. Engizek Dağı (K. Maraş) dolayındaki tektonik birliklerin petrolojik incelenmesi. Doktora tezi (basılmamış). İstanbul Üniversitesi,34
Zhizhcenko, B.P. 1959. Atlas serednemiosenovo fauni sevednogo Kavkaz i Krima: Trudi, 349 s., Moskova.
51
LEVHA 1
ekil 1-4. Trochus (Gibbula) pseudomaeoticus (Kolesnikov 1931)
lyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 5 nolu numune
en Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 5-6 a Sacco 1893
Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 4 nolu numune
en Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 7-8 Anadara (Anadara) diluvii (Lamarck 1819)
re ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 3 nolu numune
en Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 9. A 25
dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 3 nolu numune
en Badeniyen=Tarkaniyen
rtak Ölçek: 1 cm
Ş
1 ve 3: Arka görünüm
2 ve 4: Ön görünüm
Bulunduğu Yer: Sa
noktası
Yaş: Erk
. Strombus coronatus compressonan
5: Ön görünüm
6: Üst görünüm
Bulunduğu Yer:
noktası
Yaş: Erk
.
7: Sağ kapak, iç görünüm
8: Sağ kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan de
noktası
Yaş: Erk
rca (Arca) cardiiformis Basterot 18
Sağ kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan
noktası
Yaş: Erk
O
52
LEVHA 1
53
LEVHA 2
Şekil 1-4. Crassostrea gryphoides Schlotheim 1813
1: Sol kapak, dış görünüm
2: Sağ kapak, iç görünüm
3: Sol kapak, iç görünüm
4: Sağ kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 2 ve 3 nolu
numune noktaları
Yaş: Erken Badeniyen=Tarkaniyen
Ölçek: 1 cm
54
LEVHA 2
55
LEVHA 3
Şekil 1-2. Tellina (Peronidia) sacyi Cossmann ve Peyrot 1909
1: Sağ kapak, dış görünüm
2: Sol kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 2 nolu numune
noktası
Yaş: Erken Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 3. Pitar (Pitar) rudis (Poli 1795)
Sağ kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 2 nolu numune
noktası
Yaş: Erken Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 4-5. Mactra (Mactra) corallina (Linne 1767)
Sağ kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 1’de, 1 nolu numune
noktası
Yaş: Erken Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 6-7. Lutraria primipara Eichwald 1850
6: Sağ kapak, dış görünüm
7: Sol kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 1 ve 3 nolu
numune noktaları
Yaş: Erken Badeniyen=Tarkaniyen
Şekil 8-10. Sponiodontella intermedia (Andrussov 1889)
8-9: Sağ kapak, dış görünüm
10: Sol kapak, dış görünüm
Bulunduğu Yer: Salyan dere ölçülü stratigrafi kesiti 2’de, 2 nolu numune
noktası
Yaş: Erken Badeniyen=Tarkaniyen Ortak Ölçek: 2 cm
56
LEVHA 3
57
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı: İzzet Hoşgör
Doğum Yeri: Sakarya
Doğum Tarihi: 15. 04. 1979
Medeni Hali: Bekar
Yabancı Dili: İngilizce
Eğitim Durumu
Lise : Sakarya Atatürk Lisesi (1997).
Lisans : Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği
Bölümü (2002).
Yüksek Lisans : Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği
Anabilim Dalı (2003-2006).
Çalıştığı Kurum
MTA Tabiat Tarihi Müzesi Mayıs-Ekim 2004
SCI ve diğer yayınlar
Okan, Y., Hoşgör, İ., 2005. Nohutluk Tepe (Aladağlar, Doğu Toroslar) istifinde bulunan
Başkiriyen (erken Geç Karbonifer) yaşlı Bivalvia türü Astartella concentrica
(Conrad)’nın tanımı ve paleocoğrafik dağılımı. Yerbilimleri, 26 (3), 13-24.
Hoşgör, İ., Okan, Y., 2006. The annelid polychaete Rotularia spirulaea (Lamarck 1818)
from the early Middle Eocene (Middle-Late Cuisian) of Cankırı Basin (Central
Anatolia, Turkey). Yerbilimleri, 27 (3), 173-179.
Okan, Y., Hoşgör, İ., 2007 (in press). Late Visean-Early Namurian bivalves from the
Zonguldak Coal Basin, Northwestern Turkey. Turkısh Journal of Earth
Sciences, 16, 1, (SCI)
Schweitzer, C. E., Shirk, A. M., Feldmann, R. M., Kosovic,V., Okan, Y., Hoşgör, İ.,
2007 (in press). New species of Harpactocarcinus from the Tethyan Eocene
and their paleoecological setting. Journal of Paleontology, 81, 5. (SCI)
58