Alkohol w ciąży szkodzi!!!

Alkohol

Aldehyd octowy(tysiąckrotnie

bardziej toksyczny od przyjmowanego

alkoholu)

Mitem jest, że łożysko stanowi barierę ochronną dla rozwijającego się płodu.Cząsteczki alkoholu przenikają przez łożysko i mogą uszkodzić:

• narządy wewnętrzne

• części ciała • mózg

Alkoholowy zespół płodowy (Fetal Alcohol Syndrome) uważany jest za

trzecią wiodącą przyczynę opóźnienia umysłowego

i pierwszą, której można uniknąć.

Skala zjawiska: (dane z 2005r PBS na zlecenie PARPY)

-Co trzecia Polka w wieku prokreacyjnym(18-40) piła alkohol w ciąży- 83% Polaków spotkało się z informacją, że nawet najmniejsza ilość alkoholu spożywanego przez kobietę w ciąży stanowi zagrożenie dla normalnego rozwoju płodu

• Alkohol bardzo łatwo przenika przez łożysko, dostając się do krwiobiegu dziecka. Po upływie 40 do 60 minut od spożycia alkoholu przez matkę, jego stężenie w krwiobiegu płodu jest równe stężeniu alkoholu we krwi matki

Zagrożenia związane z używaniemZagrożenia związane z używaniemalkoholu w czasie ciąży:alkoholu w czasie ciąży:

Spożycie alkoholu w I trymestrze ciąży:•uszkadza mózg,•osłabia rozwój komórek,•atakuje główne organy płodu takie jak serce czy nerki,•prowadzi do deformacji twarzy,

•powoduje poronienia.

Spożycie alkoholu w II trymestrze ciąży:• osłabia rozwój mózgu,• powoduje poronienia zagrażające życiu matki,• uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły, kości i

zęby.

Spożycie alkoholu w III trymestrze ciąży:• osłabia rozwój mózgu i płuc,• prowadzi do zaburzenia rozwoju wzrostu

Mózg zdrowy i uszkodzony

Porównanie w pełni zdrowego mózgu z mózgiem uszkodzonym przez działanie alkoholu

Cechy dysmorficzne twarzy

• Szeroko rozstawione oczy

• Małe szpary oczne• Fałd skórny w kąciku

oka ( fałd mongolski)• Wąska górna warga• Brak rynienki

podnosowej • Szeroka nasada nosa• Krótki szeroki nos

Cechy dysmorficzne twarzy cd.

• Tyłożuchwie• Zniekształcenie

małżowin usznych

Cechy dysmorficzne cd.

Oprócz wcześniej wymienionych cech dysmorficznych twarzy u tego dziecka widać dodatkowo:

• nisko osadzone uszy

• małożuchwie

Uszkodzenia OUN

• Zaburzenia pamięci/specyficzna wybiórcza pamięć

• Zaburzenia koncentracji uwagi• Zaburzenia związane z uczeniem się –

słabe kojarzenie faktów, przyswajanie nowych umiejętności

• Trudności z rozwiązywaniem i właściwą oceną problemów

• Trudności w rozumieniu mowy

Uszkodzenia OUN

• Zaburzenia ruchowe – schematu ciała, planowania motorycznego

• Zaburzenia funkcjonowania zmysłów – słuch, wzrok, węch, smak, czucie głębokie

• Problemy emocjonalne• Problemy społeczne

• wady układu kostno-mięśniowego i zaburzenia czucia głębokiego, problemy z koordynacją

• Zmniejszone pole widzenia, słaba pamięć wzrokowa

• Podwyższony prób bólu lub nadwrażliwość na ból

• Najczęściej występujące problemy z zachowaniem:

* nadaktywność; * nieustępliwość;

* pasywność; * impulsywność;

* drażliwość; * problemy ze snem;

* złośliwość;

* nadwrażliwość na dotyk i dźwięk; * trudności z adaptacją;

* problemy z organizacją; * niska samoocena;

* trudności z samokontrolą; * łatwość popadania w stany

depresyjne; * problemy z absencją;

* problemy ze sferą seksualną.

• Jak opiekować się niemowlęciem z FAS Ważne jest, by we właściwy sposób odbierać to, co

dziecko próbuje ''powiedzieć'' swoim zachowaniem

Rodzice powinni starać się : Rodzice powinni starać się :  - przyciemniać źródło światła    - zmniejszać do minimum źródło hałasu- wprowadzać nowe bodźce pojedynczo i stopniowo- uspokajać dziecko, gdy nastąpi przeciążenie bodźcami

( może to być ciepła - kąpiel,-stworzyć rytuał wieczornego kładzenia dziecka do łóżka-zwrócić uwagę , by odzież i pościel były z miękkiej,

przytulnej tkaniny- unikać niepotrzebnego ruchu, sprawdzić czy łóżeczko

dziecka jest stabilne i nie ''skrzypi''- usunąć niepotrzebne dekoracje z pokoju dziecka- unikać pośpiechu i nerwowości- mówić do dziecka spokojnym głosem 

Dziecko w wieku przedszkolnym z FAS (3 - 6 lat) -dzieci są nadpobudliwe, może być im trudno w przechodzeniu z jednej czynności do drugiej-mają kłopoty w przypadku zmiany rozkładu dnia-nie mają poczucia niebezpieczeństwa i zagrożenia( mogą nie odróżnić przyjaciela od wroga), toteż potrzebują stałego nadzoru)-mają trudność w rozwijaniu przyjaźni. Rodzice powinni stwarzać okazję do nawiązania kontaktów swojego dziecka z rówieśnikami, uczyć okazywania zainteresowania .-należy uczyć dzieci pielęgnowania przyjaźni, w przeciwnym razie będą zbyt zależne od opiekunów i rodziców

• Dziecko z FAS w wieku szkolnym ( 6 - 13 lat )  -dzieci mają trudności w dopasowaniu się do nowej grupy,

wolą bawić się z młodszymi dziećmi-mają trudności w przestrzeganiu zasad, nie rozumieją

konsekwencji swoich działań-mają trudności z nauką, co powoduje u nich złość i

frustrację. Rodzice powinni dużo rozmawiać z dzieckiem, spokojnie je wysłuchać

-czas, pieniądze, liczenie to dla dzieci z FAS kwestie trudne do zgłębienia .Nie potrafią posługiwać się zegarkiem często do 12 rż. Trudno im zrozumieć wartość pieniędzy( w ich rozumieniu za 1 zł można kupić lizaka albo komputer).Dlatego trzeba im ograniczyć dostęp do pieniędzy, wyliczać im pieniądze w małych kwotach

-należy wpajać dziecku zasadę poszanowania swojej i cudzej własności( dzieci z FAS często przywłaszczają sobie cudzą własność, nie rozumieją pojęcia kradzież)

-dziecko trzeba uczyć by pytało , zanim weźmie coś, co do niego nie należy

• Nastolatki z FAS:        -mają skłonność do kłamstw i kradzieży, miewają

słabą ocenę swoich czynów-często eksperymentują z alkoholem i narkotykami-w tym okresie istnieje ryzyko depresji i prób

samobójczych-wyglądają podobnie jak rówieśnicy, ale ich poziom

rozwojowy jest równy poziomowi sześciolatka(konieczny jest stały nadzór nad nimi)

-konieczne jest opracowanie rozkładu dnia, jasne reguły i działanie rutynowe

-polecenia należy przekazywać im krótko, zwięźle i po kolei

-ważne jest aby pamiętać , że nastolatki nie wyrastają z FAS, wymagają stałej kontroli i nadzoru

Osiem kroków jak postępować z dziećmi z

FAS• Konkret• Stałość• Powtarzanie• Rutyna• Prostota• Szczegółowość• Zasady• Nadzór

1. Konkret – trzeba mówić używając konkretnych słów, należy unikać słów o podwójnym znaczeniu, jakiejś aluzji itd. Dobrze jest myśleć o niej / nim jak o dużo młodszym dziecku - ponieważ jej / jego rozwój emocjonalny i społeczny jest po prostu obniżony w stosunku do wieku rozwojowego (kalendarzowego).

2. Stałość – dzieci z FAS mają trudności z zastosowaniem zdobytej wiedzy w nowej sytuacji i uogólnianiem informacji. W nadmiarze bodźców próbują „przespać ich natłok” lub podejmują działania nie przewidując często ich konsekwencji. Funkcjonują najlepiej w środowisku, w którym wprowadza się mało zmian ( najlepiej wcale). Dotyczy to również słownictwa. Rodzice i nauczyciele powinni ustalić ze sobą jakich słów , zwrotów i poleceń używać będą w stosunku do dziecka.

3. Powtarzanie – dzieci z Syndromem FAS mają kłopot z pamięcią operacyjną - krótkotrwałą. Zapominają – nawet jeśli jakieś informacje zostaną wyuczone i nie były przez jakiś czas używane. Zatem jeśli chcemy aby dziecko nauczyło się czegoś - musi być to stale i regularnie powtarzane. Dobrze jest kilkakrotnie powtarzać mu - co wydarzy się w najbliższej przyszłości . Dzieci mają kłopot z "poruszaniem się " w czasoprzestrzeni ( wcześniej, później, przed, po, za godzinę, jutro itp.). Potrafią działać, „krok po kroku”, dobrze jeśli ktoś kroczy obok

• 4. Rutyna - trzeba budować im regularny rozkład dnia - z powtarzalnymi czynnościami. Wtedy łatwiej je zapamiętają. Jeśli dziecko będzie wiedziało, czego się spodziewać - zmniejszy to w nim poziom lęku. Paradoksalnie powinno ułatwić uczenie się.

• 5. Prostota - "krótko i bardzo zwięźle". Jeśli otrzymują zbyt dużo informacji - "wyłączą się". Nie jest możliwe dalsze uczenie się . Trzeba pamiętać - prostota działania stanowi podstawę efektywnego uczenia się.

6. Szczegółowość – trzeba mówić dokładnie to co mamy na myśli. Dzieci z uszkodzeniem mózgu nie potrafią na ogół zrozumieć pojęć abstrakcyjnych. Nie potrafią uogólniać czy "wypełnić pustych miejsc" - bez wskazówek. Trzeba zatem mówić dziecku - krok po kroku co ma zrobić. Wtedy istnieje szansa na rozwinięcie właściwych nawyków.

• 7. Zasady - zasady to "spoiwo", które sprawia, że świat wokół dziecka zaczyna nabierać jakiegoś sensu. Jeśli usuniemy to "spoiwo" - wszystko to, co było z trudem budowane - (jak mur bez zaprawy) się rozsypie.

8. Nadzór –

dzieci z FAS mają trudności w rozwoju poznawczym, zachowują się bardzo naiwnie w codziennych sytuacjach. Żeby można było rozwijać u nich nawyki właściwego zachowania, wymagają stałego (nieustannego) nadzoru. Trzeba ich pilnować jak dużo młodsze dziecko.

Bibliografia:• Hryniewicz D.: ,Specyfika pomocy

psychologiczno-pedagogicznej dzieciom z FAS, Warszawa 2007

• Liszcz K.:Dziecko z FAS w szkole i w domu. Kraków 2011.

• Pawłowska - Jaroń H.: Dziecko z FASD.Jak rozpoznać i pomóc. Przegląd metod terapeutycznych dla pedagogów i logopedów. Kraków 2010.

• Klecka M.:FAScynujące dzieci.Kraków 2007

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!Monika Soćko

Kinga Patkowska Pielęgniarstwo III rok