faroski kantaduri 10.05.12
DESCRIPTION
In de dorpen aan de Kroatisch-Dalmatische kust weerklinken tijdens de passieweek indringende klaaggezangen, als een echo van de vele passanten die er ooit aanmeerden. Broederschappen vereren het kruis tijdens de Goede Week en leggen in processie de verschillende staties af. De mannen van Faroski Kantaduri grijpen terug naar Glagolitische gezangen. Dit eeuwenoude repertoire overleefde dankzij een privilege uit 1248 dat paus Innocentius IV aan de Slavische volkeren rond de Adriatische Zee had toegekend. Naast het Latijn mochten zij in de Roomse liturgie de plaatselijke Glagolitische taal blijven gebruiken. Mater Dolorosa!TRANSCRIPT
FAROSKI KANTADURIKROATISCH-DALMATISCHE GEZANGEN
UIT DE GOEDE WEEK
de
puur muziek
10.05.2012 | 20:00 | KRAAKHUIS
2
PROGRAMMA UITVOERDERS
Kroatisch-Dalmatische gezangen uit de Goede Week
1 Glorie, eer en lofprijzing 2 Heb medelijden met mij, o Heer3 De Passie van onze Heer Jezus Christus 4 Vergeef mij, O Heer 5 O Heer, heb medelijden 6 Lamentatie van de profeet Jeremia 7 Aanroepingen 8 Pange lingua 9 Waarachtig Kruis 10 Verering van het Kruis 11 Lamentaties van de Maagd Maria 12 O, Mijn volk 13 Alleluja, Alleluja, Alleluja 14 Te Deum
Faroski Kantaduri
3
Sinds 1991 maakt Dalmatië deel uit van Kroatië. Eeuwenlang zijn het vasteland en de voor de kust gelegen eilanden de speelbal geweest van politieke krachten in de regio. Grieken en Romeinen lieten in de Oudheid hun aanspraken gelden, gevolgd door het Ottomaanse Rijk, Vene-tië, Hongarije en Italië. De mannen van Faroski Kantaduri – allen afkomstig van het eiland Hvar – brengen vanavond gla-golitische gezangen uit de Goede Week. Dit eeuwenoude repertoire is kunnen overleven dankzij een privilege uit 1248 dat paus Innocentius IV aan de Slavi-sche volkeren rond de Adriatische Zee toebedeeld had. Zij mochten naast het Latijn ook hun plaatselijke taal gebrui-ken binnen de Roomse liturgie. Hoewel de term ‘glagolitisch’ in de eerste plaats verwijst naar een antiek Slavisch schrift, werd de glagolitische muziektraditie het laatste millennium hoofdzakelijk mon-deling overgeleverd.
Elk jaar organiseren de inwoners van zes dorpen op het eiland Hvar op Witte Donderdag en Goede Vrijdag een proces-sie die bekend staat als “Het volgen van het Kruis”. De traditie startte in 1510 als boetedoening van de plaatselijke bevol-king voor een opstand tegen de edelen van de stad Hvar. Deze boetedoenings-processie gaat sindsdien in zijn oor-spronkelijke vorm elk jaar voor Pasen uit. Priesters stappen niet mee; enkel leden van de plaatselijke gemeenschap worden toegelaten. De kruisdrager vervult een centrale rol: blootsvoets trekt hij met het kruis op de rug de nacht door, zonder het ook maar even op de grond te laten rusten.
INLEIDING
4
1. Glorie, eer en lofprijzingGlorie, eer en lofprijzing voor UChristus onze Koning en Redder .Onder het zingen van Hosanna in den hoge Hebben de onschuldige kinderen u ver-welkomd Gij zijt de Koning van Israël,De glorierijke zoon van David,Diegene die komt van bovenIn de naam van de Heer.
2. Heb medelijden met mij, o HeerHeb medelijden met mij, o Heer in Uw goedheid,in al Uw zachtmoedigheidwis mijn fouten uit.Heb medelijden, o Heerdoor Uw heilige wil naar Ziondat de muren van Jeruzalem mogen opgetrokken worden.
3. De Passie van onze Heer Jezus ChristusFragmenten uit het evangelie van Lucas en Johannes
Toen het uur gekomen was, ging Hij met de apostelen aan tafel. En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: “Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt.” Zo nam hij na de maaltijd ook de beker, en zei: “Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt.”
Hij vertrok en ging volgens zijn gewoonte naar de Olijfberg. Terwijl hij nog sprak, kwam er opeens een horde mensen aan. Voorop liep de man die Judas heette, een van de twaalf; hij ging naar Jezus toe om hem te kussen. Toen de leerlingen die bij hem stonden zagen wat er ging gebeu-ren, vroegen ze: “Heer, zullen we er met het zwaard op los slaan?”Ze grepen hem vast en voerden hem weg, en brachten hem voor Pilatus. Daar brachten ze de volgende beschuldigin-gen tegen hem in: “We hebben vast-gesteld dat deze man ons volk van het rechte pad afbrengt en de mensen ervan weerhoudt belastingen aan de keizer te betalen en dat hij van zichzelf zegt de messiaanse koning te zijn.” Pilatus vroeg hem: “Bent u de koning van de Joden?” Jezus antwoordde: “U zegt het.”Nadat ze Jezus gekruisigd hadden, ver-deelden de soldaten zijn kleren in vieren. Zo ging in vervulling wat de Schrift zegt: “Ze verdeelden mijn kleren onder elkaar en wierpen het lot om mijn gewaad.” Rond het middaguur werd het donker in het hele land. En Jezus riep met luide stem: “Vader, in uw handen leg ik mijn geest.” Toen hij dat gezegd had, blies hij de laatste adem uit.De vrouwen die met Jezus waren mee-gereisd uit Galilea, zagen het graf en de manier waarop Jezus’ lichaam er werd neergelegd. Daarna gingen ze naar huis en bereidden ze geurige olie en balsem.
(Lucas 22, 14. 19-20. 39. 47. 49. 54; 23, 2-3; Johannes 19, 23-24; Lucas 23, 44-46. 55-56)
TEKSTEN
5
4. Vergeef mij, O HeerVergeef mij, O Heer Vergeef mij, O Heer Want nu heb ik berouwWant nu heb ik berouwBerouw overwelmt me.
Vrede en medelijden!Vrede en medelijden!Uw liefde doorboort mijDiep in mijn hart.Heb medelijden, O Heer,Heb medelijden met ons
5. O Heer, heb medelijden O Heer, heb medelijden O Christus, heb medelijden O Heer, heb medelijden 6. Lamentatie van de profeet Jeremia Aleph: Ach, hoe eenzaam zit zij (Jeruza-lem) neer, de eens zo levendige stad.Een weduwe is ze geworden, zij die groot was onder de volken.Beth: Heel de nacht weent zij, haar wangen zijn nat van tranen.Er is niemand die haar troost, niemand van haar vele minnaars.Gimel: Juda is verbannen na een tijd van nood en zware onderdrukking;Zij zit neer te midden van de volken, maar vindt geen rust.Daleth: De wegen van Sion treuren om het gebrek aan pelgrims op weg naar haar feestelijkheden; alle toegangen zijn verlaten.He: Haar verdrukkers hebben de overhand,Haar vijanden zijn gelukkig.
Jeruzalem, Jeruzalem,Keert u tot de Heer uw God
(Lamentaties 1, 1-5)
7. AanroepingenGod geeft vrede en eenheid Aan uw Heilige Christelijke Kerk.Heer, heb medelijden met ons!Zegen, O Heer, onze zee en velden.Heer, heb medelijden met ons!Bescherm ons tegen overstroming, oorlog en hongersnood.Heer, heb medelijden met ons!Weest Gij de Hoeder van onze stad en natie.Heer, heb medelijden met ons!Moge het christelijke geloof zich verheugen doorheen alle tijden.Heer, heb medelijden met ons!
8. Pange linguaBezing, mijn tong, de glorie van de Redder,Het mysterie van het lichaam, bezing;Het mysterie van het kostbaar bloed, bezing,Uitgestort door onze onsterfelijke Koning,Tot verlossing van de wereld heeft,Dat straalt in glorie, het mysterie van het kostbaar bloed,Vrucht van een milde schootHet woord wordt vlees. Met zijn woord maakt hij het brood Tot zijn vlees, de wijn wordt Christus’ bloed. Als nu het verstand
6
Niet volgt om ons hart ten volle te overtuigen,Is enkel ons geloof genoeg.
(Thomas van Aquino, 1263/64)
9. Waarachtig KruisO waarachtig Kruis, van alle het meest trouwe,O unieke en edele boom.Terwijl Hij in de tuin bad,Wiste Hij zweet van bloed af.Hij droeg je tot Zijn dood,Zoals jij Hem sleurde met touwen.Jezus Christus, Heilige God,Die voor ons besloot te sterven,Zij geloofd in eeuwigheid,O Heer Jezus Christus!
10. Verering van het KruisZiehier het hout van het KruisWaarop de Heer, het heil van de wereld, hing.Kom, laat het ons aanbidden. (3x)
11. Lamentaties van de Maagd MariaVandaag stierf onze HeilandWreed aan het Kruis.
12. O, Mijn volkO Jezus, gekruisigd, gemarteld,Laat ons bittere tranen huilen.
O, mijn volk, uit Egypte heb Ik jullie weggevoerdEn in de Rode Zee de farao laten verdrinken,Maar jullie hebben Mij aan de hogepriesters overgeleverd.
O Jezus, gekruisigd, gemarteld,Laat ons bittere tranen huilen.
Nadat ze de Heer begraven hadden,Verzegelden ze het graf.Ze rolden een enorme steen,Opdat de ingang voor altijd ontoegankelijk zou zijn.En ze plaatsten twee soldatenOm de heilige graftombe te bewaken.
13. Alleluja, Alleluja, AlleluaAlleluja, Alleluja, AllelujaLoof de Heer, want hij is goed, eeuwig duurt zijn trouw.
Laat het huis van Israel zeggen,“Eeuwig duurt zijn trouw.”Alleluja, Alleluja, Alleluja
De steen die de bouwers afkeurden is een hoeksteen geworden. Dit is het werk van de Heer, een wonder in onze ogen. Alleluja, Alleluja, Alleluja
(Psalm 118)
14. Te DeumU God loven wij;U God prijzen wij;Gij, eeuwige Vader:De hele schepping aanbidt U.Kom, Heer, uw volk te hulp, dat Gij met uw eigen bloed hebt vrijgekocht;Heb medelijden met ons, O heer, heb medelijden.
7
VR | 11.05.12 | 20:00 Gabrieli Consort & playersGabrieli, Bendinelli, Thomsen, Gussago
ZA | 12.05.12 | 20:00Symfonieorkest Vlaanderen, Seikyo Kim (dirigent), Lorenzo Gatto (viool), Nathan Braude (altviool)Copland, Mozart, Schumann
WO | 16.05.12 | 20:00Lisa Cay Miller and the band ‘Q’Chamber jazz
DO | 24.05.12 | 20:00CinquecentoWillaert, Des Prez, Van Parys
ZO | 27.05.12 | 11:00 - ...Côté JardinGratis muzikale picknick in de Bijloketuinen
VR | 01.06.12 | 20:00 (uitverkocht)Lorenzo Gatto, Roberto GiordanoVan Beethoven, Debussy, Franck
ZA | 09.06.12 | 20:00Brussels PhilharmonicLaureatenconcert Koningin Elisabethwedstrijd
ZO | 10.06.12 | 11:00 (uitverkocht) & 15:00Collegium Vocale GentResponsoria | Gesualdo
BINNENKORT
Bespreekbureau Muziekcentrum De Bijloke GentJ. Kluyskensstraat 2, 9000 GentDi - vr 10:00 - 12:00 & 13:00 - 17:00 | za 13:00 - 17:0009 269 92 92 | [email protected] | www.debijloke.be
v.u. | Daan Bauwens • tekst | Johan Van Acker© | Muziekcentrum De Bijloke [email protected] De Bijloke is mobiel dankzij het partnershipmet Gent Motors (www.gentmotors.be)