Uludağ Üniversitesi

ÇOCUK İHMAL VE ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARIİSTİSMARI

İHMAL:Barınak,yiyecek İHMAL:Barınak,yiyecek giyecek,eğitim,denetim,sevgi,tıbbi giyecek,eğitim,denetim,sevgi,tıbbi

bakım gibi gelişimi için gerekli bakım gibi gelişimi için gerekli ihtiyaçlarının karşılanmaması şeklindeki ihtiyaçlarının karşılanmaması şeklindeki çocuğun kötüye kullanım türlerindendir.çocuğun kötüye kullanım türlerindendir.

İHMALİHMAL

İhmal: Şartlar elverdiği halde İhmal: Şartlar elverdiği halde çocuğun gelişim için gerekli çocuğun gelişim için gerekli ihtiyaçlarının karşılanmamasıdır.ihtiyaçlarının karşılanmamasıdır.

İhmalin nedenleri:İhmalin nedenleri: Ekonomik nedenler:İşsizlik, fakirlik…Ekonomik nedenler:İşsizlik, fakirlik… Sosyal desteğin olmaması: Boşanma, göçSosyal desteğin olmaması: Boşanma, göç Çocuk yetiştirme biçimleri:Çocuk yetiştirme biçimleri: Medya: Şiddet, saldırganlık,…Medya: Şiddet, saldırganlık,… Madde Bağımlılığı:Madde Bağımlılığı: Bağlanma eksikliği: Anne-çocuk sıcak bağıBağlanma eksikliği: Anne-çocuk sıcak bağı Ailedeki ruh hastalıklarıAiledeki ruh hastalıkları Ailedeki sosyal beceri ve iletişimin zayıflığıAiledeki sosyal beceri ve iletişimin zayıflığı Çocuğa ait özellikler: Engelli,bakımı zor,Çocuğa ait özellikler: Engelli,bakımı zor, Aile özellikleri:İhmal edici yapıAile özellikleri:İhmal edici yapı

İHMALİN FİZİKİ GÖSTERGELERİİHMALİN FİZİKİ GÖSTERGELERİ

Yeterince denetlenmemeYeterince denetlenmeme Eğitimin aksamasıEğitimin aksaması Tıbbi bakım, sağlık, hijyen şartlarının Tıbbi bakım, sağlık, hijyen şartlarının

yerine getirilmemesiyerine getirilmemesi

İhmalin Davranışsal Göstergeleriİhmalin Davranışsal Göstergeleri

Çocuğun konuşmasına izin verilmemesiÇocuğun konuşmasına izin verilmemesi Çocuğun aşırı uçta davranışlar sergilemesiÇocuğun aşırı uçta davranışlar sergilemesi Çocuğun en küçük hatay söylemekten korkmasıÇocuğun en küçük hatay söylemekten korkması Gelişimsel gecikmelerGelişimsel gecikmeler İletişim kurmada güçlükİletişim kurmada güçlük Öğrenme güçlüğüÖğrenme güçlüğü Sevgi ve ilgi açlığıSevgi ve ilgi açlığı Madde kullanımıMadde kullanımıBunların sürekliliği ve sosyo-ekonomik faktörler Bunların sürekliliği ve sosyo-ekonomik faktörler

dikkate alarak karar verilmeli. dikkate alarak karar verilmeli.

Uzun süren belirtilerUzun süren belirtiler

Uzun dönemde Uzun dönemde görülenler:Saldırganlık,korku,içe görülenler:Saldırganlık,korku,içe kapanma,başarısızlık,Kaygı, kapanma,başarısızlık,Kaygı, kabuslar,madde bağımlılığı,evden kabuslar,madde bağımlılığı,evden kaçma...kaçma...

İSTİSMAR TÜRLERİİSTİSMAR TÜRLERİ

1.FİZİKSEL İSTİSMAR1.FİZİKSEL İSTİSMAR

2.DUYGUSAL İSTİSMAR2.DUYGUSAL İSTİSMAR

3.CİNSEL İSTİSMAR3.CİNSEL İSTİSMAR

FİZİKSEL İSTİSMAR:FİZİKSEL İSTİSMAR:

Bir kaza olmadan fiziksel travma Bir kaza olmadan fiziksel travma yada yaralanmalarla sonuçlanan yada yaralanmalarla sonuçlanan herhangi bir davranış biçimidir.herhangi bir davranış biçimidir.

KISA DÖNEMDEKİ SONUÇLARI:KISA DÖNEMDEKİ SONUÇLARI: Morluklar, yaralar ve kırıklar.Morluklar, yaralar ve kırıklar.

Fiziksel istismarın uzun dönemde Fiziksel istismarın uzun dönemde görülen sonuçları:görülen sonuçları:

Düşük benlik saygısıDüşük benlik saygısı Öfke ve intikam duygularıÖfke ve intikam duyguları Saldırgan, yasal olmayan davranışlarSaldırgan, yasal olmayan davranışlar Pasif yada içe kapanma davranışlarıPasif yada içe kapanma davranışları Kaygı, korkuKaygı, korku KâbuslarKâbuslar Okul sorunları ve başarısızlıkOkul sorunları ve başarısızlık Mutsuzluk ve depresyonMutsuzluk ve depresyon Madde bağımlılığıMadde bağımlılığı Evden kaçmaEvden kaçma

DUYGUSAL İSTİSMARDUYGUSAL İSTİSMAR

Sistemli bir şekilde çocuğun Sistemli bir şekilde çocuğun aşağılanması ya da görmezlikten aşağılanması ya da görmezlikten gelinmesi gibi onun sağlıklı duygusal gelinmesi gibi onun sağlıklı duygusal gelişimini ve benlik saygısını ciddi bir gelişimini ve benlik saygısını ciddi bir biçimde etkileyen davranış biçimde etkileyen davranış kalıplarıdır.kalıplarıdır.

Duygusal İstismar TürleriDuygusal İstismar Türleri

ReddetmeReddetme AşağılamaAşağılama UmursamamaUmursamama YıldırmaYıldırma Yoksun bırakmaYoksun bırakma Davranış bozuklukları sergilemesine Davranış bozuklukları sergilemesine

göz yummagöz yumma

Duygusal İstismarın GöstergeleriDuygusal İstismarın Göstergeleri

DepresyonDepresyon Geri çekilmeGeri çekilme Düşük benlik saygısıDüşük benlik saygısı Yüksek korku ve kaygıYüksek korku ve kaygı Her türlü gelişimde Her türlü gelişimde

gecikmelergecikmeler SaldırganlıkSaldırganlık Kendine zarar verici Kendine zarar verici

davranışlardavranışlar Duygusal değişkenlikDuygusal değişkenlik Uyku bozukluklarıUyku bozuklukları Tıbbi temeli olmayan Tıbbi temeli olmayan

fiziksel şikayetlerfiziksel şikayetler Aşırı utandaç, aşırı bağımlıAşırı utandaç, aşırı bağımlı GüvenememeGüvenememe

BaşarısızlıkBaşarısızlık ÇalmaÇalma Diğer istismarların da Diğer istismarların da

olmasıolması Yaşına uygun olmayan Yaşına uygun olmayan

davranışlardavranışlar Aşırı itaatkâr olmaAşırı itaatkâr olma

CİNSEL İSTİSMARCİNSEL İSTİSMAR

Duygusal ve bilişsel olgunluğa Duygusal ve bilişsel olgunluğa erişmemiş çocuk ve gencin tam erişmemiş çocuk ve gencin tam olarak anlayamadıkları, bilerek olarak anlayamadıkları, bilerek onaylamadıkları, sosyal tabuları ve onaylamadıkları, sosyal tabuları ve aile içi kuralları çiğneyen eylemlere aile içi kuralları çiğneyen eylemlere karıştırılmasıdır.karıştırılmasıdır.

Cinsel İstismar TürleriCinsel İstismar Türleri

Dokunmanın olmadığı istismar: Dokunmanın olmadığı istismar: Sözel Sözel cinsel uyarı, pornografi, çocuğun önünde masturbasyon.cinsel uyarı, pornografi, çocuğun önünde masturbasyon.

Dokunmanın olduğu: Dokunmanın olduğu: Öpme, okşama,cinsel Öpme, okşama,cinsel organa dokunma ve dokunmaya zorlamaorgana dokunma ve dokunmaya zorlama

Cinsel birleşmenin olduğu: Cinsel birleşmenin olduğu: Her türlü Her türlü cinsel ilişki ve fuhuşa teşfikcinsel ilişki ve fuhuşa teşfik

Cinsel İstismarın duygusal ve Cinsel İstismarın duygusal ve davranışsal Göstergeleridavranışsal Göstergeleri

HiperaktiviteHiperaktivite Aşırı talepkâr olamAşırı talepkâr olam Mutsuzluk, kaygı, ağlamaMutsuzluk, kaygı, ağlama Rüyada yaşar gibi ilgisizlik, Rüyada yaşar gibi ilgisizlik, Aşırı itaat,aşırı bağımlılıkAşırı itaat,aşırı bağımlılık Gerileme: Altını ıslatma,…Gerileme: Altını ıslatma,… Ani huy değişikliğiAni huy değişikliği Dikkati yoğunlaştıramamaDikkati yoğunlaştıramama Arkadaş edinmede zorlanmaArkadaş edinmede zorlanma Benlik saygısının olmamasıBenlik saygısının olmaması Cinsel içerikli resim çizmeCinsel içerikli resim çizme Arkadaşlık ilişkilerinde Arkadaşlık ilişkilerinde

bozulmalarbozulmalar İçe kapanmaİçe kapanma Okuldan kaçmaOkuldan kaçma

Yeme ve Uyku bozukluğuYeme ve Uyku bozukluğu İştahta değişmeİştahta değişme Yabancıya aşırı yakınlıkYabancıya aşırı yakınlık Tanıdıkla yalnız kalmaktan Tanıdıkla yalnız kalmaktan

korkmakorkma Baş ağrısı mide bulantısıBaş ağrısı mide bulantısı Başarıda düşmeBaşarıda düşme Sosyal etkinliklere katılmada Sosyal etkinliklere katılmada

gönülsüzlükgönülsüzlük Başkalarına güvenememeBaşkalarına güvenememe Yaşıyla orantılı olmayan cinsel Yaşıyla orantılı olmayan cinsel

davranışlardavranışlar İntihar düşüncesiİntihar düşüncesi Kişisel bakımın ihmaliKişisel bakımın ihmali

İhmal ve istismar edilenler ve İhmal ve istismar edilenler ve çözüm önerileriçözüm önerileri

İlgisiz ana-baba İlgisiz ana-baba çocukları: Tutumçocukları: Tutum

Özel eğitime muhtaç Özel eğitime muhtaç çocuklar: çocuklar: Biyofeedback.Biyofeedback.

Sokakta çalıştırılan Sokakta çalıştırılan çocuklar: Ebeven çocuklar: Ebeven eğitimieğitimi

Korunmaya muhtaç Korunmaya muhtaç çocuklar :Sosyal çocuklar :Sosyal devletdevlet

Özgüven eksikliği Özgüven eksikliği olançocuklar:Rehberlik olançocuklar:Rehberlik etkinliklerietkinlikleri

Bireyselleşememiş Bireyselleşememiş çocuklar:Destekleyici çocuklar:Destekleyici rehberlikrehberlik

«Hayır» diyemeyen «Hayır» diyemeyen çocuklar: Rehberlik çocuklar: Rehberlik etkinliklerietkinlikleri

Temel ihtiyaçları Temel ihtiyaçları doyurulmamış çocuklar: doyurulmamış çocuklar: Sosyal devletSosyal devlet

Genel çözümGenel çözüm

KORUYUCUKORUYUCU

(ÖNLEYİCİ) (ÖNLEYİCİ) REHBERLİK: Temel REHBERLİK: Temel çözüm çözüm koruyuculuktur.koruyuculuktur.

REHABİLİTASYON REHABİLİTASYON (İYİLEŞTİRİCİ) (İYİLEŞTİRİCİ) ÇALIŞMALAR: %100 ÇALIŞMALAR: %100 önleyiciliğin önleyiciliğin olanaksızlığı olanaksızlığı nedeniyle gerekli nedeniyle gerekli bir çözüm yoludur.bir çözüm yoludur.

ÖNLEME TÜRLERİÖNLEME TÜRLERİ

Sosyal Devlet Sosyal Devlet kavramının içinin kavramının içinin doldurulmasıdoldurulması

Anne-baba eğitimiAnne-baba eğitimi Çocuğa rehberlik:Çocuğa rehberlik:

1.Anne-baba 1.Anne-baba rehberliğirehberliği

2. Okul rehberliği2. Okul rehberliği

Evlilik öncesi: Evlilik öncesi: 1.sağlıklı aile 1.sağlıklı aile eğitimeğitim

2.Anne-baba rolleri2.Anne-baba rolleri Çocuk gelişimi ve Çocuk gelişimi ve

eğitimieğitimi

....

İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLERİLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

Prof. Dr. Sırrı AkbabaProf. Dr. Sırrı Akbaba