เชอดอยาปฏชวนะ : ภาวะวกฤตตอสขภาพคนไทย สถานการณ - ผลกระทบ - มาตรการจดการปญหา

เสนอขอมลในงานสมมนาระดบชาต “เชอดอยาปฏชวนะ : ภาวะวกฤตตอสขภาพคนไทย” 28 - 29 พฤษภาคม 2555 ณ โรงแรมสยามซต

สถานการณเชอดอยาปฏชวนะ

โรคตดเชอดอยาปฏชวนะจดเปนโรคตดเชออบตใหมทเปนอนตรายรายแรงตอสขภาพของมนษยในวงกวาง ศนยเฝา

ระวงเชอดอยาตานจลชพแหงชาต กรมวทยาศาสตรการแพทย ระบวา อตราการเกดเชอดอยาเพมสงขนอยางตอเนอง

เชอแบคทเรยดอยาทเปนปญหาสำคญ คอ Enterobacteriaceae (เชน E.coli), Staphylococcus aureus, Pseudomonas

aeruginosa, Acinetobacter baumanni โดยความชกของการดอยาปฏชวนะของเชอดงกลาวขางตนเพมขนอยาง

ตอเนอง เชอ Acinetobacter baumannii เปนเชอกอโรคสำคญของการตดเชอในโรงพยาบาล เชอ Acinetobacter

baumannii สวนมากดอยา carbapenems ซงเปนยาทมฤทธแรงทสดและเปนยาขนานสดทายสำหรบรกษาการตดเชอ

แบคทเรยกรมลบ การรกษาการตดเชอ Acinetobacter baumannii ทดอยา carbapenems จงตองกลบไปใชยา

colistin ทเปนยาเกาเมอ 50 ปกอนซงเปนยาทมพษ

FAC

T SH

EE

T

1

FAC

T SH

EE

T

2

ผลกระทบจากเชอดอยาปฏชวนะ

ปจจยสำคญททำใหเชอดอยาปฏชวนะอยางรวดเรว คอ การใชยาปฏชวนะอยางไมสมเหตผล ซงมกเปนการใชยา

มากเกนความจำเปนทงการใชยาในคนและในสตว รายงานการผลตและนำเขายาประจำป 2552 พบวาประเทศไทยใชยา

ปฏชวนะมลคาปละมากกวา 10,000 ลานบาท โดยกลมยาปฏชวนะทมมลคาสงสด 3 อนดบแรก คอ เพนซลน (Penicillins),

เซฟาโลสพอรน (Cephalosporins) และ คารบาพเนม (Carbapenems)

แตละปคนไทยมการตดเชอดอยาปฏชวนะมากกวา 100,000 คน อยโรงพยาบาลนานขนมากกวา 1 ลานวน

เสยชวตมากกวา 30,000 คน และมความสญเสยทางเศรษฐกจมากกวา 10,000 ลานบาท ทงนยงไมรวมความสญเสยท

เปนผลจากการเสยชวตของประชากรกอนวยอนควร

มาตรการแกปญหาเชอดอยาปฏชวนะ

มาตรการสำคญในการควบคมและปองกนการดอยาปฏชวนะ คอ

1. สถานพยาบาลทกแหงตองใชมาตรการควบคมและปองกนการตดเชอในโรงพยาบาลอยางเครงครด

(เชน การทำความสะอาดมอ การแยกผปวย)

2. สถานพยาบาลทกแหงตองสงเสรมการใชยาปฏชวนะอยางสมเหตผล

3. สงคมตองมความเขาใจทถกตองและความตระหนกเรองเชอดอยาปฏชวนะ และงดใชยาปฏชวนะ

โดยไมจำเปน โดยเฉพาะการใชยาปฏชวนะเมอเปนหวด อจจาระรวง แผลสด

4. จำกดการจำหนายยาปฏชวนะทรานยา

5. งดใชยาปฏชวนะและสารเคมทเปนยาตานจลชพแกสตวเพอเรงการเจรญเตบโตของสตวทใชบรโภค

เปนอาหาร