fa.pasteur.ac.irfa.pasteur.ac.ir/userfiles/file/biosafetey/aeen nameh... · web view5-2-3) : کف...

سند عنوان :ايران پاستور انستيتو زیستی ايمني نامه آئين

سند شماره :

MN-RE-002-00

کننده تصویبسمت و نام

کننده تاییدسمت و نام

کننده تهیهو نام

سمتاقدام شرح

شمار ه

بازنگری

تاربخ

علی دکتر فر اسالمی

خدمات معاون تخصصی

محمد دکتر دبیر کاخکی ایمنی شورای

زیستی

کارشناساشورای ن

ایمنیزیستی کلی تدوین

نامه آیین 0 12/9/1391

امضا امضا امضا

سمت و نام سمت و نام و نام سمت

امضا امضا امضاسمت و نام سمت و نام و نام

سمتامضا امضا امضا

سمت و نام سمت و نام و نام سمت

امضا امضا امضا

1-0)1-0)

�دف: هدف��اد از ه��ايت نامه آیین این ایج��ني، رع��ات و بهداشت ايم� در محيطي زيست مالحظ�تیتو��تور انس��ران پاس��المت حفظ جهت ای��ان، س��جویان كاركن��دگان ، دانش� مراجعهكنن

باشد. می آن ومخاطرات احتمالي حوادث كاهش و زيست محيط )بيماران( و�تمل آييننامه اين(1-1��فحه19 بر مش��دها و سرفصل7 و ص��تندات و زیربن�� مس

�المی جمه�وری ک�ار قانون91 و85 مواد استناد به که باشد می مربوطه� اس�اب ایران،��تندات مجموعه کت��تم مس��دیریت سیس��اب کیفیت، م��ای کت� راهنم�نی داخلی نامه آیین و آزمایشگاه زیستی ایمنی��تی ایم��تیتو زیس��تور انس� پاس انس�تیتو زیس�تی ایم�نی شورای تایید به12/9/1391 تاریخ در و تدوین ایران

�ران پاستور��یده، ای��نین رس��مین کمیته پنجم و سی جلسه در همچ� کیفیت تض�تور انستیتو��ران پاس��ورخ که ای��کیل2/10/1392 م��ورد گردید تش� بررسی م

گرفت. قرار تصویب و نهایی�ازنگری(1-2��نهاد به نامه آیین این ب��ئول پيش��ني مس��تي ايم��روه/بخش/ زيس� گ

�ير یا آزمايشگاه��وراي دب��ني ش��تي ايم��وراي تأیید و زيس��ني ش��تي ايم� ، زيسبود. خواهد پذير امكان

و داشته كاربرد پاستور انستیتو بخشهای و واحدها همه براي آييننامه اينكاربرد: دامنه(2-0هستند. آن مفاد رعايت به ملزم دانشجویان و كاركنان کلیه

منابع: (3-0پاستور( انستیتو زیستی ایمنی )شورای آزمایشگاه زیستی ایمنی راهنمای(3-1�تندات مجموعه(3-2��تم مس��ديريت سيس��گاه در كيفيت م��كي آزمايش�� – پزش

سالمت مرجع آزمايشگاه (91 و85 ) مواد اسالمي جمهوري كار قانون(3-3

: تعاريف(4-0�ایش، امنیت، معنای به ایمنی لغت فرهنگ درایمنی:(4-1��المتی آس� از و … و س

. خطر از فرار درجه ی یا ازمیزان است عبارت تعریف نظر�نی(4-2��تی ایم��ارتBiosafety: زیس��اذ از است عب��ول اتخ��ایی روش و اص� که ه

خطرناک عوامل به شدن آلوده از محیط و همکاران کارکنان، حفاظت سبب.شود می بیولوژیک

(:Hazard) خطر(4-3 �رایطی به ��ود می اطالق ش��یل دارای که ش�� پتانس�اندن��یب رس��دمه و آس��ان به ص��ارات ، کارکن��یزات به خس��ایل ، تجه� و وس

�ارائی قدرت کاهش و مواد بردن بین از و ساختمانها��رای در ک� از عمل یک اج. باشد می شده تعیین قبل

of 18

پاستور انستيتو زیستی ايمني نامه آئينايران

-MN-RE :سند شماره002-00

00 :بازنگری شماره

4-3-1) �ارتریسک: ��ان است عب��وع ازامک��ال برحسب حادثه وق��وع احتم��دت وق�وش × شدت( آن)ریسک=احتمال

4-4)MSDS (Material Safety Data Sheet):ات برگه��نی اطالع��واد ایم� یا م�دهای��یمیایی فرآین��یرد بر در را ش��امل که می گ��وارد ش��د: می ذیل م� -۱باش

�ویت��اده ه��یمیایی م��دامات۲ ش��ایی۳ اورژانسی اولیه - اق� -۴ خطر - شناس�دامات��یوه5 حریق با مواجهه در اولیه اق��حیح - ش��داری و نقل و حمل ص� نگه

اتفاقی ریختن صورت در اولیه - اقدامات۷ انبارداری و ماده با کار - نحوه ی6�رایت مهاركردن - روشهای۸ شمیایی ماده��افظت س��راد آن/ مح� در اف�اده برابر��یمیایی م��واص9 ش��یزیکی - خ��یمیایی و ف��ذیری۱۰ ش� و - واکنش پ

�یمیایی ماده سمیت - اطالعات۱۱ پایداری��ات12 ش��ت محیطی - اطالع� زیس�دوم صحیح - اصول۱۳��ردن مع��ماندهای ك��ات14 آن پس� نقل و حمل - اطالعدیگر. - اطالعات۱۶ قانونی - اطالعات۱۵

�امل محیطیزیسDDت: محیط(4-5��وا، ش��اک، آب، ه��ابع خ��بیعی، من��ان، ط� گیاه�د. فعالیت آن در سازمان که آنها بین متقابل روابط و انسان ها جانوران،� میکن

میشود. شامل را دنیا کل تا سازمان از محیط، این�اربردی اخالق از بخشی(:bioethics) زیسDDDDDتی اخالق(4-6�� بر که است ک

وزیستی علوم پیشرفت رهگذر از آمده پدید هنجاری هایچالش همۀ� عملکرد�کی زیست اخالقی های چالش یا و پزشکی و بهداشتی مسائل همچنین� پزش

.نماید می نظارت ، ژنتیک امور مانند�ارآیی مطالعه علمارگونDDDDومی:(4-7��ان عمل و ک�� و ویژگیها که است انس

�ای��ان تواناییه��ورد را انس��رار مطالعه م��رایط طریق این از و داده ق�� شکند می فراهم را انسان و کار هماهنگی

-Bio) زيسDDتي ايمني مختلف سطوح(4-8 safety levels:)تی عوامل�� زیس�ايي )باكتريايي- انگلي- قارچي- ويروسي، خطرساز��ديايي( با و ريكتزي� كالمي

�اطراتي به توجه��راي كه مخ��ان ب��طح4 در دارند زيست محيط و انس�� سمي شوند. بندي طبقه( (BSL ايمني زيست

اول سطح ايمني زيست (BSL1)اري كه عواملي با كردن : كار��ناخته بيم� شكنند نمي ايجاد بزرگسال و سالم افراد در اي شده

ني زيست��طح ايم��ار(BSL2) دوم س��اريزايي عوامل با : ك� از يكي به كه بيم.كنند سرايت انسان به است ممكن زير روشهاي

پوستي زخمهاي و خراشها طريق الف: از بدن مخاطي غشاءهاي طريق ب: از

خوردن و بلع طريق ج: از

of 18




سوم سطح ايمني زيست(BSL3 � كه خارجي يا بومي بيماريزاي : عوامل (�اري ايجاد و شوند منتقل مي توانند آئروسل ايجاد طريق از��اد بيم��رده ح� و ك

.شوند مرگ سبب احتماالني زيست��طح ايم��ارم) س�� 4BSLچه��ار(��اري عوامل با : ك��يار زاي بيم� بس

�رگ بيماري سبب و شده منتقل آئروسل ايجاد طريق از كه خطرناكي� آور م براي درماني و دارند ناشناخته خطرات كه بيماريزايي عوامل يا و شوند مي.است نشده شناخته آنها

�ارت مخفف(:PRION) پریDDون(4-9��نی ذره عب��ری پروتئی��کل و است مس� ش�ای ( درPrPc) بی ضرر و طبیعی پروتئین یک نابجای��لولی غش��ورون س��ای ن� ه�زی��رخی و مغ��لول های ب��رین عجیب پریونها است دیگر س��ونی عوامل ت� عف

اند. شده کشف حال به تا هستندکه�ا، واكسن از استفاده از عبارتستايمونوپروفيالكسي:(4-10��وئيد ه� ها توكس

�اگلوبولين و��ور به ها گام��اد منظ��ني ايج��المتي حفظ و ايم��رادي س� در كه افهستند. خاصي عفوني بيماري به ابتالء خطر معرض

�ايعات :بيولوژيك ضDDايعات امحاء(4-11��روف در بايد بيولوژيك ض� دار درب ظ و گرديده زدايي آلودگي مناسب نحو وبه گذاري برچسب آوري، جمع مناسب �ان تا و شده خارج آزمايشگاه ازمحيط سريعا��داري ايمن درمحل دفع زم� نگهگردد.

Biological) اي گونه تنوع كنوانسيون(4-12 Diversity) ��يون:��وع كنوانس� تن�ال در كه الدولي بين است پيماني زيستي،��يرو در1992 س� و امضا ريودوژان

�ال در��را الزم1993 س��ده و شد االج��ام دربرگيرن��ای تم��تیکی تفاوته�� ژن میباشد حیات طی در اکوسیستمها و ها گونه ژنها، تغیيرات و زنده موجودات

. هایی دستورالعمل:(Emergency Procedures) اضطراري فرآيند هاي(4-13

�نلپ نجات برای اضطراری های وضعیت در که��رمایه یا رس��ای س��ازمان ه� سشود. بسته کار به باید

Bio) زیسDDتی امDDنیت اصDDول(4-14 Securityگاه: ( درDDارتآزمايش�� از عب�داتی��راد دسترسی از که است تمهی��یر اف��ار غ��ای نمونه به مج� بیولوژیک ه�ای میکرب خطرناک،��اری ه��وع هر و زا بیم��ات ن��تی اطالع� تواند می که زیس

�وء مورد��تفاده س��ود واقع اس��ان به آن با و ش��ای انس��ر، ه��ابع دیگ� و دامی من. نماید می جلوگیری گردد وارد صدمه زیست محیط و کشاورزی غذایی،

ویروسی ، میکربی عوامل از استفاده سوء بیوتروریسم، :بيوتروريست (4-15 ن�ابودی و انس�انها هالکت یا ارع�اب منظ�ور به آنها ه�ای ف�راورده یا انگلی ،

. باشد می گیاهان یا دامها

of 18




: شود می تدوین زیر عناوين با سرفصل7 در آييننامه :اين نامه آيين شرح(5-0زیستی ایمنی اجرايي ساختار(5-1آن انبار و آزمايشگاه ساختمان(5-2 فيزيكي خطرات(5-3 شيميايي خطرات(5-4 بيولوژيك خطرات(5-5 تجهيزات ايمني(5-6 ارگونومي(5-7

است. شده داده توضيح مستقل بندهاي طبق فصل سر هر جزئياتمقدمه:( 5-1

هاي فعاليت دنيا معتبر پژوهشي مراكز و ها دانشگاه كشورها، اكثر در �گاهي��اتي و آزمايش� تحقيق �رفا��دوده در ص��وانين مح��اي نامه آيين و ق��ني ه��تي ايم�) زيس

Biosafety)تي اخالق و��وب(Bioethics) زيس��ام قابل ، مص��ند. كليه مي انج�� باش�گران��گاه به ورود از قبل پژوهش��زم آزمايش��اي دوره طي به مل�� مقوله در آموزشي ه

�ند مي تحقيق آن با مرتبط زيستي ايمني��اعث تا باش��دمه ب��ود، به ص��ران خ� محيط و ديگنشوند. زيست

�اي بخش در اختصاصي و مشخص كار دستور و نامه آيين تدوين به نياز ذيل موارد همه� هدارند: مختلف

�اربرد و ارگونوميك��ار محيط در آن ك��گاه، و ك��طوح آزمايش��ني مختلف س��تي، ايم� زيس�اطرات و سوزي آتش خطرات��تريكي مخ��يزيكي، الك��اطرات ف��ك، مخ��هاي بيولوژي� روش درContaminant روشهاي ،(Good microbiological techniques) ميكروبيولوژي مناسب

در زيستي ايمني مختلف سطوح ايمني، ابزارهاي ديگر وSafety هاي كابينت آزمايشگاه،�ات��ات و حيوان��ه، تأسيس��روه حيوانخان��اي گ��رين خطر ه��Risk) آف groups)

�م ها،��ابي ميكروارگانيس��ك، عوامل خطر ارزي��دي هاي ميكروبيولوژي��ار نيازمن� عوامل با ك�وني،��ي، عف��ابي ايمونوپروفيالكس��المت، ارزي��ام درSafety س��ار هنگ��واد با ك��وني، م� عف

Safetyار در��واد با ك��كوك م��وده مش��ون به آل��ا، پري��دعفوني ه��يون و ض� در استريليزاس�وني، آزمايشگاه��اء عف��ايعات امح��ك، ض��ودگي بيولوژي��ار محيط زدايي آل��اي ك� )دورریزه

�ك(،��واد نقل و حمل بيولوژي��وني، م��اي عف��واد حمل راهنم��ك، يخ روي م��اطرات خش� مخ�تيو مخاطرات آزمايشگاه، و كار محيط در شيميايي��ار محيط در راديواك��گاه، و ك� آزمايش

�وع كنوانسيون�Biological) اي گونه تن Diversity)ای زباله مكانيسم و��انگی ه� روش ،خ�اي��يرامون كاره��ني پ��تي، ايم��تراتژي زيس��وع ملي اس��تي، تن��ني زيس��تي ايم� DNA زيس

�وتركيب،DNA زيستي ايمني برنامه يك توسعه و طراحي نوتركيب،��راحي ن��دل يك ط� م�ني ملي برنامه��تي ايم��ررات و زيس��ه، مق��راحي مربوط��عه و ط��ني برنامه يك توس� ايم يك توسعه و طراحي ،(Blood borne) خون با انتقال قابل بيماريزاي عوامل براي زيستي

of 18




Hazard) خطر ارتباطات برنامه communication)، عه و طراحي��ني برنامه يك توس� ايم�تي��راي زيس��گاه، يك ب��رح آزمايش��ای ط��اي ه��گیرانه ه��د هاي و پیش��طراري فرآين�) اض

Emergency Procedures)، اي آزمايشگاه ها، و تأسيسات مميزي راهنماي��اي راهنم� اعط�ات به(Certification) گواهينامه��گاه ها، و تأسيس��ول آزمايش��نیت اص��تی ام� Bio) زیسSecurityموارد بيوتروريستي، حمالت هنگام در آزمايشگاه ( در Biosafetyتغيير هنگام در

لیست چک تهيه ایمنی، امر در آموزش و سازماندهي آزمايشگاه، يك(Relocation) محلایمنی. های

�وانین و تشکیالت اجرایی ساختار��وب داخلی ق��ورای در مص��نی ش��تی ایم� تواند می زیسباشد. مصوب های دستورالعمل و نامه آیین اجرای ضامن

: اجرایی ( ساختار5-1-1انستيتو رئيس

انستيتو(Biosafety) زيستي ايمني شوراي

آزمايشگاه ها و بخش ها گروه ها،(Biosafety Officers) زيستي ايمني مسئولين

انستيتو زيستي ايمني ( : شوراي 2 -1- 5از: مركب انستيتو علمي هيأت اعضاي از نفر پنج شورا - اعضا

�تيتو مختلف هاي گروه از عالقمند علمي هيأت عضو سه��اونين و انس� و پژوهشي مع�تيباني��تيتو، پش��تيتو رئيس حكم با اعضا از نفر يك انس��وان به انس��ورا رئيس عن� ش

شد. خواهد منصوب

شورا: :وظايف(5-1-2-1�دوين��ف( ت��ويب و ال��تورالعمل و نامه آیین تص��ای دس��ني با مرتبط ه��تي ايم� زيس

Biosafetyدهاي و آزمايشگاه ها بخش ها، گروه ها، براي��تيتو تابعه واح� تائيد با كه انسمي باشند. اجرا قابل انستيتو رئيس

مص�وبات اج�راي جهت س�ازي بس�تر و الزم امكان�ات ت�أمين و هم�اهنگي ب( ايج�ادزيستي. ايمني

of 18




�اي برايBiosafety زيستي ايمني آموزشي هاي دوره اندازي راه و ج( تدوين� گروه ه اجرايي فعاليت هاي با متناسب كارمندان و دانشجويان اساتيد، مانند انستيتو مختلف

كاري. محيط هاي و آزمايشگاه ها در آنها�دور��اي د( ص��اي گواهينامه ه��راي آموزشي دوره ه��رادي ب��اي كه اف� آموزشي دوره ه

مي نمايند. طي را زيستي ايمنيزيستي. ايمني شوراي مصوبات اجراي بر ه( نظارتشد. خواهد ارسال انستيتو رئيس اطالع جهت جلسات مكتوب و( گزارش

Biosafety ) زيسDDتي ايمني ( : مسئولين 3 -1- 5 Officer ) روهDDا، گDDو بخش ها ه آزمايشگاه ها

�ني شوراي تائيد و آزمايشگاه يا بخش گروه، مدير پينشهاد با��تي ايم��تيتو زيس� حكم و انسمي گردند. منصوب Biosafety officerزيستي ايمني مسئولين عنوان به پژوهشي معاون

: زیستی ایمنی مسئولين ( وظايف5-1-3-1 از MN-FO-021 فلوچDDارت طبق باشد می موظف بخش هر ایمDDنی مسDDئول

مسئول با هماهنگی در آزمایشگاه رئیس توسط شده معرفی کارکنان کلیه مسDDتندات طبق و گرفته امتحDDان کیفیت تضDDمین مDDدیریت کمیته آمDDوزش

-MN-FO هDای )فDرم نامه آئین این در 5 - 6 تا 3 - 6 بنDDدهای در شDده اشاره با همDDاهنگی در تا نماید اتخDDاذ ترتیDDبی (، MN-FO-025 و MN-FO-024 و 023

کارمند پرونDDده و آموزشی پرونDDده در درج جهت گDDواهی آزمایشگاه، رئیس شود. اخذ MN-FO-02 2 فرم از استفاده با نامه تعهد کارمند از و شود صادر

در را آمDDیز مخDDاطره حوادث وقوع باشد می موظف ایمنی مسئول همچنین رئیس با همDDاهنگی در و نمDDوده ثبت MN-FO-027 و MN-FO-026 هDDای فDDرم

نماید. بایگانی و رسیدگی آزمایشگاه

از: است عبارت زیستی ایمنی مسئولین به محوله امور سایرزيستي. ايمني آموزشي دوره هاي برگزاري اجرايي امور الف( انجام

شورا. اين به زيستي ايمني امور در تصويب براي الزم پيشنهادات ب( ارايه�ارت��تمر ج( نظ��راي بر مس��اي اج��وب آئين نامه ه��ورا مص��ا، در ش� و بخش ها گروه ه

كاري. محيط هاي ساير و آزمايشگاه ها

of 18




�ان وظايف بر مستمر د( نظارت��ا، كاركن��ا، گروه ه��گاه ها بخش ه� كليه ثبت و آزمايششورا. به نتايج ارايه و تخلفات پيگيري و گزارش و حوادث�ايت نظر از جديد آزمايشگاه هاي فيزيكي ساختار ه( تاييد��ول رع��ني اص��تي ايم� زيس

آزمايشگاه. آن در فعاليت شروع از قبل�دوين��وعات و( ت��ات با مرتبطBiosafety موض�� با رابطه در و اختصاصي آزمايشفعاليت ها. �راي راستاي در نياز مورد فعاليتي يا و فيزيكي اصالحات موارد ز( پيشنهاد��ني اج� ايم

گروه. مدير به بهتر زيستي

: آن انبار و آزمايشگاه ( ساختمان5-2

�ار محل و ها ( : اتاق5-2-1��گاهي، ک��داقل بايد آزمايش��تر3 ح��قف تا کف از م��اع س� ارتف. نباشد کمتر مکعب متر12 از نفر هر براي بايد مفيد فضاي و داشته

�اع که هايي آزمايشگاه (در5-2-1-1��تر4 از طبقه هر ارتف��به ب�راي باشد بيش�تر م� محاس. گردد مي منظور متر4 ارتفاع تا فقط الزم حجم

�اي (: در5-2-2��گاه فض��يزات نصب آزمايش��راردادن يا و تجه��ياء ق��والت و اش� نبايد محص�ور براي مزاحمتي��رور و عب��ار يا م��ان ک��اد کارکن��راف در و نمايد ايج��تگاه هر اط� بايد دس

منظور تعميرات و اصالحات لزوم صورت در و نظافت آزمايش، انجام براي کافي فضاي. شود

�واد نقل و حمل يا عبور محل که قسمتهايي و ها اتاق ( : کف5-2-3��اف بايد است م� و ص پيچ مجاري، تناسب بي پوشش از ناشي برآمدگي سوراخ، و حفره از عاري و بوده هموار

�ردن گير موجب است ممکن که مانعي گونه هر و برجستگي يا دريچه لوله، و مهره و� و ک. باشد ، گردد اشخاص لغزيدن يا

�ار و آزمايشگاه سقف و ديوار (: کف،5-2-4��وده شستشو قابل بايد انب��وذ از و ب� و آب نف تا باشد کافي شيب داراي کف بايد مايعات شدن ريخته موارد در و کند جلوگيري رطوبت

. گردد هدايت فاضالب مجاري طرف به مواد

بازها و اسيدها برابر در مقاوم نوع از بايد آزمايشگاهي فاضالب هاي لوله (: جنس5-2-5. باشد

�دنظر اقليمي و جوي شرايط آزمايشگاه ساختمان احداث (: در5-2-6��رار م��يرد ق� از و گ شود. استفاده حريق ضد و نسوز مصالح

of 18




�ده باز اتاق بيرون طرف به درها و شود تعبيه خروجي در دو اتاق هر ( : براي5-2-7� و ش. نگردد قفل کارکنان کار هنگام در و باشد منفذ بدون گردد، بسته اتوماتيک طور به

�الت هر در کار محل (: تهويه5-2-8��وري بايد ح��ان که باشد ط��گاه کارکن� هميشه آزمايش�ارج به موثر طور به شيميايي هاي آالينده همواره و نمايند تنفس سالم هواي� محيط از خ

. شوند هدايت

�واد و فعاليت نوع با متناسب بايد آزمايشگاه و انبار هر در نور و جوي (: شرايط5-2-9� م. باشد اضطراري روشنايي به مجهز و بوده آن

�ان،5-2-10��ان (: پلک��رده و نردب��اي ن��اظتي ه��اختمان در حف��گاه س��ار و آزمايش� مي انب. گردد احداث کار بهداشت و حفاظت هاي نامه آئين اساس بر بايست

�م، براي اضطراري خودکار شستشوي هاي (: دستگاه5-2-11��دن و دست چش� در بايد ب�ترس��ان دس��رار کارکن��يرد ق�� . گ

�اي5-2-12��گاه (: دره��ار و آزمايش��زا کليد و قفل داراي بايد انب��وده مج��راد فقط و ب� اف. باشند ورود به مجاز دار صالحيت

متناسب ثابت و سيار حريق اطفاء و اعالم لوازم بايد انبار و آزمايشگاه هر (: در5-2-13. گردد نصب کار نوع با

�وازم5-2-14��اني آتش (: ل��اي کمک و نش��اي محل در اوليه ه��ب، ه��خص مناس� در و مش. گردد نصب کارکنان دسترس

�گاه (: کليه5-2-15��ايل داراي بايد ها آزمايش��يزات و وس��افي تجه��گيري جهت ک� و پيش�ام در و بوده سوزي آتش با مبارزه��اعات تم��بانه س��وزش از که اشخاصي روز ش� الزم آم

�نا مربوطه تجهيزات و وسايل کاربرد صحيح طريقه به و بوده برخوردار��ند مي آش� در باش حضور آزمايشگاه حريق اطفاء الزم هاي آموزش بايد نيز آزمايشگاه کارکنان يابند. ضمنا

. باشند ديده را

�دهايي (: در5-2-16��اني آتش مرکز که واح��ود(2145 داخلی تلفن( اورژانس و نش� وج�يله بايد انبار و آزمايشگاه دارد��اطي وس��طراري تلفن يک مانند ارتب��تقيم اض� مرکز با مس

باشد. داشته اختيار در را مزبور 5-2 ��رح یا نقشه یک (: نصب17-�Floor) ط plan)گاه در��ور که آزمایش� واضح بط

:باشد زیر موارد آشکارکنندهخروجي و ورودي مسيرهاي و راهروها ها، اتاق فيزيکي نقشهاتاق ابعاد

of 18




اضطراري هاي خروجي و ورود محل يزات محل��وازم و تجه��ني ل��اني آتش و ايم��اي کمک جعبه و نش��ه، ه� تلفن اولي

... و اضطراريخطرناک و شيميايي مواد نگهداري محل

5-2 ��ب، شامل آزمايشگاه تاسيساتي هاي (: شبکه18- �رق و فاضالب گاز، آ��کلي به ب� ش باشند ايمني ضريب باالترين داراي که باشند شده طراحي �منا��اي نقشه ض��اتي ه� تاسيسشود. نگهداري مناسبي محل در مربوطه

5-2 ��اي سيم کليه و ساده االمکان حتي برق کشي (: سيم19-��رق ه��ور به ب� مناسب طباشد. نقشه داراي و آسان آن مسير تعقيب و گرفته قرار کانال در و عايق

5-2 ��گاه کليه (: در20-��رويس و رختکن بايد ها آزمايش��تي س� مناسب محل در بهداشباشد. داشته وجود

باشد. آزمايشگاه محيط از خارج بايد آشاميدن و خوردن (: محل21- 5-2

5-2 ��گاه (: ساختمان22-��ورتي به بايد آزمايش��اي از مناسب ص��ده تفکيک اداري فض� ش باشد.

5-2 � ها پنجره خارجي قسمت در بايد خورشيد اشعه تابش از محافظت (: تجهيزات23-گردد. نصب

منافذ ساير داراي يا شوند مي باز که است هايي پنجره داراي آزمايشگاه (: اگر24- 5-2�راي بايد باشد مي��يري ب��وذ از جلوگ��ردو آب، نف��ار گ��اير و غب��وي عوامل س� به مجهز ج

باشد. مناسب شيب داراي نيز ها پنجره لبه و بوه مناسب حفاظي

5-2 � در باید آن جنس و باشد داش�ته زوائد نبايد آزمايش�گاه س�قف و دي�وار (: کف،25-باشد. مقاوم ها کننده ضدعفوني و شيميايي مواد مقابل

برابر در مقاوم و شستشو قابل جاذب، غير صاف، سطوحي داراي بايد (: درها26- 5-2باشند. شيميايي مواد

5-2 ��وردار مناسب وسعت از بايد آزمايشگاهي کار (: ميزهاي27-��وده برخ� به مجهز و بباشند. ايمن برق پريز و فاضالب گرم(، و )سرد آب شير هوا، شير گاز، شير خالء، شير

of 18




5-2 � م�واد به مق�اوم و يکپارچه شستشو، قابل بايد آزمايشگاهي کار ميز (: سطوح28-�يميايي��رارت و ش��ند. ح��باش

5-2 � به نباید و گيرد انجام کار محل در بايد آزمايشگاهي هاي روپوش (: شستشوي29-شود. فرستاده است مردم عموم استفاده برای که هایی اتوشویی

5-2 ��وي سيستم به مجهز بايد بيولوژيک هاي (: آزمايشگاه30-��دون اتوماتيک شستش� )بگردد. تعبيه آزمايشگاه خروجي در نزديک و دست( باشد استفاده

5-2 � مص�الح از بايد ش�يميايي م�واد انباره�اي در نگهدارن�ده طبق�ات و (: س�اختمان31-�يمييايي مواد به اي جداگانه انبار و شود ساخته مقاوم و نسوز��تعال قابل ش��ار و اش� انفج

يابد. اختصاص

5-2 ��يزات به مجهز بايد انبار و (: آزمايشگاه32-��ومي تهويه تجه��ورت در و عم��زوم ص� لباشد. ضدجرقه موضعي تهويه

5-2 ��ار33-��گاه (: انب��ترين بايد آزمايش��ره و در کم��ته را پنج��ورت در و داش��زوم ص� از لشود. استفاده شکستگي برابر در مقاوم و مات شيشه با پنجره

5-2 � لغزنده و بوده آن اطراف زمين سطح از باالتر و صاف بايست مي انبار (: کف34-نباشد.

5-2 � از تا باشد مجزا آزمایشگاه از آسان، دسترسي ضمن بايد آزمايشگاه (: انبار35-آيد. بعمل جلوگيري يکديگر به احتمالي خطرات انتقال

5-2 ��دمان نحوه و بندي (: قفسه36-��اي که باشد اي گونه به بايد چي� جهت مناسب فضگردد. فراهم ايمن نقل و وحمل آسان دسترسي

5-2 � و شود گرفته نظر در جرقه ضد بايست مي الکتريکي (: سيستم37- به مجهز حتماباشد. زمين به اتصال سيستم

5-2 ��زا و انبار به مشرف و مناسب محلي در بايد انبار کارکنان استقرار (: محل38-� مجباشد. انبار محوطه از

5-2 � و بوده ها آزمايشگاه ساير از مجزا بايد آزمايشگاهي حيوانات نگهداري (: محل39- باشد. شستشو قابل آن ديوارهاي و کف5-2 ��گاهي حيوانات نگهداري (: محل40-��تم از بايد آزمايش��وي تهويه سيس��وردار ق� برخ

باشد. 5-2 ��ات نگهداري (: محل41-��گاهي حيوان��وده شستشو دوش به مجهز بايد آزمايش� و ب

�ار لباس و دستکش کفش، داراي بخش اين کارکنان��ند مناسب ک��ام به و باش� و ورود هنگگردد. ضدعفوني ها کفش کف خروج

of 18




: فيزيكي ( خطرات5-3

�ام5-3-1��ار (: هنگ��يزات با ک��ازا تجه��ام و گرم��واره بايد داغ اجس��زار از هم� پوشش و ابگردد. استفاده گرما برابر در مقاوم و مناسب

�اي پوشش از بايد سرد هاي محيط در مدت طوالني کار (: براي5-3-2��رم و مناسب ه� گگردد. استفاده�اي دستکش از بايست مي همواره سرد اجسام و سرمازا تجهيزات با کار (: در5-3-3� هگردد. استفاده بازوها و ها دست از حفاظت منظور به عايق

�اي پوشش از همواره مايع نيتروژن با کار (: هنگام5-3-4��اظتي ه��تکش، قبيل از حف� دسگردد. استفاده مناسب چکمه و صورت حفاظ

�ور (: به5-3-5 ��گيري منظ��دمات از پيش��رما، از ناشي ص��اي س��روج و ورود دره� خشوند. مجهز دارند شدن باز قابليت داخل از که هايي اهرم به بايد ها سردخانه

و دستي هشداردهنده هاي سيستم به بايد ها سردخانه و سرمازا تجهيزات (: کليه5-3-6�ند. مجهز اتوماتيك��باش

�ايي محيط در ك�ار منظور (: به5-3-7��رو كه ه��داي س��االتر ص��از حد از ب� از بايد دارند مجگردد. استفاه حفاظتي مناسب هاي گوشي�تگاه5-3-8��رو كه ه�ايي (: دس��اد ص�داي س��اد زي� ع�ايق توسط بايد هم�واره كنند مي ايج

�وتي��ار مناسب ص��د. مه��گردن�تگاه مستمر سرويس و نگهداري (: تنظيم،5-3-9��ور به ها دس��يري منظ��ديد از جلوگ� تش

است. الزامي محيط در صدا سرو پرتاب از جلوگيري براي هستند متصل خالء سيستم به كه لوازمي و (: تجهيزات5-3-10

گردند. مهار صحيح نحو به بايد شدن�ايت كنند مي كار اكتيو راديو مواد با كه هايي آزمايشگاه (: در5-3-11��وازين كليه رع� و مباشد. مي ضروري ايران اتمي انرژي سازمان سوي از يافته انتشار مقررات

�رادي (: كليه5-3-12 ��وعي به كه اف��رض در ن��عات مع��ان تشعش��ند مي آور زي� بايد باشگردند. مجهز بج فيلم و اشعه نوع با متناسب فردي حفاظت وسايل به همواره

of 18




�اي تكنيك از بايد ها آزمايشگاه در اكتيو راديو مواد با مواجهه كاهش (: جهت5-3-13 � هگردد. استفاده مناسب عملي و علمي

�ارداري،5-3-14��ايعات دفع و نقل و حمل (: انب��واد ض��تيو راديو م��وده ايمن بايد اك� از و ب گردد جلوگيري انتشار گونه هر بروز

�تيو راديو مواد از كه هايي محل (: در5-3-15��تفاده اك��ردد مي اس��دار عالئم نصب گ� هش.است الزامي دهنده

�ايل از بايد ليزر، از استفاده هنگام (: به5-3-16��اظتي وس� با متناسب پوست و چشم حف.شود استفاده آن انرژي و ليزر نوع

ها آزمايشگاه به (: دسترسي5-3-17 .گردد محدود بايد ليزر با كار زمان در مخصوصا�ار هنگام (: در5-3-18��يزر با ك��تي ل��راي بايس��رات كليه ب��تريكي، خط��ار، الك� آتش انفج

�مي بخارهاي برودتي، مايعات فشرده، گازهاي با كار از ناشي خطرات سوزي��واد و س� مگردد. اتخاذ تدابيري راديواكتيويته

�زاء از (: بازديد5-3-19 ��تگاه مختلف اج��اكروويو جمله از ها دس��اظ به م��ول لح� حص است. الزامي نشتي عدم نظر از اطمينان

بايد آزمايشگاه محيط در كار (: هنگام5-3-20 باشد خاموش UV المپ حتما�رقي تجهيزات (: كليه5-3-21��يار ب��ابت و س��تم به مناسب نحو به بايد ث��ال سيس� به اتص

�د. مجهز زمين�� گردن�االت و ها كابل نظير برق انتقال ابزار و ادوات (: كليه5-3-22��الم بايد مربوطه اتص� و س�ايق پوشش��ته ع��د. داش�� باش

�ردد. استفاده برق انتقال براي رابط هاي سيم از شود سعي االمكان (: حتي5-3-23� نگ و آگاه افراد توسط و گرديده مشخص دهنده هشدار عالئم با معيوب (: تجهيزات5-3-24�ود. نقص رفع متخصص�� ش�اي محيط (: در5-3-25��وب ه��ايل جز به مرط��تريكي وس��تفاده آب ضد الك� ديگر از ،اسباشد. مي ممنوع الكتريكي وسايل

�ود احتمال كه هايي محل (: در5-3-26 ��اي وج��تعال قابل گازه��ار و اش��ود انفج� دارد وج است. الزامي جرقه ضد برقي ادوات از ،استفاده�اي (:: كليه5-3-27��رق تابلوه��تقرار مناسب محل در بايد ب��وش به مجهز و يافته اس� كفپ

گردد. كنترل ذيصالح افراد توسط فقط اضطراري مواقع در و باشد آن پيرامون در عايق�وزي آتش (: در5-3-28��اي س��رق از ناشي ه��يد دي از فقط ب��ربن اكس�� CO2) ك� يا و(گردد. استفاده خشك شيميايي هاي كننده خاموش

of 18




�ودي حالت به و مناسب محل در بايد خالي، يا پر از اعم گاز (: سيلندرهاي5-3-29� با عمگردند. مهار ايمن طور به بست يا زنجير تسمه، از استفاده�ايي هنگام (: به5-3-30��يلندرهاي جابج��از س��ور بايد گ��ير از رگالت��دا ش��ده ج� توسط و شگردند. محافظت درپوش

گردد. استفاده مناسب هاي دستي چرخ از بايد گاز سيلندرهاي حمل (: براي5-3-31 داخلي گاز نوع با متناسب و استاندارد اساس بر بايستي گاز سيلندر بدنه (: رنگ5-3-32

گردد. نصب آن روي گاز نوع شناسايي برچسب و بوده آن

شيميايي ( خطرات5-4

باشند. داشته را الزم اطالعاتي هاي برچسب بايد شيميايي مواد ( كليه5-4-1

5-4-2( �واد نقل و حمل و جابجايي ��يميايي م��ابق بايد ش��تورالعمل با مط��ام ها دس� انج(MN-WI-001-00)گيرد.

شود. خودداري آزمايشگاه ،در مازاد شيميايي مواد انباشتن ( از5-4-3

�ايي مكان در بايد شيميايي مواد ( ظروف5-4-4 ��داري ه��ورد احتم�ال كه گ�ردد نگه� برخباشد. نداشته وجود ها آن با افراد

گيرند. قرار خورشيد مستقيم نور و حرارت منابع از دور بايد شيميايي ( مواد5-4-5

�واد به مقاوم و زنگ ضد هاي بندي قفسه (: از5-4-6��يميايي م��اي لبه با ش��اظتي ه� و حف گردد. استفاده مناسب اتصاالت با كافي بار تحمل قدرت

�واد5-4-7��تعال قابل (: م��ده و اش��ابينت در بايد خورن��اي ك��وص ه��تعال ضد مخص� و اش گردند. نگهداري كنند اكسيد مواد از دور و مناسب تهويه سيستم به مجهز و خوردگي

شوند. نگهداري جداگانه آلي اسيدهاي از بايد كننده اكسيد (: اسيدهاي5-4-8

شوند. نگهداري سولفيدها و سيانيدها قلياها، از جدا بايد (: اسيدها5-4-9

گردند. نگهداري خشك جاي در بايد (: قلياها5-4-10

گردند. نگهداري اصطكاك و ضربه حرارت، از دور بايد پذير واكنش (: مواد5-4-11

of 18




�يد فشرده (: گازهاي5-4-12��ده اكس��ير و كنن��يد غ��ده اكس��ور به كنن��زا ط��داري مج� نگهشوند.

شوند. نگهداري موضعي تهويه با و مناسب هاي محل در سمي (: مواد5-4-13�ير و فرار غير جامد (: مواد5-4-14��ذير واكنش غ��ابينت در پ��اي قفسه يا ها ك��از ه� لبه ب

�داري دار،��د. نگه��گردن�طح از باالتر كه هايي قفسه در نبايد خطرناك مواد يا (: مايعات5-4-15��تند چشم س� هس

�داري��وند. نگه��ش�ود خاصي دستورالعمل بايد شيميايي هاي ريختگي با برخورد (: جهت5-4-16��ته وج� داش

�م، حفاظتي هاي پوشش شامل الزم تجهيزات و لوازم و��تم و پوست چش��ي، سيس� تنفس�تيكي كيسه كننده، خنثي يا جاذب ماده شيميايي، مواد به مقاوم دستكش��اروب و پالس� ج

(MN-WI-001)باشد. موجود انداز خاك و�ماندهاي5-4-17��اي حالل (: پس��يميايي ه��ابق بايد ش��تورالعمل مط� در و تفكيك ها دس�ده آوري جمع شيميايي مواد برچسب داراي و نشت به مقاوم و مناسب ظروف� دور و ش

�يد مس�تقيم ن�ور و ش�عله جرقه، حرارت، از� نگه�داري مناسب تهويه با محلي در و خورش(MN-WI-002 ). گردند

�گاه5-4-18��تورالعمل بايد ( آزمايش��ورد جهت مناسب دس��يميايي ريختگي با برخ�� ش�يدها( برپوست��دن ) اس��طوح و كف يا و ب��ته را س��وع داش��د. )رج��تورالعمل به باش� دس

(MN-WI-003) شماره

�گاه5-4-19��تورالعمل بايد ( آزمايش��ورد جهت مناسب دس��يميايي ريختگي با برخ�� ش�وع باشد داشته را سطوح و كف يا و بدن پوست )قلياها( بر��تورالعمل به ) رج�-MN) دس

WI-004)5-4-20 � اين تهيه باشد.) براي دسترس ودر موجود بايد(MSDS) مواد ایمنی اطالعات(كنيد.( (مراجعهMN-WI-005) دستورالعمل به اطالعات

بيولوژيك : خطرات5-5

باشد. اداري فضاي و ها آزمايشگاه ساير از دور بايد بيولوژيك آزمايشگاه (: محل5-5-1

باشد. مي ممنوع بيولوژيك هاي آزمايشگاه به صالحیت بدون افراد (: تردد5-5-2

گردد. استفاده مناسب دهنده هشدار عالئم (: از5-5-3

of 18




�ير كننده ضدعفوني هاي (: دستگاه5-5-4��وكالو نظ��ترين در بايد ات� دسترسي محل نزديكگيرند. قرار آزمايشگاه

�راي بيولوژيك هودهاي از (: استفاده5-5-5��ترل ب��اتي كن��وي به كه عملي� معلق ذرات نحگردند. سرويس مستمر طور به بايد و بوده ضروري نمايند مي ايجاد

�يري (: جهت5-5-6��ار از جلوگ��ترل و انتش��ودگي كن��رايط در آل��طراري، ش� برنامه اضباشد. دسترس در و شده تدوين سيستماتيك

�ودگي انتشار از جلوگيري (: براي5-5-7��ط، در آل��اي لوله محي��ده ه� با رابطه در كه مكنگردند. مجهز مناسب فيلترهاي به بايد گيرند مي قرار استفاده مورد عفوني عوامل�اليت (: در5-5-8��اي فع��وش بيولوژيك ه��اي روپ��گاهي ه�� محيط در فقط بايد آزمايش

گيرند. قرار استفاده مورد آزمايشگاهگيرد. صورت ذيصالح افراد توسط فقط بايد بيولوژيك آلودگي گونه هر (: رفع5-5-9

�گاه كاركنان (: كليه5-5-10��وع حسب بر بايد آزمايش��ار ن��راقبت از ك��اي م��كي ه� و پزش�يون��وردار واكسيناس��د. برخ��گردن

�دعفوني ماده ،شامل مخصوص كابينت يك بايد بيولوژيك آزمايشگاه هر (: در5-5-11� ض�ده،��ذي، حوله پنس، كنن��واپ، كاغ��تكش س��ار دس��رف، يكب��اك مص��داز خ� كالو اتو قابل انباشد. داشته وجود محافظ لباس و كفش پوشش ماسك، كردن،

�ذاري برچسب آوري، جمع مناسب دردار ظروف در بايد بيولوژيك (: ضايعات5-5-12 � گ�ودگي مناسب نحو به و��ده زدايي آل� و گردي �ريعا��گاه محيط از س��ارج آزمايش��ده خ� تا و ش

گردد. نگهداري ايمن محل در دفع زمان�ارج در بايدUV المپ (: کلید5-5-13��اق از خ��وده ات��داردهنده المپ وداراي ب� جهت هش

باشد. المپ بودن روشن از اطالع

�اي نمونه نقل و (: حمل5-5-14��روف در بايد بيولوژيك ه��تي فاقد و ايمن ظ�� با نشگردد. انجام مشخصات برچسب�ويي محل (: در5-5-15��ابون، بايد ها دستش��واد ص��دعفوني م��ده، ض��رس كنن��اي ب� ه

گردد. فراهم مصرف يكبار هاي حوله و ناخن مخصوص

تجهيزات : ايمني5-6�تفاده از (: قبل5-6-1��يزات از اس��تگاه و تجه��اي دس��گاهي ه��تي آزمايش��راد بايس� در اف

�اي آموزش بهينه، و ايمن برداري بهره خصوص��الح مراجع طريق از را الزم ه� كسب ذيصنمايند.

of 18




گيرد. انجام بايد تجهيزات كليه براي اي دوره سرويس و (: نگهداري5-6-2آيد. بعمل ها دستگاه كليه از دقيق زدايي آلودگي بايد تعمير، و سرويس از (:قبل5-6-3گردند. كاليبره ذيصالح افراد توسط اي دوره صورت به بايد ها دستگاه (: كليه5-6-4�يزات (:كليه5-6-5��ازاي تجه��گاهي گرم��تات، به مجهز بايد آزمايش��اي ترموس�� فيوزه

باشند. مناسب حرارتي عايق همچنين و شونده قفل درهاي لزوم موارد در پشتيبان�از توليد كاري روند در كه زايي حرارت هاي سيستم (: كليه5-6-6� جهت بايد نمايند مي گ بگيرند قرار هود داخل يا و بوده مناسب تهويه سيستم به مجهز شده ايجاد گازهاي تخليه

گيرند. قرار حرارتي دتكتورهاي از مناسب فاصله در بايست مي گرمازا (: وسايل5-6-7�اقكي توسط المقدور حتي كالو اتو دستگاه استقرار (: محل5-6-8��اير از ات��يزات س� تجه

گردد. مجزا آزمايشگاه�رار از و شود كنترل روزانه بايد اتوكالو دماسنج و فشارسنج (: قفل،5-6-9��واد دادن ق� م

گردد. خودداري آن در زا آتش و شيميايي تجه�يزات از دور و ح�رارت به مق�اوم درمك�ان بايد گرم�ازا ه�اي دس�تگاه (:كليه5-6-10گيرند. قرار حرارت به حساس�انتريفوژها، (: انواع5-6-11��وط س��ام به ليوفيليزرها و ها كن مخل��تفاده هنگ��واد از اس� مگيرند. قرار مناسب هود زير بايد آلي هاي حالل و بيولوژيك براي هوا فيلترهاي و O-ring اتصاالت از ،استفاده ليوفيليزر كاربردن به (: هنگام5-6-12

�اي لوله��زامي خالء ه��ت. ال��اي لوله اس��ترل بايد خالء اي شيشه ه��وب تا گردند كن� معي�تگاه اي شيشه لوازم تعويض . برايدنباشن��ات از بايد دس��وص قطع��تفاده خالء مخص� اس

شود. 5-6-13 گردد. استفاده سانتريفوژها در دار درب هاي لوله از (: الزاما�ورت (: در5-6-14��تن ص��انتريفوژ داخل در ها لوله شكس��مت بايد س��اي قس� داخلي هگردد. ضدعفوني و پاكسازي مناسب ابزار و روش با دستگاهباشد. نشتي و شكاف گونه هر فاقد بايد الكتروفورز تانك (: بدنه5-6-15�تگاه روي (: بر5-6-16��تروفورز دس��داردهنده عالئم بايد الك��ژه هش��از وي��اال ولت� نصب ب

گردد. �ود نظر از استفاده، از قبل بايد اي شيشه (: لوازم5-6-17��تگي وج��رك و شكس��ورد ت� مگيرند. قرار بازرسي�وازم5-6-18��ته اي شيشه (: ل��ير يا شكس��تفاده قابل غ��زا اي محفظه در بايد اس� و مج

شوند. آوري جمع مقاوم

of 18




: ارگونومي5-7

�ده طراحي نحوي به ارگونومي لحاظ به كار (: فضاي5-7-1��اعث كه باشد ش��تگي ب� خسنگردد. كار حين در افراد مفرط

�گاه در اتوماسيون سيستم (: ايجاد5-7-2 ��راي آزمايش��يري ب��ات از جلوگ��راري حرك� تك. است الزامي

تجهيزات و ابزارآالت امكانات، مواد، بايد ارگونوميك عوارض از جلوگيري (: براي5-7-3 باشند. دسترس در مناسب نحو به

گيرند. قرار استفاده مورد نبايد استاندارد غير و معيوب آالت (: ابزار5-7-4�وده چشم سطح هم بايد نمايشگر (: صفحات5-7-5��ندگي نظر از و ب� تنظيم قابل درخش باشند.گردد. استفاده شده طراحي ارگونوميك اصول مطابق كه هايي صندلي (: از5-7-6

مستندات: 6-0

6-1) ��رای زیستی ایمنی آموزشی های دوره برگزاری فلوچارت فرم:��راد ب� جدید افLA-FO-021 ایران پاستور انستیتو به الورود

LA-FO-022 نامه تعهد فرم(: 6-2 LA-FO-023 آزمایشگاه خدماتی کارکنان آموزش گواهی فرم(: 6-3 LA-FO-024 زیستی ایمنی کارگاه در شرکت گواهی فرم(: 6-4 LA-FO-025 امتحان در قبولی گواهی فرم(: 6-5 LA-FO-026 آمیز مخاطره حوادث پیگیری و ثبت فرم(: 6-6 LA-FO-027 شغلی های بیماری و وقایع حوادث، گزارش فرم(: 6-7

of 18




fa.pasteur.ac.irfa.pasteur.ac.ir/userfiles/file/biosafetey/aeen nameh... · web view5-2-3) : کف...

Documents