μβολιασική κάλψη ων παιδιών σην λλάδα · 3 δόσεις dtp...

Θεανώ Γεωργακοπούλου

Παιδίατρος - Λοιμωξιολόγος, MPH, PhD

Υπεύθυνη Τμήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών στην Ελλάδα

2

VPD= Νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό

Επιδημίες από VPD παγκοσμίως

2

Παγκόσμια δεδομένα εμβολιαστικής κάλυψης

3

WHO fact sheet, reviewed Mar 2017

3 δόσεις HepB

3 δόσεις Polio

1 δόση MCV

3 δόσεις DTP

Πνευμονιόκοκκο

Ρότα ιό

86%

86%

85%

82%

31%

19%

Ο εμβολιασμός αποτρέπει περίπου 2-3 εκατ. θανάτους

κάθε χρόνο.

1,5 εκατ. επιπλέον θάνατοι μπορούν να

αποφευχθούν αν βελτιωθεί η παγκόσμια

εμβολιαστική κάλυψη.

Σημασία και αναγκαιότητα εκτίμησης της εμβολιαστικής κάλυψης

Η συστηματική επιτήρηση της εμβολιαστικής κάλυψης σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών αποτελεί έναν από τους δείκτες αξιολόγησης του επιπέδου της δημόσιας υγείας μιας χώρας.

Στις ανεπτυγμένες χώρες γίνεται συστηματική παρακολούθηση της εμβολιαστικής κατάστασης του παιδικού πληθυσμού με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για τον καθορισμό, την παρακολούθηση της εφαρμογής και την περιοδική αναπροσαρμογή των στρατηγικών εμβολιασμού με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά στοιχεία

– Εθνικό ηλεκτρονικό μητρώο εμβολιασμών (vaccination registry)

– Τηλεφωνικές συνεντεύξεις

– Μελέτες εμβολιαστικής κάλυψης

Η καταγραφή της εμβολιαστικής κάλυψης στα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να αποτελέσουν δεξαμενή νοσημάτων για τα ίδια όσο και για ευπαθείς ομάδες ενηλίκων

4

Μελέτες εμβολιαστικής κάλυψης στην Ελλάδα

2012 – Εθνική Μελέτη κατάστασης εμβολιασμού των παιδιών στην Ελλάδα, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με ΚΕΕΛΠΝΟ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Υπουργείο Υγείας.

Στόχος : Εκτίμηση της κατάστασης εμβολιασμού ανά εμβόλιο και δόση σε παιδιά Α’ Δημοτικού (γεννηθέντα το 2006) στον γενικό πληθυσμό αλλά και σε παιδιά Ρομά. Συλλέχθηκαν πληροφορίες από τα Βιβλιάρια Υγείας σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1046 μαθητών και 212 παιδιών Ρομά.

2014 – Πανελλαδική Μελέτη εμβολιαστικής κάλυψης σε παιδιά βρεφονηπιακών-παιδικών σταθμών ηλικίας 2-3 ετών, ΚΕΕΛΠΝΟ σε συνεργασία με Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και Α’ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ

Στόχος : Εκτίμηση της κατάστασης εμβολιασμού ανά εμβόλιο και δόση σε παιδιά του γενικού πληθυσμού βρεφονηπιακών – παιδικών σταθμών (γεννηθέντα το 2011). Συλλέχθηκαν πληροφορίες από τα Βιβλιάρια Υγείας σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 2539 παιδιών.

Επιμέρους στόχοι: Εκτίμηση του επιπέδου εμβολιαστικής κάλυψης ανά εμβόλιο και δόση στις 4 Μείζονες Περιφέρειες της χώρας (Βόρεια Ελλάδα, Κεντρική Ελλάδα, Αττική, Κρήτη & Νησιά Αιγαίου) και σύγκριση των αποτελεσμάτων με προηγούμενες μελέτες και εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στην εμβολιαστική κάλυψη

5

• 7.097 δηλωθέντα κρούσματα παγκοσμίως (2016)

• Αύξηση των κρουσμάτων τα 5 τελευταία χρόνια στην ΕΕ

• Λεττονία: η μόνη χώρα μέλος της ΕΕ με συνεχιζόμενη αυτόχθονη μετάδοση (ECDC, 2016)

• 86% εκτιμώμενη DTP κάλυψη (2016)

• 27% των χωρών έχουν ≥80% DTP3 κάλυψη σε όλες τις περιοχές

AFR

n=1 (coverage 77%)

AMR

n=8 (coverage 90%)

EMR

n=40 (coverage 82%)

EUR

n=33 (coverage 95%)

SEAR

n=7217 (coverage 84%)

Global

n=7321 (coverage 86%)

WHO IVB database 2017; Data as of Aug 2017 194 WHO Member States

6 6

Διφθερίτιδα – Παγκόσμια Στοιχεία

7

• Ισπανία: θανατηφόρο κρούσμα σε παιδί 6 ετών ανεμβολίαστο (Ιούνιος 2015) • Τελευταίο κρούσμα αυτόχθονης μετάδοσης στην Ισπανία το 1986 • Βέλγιο: θανατηφόρο κρούσμα σε παιδί 3 ετών ανεμβολίαστο (Μάρτιος 2016) • Το 2015 αναφέρθηκαν 7 κρούσματα δερματικής διφθερίτιδας από τοξινογόνο και

2 από μη τοξινογόνο στέλεχος σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην ΕΕ (Δανία, Γερμανία, Σουηδία) προερχόμενοι κυρίως από την Ερυθραία

• Έλλειψη αποθέματος DAT

• Σημαντική η διενέργεια εμβολιασμού ακόμη και μετά την αποθεραπεία καθώς η φυσική νόσηση δεν εγκαταλείπει πάντα προστατευτικά επίπεδα ανοσίας

• Ο ρόλος της φορείας σε εμβολιασμένα και ανεμβολίαστα υγιή άτομα είναι σημαντικός καθώς συμβάλλει στη συνέχιση της μετάδοσης

ECDC Rapid risk assessment, June 2015&March 2016

7

Θανατηφόρα κρούσματα διφθερίτιδας σε ανεμβολίαστα παιδιά

* Δεν εφαρμόζεται αναμνηστικός εμβολιασμός εφήβων και ενηλίκων έναντι κοκκύτη στο Ηνωμένο Βασίλειο

8

Αύξηση περιστατικών κοκκύτη στο Ηνωμένο Βασίλειο* το 2011-12, ιδιαιτέρως σε μικρά βρέφη και εφήβους

Health Protection Agency – Enhanced Pertussis Surveillance

100 99,9 99,5 95,8 95,7

89,3 85,3

99,8 99,6 99,5 98,9 94,4

82,9

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 δόση 2 δόσεις 3 δόσεις 4 δόσεις 3 δόσεις εως 12 μηνών

4 δόσεις εως 24 μηνών


(οι 3 έως 12 μηνών)

2014

2012

Εμβολιασμός για διφθερίτιδα-τέτανο-κοκκύτη

9

100 99,9 99,5 95,8 95,7

89,3 85,3

99,8 99,6 99,5 98,9 94,4

82,9

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100





2014

2012

* μη στατιστική διαφορά

* * *

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

)

Εκρίζωση πολιομυελίτιδας - Ελλάδα

10

• Τα τελευταία κρούσματα πολιομυελίτιδας σημειώθηκαν το 1996 σε 5 ανεμβολίαστα παιδιά αθιγγάνων. Η συρροή αυτή συνέβη στο πλαίσιο επιδημίας πολιομυελίτιδας σε γειτονικές χώρες (Αλβανία και Γιουγκοσλαβία).

• Από το 1997 δεν έχει εμφανιστεί κρούσμα πολιομυελίτιδας οφειλόμενο σε άγριο ιό στη χώρα μας το οποίο οφείλεται στην υψηλή εμβολιαστική κάλυψη και τα υψηλά επίπεδα ανοσίας του πληθυσμού.

• Από το 1998 μέχρι το 2002 έχουν εμφανισθεί 4 συνολικά κρούσματα που σχετίζονταν με ιό εμβολίου πολιομυελίτιδας

• Από το 2002 η χώρα μας έχει ανακηρυχθεί ελεύθερη πολιομυελίτιδας μαζί με την Ευρωπαϊκή περιοχή του Π.Ο.Υ.

Στοιχεία ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.

Εμβολιασμός για πολιομυελίτιδα

11

100 99,9 99,5 95,8

93,4

99,1 99,0 98,7 99,8 99,6 99,5 97,5

91,6

98,3 96,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100




3 δόσεις εως 24 μηνών (οι 2 έως 12 μηνών)

2014

2012

100 99,9 99,5 95,8

93,4

99,1 99,0 98,7 99,8 99,6 99,5 97,5

91,6

98,3 96,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100




3 δόσεις εως 24 μηνών (οι 2 έως 12 μηνών)

2014

2012

*


* *

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

)

Εμβολιασμός για αιμόφιλο ινφλουέντζας τύπου b

13

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

) 100 99,8 99,1 94,7 94,9

85,4 84,2

97,8 95,6 94,5

79,3 76,8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 δόση 2 δόσεις 3 δόσεις 4 δόσεις 3 δόσεις έως 12 μηνών

4 δόσεις έως 24 μηνών

4 δόσεις έως 24 μηνών (οι 3 έως

12 μηνών)

2014

2012

100 99,8 99,1 94,7 94,9

85,4 84,2

97,8 95,6 94,5

79,3 76,8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100



4 δόσεις έως 24 μηνών (οι 3 έως

12 μηνών)

2014

2012

99,4 98,8 96,2

48,0 48,3

91,1

99,2 98,9 97,8

42,4 35,9

86,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 δόση 2 δόσεις 3 δόσεις 2 δόσεις έως 6 μηνών



2014

2012

Εμβολιασμός για ηπατίτιδα Β

14

99,4 98,8 96,2

48,0 48,3

91,1

99,2 98,9 97,8

42,4 35,9

86,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100




2014

2012


* *

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

)

Πνευμονιοκοκκική Νόσος

15

* *

99,8 98,7 95,6

84,5 82,3

62,3

93,9

63,8

31,5

8,8 6,3 4,4 0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100




2014

2012

Εμβολιασμός για πνευμονιόκοκκο

16

99,8 98,7 95,6

84,5 82,3

62,3

93,9

63,8

31,5

8,8 6,3 4,4 0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100




2014

2012

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

)

Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος, Ελλάδα 2004-2016

Στοιχεία ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.

Επίπτωση Εποχικότητα

0,0

0,5

1,0

1,5

Επίπ

τωσ

η α

νά 1

00

.00

0

πλη

θυ

σμ

ό

Inci

de

nce

pe

r 1

00

.00

0

po

pu

lati

on

Έτος / Year

0

10

20

30

40

50

60

70

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Αρ

ιθμ

ό κ

ρο

υσ

μά

των

Nu

mb

er

of

case

s

Έτος/ Year

3%

78%

4%

2%

1% 0% 12%

A

B

C

Y

W135

Χ

N. Gr.

0 20 40 60 80

100 120 140 160

Αρ

ιθμ

ός

κρο

υσ

μά

των

N

um

be

r o

f ca

ses

Μήνας / Month

Εμβολιασμός για μηνιγγιτιδόκοκκο C

18

99,7 92,0

77,6

33,6

77,2

66,7

89,6 97,1

31,3

17,3 18,4 14,5

86,4

0

20

40

60

80

100





τουλάχιστον 1 δόση ≥12 μηνών

2014

2012

99,7 92,0

77,6

33,6

77,2

66,7

89,6 97,1

31,3

17,3 18,4 14,5

86,4

0

20

40

60

80

100





τουλάχιστον 1 δόση ≥12 μηνών

2014

2012

#

# 3 δόσεις έως 24 μηνών

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

)

Εμβολιασμός για ηπατίτιδα Α

19

79,5

41,7

6,1

87,8 81,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 δόση 2 δόσεις 2 δόσεις εως 24 μηνών

2014

2012

79,5

41,7

6,1

87,8 81,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 δόση 2 δόσεις 2 δόσεις εως 24 μηνών

2014

2012

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

)

Εμβολιασμός για Rota-ιό

20

Εκτίμηση αριθμού κρουσμάτων γριπώδους συνδρομής ανά 1.000 επισκέψεις, κατά εβδομάδα. Σύνολο χώρας, περίοδοι γρίπης: 2015-2016, 2016-2017.

21 21

2015-2016

2016-2017

Εισαγωγές σοβαρών περιστατικών γρίπης παιδιών σε ΜΕΘ

30 15

Θάνατοι (παιδιών σε ΜΕΘ)

9 2

Εμβολιασμός για γρίπη

22

29,9

2014 2012

Αριθμός περιστατικών ιλαράς από 1/6/2016 – 31/5/2017, και εμβολιαστική κάλυψη με 2 δόσεις MMR (2014–2016), κράτη EU/EEA (Θάνατοι: 43)

Ρουμανία 8.982 κρούσματα

34 θάνατοι

Ιταλία 4.444

κρούσματα 3 θάνατοι

23

Ευρωπαϊκά Δεδομένα Ιλαράς (ECDC, Σεπτ. 2017)

Εμβολιαστική κάλυψη με MMR, Ελλάδα 2012

24

Δόση Ομάδα πληθυσμού n / Ν %† ΔΑ95%† P†

1 δόση Σύνολο Ελλάδας 1034 / 1046 98,9 97,8-99,4

Όχι σε ειδική ομάδα 868 / 874 99,3 98,3-99,7 0,0027

Μετανάστες 131 / 137 95,6 88,8-98,4

2 δόσεις Σύνολο Ελλάδας 871 / 1046 83,3 79,8-86,3


Μετανάστες 102 / 137 74,5 64,6-82,3

1 δόση έως 24 μην Σύνολο Ελλάδας 945 / 1035 91,3 89,2-93,0

Όχι σε ειδική ομάδα 808 / 866 93,3 91,2-94,9 <0,0001

Μετανάστες 109 / 134 81,3 74,5-86,7

2 δόσεις έως 72 μην Σύνολο Ελλάδας 717 / 1030 69,6 65,4-73,5


Μετανάστες 84 / 134 62,7 52,2-72,1

Εμβολιασμός παιδικού πληθυσμού Ελλήνων αθιγγάνων με MMR

Δόση Εκτίμηση εμβολιαστικής κάλυψης

Χαμηλή (Ν=211) Υψηλή (Ν=188)

1 43% 48%

2 7% 8%

Εθνική μελέτη κατάστασης εμβολιασμού των παιδιών Α Δημοτικού στην Ελλάδα, 2012

92,0 83,9

89,3

55,0

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

1η δόση 1 δόση έως 24 μηνών

2014

2012

97,3 94,5 98,9 91,3

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


2014

2012

Εμβολιασμός για ιλαρά-ερυθρά-παρωτίτιδα και ανεμευλογιά

25

97,3 94,5 98,9 91,3

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


2014

2012

92,0 83,9

89,3

55,0

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


2014

2012

Ιλαρά Ερυθρά

Παρωτίτιδα

Ανεμευλογιά

Πο

σο

στό

εμ

βο

λια

στι

κής

κάλυ

ψη

ς (%

) Π

οσ

οσ

τό ε

μβ

ολι

ασ

τική

ς κά

λυψ

ης

(%)

Συνολικός αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων : 166

Κατάταξη Κρουσμάτων

Επιδημία Ιλαράς στην Ελλάδα (1/5/2017-21/9/2017)

26

Εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα με ορολογικό έλεγχο ή/και PCR φαρυγγικού επιχρίσματος

131

Πιθανά κρούσματα με συμβατή εικόνα και επιδημιολογική σύνδεση με επιβεβαιωμένο κρούσμα

29

Ενδεχόμενα κρούσματα μόνο με συμβατή κλινική εικόνα

6

Ο εργαστηριακός έλεγχος πραγματοποιείται από το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Ιλαράς – Ελληνικό Ινστιτούτο Pasteur.

Εμβολιαστική κατάσταση κρουσμάτων ιλαράς (1/5/2017-21/9/2017)

27

Συνολικός αριθμός κρουσμάτων : 166

Ατελώς Εμβολιασμένοι

5%

Ανεμβολίαστοι 90%

Άγνωστη εμβολιαστική

κατάσταση 5%

Εμβολιαστική κατάσταση κρουσμάτων ιλαράς

Κατανομή κρουσμάτων ιλαράς ανά πληθυσμιακή ομάδα

(1/5/2017-21/9/2017)

28

Συνολικός αριθμός κρουσμάτων : 166

Έλληνες - Γενικός πληθυσμός

15%

Έλληνες Aθίγγανοι 73%

Μετανάστες ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

1%

Αθίγγανοι - ΡΟΥΜΑΝΙΑ 3%

Μετανάστες ΣΥΡΙΑ

1%

Μετανάστες ΜΑΡΟΚΟ

1%

Μετανάστες ΑΛΒΑΝΙΑ

4%

Μετανάστες ΓΕΩΡΓΙΑ

2%

Αλλοδαποί 12%

Κατανομή κρουσμάτων ιλαράς ανά πληθυσμιακή ομάδα

Ενέργειες για την πρόληψη της ιλαράς

29

Κεντρικό σημείο της στρατηγικής πρόληψης της ιλαράς είναι ο εμβολιασμός με το μικτό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (MMR), το οποίο είναι ένα ιδιαίτερα ασφαλές εμβόλιο, όπως έχει καταδειχθεί από την εμπειρία εμβολιασμού πολλών εκατομμυρίων παιδιών σε όλον τον κόσμο. Ενόψει της τρέχουσας επιδημικής έξαρσης ιλαράς η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών έχει αποφασίσει τα εξής (6/9/2017):

«α/ Συστήνει τον άμεσο εμβολιασμό με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά β/ Εκτάκτως, λόγω της επιδημικής έξαρσης ιλαράς, συστήνει τη διενέργεια της 1ης δόσης του εμβολίου MMR στην ηλικία των 12 μηνών και τη διενέργεια της 2ης δόσης τρεις (3) μήνες μετά την 1η δόση ή –εφόσον έχει παρέλθει το διάστημα αυτό– το ταχύτερο δυνατόν. Σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, η 2η δόση μπορεί να γίνει με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων από την 1η. Οι συστάσεις αυτές ισχύουν για όσο διάστημα η επιδημική έξαρση ιλαράς είναι σε εξέλιξη και μέχρι να εκδοθεί νεότερη απόφαση της Επιτροπής.»

Συμπεράσματα

30

o Οι δυο μελέτες αποτυπώνουν τη διατήρηση υψηλού ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης των

παιδιών στη χώρα μας για τα κλασσικά εμβόλια

o Ωστόσο υπάρχουν ευάλωτες κοινωνικά ομάδες με χαμηλό επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης.Από το 2016 όλοι έχουν δωρεάν πρόσβαση στα εμβόλια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών

o Λόγω της πρόσφατης επιδημικής έξαρσης της ιλαράς στη χώρα μας το ενδεχόμενο εξάπλωσης της ιλαράς στη χώρα μας είναι υπαρκτό . Τα μέτρα για να περιοριστεί η επιδημία περιλαμβάνουν:

Την ευρεία ενημέρωση και τον άμεσο εμβολιασμό παιδιών, εφήβων, ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί

Τον άμεσο εμβολιασμό παιδιών από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού

o Η συνεχής ενημέρωση αποτελεί ασπίδα για την ανυπόστατη φημολογία για τους δήθεν κινδύνους από τα εμβόλια και τον περιορισμό των αντιεμβολιαστικών απόψεων.

Σας ευχαριστώ πολύ!

Κοκκύτης – Επιδημιολογικά δεδομένα Ελλάδα, 1998-2015

32 Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης

και Παρέμβασης

Έτος

Ν δ

ηλω

θέν

των π

ερισ

τατι

κώ

ν

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

άγνωστη ηλικία

65+

45-64

25-44

15-24

5-14

0-4

μβολιασική κάλψη ων παιδιών σην λλάδα · 3 δόσεις dtp...

Documents