84(5Қаз=4Жам) А 97

Сайлаухан АШАНОВ

Т у г я и Ж І Р '

1 Ц Т Ы Р Ы Ч !

Форма №11

КОНТРОЛЬНЫЙ листок СРОКОВ ВОЗВРАТА

Книга должна быть возвращена не позднее указанного здесь срока

Количество предыдущих выдач

Ж 03#

OS. w

№01482-14000

% */(£ ¥ > а з . - Ь ' М ь и )

А 9 *

Сайлаухан АШАНОВ

:'т

ч» 1Ч

Тараз қаласы ; 2001 жыл

JVT

■■ Ф ^ - А

к а т а ш .

ISBN.

Сайлаухан Ашанов!Өлеңдер жинағы. «Сенім» жабык. акционерлік қоғамы.

Жамбыл баспа орталығы.2001 жып. 63 бет.

«Туған жер - түғырым» - Сайлаухан Ашановтың алғашқы жыр жинағы. «Жас ақын», «тырнақадды туынды» дегеннен қашып отырғанымыз Сайлаухан Ашановтын поэзия ауылына отау тіккені кешелі-бүгін

'емес. Оның елең жазғанына отыз жылдың шамасы, тырнақалды туындылары облыстық, аудандық баспасөздерде жарияпанып жүргеніне де көп уақыт. Соның бәрі бір кітапқа жинақталып, колыңызға тиіп отыр.

Жинақта Сайлауханның отаншылдық ; рухтағы, достық, махаббат туралы жырлары орын алған. Автордың*тілі шұрайлы, ойы орнықты, елеңдері оқуға жеңіл.^ Жастарға рух, үлкендерге рухани байлық сыйлайтын ақын өлеңдері оқырман жүрегіне жол табары хақ.

Реда^юры^Богат^апТ^ғ^лыГ

Осы тырнакалды туындымды әкем Амалбек пек аііам Зияш т ың. рухтарына арнаймын. ' .

Автор

ҚАБЫ Л А Л Ж ҮРЕК СӘЛЕМІН (оқырманға айтарым)

«Біз ауыз өлең айтпаған қазақ қазақ па» деген . қағңца әлімсакганбар. Оның бержагыңцаданышпан Абай: «Өлеңге әркімнің де бар таласы», - деп бүл қағиданы нақтылай түскен. Өз түсініпмде өлең — дерттің емі, көнілдіңхошы, жүрекгің сөзі. Біршумақ жыржанындыжадыратып, сарайыңды ашып, іштегі шеріңці таркатар.

Бәлкімтабиғатсыйлағансый, бәлкімәдебиетші,- ғалымнағашымҚапашгаңжүққанқңсиег, бәлкімөлең- өнерге деген қүшгарлық, әйтеуір менде көкейдегі көріктіойдыөлеңменөрнектеп, балажастаңқағазға' түсіріпжүрмін.

Ақын атаулының алғаш қалам тартқаңца Анадаң, Отан, туғанжерденбастайтынысекілді, мендеалғаш осытакырыгтгартөңірегінтапгағам. Кейінкеле. өмір көре ол тақырыпгарға көңіл сезімі, жүрек лүпілі араласты. Қыскдсыкөңіл-күйдіңәртүрлішактарыңда қағазға түскен өлендер біршама болып қалыпты. Көңіл күйінен төгілген қара өлеңдерді өз төрімде

.дестелеп жинай бергенше оны жүртшылыққа үсынғанды ж өн көрд ім , оқуш ым! Менің шығармаларымның оқушысы да , төрешісі де, сыншысыдаөздеріңіз. Менің жүрекгенжарып шыкқан жырларышықабылалыңыздар.

Уақытбөліп, зейінкойыпоқыпшыққаноқырманға мың алғыс!

Сайлаухан Аш анов.'

3

; л;;, qiO. ігО.ім,:;

I-ТАРТУ

Т І Л Е К Т Е Р

АҚЫНДЫҚ - АРДЫҢІСІ

«Қазақ халқы - ақын халық» дегенменен ақындық әр адамның, пешенесіне жазыла бермеген. Он ойланып, жүз толғанып туатын елең жолдары сезімнің сергектігін, танымның тапантын, ойдың алғырлығын, өмір фйлософиясының тереңдігін, ұшқыр қиял мен толғақты сезім түйсігін қажет етеді.

Ақындарға айтылар сын да, қойылар талап та өмір ағысымен байланысты ауырлай берері айнымас шыңцық., Сайлаухан осы бір ауыр да қиындығы көп, толғағы мол жолды таңдап алған екен. Алғашқы қадамдағы кездесетін артық-кем талпынысына қатал сыншы тұрғысынан келмей, демёу, сүйеуді қажет ететін ізденісіңцегі табыстарын қоштап, кұтпай отырып, сәттілік, сарабдалдық тілеп, құс қанаты ұшса қатаятындығынГескере, алғашқы жинағы жалғасынтауып, шыңдапа, ширайтүссіндептілейік.

Жас нәрестенің алғашқьі қадамы өміржолынын түңғыш басталуы болатыны баршамызға белгілі, Өлең еріндегі үмтыпысы келешек жыр жоддарының тұшымды да, сезімге серпін берер тартымды да татымды болуынатілек қосамын. Арманың алымды, табысың толымды, ойың^қонымды, талабың табысты болсын. Өлең өріндеталмай самғай бер!

Тараз Мемлекеттік университетінің профессорыҚапашТасболатүлы.

САЙЛАУХАНҒА

Өмірдетірек - өзегім,Жүрекпен оны сеземін. Сайлауханым, бауьірым, ■ Зияшымның кезі едің.

Өлеңің болсын алымды,,Л Қаламың болсын қарымды.• 4 Өлеңменәніңәрқашан,

Жадыратсын жанымды.

Нағашын Қапаш./ 23.11.2000 ж.

6

. 'Д СӘКЕҢЕ АЙТАРТІЛЕК ' : °'' j

Өлен өлкесійе саяхаттжасап жүрген жастардың ішінде ақын Сайлаухан Ашановтыңорныбөлек. Оның ёңбекқорлығы, талпыныс үстінде жүретін қасиеті маған үнайдыі • Ізденімпаз.': Өзі физик.

'А.Принсвеймнің«Таза математик бүқт болмысымен ' архитектбрда, тігггі ақьін да болуы мүмкін» деген сөзі

> Сәкеңе лайық.- Фйзигіміз лирик екенінтанытыпжүр.;■ -«Туған жер - түғырым» атты елеңдер жинағы соныңайғағы. Ч 'С;’ : - ’ '■ v '

«Жырдың талай дүлдүлін пір түтамын,: •' • "• ̂ ; ’ Төгілтсем депсолардай жырбүлағын. - '" ' Поэзия.болсамдепармандаймын, -Жапырақжайған мендағы бір бүтағьің», - а':-

депжьіржазудағы мақсат I мүдцесінашьігіайтадьі. СайлауханньГң «Біздіңжақт а», «Дос көңілі>>,'«Әке

тілегі», «Жайлауда»ү «Күз», «Аққырқа әсёрі»,: «Наурыз»7«Біздің ауыл жігіттёрі», «Батьір бабам

' Қойгелді>>,«Аі<тілек-меетепбітірушілёрге»,:«Көі<тём әсері», «Ару қыздар»; «Март айьі»; «Еске сапар»тағы басқа елеңдері жап-жақсы шыққан. Ой да бар, үйқас та бар, буын ырғақтары датартымды.і!'

Үзінділеркелтірёйік: • . . - лп' чь«Б ізд іңжақта^ры ф астаркёр^

Табиғаттабарөрнегінтегігтті. .....: x ' r i ; \' ‘ ‘Ал.жігіттерсегізқырльі, бірсьірлы,: ;

Нағызерлер, сертпенсезгеберіккіл». Г ■ :Бүл «Біздін жақта» атты өлеңінен. «Дос кеңілі»

дегенөлеңіңцегі: :)ТГ •- " :Көпжылбойыкөріспегендосыммен, -• Жольіқтым-ауойдажоқтатосьінмен..- : 4

' Жөнсүрасам досым осьГбір сәтті,r V - - - :р. ; Жүріптіғойжылдарбойытосумен», - ' • ; ■ ' дёпәдемікелтірёді. : • ' • ■ с ,

... «Жайлауда» аттьіөлең үш-ақ шумақтан түрады. Сол елеңнің мынажолдарына назар салып көріңізші:

«Шо пан тойын кең жайлауда тойлайды, Кекпартартып, қызыққаештоймайды.

•s-'Cbip іиертісіп қыз-келГншек, балалар,Бірін-бірі қуып сазда ойнайды.

7 ■, ' '■

Қозы-лақтар шапқыпасар қойнауда,Құлын тұрар желісінд е байлауда.

■. Мүмкінеместілменайтыпжеткізу, - : э.Бәрідеәсем.бәріқызықжайлауда!»- • -

- деп табиғат қөрінісіне, жазғы жайлау қөрінісіне тамсанады. Оқырмандатамсанады. - _ .

Сайлаухан өлеңдерінің тақырыптары әр алуан. Ақын ауьіл өмірін, достық, сыйластық мәселелерін, үлкенді сыйлау, кішіні құрметтеу, махаббат, сүйіспеншілік мәселелерін жырлайды. Ауызбірлік, ' батырлық, ерліккешақырады.' . ; .• ^.~оз

«Біздінауылжігіттері,Жігіттердіңтересі,Адалеңбекмаңдайтері, ■Биік әркез ересі», - деп ауыл жігіттерің мақтан

түтады. Өзгелерге үлгі етеді. Осындаи өлеңдерінің біріңде: >■ V

«Көпініңненжақынтүттың, бірсүйем, ^ ■ Ән-жырыңдыбіреусүйсе, менсүйем. : - - q Үйгеілінгентасбейнеңніңапдыңда' - Ү н :-;4jT Әруағыңатағзыметіпбас ием», -депақынағасы

Совет Әлімқүловтыңәруағынатағзым етеді. - -; г :. «Ердіңжасы елугеде кеп қапсыз, v;- ; : ?сз

Әпкеміздіңарқасьіндаешқамсыз. —q-А у з ы н а ш с а а қ ж ү р е г і к ё р і н е р , .г-5'.от Еліңүшінжаратылғанпәкжансыз»,- деп нағашысы Қаржаубайғажыр арнайды.-у Сайлаухан Улы Абай мен жыр дүлдүлі Жамбыл •

Жабаевтың 150 жылдығына орай қалам тартыпты.Сайлауханға айтар ескертпёпер де бар. Ол «Әкім

ағама»дегенөлеңінде: - . , . , ;■ «Құтты болсын аппыска толғаныңызг' ; э

Повестер мен роман жазып толғаныңыз, н;;. -~ ,• Бейнефильм,драматургиясапасындада ;;

Шыңынашығартыпбіртолғандыңыз»; - десе, «Совет Өлімқүловка тілек» өлеңдерінде осы ұйқастар қайтапанақалады. Өзіңді өзіңжәнеөзгенің үйқас сөздерін, бүрын айтылып жүргей үйқас сөздерді пайдапануға тырысу керек. Өлеңде леп болсын. Буын, ырғақтар сайрап апа женелетіндей

;болсын. Сәкеңеайтартілек-осы: '-I':,;-'nTKpr,Gvj : , . ■

. Ж.Молдақулов,: әдебиетші-ұстаз.

ӨЗІНДІК ӨРНЕГІБАР

Сайлаухан Ашанов - ақпа ақын да, төкпе ақын да емес. Қағаз бетін шимайлап өз жанын өзі қинайтын елермендігі де жоқ. Оның елеңдері оқиғаға орайлас туындапжатады; Оның бетіңе қарап отырып немесе езі куә болған оқиға ортасында жүріп-ақ «түрте» салатыны бар. «Өлермеңцігі жоқ» дегенім соңдықтан. Поэзияға елермендік болмаса да, табаңдылық керек. Олдегеніміз -өзіңменөзіңжүмысістеу, іздену, бүрын жазылған өлендеріңціөңдеу. Сайлаухаңдасолжағы кемшіндеу. Сол себепті елеңдерінің бір қайнауы' і ш і ң ц е . ' .-Cv-'J-'’ '

Негізінен Сайлаухан лирикаға қарағаңца шынайы шындыққа қүрылған өлеңдерге үста. Оқып отырып, ойыноқудаоңай. .

Табаңцап отырып алса, Сайлаухан тапайды жолға тастайтыны сезсіз.Тектезім керек. Ап, ақыңцығыңца даужоқ. . ; . , • ; \ сО .

; Болат Жаппарұлы.

-',кО

ТАЛАП ТАБЫСТЫ БОЛСЫН!

Сайлаухан Ашанов өлең жазумең әуестенеді. Оның елеңдерінде асқақ арман, мөлдір сезім, түнық сыр әсерлі өріледі. Талап иесіне сәт сапар тілеймін!

Совет Әлімқүлов. ' м ; v г ; ; _ ; 21сәуір 1984жыл.

САЙЛАУХАНҒА

Сайлаухан, айналайын інім-балам, Бойыңдажеткілікті ұғым-санаң. Атқарар қызметіңеадал қара,Дәстүр ол солай етер білімді адам.

Біраз жыл қызмет еттік қатарласып, Үлкен-аға, кіші - іні араласып. Аупарткомдабүдандатәлімді бол, Жігіткеқажеті сол-адал нәсіп.

Жақсыныңөнер, білімжиғанмүлкі, Қолыңда түгелдей түр соның кілті. - Қызықпа қызметтің әр түріне,Адам - қыран, қызмет - қызылтүлкі.

Көңіліңнің біз тілейміз шабыттысын, Орындар қызметіңніңтабыстысын. Өмірің ожданыңа сәйкес болып, Басыңа бағдар берсін бақыт құсың.

Жігітсің жақсылықтан жалын алған, Өмірдің азды-кепті дәмін алған. Аудаңдықоқубөлімі-ұшқанұяң, ' Үмытпа мектебіңді тәлім алған.

Ойықбаев Абдулла Юқазан 1983ж.

; САЙЛАУХАН ІНІМЕ

Атақты ақын болмаса да,Арқалы ақыңдай арыны бар. Жүдцыздай аспандағыжанбаса да, Жылытатынжалыны бар.

БіздіңәкімшіліктіңСайлаухаңдай Ақын жанды дарыны бар.

Жақан Жоламанов 21.09.1993ж.

Ю

л..,:.., ................................; ? Аса қадірліСайлаухан^:.-'

1 Қүрглетті келін! ̂ “

СіздердіжәнежанүяларыңыздыңмүшелерінЖаңа -1994 : жыл мерекесімен^қуттьіқтай отырып, дендеріңіздің сау, ,бала-шағаларыңыздың аман, ғүмыр жастарыңыздың үзақ болып, шын мәнінде бақыттыөмір,сүрулеріңізгётілектёспін!!:Д

Бақ-қыдьірдарыған қасиетті де, киелішаңырақ-■ тарыныздыңән-жырытаусылмасын!,'Л

Отбастарыңызғабіряік 'бёрекёберсін! Бәріңіздің- де жандарыңыз ,жаз,^;көңілдеріңіз'; көктем, сезімдеріңіз мелдір, емірлеріңіз нүрльі болсын!,

Жеті қазынаның бірі деп есептелінетін Ит жылы Сіздердің жанүяларыңызға толайымтабыстар мен шаттығы мол қуаңыштар әкелсін! Біастарыңызға қонғанбақмәңці дёмағынальГболсын! г г, '

Өмірдің нарқы* мен парқын түсініп, Лүқпан Хакімдеймын^жасаңыздар!.'- . ...

• і/ти- ....БАҚҚҮСЫ V

Мүратынтаныпқарйяданда.жастанда,'Қанаты тальіп дариядан да, тастан да’ V Жоғары... кімділайықкөріпболғанша,' Үшадыдейдіі^ңайьіпбиікаспанда: ,у

Бақ қүсьі қонбай пёңцеге дәулет құралмас,' Қүралған болса, қия апмас оны бір алмас. Ардақтай алған жан б|рақ нардай көтерер, Бармақтай бақтьі кёйбірёу үстагі тура алмас.

Бақытын, болса; тілектес әрбір Ісіңе ел^Тірексіз болсаң,'тілегіңді кімдертүсінер.

■ ; . Аялап, ардақтап үстай білсе екен; 11 ‘ ~''Басына бірде баққүсы қонғанкісілер!Ия, бақдегенімізді көтереалатындарбар, кетере

алмайтындар бар. Ол бір ғана үғыммен өлшенбейді ғой... . ...... ' д” - ;:

' ' «Жақсы сөз - жарым ырыс». • Сөздің де қадір- қасиетін білгенге не.жетсін! Біреулер сөзіңетүсінсе, біреулертүсінбейдІ. Кейдежақсы сезіңніңқор болып жататьіньідас6ңдьіқтанг;'~ y z ' l “ VГ

«Сүңқар тьішқанға.сүқтанбайдьі>>пдеген сияқтьі, мен бұндай хатты кім болса соған арнамаған болар

11 :

едім. Ал батаныңжөні бір басқа. Өйткені «Жаңбырмен жер, батамен ер көгереді» ғой. Сана-сезімі мен көкірегі ояу, көңіл көкжиегі кең, жан сұлулығы мол зиялы жандарға бүдан артық құрмет болмаса керек. Олайболса, қадірліСәке, айналайынкелін! • _

Күндеріңізсәтті болсын, .■ ; Татқаныңызтәттіболсын, ;Д. ^

Заманыңыз шаттықты болсын, ' . . . і ; ' " '“ Үл-қызыңызбақыттыболсын. .

Өреніңізөргеөрлесін, .V г,'13'. Күш-куаты кернесін, , ; у '

- . Құлашынкеңсермесін, .. . .Озатболыперлесін, •. , . ,

•J : [ Биіктергетөрлесін, , г_ ‘ Қауіп-қатертөнбесін,• Жаманшыпықкөрмесін, . ;

,, Бақ-жүдцызысөнбесін. . ''Балаларыңызғұмырлы болсын, г''-Өздеріңіздей мейірлі болсын, ■ - ' 1 ;- 4 Қуанышты, көңідці болсын,Еңбегі өнімді болсын,Сабырлы, тезімді болсын,Ақылды,сезімдіболсын, . . . . ___ _.Халқыңасенімді болсын, ; - ■Абыройлы, беделді б о л с ы н , "..Алуан түрлі енерлі болсын,. ; Табысытаудайкелелі болсын, '

„ , Бауыржаңдай батыр болсын, , .......' „Абайдайақын болсын, " ' -

'Сәкендей сәншіл болсын,- : ; : V ^ '; : ;Күләштайәнші болсын, " г '.Г .1 " -

Сөзі өткіржүйелі болсын, ' 'Халқыныңжанкүйеріболсын,- и. . .. г< Елінің қамқор, тірегі болсын, .. Нетілесе-тілегі болсын!!!. - 1 . . . ■

Інші Алла, Әу-мин.

' ӨздеріңіздіңҚапиТәттібеков,. Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі, II-

топтағы мүгедек.Е с к е ! Б ү л хат Сіздердің жанүяларыңызға

арналғандықтан, бөгде біреулердіңкөшіріпалуына қатаңтыйым салынады. '. . : ' '

........ ... 25 желтоқсан 1993ж.' ' . 12

ІІ-ТАРАУ

ӨАЕҢ-ӨЗДЩ ПАТШАСЫ, СӨЗ САРАСЫ,

ҚИЫННАН ҚИЫСТЫР АР ЕРДАНАСЫ

Абай.

13

АҚЫН БОЛУ АРМАНЫМ

Келмёппін ақын болып дүниеге' ~ ; Десем-дағытүсёмінжүмбақкүйге;' "-0 Қалам-қағазқолымаалмайынша, ' Сыйғызбайды жүмбақ сьір мені үйге.

Жырға қүмаржүрегім бапажастанГ:' Бақытжоқмеңце, шыным, оданасқан. Ақын болу білсеніз төгіп дастан, Жырдан мүсін түрғызу қашап тастан.

Жырдыңталай дүлдүлін піртүтамын, Төлгілтсем дёп солардай жыр будағын. Поэзия, болсамдеп армандаймын, Жапырақжайған мен-дағы бір бұтағың.

>.V:\ П.; •.T n ro r'i-ro . с . - ' Г . Г . о , - г /г ..

СҮРАСАҢ...

Сүрасаң арғьі бабам Үйсін болар, • Атасам бабаларды көңіл толар. • - A1 Үйсінніңішіндегі ІІІымырымын. 11 “•

■ Шымырдыңішіндегі шырынымын. - 1

Үраны арғы атамның Бақтияр-ды, Түрардан асқан адам жоқ зиялы. Арманы үлт достығы, қазақтардың, Басын қосу еді ғой бар қиялы.

Атасам бергі атамды Қарьінбайды/ От-жапьін көкірегімдежалындайды. Атыаңызға айналған айтсам егер,

'• Бауыржандай ержүрек батыржайлы.

Кімбілмёйді бүгіКаёҚойгелдіні,;■ Қазақтың тарихына ол да енді.. Нұрмағамбет Балуан Шолағына,: - •; Қатар қояр таппайсың ешбір теңді!

.15

Шымырдан тарайтын мен Қожық болам, Батыр боп, ту ұстаған Қожық бабам. «Кесегенің көк жонын» кім білмейді, - ;-j ОлдаШымыр, батыр боп өскен бұлаң.'

Баласы АмалбектіңСайлауханмын,'; э Кісімсінгенадамғаменде паңмын.Ақ пейіл, ақжүрегін ұсынғанға,; у Д ос көңіл, шыбын жанды қияр жанмын.

С БІЗДІҢ ЖАҚТА - г • ; (Сәкен үлгісімен); ^ ; |

Біздің жақта үлкендерден - ұлағат,' Қалған үлгі кейінгіге мұрағат.Қариялар - үртаздардыңұстазы,

• дарияпар, терең ойлар, ешпес хат.

Біздіңжақта кесіп өтпес келіңцер,Жол береді жеңгелер де жөн білер. Нүрға белер аналардың мейірімі,. Аталарым: «Жолыңболсын!» дептілер.

Біздіңжақта қарындастар көрікті, ■>> Табиғаттабарөрнегінтөгіпгі.- зсі;т, Ал, жігіттер сегіз қырлы, бір сырлы.у Нағызерлер, серт пен сөзге берік кіл!

- - ЕСКІ ЖҮРТ и □- ■ , ’ ' . I

Билікелге қүяр ағып бір өзен, ,= - ; Жағасында өтті жастық - бір кезең.; Тіршілікке нәрмен қоса әр берген.л Дарбазаныңталжағасьін мен кезгем.

. Жағасында шағын ауыл мен өскен, Менің кіші планетам емес пе? ~ Ыстықмағанадамдары.әртасы, , ; Солар жайлы жүрегімнен жьір ескем’

16

s -Әркімгеде ыстықтуған ауылы, ;, .Т Кіндік қанытамғанжері, бауыры. Бойымдағы ізгіліктің бәрі де.;: і Туғанжердіңтопырағыныңдаруы. ; і

.Соданбілем, біздіңауылкиелі, . Баспанамыз - қазақытам, үй еді. Менүшінолхансарайы болатын...і:3 Ескеалсамжандүниемиеді... ;

Ескі жүртты көргенсайынтүседі ой,Өкем' марқүм талай ретжасап той,~;;.Осы жерде екі інісін отау ғып, ;• • v.:C? Өкпелерім есейген-ді түзеп бой.. ,

Осыжердеесейіп, есбілгенім,.1 Сәбилікпен, еркелікпенкүлгенім.іоО ' Көріп өстім әжем мененанамның. лЭ • Ертелі-кештаусылмайтынкүйбеңін:.'

Осыауып-алтынбесік, Отаным .- Қариялар айтатын сөз аталы.Осы ауыдца менің әжем жарықтық,«Өсіп, өн!» - деп берген еді батаны.

Үлы істі үлгі тұтып өренің,Сол батамен есіп, өніп келемін.Әруағы ата-баба қолдасын,Ескерткішім - осы жырым, өлёңім.

. . \ 'гысі. ‘Г"0 : и - г. '.-иг. ' / . , ; і ■

: дот л~in -о.• • ; . АНАТІЛІМ . - і :

Анатілім-айбар күшім, намысым,;, : п . •Мәңгүрттердіңарыннамысжанысын. .

Білсінүрпақ Шәкәрім.Ахмет, Мағжандай, Тілі үшін қүрбан болған арысын. ~

Анатілім-қазақтілікиелі:; ^ Байтақжергеанатілімиееді. оБайтақжердебасқатілді өрбіттік,Енді солар саған басын иеді. ■ - ; .

Тағдырыңдыіліндіріпжіпкеқыл, Өгейсітті-ау өз жеріңде сонша жыл. Қайтатуып болмағанда егемен,:. . J; Қапатын-ақ екендейсіңтіпті тұл .1

Зарықтырып, сағындырып елтосқан, Келді міне, оналтыншыжелтоқсан.З

v Егемен ел болғанымыз осы күн/: =.:: Қазақ болып, ту көтеріп бас қосқан.

Осы күнненанатілімтүледі, ; /. . Қазақстан болғаннан соңтірегі, ;; 9 Осы күннен қазақ дегён ұлг.барын.С Бүкіл әлем хапықтары біледі: ,г '

Анатілінбілмеужаманқасірет,:. :С Осыңдайлар естіп үлтын өшіред,: D Өзге тілді ез тіліңдей меңгеріпг, і с >1 Үрпақ үшін, үлтың үшін кәсіп ет. vqE

Ана тілім,: қазақтілім - мақтаным, с О Сенсіз қапай атар менің ақтаңым. ! Өтём жырлап қасиетіңді қастерлеп,?О дүниелік болғаныншажан-тәнім.? •

..г. .. 8 .12 .1993ж .

ДОМБЫРА

Шабыттансамдомбырамдықолға апам, Құлақ күйін келтіріп ап ән сапам.Жан дүниемді тебірентіп, толқытқан, Домбыраның қүдіретінетаң қалам.

Домбыраныңқүдіретінжырлағані~ : Ақын өткен дүниеден Қашаған, ;. Домбырағаарнапжазғантермесін, Тыңдағанжүрт көңілі толқып, босаған.

Қүрманғазы күйлері тартылса егер, Ой-санаңа қазақтың дапасы енер. Халқымыздыңтарихы тізбектеліп, Лентасындай киноныңсурет келер.

ІІІертіт і н көп әуёзді сыр саз маған, . Аң-құстың дажүрек шерін қозғаған. Домбыраньіңқүдіретісол идірген, ’ Інгенді де ботасы өліп боздаған.; ;

Сыр қозғадым, баршаңызға салып ой, Домбырадан сапмайық деп аулақ бой. Тартпасаңдадомбыраны, ағайьігі,Үкі тағып қақтөріңёіліп қой .; : J

- ' y ^ b b w y ^ . x . 11.1.1996ж.

БІЗГЕҮЛП

Соғыс ертішарпығаңцадауылдай, . Тұнжырадьі аспан бұлттан арылмай, ■Отан үшінжауынгерлер майданда,Мерт болдығой жасьі жетіп, ауырмай.

Зүлымжаулар қара бұлттай төнгендё, Шекараны баса-көктеп енгенде. : ■Отан үшінәділетті шайқаста,Біздіңёрлер намысты қолдан берген бе?

Зұлымдыққа қарсы түрды бар хапық, Отан-Ана қуатьінан нәр алып, • Үлкенсыңцатілегібірелімді,Ешбір жаудың жеңе алмасы болды анық.

Бізге үлгі әкелёрдің ерлігі, чШақырады бізді шыңғаерлігі.Бізге үлгі барлықұлттың қүрыштай,Сын сәттегі достығы мен бірлігі.

11.1.1996ж .19

. ШЕТ ЕЛДЕРДЕГІ ҚАЗАҚТАРҒА

• Айнапайын, қазағым, момақаным, 0 п, Үрпағының бабапар ойлап қамын. ; Тастамадымекенін, бермедіде Қарлығаштай қорғаған бапапанын. ~

Сейтіп жеткен біздерге Атамёкен - j Көзің қиып қапайша кеттің екен? - .і-.-ү Өз жерінде өспеген бәйтеректің,

- Түзу болып өскенін көрдің бе сен?!

Өгей болдың, шетжердежүрдіңтоңып, Жүлынған мезгілсіз бір гүлдей солып. Бауырлармен сағынып мекенінді, Жыладыңбаызабоп, қүсаболып?

Қарап түрсам қазағым қай да да бар, Үлан байтақ мекенің болды матар? Шашыпсаң датарыдай өсіп-еніп, Болсындеймінәруақ,Қүдайым жар! .

Жүргенжеріңболса датегіс, жазық, Жүрсең де қиналмастантауып азық.

. Бабамыздан мүра боп қалған мекен Үрпақүшінболмай матемірқазық?!т

. Бауырлар-ау, жүрёйікболыпбекем,' Қызықтырар сырт көзді біздің мекен! ^ Солженицын сандырақ, дапбасасы, ; 'Қазағыма.кесірбоптимесе екен?!:Г’

Айнапайын, қазағым, қыраным-ай, Таусылмасынайтатынжыр, әнің-ай! Туар ма екен қайтаданжаңғырығып,-; Абылайлап шабатынұраның-ай!!! q

ЖАҢА ЖЫЛҒА Т1ЛЕК

Достар, қүтты болсынжаңажыл, , : Жаңа жылғажаздым арнап жаңа жыр, д Елімізгебақыт, байлықәкелсін, V- ; Жаңажьілда жаңа жьірдай жауып нүр. У

Жаңа жыдца жана белес, жаңа асу, Жонтосады, керек оданәрі асу.. . Г, Жаңажылда шаттықтолып кеудеге, м Қандайғажапсыршертісіпжарасу.

Жаңажьілдатүрлішамдаржағылар,■ Жасыл шырша ойыншықтар тағынар...Бүлдаөмірдіңәсерімолдәурені, V ' Солдәуренді талайжүрек сағынар.У •

Жаңажылда-жаңатілектілейік, ..,v Бейбітқүннің аясыңдакүлейік.'; ^ - Тамашалапжаңажылдыүзатып,‘.. ү Бәріміз де бақьгпы боп жүрейік. : ; '

і 1.01.1985 ж.EX;:-:: ч;; o;q;-~

з и х ’ .-’Xп/: J

S

.ОТ ҚЕШКЕНДЕР АРДАҚТЫ

Жүрегіңе салған фашист сан дақты, - •,;; Қарияны көрсең егер балдақты. н Адцын кеспе.сьій көрсетіп қүрметте, Отан үшін от кешкендер ардақты. ;. ■

Майдангерлер, шинеліноқтескендер,; Маңдайынан қияметті кешкендер. - Үмытылмас ерліктері мәңгілік, :ҮмытпайдытуғанОтан, өскенжер. , ; -

Түр ғой жанып мәнп от Сіздер үшін, ;. Бейнелеріңкешегі болып мүсін. : г ~. Үмытпайды ешқашан бүгінгі урпақ, ■ ■; j Ағалардыңжасаған ерлік ісін. г <. т г?

21 -

ҚҮРДАСТАРЫМА

Балаедіккешеғанабіздерде, :Асыр салған түскенше әбдён су терге. Енді міне сол бір қимасжёрлерде;-ім:г‘3 Қалмапты-ау біздёр сапған іздёрдёі!~ л

;Болушы ёді«Қазынатап» сая бақ,: г ~ ; ;; Ойнаушы ед і к мі ні п апып таяқ ат? ° •.s ; * Шапқылаушы ек мәз болысып бәріміз,;;

. «Бәйге шауьігі, көкпартартып» қиқу сагі;

Жалаңаяқжарысушйек бәріміз,-' J-V: ■ ^ ч. Көшё бОЛЫП бөлінуші ёкәрі бІЗг' Жақ-жақ болыКкүрёсуші ексодан соң,~ Шаршағанша, біткёйше әбден әліміз?ц °

Түніменён «Қарақшы» боп ойнаушы ё к р • Сан ойынның қызығына тоймаушы ек/~ Жапғасушыедбіріненсоңбіройын’ ;ід Уақытқа да есеп бермей, қоймай шек.-

Өткён күндер еріксіз бір ой тастар,Бірге uibif ып келеміз біз шыңға асқар. Балалықшақ, бапдәуреңдетабысқан, Достығымызартаберсін, қүрдастар!

( ОТЫЗҒА ТОЛҒАНЫМДА

Келіпгіін-ау бйыл менотыз жасқаГ-" . 'v Сенгім кёлмёйді,-апьір-ау7 осьі распа?''■ Қөңіл шіркінқашанда көк дөненғой. Секілдімін әлі мен он бес жаста. 7 ■ J

\

Ж олымтүс іпауылғабарғансайын ; - Байқаймын көргеннен-ақәке райын.: ^ Сыртымнан сын кёзімен барлапотыр; Сондағысьі білмегі меніңжайым. • т - 1V

«Жас емессінГбапам» - деп ескертеді J Өткеніненемірдіңсыр шертеді.;—̂ - .Отанқорғаужолыңцаүрпақүшін,’ -с..Бастан кешкёнсәттерін үлгі етеді.~"$?А

22

Толғандырар әркімді-ақ «Әке» әні Баржаныңмен сезінсеңәннің мәнін. Төртбапағаболсамдаөзімәқе, 3 Еркелегімкеледіәкемеәлі. : у ,,

Болсажолы ержігітжаныптұрар, т - .77 Жарқырап бақ жүдцызы кектен туар. Отызжасқажетеалмай кейбіреулер, ;; Жапырағын жая алмай көктей қүлар. :

Екенмінғой биып мен отыз жаста, Болды екем деп, жігіттер.асып-таспа. Бабамыздыңбізгеайтқанөнегесі,. Мйң асқанға - бір тосқан, жаза баспа' j

Екенмінғой биыл мен отызжаста, т 7 ;7 Білмегім көп, білгёнімтігггі аз да.Арым отыр мазалап есеп бер д еп ,. Небердің,сен,еліңеосыжаста? .7 7'. "‘і

Жас жүрегім мұқапма, апға баста,:;; : і Берерім кеп, бергенім тіпті аз да.Сұрақ берсем езіме «Бүл қалай деп?» - Екенмінғойменәліотызжаста. -

ДОС КӨҢІЛІ

Көп жылбойы көріспеген досымменГ; Жолықтым-ау ойда-жоқта тосын мен.; Жен сүрасам, досым осьі бір сәтті;. • Жүріпті ғой жылдар бойы тосумен.

Ең болмаса білдірмейсіңхабар тек, ■ Сыбағаңды жемейсің бе үйге кеп, v ; Дедідосым, алменсоңцаүяттан, : Айтабердім, болмайжүрғойуақытдеп.

Сол бір сәтте ойға кеттім түнжырап,; ;с Өткенкүндерелесбердібүлдырап, Түскенде еске бапалык, шақ бірге өскен, Жан дүниемді, әсерімді алды орап.

Бапғын шақтажанымыз бір достар ек, Жүректерді табыстырған арман көп. Ренжіссек те балалықпен кей кезде, ) Қалмаушы еді дос кеңілдё кірбің, кек.

23

Экетайым, мен өмірге келгенде,- " тг;зТ Тағдыр сыйлаптілегіңці бергенде..;: qE Қуанбадың ба, - бақытты бол ұлым - деп, Тәй-тәй басып мен өзіңе ергенде;сп.с:2

Экетайым, мён мектепті біткенде,: СгітО Болашаққаүмітартыпкүткенде.'“: ^ •' Жүбандың ба, - ізбасарым бодцы - деп, Арман қуып мен ауыддан кеткенде. f

Жүрмедім мамаңцьіқпён Сіз таңцағақ Кінәтақпа ол үшін, әке, маған, • Іздедімөзбетімшесонысүрлеу,. .. Жүрегімде от барда алаулаған. • ;' ■ -

Тартып келем қиянға арайльГоймен; " Барыма, жоғыма да қарамай мен.' - Сырттай қарап сүйсініптүрсаңдеймін, л Шіркін, әкег пейілі дападай кең!1:

' ЭКЕ - -.г.Г

ӘКЕТІЛЕГІ

, Бапаларым, кеңілімніңқуанышы, . Демеутүтаржанымныңжүбанышы.3;і Қуат беріпжанымдыелжірётёр,. Қүшақтап иісқегенде жұгіариісі.д Но: *:

Күйімбісіңдомбырадантартатын,' Тірлігімде үмітімді артатын.- е • D,*»5 Өлеңімнің өзегі де өздерің, г . з Әнімсіңдер асқақтата айтатын. \ і .с Д

Бапаларым/бал күнім, қарашығым, Жапау болар жанымажанашырым.оО Әкемененананыңтілейтіні, v тЭ

. Биік болсын қашанда шығар шыңың.Т

Жақсыоқып, атқарындарОтанісін, _ Тілегін ата-анаңның дүрыс түсін." Атаныңдар ескенде жақсы азамат, Отан- ана борышьін ақтау үшін:: м"Л

7.11.1985жУ-24

ЖАЙЛАУДА

Жайлау керкі жаздың күні тамаша,Ерте түрып күн нүрымен таласа,Мапды еріскежайып кешке қайтушы ек, Сыр шертісіп өзді езіміз оңаша.

Шопан тойын кең жайлауда тойлайды, Көкпар тартып қызыққа еш тоймайды. Сыр шертісіп қыз-келіншек, балалар, Бірін-бірі қуып сазда ойнайды.

.Қозы-лақтар шапқыласар қойнауда, Қүлынтүраржелісінде байлауда.Мүмкін еместілмен айтыпжеткізу,Бәрі деәсем, бәрі қызық жайлауда!

12.12.1992ж.

; КҮЗ

Сарғайтады күз келіпжапырақты, Жапаң аяқ баса алмай топырақты. Киінсе де бапапар күн суытып, Кәдімгідей тоңазып бүрсең қақты.

Күз айлары - мезгілі жиын-терін, Еңбекшініңсынайтынтеккентерін. Отарынан шопанжүр отар беліп, Егістікте диханжүр жыртып жерін. Жел түрады кей-кейде мазаны алар, Сүрқай тартқан даладан көңлің қапар. Суықжаңбыр селдете бүркіп өтіп, Жақындығын қарлы қыс еске салар!!!

АУЫЛЫМ

Сүйікті туған ауылым, Ыстық-ау нүрлы жауының, Апталап допша бір қуар, Берікқара- күшті дауылың.

25

Нәр алып сенентүледім, Күн сайын көркей —тілегім. Үяңда сенің өскенін. Мақтаныш етер түлегің!'

НЕМІСТЕР КӨШІП ЖАТЫР

Бөгеткөлдетүрушы еді бір неміс. Сыйлаушы ек ауыл болып біз тегіс. Қазақтардың немістерге ықыласы,Бір кемі жоқалуан-асыр, көл-теңіз.

Қүрмет түтты аулымыздың ағасы,Оның артты одан сайын бағасы.Көңілін барып кетеруші ед әркім-ақ,Ол жүруші ед жайлауда боп жағасы. Арамызда болған емес еш керіс, Бөгеткелдетүрыпжатқан сол неміс, Елге кетем, жаяу кетем дегенде,Айта алмадық сенің мүның дептеріс.

О, ағайын, немістер көшіпжатырГ Заттары қолдан қолға өтіп жатыр. Келгендеарып-ашыпбіздіңжаққа, Барма еді дүние-мүлкі іскетатыр.

Оянып сана көзін ашсаңдаршы, Жағымсыз жат қылықтан қашсаңдаршы Көркейтіптуған елді, туғанжерді, Шаттанып алға қадам бассандаршы!.

АҚҚЫРҚА ӘСЕРІ (Ахатов Бақыт ағаның туған жерге

сағынышы)

Жаяулатып шықтық Аққыр басына, Бәкең мені отырғызып қасына,Анау аққан «Ахат бабам» бүлағы,Деді ыстықмағансуы, тасыда.

26

Жер биігі сол маңайда Аққырқа,Ақ бесік боп тербетілген ел-жүртқа. Шіркін, ғажаптіл бітіп бір сейлесе Қандырар ед шежірелеп мол сырға.

Аймапады Аққырқаның самалы. Баурап жанды туған жердің бап әні, Жүректерден шыққан ыстық сағыныш, Түркістанға қүс бопұшып барады.

Киелі жер, иелі жер Аққырқа, Қасиетіңді жаздым қосып ән-жырға. ~ Шапағатың белеп түр ғой Жаңатас, Саудакент пен Үшбасты да ақ нүрға.

НАУРЫЗ

Наурыз кедці, жыл келді, көктем келді Шуағыменжылытып көк пенжерді. Жан-жануар, жәндік пенжер ананы, Түрлендіріп, түлетіпөпкенлебі.

Наурызым - Үлы істің Үлы күні! Халықтар достығы деп білгін мұны, Бабамыздьің сапып кеткен жолымен, Жапғасьігіжасайберсінүрпақүні! .

Тазала қора-қопсы, үй маңыңды, Арала туьіс-көрші, мап-жанынды. Наурыз көже ішісіп, ренжіскенмен, Татуласыптазаұстапәктәніңді.

ӨМІР-ӨЗЕН(әні бар)

Өмірің-өзён ағады-ай, Қайырлап қалмажағада-ай, Ағынмен аққын қалыспай, Мынау біржалған,Д үние д еген жарыста-ай.

27

Ағады өзен ағады-ай,Жас дәурен өтіп барады-ай. Еске алсам қызық сәттерімді Ып-ыстық меддір,Тамшылар көздентамады-ай.

Жылдардыжылдарқуапай, \ Өзгерер өмір әрталай.' Бабапар өткен жодцармен, Келемізбізде,Кетеміз біз дедәл солай.

Кешегі өткен бабапар, . Ақылгөй, дархан даналар, Сіздердей болған кезінде, Біздендеартта,Естелік, дана сез қалар.

БІЛЕСІЗ БЕ?

Ішкілік іше білу үлкен өнер,Сыйыңды кетірместен көніл көтер. Мае болып қасиеттен жұрдай болсаң, Келін, бала алдында қадір кетер.

Орнымен ептеп ішсең денге шипа,Тек қанатынышұстар бұны шиша. Шегіне жеткіздіріп еле ішпей-ақ, Уақытыңцақұлқыңды дереутыйса.

Шіркіннің кім біледі қасиетін?Нелер Дана, Шешендер бас иетін. Қара суды қаншажүт кеп ішпейсің.- Ал бүны қанша іш аіз көрінетін.

Жеңдім деген адамды кергенім жоқ, Мастығыңтарқағанша көңіліңтоқ. Ертесінеауырып, шөл қысқаңда, Өмірден баз кешерсіңжаныңдыжеп.

Дурысы ішкілікті ішпеу деймін,Ішіп жүрген адамның керші кейпін. Өлердей сөзін айтып қыстағаңцар, Дос емес, маған сен не сенбе мейлің.

28

ДЕПЖҮРМІН...

Депжүрмін, менезімдіазаматпын, Арбасын сүйрепжүрген қазанаттың. Дос, туыс, нағашы жүрт, үрпағыма Өшпестей із қалдырар жазған хатпын.

Депжүрмін, «Қоңыр» меніңтіршілігім, Алда бар алар асу, шығар шыңым. Жолыбоп, бай бопесіпжатқаңдарға, Ризамын, бірақтажоқкүншілдігім.

Депжүрмін, болсаекенелімаман, Үрпағым білімді боп болса маман. Хапқымның кәдесіне жарап жатса. Бақыт жоқ одан артық мына маған.

Депжүрмін, сыйыныңдар бір Қүдайға, Қолдайды әруақтартым мүндайда. Үмытпа бабалардың мол мүрасын, Аманатын қалдырғантоқып ойға. Депжүрмін...

-

29

ІІІ-ТАРАУ

ЖЫРЫМА АРҚАУ БОАҒАН,

АРДАҚТЫЛАР...

АНАМА

Анам еді мені әлпештен өсірген,Қатем болса көңілге алмай кешірген. Білмеппін-ау бапапықпен қадірін,Мен ерке едім анам барда есірген.

Еңбек етті есейіп балапаның,Бұл күнде қарсы апып жүр дапатаңын. Анашым, сағыңдым-ау, сағындырды-ау, Сипайтын маңдайымнан апақаның.

Ескерткіш болсын мәңгі әнім, Ана, Өтеймін борышымды қалай ғана?Сол болар борышымды өтегенім,Еліме еңбек етсем шабыттана.

НАҒАШЫМА (ТарМУ-дың профессоры Қапаш Тасболатүлына)

Ер жігітке ен жақыны нағашы,Бұл сөзіме кімнің болар таласы.Дені сау бопүзақғүмыр сүрсінші, Анашымныңарқа сүйер ағасы.

Тілеймін нағашыма үзақ өмір, Қүрметтеп үлгі етеді осы өңір. Жақсылықжасаудан еш жапықпайды, Ондағы сезім аппақ, таза көңіл.

Жүрем ылғи мейіріңді сағына,Сау жүріңіз жиендердің бағына. Мақтанамын анамменен бір туған, Асқар таудай нағашымның барына.

БІЗДІҢ АУЫЛ ЖІГІТТЕРІ... (Ерназар ауылының азаматтарына)

Біздіңауылжігіттері- «Сегіз Ердің» үрпағы.

32

s . . . ...............:• ' Ақ дастархан, жайлы төрі: ~ ̂

"Бүлтекқанабіржағы:

: Біздіңауьілжігіттері -:сг: Жһіттердіңтөресі.

. Адал еңбёк маңдай тері,'Т>'~ чі с •Биікәркезөресі.

■ г Біздіңауылжігіттёрі- ' -с5г г Жігіттердіңжампозы.

Қиындықта нақ көнгері, Үрандайын әр сәзі.

. . Біздіңауылжігіттері-І ’.'Жігіттердінмарқасы. " '•*>;'

«Сегіз Ердің» асыл тегін,. ';;:5Жаңғыртатынжалғасы/ 0 т ,,ү ''

:і :т г Біздіңауылжігіттері - ::::тс о Д» ч р •: Жыр мендастан таусылмас, ү ;;

' - Жаныжомарт, дарханәрі,• Бар шындығы, сөзім рас.тог.оЗ

ӘКПЕЛЕРІМЕ

Ағайындытөртеуміз біргетуған, ••• Меніштеріңдеекенмінтекқанаүлдан.5 Жасым кіші бәіэіңнен әкпелерім, ч. О.от!л; Срданболарөстімменерке-бүлаң. '

«Боташ» деуш і-ёд анашым еркелетіпД Содан бері кетіпті көп жыл етіп. - Біз бәрімізёсейдіктымтез ерте, г і U Дүниеден анашым ертекетіп. Еңүлкенәкпеміздісәбиінде,:, ": . Берген соңесті ержетіп кісі үйінде. Болған соң бізден бөлек тәрбиесі, ■ ~ Жат болып кетті бізге сол күйінде. ■ ;;

Әкпемізді біз барып бір сүрайық. : 5 Солай істеу кішіге, бізгелайықг:Біз барғанда қуанып қарсы алса, ■: : \ 2 Айрылмастай боп біздертабысайық: у И

33.

Уақыт өтіп барады жеддей есіп,Отау тігіп үй болдық біздер өсіп. Қапмайықшы ешқашан, әкпелерім, Бірімізбен біріміз өкпелесіп. з

Біртүрлімізтусақтабіранадан,Қасіретті білмейді жыламаған.:Әкпемізге тілейік ұзақ өмір, Болыпжүрсінендігі бізгеқалқан.

ӘРУАҒЫҢА ТАҒЗЫМ ЕТЕМІН

Қуат боп келсін баспасөз мерёкесі!Совет адам еді ғой ел еркесі.«Достарым, бақытты бол!» - дёптұрғаңцай, Күлімдепқараптұрғантас бейнесі.-

Совет аға, өмірденозғаныңмён. Ән-жырыңдыту етіп қозғайын кең. «Қарындасым», «Қолайна», «Сендегенде» Лирикаңнан шабыт ап маздаймын мен.

Досқа арналған үлағат өлендерін, Үмытылмассіңірген.төккентерің. • : ' Өзіңозсаң.атьіңдыөшірмейді/ ' ' Кітабың мен үл-қызың, өреңдерің.- j

Жарықкерді кітабыңтандамалы,Демеуші - әкім Өбдінүр Әбілдәүлы, : £ Музей ашқан мектептен оқырманьің; оЭ Шығармаңдызерттеп, іздейді әлі. t сіп

Жаңғырар жадымызда елеңдері, . . ; j;» Менүшінкөсемсөздін«Кемеңгері».: Заманның шектеуін де мойындамай,Деуші еді түстастары, Сәкеңсері. - ■

Баспасөз күні бүгін асып бағың.Қанша қиын болсадазаман ағым. ::.-.хоО БелғалиЖылқыбайүлы бас боп келіп,::, Ескеалды, ризаболсынәруағың! . ; \

34

Кеп ініңненжақынтүттың бір сүйем, Ән-жырыңды біреу сүйсе мен сүйем. Үйге ілінгентас бейнеңнің адцында, Әруағыңатағзым етіп бас ием.: •

ӘСЕТАҒА.'..y j s c ; / ; . . :х :Л '

Әсетаға, өміржолыңөнеге; : Үрпақтарың қосып айтад өлеңге.' «Хапық қаһарманы» батырым деп,. Ел-жүртың да көтереді төбеге.

Үлағаттыүстаздықты піртүттың, Жемісі сол ардақтайды ел-жүртың. Тәрбиелептәлім беріпталайға, Бағыт беріп, жүрегіне нүр септің.

Ел басына күн туғанда қару ап,Жан алысып фашистерге бердіңтап. Шыдай алмай сіздіңсалғанатойға, Тізе бүкті апдыңызда Рейхстаг.

НАҒАШЫМ ҚАРЖАУБАЙ ̂ f БЕҚБОЛАТҮЛЫНА

Қареке! ~ • •:Ердіңжасы елуге де кеп қапсьіз, Әпкеміздік арқасыңда еш қамсыз. Аузынашсаақжүрегі көрінер,Елің үшінжаратылған пәк жансыз.

Ел-жүртың да өзіңізді жөн керіп, .Қүдай қолдап, әруақтар дем беріп, Облыстық мәслихатқа депутату ■' ' .? UJ Қуаттады бір ауыздан өткеріп. г... -Г.л а .

Ел-жүртым депжүрсізтапмай елпілдеп, Кейбіреулер көре апмай жүр күндеп.. «Қыз Әулие», мешіт, мектеп қолдасын, Желеп-жебепжүргенСізді бүтіңцеп.

4 .03 .2000ж.

ШАХМАТШЫ ШАЛА ■ -У'

ШахматшыШапа- ••Хасойыншыдара. vr /q:; Жеңерсіз-ау, Қозеке, Болсаегершама.Дей бергенше қара, Қозекеңжамбасқаала,

: <<Мат»дегеңдеБайтекең,'т:"?. ~' Шекеңе болды нала. ■ п , г;:j V

,f Көргендердеренжіді,' : . ;.я' Қозёкеңтіпті өршіді. .5Шәке, мынажеңіліскё, Қалайкеңіліңкеншіді? ; ч'.' Деп едім, Шәкеңжымиып, ■ 'і\

, Ойнайық деген соң қиыпып. ; Байтанғали мен Қозыбақ, • ■ 8

: ■ Бірденутсамтыртыйып,Келмей қоядьі қыртыйып.: j г 1;’

. .;; . і Д еп, тастарды қайта тізді, , : ' ■: ,,г.Ызғаршашаүсіктейкүзгііп:. 'і!

. Байтанғапи менҚозыбақтың, г Чемпиондықтан үмітін үзді.Екеуі бірігіп қарсы ойнады, Жеңілсе де күрескетоймады.

■ Мұрнынан тесіп екеуін де," Шәкең, «мат»беруінқоймады Қайта-қайта «мат» апса да,

' Байтанғапи мен Қозыбак. ..: ■ • Жеңілістің қызығынатоймады.з

. Алғанбеттерінентаймады.'j г.Э

. . . . . • 10.11.1999. ж.

Шахматшы - Шала» өлеңінен соң Байтанғали да ақын емес пеи« Қарғаны мақтаған түлкі» - деп өлең жазыпты. Қарға - Шәрденов Шала болыпты да; түлкі мен болыппын.. ;; - 5 С : С:. >:

ҚАРҒАНЫ МАҚТАҒАН ТҮЛКІ ӨЛЕҢІНЕ ЖАУАП

• (Әзіл)

Сыпа, ақын, шыншыл деуші ем Байтанды, Өтіріктіаузыбарыпайтаалды. , Үтылғам жоқ десе Байтан Шәкеңнен, Апдар онда адам түгіл сайтанды.

Өзім куә; көзім көрді ойынын,- • - Қандырып бір шахматтантойымын, Қайта-қайта «шах» деп барып «мат» беріп, " • ; , /Келтірмеді.бүруға да мойынын.; с; • . ~ у

Шахматтың қағидасыңжатқа айтып, Үтыласың, Байтеке-ау, сенкайтіп? - ; Шахматқа өлең жазып жатқанша, ': ' Үтып көрші Шәкенді бір қайқайтып. -

1.12.1999ж. '

' ҚҮДАҒИЫМ СӘТІМКҮЛГЕ -

Қүтты болсын туғанкүн мерекеңіз,. -Қүдай қосқан құдамыз Сіз екеуміз. -Келін, бапаң екеуі - қос қанатың ,. ’ '

• Қүйрық-жалың қүдаңыз біз екенбіз. : '

Тамырымен нәр алғантал көгерер, Көбейсін үбір-шүбір немерелер. Байпандап мама қаздай Сіз жүргенде, Бірі қол, біріетектенсүйрепжүрер. • -

Қазақ айтқан бәйгеден бір ат келер, : Соңынанқосылғанньіңбәріжётер Дегеңцей бәйге басы Секең мен Сіз,

. Еңді қудам Сіздей болса жөн білер. ~‘л:;

Қүдағи, туған күнін қүтты болсын,' Үйіңе қуаныш пен шаттықтолсын. т ? ?у Қүда, жекжат, туыс^анортасында, ,Г үлдей жайнап, басыңа бақ қүс қонсын!

37 '

. От басының аманд ығын тілейік. Құдағиғажүзге ауырмай жет дейік. Туған күн деп, әрнәрсені желеу ғып,■Үй арасынжол ғып аманжүрейік;?-;

; •’*' • -г • . А' о і Г*-,': Л і V

БАТЫР БАБАМ ҚОЙГЕЛДІ

Батырбабам Қойгелді ә р у а қ г ы ; : >'■ Дүшпанынақашаңда^зіліқатты. »п> Тоғыз рет шыққандіа хсекпе-жекке, ^ ; з » Қарсы шапқан қас жауы мүрдем қапты.

Жерімдеді.-көгерсінелімдеді, - -^і .Ү Үрпақүшінеңбектенерінбеді. ■ Қиын-қыстау кездерде Төле бидей, Ағасына серікбоп қасына ерді.

СоншамажылбилептіТашкентті, : Саясатжүргізугебоптыепті, ,' Үшжүзге, үлтқа бөлутүрмақтүгіл, Демепті мынау қара, мынаутекті. ,

Алтыалаш! Қойгелдініпіртұтайықі ;; Отаншьілдық рухьімыз қапсын байыгі. Үлгі етсек бабамьіздьі жас үрпаққа, - Жараңцар, айтыңдаршынесіайып?! • ? 1

ҮЛЫАБАЙДЫҢ150 ЖЫЛДЫҒЫНА

Теледидардан хабар кёріп жатып, -' ‘V ■ Еріксіз қапдым қатты ойға батып.Жүз ёлу жылдығына бабамыз дың, Журналист сүрақ қойды сырлар тартып.

Сүрағын: «Абай деген кім?» - деп қойды, Таратыподанәріжалғапойды. .Айтыныз олтуралы не б і л е с і з ? . , :цу;і- Депеді, күлдіжігітжимай бойдыД:гу^Л

38

Дәл солай өтіп жатты жастар легі, .:, іі: / Керінісжігерімді қүмдайжеді.. ;тГ Абайдай үлы адамды білмеу деген, . Ол бір ауру қонбайтын ешбір емі.

Кей жастар айтыңдаршы не боп барад?;Ісі менжүрісіненкеңіліңқапад..... . vСолардың келешегі өсте берсе, : Гч ; ;у Жайқалып үлгірмеген гүлдей соладі 1 - -;

Күн көріс пе, жоқ әлде келешек пе? Түсінбейтінжәйғбй бүл копшілікке; ". Коммерсант боп босып жүр жастар түгіл, Ақьіл-есінтбқтатқанерёсекте. ’ '

Өнері кей жастардың тиын санау,.Дедцап боп бірді алдап, бірді талау.: Одан қалса рэкетир қарақшы боп, " Қорқытьіп адамменен пәтер тонау.

Аурудыәшкерелерелімдейді/Өлімненүят күшті десемейлі. “ ' ;/■Деместен үят пенен арды таптап, -г-; ■ “ Солжастарістерінеопықжейді. .: :

Абай атам кезінде шындықты айтқан,Сол үшін де азаптың дәмін татқан. ■ • Солкезде дё кей қазақ ұлгымызға,;і] 7 ■. Ісімёненкүйесінжағыпжатқан. - т' ;;

Арылатын кез келді бұл әдеттен,Нарық та қднша тартар бізді етектен.Үлт болып, егеменді ел болдық қой, Танылып бар әлемге іііың биіктен.

ЖАМБЫЛЖАБАЕВТЬІҢ 150 ЖЫЛДЫҒЫНА

Әруағыңнан айнадцым, Жамбыл ата} : ; Бір ғасыр үрпағыңа бердің бата. ; ' ' ШалыныпПеріштеніңқүлағына,.Ел болдық егеменді ендіғана. .;

' 39

Үш жүз жьтжүрдікжаттың боданында ДЕте апмай егелік өз отанына, ̂ ч і г< оһ ; і :)! Үрпағың, Елбасшымыз арқасында; А Қосыдцықтең қүқылы ел қатарына. іп а О

Теңдік an еңсесі елдің кетёрііщі.сзл.-: %■;;>; Қазағым, өр кеудеңді көтер енді. но:.: іо! Тілі, діні, саяг-дәстүрі бабамның,?/гоО Оралып* жасарып біржаңғырды үні: ■ •

Елімніңжаңарған саяг-дёстүрімёқ' -Ү^ Өтіпжатырас-той датүр-түрімен.і •:

;Қүттықтаймынсіздердіжыралыбы, ' ° 'АтанғанЖамбыл бабам - жыр күнімён.: '

Луй; Роменмбйьіндапақьінатьін/ ~ ' Әлемтанып, жырынынкергенрәтін. - :.‘ Кім білмейді таралған барлықтідце, J г Ленинградөренінёжазғанхатын. '3

Жамбыл бабам қүйші де.ән дежазған- Жыры мен батыддығы тіптен озған.' ’Зүлматқа үрывдьірған С^алиңціГ^Л' . л Мәскеудёсезбентүйреп, шёрінбасқан:'

Бар әлем қазақ ёлін біліп жүрсін, • Дұшпаңдьі көре алмаған күйіндірсін... “ X Қүт болып Жамбыл жылы халқымызға.-.і Қуанышүзағынансүйіндірсін! ~

ӘКІМАҒА! V ; ; !

Қүтты болсын алпысқа толғаныңыз, Повестер мен роман жазыптолғаныңыз. Бейнефильм, драматургия сапасын да, Шыңына шығарып біртолғадыңыз.

Хапықт ың қүрметіне бәлендіңіз, Үсыныпқажетінекөлемдііс.і-: нк -. Жазудың қай сапасын алсақ-тағы, ~ Жонданып, сайрапжатырСізсалғаніз! і «Алпысжас-ердіңжасы», -дейді, аға,Е‘ Еңбегікеелініз берді баға.

40

Тойжасапүлан-асыратапөтті.; . Халықтыңтілегі сол-^үзақжасаһ- а

Қүттьі болсынаппысқа келгеніңіз, Н Хапыққа көп қой әлі береріңіз.Отбасы, Отаңаман, денсау болыгС’ Керек-ақ халқыңызға жүргеніңіз: і > 1

Есіңізгетүстімебалалықшақ, А Ойнаған, жүгіргенжер сайранды сап?..Еліңіз, ауыл-аймақ, ағайындар,т г і ; ; Жаядыәрқашандаотты қүшақ!!!

СОВЕТ ӘЛІМҚҮЛОВҚА ТІЛЕК' .я:с0і ;;л0 г:^то:;т-б;г,г б :тс::3 тпН

Қүтты болсын елугетолғаныңыз./Ж Інжу жырдыңтолғауынтолғадынызі Үштапсынқаламыңыз оданәрі, Оқиықжырыңыздытолғанып біз.

Әрқашан биік шыңнан көрініңіз, Тілектесбольіпжүрғой кеп ініңіз, Сіз жазған поэма, өлең, жырдан, Шабыталып, өсіпжүрқөңіліміз.

Епу жас ер жігіттің кемел шағы,'. Мәуелепжеміс берер күткен бағы. «Сен дегенде» сияқты сырғатолы, Жан тербейтін өлеңдер туса тағы. Тағы елужасжасаңызтілегіміз, Жапын жырдан қуат. ап жүрегіңізГ Абай, Сәкен, Ілияс үрдісімен, Поэзия бағынагүлегіңіз.;г:;лЭ .

АМАН БОЛ, АҒА! , (Жақсылық Сәлемүлына).

Құтты болсынтуған күнің, нағашым. Үжым басы, ел сыйлаған ағасың. Елестетем Сізді ойласам көзіме Тамыр жайған көк бәйтерек ағашын.

Г41

Құтты болсынтуған күнің,' нағашым. Ағайынның қас-қабағын бағасың.\ Жеңешеме, баршажанғажағымды Нағашымнан қаңдай кінә табасың?'

Құтты болсын туған күнінГ нағашым. Кішіге - аға, үлкендерге баласың.;: Сынығысың, кезіндейсің алтынның, Ақылшымсың, арқа сүйер данасың:

Құтты болсынтуғанкүнің, нағашым. Жеңешемнінсезе қалсаң қарасын, «Сәңкебаи» деп зыр жүгіріп кетесің, Жол ғьіп үй мен «Салтанаттың» арасын.

Құтты болсын туған күнің, нағаіііым,Епу бесті артқатастап барасың. Жүзден асып шөпшек сүйіп жеңгеммен, Сыйластығың таба берсін жарасым;

; НЕМЕРЕМЕ V .; (Өні бар)

. Айнадцым немеремнен, Алладансеніберген. .Отоба, шүкіршілік, шүкіршілік, .!

- Үрпағымөсебергін: : v ’

. : қ-сы:; •: ..w t -••• .• •. '.--.'і - Томпаңдапалдымнанжүгіресің,: Көргендё қапады шығьіп есім.. /. ' - •Өмірде өздерің қуанышым;; -: .[L : : ■

I”.- Ата-апаң аяйды сенен несін? ~

• Айнапдым баптіліңнен, Атадеперкелегён.;- .

. Жүзіңнен көрем бақыт бапапықты, Шаттанып мәз боп күлген.

қ-сы:.

142

АҚ ТІЛЕК,- МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРГЕ' . • J • '

Түсінемін көңілді алабүртқан, ' - - Қуаныш қүтты болсын алыпүшқан. . Армандар ақ күс болыпсамғай берсін, Сақтасьін әр кез дәйім қара бүлгган.;.

Күтер апдан өмірдің белестері,Қабыл болсын ақ ниет бүл кештегі. ЕскетүстіСІздердікөріпбүгін, : Мектептібітіргенкүнелестері. -

Жастықтыңжалындағантуынүстап,' - Жолдасың болсын деймін

■ «Қыдыр» мен «Бақ»Тәуелсізеліміздіңтірегібол,; :

Сол мақсатта болады жолдарың Ақ. Алтынүя мектебің, ұстаздарың,Білім нәрінжүрекке қүйып жа/іын. Ата-анаң мен елің де тілейтіні,,Азамат бол, адам бол есіп бәрің.~

Білемінқоштасудыңқиыңдығын, У| Сіздер үшін Үлыстың күні бүгін. ■ Әрқашан сезініп жүр мектеп, үстаз, Отан-анаүмітін, артқанжүгін.

... Г' .. .. - • - .<■! — ’ I NШУМАҚТАР

. Өкіп балам Қайратқа

Қайратжан, бақыттыболЗағипаңмен, • Қуаныш келсінкүнде атқан таңмен. Үбірлі-шүбірлі боп, кегеріп өс, \ Қайынжүрт, туыс-жёкжат, ата- >1 анаңмен.'-.

: Нағашым Жақсылыққа >

НағашымбарЖақсыпықдегенмықты, * Айтсажеңгемжүмысыңсонда бітті ; : ' Ал, әйтпесе өзінше істемейді* - - Жүз ретберседағыуәдетіпті.:

43

НағашымБақытқа А

Тауып айтар қашандажөн-тураны, ' г . Жаппарүлы дөп айтар олтуралы. :,v ’

' Өлеңайтып, біраспапойнамай-ақ, • Керемет басқарып жүр «культураны»?

Досым Болатқа * •

• СалғандаМұхиттайынәнге«Айдай»,' Жағады құлағыңаәні майдай. ~ ■ г- ■’ ! Көрмесең зор дауысты алып дерсің, Бірақ та біздің Бөкең күйкентайдай, 1

. Ағалардыңқалқасында, Інілердіңарқасыңда,Бөкең шалқып жүре бёрсін, Жақсыпардың ортасыңца. 'оЭ ■

.;:'Әріптес!м Жақанға і

Білесіңбе,ЖоламановЖақаңцы, . . Майда сөйлеп айтар нақыл-мақалды, Қазақтарғақазақшаны үйретіп, - ;-.:3 Тіл басқарьіп бастық болып ақы апды:)

ДОСЫМА (Айдапкелов Серғали .

Өмірзақулына)

. Бір оқып, біргеөстікжігіт болып,; БасыңаБақпёнҚыдыр бірдейқонып.; Хапықтың қалаулысы Өкім болдың, Ыстығы, суығынабірдейтоңып. ..-cv! 1

Жігітсіңжүлдьіздайьінжарқыраған,Дэн риза болып жүрсін халқың саған. , :

... Еңбегіңескеріліпбүдандаөс,Ер атан, ер кеудеңе орден таққан.

Биікәрқезадамиқасиетің.-п >' :Д о с т а р ь ің м і н е з і ң е с ү й ін е т і н . . \ Қүдайым қодцапжүрсе бүл өзіңнің, і?1.. Ададцығьің, ақпейіл, ақниетің..-; ',л-

....... '44 ' •••".

IV-ТАРАУ

(МАХАББАТСЫЗ ДҮНИЕ БОС..АбаіЩ

ЖЫР ЖАЗАМЫН ЖҮРЕГІМНЕН

КӨКТЕМ ӘСЕРІ

Табиғаттүлеп, бүржардыжандытіршілік, Махаббат нүрынжүрекке қүйды күн күліп, Көктемніңсірәәсері болармендеде, Жүректежатыр, жүмбақбірсезім

түншығьіп.

Табиғат иіп, бүлақтар ақты сылдырлап,- Елітті бүлбұл ғашықтық әнін сан жырлап, Тербелді жаным, бірақтажылдар ағысы, Кеткеңцей ме меніңжастьіғьімды үрлап.

Табиғат баурап сиқырлап алды ерікті, Ибалы үяң, сымбатты қыздай көрікті. Аймалап өбіп, көктемнің алтын күрегі, Жүректі тербеп, жанымды селдей ерітті. -

. ■ . . ( ■

АРУҚЫЗДАР _

Ару қыздар, аққусыңдар, ‘ " “ •--Айдынкөлдіңеркесі,

Лала гүлдей көркемжүздің,. Жоқ-ау ешбіртендесі.

Ару қьіздар, арман қыздар, Қол жетпейтін көктегі. Құлпырыңдаржайнапәсем, Қызғаддақтай кектемгі.

Аруқыздар, сүлуқыздар,Ақ қайыңдай сымбатты. Жігіттерге апасарма, Болмажәнетым қатты.

Ару қыздар, ақын қыздар, Күміс кемей өнерлі.Өздеріңе осы арналған Шырқаңдаршы өлеңді.

Табыстырдысені мағантағдырым, Толғандырып айтқан нәзік жан сырың. Ерке гүлсіңжылылықты үнатқан,Бола адцымба, айтшы, сеніңтаң нүрың?

Қуаныіиты бірге өткізген сәттерім, Түседі ескежастық шағым - өткенім!. Саған қарап лүпілдейді жүрегім, Сенсің меніңжүрек сүйген кектемім!

Өзіңменбіржарқылдаппын, күліппін, Өмірдіңдеталайсырынбіліппін. ' Қүтты болсын сенің көркём мерекең, Төбеміздетүрсын дәйім күліп күн!

ЖАС ЖҮБАЙЛАРҒА ТІЛЕК ;

Екі жас, құтты болсынтойларыңыз, Жарқырап көкте Күн мен Айларыңыз. Осындай қуанышты шаттықкүні,Біраз барайтартілек, ойларымыз.

Болыңдар ата-анаға мейірімді,Кеңге сал әрқашанда пейіліңді. Қаншалық кездессе де қиыншылық, Білмеңдер қабақшытыпкейінуді.

«Келінніңаяғынан»дегенсөз бар, Үзақтан күткен едік келуіңді;Перзент пен дәулеттерің бірдей ессін, Шаттыққа бөлеп жастық еміріңді.

Табиғаттаразысы елшеп берген, Өзінелайықтысерігіңді, ■Дән риза елі-жүртың болсын десең, Ақжарқын, адалүстакөңіліңді.

Сыйлы бол ағайын, жүрт, әз ағаға.Ие бол солар айтар зор бағаға. Қайрандап, мойырылған кемедейін, Соғылып, шеттепқалмажар-жағаға.

ЖҮРЕКСЬІРЫ

САҒЫНАМЬІН

Апғашқыреткөргенімдеөзіңді,' -й;;Т Қарай бердім, ала алмадым көзімді,' ■'■ Баурап алдың; билеп алдың еркімді,: ' Басаалмадымсезімімді, төзімді. -.Н

Анашыма үқсап кетті ң аумаған,Айтып едім сенбедің-аусен маған. v,'; Көрсеқызар, қылжақтайтынжігіттей, Т Боп көріндім мен өзіңді арбаған: ■ -;0

Қияалмадым, қиялдадым сенітек, Болыптұрдың бар қыздардансен ерек. Қараңғыдажанған отқатүсетін, v ;> Бір сенүшін болдым көзсіз кобелек. \-

Ескерткіш болсын мәңгі осы әнім, Ақтарып жан сырымды ағыламын,' Қосыпып, бақытт ы боп; баласүйіп, Жүрсекте менөзіңді сағынамын.

: :-'-r 2 5 .1 1 .1 9 8 9 Ж . :

':МАРХ:А Й Ь і ';■ ?:й ! •

. Мартайы-махаббатайы, Кектемніңбасталуы.; - . • Сондықтан гүлдей жайна, •..

.,Кеңідцентастамүңды. г , і і

Мартайы-арманайы, . Арманда болашақты. : : ОеТ Жарьіңмен қыдырып қайт,. ■ : , j

,• іЭгЖарасыпиранбактыл

Март айы - бақыт айы,..;г Бақыттыңатартаңы, чсI ';:;v v ;;0

Тіршілікқайтатүлеп, ;ні;'.:Бүр жарар өмір бағы;с?іпк-,

Кандай әсем Билікелдін қөктемі, ^ Ақ нүр болып, ақ ж а у ыннынтөккені. -Көптырналар әнcan өтсетөбемнен,Еске сапар, еркетаиым, тек сенІ; ■; ;

жуоегімдежазьілмағанжьірмысьің,. .Қүлын мүсін, алаулаған ГҮЛП' ^ - ^ ' Іздеп жүрмін қоныраулы гүлдерден, Сол кештегі балғын қыздың күлкісін.

: Шаттықтүнған, бақыттүнғанкөзінде, Жолықтым ба, періште пәк кезінде,Жанаодағыжапындағансолбірот, ,Шоқтастады мендегі асау сезімге.

.. ЕСКЕСАЛАР...

е с ің д е м е ?

Есінде ме, жан сәулем, сол бір кезің, jС ы р ү қ т ы р ғ а н ж ү р е к к е мөлдір көзің-; іКос бүрымын оратылып моиыныма,. _. «Менсендікпін, аяулым» дегенсөз.к.л .

Қос бүрымдай бірге өрілдік өмірде,

Бақыт шыңыныН шығар үшар көгіне.

ЖАНЕРКЕМ ........ (Әнібар)

Самалжел болып, аймалапепсем,^^’ Жаңбыр боп жауып, ақмаржан сепсем. Күн болып көктен.нүр шуақтөксем, , Бақытымсенсін,жанеркем. _• :. -

4 9 ■

Жыр болып туыгі, есіліп жатсам, Бағыңа сенің таң б олып атсам, Найзағай болып жарқыдцап бақсам,- - Бақытым сенсің, жан еркем.

Жүрек пен жүрек, қосылсатілек, 3 Аққудай асқақ махаббат тілеп. Гіеріштепәксезімдісаған, ' : Сыйлаймын ерке, жан еркем.

МИСС АТАНҒАН НӘЗИРА ҚҮДАҒИЫМА

. ...;' (Энібар)'

Қарлығаштың қанатьіндай қастарың, Тілеймін менжүзжастың шыңасқарын. Қосағыңмен қоса ағар деп және де, , Махабаттың аппақ мөлдір аспанын.

, Қ-сы:Сафалтынныңсынығы-ай,. . ог.,ч :-:-Ч Кергенжаңцарсынын-ай, \ ; Миссатанғанқұдағи;.о r.v / . ; ) . Нәзираныңсүлуы-ай. , ' . г

Тал шыбықтай белің нәзік бүралған, О •• Қарақат көз түнып түрған нүр арман;0

Қектемменен бірге туып көктемгі,• Бәйшешексің, жауқазынсың.:: ■ :

құлпырған.■ ' Қ-СЫ: ■ О/'

. : АҚГҮЛІМ

Сененбілембұлөмірдіңпәктігін, ' Көлеңкесін, қуанышын, шаттығын. Сеніойласамбәрін-бәрінұмытам, . Жүрегімде бүршік атқан «Ақ гүлім».

Сен маған ренжімё де, кінәламаг-' Э Шын сүйсе бір сәт көрмей түра ала ма? Гүліздепкөбелектей шырайналсам,’: ! Сезімііуі ерік бёрмес, кінәм бар ма?

Махабаттың тілеймін мен тек жазын, Жүрегімді тілгілейді көк жасын.«Ақ гүлім»,- деп мәңгі жырлап өтермін, СезІмімніңжүтыпу менкөзжасын.

. а р у а с а ■ ■

Алатау Қаратаудан бастау ап тең, Арнасы Аса-Арудың жайлау ғой кең. Қаншамасан ғасырлар өтсе дағьі, Ағады Аса Ару бірқалыппен. .Қ-сы: ^руАса :

Мәңгіжаса■ ; АйтамынАйшақызды,

Әнгеқоса.

Махаббат падишасы Айша-бибі, Қарахан хан басымен басын иді.Аса Ару ғашықтардың көз жасы боп,Т олтырып жатыр Ақкөл, Билікөлді.

Қ-сы; -

Аса-Ару Таразымментағдыры бір, Таразғаекі мыңжыл нәрберігітүр. Тектүрмас, Қыз Өулиешапағаты, Еліметөгіледі қүйыпып нүр.

Қ-сы;

ТӘУЕЛСІЗДІК

Тәуелсіздік - Ьн бір әріп қүраған,Сан ғасырлар бар қазаққа боп арман. Талай дара, даналардың көз жасы, Қанымененаггытаңбоп бізгеагщан.

Тәуелсіздік - қасиетті үғым бүл,Ей, келешек, жан-тәніңменүғын, біл! Онбірәріп-жеке-жекеталдайын,Ой өрісімжеткенініііеқызылтіл.

51

Т - әріпГ білдіреді теңдікті,Ә - әріпі әдёптілік, ӘЛДІКТІ. ; ;•У - дёгеңің уайымсыз уақытты, _ ■ ' Е-әріпіегемендікедцікті. ", : ,і Л-әріпі дейділағыплепірмё, ' ~v' С - әріпі сенімді бол, секірме. І-әріпіілгипаттыізетті, - 3 -әріпі зиялы бол, зекіме.Д - әріпі шақырад ы достыққа,I-әріпі бол дегені ілкімді .. ^К - әріпі дейді күн бол көктегі, _ Көз апартпа көршілерге қол сүқпа ' •

Тәуелсіздік .туын көккё көтёрдік,Тіл мен діннің қайтқаны да көп ерлік. Тәуелсіздіқ Достықжылы атанған2001құтбопкёлсіншіделік. е ■

МАЗМҮНЫ

С.Ашанов «Қабыл ал жүрек сәлемін» (оқырманға .. ^а й т а р ы м ) ....... .І-тарау^ Тілёктер......................... ........у . . . . .— ЦҚ.Тасболатүлы «Ақындық ардың ісі» «Саилауханға». і

■ Ж.Моддаі^гл6в‘іСөкенёайтар тілек» » Б.Жаппарұлы «Өзіндік ернёгі бар». . . . . . . . . . . з ™С.Әлімқұлов «Талагі табьісты болсын» ыА.Ойьіқбаёв«Сайлауханға»...........г ...Гг-г"-г"""-"-г"- ■ -TJЖ.Жоламанов«Сайлаухані н і м е » ....т п

; Қ.Тёттібёков «Аса кадірлі, Сайлаухан!» Бақі^сы»»;;;;....:.;;;..:;;;""г;": .... ..................."; ІІ-тарау. «Өлёң сёЗдің патшасы, сөз сарасы, • - -

' Қиынынан қйыстырар ёрі данасы». Абай ..... -г Ақын болу^аіэгЖным ...... •••■•••••........ ^;СұраЙН чо -БІЗДІҢ^^а»;...»..-;..” -----'""-;""".... ••Ескі ^ р т . ....... ................... 19Ана тілім і...... . . . . . ..... .......................................... goДомбьіра . .

' Бізгёулгі..............................................—— ................Шетелдёрдегіқазақтарға.......vv:-—————.............Жаңа жылға тілек . . . . . . 2д

' От кешкендер ардақты. .........—.....•••• „дҚүрдастарымаO T b i3 r a T p j v a H b ! ^ a . . ; r:V^ » v r - " v - " v v - - - - - " " - r » " ” " - v - v ^Дос ҚӨҢІЛІ ...: ....1®ке •..... .......... ...... ........' 26

:Жайлауда...............»...г":г--"""-""""У"""";" " " " " ' " '>'" 97Куз ..... ................................. . .......... .............. I f -Ауылым......... .........................*....... •................................28

' Немістер көшіпжатыр........................... ............... •••• |° .Аққырқа әсері.... .......................................................Наурыз.......... ........ •••••■......................... ........................ 2 9... .............................................................................. ......... .................. 2QБілесіз бе?....................— ..................... ...................Депжүрмін........ ..................:...... ............................... oqІІІ-тарау. Жырыма арқау болған, Ардақтылар........... ыАнама..... ......... ..... ■■••••........................................ -Н а ғ а ш ы м а . .......... ............................... ~а .Біздіңауылжігіттері....... ............................... .......••••••Әкпелеріме.............................................. ?............. 36Әруағыңа тағзым етемін........................ .............. ••••• ^Әсетаға......................................................... ............. _7Нағашым Қаржаубай Бекболатүлына................—

Шахматшы Ш а л а .... ............................ 38Қарганы мақта^антүлкі өлеңінежауап....... ............ . 39Қүдағиым Сәтімкүлгё ......Ч... ..77..;™Л..’.:..;7::?.'Ч\39Батыр бабам Қойгедці ........v.'.v.v:..v..” v.:.vvv„v.... :̂...;:!-;.j 4;4^¥лы Абайдың 150 жылдығьінаЖамбьілЖабаевтың 150 жылдьіғына ;41,Әкім А ғ а ! ' ^/ 42 , С.Әлімқүловқатілек 7 . . -. У .І vavJ гЗ :і L LV -43^Аман бол,: Аға! (Жақсылык СөлёмұлЫна)Л\У-’--Т*-^~- ;НемеремегАқтілек - мектеп бітірушілерге ;Ч'45-Өкіл.балам Қ а й р а т қ а .....'...............; . . . . . ! • 45-Н а ға ш ь ім Ж а қ с ь т ы қ қ а : \;л /л :» //л г / /л ://л;;гл;::гл^//.^:9.:;:; ' !В4 5 • Нағашым Бақытқа "і'.’.. -.ТЛ.і : Л1 . v . .9.i i . :V.;. I. V.v.9 3T">46Досым Болатқа.................;.........I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46j0pirTreciM Жақанға : . 46 'Досыма (Айдапкелов Серғали Өмірзақұлына)-..-...7.9.7;-ІУ46 •lV-тарау. Жыржазамынжүрегімнен....:..л;;..-..-:1',ліл-.,7 . 47 -КӨҚТӨМ әсеріАру ҚЫЗдар L:: ‘48

'ЖүрвК СЬіры•;Жасжүбайларғатілекү^;лчу;..7л7;^лл7лү.у;л7.>ү.^Л7Ли.г' !::’49- Сағынамын ................ ......... 1' 50Март аЙЫ . . ; . . ; ^ : . - . : . . ; . . ; . . . . . ; . ' . . . ; : . . ' . . . ..................................... '. ' 50

^Ескесалар ........................ 51' ЕсІНДӨме?.v;7..v.^;.v.....v;.v..v:.v:.-.:.v;.v^:;.v:.v:..;:..::;;;^сь51 : ;ЖанеркеМ::и:;;.;^.;;.;^.^.:;:^;;;..;;;:::.:;:.7.7.7 ...:;Г.7 '7."^ : ;т51 •Мисс атанған НаЗИраХҰДағиыма-;::::.::::;::::;;:.;:/.7.'ГІ?-’і : 052• Ақ ГүЛІМ - . v l . . . • . • . . . v . . . . .Л'.:; 52^Ару i J>53;'ТәуеЛСІЗДІК'.'....ч.'.-...:.'.:.'...'.':....'.;.'.і.'.\.'.;.‘.':.'.:.'.-...'.’.’.'..,.'../.::^А;.'.' ' 53

ч

Сайлаухан Ашанов." ' ............ \Л' •'->.•••• ■

Өлеңдер жинағы.

Техникалық редакторы Болат Жаппарүлы. Комгіьютерде беттеген Якубова М.

Басуға берілді 9.01.2001 ж. Қол қойылды 28.02.2001. Пішімі 84x60 1/16. Баспатабағы 3,6.

-ч. Тапсырыс 2721.

«Сенім» жабық акционерлік қоғамы Жамбыл баспа орталығы.

2001 жыл.

А й о у г~