expresións latinas
DESCRIPTION
Lista de latinismos de uso actual explicados e con exemplosTRANSCRIPT
SIGNIFICADO
Deficit: os gastos superan os ingresos (en latín: “falta”)
Superavit: os ingresos superan os gastos (en latín: “sobrou”)
EXEMPLO
“El déficit de EEUU registrará 1,2 billones de dólares en el año 2009”
“La balanza comercial argentina registró en noviembre un superávit de 952 millones de
dólares”
SIGNIFICADO
“e o demais”
EXEMPLO
“Vendía naranjas, guanábanas, mangos, etc.”
SIGNIFICADO
“con moita autoridade” (en latín: “desde a cadeira”)
EXEMPLO
“Moitos políticos pretenden falar ex cathedra”
SIGNIFICADO
“en caso de dúbida, a favor do acusado”
EXPLICACIÓN
Expresa o principio da presunción de inocencia
SIGNIFICADO
iunior: “máis novo”senior: “máis vello”
EXEMPLO
“Nalgúns deportes, ós 21 anos deixas de ser iunior para pasar a senior”
SIGNIFICADO
“o noso mar”
EXPLICACIÓN
Nome que os romanos daban ó mar Mediterráneo
SIGNIFICADO
“en caso de dúbida, a favor do acusado”
EXPLICACIÓN
Expresa o principio da presunción de inocencia
SIGNIFICADO
iunior: “máis novo”senior: “máis vello”
EXEMPLO
“Nalgúns deportes, ós 21 anos deixas de ser iunior para pasar a senior”
SIGNIFICADO
“o noso mar”
EXPLICACIÓN
Nome que os romanos daban ó mar Mediterráneo
SIGNIFICADO
“No último momento”
EXEMPLO
“Cheguei ó exame in extremis: case non me deixan entrar”
SIGNIFICADO
En latín: “esvarón”, “erro”
EXEMPLO
“Saqueille o papel á madalena, tirei a madalena ó lixo e xa comía o papel: tiven un
lapsus”
SIGNIFICADO
En latín: “acórdate”
EXPLICACIÓN
Actualmente úsase como sinónimo de “recordatorio”
SIGNIFICADO
Emprégase nunha clasificación cando dous o máis participantes conseguen o mesmo
premio.En latín: “por igual”
EXEMPLO
“O xurado declarou ós dous participantes vencedores ex aequo”
SIGNIFICADO
“adecuado para un fin”
EJEMPLO
“A policía levarao a aquela sala ex professo para interrogalo”
SIGNIFICADO
Título honorífico concedido polas Universidades.
En latín: “por causa de honra”
EXEMPLO
“Andrés Fernández é doctor honoris causa pola Universidad de Santiago”
SIGNIFICADO
“mente sa nun corpo san”
EXPLICACIÓN
Emprégase para recomendar o exercicio físico como beneficio para ter unha mente equilibrada
SIGNIFICADO
”que”. Refírese ó punto clave dun problema
EXEMPLO
“O quid do do concurso estaba en acertar en desempate primeiro lugar co preguntón”
SIGNIFICADO
“dos cales” ou “de quen”. Designa o número mínimo de asistentes para que unha
asamblea poida tomar acordos válidos
EXEMPLO
“Non foi posible celebrar a reunión da comunidade de veciños por falta de quorum”
SIGNIFICADO
Modus vivendi: “modo de vivir”Modus operandi: “modo de obrar”
EXEMPLO
“Cada persoa ten o seu modus vivendi e modus operandi”
SIGNIFICADO
“pan e circo”
EXPLICACIÓN
Actitude dalgúns gobernantes, que pretenden manter á poboación tranquila proporcionándolles
doado acceso ós alimentos e ás diversións
SIGNIFICADO
“o que se trataba de demostrar”
EXPLICACIÓN
Expresión que aparece ó final dalgunhas demostracións matemáticas. Pódese empregar tamén como remate dunha explicación en xeral
SIGNIFICADO
Ante meridiem: “antes do mediodía”Post meridiem: “despois do mediodía”
EXEMPLO
“Quedei co grupo de teatro ás 4 p.m.”
SIGNIFICADO
Cum laude: “con louvanza”. Calificación dunha tese de doutoramento
Numerus clausus: “número pechado”. Limitación de prazas nos estudios superiores
EXEMPLO
“Despois de entrar nunha carreira con numerus clausus, fixo o doutoramento e a súa tese foi
calificada como ‘apto cum laude’”
SIGNIFICADO
“bruscamente”
EXEMPLO
“Entrou na reunión proferindo cantidade de exabruptos contra o presidente”
SIGNIFICADO
En latín: “el vive”. Actualmente designa o entorno onde vive un organismo
concreto
EXEMPLO
O habitat natural do adolescente español medio os sábados á noite é o
botellón
SIGNIFICADO
Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum
EXPLICACIÓN
Segundo a tradición cristián, siglas inscritas na cruz de Cristo
SIGNIFICADO
“Inmediatamente”
EXEMPLO
Quen rompeu a mesa de cristal? Que veña aquí ipso facto
SIGNIFICADO
“penso, logo existo”
EXPLICACIÓN
Frase do filósofo René Descartes. Quixo dicir que a proba da existencia de cada ser humano é a súa capacidade de pensar
SIGNIFICADO
Documento no que se expón a traxectoria académica e laboral dunha persoa (en latín:
“carreira da vida”)
EXEMPLO
“Deixei o meu curriculum vitae en catro empresas”
SIGNIFICADO
“un só a partir de moitos”
EXPLICACIÓN
Lenda que aparece no escudo dos EE.UU., aludindo ó seu carácter de República Federal
SIGNIFICADO
“aquilo que se engade a algo
EXEMPLO
“Addenda ó punto 1”
SIGNIFICADO
Indicación musical segundo a cal o músico pode variar o tempo como o desexe. En latín:
“como se queira”
EXEMPLO
“O contrafagot rematou a peza ad libitum”
SIGNIFICADO
“condición sen a cal non”
EXEMPLO
“Que esos cables estén conectados es conditio sine qua non para que ese
desfibrilador funcione”
SIGNIFICADO
A priori: “con anterioridade ós feitos”A posteriori: “con posterioridade ós feitos”
EXEMPLO
“A priori, as previsións falaban dunha borrasca non moi activa, mais a posteriori os ventos que trouxo
foron fortes”
SIGNIFICADO
“o que debe facerse”. Designa un caderno ou libro onde anotamos as cousas que temos que facer
EXEMPLO
“Lémbrate de apuntar na axenda a cita co otorrino”
SIGNIFICADO
“doutro xeito”. Emprégase para designar outro nome co que é coñecida unha persoa
EXEMPLO
“Foi detida Marta Albeite, alias Marta do Caldo Podre”
SIGNIFICADO
“o Senado e o pobo romano”
EXPLICACIÓN
Siglas que aparecían nos estandartes das lexións romanas e tamén nalgúns edificios
públicos
SIGNIFICADO
“voz do pobo”, ou sexa, “coñecido publicamente”
EXEMPLO
“Era vox populi que Carlos e Diana se levaban mal”
SIGNIFICADO
Premio engadido (en latín: “achegouse”)
EXEMPLO
“Debido á calidade das obras presentadas, o xurado decidiu outorgar dous accessits”
SIGNIFICADO
“de entre os libros”. Selo de propiedade co que algunhas persoas marcan os seus libros
EXEMPLO
“Case todos os libros de Jesús Fabeiro teñen o seu ex libris”
SIGNIFICADO
“frota e non afunde”
EXPLICACIÓN
Lenda que aparece no escudo da cidade de París, en alusión á illa do Sena núcleo orixinario da vila
SIGNIFICADO
“o home é un lobo para o home”
EXPLICACIÓN
Frase coa que o filósofo inglés Thomas Hobbes expresou o seu convencemento de que os seres
humanos temos tendencia a loitar e vencernos uns a outros
SIGNIFICADO
“que debe ser confirmado”. Refírese a unha votación na que os consultados deben contestar “si”, “non”
ou absterse
EXEMPLO
“O 6 de decembro de 1978 a Constitución española aprobouse en referendum”
SIGNIFICADO
“ti tamén”
EXPLICACIÓN
Segundo a tradición, derradeiras palabras pronunciadas por Xulio César, dirixidas a Marco
Bruto, un dos seus asasinos
SIGNIFICADO
“para a cidade (Roma) e para o mundo”
EXPLICACIÓN
Bendición papal impartida desde a praza de San Pedro do Vaticano en certas datas do calendario
relixioso cristián
SIGNIFICADO
“Para as calendas gregas”, é dicir, “nunca”, xa que o sistema grego de cómputo do tempo non empregaba
a denominación “calendas” para o 1º día da cada mes, como si facían os romanos
EXEMPLO
“Os 200 euros que che debo heichos pagar ad kalendas graecas”
SIGNIFICADO
Alea iacta est: “a sorte está botada”Veni, vidi, vici: “cheguei, vin e vencín”
EXPLICACIÓN
Frases pronunciadas por Xulio César con motivo do paso do río Rubicón e a represión dunha revolta en
Asia Menor, respectivamente
SIGNIFICADO
“nai que alimenta”. Dise dunha persoa ou institución (sobre todo, a Universidade), que aporta grandes
recursos e coñecementos
EXEMPLO
“Mentres a dirixiu, Araceli Brogordo foi a auténtica alma mater da editorial Escrinia”