excursie "hoge noorden"

07/08excurSEE

ExcurSEE Het Hoge NoordenGroningen

Heerenveen

07/08excurSEE

2

ExcurSEE 2007/2008

07/08excurSEE

He allemaal!

Super leuk dat jullie meegaan op onze Hoge Noorden excurSEE naar Groningen en Heerenveen. Het komende weekend zullen we de architectuur gaan verkennen van de noordelijke provincies van ons land!

Dit wordt allemaal georganiseerd door de ExcurSEE commissie 2007-2008 van Stylos, maar zonder alle vrijwilligers die ons dit weekend gaan rondleiden was het nooit gelukt:

-Rob Hendriks van DAAD-architecten-Jolande Veldman van De Zwarte Hond Architecten-Egbert Goldbohm van Timpaan (projectonwikkelaar en sponsor)

Veel plezier dit weekend!!!

Jarno KoenenNina AalbersMarleen AartsTomas DirrixRuben SmitsMaaike Zwart

3

Programma

Vrijdag 7 Maart 17:45 Verzamelen op station Delft21:15 Aankomst Groningen Centraal21:30 Aankomst Hostel 21:45 Lezing DAAD architecten

Zaterdag 8 Maart 8:00 Opstaan + ontbijt09.00 huurfiets op halen09.15 Op eigen gelegenheid naar de Gasuni11.00 Bureaupresentatie12.00 Fietstocht Hanze Hogeschool, faculteit Techniek (DZH) RUG Bernoulliborg, faculteitsgebouw (DZH) Palladiumflat (Kappler/Oving) Herstructurering Vinkhuizen (DZH) Toilet (OMA) Home Made (Daad) Busstop (OMA) Paviljoen Tchumi Harbour House (DZH) Torens (OMA) Friet bij Piet (op eigen kosten) De Linie: Menzisgebouw, De Haan Advocaten (DZH), Stadion (Wiel Arets) Mediacentrale (DZH) Dinkepark (DZH)17.00 Fietsen worden opgehaald bij DZH (tijdstip ligt vast!)17.15 Stamcafe De Zwarte Hond architecten 19:00 Rondleiding The Wall House#223:00 Stappen!

Zondag 9 Maart9:00 Opstaan + ontbijt10:00 Vertrek naar Heerenveen11:00 Aankomst museum Belvedere en rondleiding12:00 Rondleiding Timpaan ontwikkelaar door Skoatterwald13:30 Lunch14:00 Vertrek naar Delft 16:00 Aankomst Delft

07/08excurSEE

4

Groningen

07/08excurSEE

6

Vrijdagavond: DAAD-Architecten

Vrijdagavond bij aankomst zullen wij eerst een lezing krijgen van Rob Hendriks van DAAD-Architecten over het woon-werkgebouw waar Hannah Versteegh op dit moment woont.

In 2007 heeft dit gebouw gewonnen in een architectuurwedstrijd in Gron-ingen. “De jury noemde het een gebouw uit de ‘buitencategorie’. Zowel het ontwerp als het bouwproces zijn zo persoonlijk en emotioneel dat het gebouw niet te vergelijken is met de andere genomineerden, los van de vari-atie die daarin bestaat. De persoonlijke invulling van een woonhuis, waarbij alledaagse handelingen tot een ritueel zijn geworden, heeft geleid tot een heel bijzonder woongebouw dat een inspirerend voorbeeld is voor particulier opdrachtgeverschap. De jury wil daarom een speciale prijs uitreiken aan het Woonwerkgebouw van DAAD Architecten, Wouter Hoogland en Hannah Versteegh.”

7

“DAAD is een architectenbureau waarin architectuur, onderzoek en bouwen als samenhangend geheel zijn ondergebracht. Door de integratie van dis-ciplines is een efficiënte aanpak van interdisciplinaire opdrachten mogelijk vanuit een visie en op een kwaliteitsniveau. Met 23 medewerkers werkt het bureau, gevestigd in Beilen, aan opdrachten van verschillende aard en omvang. DAAD opereert op het grensvlak van architectuur en landschap, in complexe stedelijke en landelijke situaties, met een scherp bewustzijn van de tijd en vanuit een sterke betrokkenheid bij de mens in zijn ruimte.” www.daad.nl

07/08excurSEE

8

Zaterdag: De Gasunie

Het hoofdkantoor van de N.V. Nederlandse Gasunie in Groningen is gebouwd volgens de uitgangspunten van de ‘organische architectuur’. De natuur is de voornaamste inspiratiebron van de architect. Het bouwwerk wordt als een derde huid gezien voor de mens. Na de huid zelf en de huid van kleding biedt een huis de mens een volgende beschermingslaag tegen de grillen van de buitenwereld.

Het organische gebouw in Groningen is met liefde gebouwd. De hand van de mens voegt het hart er aan toe. Het organische karakter is binnen overal terug te vinden, tot aan het meubilair dat speciaal hiervoor is ontworpen. De architecten creëerden een kantoorgebouw met flexibele indelingen en communicatieve mogelijkheden.

Het ontwerp van de Amsterdamse architecten Alberts en van Huut voldeed geheel aan de gestelde eisen. Een gebouw waarin de medewerkers elkaar snel zouden kunnen vinden, met centrale ontmoetingspunten. Een gebouw met een hart, doch tevens een gebouw waarin met flexibiliteit en veiligheid terdege rekening was gehouden. De inrichting van het gebouw is grotend-eels bepaald door het architectenbureau Hidde Ontwerp en Organisatie.Hoogbouw met korte looplijnen tussen de werketages en centraal gesitueerde liften en laagbouw met daarin de vereiste ontmoetingspunten en alle facilitaire diensten. De centrale hal met de hoge vide geeft het gebouw het gewenste hart.

9

Zaterdag: De Zwarte Hond ArchitectenDe Zwarte Hond bouwt veel en gevarieerd, van brede school tot hoofdkantoor, van rijwoning tot landschap. De Zwarte Hond combineert kennis van historie en tradities met het verlangen naar vernieuwing en vooruitgang. De Zwarte Hond zet ontwerp en proces voor elkaar in, zodat er altijd integrale oplossingen kun-nen ontstaan.

Door met onderzoek en analyse de opgave en haar context inzichtelijk te maken, kan alle creativiteit in het stedenbouwkundig en architectonisch ontwerp worden aangewend om plannen maatschappelijk, technisch en financieel realiseerbaar te maken.

Door de grenzen te verkennen van proces, budget en verbeelding van alle betrokken partijen, krijgt de opdrachtgever wat hij vraagt, niet wat hij verwacht.

07/08excurSEE

10

Zaterdag: De Zwarte Hond Architecten

Hanze SociëteitLocatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: BoteringestraatDiscipline: Utiliteitsbouw/InterieurOpdrachtgever: Hanze Sociëteit BVO: 792 m2Programma: café-restaurant, ontmoetings- en vergaderruimte.

Het pand Oude Boteringestraat 19 oogt als een authentiek middeleeuws steenhuis. En dat is niet zo vreemd, want hoewel gebouwd in 1913 (als kantoor van de gemeentelijke belastingontvanger), is de stijl strikt neogotisch en is er dankbaar gebruik gemaakt van authentieke materialen afkomstig van een aan de Grote Markt gevestigd middeleeuws wijnhuis. Het ontwerp van J.A. Mulock Houwer is bovendien geinspireerd door een gotisch pand dat tot in de 18e eeuw op dezelfde plaats moet hebben gestaan.

Het pand is nu verbouwd naar een plan van De Zwarte Hond. De vele monumentale en sfeerbepalende elementen behouden daarin hun recht-matige plaats. Het pand biedt onderdak aan de Hanze Sociëteit Groningen en beschikt over een restaurant met bar, een grote zaal voor presenta-ties en partijen met een tuin- annex rookkamer met een bibliotheek, een clublounge met leeszaal en diverse vergaderruimtes.

Start: 2003Realisatie: 2005

11


HANZEHOGESCHOOL, FACULTEIT TECHNIEK Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: UniversiteitsterreinDiscipline: UtiliteitsbouwOpdrachtgever: Hanzehogeschool, Hogeschool van GroningenBVO: 22000 m2Bijzonderheden: ‘Studielandschap’ opgeleverd in 2001Programma: Leslokalen, praktijkruimten , bibliotheek, kantine, auditorium en ondersteunende voorzieningen

De Faculteit Techniek van de Hanzehogeschool ligt in het hart van het Zernikecomplex (universiteitsterrein) aan de noordoost rand van de stad Groningen. Direct achter het gebouw strekt zich het Groninger land uit. In de amorfe wereld van het Zernikecomplex is het terrein van de Hanzehogeschool opgevat als een stenen plein, waarop een gesloten doos staat. In deze doos zijn verschillende patio’s uitgespaard. Op die manier zijn vier vleugels ontstaan. Aan de kant van het plein worden de vleugels gekoppeld door een ruime hal die over drie verdiepingen doorloopt. Vanuit deze hoge open ruimte zijn alle afdelingen direct bereikbaar en op een overzichtelijke manier geordend. Het gebouw opent zich naar het plein met een overhoekse, transparante gevel, waarin zich de entree bevindt. De achtergevel is uitgevoerd als een gebouwhoge schutting. Een brug verbindt de achter entree met een dijklichaam, waarin parkeerplaatsen verborgen liggen.

Zo ontstaat een overgang naar het achterliggende landschap. De zuidgevel is voor een groot deel opgetrokken uit glas. Verder bestaan de gevels uit wit stucwerk en rode steen. Het interieur wordt gekenmerkt door glas, stucwerk en beton.

In de hoge, open ruimte van de centrale hal vinden algemene functies als kantine, bibliotheek en practicumzalen als zelfstandige elementen een plaats.


07/08excurSEE

12


Faculteitsgebouw FBOR

Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: Universiteitsterrein ZernikeDiscipline: UtiliteitsbouwOpdrachtgever: Rijksuniversiteit GroningenBVO: 10500 m2Programma: Onderwijs- en faculteitsgebouw; restaurant, bibliotheek en collegezalen

Het gebouw voor de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen is een van de eerste nieuwe gebouwen in de herontwikkeling van de campus. Het faculteitsgebouw bevat de centrale voorzieningen van de Rijksuniversiteit voor de hele campus. Naast kantoren voor het faculteitsbestuur en werken onderwijsruimtes bevat het gebouw onder andere een restaurant, een facultaire bibliotheek, collegezalen, een tentoonstellingsruimte en twee winkels. Dit algemene programma is aan de buitenkant zichtbaar achter de volledig transparante plint over twee lagen. Daarboven zweeft een groot volume, bekleed met blauw gezeefdrukte glazen panelen, waarin de werken onderwijsruimtes van de faculteit ge-huisvest zijn. De gevel van gekleurde glazen panelen krijgt diepte door het zicht op de daarachter gelegen constructies en weerspiegelt tegelijkertijd de parkachtige omgeving.


13

Vensterschool Vinkhuizen

Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: Naoorlogse wijkDiscipline: UtiliteitsbouwOpdrachtgever: Gemeente GroningenBVO: 4400 m2Programma: 2 basisscholen, bibliotheek, peuterspeelzaal, sportzaal, maatschappelijk juridische dienstverleningscentrum en spel- en opvoedwinkel


07/08excurSEE

14


Appartementen Harbour House

Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: Havengebied, centrumDiscipline: WoningbouwOpdrachtgever: Hanzevast Ontwikkeling BVBVO: 2250 m2Programma: 9 luxe appartementen

Tussen Oosterkade en Damsterdiep ligt het zogenaamde eiland: een voormalig havengebied met aan de kade pakhuizen en daarachter een variëteit aan schip-pershuisjes en kleinere bedrijfspanden.

Het gebied heeft een centrale ligging: dicht bij de ringweg en op loopafstand van het centrum, met een riant uitzicht over de Oosterhaven. Een stedenbou-wkundige studie van De Zwarte Hond liet zien dat op allerlei verkommerde plekken in dit gebied aanleiding was tot verdichting. Een groepje vervallen eenvoudige woningen aan de kade op de hoek van de Oosterhavenstraat moet het bewijs leveren. Een zes verdiepingen hoog ‘harbourhouse’ dat met negen flexibele lofts op een parkeergarage staat en in 2005 in het gelid zal staan met de bestaande pakhuizen aan de kade. De appartementen hebben een ‘plan libre’: zowel de plattegrond van 250 m2 als de gevel zijn in overleg met de kopers ontwikkeld. Op de begane grond aan de kade is commerciële ruimte aansluitend op de omgeving gemaakt.


terug / zoek

15


Kantoorgebouw De Haan Advocaten en Notarissen

Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: EuropaparkDiscipline: UtiliteitsbouwOpdrachtgever: De Haan Advocaten en NotarissenProgramma: Kantoorgebouw

Het kantoor voor De Haan Advocaten en Notarissen moet een gebouw zijn met een sterk eigen karakter en identiteit. De kwaliteiten van de kantoor-villa’s zoals deze te vinden zijn aan de singels, zijn geanalyseerd en als uit-gangspunt voor een eigentijdse transformatie van de kantoordoos genomen. Hierdoor worden het karakter en de identiteit van een villa en de efficiëntie en flexibiliteit van een modern kantoorgebouw gecombineerd. Met name de collectieve ruimten zoals entree, wachtruimten, verkeersruimten en bedrijfs-restaurant hebben een open en transparant karakter gekregen. Zo ontstaat een sterke ruimtelijke hoofdstructuur waar de rest van het gebouw omheen kan worden georganiseerd. Een groots gebaar wordt gemaakt door de uit-kraging in de richting van de stad van de bovenste verdieping. In combinatie met het gebruik van wit aluminium, glazen stroken en de zorgvuldige detail-lering krijgt het Europapark vanaf de A7 een fraai en herkenbaar gezicht.


07/08excurSEE

16


Mediacentrale Groningen

Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: EuropaparkDiscipline: UtiliteitsbouwOpdrachtgever: SIG Real EstateBVO: 11000 m2Bijzonderheden: meer informatie over de Mediacentrale

Programma: Huisvesting van TV-Noord en diverse media gerelateerde bedri-jven in de voormalige turbinehal van de Helper centrale.

17

Zaterdag: De Zwarte Hond ArchitectenAPPARTEMENTEN DINKELPARK

Locatie: Groningen, Groningen, NederlandSetting: voormalig Gado-locatie, parkDiscipline: Stedenbouw/WoningbouwOpdrachtgever: Nijestee, TrebbeOmvang: 2,3 haBVO: 14750 m2Bijzonderheden: meer informatie over het project Dinkelpark

Programma: 123 huur- en koopappartementen

Iets ten zuiden van de binnenstad en gelegen in het Dinkelpark worden een appartementencomplex en een woontoren gerealiseerd. De toren is 17 lagen hoog en heeft een bijzondere plattegrond die in hoge mate bepaald wordt door de geluidbelasting van de verderop gelegen ringweg. Het lagere, langere gebouw heeft een slingerende vorm die op een subtiele manier het park begrenst. Alle woningen hebben royale buitenruimtes aan het park, waarin veel monumentale bomen staan. De balkons geven het lagere gebouw een sterk horizontaal kara-kter. Beide gebouwen krijgen een luxe uitstraling door fraai gebruik en detaillering van baksteen en glas.


07/08excurSEE

18

Zaterdag: Euroborg Stadion

Wiel Arets

De Limburgse architect Wiel Arets wordt gevraagd om het nieuwe stadion te ontwerpen.

In de loop der jaren sleutelt men nogal wat aan het ontwerp van de Eu-roborg vanwege financiële redenen. Zo had Wiel Arets eerst ‘vingers’ in het ontwerp opgenomen die in noordelijke richting zouden komen te staan zodat ze als het ware naar de Groninger binnenstad zouden ‘wuiven’, en zou er een hefdak komen. Door te weinig financiële middelen wordt het ontwerp op een aantal plekken flink versoberd en wordt er een ontwerp gemaakt dat de overeenkomt met de huidige Euroborg. Buiten het voetbalstadion, werd ook een bioscoop (MUSTSEE) geïntegreerd. Hiervoor werd beroep gedaan op het architectenbureau Groep ES°TE, dat samen met Wiel Arets,de lay-out maakte en de inrichting van de Multiscoop.

De naam Euroborg is een samensmelting van de benaming voor een Gron-ings versterkt huis of kasteel (de ‘borg’), de naam van de bouwer, Bouwborg (nu Ballast-Nedam), en de naam die het wijk heeft, namelijk Europapark. De projectleider van dit stadion bedacht de naam Euroborg en won daarmee een wedstrijd die door de komst van dit stadion was uitgeschreven.

19

Zaterdag: The Wall HouseIn 2004 The Wall House #2 Foundation acquired the Wall House in order to give the building a public and cultural function. After finishing the inte-rior it opens in the summer of 2005, offering a program that consists of four kinds of activities: the artist in residence, public access to the house, various special events, and knowledge development.

Artist in residenceThe artist-in-residence idea is based on the primary function of the build-ing: residence. Artists who have a special relationship with designed space are invited to occupy the house for several months. The term ‘artists’ is applied in the broadest sense here to include writers, architects, academ-ics, and others, although their work must be of an international quality.

Open to the publicThe house will be open to the general public during the period that there is no artist in residence. Guided tours will also be organized.

07/08excurSEE

20

Zaterdag: Palladiumflat [Kappler / Oving

Urinoir [Rem Koolhaas]

Plassen tegen een kunstwerk? Ook dat mag en kan in Groningen. Daarvoor werd op de Kleine der A een kunstzinnig urinoir ontwor-pen. Voor hoge nood en een verdwaasde blik is het mannen aan te raden om hier eens hun behoefte bij wijze van zeer hoge uitzondering te doen. Denk dan aan een van ‘s werelds beste architecten Rem Koolhaas, die het ding ontwierp en aan de meester-fotograaf Erwin Olaf die de versieringen verzorgde... Dit uit melkglas opgetrokken openbare toilet is ontworpen ter gelegenheid van ‘A Star is Born’ (culturele manifestatie 1996).

Dit uit melkglas opgetrokken openbaar toilet is ontworpen door Rem Koolhaas ter gelegenheid van ‘A Star is Born’ (culturele manifestatie 1996). Meesterfotograaf Erwin Olaf verzorgde de versieringen.

21

Zaterdag: Menzis gebouwMenzisgebouw (Architecten Cie)Het nieuwe kantoor van zorgverzekeraar Menzis, ontworpen door de Archi-tecten Cie. uit Amsterdam, is een gewaagd ontwerp dankzij de overhellende en verspringende gevels. Het is een van de eerste kantoren in het nieuwe Europapark, tussen de zuidelijke ringweg en het voetbalstadion Euroborg. Het 3D ontwerp van dit gebouw is voorafgaand aan de bouw uitvoerig ‘uit-getest’ in het Reality Theatre. Hierbij ging het zowel om het uiterlijk van het gebouw als om de inrichting. Dit project is uitgevoerd in samenwerking met adviesbureau Draaijer en Partners.

KantoorinrichtingDe nieuwbouw van Menzis hield ook een grote organistorische omslag in. Personeel vanuit verschillende locaties werden samengevoegd in één kan-toor, en er werd een flexibel werkplekconcept ingevoerd. Vanuit elke afdeling werd een groep afgevaardigden actief betrokken bij de implementatie van deze veranderingen, in een workshop-traject onder leiding van Draaijer en Partners. Onderdeel van deze bijeenkomsten was een inter-actieve kantoorinricht-sessie in het Reality Theatre. In deze sessies werden verschillende inrichtings-alternatieven besproken. Alle objecten zoals bureaus, kasten, werkkamers, printercorners en ontspan-ningsruimtes konden interactief worden verplaatst, geroteerd, verwijderd en gekopieerd. Hierdoor konden nieuwe ideëen gemakkelijk uitgeprobeerd wor-den, en door het ontwerp op ware grootte te bekijken werd het effect van een verandering direct zichtbaar, en zo kwamen de voordelen en knelpunten van een ontwerp snel naar boven. In in veel gevallen kwam men tijdens deze sessies tot een nieuw ontwerp, waarin alle partijen zich konden vinden en die beter aan de wensen en eisen voldeed dan de vooraf gemaaket ontwerpen.

07/08excurSEE

22

Zondag: Skoatterwald - Stedebouw

In Skoatterwâld staat de heterogeniteit centraal samen met het maken van nieuw landschap als culturele daad. Het uitgangspunt is enerzijds om een echte woongemeenschap met een eigen sociaal leven te maken. Maar Skoat-terwâld is ook een plan waarbij op een bijzondere manier met bos en water wordt omgegaan. Dankzij de gemeente Heerenveen is het gelukt om eerst het landschap te transformeren en daarna pas de woningen te bouwen.

De ontwikkeling van Skoatterwâld is onderdeel van een omvangrijke uit-breiding van woon-, werken voorzieningengebied aan de oostzijde van Heerenveen. Ashok Bhalotra, directeur van KuiperCompagnons, is samen met Harm Zeedijk als stedenbouwkundige verantwoordelijk voor het opstellen van het structuurplan, het uitwerkingsplan en het beeldkwaliteitplan van Skoatter-wâld in opdracht van de gemeente Heerenveen.

Het structuurplan uit 1998 geeft gefaseerd een visie tot en met de mogelijke eindsituatie van Skoatterwâld. Een onderscheid is gemaakt tussen het ‘bosri-jke’ zuidelijke plandeel en het ‘waterrijke’ noordelijke deel. Een afzonderlijke typering geldt voor de sterk geluidsbelaste zone langs de A32, het ‘Groene Veld’.

23

Zondag: Skoatterwald - Stedebouw

Bhalotra liet zich inspireren door de omgeving, met name de nabij gelegen buitenplaats Oranjewoud en zocht voor het plan aansluiting bij de bestaande landschapsstructuur. Hij introduceerde het begrip wáárderijp maken. Een term die in het verlengde ligt van gangbare begrippen als bouwrijp en woonrijp.

De ontwikkeling van bos- en natuurgebied moest vooruitlopen op de wonin-gontwikkeling. Zodat de eerste bewoners in Skoatterwâld niet in een kale om-geving hun draai hoeven te vinden. De groenontwikkeling is in het structuur-plan losgekoppeld van de woningbouw. Zo zijn een aangename leefomgeving en duurzaamheid geen abstracties, maar concrete en zichtbare elementen.

07/08excurSEE

24

Zondag: Skoatterwald - Projecten

Platteland én stad, rustiek groen én culturele voorzieningen: ‘land-stedelijk’ wonen is in de mode. In ‘gestapelde landhuizen’ loopt men via de parkeergarage – ‘groot genoeg voor twee Bentleys’ – naar het zwembad en de fitnessruimte.Bernard Hulsman

De Zonnekoning straalt weer. Zwanenwoud, een Heerenveense nieuwbouw-buurt vlakbij het oude Friese landgoed Oranjewoud, is al eens vergeleken met Versailles, het paleis dat de Franse koning Lodewijk XIV in de zeventiende eeuw liet bouwen. Toch is niet Versailles, maar Marly de inspiratiebron voor Zwanenwoud, legt Sjoerd Soeters uit, de ontwerper van het complex van 54 woningen dat drie jaar geleden werd voltooid. „Marly was het buitenverblijf

25


dat Lodewijk XIV zes kilometer van Versailles liet bouwen om zich terug te trekken. Het bestond uit een paleis en twaalf paviljoens, die in twee rijen van zes aan weerszijden van een tuin met een grote vijver stonden opgesteld. Op Marly kwamen alleen de favoriete hovelingen van Lodewijk XIV. Het betekende veel als je op Marly werd uitgenodigd.”

Inspiratiebron is zelfs zacht uitgedrukt, zo blijkt als Soeters een reproductie van een oud schilderij van Marly laat zien. Het buiten van de Zonnekoning, dat na de Franse revolutie in 1789 werd verwoest, leeft voort in Zwanen-woud. „Net als Marly bestaat Zwanenwoud uit vrijstaande gebouwen die in twee rijen staan opgesteld. Alleen zijn het er in Friesland veertien. Maar ze staan wel, weer net als eens in Marly, aan weerszijden van een tuin, die is geënt op de formele Franse tuinkunst.” Toch is niet alles aan Zwanenwoud Frans en Louis Quatorze. Op sommige torenachtige bouwdelen van de pa-viljoens staan grote, witte zwanen, die lijken op de traditionele uilenborden van Friese boerderijen. En de grote dozen met panoramavensters, die als een soort serres aan de tuinkant voor de woningen zijn geplaatst, zijn met hun metalen omhulling beslist eenentwintigste-eeuws.

Zwanenwoud is een van de nieuwe ‘buitenplaatsen’ en ‘landgoederen’ die de laatste jaren her en der in Nederland zijn verschenen. In de nabije toekomst zullen er nog vele bijkomen. Opvallend vaak zijn ze gepland in gebieden die tot voor kort voor landbouw en tuinbouw waren bestemd. Boeren maken plaats voor landhuisbewoners: terwijl iedere dag acht van de ongeveer 120.000 Nederlandse boeren ophouden met hun bedrijf, maken steeds meer projectontwikkelaars plannen voor nieuwe buitenplaatsen en landgoederen. Zo wordt in een gebied bij Den Haag dat tot voor kort werd gedomineerd door glastuinbouw, de nieuwe wijk Vroondaal gebouwd waar ‘wonen op een landgoed’ een belangrijk onderdeel van is. In het Drentse Noord-Klazienaveen is in een oud veengebied Scholtenszathe gepland, een project dat moet uitgroeien tot het ‘grootste landgoed van Nederland’ waar woningbouw wordt gecombineerd met bos en recreatie. En in Skoatterwald, de wijk waar Zwanenwoud deel van uitmaakt, wordt binnenkort begonnen met de aanleg van een tweede nieuwe buitenplaats, Heerenwoud, met ‘organische’ woningen in een Engelse landschapstuin.www.nrc.nl

07/08excurSEE

26


Heerenwoud - Maarten Min

Nieuwe BouwkunstEen prachtig park in Engelse landschapstijl‚ met grillig slingerende paden en waterpartijen‚ natuurlijke begroeiing en spannende doorkijkjes: dát vormt het sfeervolle decor van Heerenwoud‚ een van de drie buitenplaatsen in Skoat-terwâld. Skoatterwâld is een van de meest bijzondere woningprojecten van Nederland. Het is een bijzonder woongebied aan de rand van Heerenveen‚ vlak bij het natuur- en parkgebied Oranjewoud‚ ooit een landgoed van de Friese Oranje-Nassaus. De natuur als inspiratie Skoatterwâld is een van de meest bijzondere woningprojecten van Nederland. Het is een bijzonder woongebied aan de rand van Heerenveen‚ vlak bij het natuur- en parkgebied Oranjewoud‚ ooit een landgoed van de Friese Oranje-Nassaus.

In Skoatterwâld‚ groen en waterrijk‚ doorkruist door lange‚ lommerrijke lanen‚ worden in totaal drie buitenplaatsen gerealiseerd. Twee zijn reeds af‚ het op het Frans classicisme geïnspireerde Zwanenwoud en museum Belvédère. Deze drie ‘parels van Heerenveen’ – en heel Skoatterwâld – trekken inmiddels de aandacht tot vér over onze landsgrenzen.

Nu is het de beurt aan de buitenplaats in Engelse landschapstijl‚ Heeren-woud. Dit heuvelachtige parklandschap aan de rand van Skoatterwâld is voor iedereen toegankelijk. Toch is de privacy van de bewoners gegarandeerd doordat de tuinen en de begane grond van de woningen enkele meters boven het maaiveld op een glooiing liggen. U kijkt uit op een fraai aangelegd park in Engelse landschapstijl‚ waar u overigens zelf geen omkijken naar hebt.

Nieuwe Bouwkunst Wat Heerenwoud minstens zo bijzonder maakt‚ is de vormgeving van de woningen zelf. De zachte glooiingen van de omgeving lopen naadloos over in de golvende daken van de parkwoningen. Ook het lijnenspel van de gevels lijkt een weerspiegeling te zijn van het omringende landschap.

27


Organische vormen die doen denken aan het werk van Gaudi‚ maar de harmonie tussen bebouwing en omgeving roept ook associaties op met werk van Frank Loydd Wright. En om wat dichter bij huis te blijven‚ ook gebou-wen als de Gasunie in Groningen en het voormalig NMB-hoofdkantoor in Amsterdam zijn voorbeelden van de organische bouwkunst die zo kenmerk-end is voor Heerenwoud. Architect Maarten Min spreekt zelf van ‘Jugendstil anno 2005’ in combinatie met het authentieke van Friesland‚ in het bijzonder de strijd tegen het water. De golvende lijnen en de verhoogde ligging zijn daar duidelijke voorbeelden van.

Belangrijk en aantrekkelijk verschil met bovengenoemde – en beroemde – voorbeelden is‚ dat de woningen van Heerenwoud niet in dezelfde prijsk-lasse vallen. Hoogstaande architectuur komt door Heerenwoud binnen het bereik van iedereen die gevoelig is voor de schone kunsten in het algemeen‚ en vernieuwende architectuur in het bijzonder. Dat is wat wij noemen nieuwe bouwkunst.

Een woonproject met landgoedeigenschappen Evenals de twee andere buitenplaatsen Zwanenwoud en museum Belvé-dère kent Heerenwoud een bijzondere ligging en vorm. De ovale‚ uitnodi-gende armen van de bebouwing roepen herinneringen op aan klassieke landgoederen. Ook de entrees aan beide zijden doen denken aan de voor buitenplaatsen kenmerkende oprijlaan en centrale toegangspoorten. Deze entrees leiden vervolgens naar het ‘Rondpad’. Via dit pad‚ dat verborgen in het landschap achter de woningen ligt‚ bereikt u uw woning. Dat betekent meteen dat u in feite alléén met bestemmingsverkeer te maken heeft. Het park is weliswaar openbaar gebied‚ waar wandelaars welkom zijn‚ maar dat garandeert tegelijkertijd een rustig en sociaal gecontroleerd woonklimaat. Immers‚ Heerenwoud is een bestemming die je kiest‚ en niet zomaar een van de vele woonwijken waar je toevallig belandt. Bovendien is het project zeer goed ontsloten en bereikbaar. Bezoekers worden via een wandelpad door het park naar de bruggen bij de entrees geleid.

07/08excurSEE

28


29


07/08excurSEE

30

Zondag: Museum Belvedere

07/08excurSEE

32

Belvedere

Museum Belvedere is het eerste museum voor moderne en hedendaagse kunst in Friesland. Voor de Friese kunstenaars is het museum als een thuis-haven, een plek die ze als eenlingen in de kunst nooit hebben gehad.

GeschiedenisHet museum heeft een aparte ontstaansgeschiedenis. Het komt voort uit de wens van drie mannen: Thom Mercuur, Sjoerd de Vries en Boele Bregman. Met name Thom Mercuur droomde al geruime tijd van het opzetten van een eigen museum, een grote ‘kijkdoos’ voor kunst. Na veel tegenslag is het hem gelukt en verwezenlijkte hij zijn museum.Op 24 november 2004 werd het museum en het landgoed geopend door koningin Beatrix. In 2004 is een korte film gemaakt met de naam De droom van Thom Mercuur. De film gaat over het ontstaan van het museum en is gemaakt door Kees Hin, Jonne Severijn en Wouter Snip.


33

Het gebouw en de omgevingHet gebouw is ontworpen door Eerde Schippers en is 104 meter lang en 13 meter breed. Het museum werd winnaar van de prijsvraag ‘BNA Gebouw van het Jaar 2006’.Het museum is vernoemd naar de Belvédère in het bos van Oranjewoud. Het Museumpark Landgoed Oranjewoud omvat het museum met het bijbehorende moderne landschap en het oude Landgoed Oranjewoud. Het is ontworpen door landschapsarchitect Michael R. van Gessel.Het museum ligt ten oosten van nieuwbouwwijk Skoatterwâld.

CollectieDe collectie bestaat met name uit werken van Friese kunstenaars en geestverwanten die verder nauwelijks in het openbaar tentoon worden gesteld. Men moet hierbij denken aan kunstenaars als Jan Mankes, Thijs Rinsema, Tames Oud, Gerrit Benner, Boele Bregman, Willem van Althuis en Sjoerd de Vries.


07/08excurSEE

34

Timpaan, de andere ontwikkelaar

Een commercieel werkende maatschappelijke onderneming

Timpaan is een projectontwikkelaar met een maatschappelijk doel, namelijk werkzaam zijn op het gebied van de volkshuisvesting. De maatschappelijke be-trokkenheid is een belangrijke waarde in de bedrijfsvoering van Timpaan en uit zich in kwaliteit maar ook in bijv. kostenreductie voor onze partners.

Timpaan is daarom met name actief op de volgende terreinen:

* het ontwikkelen van concepten op het gebied van betaalbaar bouwen * het aanbieden van diensten op het gebied van projectontwikkeling (van projectmanagement tot risicodrager) aan maatschappelijke organisaties (woningcorporaties/zorginstellingen) * het ontwikkelen van zowel klein- als grootschalige projecten * het ontwikkelen van panden met historische waarde

35

Een commercieel werkende maatschappelijke onderneming

Timpaan is een projectontwikkelaar met een maatschappelijk doel, namelijk werkzaam zijn op het gebied van de volkshuisvesting. De maatschappelijke be-trokkenheid is een belangrijke waarde in de bedrijfsvoering van Timpaan en uit zich in kwaliteit maar ook in bijv. kostenreductie voor onze partners.

Timpaan is daarom met name actief op de volgende terreinen:

* het ontwikkelen van concepten op het gebied van betaalbaar bouwen * het aanbieden van diensten op het gebied van projectontwikkeling (van projectmanagement tot risicodrager) aan maatschappelijke organisaties (woningcorporaties/zorginstellingen) * het ontwikkelen van zowel klein- als grootschalige projecten * het ontwikkelen van panden met historische waarde

Timpaan Verandawoning®

Binnen de modulaire opbouw zijn verschillende configuraties mogelijk waar-door de woningen op maat gemaakt kunnen worden voor uiteenlopende doelgroepen, zoals starters, senioren, minder validen en verstandelijk gehandicapten. Verschillende woonprogramma’s zijn mogelijk waarbij de reikwijdte van dit type varieert van grondgebonden woningen voor starters, gezinnen en senioren tot gestapelde versies van drie of vier lagen hoog met miva woningen, startersappartementen, penthouses en maisonettes.

Contact:

Maaike Zwart 0611145688Jarno Koenen 0620791980Nina AalbersRoderick TrompertRuben SmitsMarleen AartsTomas Dirrix

Adres hostel:Boterdiep 73-29712 LL GRONINGENNederlandt. + 31 (0)50 313 52 21

excursie "hoge noorden"

Documents