Çevre ve Sürdürülebilirlik

Egger ahşap bazlı malzemelerle, sürdürülebilir yapılar ve sağlıklı yaşam

2

“Ahşap, atmak için fazlasıyla değerli!”Fritz Egger Senior (1922 – 1982)

33

İ Ç İ N D E K İ L E R04 Sağlıklı bir çevre için kilometre taşlarımız

06 Sürdürülebilirlik temel bir değerdir

08 İklim değişikliği ve kaynak yetersizliği

10 Sağlıklı yaşam alanları

12 Konuları netleştirmek

S A D E C E S O R U N ! B İ Z C E V A P L A R I Z .

16 CO₂ depolama

18 Kaynakların korunması

20 Geri dönüşüm

22 Formaldehid’in kontrol edilmesi

24 Güvenli malzemeler

26 Test edilen iç mekan havası 28 Uyumlu yüzeyler

30 Performans açıklama

32 Çevresel performans değerlendirmeye genel bakış

34 Sertifikalarla değer katma 36 Sürekli gelişim

V E R İ L E R E G E N E L B A K I Ş

39 EGGER sözlüğü

51Baskı 

4

Sağlıklı bir çevre için kilometre taşlarımız

EGGER, fosil yakıtların yerini alması amacıyla Brilon’daki (DE) ilk biyokütle enerji santralini entegre ediyor. Bugün dokuz tesisimiz, ısı enerjilerini yenilenebilir biyokütleden elde ediyor. Dört büyük tesis eko-enerji de üretiyor.

EGGER ilk yongalevha üretimini yapıyor. “Ahşaptan Daha Fazlasını” yapan teknolojide çığır açıyor.

EGGER, kaynakları korumak amacıyla geri dönüştürülmüş kağıttan yapılmış petek dolgulu hafif panellere yatırım yapıyor. Dünyanın ilk endüstriyel tesisi, St. Johann (AT)’de çalışmaya başladı.

EGGER, Fraunhofer Institute WKI tarafından kendi tesis ve ürünlerinin izlenmesi için tüm Grup adına sözleşme imzalayan ilk Avrupalı üreticidir.

EGGER, Brilon’daki (DE) fabrikasında ilk olarak yongalevha üretimi için geri dönüştürülmüş ahşap kullanıyor. Günümüzde tüm EGGER yonga levha fabrikaları, kaynakların korunması için bu değerli katkıyı yapabilmektedir.

EGGER, Timberpak Leeds’i kuruyor: Leeds’deki (UK) ahşap atık geri dönüşüm merkezi. Geri dönüştürülmüş ahşap üretimde kullanılıyor.Diğerlerinin yanında bugün Almanya, Romanya ve Türkiye’de de geri dönüşüm şirketleri var.

EGGER, sektörde dünyanın ilk ıslak elektrostatik filtresini kullanarak yeni egzoz havası arıtma işlemini uyguluyor.

20061995

19921961 2000

1991

St. Johann’da (AT) Enerji ve Çevre Projesi’nin Avrupa Çevre Yenilik Ödülü (EEP) için aday gösterilmesi.

EGGER, Avrupa’da tüm ana ürünleri için EPD’ler (çevresel ürün deklarasyonları) hazırlayan ilk ahşap-bazlı malzeme üreticisidir.

2008

5

St. Johann in Tirol, Wilden Kaisers

dağının eteklerindedir – aile şirketimizin

kökleri buradadır.

Brilon, Wismar ve Bevern’de (DE) ISO 50001 onaylı enerji yönetimi sistemi entegre ediliyor.

Ürünlerle ilgili tüm çevresel konular için merkezi birdepartman kuruldu.

2012

Marienmünster ve Bevern’deki (DE) fabrikalar ISO 14001 onayı alıyor. Almanya’daki tüm tesisler ISO 50001 laminat sertifikasyonu alıyor.

2014

St. Johann’daki (AT) fabrika, ahşap kurutucudan çıkan atık ısıyla şimdi 1.500 evlerimize çevre dostu ısıtma sağlayan yeni bir bölge ısıtma ağını besliyor.

Hexham (UK) ve Radauti’deki (RO) fabrikalar ISO 14001 onayı alıyor.

2010

EGGER, Radauti’deki (RO) ofis binasını inşa ederken sadece kendi ahşap bazlı malzemelerini kullandı ve yeni bina için DGNB (“Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen” – Alman Sürdürülebilir Yapı Derneği) altın sertifikasını aldı.

EGGER, Radauti’de onaylanan inşaat yöntemiyle, Unterradlberg’deki (AT) TechCenter’ı ve Brilon’daki (DE) Forum’u inşa ediyor.

2011

Rion (FR), Gifhorn (DE), Wörgl ve St. Johann’daki (AT) fabrikalar ISO 14001 onayı alıyor.

Brilon ve Bünde’deki (DE) fabrikalar ISO 14001 onayı alıyor. Hexham ve Barony’deki (UK) fabrikalar ISO 50001 onayı alıyor. Yağmur suyu, ilk kez büyük ölçekte Brilon (DE) ve Rion des Landes’deki (FR) fabrikalarda toplanıyor ve üretimde kullanılıyor.

2013 2015

Unterradlberg’deki (AT) fabrikanın Çevre Yönetimi ve Denetleme Planı’na (EMAS) katılıyor. ISO 14001 sertifikası alıyor.

EGGER, Grup olarak PEFC ve FSC® sertifikasına sahip.

2009

Ahşap Malzeme üretimi ve işleme

Tüketici

Geri Dönüşüm

Biomass güç santralı

Sürdürülebilir Ormancılık

Kereste fabrikası

6

Sürdürülebilirlik bir temel değerdir

Ağaçtan ürüne –

bir kapalı döngü.

EGGER, kendi temel değerleri

içerisinde ham maddelerin

sürdürülebilir kullanımını

vurgulamaktadır.

Faaliyetlerimizi kapalı malzeme

döngüsüne odaklıyoruz.

Bunu yaparken, kısa taşıma

yollarıyla tamamen birbirine

entegre edilmiş tesislere

dayanıyoruz. Burada ağaç ilk

olarak, kereste fabrikasında

kereste üretiminden ahşap

bazlı malzemelerin üretimine

kadar, malzemelerde kullanılır.

Üretim için uygun olmayan

atık ve geri dönüştürülmüş

ahşap, kendi biyokütle

enerji santrallerimizde enerji

üretmek için kullanılır. EGGER, iklim değişikliğini önemsemektedir. Bunu üretim süreçlerindeki

uygulamalarıyla göstermektedir:

1 Brilon’daki (DE) tam entegre

fabrikada EGGER tarafından işlenerek

ahşap bazlı malzemelere dönüştürülen

kereste fabrikasındaki yan ürünlerinin

çoğu, komşu kereste fabrikasından

gelmektedir. Bu, bölgedeki kereste

fabrikalarının yaklaşık olarak yılda

7.000 kamyon yük (neredeyse

660.000 kilometre veya 410.000 mil)

nakliyatını ortadan kaldırarak çevreyi

korumaktadır. Aynı zamanda Wismar

(DE) ve Radauti (RO) fabrikalarında

da benzer çalışmaları yürütüyoruz.

2 EGGER ürünlerinde geri

dönüştürülmüş malzemelerin

kullanılması, her yıl ilave 1,73 milyon ton

CO₂ gazının atmosfere salınması yerine

ürünlerde kalması anlamına gelmektedir.

3 Ürünlerde kullanılamayan biyojenik

yakıtlar, EGGER tarafından kendi

biyokütle enerji santrallerinde

ısıya ve çevre dostu elektriğe

dönüştürülmektedir. Böylece, her yıl fosil

enerji kaynaklarından yayılacak olan

yaklaşık 1.487.001 ton CO₂ emisyonunu

engelliyoruz. Toplamda, enerji üretimi

için CO2 emisyonlarımızın yaklaşık dörtte

üçü yenilenebilir CO2-nötr yakıtlardan

gelmektedir.

Malzeme döngüsü hakkında

ayrıntılı bilgi için,

www.egger.com/environment

adresini ziyaret edin.

7

Walter Schiegl

(Üretim/Teknik)

EGGER Grubu Yönetimi

Ulrich Bühler

(Pazarlama/Satış)

Thomas Leissing

(Finans/Yönetim/Lojistik)

Ahşap, EGGER için en önemli ham maddedir. Eğer ormanların

tahrip edici şekilde kullanılmasına izin verecek olsaydık, uzun

vadede kendi varlığımızı tehlikeye atardık. Doğanın yaptığı

gibi, üretim süreçlerimizi kaynakları koruyan döngüler şeklinde

organize ediyoruz. Topraklarımızdaki ormanlar, sağlıklı ve

konforlu yaşam alanlarının geleneksel olarak devam etmesini

sağlıyor. Çok yönlü ve yenilenebilen bir ham madde olarak,

günümüzün acil küresel sorunlarına yanıtlar sunmaktadır.

8

Durum: Ağaçların sera gazını (CO2)

tutması sayesinde ormanlar dünyanın

iklimini dengeler. Ancak gitgide daha

çok endüstri kolu, fosil yakıtlara bir

alternatif olarak bu yenilenebilir

ham maddeyi keşfetmektedir. Yapı

malzemeleri, kağıt, biyoplastik ve

tekstil ürünleri için ham madde ve

aynı zamanda yenilenebilir enerji

kaynağı olarak ağaca olan talep

sürekli olarak artmaktadır.

İklim değişikliği ve kaynak yetersizliği

Sonuçlar: Araştırmalar, şimdiden,

kaynak yönetiminin günümüzdeki gibi

devam etmesi halinde 2020 yılına

kadar Avrupa’da yaklaşık 70 milyon

metreküp ağaç açığı öngörmektedir.*

Ayrıca, kalan ormanlar ve okyanuslar

artık dünyayı ısıtan CO2 emisyonlarını

yeteri kadar ememektedir. Senaryoya

bağlı olarak, Birleşik Devletler Küresel

İklim Konseyi, 2010 yılına kadar 0,3 ile

4,8 derecelik bir ortalama sıcaklık artışı

beklemektedir**.

* Udo Mantau ve arkadaşları, 2010, EUwood.

** Beşinci Değerlendirme Raporu (AR5), 2013, IPCC.

Kaynak: Udo Mantau ve arkadaşları, 2010, EUwood – AB ormanlarının gelişim ve

kullanımındaki gerçek değişim potansiyeli, Nihai Rapor, Hamburg/Almanya.

İklim değişikliği konusunda daha fazla bilgi için, aşağıdaki sayfalara bakınız: 16 CO2 depolama18 Kaynakların Korunması20 Geri Dönüşüm

2010

2020

2030

Ormancılık 717 Diğer 308

Ahşap endüstrisi 529 Enerji 573

Diğer 370 -69Ormancılık 709

Ahşap endüstrisi 620 Enerji 752

-231Diğer 429Ormancılık 712 -231

Enerji 367Ahşap endüstrisi 458

Tüm bilgiler milyon m3 cinsindendir Ham madde potansiyeli Talep Doğrudan

hasattan gelmeyen ahşap, örneğin, endüstriyel atık veya geri dönüştürülmüş ahşap.

EGGER, bir kaynak olarak ağacın sürdürülebilirliğini destekliyor. Basamaklı kullanım

konseptini takip ediyoruz: biçilmiş kereste üretmek için yüksek kaliteli tomruk

kullanıyoruz, aynı zamanda kereste fabrikası’nın yan ürünlerini, ormandan elde edilen

tomruğu ve geri dönüştürülmüş ahşabı da ahşap bazlı malzemelere dönüştürüyoruz.

Ahşabı sadece malzemelerde ilave kullanım mümkün değilse enerji üretimi için

yakıyoruz. Ayrıca, EGGER ağacın korunmasına izin ve olanak veren teknolojiler

geliştiriyor. Örneğin, Eurolight hafif panel, aynı kalınlıkta kendisiyle karşılaştırılabilir

bir sert ahşap levhadan daha az malzeme gerektirir.

9

Gösterilen ve bahsi geçen tüm dekorlarımız imitasyondur.10

Durum: Sağlık, günümüzün ana

sorunlarından biridir. Bir yandan, tıbbi

ilerlemeler daha yüksek bir yaşam

süresi beklentisine yol açıyor. Diğer

yandan, insanlar modern yaşam tarzları

ve yeni malzemelerden kaynaklanan

başka etkilere maruz kalıyor. Orta

Avrupalılar çoğu zamanının yüzde

90’nını kapalı mekanlarda geçiriyor.*

Sonuçlar: Alerjiler, sağlıksız bina

sendromu ve MCS (çoklu kimyasal

hassasiyet) ve aynı zamanda stres

etkileri artıyor. Çeşitli kurumların

raporları ve yayınları sayesinde,

formaldehid ve VOC’ler (uçucu organik

bileşikler) gibi konularda tüketicilerin

farkındalığı çok artmıştır.

Sağlıklı yaşam alanları konusunda daha fazla bilgi için, aşağıdaki sayfalara bakınız: 22 Formaldehid’in Kontrol Edilmesi 24 Güvenli Malzemeler26 Test Edilen İç Mekan Havası 28 Uyumlu Yüzeyler

*Alman Federal Çevre Ajansı , “İç Mekan Hava Kalitesi Yönetmeliği”

Sağlıklı yaşam alanları

EGGER, ağacın korunmasını destekliyor. EGGER, ağacın özel niteliklerini, taşıdığı

gösterişsiz ve doğal sıcaklığı tanıyor. Ayrıca, binaların daha fazla yalıtımlı ve

havalandırmasız hale gelmesiyle birlikte odalardaki hava kalitesinin artan öneminin

de farkındayız. Bu nedenle ürünlerimizin emisyonlarını yoğun olarak test ediyor

ve aynı zamanda bağımsız kurumlara ölçtürüyoruz. Hoş bir atmosfer yaratmak,

malzemelerimizi ve yüzeylerimizi daha fazla geliştirmede önemli bir rol oynuyor. Bu

ise, ürünlerin kimyasal bileşiminin çok daha ötesine uzanıyor. Örneğin, Comfort+

teknolojili yumuşak ve sessiz parkemiz ve ses emici ProAcoustic elemanlarımız hoş

bir ortam yaratmaya yardımcı olarak stresi azaltıyor.

11

12

Durum: HQE, LEED, BREEAM ve DGNB

arasındaki fark nedir? Yapı onay

belgesi, tıpkı ürün ve hizmetlere karşılık

gelen piyasa gibi karmaşık bir konudur.

Ülkeye veya bölgeye bağlı olarak farklı

standartlar ve kurallar geçerli olabilir.

Bir yapının sürdürülebilirlik, sağlık ve

enerji verimliliği için tanınmış bir onay

belgesi almasını sağlamanız gerekebilir.

Sonuç: İnşaatçılar, enerji verimliliği ve

sürdürülebilirlik dahil olmak üzere bir

yapının geçerli kalite gerekliliklerini

karşıladığının kanıtı olarak bir onay

belgesi alır. Bu itibarla, mülkünüz

değerlendirilirken, istihsal masraflarına

ilave olarak, sürdürülebilirliğiyle

ilgili önemli bilgiler, örneğin, yapı

malzemelerinin imalatı sırasında

tüketilen gri enerji ve çalışma sırasında

yapının çevresel etkisi gibi bilgiler

alırsınız. Sertifikasyon için uzman bilgisi

gerekir. Çevresel Ürün Deklarasyonları

(EPD), bu bilgiyi özetlemektedir.

Konuları netleştirmek

Radauti’deki (RO) EGGER ofis binası, sürdürülebilirlik ve enerji

verimliliği için DGNB altın sertifikası ile ödüllendirilmiştir.

Unterradlberg’deki (AT) TechCenter, Brilon’daki (DE) Forum ve

St. Johann’daki (AT) ve Wismar’daki (DE) yeni yönetim binası, bu

örnek takip edilerek inşa edilmiştir.

Sertifikasyon konusunda daha fazla bilgi için, aşağıdaki sayfalara bakınız:30 Performans Açıklama 32 Çevresel Performans Değerlendirmeye Genel Bakış34 Sertifikalarla Değer Katma36 Sürekli Gelişim 38 Sözlük

EGGER şeffaflık tesis ediyor. Güvenilir bir veritabanı ve iyi bir tavsiye bizim için çok

önemli. Örneğin, bir sürdürülebilir bina inşa ederken, müşterilerimize, ürünlerimizi

güvenle kullanmaları için açık sözlü bir şekilde bilgi sağlamak istiyoruz. Bu nedenle,

malzemelerimizin çevreyle ilgili tüm verileri, genel erişime açık olan EPD’lerimizde

bulunabilir. Böylece, mimar ve imalatçıların yapı onay belgesi alabilmeleri için

ihtiyaç duydukları malzemeleri seçmelerine yardımcı oluyoruz. Bu broşür, kullanışlı

bir sözlük ve ilave tablo linkleriyle birlikte, kararlar verirken sizin için yararlı bir araç

görevi görme amacı taşımaktadır.

13

Cevaplar bizde.

Sadece sorun!

14

15

Sürdürülebilirlik ve sağlık, EGGER’deki ana konulardır. Çevreyle ilgili konulardan ve ürün yönetiminde sürdürülebilirlikten sorumlu Manfred Riepertinger ile bir röportaj.

Sayın Riepertinger, EGGER için çevre yönetimi neden

bu kadar önemli?

Genel çevre bilinci giderek artıyor. Son kullanıcılar,

vicdanları rahat bir şekilde hangi ürünleri satın

alabileceklerini öğrenmek istiyor. Dağıtım

ortaklarımızın ve mobilya endüstrisi, ahşap

konstrüksiyon ve perakende müşterilerimizin

bizden talep ettikleri şey bu. Ve sürdürülebilir

ürünler uygulamak kendi iyiliğimiz için. EGGER,

kendi yenilenebilir ham maddesi olan ahşap

konusundaki farkındalığı temelinde, kurulduğu

günden bu yana sürdürülebilirlik konusuyla

ilgileniyor.

Orman bir hava filtresi, hayvanlar için yaşam alanı ve

insanlar içinde bir dinlenme alanıdır. Aynı zamanda,

yenilenebilir kaynak olarak ağaç tedarikçisi görevi

görür. Ormanlarımızın verimlilik kapasitesinin fazla

zorlanmamasını sağlamada EGGER’in katkısı nedir?

EGGER, sürdürülebilir ormancılıktan başlayarak

kereste ve yongalevha üretiminden geri

dönüştürmeye ve ahşap atıkları biyokütle enerji

santrallerinde kullanmaya kadar malzeme

döngüleriyle faaliyet gösteriyor. Ürünlerimizde

ağacı tümüyle kullanıyoruz. Dolayısıyla,

kaynakların korunmasına önemli bir katkıda

bulunuyoruz.

Ürün yönetimi, temel malzemeler ve çevre konusunda

işinizi nasıl tanımlarsınız?

Esasen çevresel konularda bilgi ve uzmanlığı

birleştirmekle ilgili. Bu, kullandığımız malzemeleri

ve ürünlerimizin emisyonlarını, çevresel onay

belgelerini ve enerji tasarruflu yapıyı kapsıyor. Bu

amaç için, tedarikçilerimiz ve teknisyenlerimizle

bir ağ oluşturuyor ve bilimsel uzmanlıktan

yararlanıyoruz. Sürdürülebilirlik ve çevreye

uygunluk arasındaki ilişki, aynı zamanda

ürünlerimizi sürekli geliştirmemizde anahtar

bir rol oynuyor.

16

Ahşap kullanıldığında sera gazları nereden

açığa çıkar?

Ahşap kullanma zincirinin birkaç evresinde CO2 üretilir. Ahşap bazlı malzemelerin üretiminde, kullanılmayan ahşabın doğal ayrışma ve bozulma sürecinde olduğu gibi sera gazları oluşur. Ahşap yakıldığında, ahşabın malzemeler ve ürünler yapmak için kullanılmış olması halinde tutulacak olan CO2 açığa çıkar.

CO₂ depolama

1 m³ ladin ahşabı 825 kg CO₂ tutar 1 m³ OSB levha 931 kg CO₂ tutar 1 m³ ham yongalevha 812 kg CO₂ tutar 1 m³ MDF levha 669 kg CO₂ tutar

GWP 100 beşikten mezara kadar ile ilgili kaynak: mevcut EGGER EPD’leri (www.egger.com/environment)

* Seçilen EGGER EPD’lerinin sera gazıpotansiyeli üzerinden belirlenmiştir (GWP 100 kg

CO₂ eşdeğeri cinsinden, beşikten kapıya) 2015/2016**Kaynak: EUROSTAT 2012, ’Ürünlerin son kullanımından

Karbondioxit emisyonları’*** Hesaplama: Grup içerisinde geri dönüştürülmüş ahşap

kullanımı x yongalevha CO2 katsayısı (EPD’den)**** AB emisyon ticaret sistemine göre hesaplanmıştır (EU ETS)

EGGER, ahşap kullanımını ideal hale getiriyor. Ürünlerimizdeki ahşap her yıl 5,3 milyon ton CO₂* tutuyor. Bu 3,2 milyon AB vatandaşının emisyonuna karşılık gelmektedir.** En kaliteli tomrukları işleyerek biçilmiş keresteye dönüştürüyor ve kereste fabrikası yan ürünlerini ahşap bazlı malzemelere yükseltiyoruz. EGGER aynı zamanda yonga levha üretiminde geri dönüştürülmüş ahşap kullanmak suretiyle, her yıl 1,73 milyon ton CO₂’nin atmosfere verilmesini engelliyor***. Değer artırma için uygun olmayan ahşap, biyokütle enerji santrallerimizde çevre dostu elektrik ve ısıya dönüştürülür ve böylece, doğal gaz kullanarak enerji üretimine kıyasla 1.487.001 ton CO₂ daha çevreden uzaklaştırılır.

EGGER’de tüm süreçler çevresel döngüye bağlıdır. Bu döngü, kereste fabrikasındaki kereste üretiminden, örneğin laminat parke için ahşap bazlı malzemelerin üretilmesine kadar uzanır. Geri dönüşüm, kullanılmış olan malzemeyi tekrar döngüye sokar. Sera gazları, sadece malzemelerde kullanılamayan ahşap ısı ve elektriğe dönüştürülmek üzere biyokütle santrallerimize gönderildiğinde serbest kalır. Tüm proseslerimizi kısa taşıma yollarıyla birbirine bağlamak için, fabrikalarımızı tamamen entegre tesislere dönüştürüyoruz.

Ahşabın yapı malzemelerinde kullanımı veya işlenerek ahşap bazlı malzemelere dönüştürülmesi CO2’yi tutarken (ki bu da iklim değişikliğinin sebebidir), ahşabın yakılması bu CO2’yi açığa çıkarır.

EGGER, ahşabın tekrarlı kullanımını tercih edilen yöntem olarak benimsemiştir. Bu, ahşabın ürünlerde kullanımını, ardından geri dönüştürülmesini ve nihayetinde enerji kaynağı olarak yararlanıncaya kadar tekrar kullanılmasını içerir. Biz bu prensibi yerleştirme talebini destekliyoruz ve Avrupa Panel Federasyonu’nun (EPF) “Ahşap Eylem Günü” ve İngiltere’de kereste endüstrisinin “Ağaçlarımızı yakmayı bırakın” kampanyası gibi kampanyalara katılıyoruz. Amaç, siyasetçilerin ve kamuoyunun, kaynakların sürdürülebilir kullanımı konusunda farkındalığını artırmaktır.

Kereste endüstrisi iklim değişikliğiyle savaşmak

için ne yapıyor?

Endüstriyel tomruk, kereste fabrikası yan ürünleri ve dikkatlice seçilen geri dönüştürülmüş ahşap; yongalevha üretimi için uygundur. Malzemelerde kullanılamayan ahşap, yenilenebilen bir enerji kaynağı olarak üretim sürecine katkıda bulunur.

Sürdürülebilirlik, yongalevha üretimi için

ne anlama geliyor?

ÇEVRESEL DÖNGÜLER

Hexham (UK), EGGER’in sürdürülebilir döngüler kültürünü küçük bir ölçekte yansıtıyor: kamış dinlendirme havuzumuz her gün 2.100 m³ atık suyu temizlemeye ilave olarak, kurbağalar dahil, bitkiler ve hayvanlar için bir yaşam alanı sağlıyor.

17

Toplam orman alanı

11.076.000

17.572.000

2.901.000

4.006.000

1.255.274

6.733.000

780.000.000

Dünya geneli

Ülke

Büyük Britanya

Ukrayna

Romanya

Almanya

Rusya

Fransa

Avusturya

275.282.060

PEFC FSC®

190.475.824

1.588.4711.410.288

3.023.9860

717.0560

1.055.0737.324.507

40.914.0971.327.774

149.7008.138.965

5872.946.102

Kaynaklar: www.fsc.org, www.pefc.org, “Jahrbuch Wald und Holz” (Orman ve Ahşap Yıllığı) Federal Çevre Bakanlığı BAFU (2011), Eurostat basın bülteni 85/2011, pro Holz (www.zukunftsregion.org)

SERTİFİKALI ORMAN ALANLARI 2016 (HEKTAR)

Ahşap, genelde yenilenebilen bir ham madde olduğu için sürdürülebilirlik özelliğine sahiptir. Ancak bunun için, sürdürülebilir orman yönetimi zorunludur. Ekonomik, ekolojik ve sosyal bakış açılarına da yer vermek gerekir. Orman Yönetimi Konseyi® (FSC®) ve Orman Belgelendirme Taslaklarını Onaylama Programı (PEFC), sürdürülebilirlik yönetimli ormanları onaylamakta ve onaylı ürünlerin tedarik zincirlerini izlemektedir.

Ham maddeler için hangi ormanlar değerlendirilebilir?

Kaynakların korunması

EGGER, onaylı ormanlardan alınan ağaçları işlemeyi tercih etmektedir. Sıkı bir kontrol süreciyle (uygun özenli bir sistemle), Avrupa Kereste Yönetmeliği (EUTR) ve diğer orman sertifikasyon sistemleri kapsamında satın alınan tüm ağaçları izliyoruz. Sertifikalı ahşap kaynakları söz konusu olduğunda, bağımsız sertifikasyon sistemi sıkı şartlar getirmektedir. Ayrıca EGGER, sertifikalı olmayan ahşap kaynakları söz konusu olduğunda:1. yasa dışı hasattan elde edilen 2. kaynağı geleneksel veya temel insan haklarının ihlal edildiği bölgeler olan 3. kaynağı yüksek koruma değerine sahip onaylanmamış ormanlar olan 4. kaynağı plantasyonlara veya orman-dışı kullanımlara dönüştürülecek ormanlar olan 5. kaynağı genetiği değiştirilmiş ağaçlar olan 6. hasatı Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO)

ana sözleşmelerine uygun olmayan ahşabı kullanmayacağını garanti etmektedir.

18

ORMAN KORUMA VE GÖZETİM ZİNCİRİ SERTİFİKASI

Ormanlar, bir rahatlama ortamı sunmanın yanı sıra kültürel, sosyal ve ekonomik roller de oynar. Doğa dostu yönetim, bu alanların korunmasını sağlamaktadır. Seyrekleştirme işlemi, bölgeye özel oluşumları geliştirir.

Teslim edilen ahşaba hangi kontroller uygulanır?

EGGER, ahşabı fabrikalarının çevresindeki bölgesel kaynaklardan edinmektedir. Avrupa’daki katı yasal şartlar, sürdürülebilir ormancılık uygulamalarını garantiye almaktadır. Tüm EGGER fabrikaları, FSC® (SGSCH-COC-110039 ve SGSCH-CW-110039 sertifikası) ve PEFC standartlarına göre (CH17/0386 sertifikası) Orman Koruma ve Gözetim Zincirinin bir üyesi olarak da onaylanmıştır. Üretim tesislerinin çevresinde FSC® veya PEFC sertifikalı ahşabın mevcudiyetine bağlı olarak ürünlerimizin istek üzerine FSC® veya PEFC sertifikalı olduğu beyan edilebilir ve FSC® veya PEFC logolu olarak etiketlenebilir.

19

20

Ahşap bazlı malzemelerin üretiminde üç malzeme bileşeni kullanılmaktadır: kereste yan ürünleri, endüstriyel tomruk ve geri dönüştürülmüş malzeme. Kereste fabrikası yan ürünleri ahşap yongası, kesilmiş ahşap parçaları, bıçkı tozu ve kereste talaşı gibi ürünleri içerir. Geri dönüştürülmüş malzeme; mobilyalar, paletler veya ambalaj malzemeleri gibi atılan mallardan ve aynı zamanda şirket içi üretimin satılamayan ürünlerinden (ıskartalar) geri dönüştürülen atık ahşaptan gelir. Endüstriyel tomruk , sürdürülebilirlik yönetimli ormanlarda üretilen küçük çaplı tomruktur.

Ahşap bazlı malzemeler için geri dönüşüm

seçenekleri nelerdir?

EGGER, geri dönüştürülmüş malzemelerin sadece ehliyetli atık kontrol uzmanlarından satın alındığını garanti etmektedir. EGGER Grubu; İngiltere, Almanya ve Romanya’da Timberpak adı altında kendi geri dönüşüm tesislerini işletmektedir. Yardımcı ürünler ve üretim esnasında oluşan atıklar geri dönüştürülmektedir. Bazı müşterilerin levhalarından kesilen parçalar bile geri alınmakta ve üretim döngüsünde ham madde olarak kullanılmaktadır. Grup, toplam on bir yonga levha fabrikasının dokuzunda atık ahşap işlemektedir.

Geri dönüşüm

Endüstriyel Tomruk

Geri dönüştürülmüş malzeme

Kereste fabrikası yan ürünleri

İnce yonga levha

% 60

% 40

OSB

MDF /HDF İnce MDF

% 100

% 100

% 25

% 75

Eurospan

% 45

% 30

% 25

Bir kapalı ham madde döngüsü, ahşabın malzemelerde ve bir enerji kaynağı olarak kullanımını maksimize eder. Ağacın tüm parçaları – gövde, dallar ve kabuk – bir ahşap bazlı malzeme üreticisi tarafından tamamen kullanılabilir. Sadece kökler kullanılmaz ve toprak altında kalır.

İmpregnasyon ve kaplamalar nedeniyle, geri dönüştürülmüş ahşap ağır metaller veya günümüzde yasaklanmış olan organik klor bileşiği PCP içerebilir. Üreticiler, malzemelerde sadece kirlenmemiş olan geri dönüştürülmüş ahşabın kullanılmasını sağlamak için dikkatli ayırma işlemleri uygulamak zorundadır.

Kirlenmiş geri dönüştürülmüş ahşap da ahşap bazlı malzemelere

dönüştürülebilir mi?

Bir ağacın yüzde 100’ü nasıl kullanılabilir?

EGGER, ahşabın potansiyelini mümkün olduğunca faydalı şekilde kullanmaktadır. Malzemelerde ahşap kullanımı önceliklidir: Kereste fabrikası yan ürünleri, orman seyrekleştirmeden, orman yenileme amaçlı kesimden elde edilen ağaç ve geri dönüştürülmüş ahşap, yükseltilerek ahşap bazlı malzemelere dönüştürülebilir. Malzeme olarak geri dönüştürülemeyen atıklar, kurutma enerjisi üretmek, ısı ve eko-enerjiye dönüştürülmek için kullanılmaktadır. EGGER Grubunun 10 fabrikası, kendi biyokütle kazanlarına sahiptir. Bölge, ısıtma ağları sayesinde, St. Johann (AT) fabrikasına komşu belediyeler ve Unterradlberg (AT) fabrikasının çevresindeki endüstriyel işletmeler; EGGER’den yenilenebilir ısı enerjisi tedarik ediyorlar.

EGGER; mobilyalardan, paletlerden, inşaat ve yıkım kerestelerinin ahşap ve uygun parçalarından atık ahşapları işler. Geri dönüşüm şirketleri, toplama esnasında kirlenmiş ahşabı ayırır. Malzeme, fabrikada tekrar görsel olarak kontrol edilir; metal, kum ve plastik gibi kirlerden arındırılır; sonra da birkaç adımda temiz ahşap yongasına dönüştürülür.

21

EGGER, kaynak koruma teknolojisine yatırım yapıyor ve proseslerine geri dönüşümü dahil ediyor. Örneğin, ince yonga levha veya MDF levha katmanları arasında geri dönüştürülmüş kağıt petek, Eurolight hafif paneli dengeler.

SERT AHŞAP KADAR SAĞLAM

Gösterilen ve bahsi geçen tüm dekorlarımız imitasyondur.

Formaldehid doğal olarak ahşaptan açığa çıkar ve örneğin üre, melamin veya fenol’den ötürü, yapıştırıcı ve reçineler gibi ahşap bazlı malzemelerin genel bağlayıcı maddelerinide içerir. Ahşap bazlı bir malzeme, E1 emisyon sınıfı kriterlerini karşılamak için bugün sadece maksimum %0,007 oranında formaldehid içerebilir.

Ahşap bazlı malzemelerde ne kadar

formaldehid var?

EGGER, binalarda formaldehid ve hava kalitesi konusuyla ilgili ulusal ve uluslararası süreçleri desteklemek ve şekillendirmek suretiyle formaldehid risklerinin önemsizleştirilmesine karşı mücadele etmektedir. Tüm EGGER ürünleri, Avrupa formaldehid E1 sınıfı limitlerinin altındadır. Ayrıca bazıları, ABD ve Japonya’dakiler gibi gönüllü yönergelerinin veya ulusal yasaların daha katı gerekliliklerini de karşılamaktadır.

Formaldehid’inkontrol edilmesi

Emisyon sınıfları

Test yöntemi

Yongalevha

İnce MDF

MDF

OSB

*Oda yöntemi: min. 23 m³, çeşitli yükleme dereceleriyle yapılan testler; sıcaklık: 23 °C, bağıl nem: %50, hava değişim hızı: 0,5/saat **Avrupa oda yöntemi: uniform yükleme derecesi; sıcaklık: 23 °C, bağıl nem: %45, hava değişim hızı: 1/saat ***Fabrikadaki üretim kontrolü için

0,1 0,09 0,065maks. 8 maks. 4

0,1 0,13 0,14maks. 8 maks. 5

0,1 0,11 0,12maks. 8 maks. 5

0,1 – –maks. 8 –

EN 717’ye göre Avrupa

komisyon testi (ppm)

ASTM 13333 E’ye göre Amerikan

komisyon testi (ppm)*

E1

EN 120’ye göre kalite delme

makinesi(mg HCHO/ 100g ATRO levha)***

EN 120’ye göre kalite delme

makinesi(mg HCHO/ 100g ATRO

levha)

Karşılaştırmalı değer, EN

717’ye göre Avrupa

komisyon testi (ppm)**

EPF-S CARB 2

0,3 0,03 – 0,04

0,3 –

0,3 –

0,3 –

Kurutma cihazı,

JIS A 1460’a göre (mg/l)

Karşılaştırmalı değer, EN

717’ye göre Avrupa

komisyon testi (ppm)

F****

HAM YONGA LEVHA İÇİN LİMİT DEĞERLERİNE GENEL BAKIŞ

0,09 maks. 4

0,13 maks. 5

0,11 maks. 5

0,09 maks. 4

ASTM 1333 E (ppm)

EN 120’ye göre kalite delme

makinesi(mg HCHO/ 100g ATRO levha)***

IOS-MAT 0003

22

Fraunhofer Enstitüsü tarafından yapılan tahminlere göre, günümüzde tüm yonga levhaların yüzde 80 ila 85’i formaldehid’li yapıştırıcı içermektedir. Üreticiler son 20 yıl içerisinde emisyonları olağanüstü düzeyde azaltmayı başarmıştır ve uzmanlar emisyonların daha da azalmasını beklemektedir. Polimerik difenilmetan diizosiyanat (PMDI) gibi formaldehid’siz yapıştırıcılar, teknik olarak gerçekleştirilmiştir ancak incelikli bir işlem gerektirmektedir. Bu ise, daha yüksek tüketici fiyatlarına neden olmaktadır.

Formaldehid’siz ahşap bazlı malzemeler var mı?

EGGER, aynı zamanda, genellikle E0 standardı altında sınıflandırılan yapıştırılmış formaldehid’siz ham levhalar da üretmektedir: EGGER OSB 4 TOP ve aynı zamanda poliüre ile yapılan EGGER DHF levha. Bunlar, emisyonları engelleyen kaplamalara sahip ürünlerin elverişli olmadığı uygulama alanları için üretilmektedir.

Formaldehid; diğerlerinin yanı sıra ahşap, füme balık ve meyvede ortaya çıkan kimyasal bir bileşimdir. Havada belli bir yoğunluğa ulaşırsainsanlar için kanserojen olabilir. Eğer çevre havası yoğunluğu 0,08 ppm formaldehid’in altındaysa, Dünya Sağlık Örgütü tarafından bunun sağlık tehdidi oluşturmadığı kabul edilir.

Ahşap bazlı malzemelerde ne kadar

formaldehid tehlikelidir?

EGGER, sol tarafta belirtilen tüm standartlarda ham levha sunmaktadır. Bağımsız izleme enstitüleri Fraunhofer WKI ve FCBA, eşik değerleri ile uygunluğu denetlemektedir. Bir üründen ne kadar formaldehid açığa çıkacağı uygulama alanına, örneğin mobilya, kaplama veya kenar bloğu emisyonuna bağlıdır. Sağlıklı çevre hava kalitesi, düzenli havalandırma ve ayrıca ürünlerin düşük emisyonu ile elde edilebilir.

23

ODA HAVASI ÜZERİNDEKİ ETKİLER

İç mekan hava

kalitesiVOC’ler İklim

Yaşam alışkanlıkları

24

VOC’ler nedir?

Ahşap ve ahşap bazlı malzemelerin VOC emisyonu davranışları büyük ölçüde birbirine benzer. Ahşap bazlı malzemeler 200 °C’ye kadar yüksek sıcaklıklarda preslendiklerinden, uçucu olmayan veya yüksek derecede uçucu olmayan ahşap bileşenlerinin serbest kalmasını sağlayan aldehitler ve karboksilik asitler artabilir. Ayrıca, işlenmiş ahşap üzerine daha sonra uygulanan parafinler, tutkallar ve kaplamalar da VOC kaynakları olabilir.

Ahşap bazlı malzemelerdeki VOC’lerin

ahşaptaki VOC’lerden farkı nedir?

VOC’ler (uçucu organik bileşikler), bir odanın hava kalitesini etkiler. Ahşap içerisinde kendi karakteristik kokularından sorumlu olan doğal maddeler içerirler. Çeşitli VOC kaynakları, modern yaşam alanlarındaki oda hava kalitesini etkilemektedir. Bunlar arasında, ahşap ve ahşap bazlı malzemeler, olumlu algılanan faktörlere aittir.**

EGGER, sağlığa zararlı olmamalarına rağmen, kendi ürünlerindeki VOC’leri en son standartlara göre düzenli olarak test ettirmektedir. Araştırmalar, ahşap bazlı malzemelerin yüksek VOC konsantrasyonlarında bile akciğer dokusuna zarar vermediğini göstermektedir. Aynı zamanda, ahşapta doğal olarak oluşan aldehitler ve karboksilik asitler de zararsızdır.**

* Freiburg Üniversitesi ve Fraunhofer Ahşap Araştırması Enstitüsü

WKI, Braunschweig, 2009.** “Bauen und Leben mit Holz” (Ahşapla

İnşaat ve Ahşapla Yaşamak), yayıncı: Informationsdienst Holz [Bilgi

Servisi Ahşap].

Oda hava kalitesi, ürünlerden ve monte edilen malzemelerden

kaynaklanan VOC’lere ilave olarak, yaşam alışkanlıklarından ve

iklimden de etkilenir.

Güvenlimalzemeler

EGGER, kimyasal maddelerin kullanımını sürekli olarak azaltmaktadır. Son 20 yılda yapıştırma ve presleme işlemleri teknik olarak incelik kazandığından, günümüzde çok daha az miktarda yapıştırıcı kullanılmaktadır.

Test ve değerlendirme yöntemleri, ürün grubuna bağlı olarak değişir (aşağıdaki sayfaya bakınız). Bazı ülkelerde döşeme, inşaat ürünleri ve dekoratif iç tasarım ürünleri için VOC’lerin salınımı hakkında bilgi verilmesi zorunludur. Farklı VOC’lerin kalitatif ve kantitatif değerlendirmesi için çeşitli yöntemler uygulanmaktadır.

Ahşap bazlı malzeme üreticileri kendi

ürünlerindeki VOC’leri test ettirmek zorunda mı?

EGGER ayrıca zorunlu teste tabi olmayan ürünlerini de bağımsız kurumların değerlendirmesine sunmaktadır. Aynı zamanda, hem dahili izleme hem de ürün geliştirme ve optimizasyonu için modern test odalarına da yatırım yapıyoruz. Böylece, EGGER’in bu alandaki bilgisini geliştiriyoruz. Test odalarını, hem VOC hem de formaldehid emisyonlarını ölçmek için kullanabiliyoruz.

Ahşap bazlı malzemelerden

kaynaklanan VOC’lerin insanlar üzerindeki

etkisi nedir?

Bilim insanları, ahşap bazlı malzemelerden kaynaklanan VOC’lerin bir sağlık tehlikesi teşkil etmediğini kanıtlayan güvenilir veriler toplamaktadır. Genel olarak kabul edilen talimatnamelerden 50 kat daha yüksek VOC konsantrasyonlarıyla bile, test odalarındaki test deneklerinde ne akciğer fonksiyonu bozulması veya iltihaplı reaksiyonlar, ne de gözlerin ve mukoza zarlarının tahrişi, baş ağrısı, mide bulantısı, sersemleme veya hastalık hissi gibi belirtiler görülmemiştir.

EGGER, geleneksel olarak konforlu yaşam alanları yaratmak için ahşaba dayanmaktadır. Şirketin evi olan Tirol’de, bir doğal yaşam ortamına ait olan hafif reçineli bileşenlerle ahşap konstrüksiyon, köklü bir yaşam tarzının bir parçasıdır. Belirli ahşap türlerinin emisyonları canlandırıcı olarak kabul edilir ve sağlık ve genel mutluluk üzerine olumlu bir etkisi olduğu düşünülür.

* Freiburg Üniversitesi ve Fraunhofer Enstitüsü WKI, Braunschweig, 2009.

Fraunhofer Enstitüsü WKI’de 1m³ hacimli test odaları.

25

26

VOC’ler, AB’nin İnşaat Ürünleri Yönetmeliği’nde anılmaktadır. VOC eşik değerlerinin CE işareti için uygulanması gerekip gerekmediği konusunda tartışmalar yapılmaktadır. Yapı ürünleri, mefruşat ve iç mekan havası için VOC ölçümleri konusunda Avrupa çapında muntazam standartlar geliştirilmektedir (CEN/TS 16516). Şimdiye kadar, sadece Fransa, Almanya ve Belçika, belirli ürün gruplarının VOC emisyonları için bağlayıcı değerlendirme sistemleri uygulamıştır. Diğerlerinin yanı sıra, Danimarka, Finlandiya ve ABD’de gönüllü test yapılmaktadır.

Hangi yasalar VOC’lerle ilgili olarak ahşap bazlı

malzemelerden yapılmış ürünlere izin verilmesiyle

ilgilidir?

İç mekan havası birçok unsurun kompleks bir karışımıdır. Kalitesini tanımlayan anlamlı spesifikasyonlar geliştirmek kolay bir görev değildir. EGGER, VOC için Avrupa çapında uyumlaştırılmış bir test yöntemi geliştiren CEN/TC 351 “Yapı ürünlerinden tehlikeli maddelerin salımının değerlendirilmesi,” gibi kurullarda bu süreçle aktif olarak yer almaktadır.

TVOC, Toplam Uçucu Organik Bileşikleri, yani, bir test sırasında dikkate alınan tüm uçucu organik bileşiklerin toplamını gösterir. SVOC içindeki “SV”, “yarı-uçucu” anlamına gelir, orta ve düşük uçuculuğa sahip bileşikleri tanımlar. LCI değeri, “ilgili en düşük konsantrasyondur.” Bu değerler, toksikolojik olarak tespit edilen eşik değerlerini önemli güvenlik katsayılarına bölmek suretiyle belirlenir; maddeye bağlı olarak bu katsayı 100 veya 1000 olabilir. Almanya ve Belçika’da, bir maddenin gerçekte ölçülen konsantrasyonu, kendi LCI değerine bölünür. Analiz edilen tüm maddeler için sonuç değerlendirilir ve sonuç, 1’den düşük olması gereken R değeridir.

TVOC, SVOC, LCI kısaltmaları ve R değeri ne

anlama gelir?

26

Test edilen iç mekan tavsiyesi

Gösterilen ve bahsi geçen tüm dekorlarımız imitasyondur. 27

Doğal olarak, EGGER ürünleri geçerli tüm yasal şartlara uygundur. Buna rağmen, EGGER eşik değerlerinin tespit edilmiş bir toksikolojik temele sahip olması gerektiği konusunda ısrar etmektedir.

Fransa’da piyasaya çıkan şu yapı ürünlerinde bu

VOC etiketinin kullanılması zorunludur: duvarlar,

tavanlar, yer döşemeleri ve kaplamaları, oda bölme

panelleri ve asma tavanlar, yalıtım malzemeleri,

kapılar, pencereler ve aynı zamanda bunların

kurulumu veya montajı için gereken malzemeler.

Almanya, yer ve duvar kaplamalarının VOC değerleri için bağlayıcı üst limitler uygulamaktadır. Üretici, bir ürünün ruhsatlandırılması sırasında, bir ürün emisyonu belgesiyle bu değerlere uygunluğu kanıtlamalıdır. Bu belge, sadece bir ürünün test edildiği bir test odasında ölçülen değerleri içerir. Belçika’dakiyer döşemeleri üreticileri istek üzerine aynı zamanda bu tür bir emisyon belgesini de sunmalıdır. Fransa’da, iç kaplamalar için kullanılan tüm yapı ürünlerine bir etiket yapıştırılmalıdır***. Bir ürünün ölçülen VOC konsantrasyonu, belirli bir emisyon oranıyla hesaplanır. Bu hesaplamada, belirlenen yük senaryosu temel alınarak gerçek yaşam koşulundaki iç mekan havası simüle edilmelidir. VOC emisyon sınıfları A+, A ve B için üst limitler tanımlanır; C sınıfının bir limiti yoktur.

VOC emisyonları Almanya, Belçika

ve Fransa’da nasıl düzenlenmiştir?

* DIBt genel teknik yetkilileri AgBB planını uygulamaktadır (Yapı Ürünlerini Sağlıkla İlgili Değerlendirme Komitesi).** Belçika VOC yönetmeliği Alman AgBB şemasına dayanmaktadır, ancak farklı eşik değerlere sahiptir. Ağustos 2014’te yürürlüğe girmiştir.*** Kararname 2011-321’e göre VOC etiketi

Yönetmelik

SEÇİLEN VOC EŞİT DEĞERLERİNE GENEL BAKIŞ

Ülkeler Fransa

Kararname n° 2011-321:

Émissions dans l’air

intérieur* (İç mekan

havasındaki emisyonlar)

Planlanmış belirli uygulamalar

için yapı ürünlerinden

kaynaklanan kapalı mekan emisyonları

limitini belirleyen Kraliyet

Kararnamesi.

AgBB (Yapı Ürünlerini

Sağlıkla İlgili Değerlendirme

Komitesi) Şubat 2015

Belçika Almanya

Uyumluluk

Birim

Emisyon sınıfı

Madde için eşik değeri*

Test yöntemi ISO16000 ISO 16000, 28 gün

ISO 16000-9/ 10, 28 gün

İşaretleme Ambalaj üzerinde Ü işaretleri

Bağlayıcı

Mefruşat yapı ürünleri için

etiket yerleştirme zorunludur; C sınıfı için eşik değeri yoktur.

μg/m3

A+ A B C

Yer döşemeleri, tutkallar ve ahşap yer döşemelerin

yüzey kaplamaları için zorunludur.

μg/m3

–

Yer ve duvar kaplamaları

için bağlayıcıdır (duvar kağıdı

hariç)

μg/m3

–

Kontrol Edilmesi

Asetaldehid

Toluen

Tetrakloretilen

Ksilen

1,2,4 trimetilbenzen

1,4 -diklorobenzen

Etilbenzen

2-butoksietanol

Stiren

TVOC*

SVOC*

R değeri

Kanserojen mad-deler klozu 1A ve 1B

<10 <60 <120 >120

<200

<300 <400 >400

<300

<450 <600 >600

<250

<350 <500 >500

<200

<300 <400 >400

<1000 <1500 <2000 >2000

<60 <90 <120 >120

<100

<200

<300

<1

100

ölçülmedi

ölçülmedi

1900

2200

1000

ölçülmedi

4400

ölçülmedi

860

≤ 1000

≤ 100≤ 100

≤ 1000

<1

≤1

≤1

<750 <1000 <1500 >1500

<1000 <1500 <2000 >2000

<250 <350 <500 >500

<1000 <1500 <2000 >2000

LCI değerleri

* sadece alıntıdır; bu liste ayrıntılı değildir. Değerler karşılaştırılabilir değildir; sol taraftaki ve yukarıdaki açıklamaya bakınız - Almanya’daki ölçüm değerleri, Fransa’da değerler ölçüm değerlerinden hesaplanır.

28

Cork, yenilenebilen ve dolayısıyla çevre dostu bir ham maddedir. Milyonlarca hava cebi, döşemeyi sıcak, yumuşak ve sessiz yapar. EGGER, Cork+ serisi için çevre dostu esnek kaplamalarında yer alan direkt baskı teknolojili (DPR®) dekor resmini, doğrudan mantar tabakasının üzerine uygular. Döşeme dayanıklıdır ve aynı zamanda işlenmesi kolaydır.

Ahşap bazlı malzemeler genellikle melamin reçine yüzeyler, kaplamalar veya laminat ile geliştirilir. Çeşitli taşıyıcı levhalarda melamin reçine kaplamalar hakimdir. Bunlar, levhaya uygulanan bir veya daha fazla emprenye dekoratif kâğıt tabakasından oluşur. Laminatlar için fenolik reçinelerle emprenye edilmiş birkaç soda kraft kağıdı ilave edilir. Bir kaplama aynı zamanda bazı ürünlerin yüzeylerini de korur. Kaplamaların bileşimi, bunların dayanıklılığını, görünümünü ve dokunuşunu belirler.

Ahşap bazlı malzemelerde hangi yüzeyler mevcuttur?

Uyumluyüzeyler

Kaplanmış bir Cork+

döşemesinin bileşimi.

Melamin kaplamalı

Eurodekor levha.

Melamin kaplamalı, dekoratif ahşap bazlı malzeme Eurodekor, EGGER’in en çok satan ürünleri arasındadır. Laminata benzer şekilde, tamamen kurutulmuş bir kaplama sistemidir. Yani, üretimden sonra fazla serbest formaldehid kalıntısı yoktur. Bu nedenle, aynı zamanda kaplanmış yüzeyden emisyon da olmaz.

EGGER laminatın bileşimi.

CORK+ TEKNOLOJİSİ

29

Büyük miktarda kağıt işlenerek laminatlara, melamin reçine ve zemin kaplamaları için emprenye kağıtlara dönüştürülür. Ahşap bir ham maddedir. Sonuç olarak, hem kaynakların sorumlu kullanımı hem de kağıt tedarik yöntemi önemlidir.

Melamin reçine yüzeyler, laminatlar ve çoğu kaplamalar, tamamen kurutulmuş sistemlerdir. Bunların kendi emisyonları çok düşüktür. Aynı zamanda, melamin kaplı levhanın ham levhaya göre VOC ve formaldehid emisyonları için çok daha düşük değerler sergilemesi için taşıyıcı levhadan kaynaklanan emisyonları engellerler. Kaplamalara, örneğin sağlığa zararlı olabilen azoik boyalara bazı istisnalar uygulanır.

Kaplamalardan ve reçinelerden yayılan

emisyonlar var mı?

Ne EGGER ne de EGGER’in baskılı dekoratif kâğıt tedarikçileri herhangi bir azoik boya kullanmamaktadır. Ham levhaların kaplamaları ve direkt boyaları için kağıtlarda sadece azoik pigmentler kullanılmaktadır. Azoik boyalardan farklı olarak, bunlar uygulama ortamında çözünmezler. Pigmentler emilemezler bu yüzden zehirli değildirler. Günümüzde bunlar baskı mürekkeplerinde, sentetik malzemelerde, kaplamalarda ve gıda ambalajlarında kullanılmaktadır.

EGGER’de dekorlara dönüştürmek için kullanılan kağıt ruloları.

Laminasyon için kağıt nereden gelir?

EGGER, sadece sertifikalı veya kontrollü kaynağa sahip kağıtları işlemektedir. FSC® ve PEFC örnek teşkil eden ve sürdürülebilir ormancılığı onaylamaktadır. FSC® Kontrollü Ahşap Standartları, kontrollü kaynağa uygulanır.

30

EGGER, kendi ahşap bazlı malzemelerinin çevresel performansını, bağımsız olarak denetlenen EPD’lerle açıklayan, Avrupa’nın ilk ahşap bazlı malzeme üreticisidir. Günümüzde ana EGGER ürünlerinin hepsi için EPD’ler mevcuttur: MDF levhalar, Eurospan ve Eurodekor ürünleri, kereste, DHF, Eurolight, laminat ve OSB ve aynı zamanda DPL ve DPR döşeme.

EPD, çevresel ürün deklarasyonu anlamına gelir. Bu dokümanda, üretici, ürünlerin ve imalat yönteminin açıklaması dahil olmak üzere belirli bir malzeme hakkında çevreyle ilgili tüm bilgileri listelemektedir. Ardından uzmanlardan oluşan bağımsız bir komite verileri kontrol eder ve onaylar. EPD’ler yapı projelerinin çevresel performans sertifikasyonu sırasında kullanılabilir.

EPD nedir?

Performans

Bir Çevresel Ürün Deklarasyonu, inşaatçıların, mimarların ve işleyicilerin, malzemelerin ve süreç adımlarının çevresel etkisini tespit etmesine olanak verir. Bu şekilde, diğer ürünleri ve inşaat yöntemleri ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kriterlere göre karşılaştırırken, daha fazla açıklık ve kontrol elde ederler.

Bir EPD’nin amacı nedir?

LEED ve DGNB gibi sürdürülebilir yapı sertifikasyonu genel sistemleri; yapıları sosyal, ekolojik ve ekonomik kriterlere göre değerlendirir. Yapı içerisinde kullanılan yapı malzemeleri hakkındaki belirli bilgiler değerlendirme için kullanılır. Bunlar, EPD içerisinde toplanır.

31

Avrupa standardı EN 15804, 2011’den bu yana yürürlüktedir. Örneğin, ayrı ayrı modüllerde çevresel performans değerlendirmesi ve ürün kullanım ömrünün dağıtımı için hesaplama yöntemi gibi, inşaat ürünü EPD’leri için çerçeve koşulları tespit eder. Üretim için ham madde çıkarmadan bir ürünün atılmasına kadar modüller tanımlanır. Aynı zamanda, inşaat ve kullanım aşaması için EPD’lerde dikkate alınabilecek senaryolar da tanımlanır. Her EPD’nin ana unsuru, iklim, topraklar ve su yolları üzerindeki ana çevresel etkileri ölçen çevresel performans değerlendirmesidir (aynı zamanda, bkz: “potansiyel etki” sayfa 33).

Bir EPD’de hangi performans rakamları

yer alır?

EGGER kendi EPD’lerini daima güncel tutmaktadır. EPD’lerimiz için program sponsoru, ünlü Alman İnşaat ve Çevre Enstitüsü’dür (German Institut für Bauen und Umwelt – IBU). EPD’lerimiz, merkezi veritabanları yoluyla ve internet üzerinde www.egger.com adresinden genel erişime açıktır.

32

Çevresel performans değerlendirmesi (“Kullanım Ömrü Değerlendirmesi,” LCA), ürünlerin çevresel etkisini belirler. Prensip olarak, bir ürünün imalatından geri dönüştürmeye ve atmaya kadar, kullanım ömrünün tüm kademelerini gösterebilir. Gerekli kaynakların ve emisyonların toplamı (“Kullanım Ömrü Envanter Analizi”) kapsamlı bir etki değerlendirmesi için göstergelere dönüştürülebilir. ISO 14040 ve ISO 14044 standartları, bir çevresel performans değerlendirmesinin uygulanacağını düzenler.

Çevresel performans değerlendirmesinin

amacı nedir?

EGGER ahşap bazlı malzemeleriyle, ham madde olarak ahşabın mükemmel çevresel performansını ortaya koyuyoruz. Böylelikle ahşap malzemeyle inşa edilen tek ailelik bir konut, 80 ton CO₂ depolayabilir. Buna ek olarak, aynı zamanda ahşabın diğer ham maddeler için ikame etkisi de vardır. Örneğin, alüminyum imalatı, ahşapla inşaattan yüz kat daha fazla enerji gerektirir.

Çevresel performansdeğerlendirmeye genel bakış

*Kaynak: ÖkoPot-Projekt, UV Hamburg, 2008.

*Kaynak: EPD EGGER OSB

LCA’da hangi çevresel etkiler yer alır?

İklim, topraklar ve su kaynakları üzerindeki etki olan çevresel etki, etki göstergeleri olarak adlandırılan yardımı ile karşılaştırılabilir. Göstergelerden biri, iklim değişikliği üzerindeki potansiyel etkisini hesaplayan ve karbon dioksite göre yerleştiren “Küresel Isınma Potansiyeli”dir.

EGGER ahşap bazlı malzemeler, birçok malzeme için çevre dostu bir alternatifi temsil eder. Beton, tuğla ve metallere nazaran, ahşap, ana enerji tüketimi ve küresel ısınma potansiyeli gibi ana göstergelerde belirgin şekilde daha iyidir. Soldaki örnekte görüldüğü gibi, ahşap dikme duvarın karbon ayak izi masif iç duvarınkinden beş kat daha iyidir.

Bir ürünün çevresel performans değerlendirmesi, ana enerji tüketimini megajoule (MJ) cinsinden ölçer. Bu, ikincil enerjinin aksine, dönüşümsüz kullanılabilen enerjidir. LCA’lar, yenilenebilir enerji kaynaklarından, rüzgar ve su gücünden, güneş enerjisinden, biyokütleden ve kömür, doğal gaz ve petrol gibi yenilenemeyen enerji kaynaklarından ana enerji ihtiyaçlarını belirler.

Enerji performans değerlendirmesinde enerji

tüketiminin rolü nedir?

EGGER, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmaktadır. Örneğin; biyokütle enerji santrallerimizde tüketilen yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen ana enerji miktarı, EGGER OSB levhasının üretimi sırasında, yenilenemeyen enerji kaynakları kullanım durumuna kıyasla üç kat daha yüksektir.*

İnşaat ve bakım 198 199 445

Ahşapta tutulan CO2 -238 -9 –

Atma (atılmış) 250 7 43

Atma (elektrik ve buhar karşılığı ve/veya geri dönüşüm potansiyeli)

-114 -62 –

Toplam potansiyel 97 136 488

Ahşap dikme duvar

Metal dikme duvar

Masif duvar

KG CO₂ EŞDEĞERİ CİNSİNDEN KÜRESEL ISINMA POTANSİYELİ*

33

EGGER, kendi yapı projelerinde onaylı sürdürülebilirliğe de dikkat etmektedir. Radauti’deki (RO) ofis binasını inşa ederken, biz sadece ahşap bazlı malzemelerimizi kullandık ve bunun için DGNB (“Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen” – Alman Sürdürülebilir Yapı Derneği) altın sertifikası aldık. Unterradlberg’deki (AT) EGGER TechCenter, Brilon’daki (DE) yeni Forum ve St. Johann’daki (AT) yeni yönetim binası, aynı şekilde inşa edilmiştir.

Bir yapının inşaat yönteminin ve işletiminin sürdürülebilirliğini onaylayan bir sertifika, bu yapının genel değerine katkıda bulunur. EN 15804 ve yapılar için çevresel performans değerlendirmelerine göre her iki EPD ihtiyarî kalmaktadır. Bununla birlikte, ihale davet mektuplarında sıklıkla yapı malzemeleri için EPD’ler istenmektedir.

Bir sürdürülebilir inşaat yönteminin onaylanması

neden önemlidir?

Sertifikalarladeğer atma

34

Mimarlar, inşaatçılar, danışmanlar, vb.

BİNA SERTİFİKALANDIRMA SÜRECİ

Bina sertifikalandırma

Merkezi veri tabanı

EGGER sitesinden indirilebilir

EGGER, özel EPD’ler hazırlar

Genel endüstri verileri

Program sahibi

Onaylı inşaat malzemeleri, yapı sertifikasyonuna nasıl

katkıda bulunur?

Yapı sertifikasyon gereklilikleri, kullanılan yapı malzemelerinin çevresel performans değerlendirmesi dahil pek çok farklı hususa atıfta bulunmaktadır. Mimarlar ve planlamacılar, Ökobau.dat ve ESUCO (Avrupa Sürdürülebilir Yapı Veritabanı) gibi erişime açık veritabanlarında endüstri genelindeki ortalamaları araştırabilirler. Yenilikçi üreticiler aynı zamanda buraya kendi EPD’lerini girebilirler. Bu, bir yapının sürdürülebilirliği için daha güvenilir değerlendirmeleri mümkün kılar.

EGGER, doğru çözümler sağlamada öncülük ediyor. Çeşitli sistemleri temel alarak yapı sertifikasyonu için ana göstergeler sağlıyoruz. Bilimsel esaslı çevresel performans değerlendirmelerinin artık standart hale geldiği gerçeğini dikkate alıyoruz. Alman İnşaat ve Çevre Enstitüsü (Institut für Bauen und Umwelt, IBU) tarafından düzenlenen EPD’lerimiz, erişime açık veri tabanlarında ve internet sayfamızda mevcuttur.

Sertifikasyon sistemleri program sahibine ve bölgeye göre farklılık gösterir. Mevcut sertifikalar; Alman Sürdürülebilir Yapı Derneği (DGNB), Enerji ve Çevresel Tasarımda Amerikan Liderliği (LEED), İngiliz Yapı Araştırma Kurumu Çevresel Değerlendirme Yöntemi (Breeam) ve French Haute Qualité Environnementale (HQE) sertifikalarını kapsamaktadır.

Hangi sertifikalar mevcuttur?

EGGER, kendi ürünleri için çeşitli sertifikasyon sistemlerinin en önemli gereklilik katalogları için göstergeler içeren EPD’lere sahiptir.

35

36

Sürekligelişim

ISO 14001 ne anlama gelir?

ISO 14001’in temeli PDCA (Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al) döngüsüdür. Ölçümler planlanır, yapılır, kontrol edilir ve sistematik bir döngü halinde denetlenir. Denetimin temeli; çevresel konular, yasal uygunluk, çevresel riskler ve yeni çevresel amaçlara ve çevresel programa geri akış sağlayan tüm sistemdir. Çevresel denetlemeler denilen sistem denetimleri düzenli aralıklarla gerçekleştirilir ve çevre denetçileri olan bağımsız uzmanlar tarafından yapılır. Denetçiler, çevre yönetimimizin daha fazla geliştirilmesi için değerli bilgiler sağlar.

Bir ISO 14001 sertifikasyonu nasıl

çalışır?

ISO 14001, kurumsal çevre yönetimi için evrensel standarttır. Onaylı çevre yönetimi sistemi, mevzuata uygunluğu denetler ve kurumsal çevre üzerindeki olumsuz etkileri azaltmaya veya önlemeye yardımcı olur. Çevre yönetimi sistemi, bir kurumsal çevre politikası, çevresel amaçları ve bir çevre programı içerir.

Çevre ve sürdürülebilirlik, EGGER felsefesinin ana unsurlarıdır. 2009’da, Unterradlberg’daki (AT) fabrika, ISO 14001 sertifikası alan ilk EGGER fabrikası oldu. Bu süre içerisinde fabrikaların büyük bir çoğunluğu sertifika aldı. Amacımız, tüm EGGER fabrikaları için ISO 14001 sertifikası almaktır.

EGGER, bu çevresel hedeflerini sistematik bir çevre yönetimi sistemi sayesinde geliştirmiş ve gerçekleştirmiştir (sağ tarafa bakınız). Çevre yönetimi aynı zamanda idari kararlara ve planlama kararlarına derinden bağlıdır.

Bir aile şirketi olarak değerlerimiz → Şirketi daha fazla

geliştirmek, kararlarımızın merkezindedir.

Çevremiz → Hammaddelerin

sürdürülebilir kullanımı en büyük önceliğimizdir.

→ Bunu kendi biyokütle enerji santrallerimizde enerji üreterek, en güncel sürdürülebilir işleme teknolojisini ve çevre dostu lojistik sistemleri kullanarak başarıyoruz.

EGGER’DEN MİSYON BEYANI

ISO 50001 nedir? ISO 50001, 2011’de uygulanmaya başlamıştır ve enerji akışlarının yönetimiyle ilgilidir. Enerji kaynakları, enerji sarfiyatı ve enerji tüketicileri sistematik olarak dikkate alınır ve verimlilikleri açısından değerlendirilir. Teknik ölçümlere ilave olarak, organizasyonel konular da önemlidir. ISO 14001 durumunda olduğu gibi, Sürekli bir PDCA döngüsü sonuçlarını sürekli olarak inceler

Almanya ve İngiltere’deki tüm EGGER fabrikaları ISO 50001 sertifikasına sahiptir. Enerji dengesini güçlendirmek amacıyla daha verimli elektrik motorları satın alınmıştır. Aydınlatmada LED lambalara geçilmiş ve basınçlı hava ve güç kaynağı optimize edilmiştir.

ISO 14001 çevre politikası, çevrenin daha iyi korunması için hedefler tanımlamaktadır. Bunlar, çevre programının bir parçası olarak uygulanmaktadır.

EGGER, üretim sırasında çevre

performansını nasıl artırıyor?

Yukarıda bahsedilen enerji verimliliği ölçümlerine ilave olarak, EGGER; örneğin, Unterradlberg’de (AT) yükleme ve üretim için bir elektrikli kamyon filosunun alımı ile gelecekle ilgili hız ayarlamalarını belirler. Grup çapında BT-destekli bir yasal uygunluk sisteminin geliştirilmesi, yasal ve çevresel şartlara uygunluk sağlamaktadır. Diğer çevresel taahhüt örnekleri; St. Johann’daki (AT) bölge ısıtma ağı için sıcak gaz jeneratörlerinin veya atık ısı geri kazanımının optimize edilmiş kontrolü gibi, fosil yakıt emisyonlarını azaltmak için uygulanan programlardır. Yeni tutkal tesisinden açığa çıkan enerjinin komşu üretim süreçlerinin termal yakıt sirkülasyonunu doğrudan beslediği döngü konsepti de Hexham’da (UK) uygulamaya konuldu. Yağmur suyu, Brilon (DE) ve Rion des Landes’deki (FR) fabrikalarda biriktiriliyor, işleniyor, üretimde ve ayrıca atık hava arıtma amaçları doğrultusunda kullanılıyor.

St. Johann EGGER fabrikasındaki ahşap kurutucu, sofistike

hava arıtma sayesinde komşu topluluklar için temiz bir

yenilenebilir enerjili ısıtma kaynağı görevi görmektedir.

Bölge ısıtma ağına bağlantı, kullanılmayan ahşabın ve

üretim atığının enerji içeriğinin bile tamamen kullanılmasını

sağlamaktadır.

37

SERTİFİKALI YÖNETİM SİSTEMLERİ

Ülke Lokasyon Kalite Çevreyle ilgili konular

Enerji

Avusturya

St. Johann in

TirolISO 9001 ISO 14001

Wörgl ISO 9001 ISO 14001

Unterradlberg ISO 9001ISO 14001 + EMAS

Almanya

Brilon ISO 9001 ISO 14001 ISO 50001

Bevern ISO 9001 ISO 14001 ISO 50001

Gifhorn ISO 9001 ISO 14001 ISO 50001

Bünde ISO 9001 ISO 14001 ISO 50001

Marienmünster ISO 9001 ISO 14001 ISO 50001

Wismar ISO 9001 ISO 50001

İngiltereHexham ISO 9001 ISO 14001 ISO 50001

Barony ISO 9001 ISO 50001

FransaRambervillers ISO 9001 ISO 14001

Rion des Landes

ISO 9001 ISO 14001

RusyaShuya ISO 9001

Gagarin ISO 9001

Romanya Radauti ISO 9001 ISO 14001

Türkiye Gebze ISO 9001

38

39

EGGER sözlüğü

A

A G B B Almanya’daki Yapı ürünleri sağlık değerlendirme komitesi (AgBB); bölgesel sağlık otoritelerinin, Federal Çevre Bakanlığı’nın, Alman Yapı Teknolojisi Enstitüsü’nün, İnşaat Bakanları Konferansı’nın, Federal Malzeme Araştırma ve Test Enstitüsü’nün, Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü’nün ve İnşaat Standartları Komitesi’nin Hijyen, Sağlık ve Çevre Koruma için Koordinasyon Komitesi 03’ün temsilcilerinden oluşmaktadır. 2001’de kapalı mekanlarda kullanılan yapı ürünlerinin V O C emisyonlarının sağlık değerlendirmesi için bir prosedür üzerinde çalışmıştır.

A T C M Açılımı: Havada Asılı Toksik Madde Kontrol Ölçümü. Bakınız C A R B - 2 .

A V U S T U R Y A E K O L O J İ K E T İ K E T İ Bu ekolojik etiketi, Avusturya Yaşam Bakanlığı tarafından 1990’dan bu yana verilmektedir. Ürünler, turizm işletmeleri ve eğitim tesisleri için kullanılan bir ekolojik etiketidir. Ayrı ayrı her bir kısmın ve her bir ürün tipinin onaylanması için ayrı bir test talimatı vardır. UZ 07 “Ahşap ve Ahşap Bazlı Malzemeler” ve UZ 56 “Yer Döşemeleri” direktifleri, ahşap bazlı malzemelere uygulanır. Kalite mührünün amacı, üretim, kullanım ve atmadan dolayı tüketim maddelerinin çevresel etkisini tanıtmaktır.

Kaynak ve ilave bilgi: www.umweltzeichen.at

B

B A S A M A K L I K U L L A N I M Ham maddelerin tüketimini azaltarak, en sürdürülebilir ve etkili kullanımını sağlamak amacıyla bir ham maddenin birkaç aşamada kullanılması. Ham maddeler veya bunlardan imal edilen ürünler mümkün olduğu kadar uzun süre kullanılır. Bir kural olarak, bir kullanım basamağı, malzemelerin azalan katma değerle bir veya daha fazla defa kullanımına ve aynı zamanda bir son enerji kullanımına veya ham maddenin kompostlanmasına olanak verir. Yenilenebilir ham

maddeler (NAWAROS), depolanan karbondioksit’in çevreye geri dönmeden önce uzun bir süre devridaimde kalması özel avantajına sahip olduklarından, kendi “hiyerarşik” yapıları sayesinde çoklu kullanım için özellikle uygundurlar.

B A U B O O K Avusturyalı Baubook GmbH, enerji tasarruflu ve ekolojik binalar için kapsamlı bir bilgi ve haberleşme merkezidir ve sürdürülebilir yapı projelerini ve sağlıklı yaşamı desteklemektedir. Vorarlberg Enerji Enstitüsü ve IBO GmbH tarafından desteklenmektedir. Üreticiler, kendi ürünlerini Baubook’ta (İnşaat kitabı) beyan edebilirler. Ürün açıklaması, resimler, teknik veriler ve güvenlik bilgi sayfalarının yanı sıra fiziksel ve ekolojik göstergeleri ve aynı zamanda ürün grubunun tipik özelliklerini belirtebilirler. Başarılı kalite kontrollerini takiben, ürünler ilgili tüm Baubook platformlarında listelenir ve enerji performans onayı için hesaplama programlarına gönderilir. Bu, sübvanse edilmiş konut yapılarının işlemlerini kolaylaştırır. Kaynak ve ilave bilgi: www.baubook.info

B E R A B E R - Ü R Ü N ikincil ve yan ürünler, beraber-ürünler olarak tanımlanır. Tomruğun ilk işlenişi sırasında, aynı ham maddeden (örneğin; ahşap yongaları, bıçkı tozu, kırpıntılar) başka bir (ana) ürünün yanı sıra üretilen bir malzemedir. Kereste endüstrisinde aynı zamanda kereste yan ürünleri terimi de mevcuttur.

B E Ş İ K T E N K A P I Y A L C A .

B İ Y O K Ü T L E Canlı organizmalara bağlı ve/veya onlar tarafından üretilen madde karışımı. İçeriği kütlesi ile belirlenir. Biyokütle genellikle sadece seçilen ekolojik sistemler için kaydedilir. Veya sadece belirli müstakil popülasyonlar için belirlenir. Ekolojide değişmez bir biyokütle terimi yoktur. Bununla birlikte, iki bakış açısıyla ayırt edilebilir: Ekolojik biyokütle (alan başına canlı organizmaların tahmini kütlesi) ve enerjiyle ilişkili biyokütle. Enerjiyle ilgili biyokütle, sadece enerji üretmek için kullanılabilen hayvan ve bitki ürünlerini içerir.

A – B

40

ortaya çıkan asidik, yanıcı olmayan, renksiz, kokusuz, kimyasal olarak görece etkisiz bir gazdır ve atmosferdeki sera etkisiyle ilgilidir.

C O ₂ A Y A K İ Z İ CO2 ayak izi (aynı zamanda CO2 dengesi), doğrudan veya dolaylı olarak belirli bir aktivitenin neden olduğu veya bir ürünün ömür aşamaları sırasında üretilen sera gazı emisyonlarının toplam miktarının bir ölçüsüdür. Sera etkisine katkıda bulunan tüm E M İ S Y O N L A R , karbon dioksit eşdeğerlerine dönüştürülür. Karbon ayak izinin ölçümü, ilk olarak 2012 başlarında, ISO 14067’nin ilk taslağında tanımlanmıştır. Bu ölçüm aynı zamanda ürünün çevresel performans değerlendirmesinden de belirlenebilir.

C O ₂ D E P O S U Geçici veya kalıcı olarak karbonu emerek saklayabilen maddeler. Genellikle herhangi bir biyokütlenin CO₂ depolayabileceği varsayılır. Ağaçlar havadaki karbonu emerek gövdelerinde depoladıklarından, ormanlar büyük karbon yutaklarıdır. Bununla birlikte, okyanuslar büyük bir farkla en büyük CO₂ depolarıdır.

C O N T R O L L E D W O O D F S C ® onaylı ürünler üreten şirketlerin, aynı zamanda onaylanmamış ormanlardan elde edilen ahşabı da sınırlı bir ölçüde işlemesine izin verilir. Tartışmalı kaynaklardan elde edilen ahşabın FSC® onaylı ürünlerle karıştırılmasını engellemek amacıyla, FSC®, bu FSC® onaysız unsurlar için kapsamlı bir risk değerlendirmesiyle birlikte bir menşe şahadetnamesi istemektedir. Düşük risk durumunda, bu ahşap, FSC® ürünlerinin üretimine kontrollü ahşap (Kontrollü Ahşap = CW) olarak entegre edilebilir. Eğer malzeme riski belirsiz bir bölgeden geliyorsa, ormanda ayrıntılı bireysel denetimler yapılması gerekir. FSC® tarafından geliştirilen bir risk analizi 1 Ağustos 2011’den bu yana yürürlüktedir ve FSC® onaylı şirketlerde uygulanmalıdır.

D

D E L M E M A K İ N E S İ Toluen’le ekstraksiyon ve ardından fotometrik belirleme yoluyla ahşap bazlı levhaların F O R M A L D E H İ D İ Ç E R İ Ğ İ N İ tespit etmek için kullanılan test cihazı. Bu test, Avrupa standardı EN 120’de açıklanmaktadır.

D E R B L A U E E N G E L ( M A V İ M E L E K ) Almanya’daki “Mavi Melek” kalite etiketi 1978’den beri çevre dostu ürün ve hizmetleri tanımlamak için kullanılmaktadır. Bu etiketin sahibi, Federal Çevre

B R E E A M “Yapı Araştırma Kurumu Çevresel Değerlendirme Yöntemi”. 1990’da kurulmuş olan ve dünya çapında belirlediği standartlara göre 200.000’den fazla yapıyı onaylamış olan bir İngiliz yapı sertifikasyon sistemi. Değerlendirme kategorileri; inşaatı, malzemelerin kullanımını ve tasarımını, enerji ve su tüketimini ve aynı zamanda nakliye, malzeme, ekoloji ve atık yönetimini içermektedir. BREEAM, okuldan ofis binalarına, cezaevlerine ve hastane tesislerine kadar çeşitli yapı türleri için gereklilik katalogları hazırlar. Bu yöntem, genel bir değerlendirmede toplanan noktaları özetler ve “geçti” ile “fevkalade” arasında beş performans düzeyine göre değerlendirir. Kaynak ve ilave bilgi: www.breeam.com

C

C A R B - 2 2007’de, California Hava Kaynakları Kurulu (CARB), havada asılı toksik maddeler için, ahşap bazlı malzemelerin formaldehid emisyonları talimatnamesini içeren bir ölçüm (Havada Asılı Toksik Madde Kontrol Ölçümü: ATCM) düzenledi. Bu yönetmelik, California pazarı için ahşap bazlı malzeme ürünleriyle çalışan tüm üreticiler, ithalatçılar, fabrikatörler, perakendeciler ve belgelendirme kuruluşları için bağlayıcıdır.

C A S B E E CASBEE sertifikası, 2001’de Japon Sürdürülebilir Bina Kurulu (JSBC) tarafından geliştirilmiştir. Binaların çevresel verimliliğini ölçer ve özellikle Japonya ve Asya’daki binalara dair gerekliliklere uyarlanmıştır. CASBEE sistemi, tasarım ve inşaattan kullanım ve yenilemeye ve tamamen yıkmaya kadar bir binanın her bir ömür döngüsü için dört farklı değerlendirme kriterinden oluşmaktadır. Değerlendirme planı, çeşitli kullanımlar için uygulanabilir – ofis binaları, okullar, evler, v.b. Bu, B R E E A M ve L E E D ilkelerine dayanır.

C E U Y G U N L U Ğ U CE işareti, bir ürünün Avrupa’da kullanılan standartların veya izinlerin gerekliliklerine uyumluluğunu (uygunluğunu) belgeler. İnşaatta kullanımı amaçlanan ahşap bazlı malzemeler, ana özelliklerle ve bu özelliklerin belirlenmesi ve etiketleme için kullanılan test prosedürleriyle ilgili olarak uyumlaştırılmış Avrupa normu EN 13986’ya göre düzenlenmektedir. Bu norm, aynı zamanda ahşap bazlı malzemelerin kendilerine uygulanan gereklilikleri yerine getirdiklerini gösteren, uygunluğu değerlendirme prosedürünü de tanımlamaktadır.

C O ₂ Karbon dioksit, organik maddeler yakıldığında

B – D

41

0,124 mg/m³ hava (0.1 ppm) formaldehid emisyonu eşik değeri tanımlar.

E C O L A B E L 1992’de, Avrupa Komisyonu, bir uluslararası kalite mührü olarak Avrupa Çevre Dostu Etiketi’ni (Ecolabel) uygulamaya koydu. 2000 yılında, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi, ilgili 1980/2000/EC Direktifini kabul etti. Bu uygulama, Avrupa Birliği’nin Ecolabel Komitesi tarafından yönetilmektedir. Bununla birlikte, kriterler kataloğu halihazırda sadece döşeme için mevcuttur (temel karar kriterleri 2010/18/EC). Yapı ürünleri ve ahşap bazlı malzemeler henüz etiketlenmemiştir. Kaynak ve ilave bilgi: www.ecolabel.eu

E M A S Çevre Yönetimi ve Denetleme Planı, Avrupa çevre yönetimi sistemi. Tüm kamu ve özel sektör organizasyonları, gönüllülük temelinde bu sisteme katılabilir. Amaç, kaynakların saygılı ve verimli kullanımı yoluyla bir şirketin çevre koruma uygulamalarının sürekli geliştirilmesidir. EMAS’ın yardımıyla; malzeme, enerji ve maliyet tasarrufu yapmanın yanı sıra organizasyonların ekolojik ve ekonomik yönden zayıf noktaları giderilebilir.

E M İ S Y O N Kirletici maddelerin çevreye boşaltılması veya çıkışı. Ahşap bazlı malzemeler söz konusu olduğunda, bu madde, özellikle bağlayıcı maddeden kaynaklanan F O R M A L D E H İ D ’dir; fakat aynı zamanda ahşabın kendisinden kaynaklanan uçucu organik bileşikler ( V O C ’ler) (örneğin, terpen’ler) de söz konusudur.

E M P R E N Y E Ahşap bazlı malzeme endüstrisinde, emprenyeler, kaplama işlemi için veya laminatlar üretmek amacıyla ardışık olarak kullanılan U F , M F veya P F reçine emdirilmiş ve kurutulmuş dekoratif, tek renkli veya beyaz kağıtlardır.

E P D Bir çevresel ürün deklarasyonu, bir ürünün veya hizmetin kullanım süresi hakkında nicel çevre bilgisi sağlar. İlgili ürünün bağımsız olarak doğrulanmış verileri, giriş ve çıkış akışlarıyla birlikte bir kullanım süresi envanter analizi şeklinde temsil edilir. Bir EPD, Tip III ISO 14025’e göre bir beyanı temsil eder. Endüstriyi, ticareti ve son kullanıcıları hedefleyen bu standart, EPD’nin kullanım ömrünün değerlendirmesinin temelinde hüküm vermeksizin çevresel etkiyle ilgili nicel bilgiyi temsil etmesi gerektiğini belirtir. İlave olarak, bu standart, geçerli bir Çevresel Ürün Deklarasyonunun bir program operatörü yoluyla genel erişime açılmasını şart koşar.

Bakanlığı, Doğayı Koruma ve Nükleer Güvenlik’tir. Bu etiketi alabilmek için belirli kriterler yerine getirilmelidir. RAL-UZ 76 direktifi ahşap bazlı malzemeden yapılan levhalara, RAL-UZ 38 direktifi ise ahşap bazlı malzemelerden yapılmış ürünlere uygulanmaktadır. EGGER, EGGER DPL laminat parke, EGGER DPR® laminat parke ve EGGER DHF ürünlerinde Mavi Melek etiketini taşımaktadır. Kaynak ve ilave bilgi: www.blauer-engel.de

D E S İ K A T Ö R K U R U T M A C İ H A Z I .

D G N B Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen e. V., Almanya’da sürdürülebilir ve ekonomik olarak verimli yapılar için uygulanan bir sertifikasyon sistemidir. 2007’de inşaat ve gayrimenkul sektörlerinin çeşitli alanlarından 16 öncü tarafından kurulmuştur. Tam bir yıl sonra bir sertifikasyon sistemi uygulamaya konulmuş ve 750’den fazla proje onaylanmıştır. Ekoloji, ekonomi, sosyokültürel ve işlevsel konular, teknoloji, süreçler ve yerle ilgili yaklaşık 50 kriter, inşaat projelerinin değerlendirilmesinde uygulanmaktadır. Gerekliliklere uygunluk derecesine bağlı olarak, program sahibi DGNB, altın, gümüş veya bronz sertifikalar düzenlemektedir. Kaynak ve ilave bilgi: www.dgnb.de

D Ö K Ü N T Ü A H Ş A P D İ R E K T İ F İ Almanya’da döküntü ahşabın kullanımını ve atılmasını düzenler. Döküntü ahşap, endüstriyel atık ahşap ve tüketim ahşabı demektir. Direktif, döküntü ahşabı çeşitli kategorilere ayırmaktadır (AI – IV ve PCB döküntü ahşap). Bu, ahşabı geri dönüştürme veya atma kararı için önemlidir.

E

E 0 . 3 Japon standardı JIS A 5908’e göre F * * * * olarak sınıflandırılan ahşap bazlı malzemeler için resmi olmayan adlandırma. Yaklaşık olarak E 1 sınıfı formaldehid emisyonlarının üçte birine karşılık gelir.

E 0 . 5 Avrupa E P F - S standardına ve California C A R B - 2 standardına göre sınıflandırılan ahşap

bazlı malzemeler için resmi olmayan adlandırma. Bu standartlar, E 1 sınıfı formaldehid emisyonlarının yaklaşık olarak yarısına karşılık gelir.

E 1 Uyumlaştırılmış standart EN 13986, ahşap bazlı malzemelerin inşaatta kullanımı ve emisyon sınıfı E1 için gereklilikleri düzenler. Standardın B Ekinde, formaldehid emisyonları E1 sınıfı, EN 717-1’e göre bir oda testinde

D – E

42

G

G Ö Z E T İ M Z İ N C İ R İ Ürün zinciri sertifikasyonu, ham madde kaynaklarının ve ham maddelerin satın alınmasından son ürünün satışına kadar malzeme akışının sürekli olarak belgelenmesini ve izlenmesini sağlar. Bu doğrulama yönetimi, özellikle hassas ürünler (örneğin, ilaç) için uzun bir zamandır uygulanmaktadır. Kereste endüstrisindeki şirketler kendi bağımsız muayene ve sertifikasyonlarıyla ahşap akışının doğrulanmasını garanti etmektedir. Bu, son kullanıcıya üründe kullanılan ahşabın sürdürülebilir ormancılık uygulamalarından geldiği konusunda gerekli güvenceyi sağlar.

G R İ E N E R J İ Bir ürünün imalatı, nakliyesi, depolanması, satışı ve tasfiye edilmesi için gereken enerji miktarı. Bu, aynı zamanda bir ürünü imal etmek için gereken ekipmanı (makineler, altyapı, v.b.) üretmek için kullanılan enerjiyi de kapsar. Bu nedenle, gri enerji, bir tüketim malı yaratmak için gerekli olan gerçek toplam enerji ihtiyacıdır. Enerjiden yararlanma dolayısıyla oluşan enerji kullanımı, gri enerjiye dahil değildir.

H

H A F İ F P A N E L L E V H A Bir petek çekirdek doku ile iki kapak tabakasından yapılan üç tabakalı kompozit levha. Ahşap bazlı malzeme endüstrisinde, orta tabaka genellikle mukavva petekten oluşur ve iki tabaka çeşitli ahşap bazlı malzemelerden yapılır. Hafif Panel levha, sandviç yapıları sayesinde kendi ağırlıklarına göre çok yüksek mukavemet sunar ve esas olarak hafif binalarda kullanılırlar.

H A M M A D D E T E D A R İ K İ Kereste tedariki. Ahşap alıcısı, hasattan pazarlamaya kadar düzenlemeden sorumludur.

H Q E Yapı projelerinin ekolojik kalite optimizasyonu için Fransız sistemi – Haute Qualité Environnementale (HQE) – ilk olarak 1994’te test edilmiştir ve 1997’den beri kullanılmaktadır. HQE sertifikasyonu üç aşamayı kapsar: Sipariş, tasarım ve uygulama. Denetimler üç aşamanın sonunda yapılır. Odaklanılan iki konu vardır:Yapı projelerinin ekolojik yönetimi ve sürdürülebilir yapı tasarımı. HQE sertifikasını almak için, 14 kategoride en az 110 üzerinden 30 puana ulaşılmalıdır. Zorunlu kategoriler; zararlı maddeler, enerji yönetimi ve su verimliliğidir. Burada en az 45 üzerinden 19 puana ulaşılmalıdır. İnşaatçılar

E P F - S “Avrupa Panel Federasyonu”nun formaldehid emisyonları sınıfı, yaklaşık olarak E 1 ’in yarısına karşılık gelir (EPF-S, EN 120’ye göre 4 mg / 100 g ATRO sunta tanımlar).

E U T R AB Kereste Yönetmeliği, FSC® ve PEFC’ye ilave olarak ahşap kaynaklarının kontrolünü düzenleyen bir AB ahşap ticaret yönetmeliğidir (ayrıntılı olarak: Komisyon Uygulama Yönetmeliği (AB), No. 607/2012, 6 Temmuz 2012). EUTR, ilk defa ahşap veya ahşap ürünleri ticareti yapan piyasa katılımcısının, uygun bir durum tespit sistemi geliştirmesini ve uygulamasını gerektirir. Bu yönetmeliğin amacı, çeşitli değerlendirme ilkelerine tabi olarak, söz konusu ahşap veya ahşap ürünlerinin yasal olmayan veya kritik öneme sahip kaynaklardan gelmediğinden emin olmaktır.

F

F * * * * Japonya Toprak, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı tarafından 2003 yılında yapı ürünlerini kendi formaldehid emisyonlarına göre sınıflandırmak amacıyla yeni bir düzenleme olarak yayınlanan bir formaldehid emisyonları sınıfı. 0.005 mg/m² saat veya 0.3 mg/l altında formaldehid emisyonlarına sahip ürünler F**** sınıfına uygundur ve Japonya’da kullanımları herhangi bir şekilde sınırlandırılmamıştır.

F D E S E P D ’nin karşılığı olan Fransızca terim, “Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire”, yani “Çevre ve Sağlık Beyanı Bilgi Sayfası” demektir.

F O R M A L D E H İ D Örneğin, üre-formaldehid reçinelerinin hidrolizi sırasında yayılabilen renksiz, keskin kokulu bir gaz. Formaldehid, insanlarda alerjilere, cilt, solunum yolu ve göz tahrişine neden olabilir. Uzun süre maruz kalındığında kanserojen olabilir.

F S C ® Forest Stewardship Council® (Orman Yönetimi Konseyi), 1993 yılında bir uluslararası teşkilat olarak kurulmuştur ve WWF, orman sahipleri gibi çevre dernekleri, ahşap endüstrisi, sendikalar ve ormanların fakirleşmesini durdurma çabası içindeki yerel topluluklar tarafından desteklenmektedir. FSC® bağımsızdır ve mali çıkarlar gütmemektedir. Amacı, toplumsal ve çevresel sorumluluk bilinciyle ormanlardan elde edilen ahşabı bir kalite mührüyle etiketlemektir. Bunu garanti etmek için, bağımsız uzmanlar her yıl ahşabla ilgili sertifikasyonları kontrol etmektedir.

E – H

43

yapılmış taşıyıcı levhalara yapıştırma işlemidir.

K U L L A N I M Ö M R Ü D E Ğ E R L E N D İ R M E S İ L C A .

K U R U T M A C İ H A Z I Aynı zamanda: Desikatör. Ahşap bazlı malzemeler için formaldehid emisyonlarını belirlemek için kullanılan bir test cihazı. Önceden hazırlanmış test kütleleri, içinde damıtık su dolu bir kabın bulunduğu bir desikatör içine sabit bir sıcaklıkta depolanır. Test örneklerinden yayılan formaldehid, 24 saat boyunca su tarafından emilir ve ardından analiz edilir. Bu test, Japon standardı JIS A 1460 kapsamında tanımlanmıştır.

L

L C A LCA (diğer adıyla Kullanım Ömrü Değerlendirmesi veya Çevresel Performans Değerlendirmesi) ürünlerin kendi kullanım ömürleri boyunca (“beşikten mezara”) veya işletmelerinin belirli bir noktasına kadar (“beşikten fabrika kapısına”) çevresel etkilerinin sistematik bir analizidir. Bu analiz, ürünün üretilmesi, kullanılması ve atılması ve aynı zamanda ilgili işlemler (örneğin, ham ve yardımcı malzemelerin ve yakıtın üretilmesi) sırasındaki tüm çevresel etkileri içerir. Çevreden kaldırılan ekolojiyle ilgili tüm unsurlar (örneğin, maden cevherleri ve ham petrol) ve aynı zamanda çevreye verilen emisyonlar (örneğin, atık ve karbondioksit emisyonları), kaydedilir ve çevresel etki potansiyellerine dönüştürülür. Çevresel performans değerlendirmesi, EPD’lerin sabit bir unsurudur.

L C I D E Ğ E R L E R İ A G B B planındaki değerlendirme, LCI değerlerine (İlgili En Düşük Konsantrasyonlar) göre gerçekleştirilir. Ayrı ayrı maddelerin LCI değerlerini veren bir liste, AgBB planının ekinde bulunabilir. LCI değerleri MAC (Maksimum İzin Verilebilir Konsantrasyon) değerlerinden elde edilmiştir.

L E E D Enerji ve Çevre Tasarımında Liderlik – bir ABD sınıflandırma sistemidir. 1998’de ABD Yeşil Bina Konseyi tarafından geliştirilmiş ve çevre dostu, kaynak-verimli ve sürdürülebilir yapılar için bir dizi standarda yer vermiştir. LEED, örneğin yeni yapılarda çeşitli düzenlemeler, kapsamlı rehabilitasyon, mefruşatsız yapısal çalışma ve ticari iç tasarım sunmaktadır. Gereklilikleri yerine getirmek için kategori başına belirli puanların kazanılması gerekmektedir. Kazanılan toplamla gümüş, altın veya platin sınıflandırması yapılır. LEED şu anda dünya genelinde 135 ülkede yerleşmiş olup, sertifikaların yaklaşık yüzde 50’si ABD dışında düzenlenmektedir. Kaynak ve ilave bilgi: www.usgbc.org/leed

daha sonra kalan kategoriler arasından yapının profiline ve kullanıcının ihtiyaçlarına en uygun olanları seçebilirler.

I

I B U Institut Bauen und Umwelt (IBU), inşaatta daha fazla sürdürülebilirlik taleplerine müşterek olarak yanıt verme kararı alan inşaat yapı ürünleri üreticilerinin bir insiyatifidir. IBU, Almanya’da yapı sektörü için ISO 14025’e göre E P D ’ler hazırlayan ve yayınlayan tanınmış bir program operatörüdür. Amaç, konuya ve sürdürülebilirlik fikrine olan ilgiyi artırmaktır. Büyüyen pazar dikkate alındığında, IBU üyeleri için yeni yetkinlikler geliştirmek önemlidir. Bu bilgiler, doğrudan www.bau-umwelt.com adresinden kullanıcıların erişimine ve genel erişime açıktır.

I O S M A T IKEA çevre standartları. Kaplanmış ve kaplanmamış ahşap bazlı malzemeler, başka amaçların yanı sıra ( F O R M A L D E H İ D , PCP ve LİNDAN gibi) ilgili tehlikeli maddeler ve aynı zamanda üretim yöntemi bakımından izlemek için kullanılan bir IKEA sertifikasyon yöntemidir.

I W A Y Aynı zamanda: IKEA Way. IKEA davranış kuralları, çocuk çalıştırarak veya zorla çalıştırmayla üretilen ürünleri reddeder ve güvenli, sağlıklı çalışma koşullarını, yerel kanunlara uygunluğu ve kimyasal maddelerin sorumlu kullanımını gerektirir.

İ

İ Ç M E K A N H A V A K A L İ T E S İ Aynı zamanda: Oda hava kalitesi. Ulusal ve uluslararası kuruluşlar, 90’lı yıllarda kapalı odalardaki hava kalitesini artırmak için yapı ürünlerinden kaynaklanan V O C emisyonlarının hassas şekilde değerlendirilmesi sorunuyla ilgilenmeye başlamıştır.

K

K A R S İ N O J E N İ S İ T E Kimyasal maddelerin kansere neden olma veya kanser gelişimini destekleme yeteneğini tanımlar.

K I S A D Ö N G Ü L Ü L A M İ N A S Y O N Reçine emdirilmiş dekoratif kağıtları ( E M P R E N Y E K A Ğ I D I ) ahşap bazlı malzemeden

H – L

44

N

N O R D İ C S W A N “Nordic Swan” çevre etiketi, 1989’da İskandinav Bakanlar Konseyi tarafından uygulamaya konmuştur. İsveç, Norveç, İzlanda, Danimarka ve Finlandiya hükümetleri tarafından uygulanmaktadır. Nordic Swan, en yaygın çevre etiketlerinden biridir ve özellikle İskandinavya ülkelerinde son derece saygındır. Bu çevre etiketi, inşaat ve mobilya alanında hem yer döşemeleri hem de levha malzemeleri için gereklilik katalogları oluşturmuştur. Kaynak ve ilave bilgi: www.svanen.nu

O

O D A T E S T İ Ahşap bazlı malzemelerin ve bunların ürünlerinin formaldehid emisyonlarının tanımlanmış belirli koşullar altında (sıcaklık, hava nemi, hava değişim hızı, hava hızı ve yüklenme faktörü) belirlenmesi için kullanılan yöntem. Örnek, ortam havasıyla çevrilmiş bir oda içine yerleştirilir. Test sırasında yayılan formaldehid, periyodik olarak damıtık su tarafından emilir ve daha sonra nicel olarak analiz edilir. Bu test, Avrupa standardı DIN EN 717-1 ve aynı zamanda Amerikan ölçüm standartları ASTM E 1333 ve D 6007 tarafından düzenlenmiştir.

O S B Yönlendirilmiş Yonga Levha: Hizalı uzun ve ince yongalardan (talaş tellerinden) yapılmış ahşap bazlı malzemeler. OSB levhalar, inşaat alanında tercih edilmektedir.

P

P 1 - P 7 L E V H A L A R I Mekanik özelliklere ve nem dayanımına göre yonga levhaların uygulama alanlarının sınıflandırılması. P1: Kuru koşullardaki genel uygulamalar için, P2: Kuru koşullardaki iç mefruşat için, P3: Nemli koşullardaki yük taşımayan uygulamalar için, P4: Kuru koşullardaki yük taşıyan uygulamalar için, P5: Nemli koşullardaki yük taşıyan uygulamalar için, P6 Kuru koşullardaki yüksek yük taşıyan uygulamalar için, P7: Nemli koşullardaki yüksek yük taşıyan uygulamalar için.

P A H Polisiklik aromatik hidrokarbonlar – yoğun aromatik halkalı sistemlere sahip aromatik bileşikler için kullanılan ortak isim; bu maddelerin bazıları kanserojendir. Başka koşulların yanı sıra, organik maddelerin yetersiz yanması sırasında üretilirler; ancak

L İ G N U M 1931’de kurulan “Lignum, Wood Industry Switzerland” İsviçre orman ve ahşap endüstrisinin şemsiye organizasyonudur. Ahşap kullanma zincirinin birkaç önemli kurum ve organizasyonunu, araştırma ve öğretim organizasyonlarını, kamu kuruluş ve şirketlerini ve aynı zamanda çok sayıda mimar ve mühendisi bir araya getirmektedir. Lignum, diğer konuların yanı sıra formaldehid konusuna odaklanmakta ve sıkı eşik değerlerinin altında emisyonlara sahip ahşap bazlı malzemeleri desteklemektedir. Organizasyon, iç mekanlar için uygun ahşap bazlı malzemelerin bir listesi dahil, bu konu hakkında kapsamlı bilgi sunmaktadır. Kaynak ve ilave bilgi: www.lignum.ch

L İ N D A N P C P .

M

M A L Z E M E D Ö N G Ü S Ü Bir kapalı devre malzeme döngüsünün amacı, bir taraftan tüm atık ve yan ürünleri mümkün olduğu kadar verimli kullanmak ve diğer taraftan, üründe kullanılan maddeleri, ürün kullanım ömrünün sonunda ideal geri dönüşüm işlemiyle tekrar kullanılabilir hale getirmektir. Bir kapalı malzeme döngüsü olanağı, ürün tasarımıyla bağlantılı olarak ürün planlamanın ilk aşamasında bile dikkate alınmalıdır.

M D F Orta Yoğunluklu Liflevha: Kuru işlemle üretilen odun lifli malzemeler. Temel ham maddesi, temiz ağaç lifleri ve bağlayıcı maddelerdir.

M F C Melamin Kaplı Yonga Levha: Kısa döngülü kaplama tesislerinde ahşap bazlı malzemelerden destek ve emprenye kağıt ile üretilen melamin kaplamalı yonga levha.

M İ N E R G İ E E C O İsviçre yapı sertifikasyonu Kurumu Minergie, ekonomiyi, kantonları ve federal düzeyi birleştirmektedir. Yapılar için çeşitli kalite standartları geliştirmiştir: “Minergie”, “Minergie-P” ve “Minergie-A”. “Eco” eki, her bir standardın yanı sıra onaylanabilir. Sağlıklı ve geri dönüştürülebilir yapı malzemelerinin özel kullanımını tespit etmektedir. İlave olarak, gri enerji, tüm yapı malzemelerinde mümkün olduğu kadar düşük bir paya sahip olmalıdır. Minergie Eco izni alabilmek için, yeni yapılar için soru listesindeki kriterler yerine getirilmelidir. Minergie, 500 m²’ye kadar toplam yüzeye sahip meskenler olarak hedeflenen küçük yeni geliştirmeler için kendi soru listesini düzenlemektedir. Kaynak ve ilave bilgi: www.minergie.ch

L – P

45

Lieferbedingungen), M A V İ M E L E K mührünün verilmesi için bilirkişi heyetleri organize eder. Enstitü aynı zamanda Almanya’da Avrupa Çevre Dostu Etiketi’ni (Ecolabel) vermektedir. Bireysel ürün sınıfları için Mavi Melek etiketi verme kriterleri, RAL-UZ direktiflerinde özetlenmiştir. Ahşap bazlı malzemeler için Mavi Melek etiketi verme kriterleri, ahşap bazlı levhalar için RAL-UZ 76 direktifine ve ahşap bazlı malzemelerden yapılmış ürünler için RAL-UZ 38 direktifine dayanmaktadır.

İ Ç M E K A N H A V A K A L İ T E S İ .

R E A C H 1 Haziran 2007’de yürürlüğe girmiş olan AB kimyasal maddeler direktifi. REACH, Kimyasal Maddelerin Kayıt, Değerlendirme, Ruhsatlandırma ve Kısıtlanması anlamına gelir. REACH esas olarak kimyasal madde mevzuatını uyumlaştırır ve basitleştirir.

S

S E R A G A Z L A R I Atmosferdeki gazlar (sera gazları), güneşten gelen enerjinin tamamen dünya yüzeyine yansımasını engelleyerek dünya yüzeyinde yaşanabilen bir iklim oluşturur. Bu doğal sera etkisinin bozulması küresel ısınmaya neden olmakta ve büyük ölçüde insan faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Kyoto Protokolü ile, ana sera gazlarının insan kaynaklı emisyonunu azaltmak amacıyla, uluslararası kanunlar kapsamında bağlayıcı bir anlaşma sağlanmıştır. Yorum 745 – 747 “G” bölümüne taşınmalıdır)

S Ü R D Ü R Ü L E B İ L İ R L İ K Bir sistemin ana özellikleri birkaç nesil boyunca korunuyorsa, bu sistemin kullanımı sürdürülebilirdir. Eğer hammadde bir insan ömrü içerisinde doğal olarak yenilenebiliyorsa, kullanım sürdürülebilirlik özelliğine sahiptir. Terim, orman kullanımının yıllık gelişime karşılık gelmesini gerektiren orman yönetiminden kaynaklanmaktadır. Günümüzde artık, sürdürülebilirlik malzeme sürdürülebilirliğiyle sınırlı değildir. Süreçlere; ekolojik, ekonomik ve sosyal yönler de dahil edilmektedir.

T

T Ü K E T İ M Ö N C E S İ G E R İ D Ö N Ü Ş T Ü R M E Tüketim Öncesi Geri Dönüştürme, bir tüketim malının

imalatı sırasında kullanılan ve istenen kalite hedeflerine ulaşmayan tüm malzemeleri ve maddeleri içerir. Bunlar atık maddedir ve bu nedenle tüketiciye ulaşmazlar. Bu

aynı zamanda kömür ve petrolün doğal bileşenleridir. Petrolün distilasyonu sırasında, ahşap malzemelerin, örneğin, traverslerin veya hava şartlarına dayanıklılık sağlayan ahşap dikmelerin impregnasyonu için 90’lara kadar kullanılmış olan bitüm içinde birikirler.

P C P / L İ N D A N Pentaklorfenol/hekzaklorsiklohekzan, 60 - 80’lere kadar en yaygın kullanılan ahşap koruyuculardı ve aynı zamanda böceksavar olarak da kullanılıyorlardı (özellikle lindan). PC/lindan’a uzun bir süre maruz kalanlar; baş ağrısı, mide bulantısı, soluma güçlüğü, uyku bozukluğu, yorgunluk, cilt ve mukoza zarı tahrişi, karaciğer yetmezliği ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi semptomlar sergilemektedir. Bu semptomlar aynı zamanda “ahşap koruyucu sendromu” olarak da adlandırılmaktadır.

P E F C Orman Belgelendirme Taslaklarını Onaylama Programı, uluslararası bir orman sertifikasyon sistemidir. Ekolojik, sosyal ve ekonomik standartları garanti ederken, sürdürülebilir bir orman yönetimi sağlayan ve sürekli olarak geliştiren dünyanın en büyük etkin bağımsız organizasyondur. PEFC, küçük aile ormancılık işletmelerinin sertifika alabilmesini sağlamak amacıyla, yerel çalışma gruplarına ve ormancılık raporlarına dayanan bir yaklaşım benimsemiştir. İlgili bölgenin ormancılık işletmeleri, düzenli aralıklarla örnekleme esasına göre denetlenir. Ekolojik, sosyal ve ekonomik standartları garanti eden sürdürülebilir orman yönetiminin sürekli geliştirilmesi için yeni hedefler belirlenir.

P M D I Polimerik difenilmetan diizosiyanat – formaldehid, özellikle O S B içermeyen ahşap bazlı malzemeler üretmek için kullanılan sentetik bağlayıcı maddeler.

P O T A N S İ Y E L E T K İ Bir çevresel performans değerlendirmesi tasarlanırken, ürünle ilgili tüm girdiler ve çıktılar, madde ve emisyon akışları formuna kaydedilir. Çevreyle ilişkiyi tespit etmek için, bu akışlar, kendi potansiyel çevresel etkilerini (örneğin, küresel ısınma potansiyeli, ozon yaratma potansiyeli, v.b.) dikkate alan etkenlerle birlikte hesaplanır. Potansiyel çevresel etki; yerel, bölgesel ve küresel etkiye göre farklılaştırılabilir.

R

R A L RAL Deutsche Institut für Gütesicherung und Kennzeichnung e.V. (önceki Reichs-Ausschuss für

P – T

46

T – Y

Y

Y O N G A L E V H A Ahşap bazlı malzemeler arasında hacim olarak en önemli ürün olan yonga levha genellikle sürekli hatlarda üretilir. Ağaç talaşlarından, bağlayıcı maddelerden ve daha fazlasından yapılır. Yonga levha genellikle üç katmandan oluşur. Biraz daha büyük yongalardan oluşan orta katman mukavemet sağlarken, daha ince talaşlardan oluşan yüzey katmanları düzgün ve uyumlu bir yüzey oluşturur.

maddeler genellikle atık olarak işlenir ve depolanır veya ısıl işleme tabi tutulur. Bunun yerine, bu ürün ve maddeler tam tüketim öncesi geri dönüştürmeyle doğrudan bir ürünün imalatında kullanılır.

T Ü K E T İ M S O N R A S I G E R İ D Ö N Ü Ş T Ü R M E Zaten ürünlerde kullanılmış ve bir kullanım

aşamasından geçmiş olan malzemelerin yeniden kullanımı. Malzemeleri tekrar yeni ürünler için kaynak malzemeler olacak şekilde ayırmak büyük bir zorluktur. Bununla birlikte, bu şekilde elde edilen malzemelerin sadece sınırlı bir ölçüde kullanılabildiği düşünüldüğünde, bu geri dönüşüm sıklıkla daha düşük değerli geri kazanımı temsil etmektedir.

T V O C Almanya’da Yapı ürünleri sağlık değerlendirme komitesi ( A G B B 2008) 2001 yılında kapalı mekanlarda kullanılan yapı malzemelerinin V O C emisyonlarının sağlık değerlendirmesi için bir prosedür belirlemiştir. TVOC’yi, 5 μg/m³ üzerinde ölçülen konsantrasyona sahip tüm bireysel maddelerin toplamı olarak tanımlamaktadır.

U

U F , M F , P F , M U F , M U P F Ana bileşenler üre (U), melamin (M) ve fenol’ün (P) bir yoğuşma reaksiyonunda F O R M A L D E H İ D (F) ile reaksiyona girdiği, ahşap endüstrisinde en sık kullanılan yapıştırıcı sistemleri için kullanılan kısaltmalar. İmalatta kullanıma ilave olarak, UF, MF ve PF aynı zamanda E M P R E N Y E kağıt imalatı için reçine sistemleri olarak ta kullanılmaktadır.

V

V O C (Uçucu Organik Bileşik) Uçucu organik (karbonlu) bileşikler, göreli olarak yüksek buhar basınçları nedeniyle normal basınçta buharlaşabilir. WHO’ya göre, VOC’ler kaynama noktalarına göre, Çok Uçucu Organik Bileşik (VVOC, kaynama aralığı 0 ila 50 °C’nin üzerinde), Uçucu Organik Bileşik (VOC, kaynama aralığı 50 ve 100 ila 240 ve 260 °C arasında) ve Yarı Uçucu Organik Bileşik (SVOC, kaynama aralığı 240 ila 260 ve 380 ila 400 °C arasında) kategorilerine ayrılır.

47

48

49

Bu broşür, detaylı araştırmalara ve doğru

bilgilere dayanarak hazırlanmıştır. İçerdiği

bilgilerin doğruluğundan ve broşürün

yayınlanması sırasındaki güncel bilgilere

uygunluğundan emin olmak için büyük bir özen

gösterilmiştir. Bununla birlikte, bu broşür ve

içerdiği bilgiler herhangi bir sözleşmeye dayalı

anlaşmanın nesnesini veya içeriğini teşkil

etmez; ürünler veya hizmetler için bir garanti

olarak yorumlanamaz ve ürün özelliklerinin,

örneğin, belirli uygulamalar için uygunluğun

garantisi görevi göremez veya görmemelidir.

Özellikle, bu broşür, açıklanan ürünlerin

kullanımı için bir talimat görevi göremez. Hatalı,

yanlış veya eskimiş bilgiler için herhangi bir

yükümlülük kabul edilmez.

50

TEŞEKKÜRLER

Braunschweig’deki Ahşap Araştırması için Fraunhofer Enstitüsü Wilhelm-Klauditz-Institute WKI’ye ve Viyana’daki PE INTERNATIONAL’a, sağladıkları destek için teşekkürlerimizi ifade etmek isteriz. Fraunhofer-Institut für Holzforschung Wilhelm-Klauditz-Institut WKI Bienroder Weg 54 E 38108 Braunschweig

Braunschweig’deki WKI, ahşabın ve diğer yenilenebilir ham maddelerin kullanımıyla ilgili güncel ve gelecekteki projelerle ilgilenmektedir. Bu, sunta ve elyaf malzemelerinin imalatını, yüzey teknolojilerini, ahşap koruma için, çevresel araştırma ve geri dönüşüm için önlemleri kapsamaktadır. PE CEE Nachhaltigkeitsberatung & Software Vertriebs GmbH Hütteldorferstr. 63-65 Top 8 1150 Viyana PE INTERNATIONAL, 1991’den bu yana uluslararası şirketleri uyumlu ve sürdürülebilir üretim yöntemleri geliştirme konusunda desteklemektedir. Günümüzde PE INTERNATIONAL, sürdürülebilirlik alanında stratejik danışma, yazılım çözümleri ve kapsamlı hizmetlerde piyasa lideridir.

YAYINCI

PROJE YÖNETİMİ

TASARIM VE DÜZENLEME

FOTOĞRAFLAR

YAYIN TARİHİ

NOTLAR

FRITZ EGGER GmbH & Co. OG

Holzwerkstoffe

Weiberndorf 20

6380 St. Johann in Tirol

Avusturya

t +43 50 600-0

f +43 50 600-10111

info-sjo@egger.com

4. Baskı:

Moritz Bühner, Ürün Yönetimi Ana Ürünler ve Çevre

Raufeld Medien, www.raufeld.de

EGGER, Fotolia, Markus Mitterer,

IStockphoto, Christian Vorhofer,

Martin Rugner, Raufeld Medien

Mart 2019

Lütfen, yorum, öneri ve eleştirilerinizi umwelt@egger.com adresine yazın

FRITZ EGGER GmbH ve Co. OG

Holzwerkstoffe

Weiberndorf 20

6380 St. Johann in Tirol

Avusturya

t +43 50 600 - 0

f +43 50 600 - 10111

info-sjo@egger.com

www.egger.com/environment

Daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?Burayı taratarak daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

TR_1

1178

04_0

3/20

19_S

CGTe

knik

değ

işik

likle

r yap

ma

hakk

ı ve

bask

ı hat

alar

ı sak

lıdır.

Gös

teril

en v

e ba

hsi g

eçen

tüm

dek

orla

rımız

imita

syon

dur.