„europski dani agro i eko inovacija“ 05. svibnja 2011. – višnjica

„„EUROPSKI DANI AGRO I EKO INOVACIJA“EUROPSKI DANI AGRO I EKO INOVACIJA“05. svibnja 2011. – Višnjica05. svibnja 2011. – Višnjica

Ljekovite i aromatične biljke – Ljekovite i aromatične biljke – neiskorišteno blagoneiskorišteno blago

Klaudija Carović-Stanko i Martina GrdišaKlaudija Carović-Stanko i Martina Grdiša

Zavod za sjemenarstvoZavod za sjemenarstvoAgronomski fakultet ZagrebAgronomski fakultet Zagreb

- veliko bogatstvo ljekovitih i aromatičnih biljnih vrsta u RH

- široka bioraznolikost prirodnih populacija na morfološkoj, biokemijskoj i genetskoj razini

RADNA SKUPINA ZA LJEKOVITO I AROMATIČNO BILJERADNA SKUPINA ZA LJEKOVITO I AROMATIČNO BILJE

- Povjerenstvo za biljne genetske resurse RH- osnovano 2006

- zadaci:(1) Prikupljanje biljnih genetskih izvora(2) Održavanje kolekcije(3) Opis i procjena svojstava primki(4) Dokumentacijsko-informacijski sustav(5) Opskrba znanstvenika i oplemenjivača

- Kolekcija ljekovitog i aromatičnog biljaAgronomski fakultet, Zavod za sjemenarstvo

1800 primki / 250 vrsta

- Hrvatska baza podataka o biljnim genetskim izvorima

(CPGRD: Croatian Plant Genetic Resources DataBase)mrežna adresa: cpgrd.zsr.hr

(1) Morfološka raznolikost- lakouočljiva morfološka svojstva- na temelju lista deskriptora

standardizirani popis svojstava i kategorija

- primarna identifikacija

(2) Biokemijska raznolikost- kemijski sastav:

količina i sastav eteričnog uljakoličina i sastav piretrina (dalmatinski

buhač)

(3) Molekularna raznolikost- na temelju molekularnih biljega- utvrđivanje genetskih odnosa

OPIS I PROCJENA SVOJSTAVAOPIS I PROCJENA SVOJSTAVA

Morfološka analiza

Biokemijska analiza

Molekularna analiza

Metodalista

deskriptora po UPOV-u

Cleavenger;GC-MS

ekstrakcija DNA; PCR;

ABI3130 DNA sequencer

Svojstva

27 kvalitativnih morfoloških svojstava:

24 polimorfno

87 sastavnica eteričnog ulja:

9 glavnih (>10%)

4 kombinacije AFLP: 1137 polimorfnih

biljega

- biljni materijal: 27 primki bosiljka (O. basilicum)

BOSILJAK (BOSILJAK (Ocimum basilicumOcimum basilicum L.) L.)

MORFOLOŠKA ANALIZAMORFOLOŠKA ANALIZA

27 O.b. cv. Moulin Rouge

13 O.b. cv. Sweet basil

12 O.b. cv. Oriental Basil

10 O.b. cv. Green Gate

09 O.b. cv. Genovese

11 O.b. cv. Grosses gruenes

18 O.b. cv. Purpurascens

14 O.b. cv. Erevanskii

17 O.b. cv. Oriental Breeze

15 O.b. cv. Mexican Basil

19 O.b. cv. Thai-Basilikum

16 O.b. cv. No 3193

21 O.b. cv. Ararat

23 O.b. cv. Dark Opal

26 O.b. cv. Thai Basil 'Queenette'

20 O.b. cv. Anise Basil

22 O.b. cv. Cinnamon Basil

24 O.b. cv. Osmin

25 O.b. cv. Rubin Basil

02 O.b. cv. Fine verde

03 O.b. cv. Green Globe

04 O.b. cv. Pistou

01 O.b. cv. Bush Basil

08 O.b. cv. Napoletano Basil

07 O.b. cv. Mammoth Basil

05 O.b. cv. Blistered lettuce-leaf

06 O.b. cv. Difforme

0.1

'Pravi''Pravi'bosiljakbosiljak

LjubiLjubiččastiastibosiljakbosiljak (A) (A)

LjubiLjubiččastiastibosiljakbosiljak (B) (B)

SitnolisniSitnolisnibbosiljakosiljak

SalatnolisniSalatnolisnibosiljakbosiljak

84

72

53

91

98

- stablo odražava tradicionalnu podjelu: 5 glavnih morfotipova





26 O.b. cv. Thai Basil ‘Queenette’







16 O.b. cv. No. 3193

21 O.b. cv. Ararat

05 O.b. cv. Blistered lettuce-leaf

24 O.b. cv. Osmin


13 O.b. cv. Sweet Basil

11 O.b. cv. Grosses grünes10 O.b. cv. Green Gate






04 O.b. cv. Pistou

02 O.b. cv. Fine verde

estragol

Semiparcijalni R2

0.40 0.35 0.30 0.25 0.20 0.15 0.10 0.05 0.00


linalool / eugenol

linalool

linalool / estragol

linalool /(Z)-metil cinamat

BIOKEMIJSKA ANALIZABIOKEMIJSKA ANALIZA

- na temelju 87 sastavnica: 5 glavnih kemotipova

linalool 'Pravi', Ljubičačasti linalool / eugenol Sitnolisnilinalool / (Z)-metil cinamat Ljubiččastilinalool / estragol Salatnolistni, Ljubiččastiestragol Ljubiččasti, križancigeraniol O. americanum



04 O.b. cv. Pistou

13 O.b. cv. Sweet Basil

11 O.b. cv. Grosses gruenes

05 O.b. cv. Blistered Lettuce-leaf Basil





10 O.b. cv. Green Gate





24 O.b. cv. Osmin




21 O.b. cv. Ararat

26 O.b. cv. Thai Basil 'Queenette'



16 O.b. cv. No. 3193



28 O. americanum

7298

79

77

100

73

92

97

58

76

95

5786

51

86

56

100

91

100

MOLEKULARNA ANALIZAMOLEKULARNA ANALIZA 02 O.b. cv. Fine verde

SitnolisniSitnolisni- monofiletski- monofiletski

SalatnolisniSalatnolisni- monofiletski- monofiletski

'Pravi''Pravi'- polifiletski- polifiletski

'Pravi''Pravi'

LjubiLjubiččastiasti- polifiletski- polifiletski- dvije glavne - dvije glavne skupineskupine- ne odvaja - ne odvaja se se na morfotip na morfotip A i BA i B

- mogu- mogućći križanci izmeđui križanci izmeđuO. basilicum x O. africanumO. basilicum x O. africanum

Morfotip Kemotip

PRIMJENA REZULTATA ISTRAŽIVANJAPRIMJENA REZULTATA ISTRAŽIVANJA

- utvrđeni različiti kemotipovi i morfotipovi - korištenje u oplemenjivačkim

programima

LJEKOVITA KADULJA (LJEKOVITA KADULJA (Salvia officinalis Salvia officinalis L.)L.)

Biokemijska analiza

Molekularna analiza

MetodaCleavenger;

GC-MS

ekstrakcija DNA; PCR;

ABI3130 DNA sequencer

Svojstva

62 sastavnica eteričnog ulja:

8 glavnih (>5%)

4 kombinacije AFLP: 559

polimorfnih biljega

- biljni materijal: 25 populacija x 25 biljaka

UTVRĐIVANJE KEMOTIPOVAUTVRĐIVANJE KEMOTIPOVA

kamfen

1,8-cineol

kamfor

P01P02

P04

P05

P06

P07

P08P09

P10

P11

P12

P13

P14

P16

P17

P18

P19

P20

P21

P22

P23

P24

P25

beta-pinen

alfa

beta

borneolbornil acetat

P03

P15

-1.0

-0.5

0.5

1.0

1.5

-2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.5 1.0 1.5

PC1 (46.78%)

PC

2 (

18

.09

%) kamfen

1,8-cineol

kamfor

P01P02

P04

P05

P06

P07

P08P09

P10

P11

P12

P13

P14

P16

P17

P18

P19

P20

P21

P22

P23

P24

P25

alfa-tujon

beta-tujon

borneol

P03

P15

-1.0

-0.5

0.5

1.0

1.5

-2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.5 1.0 1.5

PC1 (46.78%)

PC

2 (

18

.09

%)

A - alfa-tujonskiB - beta-tujonskiC - kamforni

3 kemotipa:

Kemotip A - alfa-tujonski B - beta-tujonski C - kamforni

ZEMLJOPISNA RASPODJELA KEMOTIPOVAZEMLJOPISNA RASPODJELA KEMOTIPOVA

1 Šušnjevica

2 Kamenjak

3 Krk

4Stara Baška

5 Cres

6 Lošinj

7 Vratnik

8 Karlobag

9 Pag

10 Dugi Otok

11 Otišina

12 Pirovac

13 Zrmanja

14

Šparadići

15

Vinišće

16

Unešić

17

Biokovo

18

Runovići

19

Mostar

20

Međugorje

21

Hvar

22

Vis

23

Pelješac

24

Mljet

25

Konavle

- niska korelacija između zemljopisne i biokemijske udaljenosti

GENETSKA UDALJENOST IZMEĐU POPULACIJAGENETSKA UDALJENOST IZMEĐU POPULACIJA

22 Vis

24 Mljet

25 Konavle

19 Mostar

01 Šušnjevica

05 Cres

02 Kamenjak

03 Krk

04 Stara Baška

06 Lošinj

20 Međugorje07 Vratnik

08 Karlobag

09 Pag

15 Vinišće

18 Runovići

11 Otišina 12 Pirovac

16 Unešić

13 Zrmanja

10 Dugi otok

14 Šparadići

23 Pelješac

21 Hvar 17 Biokovo

95 665059

95

51

64

81

60

6388

sjeverniJadran

srednjiJadran

južni Jadran


- utvrđeni kemotipovi – ishodišni materijal u oplemenjivačkim programima

- prikupljanje samoniklih populacija - opasnosti od smanjenja genetske

raznolikosti (prioriteti pri očuvanju)

DALMATINSKI BUHAČ DALMATINSKI BUHAČ

((Tanacetum cinerariifolium Tanacetum cinerariifolium / Trevir./ Sch. Bip.)/ Trevir./ Sch. Bip.)

Biokemijska analiza

MetodaUltrazvučna ekstrakcija;HPLC - DAD

Svojstva

Ukupni piretrin; 6 aktivnih sastavnica piretrina

- biljni materijal: 25 populacija x 25 biljaka

P03

P18P24

P12

P04 P19

P22

P25

P10

P20

P13P06

P11

P14

P15

P05

P23

P17P16

P09

P01

P08

Jasmolin I

Piretrin I

Cinerin II

Jasmolin II

Piretrin II

P07

P02

P21

Cinerin I

-1.5

-1.0

-0.5

0.5

1.0

1.5

-1.5 -1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0

PC1 (56.08%)

PC

2 (

29.2

9%

)

Kemotipovi: A B C D E

UTVRĐIVANJE KEMOTIPOVAUTVRĐIVANJE KEMOTIPOVA

1Premantura

2 Osor

3 Cres

4 Mali Lošinj

5 Krk

6Gornja Klada

7 Senj

8 Ugljan

9 Pašman

10 Zlarin

11 Primošten

12 Vis

13 Čiovo

14 Šolta

15 Brač

16 Hvar

17 Omiš

18 Lastovo

19

Kotiški St.

20 Lađana

21 R. Vlaška

22 Kozjak

23 Pelješac

24 Mljet

25 Konavle

ZEMLJOPISNA RASPODJELA KEMOTIPOVAZEMLJOPISNA RASPODJELA KEMOTIPOVA

- niska korelacija između zemljopisne i biokemijske udaljenosti

Kemotip A B C D E


- nađene populacije s visokim sadržajem piretrina - oplemenjivački programi

- utvrđeni kemotipovi različite insekticidne aktivnosti - važan omjer piretrina I i piretrina II

- očuvanje autohtonih biljnih genetskih izvora

HVALA NA POZORNOSTI!HVALA NA POZORNOSTI!

[email protected]

[email protected]

„europski dani agro i eko inovacija“ 05. svibnja 2011. – višnjica

Documents