europejski instytut ekonomiki rynkÓw …. zbigniew... · 2 Łatwiej będzie wielbłądowi...

1

Zbigniew J. BoczekZbigniew J. Boczek

EUROPEJSKI INSTYTUT EKONOMIKI RYNKÓW

PROJECT MANAGEMENT

Vice-President of SIDiR

2

Łatwiej będzie wielbłądowi

przejść przez ucho igielne,

gdy je nasmarujemy.

ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY WARUNKAMI

KONTRAKTOWYMI FIDIC, A WYMOGAMI

POLSKIEGO PRAWA I KONIECZNOŚĆ

REGULACJI W WARUNKACH

KONTRAKTOWYCH SZCZEGÓLNYCH

Wykonanie, albo zaprojektowanie

i wykonanie robót budowlanych

w rozumieniu ustawy Prawo

budowlane, a także wykonanie

robót budowlanych z pomocą

podwykonawców, zgodnie

z wymaganiami określonymi

przez zamawiającego.

3

4

WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC

• Ponad 60 lat doświadczeń w realizacji inwestycji (!).

• Warunki Kontraktowe FIDIC zostały wykorzystane po wojnie w realizacji przedsięwzięć finansowanych przez

Bank Światowy i EBOR.

• Warunki Kontraktowe FIDIC pozostają w zasadniczej zgodności z Ustawą Prawo zamówień publicznych, Kodeksem cywilnym, oraz Kodeksem postępowania cywilnego.

5

OGÓLNE ZASADY REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ

WEDŁUG PROCEDUR FIDIC

• Jednolite procedury realizacji inwestycji na całym świecie – ułatwienie dla zaangażowanego personelu

• Istotą jest utrzymanie rozsądnej równowagi między wymaganiami i interesami zainteresowanych stron –sprawiedliwy podział ryzyka, zagrożeń i odpowiedzialności.

• Zrównoważone rozłożenie ryzyka między Zamawiającego i Wykonawcę.

Warunki Kontraktowe FIDIC A PRAWO POLSKIE

• WARUNIKI KONTRAKTOWE FIDIC ZOSTAŁY

OPRACOWANE DLA KONTRAKTÓW

MIĘDZYNARODOWYCH, SZCZEGÓLNIE

KOMERCYJNYCH, A PONADTO WEDŁUG

REGUŁ BRYTYJSKICH, GDZIE OBOWIĄZUJE

COMMON LAW (prawo powszechne tworzone

przez sędziów w procesie wyrokowania)

• W POLSCE OBOWIĄZUJE PRAWO

STANOWIONE

6

WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC

W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH

(podstawy prawne wykorzystania)

7

Ustawa P.z.p.

Art. 139 ust. 1. Do umów w sprawach

zamówień publicznych, stosuje się przepisy

ustawy Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy

P.z.p. nie stanowią inaczej.

Art. 139 ust. 2 Umowa wymaga, pod rygorem

nieważności, zachowania formy pisemnej …

Kodeks cywilny

Art. 77 § 1. Uzupełnienie lub zmiana umowy

wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa

lub strony przewidziały w celu jej zawarcia.8

Umowa na roboty budowlane

• Art. 3531. Strony zawierające umowę mogą ułożyć

stosunek prawny według swego uznania, byleby

jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości

(naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia

społecznego.

• Art. 58. § 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą

albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna,

chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek,

w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych

postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie

przepisy ustawy.

• Art. 65 . § 2. W umowach należy raczej badać, jaki był

zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na

jej dosłownym brzmieniu. 9

KODEKS CYWILNY

• Art. 384. § 1. Ustalony przez jedną ze

stron wzorzec umowy, w szczególności

ogólne warunki umów, wzór umowy,

regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został

jej doręczony przed zawarciem umowy.

• Art. 385. § 1. W razie sprzeczności treści

umowy z wzorcem umowy strony są

związane umową.

10

KODEKS CYWILNY

11

Warunki Kontraktowe FIDICw realizacji inwestycji budowlanych

• KLAUZULA 1.13 [Zgodność z Prawami]

Wykonując Kontrakt, Wykonawca będzie

przestrzegał państwowe (lub lokalne)

prawodawstwo, ustawy, rozporządzenia

i inne akty prawne, przepisy, oraz

regulaminy wydane przez jakąkolwiek

prawnie ustanowioną publiczną władzę.

Warunki Kontraktowe FIDIC odwołują się do zgodności

z miejscowym Prawem Kraju (uznają nadrzędność tego prawa).

12

WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC WPISUJĄ SIĘ

W PRAWNIE DOPUSZCZALNE ZMIANY ZAWARTEJ UMOWY

(art. 144 Ustawy P.z.p.)

1. UMOWY ZAWARTE PO 24.10.2008 r.

Zakaz zmian, chyba że zamawiający

przewidział możliwość dokonania takiej

zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub siwz,

oraz określił warunki takiej zmiany.

2. UMOWY ZAWARTE PRZED 24.10.2008 r.

Można dokonać zmiany zawartej umowy, tylko gdy zachodzą

okoliczności, których nie niemożna było przewidzieć w chwili

zawarcia umowy, lub zmiany te są korzystne dla Zamawiającego.

ZGODNOŚĆ WARUNKÓW

KONTRAKTOWYCH FIDIC

Z PRZEPISAMI KODEKSU

CYWILNEGO, DO KTÓREGO

UREGULOWAŃ ODWOŁUJE SIĘ

USTAWA P.z.p.

ORAZ PRZEPISY USTAWY P.z.p.

13

Ocena zgodności wykorzystania

Warunków Kontraktowych FIDIC

w zamówieniach publicznych

• Po pierwsze „zgodność z Prawem polskim”

• Po drugie „rozważamy dopuszczalność

zapisów Warunków Kontraktowych FIDIC

w zgodności z Prawem polskim”

• Po trzecie - przygotowujemy

Warunki Kontraktowe Część Szczególna

w zgodności z Prawem polskim14

15

Warunki Kontraktowe FIDIC

1.9 [Opóźnienie Rysunków lub instrukcji]

Wykonawca powiadomi Inżyniera jeżeli

pojawi się możliwość opóźnienia, lub

przerwania Robót z powodu opóźnienia

dostarczenia Wykonawcy jakiegokolwiek

rysunku lub instrukcji w racjonalnie

określonym czasie.

16


Subklauzula 4.12 [Nieprzewidywalne warunki fizyczne].

Oznaczają warunki fizyczne które napotka Wykonawca na terenie budowy, a które były racjonalnie niemożliwe do przewidzenia przez doświadczonego Wykonawcę, do daty składania dokumentów ofertowych.

Wówczas Wykonawca ma prawo wystąpić o przedłużenie czasu na wykonanie, oraz dodatkową płatność.

17

KODEKS CYWILNY

Art. 651. Jeżeli dostarczona przez

inwestora dokumentacja, teren budowy,

maszyny lub urządzenia nie nadają się do

prawidłowego wykonania robót albo jeżeli

zajdą inne okoliczności, które mogą

przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu

robót, wykonawca powinien niezwłocznie

zawiadomić o tym inwestora.

18


• 4.4 [Podwykonawcy] Wykonawca będzie w pełni odpowiedzialny za działania lub uchybienia każdego Podwykonawcy, jego przedstawicieli lub pracowników, tak jakby to były działania lub uchybienia Wykonawcy. Jeżeli w Warunkach Szczególnych nie podano inaczej, to:

a) uprzednia zgoda Inżyniera będzie uzyskiwana na innych proponowanych Podwykonawców;

b) z nie mniej niż 28-dniowym wyprzedzeniem, Wykonawca powiadomi Inżyniera o zamierzonej dacie rozpoczęcia pracy każdego Podwykonawcy i o rozpoczęciu takiej pracy na Placu Budowy; oraz

c) każde podzlecenie będzie zawierało postanowienia upoważniające Zamawiającego do wymagania, aby podzlecenie zostało scedowane na Zamawiającego w przypadku wypowiedzenia Kontraktu na mocy Subklauzuli 15.2 [Odstąpienie przez Zamawiającego z winy Wykonawcy].

19

KODEKS CYWILNY

• Art. 6471 § 2. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

• Art. 6471 § 5. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.

20


• 4.22 [Zabezpieczenie Placu Budowy] Jeżeli nie jest inaczej podane w Warunkach Szczególnych, to:

a) Wykonawca będzie odpowiedzialny za niedopuszczenie osób nieupoważnionych na Plac Budowy …..

• 4.23 [Działania Wykonawcy na Placu Budowy]

Wykonawca ograniczy prowadzenie swoich działań do Placu Budowy i do wszelkich dodatkowych obszarów, jakie mogą być uzyskane przez Wykonawcę i uzgodnione z Inżynierem jako obszary robocze.

21

KODEKS CYWILNY

Art. 652. Jeżeli wykonawca przejął

protokolarnie od inwestora teren budowy,

ponosi on aż do chwili oddania obiektu

odpowiedzialność na zasadach ogólnych

za szkody wynikłe na tym terenie.

22

Warunki Kontraktowe FIDIC• 10.1 [Przejęcie Robót i Odcinków]

Jeżeli Próby Końcowe zakończą się powodzeniem, to Roboty będą przejęte przez Zamawiającego, kiedy Roboty zostaną ukończone zgodnie z Kontraktem, Świadectwo Przejęcia dla Robót zostanie wystawione.

• 10.2 [Przejęcie części Robót] Inżynier może, według wyłącznego uznania Zamawiającego, wystawić Świadectwo Przejęcia dla jakiejkolwiek części Robót Stałych. Zamawiający nie będzie użytkował żadnej części Robót, jeżeli i dopóki Inżynier nie wystawi Świadectwa Przejęcia dla tej części. Jeżeli jednak Zamawiający użytkuje jakąkolwiek część Robót przed wystawieniem Świadectwa Przejęcia, to:

a) część, która jest użytkowana, będzie uważana za przejętą z datą, z którą zaczęła być użytkowana,

b) od tej daty, Wykonawca przestanie być odpowiedzialny za opiekę nad taką częścią i odpowiedzialność przejdzie wtedy na Zamawiającego, oraz

c) Inżynier, jeśli Wykonawca sobie zażyczy, wystawi Świadectwo Przejęcia dla tej części.

23

KODEKS CYWILNY

Art. 654. W braku odmiennego

postanowienia umowy inwestor

obowiązany jest na żądanie wykonawcy

przyjmować wykonane roboty częściowo,

w miarę ich ukończenia, za zapłatą

odpowiedniej części wynagrodzenia.


11.1 Ukończenie zaległej pracy

i usunięcie wad

aby zapewnić, że Roboty i Dokumenty

Wykonawcy i każdy Odcinek będą w stanie

wymaganym przez Kontrakt (oprócz

zwyczajnego zużycia), to Wykonawca przed

upływem odnośnego Okresu Zgłaszania Wad

lub po nim tak szybko, jak będzie to

praktycznie możliwe, ukończy zaległą pracę

i usunie wady.24

25

KODEKS CYWILNY

Art. 637 § 1. Jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może żądać

ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu

zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po

bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie

naprawy. Przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała

nadmiernych kosztów.

§ 2. Gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności

wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w

czasie odpowiednim, zamawiający może od umowy odstąpić,

jeżeli wady są istotne; jeżeli wady nie są istotne, zamawiający

może żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku.

To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujący zamówienie nie

usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego.


12 Obmiary i wycena12.1 Obowiązkowe obmiary Robót

– Roboty winny być mierzone i wyceniane zgodnie z niniejszą

Klauzulą.

– Kiedy tylko Inżynier wymaga, aby jakakolwiek część Robót

została mierzona, to uprzedza o tym Przedstawiciela

Wykonawcy

14.1 Cena Kontraktowa

– Układając Warunki Szczególne, trzeba zwrócić uwagę na

kwotę(y) i terminarz płatności dla Wykonawcy.

– wszelkie ilości jakie mogą być ustalone w Przedmiarze Robót lub

innym Wykazie są ilościami szacunkowymi i nie należy ich brać

pod uwagę jako ilości rzeczywistych i prawidłowych:

– Robót, których wykonania wymaga się od Wykonawcy

26

27

USTAWA PRAWO ZAMÓWIEŃ

PUBLICZNYCHPrzepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie regulują zasad ustalania wynagrodzenia w umowach o zamówienie publiczne i jego sposobu rozliczenia w trakcie realizacji umowy. Przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umów na roboty budowlane również nie regulują zasad ustalenia i rozliczenia wynagrodzenia o roboty budowlane. W związku z powyższym strony zawierające umowę o zamówienie publiczne na roboty budowlane mogą ułożyć stosunek prawny w tym zakresie według swego uznania, tylko aby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego -[Art. 3531 k.c. - Zasada swobody umów].


13.1 Prawo do zmieniania• Zmiany mogą być zainicjowane przez Inżyniera

w jakimkolwiek momencie przed wystawieniem Świadectwa

Przejęcia Robót, albo przez danie polecenia, albo przez

wyrażenie życzenia, aby Wykonawca przedłożył propozycję.

• Wykonawca zrealizuje i będzie ponosił odpowiedzialność

za każdą Zmianę, chyba że Wykonawca da bezzwłocznie

Inżynierowi powiadomienie podające (z uzasadniającymi

szczegółowymi informacjami), że Wykonawca nie może

z łatwością otrzymać Dóbr wymaganych do Zmiany.

Po otrzymaniu tego powiadomienia, Inżynier anuluje,

potwierdzi lub zmieni swoje polecenie.

28

USTAWA P.z.p

Art. 140.

• 1. Zakres świadczenia wykonawcy

wynikający z umowy jest tożsamy

z jego zobowiązaniem zawartym

w ofercie.

• 3. Umowa jest nieważna w części

wykraczającej poza określenie

przedmiotu zamówienia zawarte

w specyfikacji istotnych warunków

zamówienia.29


13.8 Korekty wynikające ze zmian kosztu

Jeśli niniejsza Subklauzula ma zastosowanie, to kwoty

płatne Wykonawcy będą korygowane dla oddania

wzrostów lub spadków kosztu robocizny, Dóbr

i innych nakładów na Roboty, przez dodanie lub

potrącenie kwot określonych za pomocą formuł

przepisanych niniejszą Subklauzulą.

13.7 Korekty wynikające ze zmian stanu prawnego

Cena Kontraktowa będzie skorygowana, aby uwzględnić

każdy wzrost lub obniżkę Kosztu, wynikającą z jakiejś

zmiany w Prawach w Kraju

30

• Art. 3581. § 2. Strony mogą zastrzec

w umowie, że wysokość świadczenia

pieniężnego zostanie ustalona według

innego niż pieniądz miernika wartości.

31

KODEKS CYWILNY

32


15.2 [Odstąpienie przez Zamawiającego]

Zamawiający uprawniony będzie do

odstąpienia od Kontraktu, jeżeli

Wykonawca nie spełnia jakiegokolwiek

ze swoich zobowiązań według Kontraktu.

33

KODEKS CYWILNY

• Art. 635. Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

• Art. 636. § 1. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.


16.1 Uprawnienie Wykonawcy do zawieszenia pracy

Jeżeli Inżynier nie dokona poświadczenia zgodnie

z Subklauzulą 14.6 [Wystawienie Przejściowych

Świadectw Płatności], lub Zamawiający nie zastosuje

się do Subklauzuli 2.4 [Organizacja finansowania przez

Zamawiającego] lub Subklauzuli 14.7 [Płatność], to

Wykonawca może, po daniu Zamawiającemu

powiadomienia z nie mniej niż 21-dniowym

uprzedzeniem, zawiesić pracę (lub zmniejszyć jej

tempo), jeżeli i dopóki Wykonawca nie otrzyma

Świadectwa Płatności, rozsądnych dowodów lub

płatności, w zależności od przypadku i jak opisano

w powiadomieniu.34

Art. 488. § 2. Jeżeli świadczenia

wzajemne powinny być spełnione

jednocześnie, każda ze stron może

powstrzymać się ze spełnieniem

świadczenia, dopóki druga strona nie

zaofiaruje świadczenia wzajemnego.

35

KODEKS CYWILNY

PODSUMOWANIE

36

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

JEST NADRZĘDNE

NAD

KODEKSEM CYWILNYM

i

WARUNKAMI KONTRAKTOWYMI

FIDIC, KTÓRE SĄ TYLKO WOLĄ

UMAWIAJĄCYCH SIĘ STRON37

1 Wniosek:

38

Do umów na roboty budowlane

w zamówieniach publicznych

stosuje się przepisy

Kodeksu cywilnego,

o ile nic innego

nie wynika z ustawy P.z.p. (art. 139 ust. 1 P.z.p).

2 Wniosek:

39

Przepisy

Kodeksu cywilnego,

dopuszczają wzorzec umowy,

a w szczególności

ogólne warunki umów

i wzory umów …

3 Wniosek:

• UMOWNE WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC

W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH,

BĘDĄCE WOLĄ UMAWIAJĄCYCH SIĘ STRON,

NIE MOGĄ BYĆ NIEZGODNE

Z OBOWIĄZUJĄCYM W POLSCE PRAWEM

• JEŻELI WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC

SĄ CZĘŚCIOWO NIEZGODNE Z POLSKIM

PRAWEM, TO NALEŻY WPROWADZIĆ

UREGULOWANIA SZCZEGÓLNE (WARUNKI

SZCZEGÓLNE) MODYFIKUJĄCE LUB

ZMIENIAJĄCE WARUNKI OGÓLNE DO

ZGODNOŚCI Z PRAWEM POLSKIM40

4 Wniosek:

JEŻELI JEDNAK STRONY ZAWARŁY

UMOWĘ (KONTRAKT) Z ZAPISAMI

NIEZGODNYMI Z OBOWIĄZUJĄCYM

W POLSCE PRAWEM, TO TAKIE

ZAPISY SĄ NIEWAŻNE Z MOCY

PRAWA, CHYBA ŻE W MIEJSCE

NIEWAŻNYCH ZAPISÓW UMOWNYCH

WCHODZĄ ODPOWIEDNIE PRZEPISY

USTAWY

41

5 Wniosek:

europejski instytut ekonomiki rynkÓw …. zbigniew... · 2 Łatwiej będzie wielbłądowi...

Documents