IMIGRACJA STUDENTÓW ZAGRANICZNYCH DO UE JAKO TEMAT BADAWCZY

EUROPEJSKIEJ SIECI MIGRACYJNEJJoanna Jaracz de Czartoszewska

Krajowy Punkt Kontaktowy ESM w Polsce

Europejska Sieć Migracyjna ustanowiona Decyzją Rady 2008/381/WE z dnia 14 maja 2008 r.

Cel ESM: zaspokajanie zapotrzebowania instytucji Wspólnoty oraz organów i instytucji państw członkowskich na informacje, poprzez

dostarczanie aktualnych, obiektywnych, wiarygodnych i porównywalnych informacji o migracji i azylu, które pomogą

kształtować politykę Unii Europejskiej (UE). Sieć dostarcza również takich informacji ogółowi społeczeństwa.

ESM tworzą – obok Komisji Europejskiej – krajowe punkty kontaktowe ustanawiane w poszczególnych państwach członkowskich.

NO

SE

FI

EELV

LT

PL

SKCZ

HUATSI

RO

BG

GR

CY

DE

DK

NLBELU

FR

ITES

PT

UKIE

Państwa uczestniczące w pracach Europejskiej Sieci

Migracyjnej

MT

Temat badania – propozycja KPK ESM z CZ oraz IE zgłoszona w połowie 2011 roku

Kontekst badania: Znaczący udział studentów w populacji obywateli państw

trzecich w państwach UE (oddziaływanie na sytuację gospodarczą, rynek pracy, systemy edukacyjne etc.);

Konsultacje w ramach UE w sprawie stopnia transpozycji Dyrektywy Rady 2004/114/WE („studenckiej”) oraz barier

w wykorzystaniu jej potencjału

Problemy badawcze – w jakim stopniu polityka państwa wpływa na zwiększanie zainteresowania podejmowaniem studiów przez obywateli państw trzecich; W jakiej skali migracje edukacyjne do UE są wykorzystywane do celów innych niż nauka;

Osiąganie równowagi pomiędzy przyciąganiem zagranicznych studentów a zapobieganiem nadużywania „ścieżki studenckiej” wyzwaniem dla polityki imigracyjnej Wspólne specyfikacje dla wszystkich państwuczestniczących w badaniu

Dyrektywa Rady 2004/114/WE – warunki przyjmowania obywateli państw trzecich w celu podejmowania studiów (nie dotyczy IE, UK, DK, NO)

Dostęp do studiów, rozmaite aspekty dotyczące zezwoleń pobytowych, możliwości pracy w trakcie studiów i po ich zakończeniu – bardzo zróżnicowane w UE;

W badaniu ESM próba zidentyfikowania luk i wskazania obszarów problematycznych, które powinny zostać ulepszone w nowej Dyrektywie

Przyciąganie studentów:Działania podejmowane przez państwa członkowskie, czynniki zwiększające atrakcyjność studiowania w danym państwie, umowy międzynarodowe z państwami trzecimi,

Dostęp do studiów, rozmaite aspekty dotyczące zezwoleń pobytowych, możliwości pracy w trakcie studiów i po ich zakończeniu – bardzo zróżnicowane w UE;

Sprzyjanie wewnątrzunijnej mobilności studentów

Ułatwienia dotyczące wjazdu i pobytu w państwach członkowskich:specjalne procedury dla studentów, programy, (ewentualny) wpływ rodzaju studiów na ułatwienia wjazdu/pobytu,

(uzyskanie/przedłużenie) zezwolenia na pobyt – poprzedzone koniecznością uzyskania wiz; uzyskanie wizy uwarunkowane spełnieniem (różnych) kryteriów, czas trwania procedur zwłaszcza w kontekście specyfiki roku akademickiego, powody i skala odmów wydania wiz/zezwoleń na pobyt

Dostęp do (praktycznych) informacji dot. warunków admisji Aktualność informacji, łatwość ich odszukania, forma ich przedstawienia, odpowiedzialne instytucje i organizacje, wykorzystywanie narzędzi komunikacji stosowanych w UE (m.in. Portalu Imigracyjnego)

Dostęp do rynku pracy Możliwość pracy w trakcie studiów, zapewnienie możliwości pozostania w państwie członkowskim UE w celu znalezienia pracy po ukończeniu studiów

Struktura raportów krajowych:1)Metodologia2)Krajowy system szkolnictwa wyższego w kontekście studentów zagranicznych (struktura, bieżąca polityka /strategia państwa oraz plany na przyszłość) 3)Praktyczne i prawne kwestie odnoszące się do przyjmowania cudzoziemców na studia (m.in. kampanie promocyjne, procedury wizowe i odnoszące się do legalizacji pobytu, uznawalność wykształcenia, odpłatność i stypendia, upowszechnianie informacji o warunkach studiowania, możliwość wykonywania pracy, dostęp do świadczeń zdrowotnych, uprawnienia członków rodziny, status po zakończeniu studiów, obserwowane nadużycia „ścieżki studenckiej” i ich skala

Struktura raportów krajowych – c.d.:

4) Współpraca międzynarodowa (umowy międzypaństwowe dwustronne i wielostronne, umowy pomiędzy uczelniami, współpraca z organizacjami UE/MN, ułatwianie mobilności wewnątrzunijnej – Erasmus Mundus – oraz mobilności pozaunijnej) – doświadczenia dotychczasowe, plany na przyszłość. 5) Wpływ studentów zagranicznych na sytuację danego państwa członkowskiego (sytuacja samych uczelni, rynek pracy, demografia, obecność zagadnienia w debatach publicznych etc.)6) KonkluzjeDane statystyczne – lata 2006-2011 (Eurostat, dane krajowe)

www.emn.europa.eu