europa, eb, espainia eta euskadi aurkezpena

EGILEA: Mentxu Gandarias Ipiña

EUROPAKO ESTATUAK,

EB, ESPAINIA eta

EUSKADI

EUROPA

EUROPAKO ESTATUAK

EB

ESPAINIA

SISTEMA POLITIKOA

LURRALDE-ANTOLAKETA

ESKUALDEEN ARTEKO

DESOREKA

Europako, Espainiako eta Euskadiko antolaket politikoa

EUSKAL

HERRIA

IPAR EUSKAL HERRIA

HEGO EUSKAL HERRIA: EAE eta NAFARROA

Europako estatuak Europako mapa politikoa

GEOGRAFIA POLITIKOA: EUROPA ZKIA HERRIALDEA HIRIBURUA

ALBANIA Tirana

ALEMANIA Berlin

ANDORRA Andorra La Vella

AUSTRIA Viena

BELGIKA Brusela

BIELORRUSIA Minsk

BOSNIA-HERZEGOVINA Sarajevo

BULGARIA Sofía

DANIMARKA Kopenhage

ERRUMANIA Bukarest ERRUSIA Mosku

ERRESUMA BATUA Londres

ESLOVAKIA Bratislava

ESLOVENIA Ljubliana

ESPAINIA Madril ESTONIA Tallinn

FINLANDIA Helsinki FRANTZIA Paris

GREZIA Atenas

HOLANDA (HERBEHEREAK) Ámsterdam

HUNGARIA Budapest IRLANDA Dublín

ISLANDIA Reykjavik

ITALIA Erroma

KROAZIA Zagreb

LETONIA Riga

LIECHNSTEIN Vaduz

LITUANIA Vilnius

LUXENBURGO Luxenburgo

MAZEDONIA Skopje

MALTA Valleta

MOLDAVIA Chisinau

MONAKO Monako

MONTENEGRO Podgorica

NORVEGIA Oslo

POLONIA Varsovia

PORTUGAL Lisboa

SAN MARINO San Marino

SERBIA Belgrado

SUEDIA Stockholm

SUITZA Berna

TXEKIA Praga

UKRAINA Kiev

VATIKANO HIRIA Vatikano Hiria

ZIPRE Nikosia

46 ARMENIA Erevan

47 AZERBAIJAN Baku

48 GEORGIA Tbilisi 49 TURKIA Ankara

Europako estatuak


•49 ESTATU

•ESTATU BERRIAK AZKEN URTEOTAN. ARRAZOIAK

ALEMANIAREN BATUKETA

ANTZINAKO SESB-SOBITAR ERREPUBLIKA SOZIALISTEN BATASUNAREN ZATIKETA

TXEKOSLOVAKIAREN ZATIKETA

YUGOSLAVIAREN ZATIKETA

ALEMANIAREN BATUKETA

YUGOSLAVIAREN ZATIKETA

Europako estatuak

TXEKOSLOVAKIAREN ZATIKETA

SORTZE-DATAK?

TAMAINA GEOGRAFIKOA?

BIZTANLERIA?

Europako estatuak

BERDINAK DIRA

GUZTIAK?

ABERASTASUNA?

EZ!!!!!

HEDADURA

Europan, oso

tamaina

desberdineko

herrialdeak daude.

Itsasoa irizpidetzat

hartuta, itsasaldekoak

eta barrualdekoak

bereizten dira.

Normalean, lurralde-

jarraipena daukate

estatuek, baina batzuk

zatikatuta daude.

Europan, oso biztanle

kopuru desberdineko

herrialdeak daude.

Herrialde bakoitzeko

biztanleen

aberastasuna da

europarrak gehien

banantzen dituena.

Errusia da

Europako eta

munduko

herrialderik

handiena.

Vatikanoa da

munduko estaturik

txikiena.

Eslovakia eta Austria

barrualdeko

herrialdeak dira.

Estonia eta Bulgaria

itsasaldeko herrialdeak

dira.

Erresuma Batua eta

Errusia zenbait lur-

masatan hedatzen dira.

Italia herrialde zulatua da,

San Marino eta Vatikanoa

bere lurraldean baitaude.

Errusia da estaturik

jendeztatuena,

142 milioi biztanle

dauzka.

Vatikanoak dauka

biztanle gutxien,

1.000.

Luxenburgo da

erosteko ahalmen

handiena duen

estatua.

Moldavia eta Georgia

dira biztanleko

errenta txikiena duten

herrialdeak.

KOKAPENA FORMA BIZTANLERIA ABERASTASUNA

Europako estatuak

BERDINAK DIRA

GUZTIAK?

Europar Batasuna

Europar Batasuna

•Bigarren Mundu Gerra (1939-1945) amaitzean, Europa eta

mundua bi bloketan zatituta geratu zen ( kapitalista/AEB eta

komunista/SESB).

•Europa batua sortzeko beharra. Arrazoiak:

•Europan beste gatazka armatu bat saihestea, bakea

indartzea.

•Munduko 3.potentzia sortzeko nahia. Europako

herrialdeen arteko lehiak ekidin eta ekonomiak

koordinatzeko beharra

EUROPAR BATASUNAREN JATORRIA

Europar Batasuna

1951. Parisko Itunean, Europako Ikatz eta Altzairuaren Elkartea

(EIAE=CECA) edo ikatz eta altzairuaren merkatu bateratua sortu zuten

Belgikak,Holandak, Luxenburgok, Frantzia, Alemaniako Errepublika

Federala eta Italiak.

1957. Erromako Itunean, aurreko estatuek erakunde berri bi sortu zuten:

•EUROTOM edo Europako Atomo Energiaren Elkartea.

•Europako Ekonomi Elkartea (EEE=CEE).

Helburuak :

•Ekonomia sektoreak indartzea eta Europako kideen lehiakortasuna

handitzea.

•Gizarte bidezkoagoa lortzea

Neurriak:

•Ekonomia-politika bateratua garatzea (nekazaritza eta garraioa)

•Kideen arteko muga-zergak kentzea

•Kide ziren herrialdeetan pertsona, salgai, zerbitzu eta kapitalen

joan-etorri askea ezartzea .

•Erkidegoko Zuzenbidea garatzea politikan lankidetza estutu zen.

EUROPAR BATASUNAREN

LEHENDABIZIKO URRATSAK

Europar Batasuna

ITUNEN BIDEZ ERAKUNDEA GAUZATUZ JOAN ZEN

…

Europar Batasuna

1992. Maastricht-en, batasun ekonomikoaz gain (eurorako epeak

markatu ziren), batasun politikoak ere pisu gehiago zuen itunean. Kohesio

soziala eta elkartasuna bultzatu nahi ziren. EEE izena baztertu eta EB

(Europako Batasuna=Unión Europea) hartu zen.

2002. Batasun ekonomikoa eta monetarioa bultzatzeko: euroa, moneta

bakarraren hasiera.

2007. Lisboa. Europako Parlamentuaren ahalmenaren zabalkuntza.

Batasun politikorako urrats gehiago. Eskubideen gutuna.

EUROPAR BATASUNAREN

HEDAPENA

II. MUNDU GERRA

Europaren suntsipena

EKONOMIAREN

GARAPENAREN

SUSTAPENA

UNIÓN ECONÓMICA

Políticas económicas

comunes

Euro

CONSTITUCIÓN DE LA CEE

EB-REN SORRERA

COOPERACIÓN

PARA LA PAZ

POLITIKAREN

BATASUNA

Politika bateraturik

ez.

ESTATU BERRI BATEN

ERAKETA??

HERRIALDE KIDEEN

ARTEKO ALDE

HANDIA

EKONOMIAREN

BATASUNA

Ekonomia-politika

bateratuak.

Euroa.

EEE-REN SORRERA BAKERAKO

ELKARLANA

Europar Batasuna

EUROPAR BATASUNAREN ERAKUNDE NAGUSIAK

INSTITUZIOAK OSAKETA EGINKIZUNAK

EUROPAR

BATASUNEKO

KONTSEILUA

EUROPAR

BATASUNEKO

MINISTROEN

KONTSEILUA

EUROPAKO

BATZORDEA

EUROPAKO

PARLAMENTUA

JUSTIZIA

AUZITEGIA

KONTUEN

AUZITEGIA

ER

AB

AK

IA

KO

NT

RO

LA

E

JE

KU

ZIO

A



EUROPAR

BATASUNEKO

KONTSEILUA

Estatuetako gobernu buruak + Europako

Batzordeko presidentea.

Urtean bi aldiz batzen da.

Goreneko organo politiko exekutiboa/betearazlea.

Batasuneko jarraibide nagusiak, ardatzak (batasunaren

garapena, ekonomia eta gizarte politikak, kanpo politikak)

zehazten ditu, eta lehentasunak zehazten ditu.

EUROPAR

BATASUNEKO

MINISTROEN

KONTSEILUA

Herrialdeetako ministroek parte hartzen dute

eta elkartzen dira aztertzen diren gaien arbera.

Aginte betearazlea du.

Erabakirik garrantzitsuenak hartzen ditu

EB-ko polítika eta kanpo -harremanak zehazten ditu

Legegintza ahalmena du Parlamentuarekin batera eta

aurrekontu-eskuduntzak ere baditu

EUROPAKO

BATZORDEA

EUROPAKO

PARLAMENTUA

JUSTIZIA

AUZITEGIA

KONTUEN

AUZITEGIA

ER

AB

AK

IA

KO

NT

RO

LA

E

JE

KU

ZIO

A



EUROPAR

BATASUNEKO

KONTSEILUA








EUROPAR

BATASUNEKO

MINISTROEN

KONTSEILUA


eta elkartzen dira aztertzen diren gaien

arabera.






EUROPAKO

BATZORDEA

Estatu-kideen gobernuek adostasunez bost

urteko agintaldirako aukeraturiko 28 komisariok

osatzen dute eta bakoitzak elkarteko politika

esparru baten ardura dauka.

Erakunde iraunkorra, aginte betearazlea.

Lege eta itunak betetzen direla ziurtatzea

Batasunaren aurrekontua kudeatzea eta legeak

proposatzea

EUROPAKO

PARLAMENTUA

JUSTIZIA

AUZITEGIA

KONTUEN

AUZITEGIA

ER

AB

AK

IA

KO

NT

RO

LA

E

JE

KU

ZIO

A



EUROPAR

BATASUNEKO

KONTSEILUA








EUROPAR

BATASUNEKO

MINISTROEN

KONTSEILUA


eta elkartzen dira aztertzen diren gaien

arabera.






EUROPAKO

BATZORDEA

Estatu-kideen gobernuek adostasunez bost

urteko agintaldirako aukeraturiko 28 komisariok

osatzen dute eta bakoitzak elkarteko politika

esparru baten ardura dauka.

Erakunde iraunkorra, aginte betearazlea.

Lege eta itunak betetzen direla ziurtatzea

Batasunaren aurrekontua kudeatzea eta legeak

proposatzea

EUROPAKO

PARLAMENTUA

•751 parlamentarik (biztanleriaren arabera)

osatzen dute, sufragio unibertsalez hautatuak

(bost urterik behin).

•Ideologiaren arabera eseritzen dira, ez

estatuka.

•Europar Batasuneko kontseiluarekin batera, Europako

legeak eta aurrekontuak, onartzea, eraldatzea edota

zuzentzea.

•Gainerako erakundeak kontrolatzea.

JUSTIZIA

AUZITEGIA •Herrialde bakoitzeko epaile bana (28)

Justizia-organo nagusia. Botere judiziala.

EBekolegeen inguruan sor daitezkeen tirabirak konpontzea

Itunen kontrola eta bermea

KONTUEN

AUZITEGIA 28 kide (Estatu bakoitzetik bat)

EB-ko diru-sarrerak eta gastuak kontrolatzen ditu .

Dirua aldez aurretik ezarritako aurrekontu eta helburuen

arabera inbertitzen duela egiaztatzen du.

ER

AB

AK

IA

KO

NT

RO

LA

E

JE

KU

ZIO

A

Europar Batasuna

Europar Batasuna

•Europar Batasunean sartzeko irizpide nagusiak:

Erakunde indartsuak izatea eta horiek demokrazia eta

giza eskubideak bermatzea

Merkatu-ekonomia izatea, lekiakorra

Beste kideek dituzten eginkizunak ere betetzea

•Kide berriak sartzeko unean beti eztabaidak pizten dira

•Egun 28 estatuk sortzen dute

•Estatu berriak daude “ate joka”. Hautagaiak dira: Turkia,

Serbia, Montenegro, Albania, …

EUROPAR BATASUNAREN

HEDAPENA

Europar Batasuna

Hasierako partaideak: Alemania, Franzia, Italia, BENELUX (Belgika,

Holanda eta Luxenburgo). (6)

1973. Danimarka, Irlanda eta Erresuma Batua (9)

1981. Grezia (10)

1986. Espainia eta Portugal (12)

1995. Austria, Suedia eta Finlandia (15)

1999. Euroaren jaiotza.

2004. Hamar herrialde gehiago : Estonia, Letonia, Lituania, Polonia,

Eslovakia, Txekia, Hungaria, Eslovenia, Malta eta Zipre (25).

2007. Errumania eta Bulgaria (27)

2013. Kroazia (28)

EUROPAR BATASUNAREN

HEDAPENA

Europar Batasuna URTEA HERRIALDEAK ZBKIA

1957

Alemaniar Errepublika Federala

Frantzia

Italia

Luxemburgo

Holanda

Belgika 6

1973

Danimarka Irlanda Erresuma Batua 9

1981 Grezia 10

1986 Espainia Portugal 12

1995

Austria Suedia Finlandia 15

2004

Estonia Letonia Lituania Polonia Eslovakia Txekiar Errepublika Hungaria Eslovenia Malta Zipre 25

2007 Errumania Bulgaria 27

2013 Kroazia 28

Europar Batasuna

HERRIALDE

ERATZAILEAK

Alemania

Frantzia

Italia

Belgika

Herbehereak

Luxenburgo

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Irlanda

Erresuma Batua

Danimarka

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Grezia

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Espainia

Portugal

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Alemaniako

Errepublika

Demokratikoa

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Suedia

Finlandia

Austria

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Estonia, Letonia,

Lituania, Polonia,

Txekiar Errepublika,

Eslovakia,

Hungaria, Eslovenia,

Malta, Zipre

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Errumania

Bulgaria

ERROMAKO ITUNA:

EEEren sorrera

(Europako Ekonomia Erkidegoa)

MAASTRICHTEKO ITUNA:

EBren sorrera

(Europar Batasuna)

1950 1970 1990

SARTUTAKO

HERRIALDEAK

Kroazia

2013

EUROPAR BATASUNAREN

HEDAPENA

2010

EUROPAR BATASUNA

Europar Batasuna EUROPAR BATASUNAREN

HEDAPENA

Europar Batasuna

Europar Batasuna

ETORKIZUNERAKO ERRONKAK

Ekonomia eredu

berria sortzea

Gizarte eta ingurumena

errespetatuz

Lehiakortasuna

handitzea

Hezkuntza eta

teknologia bultzatuz

Ondasunen

banaketa orekatua

bermatzea

Pobrezia eta

ezberdintasunen kontra

borrokatuz

Euroa indartzea Ekonomia politika

bateratua bultzatuz

EBko POLITIKA BATERATUAK

Europar Batasuna

Europar Batasuna BARNE-KONTRASTEAK MURRIZTEA

Estatuak oso diferenteak dira

(tamainaz, populazioaz, garapen

mailaz,…)

Europar Batasun orekatua

lortzeko estatuen arteko

diferentzia horiek murriztea da

oso inportantea.

KOHESIO FUNTSAK ETA

EGITURA-FUNTSAK ezinbestekoak

dira horretarako.

EBeko arazoak:

Ekonomikoak: baliabide eskasak

Politikoak:

Estatuetako gobernuak oso anitzak dira ideologikoki

Askotan ez da jarrera bateratua lortzen

Europar askok ez du proiektu komunean sinesten

Parlamentuak ez du botere handirik

Espainiako estatua

Espainiako estatua

ESTATU

DEMOKRATIKOA

1. artikulua

• 1. Espainia zuzenbide-estatu sozial eta demokratiko gisa eratzen da, bere ordenamendu juridikoaren balio gorentzat hartzen dituelarik askatasuna, justizia, berdintasuna eta pluralismo politikoa.

• 2. Subiranotasun nazionala Espainiako herriari dagokio, eta harengandik datozkio Estatuari botereak.

• 3. Espainiako estatuaren forma politikoa monarkia parlamentarioa da.

Espainiako estatua

HERRIAK DU SUBIRANOTASUNA

Espainiako estatua

• 1. Espainiako Koroa jaraunspenez jasoko dute Joan Karlos I.a Borboikoa maiestatearen oinordekoek, dinastia historikoaren jaraunsle legitimo izanik bera. Koroaren oinordetzan, premutasun- eta ordezkaritza-hurrenkera arauzkoari jarraituko zaio, aurreko lerroa lehenetsiz ondorengoei; lerro berean, gradu hurbilagoa urrunagoari; gradu berean, gizonezkoa emakumeari; eta, sexu berean, adin handiagokoa adin txikiagokoari.

• 3. Zuzenbidean deituriko lerro guztiak agortuz gero, Espainiaren interesei komenien zaien moduan Gorte Nagusiek hautatuko dute Koroaren oinordekoa.

• 4. Tronuan oinordeko izateko eskubidea duen norbait Erregearen edo Gorte Nagusien debeku espresuaren aurka ezkonduz gero, Koroaren oinordetzatik kanpo geldituko dira bera eta ondorengoak.

Espainiako estatua

Espainiako estatua

61. artikulua

• 1. Erregeak, Gorte Nagusietan aldarrikatzen dutenean, zin egingo du leial beteko dituela bere eginkizunak; Konstituzioa eta legeak gordeko eta gordearaziko dituela, eta herritarren nahiz autonomia-erkidegoen eskubideak errespetatuko dituela.

.

Espainiako estatua

Espainiako estatua

Estatu espainiarreko sistema politikoa

Espainiako estatua

Espainiako estatua

LURRALDE-ANTOLAKETA 1978ko KONSTITUZIOAREN ARABERA

2. art. Konstituzioa Espainiako nazioaren batasun zatiezinean oinarritzen da, hura

baita espainiar guztien aberri komun eta banaezina; Konstituzioak aitortu eta bermatu

egiten du Espainia osatzen duten nazionalitateen eta herrialdeen autonomia-

eskubidea, bai eta haien guztien arteko elkartasuna ere.

137. art. Lurraldeari dagokionez, estatua udalerritan, probintziatan eta sortzeko diren

autonomia-erkidegoetan antolatzen da.

140. art. Konstituzioak udalerrien autonomia bermatzen du. Udalerriek nortasun juridiko

osoa dute. Udalerrien gobernua eta administrazioa haien udalei dagozkie, eta alkate

eta zinegotziek osatzen dituzte udalok.

141. art. 1. Probintzia tokiko erakundea da eta berezko nortasun juridikoa dauka; udal-

elkarketak eta lurralde-zatiketak mugatzen dute probintzia, estatuaren jarduerak

betetzeko.

2. Probintzietako gobernu eta administrazio autonomoa diputazioei dagokie. 3.

Probintziaz bestelako udal-elkarketak sor daitezke. 4. Uhartedietan, uharteek beren

berezko administrazioa izango dute kabildo edo kontseiluen bidez.

Espainiako estatua

Espainiako sistema politikoaren eskema

KOROA

Estatuburua

erregea da.

GORTE

NAGUSIAK

Espainiar

herritarrak

ordezkatzen

dituzte eta botere

legegilea daukate.

Senatuak eta

Kongresuak

osatzen dituzte.

GOBERNUA

Legeen arabera

gobernatzen du.

BOTERE

JUDIZIALA

Legeak

betearazteko eta

arau-hausteak

zigortzeko ardura

du. Auzitegiek

osatzen dute.

UDALERRIAK

Udalek

gobernatuak,

eta zinegotziek

eta alkateak

osatuak.

PROBINTZIAK

50 probintzia

daude, eta

administrazioa

probintzietako

diputazioen

ardura da.

AUTONOMIA-

ERKIDEGOAK

17 autonomia-

erkidego eta bi hiri

autonomo daude.

Estatutuetan, zer

eskumen dituzten

jasotzen da.

SISTEMA

DEMOKRATIKOA

Herritarrek gobernuan parte

hartzen dute

hauteskundeetan beren

ordezkariak hautatuz.

EZAUGARRIAK

INSTITUZIO NAGUSIAK LURRALDE-ANTOLAKETA

ESTATU SOZIALA

Administrazioek gizartean

esku hartzen dute

bidegabekeriarik gerta ez

dadin.

ZUZENBIDEZKO ESTATUA

Bai instituzioek, bai herritarrek legeak

errespetatu behar dituzte. Herritarrek

eskubide eta askatasun multzo bat

daukate, eta instituzioek errespetatu

egin behar dituzte.

1978KO KONSTITUZIOA

Espainiako estatua

Espainiako lurralde-banaketak denboran

Espainiako estatua

1. Irizpide historiko-kulturala: ezugarri historiko-kultural komunak dituzten

probintzia mugakideak. Talde horretakoak dira gehienak.

• Katalunia

• Galizia

• Nafarroa

• Euskadi

• Aragoi

• Valentziako erkidegoa

• Asturiasko printzerria

2. Irizpide geografikoa, elkarren ondoko probintziak izatea. Hainbat kasutan, batasun

geografikoa batasun historikoaren gainetik dago:

• uharteak izatea: Kanariarrak edo Balearrak

• Leon + Gaztela Zaharra = Gaztela-Leon

• Gaztela Berria + Albacete = Gaztela-Mantxa

• Probintzia bakarreko probintziak: Kantabria, Errioxa, Murtzia

3. Irizpide politikoa: • Madril erkidego bihurtu zen Espainiako hiriburua zelako.

• Ceuta eta Melillan ere hiri autonomikoa sortu zen.

Hiru irizpide egon ziren autonomi erkidegoen diseinuan:

Espainiako estatua

Espainiako estatua

•Lurraldearen antolamenduan.

•Politika arloan: autogobernurako erakundeen egituraketa.

•Ekonomian: nekazaritza, abelazkuntza, basogintza, arrrantza, ehiza, barruko

azokak,artisautza,garapenaren sustapena,etab.

•Azpiegitura eta garraioetan: herrilanak, errepideak, trenbideak, portuak,

aireportuak, etab.

•Hirigintzan eta etxebizitzan.

•Eskumen sozialetan: gizarte laguntza.

•Osasun arloan: osasunbidea, higienea, eraikin eta instalazioen babesa, etb.

•Kultura, kirol edo astialdian: museoak, liburutegiak, ondasun monumentala,

ikerketa, turismoa, kirola, etb.

•Ingurugiroan

AUTONOMI ERKIDEGOEN ESKUMENAK

Espainiako estatua

•Edozein espainiarrek dituen eskubideak eta Konstituzioak ematen

dizkion eginkizunak betetzeko beharrezkoa den egoera arautzea.

•Naziotasun, inmigrazio-, emigrazio-, atzerritartasun- eta babes-

arazoak.

•Nazioarteko harremanak.

•Defentsa eta Indar armatuak.

•Gizarte-segurantzaren oinarrizko legegintza eta ekonomi erregimena,

Autonomia Erkidegoek alor honetan duten eskuhartzearen kaltetan izan

gabe.

•Segurantza Publikoa, Autonomia Erkidegoek beren Estatutuetan, lege

organiko batek xedatzen duen markoan, poliziak eratzeko duten

ahalbidearen kaltetan izan gabe.

•Errefendum bidez, herri kontsulta egiteko deiaren baimena.

Espainiako estatua

ESTATUAREN ESKUMEN ESKLUSIBOAK

Espainiako estatua

UDALERRIAK

PROBINTZIAK

AUTONOMIA-ERKIDEGOAK

ESPAINIAKO LURRALDE-

ANTOLAKETA

Espainiako estatua

UDALERRIAK

Espainian 8100 baino gehiago dago.

Udalerriak oinarrizko lurralde-unitateak

dira.

Udala da gobernu-organoa eta

zinegotziek eta alkateak osatzen dute.

Zinegotziak sufragio unibertsalez

aukeratzen dituzte herritarrek, lau urterik

behin.

Zinegotziek alkatea aukeratzen dute.

Herritarrei zerbitzu beharrezkoak

eskaintzeaz arduratzen dira.

Udal zergen bidez finantzatzen dira.

PROBINTZIAK

50 probintzia daude.

Probintzia udalerri multzoak osatzen

du.

Administrazioa probintzietako

diputazio/aldundien ardura da.

Udalek hautatzen dituzte aldundiko

diputatuak.

Estatutuetan finkatzen dira horien

eskumenak.

Aldundiek aginte betearazlea dute.

Eginkizun nagusiak:

Probintzien interesak zaintzea.

Probintzia-eskumeneko zerbitzuak

ematea.

Udalerrien arteko lankidetza sustatzea

eta horien arteko koordinaketa

ziurtatzea.

AUTONOMIA-ERKIDEGOAK

17 autonomia-erkidego eta bi hiri

autonomo daude.

Estatutuetan, zer eskumen dituzten

jasotzen da.

Botere exekutiboa: Gobernu

Kontseilua eta erkidegoko

presidentea.

Botere legegilea: Legebiltzarra,

sufragio unibertsalez hautatua.

Botere judiziala: Justizia Auzitegi

Gorena.

ESPAINIAKO LURRALDE-

ANTOLAKETA

Espainiako estatua

Espainiako estatua

Unitate administratibo txikiena: UDALERRIA

UDALERRIA: MUNICIPIO

UDALA: AYUNTAMIENTO (ORGANO DE GOBIERNO)

UDALETXEA: AYUNTAMIENTO (EDIFICIO)

Espainiako estatua

Udalerriak elkartzen dira eta PROBINTZIAK sortzen dituzte

Espainiako estatua

Probitziak elkartzean AUTONOMI ERKIDEGOAK sortzen dira.

Erkidego batzuk probintzia bakarrekoak dira: Errioxa, Madril,…

Erkidegoen arteko ezberdinatasunak : hedapena, aberastasuna, populazioa,…

Espainiako estatua

Espainiako estatua

EUSKAL HERRIA

EUROPA

Euskal Autonomi Erkidegoa

FRANTZIA

ESPAINIA


EUSKADI =EUSKAL AUTONOMI ERKIDEGOA=EAE

EUSKADI ≠ EUSKAL HERRIA


EUSKAL HERRIKO MAPA EGITEKO URRATSAK

•Margotu eta argi bereiztu Frantziaren eta Espainiaren arteko muga politikoa.

• Idatzi letra larriz eta gorriz Frantzia eta Espainia izenak alde bakoitzean.

Saiatu maparen kanpoaldean egiten gero espazio nahikoa izan ahal izateko.

•Idatzi letra larriz eta beltzez Ipar Euskal Herria izena mugaren iparraldean eta

Hego Euskal Herria izena mugaren hegoaldean.

•Idatzi letra larriz eta urdinez Ipar Euskal Herriko probinzien izenak.

•Idatzi letra larriz eta berdez Euskadiko probintziak eta morez Nafarroa.

•Idatzi letra txikiz (nahi duzun kolorean) probintzia guztien hiriburuen izenak

•Margotu urdinez itsasoaren mugak

•Margotu hiru kolorez multzo hauek: iparraldeko probintziak, Euskal Autonomi

Elkartekoak eta Nafarroa.


Bilbo

Donostia

Gasteiz Iruñea

Baiona

Donibane-

-Garazi

Maule


EUSKAL HERRIA

FRANTZIA

ESPAINIA

HEGO EUSKAL HERRIA

(ESPAINIAR ESTATUAREN BARRUAN)

IPAR EUSKAL HERRIA

(FRANTZIAR ESTATUAREN BARRUAN)

BIZKAIA

GIPUZKOA

ARABA

NAFARROA

LAPURDI

BEHE NAFARROA

ZUBEROA Bilbo

Donostia

Gasteiz Iruñea

Baiona

Donibane-

-Garazi

Maule


EUSKAL HERRIA

ESPAINIA

FRANTZIA

ESPAINIA

IPAR EUSKAL HERRIA


HEGO EUSKAL HERRIA

(ESPAINIAR ESTATUAREN BARRUAN)

PIRINIO

ATLANTIARRAK

DEPARTAMENTUA

NAFARROAKO

FORU

ERKIDEGOA

EUSKAL AUTONOMI

ERKIDEGOA

BIZKAIA

ARABA

GIPUZKOA

NAFARROA

LAPURDI

BEHE

NAFARROA

ZUBEROA

AKITANIA

ESKUALDEA

LANDAK

LOT ETA GARONA

DORDOINA

GIRONDA

BIARNO

PAYS

BASQUE

EUSKAL HERRIKO ANTOLAKETA ADMINISTRATIBOA



EUSKAL

HERRIA IPAR EUSKAL HERRIA (FRANTZIAR ESTATUAREN BARRUAN)

LAPURDI

BEHE

NAFARROA

ZUBEROA

PIRINIO

ATLANTIARRAK

DEPARTAMENTUA

LAPURDI

BEHE

NAFARROA

ZUBEROA

AKITANIA

ESKUALDEA

LANDAK

LOT ETA GARONA

DORDOINA

GIRONDA

BIARNO

PAYS

BASQUE

EUSKAL HERRIKO ANTOLAKETA ADMINITRATIBOA


IPAR EUSKAL HERRIA



FRANTZIA

EUSKAL

HERRIA

NAFARROAKO

FORU

ERKIDEGOA

EUSKADI

EUSKAL AUTONOMI ERKIDEGOA

BIZKAIA

ARABA

GIPUZKOA

NAFARROA

HEGO EUSKAL HERRIA (ESPAINIAR ESTATUAREN BARRUAN)


Euskal Autonomi Erkidegoa ESPAINIA


EUSKADI

EUSKAL AUTONOMI

ERKIDEGOA (EAE)

1978ko KONSTITUZIOA ETA LURRALDE

AUTONOMIKOAK SORTZEKO ESKUBIDEA

Lehenengo eta behin, erkidegoa sortzeko

asmoa zuten probintziek estatutua idatzi eta

aurkeztu behar zuten Espainiako Parlamentuan.

Lehenengo idatzi eta onartu ziren autonomi

estatutuak euskalduna, kataluniarra (1979ko

urrian) eta galiziarra (1980ko amaieran) izan

ziren. Gurea GERNIKAKO ESTATUTUA

deitzen da.

Hauteskunde autonomikoetan EAJk irabazi

zuen eta Eusko Jaurlaritza osatu zuen.

Lehenengo lehendakaria Karlos Garaikoetxea

izan zen.



Hauxek dira orain arte izandako lehendakariak:

Karlos Garaikoetxea

José Antonio Ardanza

Juan José Ibarretxe

Patxi López

Iñigo Urkullu

Euskara hizkuntza ofiziala da gaztelaniarekin batera eta guztiek

daukate bi hizkuntzak ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea.

Euskadiko bandera ikurrina da.

Botere banaketa:

Botere legegilea: Parlamentua edo Legebiltzarra, sufragio

unibertsalez hautatua. Berezitasunik handiena hiru lurralde

historikoek Legebiltzarrean ordezkari-kopuru berdina (25) izatea

da.

Botere exekutiboa: Gobernu autonomikoa edo Eusko

Jaurlaritza: lehendakaria eta sailburuak.

Botere judiziala: Justizia Auzitegi Nagusia.

Gobernu zentralak gobernu ordezkaria izendatzen du erkidego

bakoitzean.

Euskal Autonomi Erkidegoa 1979ko GERNIKAKO

ESTATUTUA

ESKUMENAK

Politika arloan: autogobernurako erakundeen egituraketa

Ekonomian: nekazaritza, abelazkuntza, basogintza, arrrantza,

ehiza, barruko azokak, artisautza, garapenaren sustapena,etab.

Azpiegitura eta garraioetan: herrilanak, errepideak, trenbideak,

portuak, aireportuak, etab.

Lurraldearen antolamenduan

Hirigintzan

Ingurugiroan

Etxebizitzan

Eskumen sozialak: gizarte laguntza,

Osasun arlokoak: osasunbidea, higienea, eraikin eta instalazioen

babesa, etb.

Kultura, kirol edo astialdian: museoak, liburutegiak, ikerketa,

turismoa, kirola, etb.



ESPAINIA EUSKAL AUTONOMI ERKIDEGOA

GOBERNU ZENTRALA

• Presidentea

• Ministroak

PARLAMENTUA

• Parlamentariak

EUSKO JAURLARITZA

• Lehendakaria

• Sailburuak

EUSKO LEGEBILTZARRA

• Legebiltzarkideak

PIRINIO

ATLANTIARRAK

DEPARTAMENTUA

NAFARROAKO

FORU

ERKIDEGOA

EUSKAL AUTONOMI

ERKIDEGOA

BIZKAIA

ARABA

GIPUZKOA

NAFARROA

LAPURDI

BEHE

NAFARROA

ZUBEROA

AKITANIA

ESKUALDEA

LANDAK

LOT ETA GARONA

DORDOINA

GIRONDA

BIARNO

PAYS

BASQUE

EUSKAL HERRIKO ANTOLAKETA ADMINITRATIBOA


europa, eb, espainia eta euskadi aurkezpena

Education