e.Ü. eczacilik fakÜltesİ 2013-2014 eĞİtİm-ÖĞretİm yili 5.yil eĞİtİm plani ve alan...

E.Ü. ECZACILIK FAKÜLTESİ 2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI

5.YIL EĞİTİM PLANI VE

ALAN DERSLERİ Prof.Dr. A. Ulvi Zeybek

2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM

YILI 5 YILLIK

EĞİTİM PLANLARI

I.YIL GÜZ YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ

101 Türk Dili I 2 - 2 2102 Atatürk İlkeleri ve İnk. Tarihi I 2 - 2 2106 Fizik 3 - 3 4115 Eczacılıkta Uygulamalı Matematik 2 - 2 2126 Eczacılığa Giriş 2 - 2 2131 Genel Kimya I 2 - 2 5133 Biyoloji I 2 - 2 3135 Bilgisayara Giriş I 2 2 3 3137 Üniversite Yaşamına Geçiş 1 - 1 1

Seçmeli Ders I * 2 - 2 2139 Yabancı Dil I 4 - 4 4

Toplam 24 2 25 30

I.YIL GÜZ YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ

101 Türk Dili I 2 - 2 2102 Atatürk İlkeleri ve İnk. Tarihi I 2 - 2 2106 Fizik 3 - 3 4115 Eczacılıkta Uygulamalı Matematik 2 - 2 2126 Eczacılığa Giriş 2 - 2 2131 Genel Kimya I 2 - 2 5133 Biyoloji I 2 - 2 3135 Bilgisayara Giriş I 2 2 3 3137 Üniversite Yaşamına Geçiş 1 - 1 1

Seçmeli Ders I * 2 - 2 2139 Yabancı Dil I 4 - 4 4

Toplam 24 2 25 30

DersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ

201 Patoloji 2 - 2 2206 Fizyoloji 3 - 3 3233 Moleküler Biyolojiye Giriş 2 - 2 3237 Anatomi 3 - 3 3239 Analitik Kimya I 3 3 4.5 6245 Farmasötik Botanik I 1 - 1 3241 Biyokimya I 3 - 3 5243 F.Mikrobiyoloji - İmmunoloji I 2 - 2 4247 Staj I - - - 1

Toplam 19 3 20.5 30

II.YIL BAHAR YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ 222 Farmakolojiye Giriş 3 - 3 5 246 Farmasötik Botanik II 2 3 3.5 5 240 Analitik Kimya II 2 3 3.5 5 208 Halk Sağlığı 2 - 2 3 242 Biyokimya II 2 3 3.5 5 244 F.Mikrobiyoloji - İmmunoloji II 2 3 3.5 5 252 Topluma Hizmet Uygulamaları 1 - 1 1 250 Staj I - - - 1

Toplam 14 12 20 30

III.YIL GÜZ YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ 341 Farmakognozi I 2 3 3.5 6 343 Farmasötik Kimya I 3 3 4.5 6 345 Farmasötik Teknoloji I 3 3 4.5 6 347 Farmakoloji – Farmakoterapi I 2 - 2 5 317 Eczacılık Tarihi ve Deontoloji 1 - 1 2 313 Tıbbi İlkyardım 2 2 3 3 349 Biyokimya III 1 - 1 2

Toplam 14 11 19.5 30

III.YIL BAHAR YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ 342 Farmakognozi II 2 3 3.5 5 344 Farmasötik Kimya II 3 3 4.5 5 346 Farmasötik Teknoloji II 3 3 4.5 5 348 Farmakoloji – Farmakoterapi II 2 - 2 4 352 Muhasebe 1 - 1 1 354 Eczacılık İşletmeciliği 2 - 2 3 308 Kozmetoloji 2 - 2 3 356 Staj II - - - 4

Toplam 15 9 19.5 30

IV.YIL GÜZ YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ

451 Farmakognozi III 2 3 3.5 5453 Farmasötik Kimya III 3 3 4.5 5455 Farmasötik Teknoloji III 3 3 4.5 5457 Farmakoloji – Farmakoterapi III 2 - 2 4459 Farmasötik Toksikoloji I 2 - 2 3414 Farmasötik Biyoteknoloji 2 - 2 3416 Radyofarmasi 1 - 1 2413 Biyofarmasötik ve Farmakokinetik 1 - 1 2449 Eczacılık Mevzuatı 1 - 1 1

Toplam 17 9 21.5 30

IV.YIL BAHAR YARIYILIDersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik Ulusal

Kredi AKTS KREDİ

456 Farmakognozi IV 2 3 3.5 4458 Farmasötik Kimya IV 3 3 4.5 5460 Farmasötik Teknoloji IV 3 3 4.5 5462 Farmakoloji – Farmakoterapi IV 2 - 2 3464 Farmasötik Toksikoloji II 2 3 3.5 4466 Farmasötik Bakım 2 3 3.5 4418 Fitoterapi Drogları ve İlaçları 1 - 1 1468 Staj III - - - 4

Toplam 15 15 22.5 30

V.YIL GÜZ YARIYILI

DersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik /

UygulamaUlusalKredi AKTS KREDİ

525 Bitirme Tezi I (*#) 1 8 5 15

Seçmeli Alan Dersleri** Alan dersleri için aşağıdaki tabloya bakınız 11 15

Toplam 16 30

V.YIL BAHAR YARIYILI

DersinKodu Dersin Adı Teorik Pratik /

UygulamaUlusalKredi AKTS KREDİ

500 Staj IV (*#) *** 1 30 16 15502 Bitirme Tezi II(*#) 1 1 1,5 15

Toplam 2 31 17.5 30

** Seçmeli Alan Dersleri Teorik Pratik/Uygulama

Ulusal Kredi

AKTS Kredisi

503 İlaçta İyi Üretim Uygulamaları (AE)2 - 2 3

505

Eczacılık Uygulamalarında Yasal Düzenlemeler ve Belgelendirme (AE)

2 - 2 3

507Farmasötik Araştırma Geliştirme (AE)

2 - 2 3

509İşletme ve Pazarlama Yönetimi (AE)

3 - 3 3

511Farmasötik Kalite Kontrol (AE)

2 - 2 3

513Serbest Eczane Yönetimi (EE)

2 - 2 3

515Serbest Eczane Uygulamaları (EE)

5 - 5 6

517Kozmetik (EE)

2 - 2 3

519Eczacılıkta Doğal Ürünler (EE)

2 - 2 3

521Hastane Eczanesi Yönetimi (HE)

1 - 1 3

523Hastanede Eczacılık Uygulamaları (HE)

4 12 10 12

PLANLANAN 5.YIL ALAN DERSLERİ

ARAŞTIRMA VE ENDÜSTRİ ECZACILIĞI ALAN DERSLERİİlaçta İyi Üretim Uygulamaları

Eczacılık Uygulamalarında Yasal Düzenlemeler ve BelgelendirmeFarmasötik Araştırma Geliştirme

İşletme ve Pazarlama YönetimiFarmasötik Kalite Kontrol

ECZANE ECZACILIĞI ALAN DERSLERİ

Serbest Eczane YönetimiSerbest Eczane Uygulamaları

KozmetikEczacılıkta Doğal Ürünler

HASTANE ECZACILIĞI ALAN DERSLERİ

Hastane Eczanesi YönetimiHastanede Eczacılık Uygulamaları

Alan Dersleri Seçimi İle İlgili Açıklamalar : 1. Güz yarıyılında yer alan seçmeli alan dersleri, eczane

eczacılığı, hastane eczacılığı, araştırma ve endüstri alanlarında açılacaktır.

2. Alan Derslerinden ulusal kredi olarak en az 11, AKTS kredisi olarak en az 15 kredi toplamak gereklidir.

3. Seçmeli alan dersleri için öncelikle bir alan seçilmesi gerekmektedir.

4. Hastane Eczacılığı Alanını seçen öğrenciler (11 ulusal kredi ) 15 AKTS kredi olan asgari kredi yükümlülüklerini bu alandaki derslerden sağlamak zorundadır.

5. Hastane Eczacılık Uygulamaları dersi 40 öğrenci kontenjanı ile sınırlıdır. Dersin uygulaması Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin kliniklerinde yapılacaktır.

6. Eczane Eczacılığı ile Araştırma ve Endüstri Eczacılığı Alanlarından birini seçen öğrenciler için en az (6 ulusal kredi) 9 AKTS kredilik seçmeli dersin seçilen meslek uygulama alanında olması zorunludur.

7. (AE) Araştırma ve Endüstri Eczacılığı alanını (EE) Eczane Eczacılığı alanını (HE) Hastane Eczacılık alanını ifade eder.

SERBEST ECZANE

YÖNETİMİ

HASTANE ECZANESİ YÖNETİMİ

SERBEST ECZANE UYGULAMALARI

KOZMETİK

ECZACILIKTA

DOĞAL ÜRÜNLER

HASTANEDE

ECZACILIK UYGULAMALARI

ECZACILIK

UYGULAMALARINDA YASAL DÜZENLEMELER

VE BELGELENDİRME

FARMASÖTİK ARAŞTIRMA GELİŞTİRME

İLAÇTA

İYİ ÜRETİM

UYGULAMALARI

FARMASÖTİK

KALİTE KONTROL

İŞLETME

PAZARLAMA YÖNETİMİ

ECZ.İŞLETMECİLİĞİÖğr. Gör. Dr. Bülent

KIRAN

F.TEKNOLOJİProf. Dr. Esra

BALOĞLU

FARMAKOLOJİProf. Dr. Mukadder

YASA

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ

Prof. Dr. Özgen ÖZER

FARMAKOGNOZİProf. Dr. Nehir

SOMER

FARMASÖTİK

MİKROBİYOLOJİProf. Dr. Mine

HOŞGÖR LİMONCU

FARMAKOLOJİProf. Dr. Levent

ÜSTÜNESProf. Dr. Zeliha KERRY

FARMASÖTİK TEKNOLOJİProf. Dr. Yeşim KARASULU

BİYOKİMYAProf. Dr. Aysun PABUÇÇUOĞLU

RADYOFARMASİProf. Dr. Makbule

AŞIKOĞLU

ANALİTİK KİMYAProf. Dr. Özlem

SÖĞÜT

ÜRETİM

YÖNETİMİ VE PAZARLAMA

ANABİLİM DALIYrd. Doç. Dr. İpek

KAZANÇOĞLU

2013-2014 DERS YILI 5.YIL ALAN DERSLERİ KOMİTE ve DERS KOORDİNATÖRLERİ

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS

300005032009 İLAÇTA İYİ ÜRETİM UYGULAMALARI Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIAraştırma ve Endüstri Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI2 Saat DERSIN AMACI

Bu dersin amacı öğrencilerin, ilaç endüstrisinde ilaç etkin bileşiklerin ve farmasötik şekillerin üretim süreçlerinde gerekli olan

endüstriyel bilgi ve deneyimin kazanılması, iyi üretim uygulamaları çerçevesinde sentetik, yarı sentetik ve biyolojik etkin madde üretim

tekniklerinin, radyofarmasötik üretim uygulamalarının ve farmasötik şekil üretim teknolojilerini öğrenebilmesini, ulusal ve uluslar arası

iyi üretim uygulamaları ve ruhsatlandırma aşamaları ile ilişkilendirebilmesini sağlamaktır.

ÖĞRENME ÇIKTILARI

1 İyi üretim uygulamaları ve iyi üretim uygulamaları kılavuzu konularında bilgiye sahip olma ve bu bilgileri kullanabilme

2 Etkin madde üretiminde sentetik ve yarısentetik üretim tekniklerini kavrayabilme

3 Ortak teknik doküman dosyası kalite modülünün tanıtılması ve iyi üretim uygulamaları ile ilişkisini kurabilme

4 Biyoteknolojik üretim teknikleri ve rekombinant ilaç üretiminde verimliliği arttırma yöntemlerini kavrayabilme

5 Mikrobiyolojik üretim tekniklerini öğrenerek immünolojik ürünlerin üretimi ve kalite kontrolünü yapabilme

6 Tıbbi bitki kültürü ve drog hazırlanmasına ilişkin temel prensiplerini öğrenebilme

7 Hücre süspansiyonu ve doku kültürü metodunu öğrenebilme

8 Farmasötik preparatları iyi üretim uyguları esaslarına göre tasarlayıp üretilmesi becerisine sahip olabilme

9 Radyofarmasötik üretim teknikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olabilme

• İyi Üretim Uygulamalarının ve İyi Üretim Uygulamaları Kılavuzunun Tanıtılması

• Ortak Teknik Doküman Dosyası Kalite Modülünün Tanıtılması ve İyi Üretim Uygulamaları ile İlişkisi

• Etkin Madde Üretimi• Sentetik ve Yarısentetik Üretim Teknikleri• International Conference on Harmonisation (ICH) ve European Medicines

Agency (EMA) Kriterlerine Göre Sentetik İlaç Etken Madde Üretiminde Önem Taşıyan Hususlar ve Sınırlamalar

• Biyolojik Üretim Teknikleri• Biyoteknolojik Üretim Teknikleri• Rekombinant İlaç Üretiminde Verimliliği Arttırma Yöntemleri• Mikrobiyolojik Üretim Teknikleri• İmmünolojik Ürünlerin üretimi ve Kalite Kontrolü• Antibiyotiklerin Üretimi ve Fermantasyon Teknikleri• Tedavide Kullanılan Mikrobiyal Kaynaklı Ürünler• Üretimde Genel Sterilizasyon ve Hijyen Yaklaşımı• Bitkisel Üretim Teknikleri• Tıbbi Bitki Kültürüne İlişkin Temel Prensipler

DERSİN İÇERİĞİ

Drog Hazırlanmasına İlişkin Temel Prensipler • Hücre Süspansiyonu ve Doku Kültürü Metodu • Bitkisel İlaç Üretim Standardları • Farmasötik Şekil Üretimi • Farmasötik Üretim Teknikleri • Farmasötik Mühendislik • Kalite Tasarımı • Yeni Farmasötik Şekil Üretim Teknikleri • Ekstrüzyon Teknikleri • Peptid-Protein Formülasyonu • Nanopartiküller • Multipartiküler Sistemler • Sakızlar • Radyofarmasötik Üretim Teknikleri • İyi Radyofarmasötik Uygulamaları • Radyonüklit ve Radyofarmasötik Üretimi • Farmakopelerde Yer Alan Radyofarmasötiklere Ait Dozaj Şekilleri ve Hazırlanmaları


300005052009

ECZACILIK UYGULAMALARINDA

YASAL DÜZENLEMELER VE BELGELENDİRME

Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIAraştırma ve Endüstri Eczacılığı / Hastane Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI2 Saat DERSIN AMACI

Bu dersin amacı öğrencilerin mezuniyet sonrası, eczacılık uygulama alanlarında ulusal ve uluslararası otoritelerin koyduğu ve uyulması

gereken kuralların bilimsel, yönetimsel ve ekonomik temelleri hakkında nosyon kazanması,


1 İlaç ruhsatlandırma ilkelerini kavrayabilme

2 CTD Dosya hazırlıklarını listeleyebilme

3 Farmakovijilansın uygulamasının önemini kavrayabilme

4 İlaçta patent konusunda temel bilgileri kavrayabilme

5 İlaç endüstrisinde rekabet ve hakların korunması konularının önemini kavrayabilme

6 İlaçta tanıtım ve satış süreçlerine ait mevzuatı tanıyabilme

7 İlaçta satın alma/ihale ve depolama ve ödeme süreçlerini planlayabilme

Beşeri ve Tıbbi Ürünlerin Ruhsatlandırma yönetmeliği, Ortak Teknik Döküman (Common Technical Document, CTD) nedir?, başvuru dosyasının sunum ve formatı, Modül 1,2,3,4 ve 5 hakkında bilgilendirme, İlaç Klinik araştırmaları yönetmelikleri (Biyoeşdeğerlik, BE/Biyoyararlanım, BY), klinik çalışma raporları , Beşeri Ürün Geliştirme-Ruhsatlandırmada Toksikolojik dokümantasyon (CTD dosya içeriği), Tek doz ve tekrarlayan doz toksisite testleri, üreme ve gelişim toksisitesi, genotoksisite testleri, karsinojenisite testlerinin esasları, protokolleri, sonuçlarının yorumlanması, çevresel risk değerlendirmesi, güvenlilik değerlendirme raporları,ilaç Toksisitesinde Uluslararası Sınıflandırmalar, Farmako/Toksikovijilans, Düzenleyici toksikoloji, Varyasyon kılavuzu hakkında bilgilendirme , Ambalaj Yönetmeliği, Rekabet ve Haklarının Korunması, İlaçta Fiyatlandırma, Tanıtım, Satış Süreçleri , Satın Alma /İhale ve Depolama ve Ödeme Süreçleri, İlaçta Patent ve Getirdikleri,Patent Nedir, yöntem Patenti, Ürün Patenti, Veri İmtiyazı



300005072009FARMASÖTİK ARAŞTIRMA GELİŞTİRME

Seçmeli 5 9 3


Öğrencilerin, ilaç endüstrisinde ve araştırma merkezlerinde görev almak üzere, AR-GE alanında daha donanımlı düzeye

ulaşmaları amaçlanmıştır.


1 Bilimsel araştırma ve bilimsel sorumluluğun önemini özümseyebilme

2 İyi laboratuvar uygulamaları ile ilgili uluslararası normları kavrayabilme

3 İlaç tasarımı, geliştirilmesi, biyoaktivite ve toksisitesinin değerlendirilmesine ilişkin yaklaşımlar ve yöntemler hakkında yeterli altyapıyı kazanabilme

4 Ülkemizin doğal ilaç hammaddelerini listeleyebilme, doğal kaynaklardan etken madde eldesine yönelik temel prensipleri kavrayabilme

5 İlaç tasarımı ve farmasötik ürün geliştirmede AR-GE çalışmalarını listeleyebilme, problem çözebilme ve tasarlayabilme

6 Bilimsel bir konuda literatür taraması yapabilme, edindiği bilgileri değerlendirebilme, yazılı ve sözlü olarak aktarabilme

Bilimsel araştırma ve bilimsel sorumluluk kavramları, İyi laboratuvar uygulamaları, İlaç tasarımında izlenen yöntemler, İlaç geliştirme çalışmalarında aday molekülün ve/veya formülasyonun toksisitesinin belirlenmesi, Türkiye florasının tıbbi bitkileri, Biyoaktif sekonder metabolit çalışmaları, Biyolojik kaynaklı ilaçların geliştirilmesindeki esaslar, Farmakolojik deney teknikleri ve biyoinformatik, Moleküler farmakolojik teknikler ve biyomolekül etkileşimleri, Hücre kültürü, İlaç geçiş çalışmalarında hücre kültürü uygulamaları, İlaç geliştirme çalışmalarında biyofarmasötik fazın önemi, in vitro – in vivo korelasyonlar, Sitotoksik etkinin belirlenmesinde hücre kültürü uygulamaları, estrojenik etkinin belirlenmesi, Ön formülasyon çalışmaları ve ürün geliştirme, Rekombinant DNA teknolojisi ve farmasötik biyoteknolojide kullanılan taşıyıcı sistemler



300005092009İŞLETME VE PAZARLAMA

YÖNETİMİ(AE)Seçmeli 5 9 3


Bu derste işletme yönetimi ve endüstriyel pazarlamaya ilişkin kavramlar üzerinde durulacaktır.


1 İşletmenin ve işletme yönetiminin gelişimini ve bu alanlardaki gelişmelerin birbirleriyle olan ilişkilerini anlamak

2 İşletmeleri açıklamak için geliştirilmiş yaklaşımları işletme çevresi kapsamında tartışıp, örgütsel davranış ve karar verme üzerindeki etkilerini ortaya koymak

3 işletme yönetimi ve endüstriyel pazarlama açısından çağdaş yaklaşımların önemini değerlendirebilmek

Bu derste işletme ve işletme yönetimi, işletmenin ve yönetimin fonksiyonları, örgütsel davranış, endüstriyel pazarlama, pazar bölümlendirme, hedef pazar seçimi, müşteri davranışları, ürün geliştirme, fiyatlandırma ve dağıtım, tutundurma konuları ele alınacaktır.



300005112009 FARMASÖTİK KALİTE KONTROL Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIAraştırma ve Endüstri Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI2 Saat DERSİN AMACI

İlaç endüstrisi kalite kontrol bölümünde hazırlanan ürünlerin saptanan kriterlere uygunluklarını ve kalitelerinin sürekliliğini

sağlamak için gerekli bilgi birikiminin sağlanması


1 İlaç, etken madde ve yardımcı maddelerinin kalite analizlerinin yapılabilmesi için yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahip olabilme

2 Kalite kontrol prosüdürüne uygun düşünce ve yöntem geliştirme becerisine sahip olabilme

3 Temel ve uygulamalı fen bilimlerinin eczacılık meslek uygulamalarıyla birleştirilerek, üretim ve kontrol alanında kullanabilme

4 Farmasötik ürünlerin kalite kontrolünde mikrobiyolojinin önemini kavrayabilme, analiz yöntemlerini seçebilme

5 Spektroskopik yöntemlerinin çalışma prensiplerini öğrenebilme.

6 Spektroskopik yöntemlerinin ilaç endüstrisinde ve ilaç geliştirme çalışmalarında kullanım amaçlarını kavrayabilme.

7 Moleküler spektroskopi yöntemleri kullanarak moleküllerin yapılarını tayin edebilme.

8 Analitik ayırma yöntemlerinin çalışma prensiplerini öğrenebilme

9 Analitik ayırma yöntemlerinin ilaç endüstrisinde ve ilaç geliştirme çalışmalarında kullanım amaçlarını kavrayabilme.

10 Elektrokimyasal yöntemlerinin çalışma prensiplerini öğrenebilme

11 Elektrokimyasal yöntemlerinin ilaç endüstrisinde ve ilaç geliştirme çalışmalarında kullanım amaçlarını kavrayabilme.

12 Çeşitli enstrümantal analiz yöntemleri ile kalitatif ve kantitatif analiz yapabilme ve uygun analiz yönteminin seçme becerisine sahip olabilme.

13 Bitkisel farmasötik ürün kategorilerini hatırlayabilme ve kalite standartları konusunda sınıflandırmayı kavrayabilme.

14 Bitkisel ilaç hammaddelerinin kalitesini etkileyen faktörleri kavrayabilme ve listeleyebilme.

15 Tağşişin bitkisel ilaç hammaddelerinin kalitesine etkilerini kavrayabilme.

16 Bitkisel ilaç hammaddelerinin bozunmasının nedenlerini ve kalite ile ilişkisini kavrayabilme.

17 Bitkisel kaynaklı ilaçlarda standardizasyon parametrelerini belirleme ve aktif bileşenlerin kalitatif ve kantitatif kontrollerine ait özellikleri araştırabilme

Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar; kalite kontrol süreci, analitik yöntem geçerliliği kalite kontrol laboratuvarında kullanılan analiz yöntemleri: atomik spektroskopi, moleküler spektroskopi, elektroanalitikkimya, ayırma yöntemleri, gerçek numune analizi, mikrobiyolojik yöntemler, doğal ürünlere yönelik yöntemler



300005132009 SERBEST ECZANE YÖNETİMİ Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIEczane Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI2 Saat DERSİN AMACI

Serbest eczane alanında çalışacak öğrencilere; Türkiye’de sağlık hizmetlerinin tarihçe ve örgütlenmesini, eczanelerin sistemdeki yerini, sosyal güvenlik sistemlerini, sağlık ekonomisi ve eczacılık hizmetleriyle ilişkisini, eczanelerin kuruluş işlemleri, iç ve dış tasarımdaki çağdaş yönelimleri, ilaçların satın alınmasından hastalara ulaştırılmasına kadar geçen süreçlerin planlanması ve yönetimini, eczacılık hizmetlerinde personel yönetimi, halkla ilişikliler, İlaç endüstrisinin yapısal özelliklerini ve küresel çalışma stratejilerini tanıyarak eczacılık meslek politikalarını savunabilme becerisi, meslek örgütü, meslektaş ilişkilerini, mesleki uygulamalarla ilgili deontolojik ve etik sorunlarla birlikte serbest eczacılık hizmetlerinin yönetim ve organizasyonuyla ilgili temel ve güncel konuların alandan örnekler sunularak tanıtılıp kavratılması amaçlanmaktadır.


1 Sağlık ekonomisinin temel kavramlarını ilaç eczacılık alanına uyarlayabilme2 İşletme bilimi temel kavram ve prensiplerini eczacılık hizmetlerine uyarlayabilme3 Eczane hizmetlerinin yönetim ve organizasyonunu tasarlayabilme4 Eczacılık mesleğinin deontolojik kural ve etik ilkelerini uygulayabilme


1. Geçmişten Günümüze Türkiye’de Sağlık Sistemleri 2. Sağlık Ekonomisine Genel Bakış 3. Yönetimde Temel Kavramlar ve Serbest Eczane Açılış İşlemleri 4. Eczane Bütçesi Hazırlama ve Mali Yükümlülükler 5. Serbest Eczane İşletmelerinde Muhasebe ve Finansal Yönetim ve Serbest Eczane Hizmetlerinde

Yönetim ve Organizasyon 6. Sağlık Hukuku 7. Meslek Örgütü ve Meslektaş İlişkileri 8. Meslek Örgütü-Meslek Etiği 9. Serbest Eczanelerde Halkla İlişkiler : 10. Dünya’da ve Türkiye’de İlaç Endüstrisi ve Serbest Eczane Pazarına Etkileri


300005152009 SERBEST ECZANE UYGULAMALARI Seçmeli 5 9 6

DERS ALANIEczane EczacılığıHAFTALIK DERS SAATI5 SaatDERSİN AMACI

Serbest Eczane Uygulamalar Dersinin amacı öğrencilerin; günümüzdeki serbest eczane eczacılığı uygulamalarını, eczane

personelinin eğitimi ve geliştirilmesi, sosyal güvenlik kurumuyla olan sözleşme çerçevesi, eczacıların sunduğu gelişmiş ve ileri hizmetleri,

birinci basmak sağlık hizmetleri içinde serbest eczacılık hizmetlerinin rol ve önemini, dünyadaki serbest eczacılık alanındaki eğilimleri

açıklayabilme, uygulayabilme ve değerlendirebilmelerini sağlamaktır.


1 Serbest eczane yönetimini ilgilendiren konuları tanımlayabilme.2 Serbest eczacılık hizmetinin çağdaş sağlık hizmetindeki önemini açıklayabilme.3 Eczacılıkta Yönetim Becerilerinin önemini ve bileşenlerini açıklayabilme ve uygulayabilme.4 Sürekli mesleki gelişimi tanımlayabilme ve uygulayabilme.5 Sağlık ekonomisi ile eczacılık hizmetleri arasındaki ilişkiyi açıklayabilme ve değerlendirebilme.

6 Serbest eczacılıkta iletişim, mevzuat ve etik konularını açıklayabilme, değerlendirebilme ve yorumlayabilme.

7 Serbest Eczane için sözleşme çerçevesini açıklayabilme.

8 Dünya genelinde serbest eczacılık hizmetinin durumunu açıklayabilme, karşılaştırabilme ve yorumlayabilme.

1. Çağdaş Sağlık Sistemleri ve Geçmişten Günümüze Türkiye Sağlık Sistemi 2. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri ve Eşitlik 3. Sağlık Ekonomisine Genel Bakış 4. Serbest Eczane Kuruluş İşlemleri 5. Yönetimde Temel Kavramlar 6. Eczane Bütçesi Hazırlama ve Mali Yükümlülükler 7. Serbest Eczane İşletmelerinde Muhasebe ve Finansal Yönetim 8. Avrupa Birliği (AB) Ülkelerinde Serbest Eczacılık 9. Ülke Örnekleri Üzerinden Eczane İşletme Kriterleri 10. Yeni TCK Açısından Eczacıların Hak ve Sorumlulukları 11. Kabahatler Kanunu Açısından Serbest Eczacılık 12. İlaçlarda Miyad Yönetimi ve Miyadı Dolmuş İlaçların İmhası 13. Hasta Hakları 14.Tüketici Hakları 15. Meslek Örgütü - Meslek Etiği 16. İlaç Şirketlerinin Pazarlama Stratejileri 17. İletişimin Temelleri 18. Dünya’da ve Türkiye’de İlaç Endüstrisi



300005172009 KOZMETİK Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIEczane Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI2 Saat DERSİN AMACI

Bu dersin amacı öğrencilerin kozmetik ürün formülasyonlarına yönelik detaylı bilgi ve deneyim kazanabilmesini, kozmetik

ürünlerde yer alan aktif maddeleri tanıyabilmesini, kozmetik aktif maddelerin formülasyon, kullanılış şekli ve etkilerini açıklayabilmesini,

kozmetik ürünlerde mikrobiyolojik, toksikolojik ve dermatolojik açıdan değerlendirme yapabilmesini sağlamaktır.


1 Kozmetik ürün formülasyonlarını tasarlayabilme2 Kozmetik ürünlerde yer alan aktif maddeleri tanıyabilme,3 Kozmetik aktif maddelerin formülasyon, kullanılış şekli ve etkilerini açıklayabilme

4 Kozmetik ürünleri mikrobiyolojik, toksikolojik ve dermatolojik açıdan değerlendirebilme

5 Kozmetolojide kullanılan protein, peptit, antioksidan madde, enzim ve hormonların kullanılış amaçları ve etki mekanizmalarını açıklayabilme

6 Pigmentasyon türleri ve biyolojik oluşum mekanizmaları üzerinden günümüzde kullanılan depigmentasyon bileşenlerinin türlerini, etki mekanizmalarını ve kullanım şekillerini ilişkilendirebilme

7 Fitokozmetik ürünlerin bileşimindeki bitkileri listeleyebilme ve kozmetik ürünlerde kullanılma sebeplerini açıklayabilme

8 Fitokozmetolojide kullanılan ürünlere örnek verebilme, doğru kullanımlarını sağlayabilme

9 Kozmetik Ürünlerin Saklanması/Kararlılığı, Kalite Kontrol/Kalite Güvencesi ve etkinliğini saptamak amacıyla yapılan kontrolleri tasarlayabilme, ilgili yöntemler hakkında bilgi verebilme

10 Kozmetik ürün geliştirme ve yeni taşıyıcı sistemlerin ne amaçla kullanıldığını ve hazırlama yöntemlerini açıklayabilme; Kozmetik yönetmeliği çerçevesinde bu tip ürünlerin ambalaj, etiket, reklamları hakkında yeterli bilgiye sahip olabilme

11 Kozmetik ürünlerin bileşimine giren maddeleri ve son ürünü toksikolojik açıdan değerlendirebilme, konularla ilgili yönetmelik ve direktifleri, izin verilen sınır konsantrasyonları bu konsantrasyonların belirlenme kriterlerini açıklayabilme

12 Kozmetikte uygulanan toksisite testleri, nasıl uygulandıkları, nasıl değerlendirildikleri ve alternatif testler hakkında bilgiye sahip olabilme ve yapılan kontrolleri değerlendirebilme

13 Kozmetik formülasyonlara giren mikrobiyal orijinli ürünleri listeleyebilme

14 Kozmetik ürünlerin mikrobiyal kalitesinin belirlenmesi ve korunmasında kullanılan yöntemleri açıklayabilme

15 Kozmetik ürünlerin güvenilirliği ve güvenilirlik test yöntemleri (irritasyon, alerjik temas dermatiti, temas ürtikeri, ışığa duyarlılık vs)ile ilgili bilgi verebilme

16 Kozmetik formülasyonların içine giren maddelerin (koruyucular, renk verici ajanlar, UV filtrasyon) toksisite potansiyelleri, mekanizmaları, kritik dozları veya izin verilen miktardaki dozlarının karşılaştırmalarının yapılması

Oksidatif stres ve cilt yaşlanması, Kozmetiklerde kullanılan antioksidanlar, vitaminler, kollajen ve kollajen içeren preparatlar, proteinler, peptidler, doğal nemlendiriciler, kozmetik lipidler, enzimler, hormonlar, depigmentasyon ajanları ve etki mekanizmaları, Fitokozmetiklerde kullanılan sabit yağlar, koku verici olarak kullanılan bitkiler, ekstre, tentür, reçine ve katranların hazırlanışı, Antiaging kremler ve Güneş Preparatlarında, Saç dökülmesine karşı ve saç bakımında kullanılan bitkiler, Tüy çıkmasını engelleyici ve selülit tedavisinde, Akne tedavisinde ve cilt lekelerini giderici ürünlerde kullanılan bitkiler, Kozmetik Ürünlerin Saklanması/Kararlılığı, Kozmetiklerde Kalite Kontrol ve Kalite Güvencesi, Kozmetik ürün geliştirme/ Yeni taşıyıcı sistemler, Kozmetik ürünlerin etkinliği, kozmetik ürünlerde ambalaj, etiket, reklam, Kozmetik yönetmeliği, Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği’nin kozmetik bileşenleri ve son ürünle ilgili yönetmelik ve direktifleri, Kozmetik Bileşen ve Kontaminantlarının Toksikolojisi, Kozmetikte Toksisite Testleri, Kozmetolojide kullanılan mikrobiyal orijinli ürünler ve kozmetik ürünlerde mikrobiyal kalitenin belirlenmesi ve korunması, Kozmetik ürünlerin güvenirliği ve güvenilirlik test yöntemleri



300005192009 ECZACILIKTA DOĞAL ÜRÜNLER Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIEczane Eczacılığı / Hastane Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI2 Saat DERSİN AMACI

Doğal ürünler dersinin amacı, öğrencinin eczacılıkta kullanım potansiyeli olan doğal ürünlerin, yasal düzenlemeleri, üretimi ve kullanım alanlarına ilaveten toksisite potansiyelleri, ayrıca ilaç ve gıdalarla olan etkileşimleri hakkında bilgi ve uygulama becerilerine sahip olabilmelerini sağlamaktır.


1 Türkiye de ve Avrupa’da doğal ürünler konusundaki yasal düzenlemeleri kavrayabilme ve ülkemizdeki uygulamaların daha ileri geliştirilebilmesi için neler yapılması gerektiğini tartışabilme

2 Tıbbi bitki kültürü hakkında temel prensipleri kavrayabilme ve ulusal tıbbi bitki üretim politikasını tartışabilme

3 Aromaterapiyi tanımlayabilme, temel kavramlarını ve uygulama yöntemlerini listeleyebilme

4 Aromaterapide kullanılan uçucu yağları ve bu yağlardan oluşan reçeteleri ve uygulama şekillerini ihtiyaç duyan hastalara anlatarak toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükselmesini sağlayabilme

5Nutrasötikleri tanımlayabilme, ülkemizdeki ve dünyadaki yasal durumu karşılaştırabilme ve nutrasötiklerin elde edildiği kaynakları ve etkilerini kavrayabilme, rasyonel kullanımları için hasta, hekim ve diğer sağlık personeline gerekli danışmanlık hizmetini verebilme

6

. Bitkilerin toksisitesine neden olan faktörleri, zehirli bitkileri ve zehirlenmeye neden olan sekonder metabolitlerini listeleyebilme ve zehirli bitkilerin oluşturduğu risk faktörlerini çeşitli olgular ile ilişkilendirerek örnekleyebilme ayrıca bitkilerin toksisitesine ait bilgileri hasta, hekim ve diğer sağlık personeline danışmanlık hizmeti verebilecek şekilde değerlendirebilme.

7 Fitoterapötiklerin rasyonel kullanımı, etkileşim ve toksisite potansiyelleri ve diğer ilaçlar ve laboratuvar testleri üzerine olan etkilerini örnek vakalar yardımıyla kavrayabilme ve tartışabilme

Türkiye’de doğal ürünler konusunda yasal düzenlemeler ve Türkiye’de doğal ürün piyasası, Avrupa ve Amerika’da doğal ürünler konusundaki yasal düzenlemeler, tıbbi bitkilerin toksisite potansiyelleri, tıbbi bitki kültürünün temel prensipleri, Aromaterapi, Nutrasötikler, hekim gözüyle onkolojik hastalıklarda fitoterapötiklerin yeri, hekim gözüyle sindirim sistemi hastalıklarında fitoterapötiklerin yeri, örnek vakalar üzerinde fitoterapötiklerin rasyonel kullanımı



300005212009 HASTANE ECZANESİ YÖNETİMİ Seçmeli 5 9 3

DERS ALANIHastane Eczacılığı HAFTALIK DERS SAATI1 Saat DERSİN AMACI

Hastane Eczanesi Yönetimi dersinin amacı, yataklı tedavi kurumlarında çalışmak üzere “Hastane Eczacısı” olarak yetiştirilecek öğrencilere; Türkiye’de sağlık hizmetlerinin tarihçe ve örgütlenmesini, günümüz sağlık politikalarını, sağlık ocağı ve aile hekimliği arasındaki farkları, eczanelerin sistemdeki yerini, sağlık hakkı, sağlık hizmetlerinin ayırıcı özelliklerini, sosyal güvenlik sistemlerini, sağlık ekonomisi ve eczacılık hizmetleriyle ilişkisini, yataklı tedavi kurumlarının yapısı ve organizasyonunu, hastane eczanelerinin yapısını, ilaçların satın alınmasından yatan hastalara ulaştırılmasına kadar geçen süreçlerin planlanması ve yönetimini, yataklı tedavi kurumlarında halkla ilişkileri; hastane eczanelerinde ilaç, tıbbi malzeme ve stok yönetimini; hastanelerde güvenli ilaç kullanımında eczacıların rolünü, hastane eczanelerinde yıllık çalışma planı hazırlanması gibi yataklı tedavi kurumlarındaki eczacılık hizmetlerinin yönetim ve organizasyonuyla ilgili temel ve güncel konuların kavratılması ve mesleki uygulamalar sırasında karşılaşılan yönetimsel, deontolojik ve etik problemleri çözebilme becerilerini kazandırmaktır.


1 Türkiye’de sağlık hizmetlerinin tarihçesi ve örgütlenmesini tanımlayabilme

2 Sağlıkta Dönüşüm Projesinin ilaç ve eczacılık hizmetlerine etkisini değerlendirebilme

3 Sağlık ekonomisinin temel kavramlarını ilaç eczacılık alanına uyarlayabilme

4 İşletme bilimi temel kavram ve prensiplerini eczacılık hizmetlerine uyarlayabilme

5 Yataklı tedavi kurumlarındaki eczane hizmetlerinin yönetim ve organizasyonunu tasarlayabilme

6 Yataklı tedavi kurumlarındaki eczacılık hizmetlerinin gerektirdiği iletişim becerilerini kullanabilme

7 Hastane eczanelerinde ilaç, tıbbi malzeme ve stok yönetimini planlayabilme

8 Hastanelerde güvenli ilaç kullanımında eczacıların rolünü kavrayabilme

9 Hastane eczanelerinde yıllık çalışma planı hazırlama prensiplerini ve bunun önemini kavrayabilme

10 Mesleki uygulamalar sırasında karşılaşılan yönetimsel, deontolojik ve etik problemleri çözebilme

1.Geçmişten Günümüze Türkiye’de Sağlık Sistemleri 2. Sağlık Ekonomisine Genel Bakış 3. Yönetimde Temel Kavramlar4. İletişimin Temelleri5. Hastane Eczacılığında Gelecek Perspektifler 6. Türkiye’de Hastaneler ve Eczane Organizasyonu 7. Hastane Hizmetlerinde İlaç ve Tıbbi Malzeme Yönetimi 8. Hastane Eczanelerin Stok Yönetimi 9.Hastanelerde Güvenli İlaç Kullanımında Eczacının Rolü



300005232010HASTANEDE ECZACILIK

UYGULAMALARISeçmeli 5 9 12

Ders AlanıHASTANE ECZACILIĞI HAFTALIK DERS SAATI4 Saat Teorik ,12 Saat Uygulama (Uygulamalar, E.Ü.Tıp Fakültesi Kliniklerinde Yapılmaktadır.) DERSİN AMACI

Eczacılık fakültesi öğrencilerinin bir hastanedeki eczacılık uygulamaları, ilaç tedavi sürecinin tüm aşamaları ile hastane ortamındaki

mesleki ilişkiler (eczacı-hekim, eczacı-hasta ve eczacı-diğer sağlık personeli) hakkında deneyim kazanmasını sağlamaktır


1 Hasta ve hastalıklar hakkında bilgi sahibi olabilme2 Hastayla iletişim kurabilme3 İlaç hazırlama sürecinde yetkin olabilme4 Hekimle işbirliği içinde olabilme5 Hastane eczanesindeki eczacılarla birlikte çalışabilme

6 Hastane personeli (hemşire, hastabakıcı, tıp fakültesi öğrencileri) ile iletişim kurabilme

7 Hastanede eczacıların üstlendikleri klinik hizmetleri açıklayabilme8 Aldığı teorik eğitimi klinikte uygulayabilme

İlaç danışmanlığı, farmakovijilans, klinik araştırmalar, infeksiyon ve antibiyotik kontrol programları, hasta ve hastalıklara özgü eczacılık hizmetleri (pediatrik, geriatrik, kalıtsal metabolik hastalıklar), gebelik ve emzirme dönemi, radyofarmasi uygulamaları, akut zehirlenmeler ve toksisite durumları, hastanede ilaç üretimi, kanser kemoterapisi


EGE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ STAJ YÖNERGESİ

Madde : 1Bu yönerge, Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ne 2005–2006 eğitim-öğretim yılından itibaren kayıtlanan ve 5 yıllık eğitim-öğretim planına tabi olan öğrencilerin, eğitim-öğretim planlarında öngörülen mesleki stajları ile ilgili faaliyet ve esasları düzenlemek üzere hazırlanmıştır.

Madde: 7Bu yönergede öngörülen stajları denetlemek üzere, Staj Komisyonu’nun önerisi ve Yönetim Kurulu’nun kararı ile gerekli sayıda Staj İzleme Komitesi kurulabilir. Staj İzleme Komitesi;

(a) Fakülte’de görev yapan bir öğretim üyesi ile iki araştırma görevlisinden oluşur.

(b) Staj Komisyonu’nun önerileri doğrultusunda çeşitli dönemlerde stajların yapıldığı kuruluşlarda stajın yönergeye uygun olarak yapılmasını sağlamak üzere öğrencilerin staj çalışmalarını izler, denetler ve gerekli gördüğü durumlarda sonucu bir rapor ile Staj Komisyonu’na iletir.

Madde : 8Fakülte’ye 2005–2006 eğitim-öğretim yılından itibaren kaydolan ve 5 yıllık eğitim-

öğretim planına tabi olan öğrencilerin zorunlu mesleki stajı, Yüksek Öğretim Kurumu tarafından hazırlanan Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmeliğin 8e maddesi uyarınca 6 ay olup saat itibariyle toplam 720 saattir. Bu sürenin 708 saatinin kamuya açık olan serbest eczanelerde ya da bir hastanede, 12 saatinin ise Fakülte Uygulama Eczanesinde yapılması zorunludur. Mesleki stajlar staj I, II, III ve IV olmak üzere 4 dönemden oluşur:

(a) Staj I, toplam 60 saatten oluşur. Bu sürenin 12 saati 3. veya 4. yarıyılda Fakülte Uygulama Eczanesi’nde; geriye kalan 48 saati 4. yarıyılı izleyen yaz aylarında serbest eczanelerde yaz stajı olarak yapılır.

(b) Staj II, toplam 120 saatten oluşur ve 6. yarıyılı izleyen yaz aylarında yapılır.(c) Staj III, toplam 120 saatten oluşur ve 8. yarıyılı izleyen yaz aylarında yapılır. Staj

Komisyonu’nun önerisi ve Yönetim Kurulu’nun onayı ile Staj III’ün bir bölümü, hastane eczanesi ya da Fakülte Uygulama Eczanesi stajı olarak eğitim-öğretim dönemi içinde de yapılabilir.

(d) Staj IV, 420 saatten oluşur ve E.Ü. Eczacılık Fakültesi Eğitim-Öğretim Planı’nda yer aldığı şekilde 9. ve/veya 10. yarıyılda haftada en az 30 saat olmak üzere uygulanır. Staj IV dönemindeki serbest eczane stajı, Staj Komisyonu tarafından belirlenen ve İzmir ilinde bulunan serbest eczanelerde yapılmak zorundadır.

Madde: 9Madde 8’de belirtilen koşullara bağlı kalarak stajlar staj komisyonu tarafından onaylanmak koşulu ile aşağıda listelenen kuruluşlarda veya Staj Komisyonu’nun önerisi ve Yönetim Kurulu’nun onayı ile bu kuruluşların yurt dışındaki eşdeğerlerinde yapılabilir:Eczaneler

Fakülte Uygulama EczanesiSerbest Eczaneler

Hastaneler Hastane EczaneleriHastane Klinikleri


300004662008FARMASÖTİK

BAKIM (5 YILLIK ÖĞR.İÇİN)

Zorunlu 4 8 4

Dersin AmacıFarmasötik Bakım dersinin amacı öğrencilerin; eczacılık mesleğinin yeni hizmet anlayışı olan Farmasötik Bakım prensiplerini benimsemelerini; diğer meslek derslerinde öğrenmiş oldukları bilgileri sentezleyerek meslek yaşamlarında farmasötik bakım uygulamasını gerçekleştirebilecek düzeye ulaşmalarını; farmasötik bakım kavramının doğma gerekçesini ve ilgili kavramları açıklayabilmelerini; farmasötik bakım sürecinde eczacının rolünü ve sorumluluklarını benimseyebilmelerini; hastanın ilaç deneyimini değerlendirebilmelerini; farmasötik bakım sürecinde hastanın rol ve sorumluluklarını açıklayabilmelerini; bakım planı hazırlanmasında hasta ile ilgili bilgileri farmakoterapi çalışması kapsamında değerlendirebilmelerini ve ilaç tedavi problemlerini çözümleyebilmelerini; bireye özgü farmasötik bakım planı oluşturabilmelerini; hasta izlem ve değerlendirme yeteneği kazanmalarını, farmasötik bakım ile ilişkili etik konuları benimsemelerini; gerekli klinik becerileri geliştirerek farmasötik bakım hizmetini, yeterlilik göstergelerini karşılayacak şekilde, yaşama geçirebilmelerini sağlamaktır.


1 Eczacılık mesleğinin yeni hizmet anlayışı olan Farmasötik Bakım kavramının doğma gerekçesini ve ilgili kavramları açıklayabilme ve değerlendirebilme.

2 Farmasötik bakım prensiplerini diğer meslek derslerinde öğrenmiş olduğu bilgiler ile bütünleştirebilme.

3 Farmasötik bakım sürecinde etik konular dahil eczacının rol ve sorumluluklarını benimseyebilme.

4 Farmasötik bakım sürecinde hastanın ilaç deneyimini değerlendirebilme; hastanın rol ve sorumluluklarını açıklayabilme.

5 Farmasötik Bakım Planı hazırlanmasında hasta ile ilgili bilgileri Farmakoterapi Çalışması kapsamında değerlendirebilme ve bireye özgü bir farmasötik bakım planı oluşturabilme.

6 Hastanın durumunu değerlendirebilme, ilaç tedavi problemlerini belirleyebilme ve bakım süreci boyunca izleyebilme.

7 Farmasötik bakım uygulaması için gerekli klinik becerileri sergileyebilme.

8 Farmasötik bakım hizmetini yeterlilik göstergelerini karşılayacak şekilde yaşama geçirebilme.

e.Ü. eczacilik fakÜltesİ 2013-2014 eĞİtİm-ÖĞretİm yili 5.yil eĞİtİm plani ve alan...

Documents