ETIKA PROFESIONALE DHELIGJORE

Barts i lnds: Mr.sc. Armend Podvorica

NORMAT E MIRSJELLJES PR NPUNSIT CIVILKUPTIMI QLLIMI DHE FUSHA E VEPRIMIT

Kodi i mirsjelljes pr npunsit civil sht trsiaparimeve dhe normave, mbi bazn e t cilave do veprojn t gjith npunsit civil.

Kodi i mirsjelljes s npunsve civil synon vendosjene rregullave t sjelljes pr npunsit civil, mbrojtjenstatusit t tyre si dhe rregullimin e t drejtave dhedetyrave t npunsve civil n raport me institucionetdhe qytetart n prputhje me legjislacionin n

Kodi i mirsjelljes do t nxis cilsin e shrbimevepublike pr qytetart, etikn n pun dhe interesinpublik, duke u karakterizuar nga integriteti, ndershmria, objektiviteti dhe paanshmria nprmbushjen e detyrave.

Npuns civil n kuptim t ktij Kodi jan t gjithnpuns t prcaktuar sipas ligjit n fuqi t ShrbimitCivil.

Npuns civil - personi i punsuar pr ushtriminautoritetit administrativ publik n baz t aftsiskapacitetit, i cili merr pjes n formulimin dhezbatimin e politikave, monitorimin e zbatimit trregullave dhe procedurave administrative, sigurimine ekzekutimit t tyre dhe ofrimin e mbshtetjesprgjithshme administrative pr zbatimin e tyre

Personeli administrativ i punsuar n sistemin gjyqsordhe prokurorial sht pjes e Shrbimit Civil t Kosovsdhe i nnshtrohet ktij ligji dhe legjislacionit prkatsn fuqi, me prjashtim t gjyqtarve dhe prokurorve

PARIMET E PRGJITHSHME T KODIT T MIRSJELLJES PR NPUNSIT CIVIL

Npunsit civil duhet ti prmbushin detyrattyre n pajtim me kto parime:

i) Parimi i ligjshmris: Npunsit civil duhetkryejn punt vetm sipas ligjit. Npunsit civilduhet t kryejn shrbime dhe t merren vetmshtjet pr t cilat kan autoritet ligjor.

ii) Parimi i trajtimit t barabart dhe I mosdiskriminimit: Npunsit civil duhet trespektojn dinjitetin dhe barazin e t gjithnjerzve, pa asnj dallim apo diskriminim.

iii) Parimi i neutraliteti politik: Shrbim besnik ndajinstitucioneve qendrore dhe lokale, pa frik apofavorizim dhe pa marr parasysh pikpamjet politikeapo antarsimin partiak. Npunsit civil duhetveprojn n mnyr t pavarur nga pikpamja politiket mos pengojn zbatimin e politikave, t vendimeveose t veprimeve ligjore t autoriteteve tadministrats publike;

iv) Parimi i paansis dhe pavarsis profesionaleshrbimin civil nuk lejohet anshmria, q do t thotket nj predispozit n favor t nj rezultati tgjat vlersimit t nj situate, duke shkaktuar sirrjedhoj nj dm t pajustifikueshm pr interesinprgjithshm ose pr t drejtn e palve t tjerainteresuara;

v) Parimi i sinqeritetit: N kryerjen e detyravenpunsi civil duhet t jet i ndershm, I paanshmefikas, duke pasur parasysh vetm interesin publikmosshfrytzim i pozits zyrtare apo i informatavepr prfitim personal a pr prfitimin e t tjervemosshfrytzim I informatave apo prpjekja prmashtruar t tjert dhe mosshfrytzim i zbulimitinformacionit t siguruar si rezultat i pozitspor vetm n pajtim me detyrat zyrtare.

Npunsit civil nuk duhet ti paraqesin gabimishtapo ti keqprdorin informatat, apo t bjnpr mashtrime;

vi) Parimi i ndershmris procedurale: Npunsitcivil gjat puns s tyre n mnyr t ndershmeduhet t prfillin procedurn pr zbatimin e pr t respektuar vlerat dhe dinjitetin e personavet tjer.

vii) Parimi i respektimit: Npunsi civil duhetjet i sjellshm n marrdhnie me qytetartshrben dhe me eprort, kolegt e vartsit e Npunsi civil duhet t sillet gjithnj n mnyrtill, q besimi i publikut n ndershmrin, paanshmrin dhe efektivitetin e shrbimit public t ruhet e t rritet;

viii) Parimi i prdorimit racional t mjeteve financiarepublike:. Npunsit civil duhet t prdorin mjetetfinanciare publike vetm pr qllime publike. Asnjnpuns civil nuk do t devijoj, keqzotroj, ekspozojapo t prdor n mnyr t pavarur mjetet financiarepublike.

ix) Parimi i shmangies s konfliktit t interesaveNpunsi civil duhet t mos lejoj q interesat e private t bien ndesh me pozitn e tij publike, tshmang konfliktet e interesave dhe t mos shfrytzojasnjher pozitn pr interesin e tij privat;

x) Parimi i transparencs: Garantimi se procesetShrbimin Civil do t jen t hapura pr publikunShrbimi Civil do t ruaj konfidencialitetin e informacionit, q ka n zotrim, por pa cenuar zbatimine detyrimeve q dalin nga Ligji pr qasje n dokumentezyrtare.

RREGULLAT E MIRSJELLJES S NPUNSVE CIVIL

Npunsit civil duhet t veprojn t udhhequrnga pavarsia n pun, integriteti personal ndershmria.

Npunsit civil duhet tu qasen punve dhedetyrave n mnyr t drejt dhe efikase.

Npunsit civil duhet ti shfrytzojn mjetetfinanciare publike n mnyr t drejt dhemos i keqprdorin ato.

Npunsit civil nuk duhet, n asnj mnyr, keqprdorin pozitn e tyre zyrtare dhe t bjnpublike informatat, q marrin gjat ushtrimitdetyrs s tyre, pr interesin e tyre personal interesin e dikujt tjetr.

Npunsit civil gjat ushtrimit t detyrs szyrtare duhet t krijojn dhe t ruajn besiminorganit ku punojn dhe t jen n gjendje tkrijojn nj raport t ktill me ata t cilve iushrbejn.

Npunsit civil duhet ti prmbushin obligimete tyre n mnyr t paanshme, duke iuprmbajtur dispozitave ligjore ne fuqi.

Npunsit civil nuk duhet ti bjn publikeinformatat konfidenciale t komunikuara nkuadr t organit ku punojn ose t lejojninformatat e ktilla t jen marr nga dikushtjetr.

MASAT MBROJTSE Nse npunsi civil konsideron se nga ai krkohet

veproj n kundrshtim me ligjin, etikn n punt sillet n mnyr t pahijshme, q rezulton nshkeljen e rregullave t kodit t mirsjelljes, shkeljetktilla duhet t paraqiten tek organi kompetentpajtim me procedurat dhe rregullat e kodit tmirsjelljes.

Npunsit civil duhet t prmbahen prej situataven fardo mnyre pengojn marrjen e vendimevedrejta dhe efikase e q kan t bjn me politikatShrbimit Civil pr arsye t frustrimeve personaledm t ushtrimit t detyrs zyrtare. N kto situatanpunsit civil u prmbahen rregullave t paraparame ligj ose duhet t paraqesin dorheqjen.

Npunsit civil, edhe pasi q t pushojn sushtruari detyrn, duhet t vazhdojn tIprmbahen ruajtjes s konfidencialitetit lidhurdetyrn e ushtruar deri n momentin kur nfardo mnyre ka pushuar s punuari.

Npunsit civil duhet t ruajn sekretin e tdetyrave q kryhen. Ata lejohen t deklarojnt sekretit t detyrave q kryejn vetm kurudhzohen ose autorizohen me shkrim nga njautoritet epror dhe kompetent i parashikuar

AKTIVITETI POLITIK DHE NPUNSI CIVIL Npunsi civil mund t jet antar i ndonj partie

politike ose i ndonj organizate tjetr politikeduhet t prmbahet nga angazhimi I tij aktivaktivitetet politike.

do npuns civil n vend udhheqs, q shtantar i ndonj partie, organizate a shoqate politikee shoqrore, gjat kryerjes s puns n ShrbiminCivil, duhet t pezulloj aktivitetin partiak, mbanasnjansi dhe i ndalohet t kryej propagandpartiake.

Npunsi civil n vend udhheqs nuk mundushtroj detyrn e tij ose t zhvilloj propagandt mir a n dm t njrs apo tjetrs parti, organizat ose shoqat politike. Atij I ndalohetbarts i postit n parti, n fardo niveli torganizimit t partis ose shoqats politike

Npunsi civil nuk bn t jet I diskriminuar, mohohen t drejtat pr shkak t prkatsispartiake apo bindjeve t tij politike.

Npunsi civil mund t merret me veprimtarisindikale dhe t jet antar I sindikatave tndryshme, n pajtim me ligjin.

USHTRIMI I DETYRS N MNYR T PAVARUR

Npunsit civil ushtrojn detyrat e tyre n mnyrprofesionale, me prgjegjsi dhe t pavarur, pa u ndikuar nga jasht.

Npunsit civil duhet ti prmbushin detyratn mnyr t hapur dhe t atill q mundsonmarrjen e informatave t palve t interesuaramundsin e dialogimit me qytetart dheorganizatat e interesit si dhe mbikqyrjen legjitime

SJELLJA E NPUNSIT CIVIL NDAJ QYTETARIT

Gjat ushtrimit t detyrs npunsit civil duhet i) t respektojn parimin e barazis, duke prjashtuar

do sjellje diskriminuese ndaj individve. ii) t prmbahen nga kufizimi i t drejtave t

qytetarve, prve kur nj kufizim i till sht I bazuarme ligj.

iii) t sillen n mnyr t prmbajtur dhe me ndjeshmri ndaj qytetarve, posarisht n rastemortore, shqetsuese, si dhe me nj kujdes t veantndaj njerzve t moshuar dhe atyre me nevoja speciale

SJELLJA E NPUNSIT CIVIL NDAJ STAFIT POLITIK

Npunsit civil duhet t ofrojn njohuritdhe aftsit e tyre n mnyr q tmbshtesin dhe t zbatojn me nder dhepaanshmri politikat e prcaktuara ngainstitucionet e caktuara. Npunsit civil, n kuadr t organit

kompetent, duhet ti ofrojn stafit prkatspolitik raporte t detajuara dhe t informojnn detaje dhe me korrektsi.

SJELLJA E NPUNSIT CIVIL NDAJ UDHHEQSVE

Npunsit civil nuk bn ta pengojn politiknveprimit t autoritetit udhheqs.

Npunsit civil duhet ti ushtrojn detyrat e bazuar n planin dhe drejtimet e prcaktuaraautoriteti udhheqs.

Npunsit civil duhet ti diskutojn t gjithaproblemet q shfaqen gjat ushtrimit t detyraveme autoritetin udhheqs, si dhe t diskutojngjetjen e zgjidhjeve m efikase

N rast t emrimit t ri t autoritetitudhheqs, npunsit civil duhet tinformojn at me koh dhe n mnyr tsakt pr t gjitha shtjet, n mnyr qsigurojn vazhdimsin e puns n institucion

Npunsit civil duhet t informojnautoritetin udhheqs pr arsyet e mungessnga puna, si dhe pr ndonj problem tmundshm, q do t ket ndikim negativpun dhe n ambientin e puns apo pengesatshfaqura n procesin e puns.

SJELLJA E UDHHEQSVE N SHRBIMIN CIVIL

Udhheqsit duhet t jen shembull I mirsjelljespr stafin q e udhheqin, si dhe tI prmbahenrreptsisht kodit t etiks gjat ushtrimit t detyrs

Udhheqsit duhet t respektojn personalitetinmendimet, si dhe t nxisin bashkpunimin e q udhheq, e njkohsisht ruajn edhe t drejtnpr vendimmarrje.

Udhheqsi duhet ti mbroj t drejtat e stafitudhheq dhe n asnj mnyr nuk bn tiukufizohen t drejtat e tyre.

Udhheqsit duhet t vlersojn n mnyrbarabart, objektive dhe efikase sjelljen e personelitt cilin e udhheqin.

Udhheqsi duhet ti ofroj stafit q e udhheqmundsi t barabarta t ngritjes profesionalemotivim pr ngritjen e efektivitetit n pun , te rregulta .

Udhheqsit duhet t krkojn nga personelirespektoj orarin e puns.

Udhheqsit nuk duhet t pranojn propozimejasht pr favorizimin eventual t ndonj npunsicivil.

SJELLJA E NPUNSIT CIVIL ME STAFIN Npunsit civil, gjat ushtrimit t detyrs,

reciprokisht duhet t sillen me mirsjellje, pa parasysh nacionalitetin, bindjen fetare, politikegjinin, gjendjen shndetsore dhe familjare

Npunsit civil duhet t respektojn punntjetrit si dhe t bashkpunojn n mnyr qngrisin efikasitetin dhe cilsin n pun.

Kritika ndaj kolegve n pun duhet t jet e dhe profesionale.

Marrdhniet ndrmjet npunsve civil bazohenn respektin e ndrsjell, si dhe n ruajtjen e personalitetit t punonjsit.

SJELLJA E NPUNSIT CIVIL NDAJ MJETEVE T INFORMIMIT

Npunsit civil nuk duhet t bjn publikeinformatat n lidhje me punn e tyre pa lejenudhheqsit t tyre dhe n asnj mnyr nukt japin informata t pasakta.

Npunsit civil nuk bn t zbulojn informatatsekrete n lidhje me punn.

Gjat dhnies s deklaratave publike, npunsitcivil gjithnj duhet t japin titullin e pozitsmbajn dhe n asnj mnyr nuk duhet t japinmendime personale n lidhje me shtjet nshrbimin publik.

SJELLJA E NPUNSIT CIVIL GJAT PREZANTIMIT T ADMINISTRATS

Npunsit civil kur prezantojnadministratn e shrbimit civil duhet tprezantojn administratn e jo mendimettyre personale. Npunsit civil duhet t promovojn

t mbrojn pozicionin e vendit t tyre

KONFLIKTI I INTERESAVE Konflikti i interesave sht situata n t ciln nj

npuns civil ka nj interes personal t till, qe ndikonose mund t ndikoj n paanshmrin oseobjektivitetin e kryerjes s detyrs zyrtare. N rastnj konflikti te interesave personale dhe tprgjithshme, npunsi civil duhet t veproj nme interesin e prgjithshm.

Interesat personale t npunsit prfshijn doprparsi pr veten, familjen, t afrmit deri nshkalln e dyt pr personat ose organizatat, me npunsi ka ose ka pasur marrdhnie biznesi oselidhje politike. Konflikti i interesave prfshin, gjithashtudo lloj detyrimi financiar ose civil t npunsit.

PROFESIONALIZMI Gjat ushtrimit t detyrave t tyre npunsit

civil duhet t ken njohuri profesionalelidhje me punn, t jen modest si dhe tdemonstrojn seriozitet n pun. Npunsit civil duhet t punojn vazhdimisht

n ngritjen e aftsive t tyre profesionale Npunsit civil, gjat ushtrimit t detyrave

tyre, duhet t tregohen t hapur ndajdetyrave t ofruara si dhe t gatshm przbatimin e tyre.

DHURATAT DHE FAVORET Npunsit civil nuk duhet t pranojn nga asnj

person apo subjekt tjetr t holla, dhurata, mikpritjeapo ndihma, lidhur me detyrat e tyre zyrtare dhekontaktet e bra, prve nga organi I punsimitcilin punojn, ose informatat e siguruara n detyrntyre.

Npunsi civil nuk duhet t krkoj ose t pranojdhurata, favore, pritje ose fardo prfitim tjetrfshehje t humbjeve t mundshme, si dhe premtimepr to, pr veten, familjen, t afrmit, pr personatorganizatat me t cilat ka marrdhnie, q ndikojnduket sikur ndikojn n paansin e kryerjes sapo jan ose duket sikur jan shprblim pr mnyrnkryerjes s detyrs zyrtare.

KOHA E PUNS

Npunsi duhet ta shfrytzoj kohn e punsn mnyr efektive pr realizimin e detyravezyrtare. Kjo koh nuk shfrytzohet pr asnjqllim tjetr, prve se n rastet kurshfrytzimi i saj pr qllime t tjera shtautorizuar zyrtarisht, n prputhje me legjislacionin n fuqi.

VESHJA DHE PARAQITJA E NPUNSIT CIVIL

Veshja dhe paraqitja e npunsit duhetjen serioze, pr ta prfaqsuar sa mdenjsisht administratn publike. Rregullat e hollsishme pr veshjen dhe

paraqitjen e npunsve n institucionetadministrats publike prcaktohen me rregulloret e brendshme t nxjerra ngaMinistria e Shrbimeve Publike/DepartamentiI Administrimit t Shrbimit Civil (DASHC).

MBIKQYRJA E ZBATIMIT T KODIT T MIRSJELLJES N SHRBIMIN CIVIL

Mbikqyrjen e zbatimit t Kodit t mirsjelljesn Shrbimin Civil t Kosovs n vazhdimsido ta bj Ministria e ShrbimevePublike/Departamenti i Administrimit tShrbimit Civil (DASHC). do mosmarrveshje pr masn disiplinore

shqiptuar kundr nj npunsi civil, shqyrtohet, me krkesn e tij, nga njkomision I ankesave i ngritur n organinn sektorin ku ai punon.

ZBATIMI DHE MASAT DISIPLINORE Njsia e personelit sht e detyruar t'ia bj t ditur

npunsit, me rastin e punsimit t tij, detyrimetdalin nga ky Kod dhe q duhen respektuar nganpunsi.

Npunsi ka pr detyr t sillet n prputhje me Kod dhe, pr kt arsye, informohet pr dispozitatdhe pr do ndryshim ose shtes. Npunsi duhetkrkoj kshillim nga njsia e personelit t institucionitkur sht i pasigurt pr t vepruar.

Njsia e personelit t institucionit, pr raste t veantakshillohet edhe me Ministrin e ShrbimevePublike/DASHC.

Dispozitat e ktij Kodi jan pjes e kushteve tpunsimit t npunsit. Shkelja e tyre sht shkakpr marrjen e masave disiplinore.

Eprori direkt i npunsit civil ka prgjegjsi tkontrolloj nse ai zbaton rregullat e sanksionurakt Kod dhe t propozoj ose t marr masatduhura disiplinore pr shkeljet e tij.

Npunsit civil q shkelin parimet e etiks, tprcaktuara n kt Kod, kur veprimet e tyreprbjn vepr penale, ndshkohen me masatdisiplinore, sipas procedurs s prcaktuar nlegjislacionin pr statusin e npunsit civil.

REGJISTRIMI I MASAVE

do institucion i Shrbimit Civil t Kosovsduhet t komunikoj, brenda 10 ditve ngamarrja e mass n Ministrin e ShrbimevePublike/Departamentin e AdministrimitShrbimit Civil t Kosovs, do masdisiplinore t marr kundr nj npunsi Departamenti i Administrimit t Shrbimit

Civil t Kosovs i regjistron t gjitha masatdisiplinore n Regjistrin e Shrbimit Civil Kosovs.

DISPOZITA T FUNDIT DHE KALIMTARE Dispozitat e ktij kodi, si dhe legjislacioni

fuqi, q lidhet me funksionimin e ShrbimitCivil t Kosovs, jan t detyrueshme prgjith npunsit civil. do npuns civil, q fillon punn n radht

e Shrbimit Civil t Kosovs, nnshkruandeklarat, me ann e s cils ai pajtohetdispozitat e ktij kodi.

FUND