ESKİŞEHİR SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

EĞİTİM ŞUBESİ

İLK ÖĞRETİM ÇOCUKLARININBESLENMESİ

BESLENME : İnsanının yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel durumuna göre ihtiyacı olan enerji ve besin öğelerinin her birinden yeterli miktarlarda alabilmesidir.

Besinlerin uygun seçimi, • Hazırlanması, • Pişirilmesi, • Saklanması • Tüketilmesinde belirli kurallara

uyularak sağlık bozucu duruma getirmeden, besleyici değerlerini koruyarak ve maliyeti en aza indirerek tüketmek önemlidir.

Yeterli Ve Dengeli Beslenme İçin ;

BESİN ÖĞELERİ

*KARBONHİTRAT *PROTEİN *YAĞ *VİTAMİN *MİNARELLER *SU

BESİN ÖGELERİ:

KARBONHİDRATLAR: Vücudun enerji ihtiyacını karşılar.Nohut, kuru fasulye, mercimek, tahıl ürünleri bu grupta yer almakta, NİŞASTA VE POSA YÖNÜNDEN DE ZENGİNDİR.

Şeker ve şekerli tatlılar daha fazla enerji verirler. Fakat fazla tüketilmesi diş çürüklerine neden olur.

BESİN ÖGELERİ:

PROTEİNLER: Büyüme, gelişme ve hastalıklara karşı korunabilmemiz için gereklidir.

YETERİNCE ALINMAZSA;Büyüme ve gelişme yavaşlarHastalıklara kolay yakalanırız ve hastalıklar uzun sürerSaç, deri, tırnak gibi dokuların sağlığı bozulurOrganların çalışması aksar

Süt, yoğurt, et, yumurta, mercimek, kuru fasulye, buğday vb. protein yönünden zengindir.

BESİN ÖGELERİ:

YAĞLAR:En çok enerji veren gruptur. Kızartmalar, yağlı etler, sucuk, salam, çikolatalar yağdan zengindir.

FAZLA TÜKETİLMEMELİDİR•Kalp-damar sağlığını bozar•Şişmanlık yapar•Kanın yapısını bozar.

C vitamini grip, nezle ve vücudu hastalıklara karşı korumada etkilidir.Ayrıca diş eti hastalıklarından da korur.

Vitaminler :hastalıklardan korunabilmek ve vücudumuzun düzenli çalışabilmesi için gereklidirlerEn çok vitamin sebze ve meyvelerde bulunur.

A vitamini büyüme ve gelişim için gereklidir.Daha iyi görmemizi sağlar

D vitamini kemik sağlığımız için gereklidir.D vitamini ile birlikte güneş ışığından da çocuklarımız yararlanmalıdır.

B Vitamini kan yapımı ,kas ve sinir sisteminin çalışması için gereklidir

Mineraller:

DEMİR; Et, yumurta, kurubaklagiller, koyu yeşil yapraklı sebzelerde boldur. Eksikliğinde;•Kansızlık•Yorgunluk ve halsizlik•Öğrenmede yavaşlık•Sık hastalanma

KALSİYUM; süt ve süt ürünlerinde bulunur. Eksikliğinde;•Güçsüz kemik-diş sağlığı •Boy kısalığı•Kas ve sinir sistemi çalışmasında aksaklık

Bu çağ büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu, yaşam boyu sürebilecek davranışların büyük ölçüde kazanıldığı bir dönemdir.En hızlı büyüme kızlarda 10-12

yaşta, erkeklerde ise 11-14 yaşında başlar.

İlköğretim; 6-13 yaş grubundakiçocukları kapsar.

BESLENMENİN ÖNEMİ:

Bu dönemde büyüme çok hızlı olduğu için, Bu dönemde büyüme çok hızlı olduğu için, daha fazla enerji,vitamin, mineral ve daha fazla enerji,vitamin, mineral ve proteine ihtiyacı vardır. proteine ihtiyacı vardır. •Yeterli ve dengeli beslenme son derece Yeterli ve dengeli beslenme son derece önemlidirönemlidirBesinleri Besinleri İyi Kaliteli ve Yeterli Miktarlardaİyi Kaliteli ve Yeterli Miktarlarda olmalısı gerekir.olmalısı gerekir.

BU DÖNEM ÇOCUKLARDA BESLENMEALIŞKANLIKLARI NEDEN ÖNEMLİDİR ?

•Çocuklar için sabah kahvaltısı SORUN OLABİLMEKTEDİR.•Tüm gün öğrenim yapan okullarda çocuklarda Fast food yemeğe eğilim artmaktadır.•Kötü beslenme alışkanlıkları diş sağlığını olumsuz etkilemektedir.•Pek çok hastalığın nedeni KÖTÜ BESLENMEDİR.

YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEYİ ÖĞRENİN

ÇOCUKLARINIZA DOĞRU BESLENME ALIŞKANLIĞINI KAZANDIRIN

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

Karın doyurmak değildirSevilen besinlerden yemek

değildirSadece pahalı gıdalardan (et,

salam vs)yemek değildir

ANNE VE BABALAR ! YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

TÜM BESİN GRUPLARINDAN İHTİYAÇ DUYULAN MİKTARDA ALINMASIDIR.

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME BÜYÜME VE GELİŞMENİN HIZLI OLDUĞU İLKÖĞRETİM

DÖNEMİNDE ÖNEMLİDİR.

EN ÖNEMLİ ÖĞÜN KAHVALTIDIREN ÖNEMLİ ÖĞÜN KAHVALTIDIR

Öğrenmenin Öğrenmenin etkin ve kalıcı olabilmesi için etkin ve kalıcı olabilmesi için

BesinlerinBesinlerin

3 SAATLİK ARALIKLARLA3 SAATLİK ARALIKLARLA (3 ANA-3 ARA ÖĞÜN)(3 ANA-3 ARA ÖĞÜN)

Dengeli ve Yeterli alınması Dengeli ve Yeterli alınması gerekirgerekir

YAĞ

ŞEKER

TUZ

VİTAMİN (A,C)

MİNERAL(Demir)

AYAK ÜSTÜ (FAST FOOD) BESLENMELERİNİ AYAK ÜSTÜ (FAST FOOD) BESLENMELERİNİ ÖNLEYİN ÖNLEYİN

ZENGİN

FAKİR

YETERSİZ TEK YÖNLÜ >

BESLENME

KANSIZLIKPARAZİTŞİŞMANLIKZAYIFLIKSIK HASTALANMA

ORTAYA ÇIKABİLECEK SAĞLIK SORUNLARI

KANSIZLIK

BESİNLERLE VÜCUDA ALINAN

DEMİR MİNERALİNİN YETERSİZ

ALIMINA BAĞLI OLARAK KANDA DEMİRİN

DÜŞÜK OLMASIDIR.

BEBEK VE ÇOCUKLARDA

KANSIZLIK NEDENLERİ ? BESLENMEDE DEMİR MİNERALİNİN YETERSİZ ALINMASI

DEMİRİN VÜCUTTA İYİ KULLANILAMAMASI

DEMİR İHTİYACININ ARTMASI

KAN KAYBI ( KANAMA, PARAZİTLER )

KANSIZLIK SONUCU OLUŞAN SAĞLIK SORUNLARI

** BÜYÜME VE GELİŞME GERİLİĞİ

BÜYÜME ETKİLENİR DİKKAT VE ALGILAMA AZALIR.

OKUL BAŞARISI VE FİZİKSEL AKTİVİTE DÜŞER. HASTALIKLAR SIK GÖRÜLÜR.

6

KANSIZLIĞI ÖNLEMEK İÇİNDEMİR YÖNÜNDEN ZENGİN

KAYNAKLARLA BESLENİLMELİDİR.

TAVUK,

KARACİĞER,

BALIK,

YUMURTA,

KURUBAKLAGİLLER,

PEKMEZ,TAHİN

YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER

ET

BU BESİNLER C VİTAMİNİ İLE BİRLİKTE TÜKETİLMELİDİR.

C VİTAMİNİ YÖNÜNDEN ZENGİN BESLENİLMELİDİR.

TURUNÇGİLLER YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER LAHANA PATATES DOMATES YEŞİL BİBER BU YÖNDEN ZENGİNDİR

DEMİRİN VÜCUTTA KULLANILMASINI

ENGELLEYEN ÇAY VE KAHVE YEMEKLERLE BİRLİKTE

İÇİLMEMELİDİR

ÇAY ÖĞÜN ARALARINDA AÇIK VE LİMONLA

BİRLİKTE İÇİLMELİDİR.

BESİN GRUPLARI

Süt GrubuEt-Yumurta-Kurubaklagil GrubuTaze Sebze ve Meyva GrubuEkmek ve Tahıllar

İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARININ GÜNLÜK ALMASI GEREKEN BESİN GRUPLARI

Süt ve süt ürünleri: Süt, yoğurt, peynir,ayran, süt tozu,sütlü tatlılar

Süt-Yoğurt : 2-3 su bardağı+Peynir-Çökelek : 1 kibrit kutusu

Et-Yumurta-Kurubaklagil Grubu:

Kırmızı ve beyaz etler,yumurta, kurubaklagiller, et ürünleri (salam,sosis vb.)

2-3 köfte kadar et, tavuk, balık veya hindi

+Haftada 3-4 kez 1 adet yumurta

+Haftada 3-4 kez kurubaklagil

Sebze ve Meyve Grubu:

Bütün taze sebze ve meyveler posa ve vitamin yönünden de zengindir.

3-4 tabak sebze yemeği+

2-3 porsiyon meyve

Ekmek ve Tahıl Grubu:

Tüm ekmek çeşitleri, makarna, bulgur, irmik, pirinç, yufka vb.

4-6 dilim ekmek+

6-8 yemek kaşığı pilav veya makarna veya 1 orta dilim börek

+1 kase çorba

Öğün atlanmamalı

Öğün aralarında ve ders çalışırken ayran, süt, yoğurt, taze meyve suyu veya sütlü tatlılar tüketilmeli, KOLA-pasta değil.Bağımlılık yapar, içindeki şeker tokluk hissi verir.enerji fazlalığından dolayı şişmanlık yapar. Taze meyve ve sebze her gün tüketmeli,Mevsimine göre sebze ve meyve tüketin(hormonlu gıdalardan uzak durun) Temel besin grupları dengeli biçimde her gün tüketmeli

UNUTMA!! AZ AZ SIK SIK YENMELİ!

İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARININ BESLENME İLKELERİ

Düzenli egzersiz yapılmalı.

Düzenli güneşlenerek yeterli D vitamini almaya özen gösterilmeli

Çok şişman veya çok zayıf olmamalı.

KAHVALTIPeynirHaşlanmış yumurtaTaze meyve suyuEkmek

Süt PoğaçaMandalina

SütHaşlanmış yumurtaDomates-salatalıkEkmek

Peynirli omletDomates-salatalıkEkmekIhlamur

Kaşarlı tostTaze meyve suyu

SütTahin-pekmez-ekmek-elma

ÖĞLE VE AKŞAM YEMEĞİKurufasülyeBulgur pilavıMevsim salataAyran

Kıymalı kabak yemeğiMakarnaYoğurt

Kıymalı tepsi böreğiDomates salatasıAyran

Mercimek çorbaEtli yaprak sarma-yoğurtMeyve

Izgara tavukPirinç pilavıHavuç salatası

Püreli köfteZeytin yağlı taze fasülyeSütlaç

OKULDA ÖĞLE YEMEĞİ VERİLMİYORSA;

1.GRUP 2.GRUPHaşlanmış yumurtaPeynirIzgara köfteHaşlanmış tavukHaşlanmış et

Mevsime uygun iyi yıkanmış meyve ve salatalık (domates, salatalık, kazınmış havuç, elma, üzüm vb.)

•Kuru üzüm, mümkünse fındık, ceviz gibi kuruyemişlerin eklenmesi de faydalıdır•İçecek olarak kantinden ayran veya süt alınabilir.

OKULDA ÖĞLE YEMEĞİ VERİLMİYORSA;

BESLENME ÇANTASININ HER GÜN ÇOK İYİ TEMİZLENMESİ GEREKİR.

Bazen okuldan alınan bir tost veya evden getirilen 1-2 dilim börek yanına alınan ayran veya süt ile öğle yemeği hazırlanabilir.

Çocuğunuzun çantasına sebze veya meyve koymayı unutmayın

MUTLAKA GÜVENLİ BESİN SEÇİN

ÇOCUKLARINIZI;Açıkta satılan besinleri almamalarıSebze ve meyveleri yıkadıktan sonra yemeleriYemek öncesi el temizliği konusunda UYARIN ve alışkanlık kazanmaları konusunda DESTEKLEYİN

MUTLAKA GÜVENLİ BESİN SEÇİN

ALDIĞINIZ BESİNLERİ;Son kullanma tarihlerine bakınKolay bozulacak besinleri buzdolabında saklayın

ÇÖPLERİNİZİ KAPAKLI KUTULARDA TUTUN, KISA ZAMANDA UZAKLAŞTIRIN

Yaşın Göre Boy Uzunluğu Ve Vücut Ağırlığını Takip Edin

HERHANGİ BİR SAĞLIK PROBLEMİNDE MUTLAKA DOKTORA BAŞVURUN