erol tutumluer

64
1 Prof. Dr. Erol Tutumluer Paul F. Kent Endowed Faculty Scholar University of Illinois at Urbana-Champaign [email protected] Ankara – 27-28 Kasım 2013 Asfalt Üstyapıların Ar-Ge Çalışmaları ve Son Gelişmeler

Upload: valorkongre

Post on 10-Jul-2015

959 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Erol tutumluer

1

Prof. Dr. Erol Tutumluer Paul F. Kent Endowed Faculty Scholar

University of Illinois at Urbana-Champaign [email protected]

Ankara – 27-28 Kasım 2013

Asfalt Üstyapıların Ar-Ge

Çalışmaları ve Son Gelişmeler

Page 2: Erol tutumluer

Asfalt Üstyapılarda Sürdürülebilirlik Sürdürülebilirlik: “Sonraki nesillerin ihtiyaçlarını

karşılama gereksinimlerini tehlikeye sokmadan bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilmek”1

Ulaşım ağının başarıyla yenilenmesi ve

genişletilmesi için esas alınacak hususlar: Enerjinin korunması ve sürdürülebilir

sistemler ile entegrasyonu Efektif ve ucuz maliyet içeren çözümler Toplum ve çevre dostu,

dengeli bir yaklaşım

1UN World Commission on Environment and Development

Ar-Ge

Page 3: Erol tutumluer

Sürdürülebilir Ulaşım Programı

Ekonomik olmak ve Hesaplılık

Çevresel Sürdürülebilirlik

Yaşanabilir Topluluklar

İyi Bakım ve Onarım

• Increase accessibility

• Improve public transit

• Improve bicycles and pedestrians network

• Reduce carbon emissions

• Reduce air, water, noise pollution

• Use sustainable materials and practices

• Maximize return on policies and investments

• Competitive multi model network for goods and services

• Competitive bids

• Improve condition of highway and bridges

• Improve condition of public transit systems

Hed

efle

r O

utco

me

Page 4: Erol tutumluer

Örnek: Şikago, İllinois Ulaşım Sistemi Bir çevre yolunun tahmini 50-yıllık maliyeti, bakım ve onarım masrafları (Amerikan doları) İnşaat $65 Milyon / mil (birim mesafe) Bakım ve onarım $6.5 Milyon / mil Yeniden inşa etmek $16 Milyon / mil Toplam $87.5 Milyon / mil

Data source: Chicago Metropolitan Agency for Planning, 2010

Yapılması gereken: Yenilikçi ve sürdürülebilir modern yöntemleri içeren yaklaşımları belirleyerek iyi bakım ve onarım sunmak; Kurum ve kullanıcı maliyetlerini düşürmek Çevreye ve topluma yaptığı etkiyi ölçmek

Page 5: Erol tutumluer

Üstyapı Sürdürülebilirlik Programı (FHWA)

Başlangıç tarihi: 2012 Yürütücü: Applied Pavement Technology Çalışma Ekibini Yöneten: Univ. of Illinois (UIUC) Sürdürülebilir Üstyapılar Teknik Çalışma Grubu'nun

Kurulması ve Koordinasyonu: Paydaşlar

Eyalet Karayolları Üniversiteler Sanayi ve diğer devlet kurumları

Sürdürülebilir Üstyapılar Programı Rehberi Geliştirilmesi Mevcut Yöntemleri Değerlendirme Teknoloji Transferi ve Yayılması

Page 6: Erol tutumluer

Sürdürülebilir Üstyapı Sistemleri – Tasarım ve İnşaat

Chapter 1 – Introduction Chapter 2 – Concepts of

Pavement Sustainability Chapter 3 – Sustainable

Materials Chapter 4 – Design of

Sustainable Pavements Chapter 5 – Construction

of Sustainable Pavements Chapter 6 – Use-phase

Chapter 7 – Maintenance and Preservation

Chapter 8 – End of Life Chapter 9 – Livable

Communities Chapter 10 – Assessing

Pavement Sustainability Chapter 11 – Summary

and Future Needs

Hazırlanan Teknik Rapor (2014’de yayınlanacak)

Page 7: Erol tutumluer

Enerji Tüketimi – İstatistikler

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020

Ener

gy C

onsu

mpt

ion

(%)

Years

Transportation

Electric utilities

Industrial

Residential and commercial

• Enerjinin yüzde 44 ü ulaşım karayolu modu tarafından tüketilir

• Ulaşımda kullanılan enerjinin yüzde 98 i petrole dayalıdır

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015

CO

2Em

issi

ons

(% o

f tot

al

emis

sion

s)Years

Transportation

Industrial

Residential

Commercial

Sektörel Enerji Tüketimi Sektörel Karbon Emisyonları

• Toplam emisyonların yüzde 40 ı ulaştırma sektörüne aittir

U.S. DOT National Transportation Statistics, 2011

Page 8: Erol tutumluer

Enerji ve Emisyon Azaltma Şu an ABD

stratejisi 4 ana konuya dayanır

Ömür Döngüsü Değerlendirmesi (LCA), kısa ve uzun vadede her stratejinin faydalarını simüle etmek için kullanılır

Araç teknolojileri

Seyahat Verimliliği

Yenilenebilir ve alternatif

yakıtlar

Üst ve alt yapı inşaat ve operasyon

2030 a kadar: 600-1000 mt GHG

4-7 milyar varil petrol

Source: http://www.epa.gov/otaq/climate/solutions.htm

Page 9: Erol tutumluer

Ömür Döngüsü Değerlendirmesi (Life Cycle Assessment - LCA)

Çevre ve ürün sistemlerinin beşikten mezara etkileşimleri

Source: www.bath.ac.uk

Enerji ve hammaddeler

Malzeme Üretimi

Montaj veya inşaat

Ürün kullanımı

Bertaraf / geri dönüşüm

Hava, su ve toprak emisyonları

Page 10: Erol tutumluer

Karayolu Sistemi Ömür Döngüsü

Akaryakıt ve Elektrik Hammaddeler Malzeme Üretimi

Pompadan Tekerleğe

Karayolu Sistemi

İnşaat

Page 11: Erol tutumluer

Örnek: Asfalt Beton Ömür Döngüsü “Malzeme Üretim Safhası”

Ham petrol elde edilmesi

Ham petrol nakliyat

Ham petrol damıtma

Akaryakıt ve asfalt nakliyat

Sera gazları GHG (CO2, CH4, N20)

Hava Kirleticiler

Hammaddeler

Elektrik üretimi

Elektrik erişim

Page 12: Erol tutumluer

Örnek: Asfalt Üstyapılar Ömür Döngüsü

Virgin Agg.

Raw RAP

Petr. Extr.

RAP

Virgin AC

Malzemeler

İnşaat

Const. equip. Oper.

Traffic Delay

Kullanım

Rolling Res.

Albedo

Lighting

Bakım

Milling/ Overlay

Rehab.

Ömür Sona Erdi

Demol.& Recycling

Land Fill

Remain in Place

Quarrying

Page 13: Erol tutumluer

Bitüm Fiyatları Mukayese Edilirse...

After Dave Lippert, Bureau Chief, Illinois DOT

Page 14: Erol tutumluer

Arazide (Yerinde) Stabilizasyon • Asfalt ürünleri ile yerinde soğuk geri dönüşüm • Asfalt emülsiyonlar; köpüklü asfalt ~ 2.5-3% Artık (residual) asfalt • Takviyelerde ve sathi kaplamalarda

Asfalt Emülsiyonlar “Köpüklü” Asfalt

Page 15: Erol tutumluer

Ilık Asfalt (WMA) Sera Gazları (GHG) – Kıyas

GHG Emisyon Emisyon Bedeli

0

50

100

150

200

250

300

HMA WMA

Equi

vale

nt C

O2

in k

g/to

n

Transportation MaterialConstruction Production

0

1

2

3

4

5

6

HMA WMA$/

ton

Page 16: Erol tutumluer

Enerji ve Sera Gazları (GHG) - Kazanç RAP ve RAS gibi geri dönüşüm ürünleri kullanarak

asfalt üretimi sırasında elde edilen enerji kazançları vements using RAP and RAS

0.9

0.92

0.94

0.96

0.98

1

1.02

0.9 0.92 0.94 0.96 0.98 1 1.02

GW

P R

atio

(rel

ativ

e to

Con

trol

)

Energy Ratio (relative to Control)

RAP (30%)RAP (40%)

RAP (50%)RAS (2.5%)

RAS (7.5%)

RAS (5.0%)

No RAP - No RAS

1. Daha az yeni bitüm – maliyet düşer 2. Emisyon ve karbon ayak izi azalır 3. Daha az yeni agregaya ihtiyaç duyulur

Page 17: Erol tutumluer

“Kullanım Aşaması” kazançları oldukça yüksektir

Tekerlek yuvarlanma direnci ve yakıt ekonomisi ilişkilendirilmelidir

Yolun düzgünsüzlüğü önemli bir faktördür

LCA: “Kullanım Aşaması” nın Önemi

Source: Santero and Horvath (2009) – GWP of pavements

Page 18: Erol tutumluer

100 km/h hızda aerodinamik hava direnci yakıtın ortalama yüzde 40 ını teşkil eder

Mekanik aksam kayıpları yakıtın ortalama yüzde 25 ine tekabül eder

Tekerlek yuvarlanma direnci ise yakıtın ortalama yüzde 35 ini harcar

aerodinamik direnç

Araçlarda Yakıt Nereye Harcanıyor?

mekanik kayıplar

tekerlek dönme direnci

Page 19: Erol tutumluer

Yol Düzgünsüzlüğü – Lastik İlişkisi

Microtexture Macrotexture Megatexture

1 mm 10 mm 100 mm 1 m 10 m

Roughness

100 µm 10 µm 1 µm 100 m 1/8 in. 1 in. 1 ft. 10 ft. 100 ft. 10 mil 1 mil 0.1 mil

Rolling Resistance

Ride Quality

Wet Weather Friction

Dry Weather Friction

Tire Wear Vehicle Wear

In-Vehicle Noise

Tire-Pavement Noise

Splash and Spray

Good Bad

Key:

Textu

re

Wav

eleng

th Pa

veme

nt Su

rface

Cha

racte

ristic

(PSC

) Inf

luenc

e

Source: Iowa State University

Page 20: Erol tutumluer

Yeni Nesil Geniş Tabanlı Lastikler Düşük tekerlek yuvarlanma direnç katsayısı

(birim yakıt veriminde 12-18% artış) Daha düzgün lastik-asfalt kontak gerilmeleri

Yüksek dingil yükü; lastik basıncında azalma

Diğer ekonomik potensiyel avantajlar

Dual-lastik

Geniş tabanlı lastik

Courtesy of Imad Al-Qadi

Page 21: Erol tutumluer

21

LCA: Ömür Döngüsünün Gereksinimi

Fiber/ Slag Mix

SMA 4.75mm En sessiz yol yüzeyi

Sprinkle Mix

Tekerlek izine karşı en fazla direnç

Quartzite Mix En iyi yol konforu/kalitesi

Page 22: Erol tutumluer

Enhanced UI Aggregate Image Analyzer (E-UIAIA)

Agrega Şekil Özelliklerinin Görüntülü Analizi Enhanced-UIAIA

Page 23: Erol tutumluer

Aggregate Image

Aggregate color Pink Gray Light brown White Black

Binary Image

AI 350 620 380 510 690

FER 1.51 1.2 1.56 1.18 1.2

STI 1.29 2.08 1.67 1.2 2.4

Agrega Şekil Özelliklerinin Görüntülü Analizi Enhanced-UIAIA – Örnekler

Page 24: Erol tutumluer

ICT R27-129 Projesi – Agrega Şekil Çalışması Mikro Deval testleri – 15, 30, 45, 60, 75, 90, 105,180, ve 210 dakika

Mikro-Deval Sonuçları E-UIAIA ile belirlendi

Page 25: Erol tutumluer

Mikro-Deval (MD) Agrega Şekil Çalışması Köşelilik Bozulması ve Yüzey Cilalanması

Örnek No.

FP2

FP5

0 dakika 45 dak. 105 dak. MD POLISHING TIME 210 dak. MD test süresi

Page 26: Erol tutumluer

E-UIAIA ile Köşelilik ve Yüzey Pürüzlülüğü – Değişik Mikro-Deval Test Süreleri

Köşelilik Endeksi

Yüzey Pürüzlülük Endeksi

TRB 2014 yayın Moaveni vd.

Page 27: Erol tutumluer

Sürdürülebilir Asfalt Karışımları Yüksek performanslı ve dayanıklı asfalt karışımları

daha az bakım ve rehabilitasyon gerektirir – pürüzsüz bir yol ve sürüş rahatlığı sağlar SMA, açık gradasyonlu asfalt karışımları, yorulmaya dirençli az

bütümlü karışımlar

Agrega ve bütüm yerine geri dönüşüm malzemeleri ve

petrol içermeyen endüstri yan ürünleri kullanımı ile düşük çevresel ayak izi Ilık asfalt karışımı (Warm mix asphalt – WMA) teknolojisi Geri dönüşüm malzemeleri – RAP, RAS, RCA, cüruf, vs. Bio-bağlayıcı alternatifleri

Page 28: Erol tutumluer

Bitümün Taşıdığı Önem

82% 86%

BSK da ağırlğı 5-6% ama buna rağmen > 90% enerji ve Global Warming Production (GWP)

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Aggregate RAP Binder

Ener

ji (M

BTU

)

GWP

(ton

CO

2 EQ

)

Bir Ton Aşınma Tabakası BSK Üretimi Sırasında...

GWP per ton

Energy per ton

93% 94%

Page 29: Erol tutumluer

Reclaimed Asphalt Pavement (RAP)

Steel Slag - Cüruf Recycled Asphalt Shingles (RAS)

Geçirgen Yüzeyler

Sürdürülebilir Uygulamalar Artmalı

Ilık Asfalt – Warm-Mix Asphalt (WMA)

Yenilikçi Yol Yapım Teknolojileri (Ekonomik, Çevre Dostu, Yaşanabilir Topluluklar)

Daha Fazla Geri Dönüşüm ve Yan Ürün Malzeme Kullanımı

(Ekonomik ve Çevre Dostu)

Page 30: Erol tutumluer

Geri Dönüşümlü Malzemelerin Kullanımını En Yüksek Seviyede Teşvik Etmelidir

1Hansen (2010)-RAP, RAS, WMA usage survey

ABD de asfalt kaplamaların mevcut yıllık üretiminin 360 milyon ton1 olduğu tahmin edilmektedir 62 milyon ton1 RAP 1.1 milyon ton1 RAS

Geri dönüşümlü ürünlerin kullanımını artırarak önemli ekonomik, çevresel ve mühendislik etkiler elde edilebilir RAP/RAS kullanımı ile > 4M ton bütüm ($3.5 - $7.5/ton

BSK) tasarruf edebilirsiniz Karbon ayak izini ve arazi depolama gereksinimini azaltıp Yeni iş imkanları yaratabilirsiniz

Eşit veya daha iyi performans için geri dönüşümlü malzemelerin kullanımını teşvik etmelidir

Page 31: Erol tutumluer

Araştırmalarda Çok Yönlü Entegrasyon – Illinois Center for Transportation (ICT) TTI Overlay Tester Hamburg Wheel Track

Fracture - SCB Fracture - DCTPush-Pull Fatigue

Complex Modulus

Laboratuvar Deneyleri Arazi Çalışmaları

Hızlandırılmış Gerçek Boyutta Deneyler

Üstyapı Modellemesi

Şartnameler

Ömür Döngüsü

Page 32: Erol tutumluer

Ilık Asfalt – Warm-Mix Asphalt (WMA) [Courtesy of Bill Buttlar]

Köpük ve / veya organik / kimyasal ilave madde kullanımı Düşük enerji ile emisyonun % 30 ile 50 azalması Daha çevre dostu ve güvenlikli Dayanıklılık artırılır veya azaltılabilir

WMA sistemine ve diğer faktörlere bağlıdır Çözüm: performans testleri ve arazi projeleri

Yolu daha kısa zaman içinde hizmete açabilirsiniz

HMA

Advera

WMA

Page 33: Erol tutumluer

Ilık Asfalt (WMA) ile ilgili Bulgular WMA ile bazı sürdürülebilirlik konuları başarıyla çözülebilir

Yakıt tasarrufu, daha az karbon emisyonu, daha az tehlikeli çalışma şartları

WMA performans açısından HMA (BSK) ye bir alternatif olarak görünüyor Illinois eylatinde modül / yorulma değerleri kontrol testleri ile

nerdeyse aynı Yüksek trafik yükleri altında WMA nin uzun süreli performansı

incelenmelidir

1000

10000

100000

1000000

10000000

0.0001 0.001 0.01

Load

Rep

etiti

ons

Strain

WM1

1000

10000

100000

1000000

10000000

100000000

0.0001 0.001 0.01

Load

Rep

etiti

ons

Strain

WM2

1000

10000

100000

1000000

10000000

100000000

0.0001 0.001 0.01Lo

ad R

epet

ition

s

Strain

WM 3

Page 34: Erol tutumluer

Reclaimed Asphalt Pavement (RAP) RAP geri dönüşüm ile kazanılmış asfalt / bitüm ve

agregaya verilen bir terimdir

Düzgün olarak parçalanarak elekten geçirilen RAP değişik kalitede elde edilmiş iyi dereceli agreganın asfalt bitüm ile kaplanmış halini içerir

Tipik bağlayıcı yüzdesi 2-3% kaba RAP 6-7% ince RAP !!!

Page 35: Erol tutumluer

RAP Hakkında İstatistikler 2011 itibarıyle 66,7 million ton RAP ABD’ de

üstyapı uygulamalarında kullanılmıştır (toplam asfalt beton üretiminin yüzde 10’ u)

35

• Üstyapılarda 10-30% RAP kullanımı oldukça yaygındır

• RAP ~5% bitüm ihtiva eder

Page 36: Erol tutumluer

RAP Elde Edilmesi

36

Eski Üstyapı Kazınıyor

Parçalama/Elekten Geçirme

Kaba RAP İnce RAP

Page 37: Erol tutumluer

Asfaltta RAP kullanımı – Sorunlar?

RAP kaynak değişkenliği (bilinmeyen kaynak ve kalite)

RAP ten elde edilen bitüm yeni asfalt bitüme göre genellikle daha sert ve daha kırılgandır Kalıcı deformasyon? Çatlama?

Üretim tesislerindeki zorluklar karışımın hacimsel (volumetric) özelliklerini sağlamak yönünden sorunlu olabilir (yoğunluk ve hava boşlukları)

Sürdürülebilir

Page 38: Erol tutumluer

Milling Stockpiles RAP Particle

RAP Fractionation

Fracture Test

ICT Yüksek %RAP – Courtesy of Imad Al-Qadi (50% RAP Karışımlarda Başarıyla Kullanıldı)

50% RAP içeren karışımlar normal mikslere göre tüm

şartnameleri sağlıyor ve daha ileri sonuçlar verebiliyor

Page 39: Erol tutumluer

Yüksek %RAP Gradasyon ve “Volumetrics” Sieve size

30% RAP 40% RAP 50% RAP

DMF Extracted DMF Extracted DMF Extracted

1 inch 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

¾ inch 95.8 96.1 96.4 96.2 96.2 96.4

½ inch 76.0 75.6 76.5 76.4 78.0 78.0

3/8 inch 63.5 63.3 64.8 63.6 64.8 65.0

No.4 38.8 38.3 38.7 37.9 37.3 37.5

No.8 23.7 23.8 23.2 23.1 21.2 21.9

No.16 16.4 16.7 16.6 16.6 15.7 16.3

No.30 12.4 12.7 13.0 13.0 12.6 13.1

No.50 9.4 9.5 10.0 9.9 9.8 10.1

No.200 6.9 6.9 7.3 7.1 7.2 7.2

Mix Control 30% RAP 40% RAP 50% RAP VMA (%) 13.7 13.7 13.7 13.7

Gradasyon ve VMA iyi kontrol edilebiliyor

Page 40: Erol tutumluer

RAP in Düşük Sıcaklık Davranışına Etkisi

0

1

2

3

4

0 1 2 3 4CMOD (mm)

Forc

e (k

N)

RAP-00 RAP-20 RAP-40

Temperature = -12 °C

0

1

2

3

4

0 2 4 6 8CMOD (mm)

Forc

e (k

N)

RAP-00 RAP-20 RAP-40

Temperature = 0 °C

RAP etkisi çok belirgin (Sıcaklık 0 °C) RAP etkisi kayboluyor (Sıcaklık -12 °C)

RAP % artıyor RAP % artıyor

Page 41: Erol tutumluer

ICT R27-27 Araştırma Projesi (2008) Cüruflu RAP Temel Kullanımı

Page 42: Erol tutumluer

ICT R27-124 Araştırma Projesi (8/2012 – 8/2014)

Üstyapının Zemini ve Granüler Alttemelinde Kullanılacak “Zemin Agregası” Malzemesinin Performans İncelemesi

“Aggregate Subgrade” materials – Large-sized virgin aggregates, recycled

concrete aggregate (RCA), reclaimed asphalt pavement (RAP), or combinations

Develop characterization techniques – source, composition and particle size/shape properties

Evaluate field performances through accelerated full-scale testing Unsurfaced working platform application Asphalt surfaced low volume pavements

Revise & develop material specifications

Page 43: Erol tutumluer
Page 44: Erol tutumluer

CS01 CS02

RR01

CA06 RAP CA06

Görüntülü Agrega Analizi için kullanılan

Kalibrasyon topu

Page 45: Erol tutumluer

1

4 5 6

2 3

Image Acquisition

1

4 5 6

2 3

Grayscale Image Conversion Binary Detection/Extraction

Page 46: Erol tutumluer

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

150 250 350 450 550 650 750

Perc

enti

le R

ank

Angularity Index (Degrees)

CA06_Virgin

CA06_RAP

RR01

CS01

CS02

Aggregate ID CA06 RAP-CA06 RR01 CS01 CS02

Ave. Angularity 548 400 481 451 437

Std. Deviation 93 110 104 96 92.7

CA 06 yeni agrega en yüksek

CA 06-RAP agrega en düşük

Köşelilik Endeksi

Page 47: Erol tutumluer

Agrega Stoklarını Görüntüleme RAP Agrega Danesinin Bitüm Kaplama Oranı

Bilateral Filtering & Segmentation Techniques

E-UIAIA arazide kullanımı!

Agreganın yüzde kaçı bitüm kaplı ?

Page 48: Erol tutumluer

Recycled Asphalt Shingles (RAS) BSK için değer taşıyan bir ek malzeme teşkil eder Serme projeleri yanı sıra çevresel faydalar ve maliyet

tasarruf potansiyeli RAS mevcut kullanım: 2009 yılında 701.000 ton ve

2010 yılında 1.099.000 ton (Hansen, 2012-NAPA anket)

• 11 milyon ton RAS artığı • ~ 30% seviyesinde bitüm içerir

RAS son hali < 9.5 mm

Page 49: Erol tutumluer

Efektif ve Başarılı RAS Kullanımı Yeni bütüm kullanımında azalma sayesinde maliyet ve

çevresel etki de büyük tasarruf Buna rağmen plent üretiminde zorluklara yol açabilir ANCAK, performans ve uzun süreli dayanıklılık

kontrol edilebilir Yüksek derecede

oksitlenmiş asfalt bitüm Karışımlar RAS ilavesi

daha rijit hale gelir Daha kırılgan karışımlar

erken çatlama ve kısa ömüre neden olabilir

Page 50: Erol tutumluer

IL DOT RAS ve RAP Spesifikasyonları IL DOT, Special Provision for Reclaimed Asphalt Shingles (RAS),

January 2012 ABD: Asfalt Bitüm Değiştirme (RAP ve RAS% dayalı DEĞİLDİR) Mix A: %6 bitüm ve %50 si ABD – aslında kullanılan toplam yeni bitüm

%3 ve geri kalanı sadece RAP ve / veya RAS

BSK Tipi Max. % ABD

N Dizayn Binder/

Leveling Binder Aşınma Polimer Modifiye

30 35 35 10 50 30 25 10 70 25 20 10 90 20 15 10

105 10 10 10

Artan Mukavemet

ve Kalite

Page 51: Erol tutumluer

Değişen yüzdelerde RAS içeren 4 karışım test edildi (ayrıca RAP dahil)

Karışımlar yüksek oranlarda (%64 gibi) bitüm değiştirme seviyelerini hedefledi:

Mix Identification

Coarse RAP (% by weight

in mix)

Fine RAP (% by weight

in mix)

RAS (% by weight

in mix)

Asphalt Binder Replacement

(%)

2.5% RAS 20.0 17.5 2.5 43 5.0% RAS 20.0 15.0 5.0 51 7.5% RAS 20.0 12.5 7.5 64

Sıkı bir test protokolü izlenerek RAS kullanımı ile ilgili herhangi bir olumsuz etki olup olmadığı incelendi

Illinois RAP/RAS Çalışması – Imad Al-Qadi (Yüksek Oranda Bitüm Değiştirme ~ %43-64)

Page 52: Erol tutumluer

TTI Takviye Testi

Hamburg Tekerlek İzi Çatlama - SCB Çatlama - DCT

İtme-Çekme Yorulma Kompleks Modül

Rijitide Yorulma ömrü araştırması

Kalıcı deformasyon Düşük sıcaklık çatlama direnci

Illinois RAP/RAS Çalışması – Imad Al-Qadi (Yüksek Oranda Bitüm Değiştirme ~ %43-64)

Page 53: Erol tutumluer

0

0.25

0.5

0.75

1

0 20000 40000 60000 80000 100000 120000

Mod

ulus

Deg

rada

tion

(%)

Cycles

250 micro-strains

2.5% RAS (PG46-34)5.0% RAS (PG46-34)7.5% RAS (PG46-34)7.5% RAS (PG58-28)

2.5% RAS (PG46-34)

5.0% RAS (PG46-34)

7.5% RAS (PG46-34)7.5%RAS

(PG 58-28)

Modül %RAS ile artıyor Tekerlek izi %RAS ile azalıyor

Düşük sıcaklıklarda aynı çatlama enerjisi

Yorulma ömrü %RAS ile azalıyor

RAP/RAS Araştırmasından Sonuçlar

Page 54: Erol tutumluer

Karışımlar RAS ile oldukça sert davrandı Bunun bir sonucu olarak, tekerlek izi oluşmasına

karşı dirençte iyileşme görüldü Düşük sıcaklıklardaki çatlama testlerinde anlamlı bir

farklılık gözlenmedi % 7.5 RAS ve sert bitüm ile olan karışım hariç

Karışımda kullanılan yeni bitüm yeterince yumuşak olmayınca, orta sıcaklıklarda yorulma testleri yorulma ömründe potansiyel bir düşüş gösterdi

Düzgün tasarlanmış ise, yüksek oranda bitüm değiştiren karışımlar alternatif bir seçenek olabilir

RAP/RAS Araştırmasından Sonuçlar

Page 55: Erol tutumluer

%97 Geri Dönüşüm – IL DOT Dist. 1 A pa

Cüruf Kırılmış Beton Agrega RAP

RAS Yeni Bitüm (~3%) N50 aşınma karışımı

En Yeni Südürülebilir IL DOT Uygulaması

Page 56: Erol tutumluer

Mekanik Özellikler – Rijitide Çeşitli RAP

kullanım seviyelerindeki normal karışımlarla kıyas edildiğinde1

“Compliance” daki ciddi düşüş cüruf, kırılmış beton ve RAS ın bir arada kullanılması sebebiyle

1Bonaquist , R. “Characterization of Wisconsin Mixture Low Temperature Properties for the AASHTO Mechanistic-Empirical Pavement Design Guide. WisDOT SPR# 0092-10-07, 2011.

Page 57: Erol tutumluer

Düşük sıcaklık çatlama deneyleri -12°C ve 0°C de yapıldı

Sonuçlar yüksek RAP karışımları ile kıyaslanabilir düzeyde

Mekanik Özellikler – Çatlama

Page 58: Erol tutumluer

İlerisi için Öneriler Asfalt kaplamalarının sürdürülebilir uygulamalarını ve

teknolojilerinin kullanımını artırmak RAP, RAS ve WMA sürdürülebilirlik konuları ile ilgili

bilgi vücuda getirmek Belirli sürdürülebilir uygulamalar için LCA tekniklerini

geliştirmek Yeni teknoloji tasarımları ve inşaları için kılavuzların

geliştirilmesi Temel anlayış ve performans değerlendirme malzeme

ve teknoloji alternatifleri için gerekli

Page 59: Erol tutumluer

Sürdürülebilir Yenilikler Yeni teknolojiler ve alternatif malzemelerin

başarılı uygulamaları sayesinde ilerleme kaydedilebilir

Güneşle Isıtan Üstyapılar

Geniş-tabanlı lastikler

Bio-Bağlayıcı

Page 60: Erol tutumluer

Asfalt Üstyapılarda Termal Potansiyeller

Asfalt Üstyapılardaki düşük Albedo sayesinde Yerleşim yerlerinde Isı Adası (Heat Island) problemi

Çözüm: Serin Üstyapılar Asfalt üstyapı sıcaklığını düşürüp Yeni ve temiz enerji kaynaklarına yönelmek

(ACPA 2007)

Asphalt Concrete

Page 61: Erol tutumluer

Enerji Üreten Karayolları Asfalt kaplamaların içine gömülü

borular aracılığıyla Isı Enerjisinden Elektrik (Bond 2006) Üstyapıdan yayılan ısıyı azaltır Enerji tüketimi tasarrufu getirir Hava kalitesini artırır Bakım giderlerini azaltır

Mekanik Titreşimlerden Piezoelektrik malzemeler sayesinde Elektrik Sokak aydınlatmaya ve

sensörlere güç sağlar Elektrik depolayıp abonelere

güç sağlar

w/o pipes

w/ pipes

(Rajib Mallick 2008)

Page 62: Erol tutumluer

UIUC deki Araştırmacılara Teşekkürler! Professor Imad L. Al-Qadi, ICT Director, [email protected] Dr. Hasan Ozer Research Assistant Professor, [email protected] Professor Bill Buttlar [email protected]

ict.illinois.edu

Page 63: Erol tutumluer

1st issue 03/2014

ISSMGE TC 202

Page 64: Erol tutumluer

Teşekkürler!

[email protected]