Eric Wouters 11 februari 2012

Symposium 11/2/2012

Het Acute Knietrauma

Inleiding

“Everything should be made as simple as

possible, but not simpler.” Albert

Einstein

Symposium 11/2/2012

Het Acute Knietrauma

Acuut? Chronisch? Chronisch met acuut

moment? Trauma? Overbelasting?

Degeneratief? Ernstig? Hinderlijk? Sportongeval? Verkeersongeval?

Thuissituatie? Werk?

Symposium 11/2/2012

Acute zware traumata

Fracturen rond de knie Osteosynthese Lange revalidatie Vaak blijvende invaliditeit Arthrose later

Symposium 11/2/2012

Chronische-, mineure- en sportraumata

Pijn Zwelling Doorzakken Instabiliteit Crepitaties Blokkage Hinder bij dagelijkse activiteiten Verstoring van de nachtrust

Symposium 11/2/2012

Pijn

Symposium 11/2/2012

“Sport is gezond”

Symposium 11/2/2012

Meest voorkomende blessures1. Enkel (22%)2. Knie (15%)3. Borstkas, rug of buik (10%)4. Hand en vingers (7%)5. Schouder of pols (6%)

“Sport is gezond”

Meest risicovolle sporten (# blessures per 1000u)

1. Skiën (10,1)2. Zaalvoetbal (6,3)3. Basketbal (3,3)4. Karate (2,6)5. Volleybal 2,4)6. Hockey (2,1)7. Schaatsen (2,1)8. Voetbal (2,0)

Symposium 11/2/2012

Letsels

Ligament (verrekking, scheur, contusio)

Mediaal of lateraal collateraal ligament

Voorste of achterste kruisband Meniscusscheur (mediaal of lateraal) Spier of peesletsels Luxaties

Symposium 11/2/2012

Mediaal collateraal ligament Valgus stress op een licht geplooide

knie Meestal bij neerkomen of impact Ski en voetbal (contact)

Symposium 11/2/2012

Mediaal collateraal ligament Geen hydrops bij geïsoleerd letsel Pijn mediaal (constant of bij druk) Pijn bij valgusstress Laxiteit bij scheur Extensiedificit

Symposium 11/2/2012

Mediaal collateraal ligament Diagnose klinisch/anamnestisch Bevestiging door echo Behandeling Eerste week immobilisatie (gips,

brace..) Daarna kiné Bij landurige last: Corticoïden in

loco Sportstop minstens 6 weken Bij ernstige laxiteit: HK

Symposium 11/2/2012

Lateraal collateraal ligament Veel minder frequent dan MCL Kliniek en behandeling idem

Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel

Deceleratie in combinatie met plotse richtingsverandering Twisten van het been bij neerkomen,

vooral met de knie in valgus Neerkomen plat op de hielen Vrouwen gevoeliger aan VKB-letsel

richtingsverandering

Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel

Vaak hoorbare krak Vrij snel optredende zwelling

(haemarthrose) Instabiliteit Vaak nog moeilijk om op de knie te

staan Pijn (meestal door geassocieerde

letsels)

Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel

Diagnose klinisch/anamnestisch Pivot-shift test, schuiflade en

Lachman test Bevestigd door NMR

Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel

Punctie: bloed, meestal geen vetdruppels

Diagnose kan moeilijk zijn in geval van

coexiseterende letsels

Symposium 11/2/2012

Kniepunctie

In suprapatellaire bursa (net boven patella)

Symposium 11/2/2012

Kniepunctie

Helder, geel (citrijn): meniscus- of kraakbeenletsel Helder, met bloederige streep of

eerst helder, nadien bloederig: traumatische punctie

Bloederig zonder vetdruppels: voorste

kruisband of kapselscheur (bvb patellaluxatie)

Bloederig met vetdruppels: fractuur/fissuur

Symposium 11/2/2012

Kniepunctie

Troebel: Infectie of kristalarthropathie

Bloed: Haemophilie Therapeutisch: Corticoiden (cave

infectie) of Hyaluronzuur Opgelet: Steeds (klein) infectierisico.

Bij prothese geen corticoiden en steeds

strikt steriel Symposium 11/2/2012

Voorste kruisband behandeling Conservatief: Bij ontbreken

instabiliteit, oudere patiënt of partiële scheur Voornamelijk kiné verstevigen

hamstrings Zelden goede stabiliteit te verkrijgen Meestal voorste kruisbandplastie in één tijd met behandeling andere

letsels in twee tijden

Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandplastie

Eigen pees Patellapees Hamstrings (semitendinosis en

gracilis) Donorpees Duur. Moeilijk te verkrijgen.

Afstoting? Artificiële pees Duur. Onmiddellijk belastbaar

Symposium 11/2/2012

Voorste kruisbandletsel

ALTIJD verhoogd arthroserisico (vooral bij

sportactiviteit bij een VKB deficiënte knie)

“Unhappy Triad”: VKB letsel + mediaal

collateraal bandletsel + meniscusletsel

Bij VKB-plastie met eigen pees: Pees is het

zwakst na 2-3 maanden VKB-plastie: Ontstaan van “cyclops”

= litteken in notch belet volledige extensie

Symposium 11/2/2012

Achterste kruisbandletsel

Door directe slag op geplooide knie Wordt vrij goed verdragen Kan helen Zo HK geïndiceerd: Idem zoals VKB Soms moeilijke diagnose:

Posterieure schuiflade, sagging van tibia

(hyperextensie) en actieve reductie bij knie in 90°

Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel

Traumatisch doch vaak (>35j) degeneratief

Pijn over gewrichtsspleet. Nachtelijke pijn

Doorzakkingsgevoel Blokkage Hydrops Soms atypisch Vaak intermittent

Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel

Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel

Symposium 11/2/2012

Meniscusletsel

Vooral een klinisch/anamnestische diagnose

Mc Murray test, Apley grinding test Drukpijn gewrichtsspleet Soms asymptomatisch Arthro CT, NMR

Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming

Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming

Standaard RX: Evaluatie en follow up

- arthrose - fracturen - prothesen

Symposium 11/2/2012

Medische Beeldvorming

Echo: Ligamentaire letsel en tendinitis

CT à blanc: Evaluatie gewrichtoppervlakten in geval van fractuur.

Evaluatie TA-GT bij patellamaltracking

Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming

CT met contrast: meniscuslijden en kraakbeenletsels

Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming

NMR: Meeste indicaties met bovendien mogelijkheid evaluatie

intra- en extra-articulaire letsels en botoedeem

Symposium 11/2/2012

Medische beeldvorming

Botscintigrafie: Evaluatie tumorale processen, prothesen (loslating, infectie), overbelasting

RX Full leg: Evaluatie asafwijkingen

Symposium 11/2/2012

Nadelen medische beeldvorming Echo: Momentopname. Afhankelijk

van input radioloog. Arthro CT: Allergische reacties. Stralenbelasting. Traumatische

puncties. NMR: Beperkte bereikbaarheid, lange wachttijden. ! Geen enkel radiologisch onderzoek

is 100% betrouwbaar. Onderzoeken complementair.

Symposium 11/2/2012

Behandeling meniscusletsel Zo asymptomatisch geen Preventie schade aan kraakbeen Zo pijn, doorzakken of blokkage HK (alleen resectie beschadigde

meniscus) Corticoïd-injecties: Bij oudere

personen of als depannage. Cortico’s beschadigen kraakbeen

Hyaluron: Geen effect op meniscus Kiné: Geen effect

Symposium 11/2/2012

Spier- en peesletsels

Acute scheur Patellapees Scheur quadricepspees Insertie-tendinopathie Spierscheur (quadiceps of

hamstrings) Blokkage van proximale fibulo-tibiale

gewricht Patella maltracking tgv verhoogde Q-

angle Spieronbalans Iliotibiaal frictiesyndroom

Symposium 11/2/2012

Patellapees

Bij kinderen “groeistoornis” thv patella

(Larsen Sindin Johanssen) of thv tuberositas

(Osgood Schlatter). Beiden zelflimiterend

Symposium 11/2/2012

Patellapees

Volledige scheur: Doorzakken tot op de grond

Hechting noodzakelijk. Partiële scheur Insertie-tendinitis: Jumpers

knee(volwassenen) Cave corticoïd: Verhoogd

scheurrisico

Symposium 11/2/2012

Quadricepspees

Zelden volledige ruptuur Meestal tendinitis Diagnose met echo Vnl pijn en functiebeperking Infiltraties corticoïd en kiné Sportmensen “op retour”

Symposium 11/2/2012

Luxaties

Knieluxatie: Zeer ernstig. HK noodzakelijk.

Komt nooit meer goed. Patellaluxaties: Door directe slag op

knieschijf door verkeerde beweging of

veralgemeende laxiteit

Symposium 11/2/2012

Patellaluxatie

Vaak voorbeschikt: dysplasie trochlea,

verhoogde Q-angle of veralgemeende laxiteit

Initieel reductie onder narcose. Vaak spontaan

Recidief vermijden: Gips eventueel HK

Symposium 11/2/2012

“Take home message” pijn

Zo trauma: Fractuur, ligamentair letsel,

meniscusletsel of kraakbeenletsel

Symposium 11/2/2012

“Take home message” pijn

Zo “geen” trauma: Meniscusletsel (degeneratief) of chondropathie

(degeneratief of door abnormale belasting)

Cave: Arthropathie: Kristal, Rheuma, Infectie,Haemophylie. Tumoren. Kniekuilcyste.

Uitstraling (heup!!!)

Symposium 11/2/2012

“Take home message” Instabiliteit Zo trauma: collateraal bandletsel of kruisbandletsel Met en zonder trauma:

Meniscusletsel (degeneratief en traumatisch) Chondropathie door weefselverlies Veralgemeende laxiteit Dysplasieën

Symposium 11/2/2012

“Take home message” crepitaties Meestal chondropathie: KRAAKbeen Kan ook synoviaal zijn Kan aspecifieke oorzaak hebben Soms zonder enig klinisch belang

Symposium 11/2/2012

“Take home message” blokkage Grote meniscusscheur Gewrichtsmuis Grote kraakbeenflap Supratentoriëel Blokkagegevoel Collateraal bandletsel

Symposium 11/2/2012

Waar hebben we niet over gesproken Arthrose Neuromusculaire aandoeningen

(fibromyalgie) Aangeboren afwijkingen Asafwijkingen (Kissing patellae,

Dysplasie) Gerefereerde pijn Uitstralingspijn (ischias) Bursitis Stressfracturen

Symposium 11/2/2012

Vragen of opmerkingen

“Een dag waarop iedereen het eens is ,

is een verloren dag”

Albert Einstein

Symposium 11/2/2012