ergenlİk dÖnemİ Özellİklerİ ve sorunlari

ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ VE

SORUNLARI

1. BÖLÜM1. BÖLÜM

ERGENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ERGENLİK DÖNEMİ GELİŞİM ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

Ergenlik dönemi, biyolojik, Ergenlik dönemi, biyolojik, psikolojik, zihinsel ve sosyal psikolojik, zihinsel ve sosyal açıdan bir gelişme ve açıdan bir gelişme ve olgunlaşmanın yer aldığı olgunlaşmanın yer aldığı çocukluktan erişkinliğe geçiş çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir.dönemidir.

Başka bir tanıma göre ergenlik Başka bir tanıma göre ergenlik çağı, kişinin, benliğini arama, çağı, kişinin, benliğini arama, geleceğe dönük kararlar verme geleceğe dönük kararlar verme ve seçimler yapma dönemidir.ve seçimler yapma dönemidir.

Ergenin gelişim ve olgunluğu Ergenin gelişim ve olgunluğu genellikle devam ede gelen bir genellikle devam ede gelen bir süreçtir. Her bir evre kendinden süreçtir. Her bir evre kendinden önce gelene dayanmaktadır.önce gelene dayanmaktadır.

Başlangıç (Buluğ) dönemi Başlangıç (Buluğ) dönemi (kızlarda 11-13, erkeklerde 13-(kızlarda 11-13, erkeklerde 13-15),15),

Orta dönem (ortalama 13-15 Orta dönem (ortalama 13-15 yaşlarından 17 yaş civarına yaşlarından 17 yaş civarına kadar),kadar),

Son dönem (ortalama 18 yaştan Son dönem (ortalama 18 yaştan 20’li yaşların başlarına kadar 20’li yaşların başlarına kadar olan dönem).olan dönem).

BEDENSEL GELİŞİMBEDENSEL GELİŞİM

Ergenlik, biyolojik değişmeyle Ergenlik, biyolojik değişmeyle başlar ve bedensel, zihinsel ve başlar ve bedensel, zihinsel ve ruhsal gelişmeyle son bulur.ruhsal gelişmeyle son bulur.

Ergenliğin başlangıcının en belirgin Ergenliğin başlangıcının en belirgin habercisi boy uzamasıdır. Kısa ya da habercisi boy uzamasıdır. Kısa ya da çok uzun boylu olmak, çok şişman ya çok uzun boylu olmak, çok şişman ya da çok zayıf olmak, ergenin grup da çok zayıf olmak, ergenin grup içindeki statüsünü ve arkadaş içindeki statüsünü ve arkadaş ilişkilerini etkileyen önemli bir faktör ilişkilerini etkileyen önemli bir faktör olabilir. olabilir.

BİLİŞSEL GELİŞİM - 1BİLİŞSEL GELİŞİM - 1 11 yaşından sonra mantıksal 11 yaşından sonra mantıksal

düşünme yetişkinler düzeyine düşünme yetişkinler düzeyine erişir. Görüş alışverişi ve erişir. Görüş alışverişi ve tartışma çocuğun yaşamında tartışma çocuğun yaşamında önemli bir yer almaya başlar.önemli bir yer almaya başlar.

Toplumun gelenek ve göreneklerine, Toplumun gelenek ve göreneklerine, kurallarına karşı tutumu değişir. kurallarına karşı tutumu değişir. Bunların değişmez olduklarını Bunların değişmez olduklarını düşünen çocuğun tersine, genç düşünen çocuğun tersine, genç bunların yetişkinler tarafından bunların yetişkinler tarafından kararlaştırıldıklarını ve değişik kararlaştırıldıklarını ve değişik gruplara göre farklılıklar gruplara göre farklılıklar gösterebileceklerini kavrar.gösterebileceklerini kavrar.

BİLİŞSEL GELİŞİM - 2BİLİŞSEL GELİŞİM - 2 Bu devrede, kontrol, hem gençler Bu devrede, kontrol, hem gençler

hem de ana babalar açısından bir hem de ana babalar açısından bir sorun olabilmektedir. Gençler sorun olabilmektedir. Gençler özellikle kendileri ile ilgili konularda özellikle kendileri ile ilgili konularda kontrolü ele geçirmeyi istemekte, ele kontrolü ele geçirmeyi istemekte, ele geçirebildiklerinde de, nasıl geçirebildiklerinde de, nasıl kullanacakları konusunda güçlük kullanacakları konusunda güçlük çekebilmektedirler. Ana babalar ise çekebilmektedirler. Ana babalar ise kontrolü çocuklarına hangi alanlarda, kontrolü çocuklarına hangi alanlarda, hangi yaşlarda ve ne oranda hangi yaşlarda ve ne oranda bırakmaları gerektiği soruları ile başa bırakmaları gerektiği soruları ile başa çıkmaya çalışmaktadırlar.çıkmaya çalışmaktadırlar.

DUYGUSAL GELİŞİM - 1DUYGUSAL GELİŞİM - 1 Ergenin duygusal dünyasında Ergenin duygusal dünyasında

bazı çelişkiler dikkati çeker. bazı çelişkiler dikkati çeker. Yalnızlıktan duyulan hazzın yanı Yalnızlıktan duyulan hazzın yanı sıra, bir gruba katılma özlemi, sıra, bir gruba katılma özlemi, yetişkini hor görme ama ona yetişkini hor görme ama ona dayanma, endişe ve umutsuzluğa dayanma, endişe ve umutsuzluğa karşın geleceğe coşkuyla yöneliş, karşın geleceğe coşkuyla yöneliş, bu dönemin belirgin çelişkili bu dönemin belirgin çelişkili duyguları arasında sayılabilir.duyguları arasında sayılabilir.

DUYGUSAL GELİŞİM - 2DUYGUSAL GELİŞİM - 2 Ergenin duygusal tepkilerini Ergenin duygusal tepkilerini

etkileyen başlıca faktörler sağlık etkileyen başlıca faktörler sağlık durumu, zekâ düzeyi, cinsiyet, durumu, zekâ düzeyi, cinsiyet, okul başarısı ve sosyal kabul okul başarısı ve sosyal kabul düzeyidir.düzeyidir.

Bu dönemde duygular ergenin Bu dönemde duygular ergenin tüm yaşamında etkili olurlar. tüm yaşamında etkili olurlar. Küçük bir kırıklık ergenin yakın Küçük bir kırıklık ergenin yakın çevresindeki ilişkilerini doğrudan çevresindeki ilişkilerini doğrudan etkiler.etkiler.

DUYGUSAL GELİŞİM - 3DUYGUSAL GELİŞİM - 3Ergenliğin Tutum Ve Davranışlar Ergenliğin Tutum Ve Davranışlar

Üzerindeki Genel Etkileri:Üzerindeki Genel Etkileri:

1.Yalnızlık İsteği:1.Yalnızlık İsteği: Bu dönemde genç, Bu dönemde genç, küsme ve ani kırgınlıklar nedeniyle, küsme ve ani kırgınlıklar nedeniyle, arkadaşlarından ayrılma isteği arkadaşlarından ayrılma isteği duyabilir. Evdeki işlere karşı isteksiz duyabilir. Evdeki işlere karşı isteksiz davranır. Odasına kapanır kimseyi davranır. Odasına kapanır kimseyi görmek istemez. Duygu ve görmek istemez. Duygu ve düşünceleriyle baş başa kalmak ister. düşünceleriyle baş başa kalmak ister. Bazı gençler, büyüyen ve değişen Bazı gençler, büyüyen ve değişen bedeniyle kendini kabul edemediği, bedeniyle kendini kabul edemediği, beğenmediği bu nedenle üzüldüğü beğenmediği bu nedenle üzüldüğü için de yalnızlığı seçerler.için de yalnızlığı seçerler.

DUYGUSAL GELİŞİM - 4DUYGUSAL GELİŞİM - 4 2.Çalışma İsteksizliği:2.Çalışma İsteksizliği: Bu dönemde Bu dönemde

genç okuluna ve derslerine karşı genç okuluna ve derslerine karşı isteksiz davranır. Notlarında düşme isteksiz davranır. Notlarında düşme olur. Bunun sebebi gençteki bedensel olur. Bunun sebebi gençteki bedensel büyümenin enerjisini tüketmesidir. Bu büyümenin enerjisini tüketmesidir. Bu genci tembelliğe sevk eder. Bazı genci tembelliğe sevk eder. Bazı gençler, kendilerine yeterince güven gençler, kendilerine yeterince güven duymadıkları için başarılı duymadıkları için başarılı olabileceklerine inanmazlar ve gereği olabileceklerine inanmazlar ve gereği gibi ders çalışmazlar. Genel olarak bu gibi ders çalışmazlar. Genel olarak bu yaşlardaki gençlerin ilgisini ders yaşlardaki gençlerin ilgisini ders çalışmaktan çok başka şeyler çalışmaktan çok başka şeyler çektiğinden de ders çalışmaya karşı çektiğinden de ders çalışmaya karşı isteksiz olurlar.isteksiz olurlar.

DUYGUSAL GELİŞİM - 5DUYGUSAL GELİŞİM - 5

3.Disipline Karşı Direniş:3.Disipline Karşı Direniş: Yetişkinlerle Yetişkinlerle olan çatışma 13 yaşlarında en üst olan çatışma 13 yaşlarında en üst noktaya gelmektedir. Yasakları noktaya gelmektedir. Yasakları saçma, kendine tanınan hakları saçma, kendine tanınan hakları yetersiz bulur. Uyarıldığında ‘bana yetersiz bulur. Uyarıldığında ‘bana karışamazsınız ben çocuk değilim’ karışamazsınız ben çocuk değilim’ diyerek birden tepki gösterir. Ailedeki diyerek birden tepki gösterir. Ailedeki baskıdan çekinerek karşı gelemediği baskıdan çekinerek karşı gelemediği zaman küskün ve somurtkan bir zaman küskün ve somurtkan bir tutuma girer. Yaş ilerledikçe bu zıtlık tutuma girer. Yaş ilerledikçe bu zıtlık azalır, olgunluk ve hoşgörü artar.azalır, olgunluk ve hoşgörü artar.

DUYGUSAL GELİŞİM - 6DUYGUSAL GELİŞİM - 6 4.Çekingenlik:4.Çekingenlik: Kendine güven Kendine güven

eksikliğinden, hata yapma eksikliğinden, hata yapma kaygısından ileri gelir. kaygısından ileri gelir. Kendinden ve yeteneklerinden Kendinden ve yeteneklerinden emin olmayan genç başkalarınca emin olmayan genç başkalarınca beğenilmeme kaygısıyla aslında beğenilmeme kaygısıyla aslında yapabileceği bir çok işten ve yapabileceği bir çok işten ve insanlardan uzak durabilir. Bu insanlardan uzak durabilir. Bu durum gencin girişimciliğini ve durum gencin girişimciliğini ve bir çok alandaki başarısını bir çok alandaki başarısını olumsuz yönde etkiler.olumsuz yönde etkiler.


5.Fazla Hayal Kurma:5.Fazla Hayal Kurma: Zamanlarının önemli bir kısmını Zamanlarının önemli bir kısmını hayal kurma alır. Özellikle ders hayal kurma alır. Özellikle ders çalışırken hayal kurma isteği çalışırken hayal kurma isteği güçlü bir biçimde ortaya çıkar ve güçlü bir biçimde ortaya çıkar ve zaman kaybına neden olur. zaman kaybına neden olur. Kişilik arayışı içinde olan genç, Kişilik arayışı içinde olan genç, gerçek dünyada ulaşamadığı gerçek dünyada ulaşamadığı isteklerine ve üstünlük arzusuna isteklerine ve üstünlük arzusuna hayaller vasıtasıyla ulaşıp mutlu hayaller vasıtasıyla ulaşıp mutlu olmaya çalışır.olmaya çalışır.


6.Duygululuğun Artması:6.Duygululuğun Artması: Karamsarlık, ufacık bir nedenle Karamsarlık, ufacık bir nedenle ağlamalar, alınganlık artan ağlamalar, alınganlık artan duygululuğun sonucu duygululuğun sonucu olmaktadır. Kendilerinde olan olmaktadır. Kendilerinde olan huy değişikliği yetişkinlerce huy değişikliği yetişkinlerce olumsuz bir biçimde yüzüne olumsuz bir biçimde yüzüne söylendiğinde bu ergeni kimse söylendiğinde bu ergeni kimse tarafından sevilmiyor inancına tarafından sevilmiyor inancına götürebilir.götürebilir.

DUYGUSAL GELİŞİM - 9DUYGUSAL GELİŞİM - 9 Kız Erkek Arkadaşlığı (1) :Kız Erkek Arkadaşlığı (1) :

3 yaşından küçük çocuklar yalnız 3 yaşından küçük çocuklar yalnız kendileriyle ilgilenirler. Okul kendileriyle ilgilenirler. Okul öncesi çağda yani 3 yaş öncesi çağda yani 3 yaş dolaylarında kız erkek karışık dolaylarında kız erkek karışık oynarlar. Ancak daha sonra toplu oynarlar. Ancak daha sonra toplu oyunlarında ve evcilik oyunlarında ve evcilik oyunlarında kızlar anne, erkekler oyunlarında kızlar anne, erkekler de baba rolü oynamayı yeğlerler. de baba rolü oynamayı yeğlerler. İstedikleri rolü oynayamazlarsa İstedikleri rolü oynayamazlarsa küserler, ya da mızıkçılık ederler.küserler, ya da mızıkçılık ederler.


İlkokulun son yıllarında erkek ve İlkokulun son yıllarında erkek ve kızlar birbirlerine karşıt kızlar birbirlerine karşıt kümelerde yer alırlar. Bir arada kümelerde yer alırlar. Bir arada oynayamadıkları gibi birbirine oynayamadıkları gibi birbirine takılır, birbirini küçümser, alay takılır, birbirini küçümser, alay ederler. Erkek çocuklar kız ederler. Erkek çocuklar kız çocuklarını kızdırmaktan, vurup çocuklarını kızdırmaktan, vurup kaçmaktan, çantalarını kaçmaktan, çantalarını düşürmekten zevk alırlar.düşürmekten zevk alırlar.


12 yaşından sonra bu karşıtlık 12 yaşından sonra bu karşıtlık kaybolmaya başlar. Erken kaybolmaya başlar. Erken gelişen kızlarda, erkek çocuklara gelişen kızlarda, erkek çocuklara yakınlaşma, onların ilgisini yakınlaşma, onların ilgisini çekme, beğenisini kazanma çekme, beğenisini kazanma eğilimi ortaya çıkar. Bunu eğilimi ortaya çıkar. Bunu yaşadıkları toplumun özelliğine yaşadıkları toplumun özelliğine göre ya uzaktan ya da daha göre ya uzaktan ya da daha yakından ilişkiye girerek yakından ilişkiye girerek yaparlar.yaparlar.


Ergen erkekler ise 14 yaşından Ergen erkekler ise 14 yaşından

başlayarak kızlara açıkça ilgi başlayarak kızlara açıkça ilgi duyduklarını belli ederler. Lise duyduklarını belli ederler. Lise yıllarında ise kızlı erkekli birlikte yıllarında ise kızlı erkekli birlikte gezme, kümeleşme, daha sonra gezme, kümeleşme, daha sonra da ilgili arkadaşlıklar, flörtler da ilgili arkadaşlıklar, flörtler başlar.başlar.

DUYGUSAL GELİŞİM - 13DUYGUSAL GELİŞİM - 13 Kız Erkek Arkadaşlığı (5) :Kız Erkek Arkadaşlığı (5) : Genç erkek giyimine, kuşamına Genç erkek giyimine, kuşamına

özen göstermeye, kızlarla özen göstermeye, kızlarla şakalaşmaya, takılmaya başlar. şakalaşmaya, takılmaya başlar. Soytarılık yaparak, fıkra Soytarılık yaparak, fıkra anlatarak güldürerek kızların anlatarak güldürerek kızların ilgisini çekmeye çalışır. Kızlarsa ilgisini çekmeye çalışır. Kızlarsa kendi aralarında oğlanları kendi aralarında oğlanları çekiştirir, fısıldaşır, gülüşürler ya çekiştirir, fısıldaşır, gülüşürler ya da kendilerini naza çekerler. da kendilerini naza çekerler. Mektuplaşmalar, uzaktan Mektuplaşmalar, uzaktan bakışmalar olur.bakışmalar olur.


Genç ergen gülümseyen her kızın Genç ergen gülümseyen her kızın kendine tutulduğunu sanır. kendine tutulduğunu sanır. Arkadaşlarına bundan övünerek Arkadaşlarına bundan övünerek söz eder. Kısa buluşmalar, el ele söz eder. Kısa buluşmalar, el ele tutuşmalar, ballandıra ballandıra tutuşmalar, ballandıra ballandıra anlatılır. Arkadaşları, "Anlat, anlatılır. Arkadaşları, "Anlat, sonra ne oldu?" dedikçe genç sonra ne oldu?" dedikçe genç öyküsünü yer yer uydurmalara öyküsünü yer yer uydurmalara kaçarak süslemeye başlar.kaçarak süslemeye başlar.


Kimi genç ise kızlara yaklaşamaz, Kimi genç ise kızlara yaklaşamaz, sıkılır, konuşamaz, kekeler. sıkılır, konuşamaz, kekeler. Ergenlik çağında bir kıza nasıl Ergenlik çağında bir kıza nasıl yaklaşacağını, nasıl konuşup yaklaşacağını, nasıl konuşup arkadaşlık kuracağını bilememek arkadaşlık kuracağını bilememek en yaygın sorundur.en yaygın sorundur.

DUYGUSAL GELİŞİM - 16DUYGUSAL GELİŞİM - 16 Kız Erkek Arkadaşlığı (8) :Kız Erkek Arkadaşlığı (8) : Kızlar da erkeklere ilgi duyarlar, ama Kızlar da erkeklere ilgi duyarlar, ama

geleneğin etkisiyle ilgilerini açığa geleneğin etkisiyle ilgilerini açığa vuramazlar. İlgileri belli olacak diye vuramazlar. İlgileri belli olacak diye korkarlar. Kendi aralarında sırnaşık korkarlar. Kendi aralarında sırnaşık erkeklerden söz ederler. "Ahmet var ya, erkeklerden söz ederler. "Ahmet var ya, Hani şu yakışıklı çocuk, işte o benimle Hani şu yakışıklı çocuk, işte o benimle çıkmak istedi, reddettim!" diye çıkmak istedi, reddettim!" diye övünürler. övünürler.

Genç kız ancak içli dışlı arkadaşlarına Genç kız ancak içli dışlı arkadaşlarına şu veya bu çocuğu beğendiğini açıklar. şu veya bu çocuğu beğendiğini açıklar. Arkadaşı bu sırrı çevreye yayarsa büyük Arkadaşı bu sırrı çevreye yayarsa büyük tepki gösterir. Adı çıkmış, namusu tepki gösterir. Adı çıkmış, namusu elden gitmiş gibi üzüntüye kapılır.elden gitmiş gibi üzüntüye kapılır.

DUYGUSAL GELİŞİM - 17DUYGUSAL GELİŞİM - 17 Kız Erkek Arkadaşlığı (9) :Kız Erkek Arkadaşlığı (9) : Toplumumuzda yetişkin kızların Toplumumuzda yetişkin kızların

ancak evlenmeyi düşündüğü ancak evlenmeyi düşündüğü erkekle gezmesine izin verilir. erkekle gezmesine izin verilir. Kentlerimizde kız erkek Kentlerimizde kız erkek arkadaşlığı göründüğü kadar arkadaşlığı göründüğü kadar serbest ve açıktan onaylanan bir serbest ve açıktan onaylanan bir ilişki biçimi değildir. Kızların ilişki biçimi değildir. Kızların çoğu bir erkek arkadaşıyla çoğu bir erkek arkadaşıyla parkta dolaşmayı bile gizli parkta dolaşmayı bile gizli yapmak zorunda kalabilir. yapmak zorunda kalabilir.

(Yörükoğlu, 1996).(Yörükoğlu, 1996).

SOSYAL GELİŞİM - 1SOSYAL GELİŞİM - 1

Ergen, toplumda saygınlık Ergen, toplumda saygınlık kazanmaya ve statü sahibi kazanmaya ve statü sahibi olmaya gereksinme duyar. olmaya gereksinme duyar. Toplumsal uyum geniş ölçüde bu Toplumsal uyum geniş ölçüde bu gereksinimin karşılanmasına gereksinimin karşılanmasına bağlıdır.bağlıdır.


Bu dönemde TOPLUMSAL Bu dönemde TOPLUMSAL GRUPLAŞMALAR etkinlik kazanır.GRUPLAŞMALAR etkinlik kazanır.

Belli başlı gruplar şunlardır:Belli başlı gruplar şunlardır:

• • KliklerKlikler• • KümelerKümeler• • Örgütlü gruplarÖrgütlü gruplar• • ÇetelerÇeteler


Klikler:Klikler: İlgi ve yetenekleri İlgi ve yetenekleri benzeşen 3-4 samimi arkadaştan benzeşen 3-4 samimi arkadaştan oluşurlar. Bu kliklerde duygusal oluşurlar. Bu kliklerde duygusal bağlılık fazladır. Telefonda uzun bağlılık fazladır. Telefonda uzun uzun görüşme yapılır, parka, uzun görüşme yapılır, parka, sinemaya, spor müsabakalarına sinemaya, spor müsabakalarına vb. yerlere beraberce gidilir. Klik vb. yerlere beraberce gidilir. Klik kurallarına kesinlikle uyulur. kurallarına kesinlikle uyulur. Kurallar aile ile çatışsa bile yine Kurallar aile ile çatışsa bile yine de uygulanır.de uygulanır.

SOSYAL GELİŞİM - 4SOSYAL GELİŞİM - 4 Kümeler:Kümeler: En geniş ergen En geniş ergen

gruplarıdır. Önceleri aynı cinsten gruplarıdır. Önceleri aynı cinsten üyelerden oluşurken, daha üyelerden oluşurken, daha sonraları her iki cins de aynı sonraları her iki cins de aynı kümede yer alabilir. Küme kümede yer alabilir. Küme içerisinde eş arkadaşlıklardan içerisinde eş arkadaşlıklardan olabilir. Kümeleri oluşturan olabilir. Kümeleri oluşturan üyeler aynı toplumsal gruptan üyeler aynı toplumsal gruptan gelmeyebilirler. Bundan dolayı gelmeyebilirler. Bundan dolayı üyeler arasında samimiyet üyeler arasında samimiyet sınırlıdır.sınırlıdır.


Örgütlü Gruplar:Örgütlü Gruplar: Ergenleri bir Ergenleri bir araya getirebilmek için okullar, araya getirebilmek için okullar, bazı dini ve resmi kuruluşlar bazı dini ve resmi kuruluşlar genç grupları örgütlerler. Bu son genç grupları örgütlerler. Bu son yıllarda görülen bir durumdur.yıllarda görülen bir durumdur.

SOSYAL GELİŞİM - 6SOSYAL GELİŞİM - 6 Çeteler:Çeteler: Okula uyum sağlayamayan ve Okula uyum sağlayamayan ve

okulda arkadaş edinemeyen kız ve okulda arkadaş edinemeyen kız ve erkek ergenlerin kurduğu erkek ergenlerin kurduğu topluluklardır. Klik ve kümelere topluluklardır. Klik ve kümelere girmeyen bu gençler zamanlarını girmeyen bu gençler zamanlarını cadde ve sokaklarda boş dolaşarak cadde ve sokaklarda boş dolaşarak geçirir ve genellikle aynı cinsten geçirir ve genellikle aynı cinsten bazen her iki cinsten üyelerin bir bazen her iki cinsten üyelerin bir araya gelmesiyle çeteler kurarlar.araya gelmesiyle çeteler kurarlar.

Hepsi değilse bile çoğu topluma karşı Hepsi değilse bile çoğu topluma karşı davranışlar içindedir. Kendilerini davranışlar içindedir. Kendilerini kabul etmeyen toplumlardan öç kabul etmeyen toplumlardan öç alırcasına davranır ve bazen suç alırcasına davranır ve bazen suç olacak eylemlere girişirler. olacak eylemlere girişirler.


Kimlik ArayışıKimlik Arayışı Ergenlik döneminin en önemli Ergenlik döneminin en önemli

sorunu kimlik arayışıdır. Bu sorunu kimlik arayışıdır. Bu dönemde ergen, yavaş yavaş bir dönemde ergen, yavaş yavaş bir yaşam felsefesi, bir dünya yaşam felsefesi, bir dünya görüşü ve inançlar geliştirmek görüşü ve inançlar geliştirmek durumundadır. Kişinin kimliğini durumundadır. Kişinin kimliğini açık seçik bulması, başkalarına açık seçik bulması, başkalarına ne denli bağımlı olursa olsun, ne denli bağımlı olursa olsun, kendini diğerlerinden ayrı bir kendini diğerlerinden ayrı bir varlık olarak algılamasına, ‘ben varlık olarak algılamasına, ‘ben varım’ demesine bağlıdır.varım’ demesine bağlıdır.

SOSYAL GELİŞİM - 8SOSYAL GELİŞİM - 8Kimlik Arayışı Kimlik Arayışı (2)(2)

Toplumda kadınla erkek için Toplumda kadınla erkek için belirlenmiş ideallere, ilkelere ters belirlenmiş ideallere, ilkelere ters düşmek ve bu duruma çevrenin düşmek ve bu duruma çevrenin hoşgörüsüz tutumu, ergenin üstünde hoşgörüsüz tutumu, ergenin üstünde olumsuz etki yapabilir. Burada olumsuz etki yapabilir. Burada üzerinde durulması gereken nokta üzerinde durulması gereken nokta şudur: ergenin kendi vücudunu şudur: ergenin kendi vücudunu algılaması, kendini nasıl gördüğüne algılaması, kendini nasıl gördüğüne bağlıdır. Örneğin, güzel bir genç kız, bağlıdır. Örneğin, güzel bir genç kız, ailede sevilmeyen bir akrabaya ailede sevilmeyen bir akrabaya benzetildiği ve yıllarca ‘tıpkı onun benzetildiği ve yıllarca ‘tıpkı onun gibisin’ dendiği için kendini itici gibisin’ dendiği için kendini itici sanabilir.sanabilir.

2. BÖLÜM ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ

GENÇLERLE İLETİŞİM

ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ GENÇLE İLETİŞİMGENÇLE İLETİŞİM

• Bilgi aktarımı tek yönlü ise bilgilendirme, çift yönlü ise iletişim olarak adlandırılır. Dolayısıyla kişiler arasındaki her konuşma iletişim olarak tanımlanamaz. Anne babaların çocuklarına, öğretmenlerin öğrencilerine bir takım emirler verip karşı tarafın yani çocuklarının ya da öğrencilerinin tepkilerini dikkate almamaları iletişim olarak kabul edilemez.

• Anne babalar ya da öğretmenler genelde gençlerle iletişim kurduklarını sanırlar. Ancak ikaz, hatırlatma, yargılama, öğüt verme gibi pek çok iletişim engeli ile aslında genci dinlemezler. Bu durumda genç kendini duyulmamış, anlaşılmamış ve kendisi ile ilgilenilmemiş hissederek iletişimi keser.

İyi bir dinleyici olabilmek için şunlara dikkat etmeliyiz:

Öncelikle bedensel olarak karşımızdaki kişiyi onu dinlemeye hazır olduğumuza inandırmalıyız. Elindeki gazeteye bakan, tırnaklarını törpüleyen ya da yemek yapmak için koşuşturan bir kişiye hangimiz bir şeyini anlatmak ister ki?

Genci sessizce dinlemeli ve bu davranışımızla onu kabul ettiğimizi göstermeliyiz. Bizimle daha fazla şey paylaşmasını sağlamak için sessizlik, güçlü bir sözsüz ileti olarak kullanılabilir. Burada bahsettiğimiz pasif dinleme, elbette tüm iletişim boyunca değil, belli aralıklarla, gencin kendini tam anlamıyla ifade edebildiği yere kadar kullanılmalıdır.

Pasif dinlemeden sonraki aşamada ise karşımızdakini kabul ettiğimizi gösteren, onu anlamamıza yardımcı olan aktif dinleme yöntemini kullanmalıyız. Bu yöntemde yargılama ve analize yer yoktur. Aktif dinleme karşımızdaki gencin söylediğini ya da söylemek istediğini kendi kelimelerimizle ona geri iletme biçiminde kullanılır.

Aktif dinleme yönteminin püf noktası gencin ifade ettiği duyguları isimlendirerek yansıtmaktır.

Örneğin “Matematik dersini hiç anlamıyorum…” diyen gence yanıtımız “Matematik dersi sana zor geliyor…” gibi olmalı. Bu örnekte; yargılama, öğüt verme, eleştirme olmadan sadece onun yaşadıklarını göz önüne alarak gencin ifade ettiği duyguyu isimlendirdik.

Gençlerde pek çok insan gibi sıkıntılarına karşı kendilerince çözümleri bulduklarına inanırlar. Bu nedenle öğrenci görüşmelerimizde onları hiçbir çözüm getirme durumunda olmadan sadece sessizce dinlememiz bile, onlarda belli bir boşalıma sebep olacağından başarılı bir iletişim gerçekleşebilir.

Ergenlik dönemindeki gençlere Ergenlik dönemindeki gençlere yaklaşımda şu noktalara da dikkat yaklaşımda şu noktalara da dikkat

edilmesini öneririz:edilmesini öneririz: Ergenlerin fiziksel gelişimleri Ergenlerin fiziksel gelişimleri

konusunda, kendinizin ve öğrenci konusunda, kendinizin ve öğrenci velilerinizin yeterince bilgi sahibi olup velilerinizin yeterince bilgi sahibi olup olmadığınızı kontrol edin. Ergenlerin olmadığınızı kontrol edin. Ergenlerin basit fiziksel problemlerini basit fiziksel problemlerini büyütmelerinin olağan olduğunu büyütmelerinin olağan olduğunu unutmayın ve “ne var bunda bu kadar unutmayın ve “ne var bunda bu kadar büyütecek” demeyin. Bir sivilce onlar büyütecek” demeyin. Bir sivilce onlar için tüm ekonomik sorunlardan daha için tüm ekonomik sorunlardan daha önemli olabilir.önemli olabilir.

Anne babalar ile öğretmenlerin Anne babalar ile öğretmenlerin kendilerini gencin yerine koyarak, kendilerini gencin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla olaylara onun bakış açısıyla bakmaları, gencin duygularını ve bakmaları, gencin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak düşüncelerini doğru olarak anlamalarıyla olanaklıdır.anlamalarıyla olanaklıdır.

Öğrencilerden yapmaları beklenen Öğrencilerden yapmaları beklenen etkinliklerin, kritik dönemlerine, hazır etkinliklerin, kritik dönemlerine, hazır bulunuşluklarına uygun olup bulunuşluklarına uygun olup olmadığının muhakkak surette olmadığının muhakkak surette sınanması gerekir. Öğrencilerin sınanması gerekir. Öğrencilerin gelişim özellikleri açısından gelişim özellikleri açısından başaramayacakları etkinliklere başaramayacakları etkinliklere zorlanmaları öğrenmeye karşı zorlanmaları öğrenmeye karşı olumsuz tutum geliştirmelerine yol olumsuz tutum geliştirmelerine yol açabilir.açabilir.

Ergenlerin cinsel tutumları Ergenlerin cinsel tutumları konusunda duyarlı olunmalı. Bu konusunda duyarlı olunmalı. Bu konuda sınıf düzeyinde topluca konuda sınıf düzeyinde topluca açıklamalar yapmaktan kaçının. Zira açıklamalar yapmaktan kaçının. Zira her ergen farklı düzeyde cinsel her ergen farklı düzeyde cinsel bilgilere ihtiyaç duyar. Bu konuda bilgilere ihtiyaç duyar. Bu konuda ölçü, tüm çocuklara sorduğu kadar ölçü, tüm çocuklara sorduğu kadar cevap vermektir.cevap vermektir.

Son olarak Son olarak

hepimizin göz önünde hepimizin göz önünde bulundurması gereken bulundurması gereken

en etkili rehberlik yolunun, en etkili rehberlik yolunun, davranışlarımızla örnek davranışlarımızla örnek

olmakolmak olduğunu olduğunu söyleyebiliriz. söyleyebiliriz.

ergenlİk dÖnemİ Özellİklerİ ve sorunlari

Documents