2

ERGENLİK BİR GEÇİŞ DÖNEMİDİR

• FİZİKSEL DEĞİŞİM• RUHSAL DEĞİŞİM• SOSYOKÜLTÜREL DEĞİŞİM• HER DEĞİŞİM STRES GETİRİR.

3

FİZİKSEL DEĞİŞİM• KIZLARDA 9-11 YAŞ – 17-19 YAŞ• ERKEKLERDE 11-13 YAŞ – 18-20 YAŞ• KIZLARDA : • KALÇALARDA GÖĞÜSLERDE BÜYÜME• ADET GÖRME• KILLANMA• BOY UZAMASI• VÜCUT YAĞ DOKUSUNDA ARTIŞ

4

•ERKEKLERDE :

• CİNSEL ORGANLARIN GELİŞMESİ• KILLANMA• KAS YAPISINDA ARTMA• BOY UZAMASI• SESTE KALINLAŞMA• ADEM ELMASI BELİRGİNLEŞİR

5

HER İKİ CİNSTE DE

• HIZLI BÜYÜME KOL VE BACAKLARI ÇOK ETKİLEDİĞİNDEN KENDİ BEDENİNE ALIŞAMAMA, SAKARLIKLAR, ÇOK FAZLA KIRIP DÖKME, ÇARPMA GÖRÜLÜR

• HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER

6

RUHSAL DEĞİŞİM• SOYUT DÜŞÜNCEDE ARTIŞ• KARARSIZLIK• DUYGUSAL DALGALANMA• FIRTINALAR (HORMONAL DEĞİŞİMLERDEN)• HEDEF ARAYIŞI• KİMLİK ARAYIŞI• BAĞIMSIZLIK ARAYIŞI• HAYATI VE ÇEVREYİ SORGULAMA• İLK KEZ YAŞANAN DENEYİMLER

7

SOSYOKÜLTÜREL DEĞİŞİM

• ÇEVRESİ, • İLGİ ALANLARI,• ARKADAŞLARI• ALIŞKANLIKLARI

• SAĞLIKLI ERGENLİKTE BU 3 DEĞİŞİM PARALEL GİDER

8

• ERGEN KENDİSİNDEKİ DEĞİŞİMLERİ ÇÖZEMEZ VE ANİ DUYGUSAL DEĞİŞİMLER, İNİŞLER ÇIKIŞLAR YAŞAR.

• ENGELLENMİŞ HİSSETTİĞİNDEN SÜREKLİ ÖFKE DUYAR. BU ÖFKENİN EN RAHAT YANSITILACAĞI YER İSE AİLEDİR.

9

• ÇABUK ÜZÜLÜR.• ÇABUK SİNİRLENİR.• OLUR OLMAZ HERŞEYİ SORUN YAPAR. • İlgileri artmış, gelgeç hevesleri çoğalmıştır. • Gürültülü müziğe bayılır • Süse ve giyime düşkünlük gösterir. Genç kız

ayna karşısında saatler geçirir.

10

• Artık bağımsızlaşması, yetişkin bir birey olması gerekmektedir. 

• Ergen bireyselleşmeye, ana-babadan bağımsızlaşmaya, kendi kimliğini oluşturmaya çalışır. 

• Başarılı kimliğe ulaşanlar mutlu, benlik saygıları yüksek, cinsel rol tutumlarında başarılı bireyler olurlar.

11

ERGEN BİREYİN SORUNLARI

• BEN KİMİM?• ESKİYİ REDDETME• ONAYLANMAYAN KIYAFET TARZI• İDOLLER• HER ŞEYİ DENEMEK İSTER• TUTARSIZLIK, UÇLARDA OLMA• ANNE BABA İLE REKABET

12

• ANLAŞILMADIĞI DUYGUSU• AYNA KARŞISINDA ÇOK ZAMAN

GEÇİRME• YALNIZ OLMA EĞİLİMİ• TV VE İNTERNET• TEHLİKE BANA DOKUNMAZ• ÖZGÜR OLMA İSTEĞİ

13

• GENÇ,• Kendini gerçekleştirmek, • Başkaları tarafından anlaşılmak, • Erişkinlerce kabul görmek, • Kendine özgü bağımsız bir birey olarak tanınmak, • Arkadaş grubuna ait olmak ve grup tarafından kabul

görmek, • Kendi kendine yeterli olmak ve  kararlarını tek başına

almak, • Ailesi tarafından ilgi görmek ve desteklenmek ister.

14

ERGEN PSİKOLOJİSİ*İnsan   • 0 – 9 yaşında. Babam her şeyi biliyor ve çok güçlü   • 10-  13     :     Azda olsa babamın da

bilmediği şeyler var galiba • 14 – 18     :     Babam aslında pek fazla bir

şey bilmiyor. • 19 -  25     :  Babamda  bir şeyler biliyor   • 26 -  -              Aaah ah şu rahmetli olsa da işleri nasıl yapacağımızı bir sorsak.   

15

EBEVEYNİN DUYGULARI

• “ÇOCUĞUM MAYMUN İŞTAHLI”• ÇARESİZLİK (ANLAYAMAMA…)• ŞAŞKINLIK• KAYGI

16

TAKTİKLER, DAVRANIŞ İPUÇLARI

• REKABET ETMEKTENSE APTAL EBEVEYNİ OYNAYIN İŞBİRLİĞİ, YARDIM

• KURALLARI ARADA BİR GEVŞETİN KONTROL BENDE HİSSİ

• SÜREKLİ EMİRLER ONU BEZDİRİR VE SONUNDA SİZİ DİNLEMEZ. SADECE ÖNEMLİ ŞEYLER İÇİN KONUŞUN.

17

• ARADA BİR FİKRİNİ SORUN, DEĞER VERDİĞİNİZİ GÖSTERİN.

• SORUNLARINI PAYLAŞTIĞINDA SİZİ DENER. PANİĞE KAPILMAYIN Kİ YİNE PAYLAŞSIN.

• AKTİF DİNLEME YAPIN. SORULARLA YÖNLENDİRİN.

• ÖFKELENDİĞİNDE 30 SANİYE TEPKİSİZ KALIN. 15 SANİYE SONRA ÖFKE YERİNİ PİŞMANLIĞA BIRAKIR.

• İYİ YAPTIĞI ŞEYLERİ KENDİSİNE SÖYLEYİN.

18

SORUNLARINI ÇÖZERKEN:

• “Ne oldu? Ne hissettin? Ne düşündün? Arkadaşın ne hissetmiş olabilir? Böyle hissetmemek, böyle sonuçlanmaması için neler yapabilirdin? Sence bu sorun için en iyi çözüm ne olabilir?”

19

• Bu dönemde ergene yapılabilecek en etkin yardım:

• Onun sevildiğini, •       anlaşıldığını, •       kabul edildiğini, •       fark edildiğini, •       gerekli olduğunu, •       önemli olduğunu, •       ona bağımsızlık ve sorumluluk verildiğini 

hissettirmektir.

20

• Çocuklar sevgiye tepki verirler.*Çocuğunuzun söylediklerini duymak istemelisiniz. *Çocuğunuzun duyguları sizinkinden ne kadar farklı olursa olsun onun duygularını kabul etmelisiniz.*Duyguların sürekli değil, geçici olduğuna inanmalısınız.*Çocuğunuzun ayrı ve farklı bir birey olduğunu kabul etmelisiniz. *Çocuğunuzun sorunları olduğunda yanında olmalı fakat sorunlarını kendisi çözmesi için onu yanlızca cesaretlendirmelisiniz.

21

• Çocuğunuzla İletişiminize Engeller Nelerdir?Acaba hangimizin gören bir bakışa, duyan bir kulağa gereksinimi yok? Dr. Pire’ in “İnsanların çoğu duvar, çok azı da aralarında köprü kurarlar” sözü günümüzün yoğun temposuna kendini kaptıran insanların (yani bizlerin) arka plana ittiği çok önemli bir gereksinimi vurguluyor. Özellikle çocuklarımızla olması gereken yakınlaşma ve iletişim gereksinimi.

• Evet , çocuklarımızla iletişimimize engel olan, konuşmalarımızı yüzeysel kılan ve gerçek dinlemeyi engelleyen tavırlara bir göz atalım: -Emir Vermek, Yönlendirmek -Uyarmak, Gözdağı Vermek -Ahlak Dersi Vermek -Öğüt Vermek ve Çözüm Önerileri Getirmek, -Nutuk Çekmek

22

HER ZAMAN İLETİŞİM VAR

• Etkiler: Fiziksel, PsikolojikOlumlu: Öpme, kucaklama, okşama, sırtını sıvazlama, övme, teşekkür, göz kırpma, takdir eden bir bakışOlumsuz: Dayak, eleştiri, küçümseme, tepeden bakma, umursamama

23

ÇOCUKLARIMIZLA ARAMIZA DUVARLAR ÖRMEYELİM, KÖPRÜLER KURALIM.

ÇOCUĞUMUZUN ÖZGÜVENİNİ ARTIRMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ?

*ONA SIK SIK SÖZ HAKKI VERİN.*KENDİNİ VE DUYGULARINI “NE DÜŞÜNÜYORSUN, NASIL HİSSEDİYORSUN?” GİBİ SÖZLERLE ANLAMAYA ÇALIŞIN.*ONUN FİKİRLERİNE DEĞER VERDİĞİNİZİ HİSSETTİRİN.*ONUN OLUMLU DAVRANIŞLARINI KESİNLİKLE TAKDİR EDİN.*O KONUŞURKEN ONUN YÜZÜNE BAKIN VE CİDDİYE ALINDIĞINI HİSSETTİRİN.*ONUN İÇİN ZAMAN AYİRİN.*YAŞINA UYGUN GÖREVLER VERİN VE DAHA SONRA BAŞARISINI TAKDİR EDİN.*ONUNLA DEĞİŞİK KONULARDA SOHBET ETME ORTAMI OLUŞTURUN.*ONUN KORKU VE ENDIŞELERİNE SAYGI DUYUN.

24

• *AŞIRI ELEŞTİRİCİ OLMAKTAN VE YARGILAYICI OLMAKTAN ÇEKİNİN.*HATALI DAVRANIŞLARINI KONUŞARAK UYARIN VE ONA DOGRU OLANI ANLATIN.*BAŞKALARININ YANINDA ONU KÜÇÜK DÜŞÜRMEYİN.*ONUN BAŞARISIZLIKLARINI BÜYÜTMEYİN.*BAŞKALARI İLE KIYASLAMAYIN.*KABİLİYETLERİNİ FARKEDİN VE TEŞVİK EDİN.*TOPLULUK İÇERİSİNDE SÖZ ALMASINI TEŞVİK EDİN.*ONU SIK SIK SEVDİĞİNİZİ SÖYLEYİN.*ONUN İÇİN ÖNEMLİ OLAN ŞEYLERE SİZ DE ÖNEM VERİN.*ONUN ÖNEMLİ GÜNLERİNİ UNUTMAYIN*SADECE ONUN İÇİN AYIRDIĞINIZ ZAMANLAR OLSUN.*YANLIŞ VE UYGUNSUZ CEZALANDIRMADAN KAÇININ.*ONDAN BEKLENTİLERİNİZ ÇOK AŞIRI OLMASIN.*ONA YAŞINDAN VE OLDUĞUNDAN KÜÇÜKMÜŞ GİBİ DAVRANMAYIN*ONUNLA BİRLİKTE SOSYAL AKTİVİTELERDE BULUNUN.