erasmus - co to dla mnie znaczy. 20-lecie programu erasmus

Erasmus– co to dla mnie znaczy?20-lecie programu Erasmus w Polsce

Opracowanie podsumowujàce obchody jubileuszu zorganizowane przez polskie uczelnie

oraz Narodowà Agencj´ Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie” w Polsce

Erasmus – what does it mean to me?

20th Anniversary of the Erasmus Programme in Poland

A paper summarising the anniversary celebrations organised by Polish higher education institutions

and the National Agency for the Lifelong LearningProgramme in Poland

Publikacja sfinansowana z funduszu Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

Copyright by: Fundacja Rozwoju Systemu EdukacjiWarszawa 2007

Fundacja ponosi pe∏nà odpowiedzialnoÊç za treÊç niniejszej publikacji

Opracowanie:Zespó∏ Programu Erasmusw Narodowej Agencji Programu„Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

T∏umaczenie z j´zyka polskiego na angielski:Ewa Kolanowska

T∏umaczenie z j´zyka angielskiego na polski:„Poliglota” Biuro T∏umaczeƒwww.poliglota.poznan.pl

Projekt graficznyPracownia C&C

ISBN: 978-83-87716-09-7

Narodowa Agencja Programu„Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawatel.: 022 622 37 12faks: 022 622 37 10www.frse.org.plwww.erasmus.org.pl

SPIS TREÂCIC0NTENTSWst´p

Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Erasmus 1987-2007 – fakty i liczby

Erasmus 1987-2007: facts and figures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Byç czy nie byç uczelnià erasmusowà?

To be or not to be an Erasmus university? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Wymiana studentów – najpopularniejsze dzia∏anie programu Erasmus

Student exchange: the most popular activity in the Erasmus Programme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Wymiana nauczycieli akademickich – najlepszy sposób na umi´dzynarodowienie kszta∏cenia dla „niemobilnych” studentów?

Teacher exchange: the best way to internationalise education for „non-mobile” students? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Erasmus a proces tworzenia Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wy˝szego

Erasmus and the process of establishing the European Higher Education Area . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Obchody 20-lecia programu Erasmus w Polsce

Erasmus 20th anniversary celebrations in Poland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Eseje nagrodzone i wyró˝nione w konkursie „Erasmus – co to dla mnie znaczy?”

Student essays awarded prizes and honourable mentions in the competition „Erasmus – what does it mean to me?” . . . . 35

Jak jest postrzegany Erasmus? Kilka przyk∏adów

How is Erasmus perceived? Some examples . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Zamiast zakoƒczenia – przed nast´pnymi jubileuszami Erasmusa

Instead of conclusion: before next Erasmus anniversaries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Wykaz osób cytowanych w niniejszej publikacji

List of persons quoted in this publication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Wykaz fotografii

List of photographs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Kiedy wita∏am uczestników ogólno-

polskiej Konferencji Studentów Era-

smusa, która w naszym kraju zwieƒ-

czy∏a obchody 20-lecia programu

Erasmus, powiedzia∏am, ˝e ka˝dy rok

w naszym ˝yciu jest wa˝ny, ka˝dy

niesie ze sobà mniejszà lub wi´kszà

doz´ emocji, wzbogacajàcà baga˝ naszych doÊwiadczeƒ.

Jubileusze sà nieod∏àcznym elementem naszego ˝ycia. Sk∏ania-

jà nas do podsumowaƒ, rozwa˝ania osiàgni´ç i pora˝ek, do za-

stanawiania si´ nad przysz∏oÊcià. Taka, w moim odczuciu, by∏a

te˝ przes∏anka do og∏oszenia obchodów 20-lecia programu Era-

smus. Programu, który umo˝liwia mi´dzynarodowe kontakty

m∏odym ludziom w niezwykle wa˝nym okresie ich ˝ycia, w cza-

sie studiów, w czasie prawdziwego wchodzenia w doros∏oÊç,

a przez to w istotny sposób przyczynia si´ do budowania wi´zi

mi´dzy narodami. I chocia˝ trudno jest to zmierzyç, chocia˝

niemo˝liwe jest okreÊlenie, w jakim stopniu program Erasmus

wp∏ywa na „to˝samoÊç europejskà” i poczucie, ˝e jest si´ oby-

watelem Europy, to wp∏yw taki jest bezsprzeczny. Mo˝na si´

o tym przekonaç, czytajàc eseje studentów zamieszczone

w tej publikacji oraz inne, dost´pne na stronie internetowej

programu Erasmus.

Podczas wspomnianej konferencji pozwoli∏am sobie zacytowaç

jednego z ojców Unii Europejskiej, Roberta Schumana, który

powiedzia∏: „Nie sposób utworzyç Europy jednym pociàgni´-

ciem pióra lub zwyk∏ym aktem zjednoczenia. Europa musi po-

wstawaç przez konkretne czyny, tworzàce najpierw solidarnoÊç

WWSSTT¢¢PP

Welcoming those gathered at the national Erasmus Student

Conference, the culminating event of the Erasmus 20th

anniversary celebrations in our country, I said that every year

was important in our life, every year brought a smaller or larger

dose of emotions, adding to the wealth of our experiences.

Anniversaries are an integral part of our life. They prompt us to

sum up past experiences, to consider achievements and failures,

and to reflect on the future. This was also, in my view, the

reason behind the celebrations of the 20th anniversary of the

Erasmus Programme in 2007 – a programme which offers

opportunities for international contacts to young people in

an extremely important period of their life, during their

university studies, at the time of their real entry into adulthood,

thus making a significant contribution to the building of ties

between nations. And even though it is difficult to measure it,

though it is impossible to assess the extent to which Erasmus

influences “the European identity” and the sense of being

a citizen of Europe, the impact of the programme in this respect

is indeed unquestionable. One can see it when reading student

essays included in this publication and other ones available

on the Erasmus Programme website.

During the anniversary conference I took the liberty of quoting

Robert Schuman, one of the fathers of the European Union,

who said: “Europe will not be made all at once, or according

to a single plan. It will be built through concrete achievements

which first create a de facto solidarity”. By promoting co-

operation between European higher education institutions, by

creating conditions for mobility of higher education students

INTRODUCTION

Erasmus – co to dla mnie znaczy?

PPrrooff.. MMiicchhaa∏∏ SSeewweerryyƒƒsskkiiMinister Nauki i Szkolnictwa wy˝szego

Program Erasmus stanowi du˝à war-toÊç dla polskiego systemu szkolnictwawy˝szego. Uczestnictwo w progra-mach wymiany mi´dzynarodowej to istotny element procesu wdra˝aniastudentów i pracowników naukowychw ˝ycie europejskiej spo∏ecznoÊci uczo-

nych. Erasmus zach´ca do mobilnoÊci ju˝ od pierwszego poziomustudiów. Pozwala nie tylko pog∏´biç wiedz´ i nawiàzaç pierwszekontakty w mi´dzynarodowej wspólnocie nauki, ale równie˝ opa-nowaç umiej´tnoÊci praktycznego u˝ycia j´zyków obcych i wspó∏-dzia∏ania z ludêmi z ró˝nych kultur. To niezwykle wa˝na inicjaty-wa, która zawsze mo˝e liczyç na wsparcie Ministerstwa Naukii Szkolnictwa Wy˝szego.

PPrrooff.. MMiicchhaa∏∏ SSeewweerryyƒƒsskkiiMinister of Science and Higher Education

The Erasmus Programme has a great value for the Polish higher education system. Participation in transnationalexchange programmes is a major element in the process of introducing students and academic staff into the life of theEuropean scholarly community. Erasmus encourages mobilityalready at the first level of university studies. It gives an op-portunity not only to extend knowledge and establish firstcontacts in the international academic community, but alsoto develop practical foreign language skills and skills neces-sary to work together with people from various cultural back-grounds. It is an extremely important initiative which can al-ways rely on support from the Ministry of Science and HigherEducation.

PPaawwee∏∏ PPoosszzyytteekkDyrektor Programu „Uczenie si´przez ca∏e ˝ycie”Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

MobilnoÊç obywateli obszaru europej-skiego to jeden z najwa˝niejszych ma-kropriorytetów Komisji Europejskiej. To w∏aÊnie program Erasmus pokazujew pe∏nej rozciàg∏oÊci, ile korzyÊci dla

indywidualnych osób oraz systemu edukacyjnego p∏ynie z wymia-ny studentów i pracowników naukowych. Dzi´ki mobilnoÊci umo˝-liwiamy rozwijanie wielu kompetencji kluczowych, które równie˝stanowià priorytet unijnej polityki edukacyjnej, wÊród tych kompe-tencji sà: umiej´tnoÊç komunikowania si´ w j´zyku obcym, przed-si´biorczoÊç, wykorzystywanie nowoczesnych technologii komuni-kacyjno-informacyjnych, kompetencja interkulturowa oraz inter-personalna. Bez tych kluczowych kompetencji trudno jest efektyw-nie funkcjonowaç we wspó∏czesnym, zglobalizowanym Êwiecie,tak, aby w pe∏ni realizowaç w∏asne potrzebny edukacyjne, zawo-dowe, kulturalne i osobiste. Tak wi´c program Erasmus w oczywi-sty sposób przyczynia si´ do osobowoÊciowego rozwoju jednostkioraz otwarcia jej na inne kultury, co poszerza w znacznym stopniuobszar tolerancji i mo˝liwoÊci porozumiewania si´ na tak zró˝ni-cowanym kulturowo i j´zykowo kontynencie.

PPaawwee∏∏ PPoosszzyytteekkDirector of the Lifelong Learning Programme Foundation for the Development of the Education System

Mobility of European citizens is one of the key macro-priori-ties of the European Commission. Erasmus is the programmewhich shows to the fullest extent how much individuals andthe education system benefit from student and academic staffexchanges. Mobility enables the development of many keycompetences which are also a priority of the EU educationalpolicy; these include: communication in foreign languages,entrepreneurship, ICT competence, and intercultural and inter-personal competences. Without these key competences, onecould hardly function effectively in today’s globalised world soas to satisfy fully one’s learning, professional, cultural andpersonal needs. So, the Erasmus Programme evidently contri-butes towards the personal development of individuals andtheir openness to other cultures, thus extending considerablythe area of tolerance and opportunities for communication on the continent which is so culturally and linguistically diverse.

Erasmus – what does it mean to me?

6

w dzia∏aniu”. Program Erasmus, poprzez promowanie wspó∏pracy

pomi´dzy europejskimi szko∏ami wy˝szymi, poprzez tworzenie

warunków do realizacji mobilnoÊci studentów i pracowników

uczelni na coraz wi´kszà skal´, z pewnoÊcià sprzyja solidarnoÊci

w dzia∏aniu. Bo có˝ jest lepszà gwarancjà solidarnego dzia∏ania

ni˝ prawdziwa, oparta o wspólne prze˝ycia ludzka przyjaêƒ?

Program Erasmus przez 20 lat wypracowa∏ narz´dzia i metody

u∏atwiajàce wymian´ studentów i pracowników uczelni. Ich

stworzenie i sta∏e doskonalenie jest efektem pracy „administra-

torów programu” na szczeblu ogólnoeuropejskim (Dyrekcja Ge-

neralna „Edukacja i Kultura” Komisji Europejskiej i powo∏ywane

przez nià biura wsparcia technicznego), krajowym (narodowe

agencje programu Erasmus) oraz uczelnianym (uczelniani i wy-

dzia∏owi koordynatorzy programu). Wszystkim, którzy zajmujà

si´ zarzàdzaniem programem nale˝à si´ s∏owa uznania i podzi´-

kowania. Szczególne podzi´kowanie chcia∏abym skierowaç

do uczelnianych i wydzia∏owych koordynatorów Erasmusa, którzy

sà najbli˝ej studentów – beneficjentów programu, najbli˝ej

wszystkiego z czym ∏àczy si´ organizacja i realizacja wyjazdów

w ramach Erasmusa.

Serdecznie dzi´kuj´ wszystkim, którzy zechcieli si´ podzieliç

swoimi refleksjami na temat „Erasmus – co to dla mnie zna-

czy?”. Ich wypowiedzi sà, obok wypowiedzi samych studentów,

dowodem na to, e Erasmus jest nie tylko programem edukacyj-

nym, ale jest ju˝ zjawiskiem g∏´boko i pozytywnie zwiàzanym

z ˝yciem wielu Europejczyków.

Beata Skibiƒska

Koordynator programu Erasmus w Polsce

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

and staff on an increasing scale, the Erasmus Programme does

certainly foster a de facto solidarity or, in other words, solidarity

in action. As what can be a better guarantee of acting

in solidarity than genuine friendship between people based

on their shared experiences?

During its 20 year lifetime, the Erasmus Programme has

developed tools and methods facilitating the mobility of higher

education students and staff. They have been developed and

are continuously improved as a result of work carried out by

“programme administrators” at European level (Directorate-

General for Education and Culture of the European Commission

and technical support agencies set up by it), national level

(National Agencies responsible for the Erasmus Programme)

and institutional level (Institutional and Departmental

Coordinators of the Programme). All those involved in the

management of the Programme deserve recognition and

thanks for their work. In particular, I would like to give my

thanks to the Institutional and Departmental Erasmus

Coordinators who are closest to students – beneficiaries of the

Programme, closest to everything that is related to the

organisation and management of Erasmus exchanges.

I would like to warmly thank all those who were willing to share

their reflections on “Erasmus – what does it mean to me?”. Their

comments, as well as reports from students themselves, prove

that Erasmus is not only an educational programme, but it has

already come to be a phenomenon deeply and positively linked

with the lives of many Europeans.

Beata Skibiƒska

Erasmus Programme Coordinator in Poland

Foundation for the Development of the Education System

--TORINO ERASMUS 2007 GROUP: Justyna Kolarz, Ma∏gorzata Gàtkowska, Monika Goliasz, Mateusz Stasiowski, Magdalena Janus (Cracow University of Technology):

The photos were taken as a memento of an expedition during an Erasmus-Socrates exchange in Turin. The sign „TORINO” was made on the rocky hillside of Monterosso

in the Cinque Terre region. Each letter was set in a different place to illustrate a wide variety of impressions and experiences brought by the exchange and, above all,

of people met there.

GRUPA TORINO ERASMUS 2007: Justyna Kolarz, Ma∏gorzata Gàtkowska, Monika Goliasz, Mateusz Stasiowski, Magdalena Janus (Politechnika Krakowska):

Zdj´cia to dokumentacja jednej z wypraw podczas stypendium Socrates Erasmus w Turynie. Napis „TORINO” zosta∏ wykonany na skalistym zboczu Monterosso w regionie

Cinque Terre. Ka˝da litera zosta∏a zrobiona w innym miejscu, aby zilustrowaç ró˝norodnoÊç prze˝ytych wra˝eƒ, nabytych doÊwiadczeƒ i przede wszystkim spotkanych ludzi.

8

Decyzje ustanawiajàce program Erasmus:

nn Decyzja Rady nr 87/327/EEC z 15 czerwca 1987 r. przyjmujà-

ca program European Action Scheme for the Mobility of

University Students (Erasmus),

nn Decyzja Rady nr 89/663/EEC z 14 grudnia 1989 r. zmieniajà-

ca Decyzj´ nr 87/327/EEC przyjmujàcà program European

Action Scheme for the Mobility of University Students (Era-

smus),

nn Decyzja nr 819/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14

marca 1995 r. ustanawiajàca wspólnotowy program „Socrates”,

nn Decyzja nr 253/2000/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

z 24 stycznia 2000 r. ustanawiajàca drugi etap wspólnotowe-

go programu dzia∏aƒ w dziedzinie edukacji „Socrates”,

nn Decyzja nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

Unii Europejskiej z 15 listopada 2006 r. ustanawiajàca pro-

gram dzia∏aƒ w zakresie uczenia si´ przez ca∏e ˝ycie.

Fazy realizacji programu Erasmus:

nn 1987-1995 – realizacja European Action Scheme for the Mo-

bility of University Students,

nn 1995-1999 – Erasmus jako komponent programu Socrates I,

nn 2000-2006 – Erasmus jako komponent programu Socrates II,

nn 2007-2013 – Erasmus realizowany w ramach Programu

„Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie” (LLP – Lifelong Learning Pro-

gramme).

Kluczowe daty i liczby:

nn w roku akademickim 1987/88 (czyli pierwszym roku funkcjo-

nowania programu Erasmus) wyjecha∏o na stypendia 3244

europejskich studentów,

nn w 1998 roku Polska przystàpi∏a do udzia∏u w programie,

nn w 2002 roku na stypendium wyjecha∏ milionowy student

Erasmusa,

nn w roku akademickim 2005/06 w wymianie wzi´∏o udzia∏ 154

tys. europejskich studentów (ponad 50 razy wi´cej ni˝

w pierwszym roku dzia∏ania programu),

nn liczba stypendystów Erasmusa (w∏àczajàc w nià szacunkowe

dane za rok 2006/07) przekracza 1,7 mln osób,

nn w latach 1998-2006 ponad 52 tysiàce polskich studentów

skorzysta∏o z wymiany w Erasmusie,

nn do roku 2012 ∏àczna liczba stypendystów Erasmusa ma

si´gnàç 3 milionów osób.

ERASMUS 1987-2007: FAKTY I LICZBY

ERASMUS 1987-2007: FACTS AND FIGURES

9

Decisions establishing the Erasmus Programme:

nn Council Decision No. 87/327/EEC of 15 June 1987 adopting

the European Action Scheme for the Mobility of University

Students (Erasmus),

nn Council Decision No. 89/663/EEC of 14 December 1989

amending Decision No. 87/327/EEC adopting the European

Action Scheme for the Mobility of University Students (Erasmus),

nn Decision No. 819/95/EC of the European Parliament and

of the Council of 14 March 1995 establishing the

Community action programme “Socrates”,


of the Council of 24 January 2000 establishing the second

phase of the Community action programme in the field

of education “Socrates”,


of the Council of 15 November 2006 establishing an action

programme in the field of lifelong learning.

Implementation phases of the Erasmus Programme:

nn 1987-1995: implementation of the European Action Scheme

for the Mobility of University Students,

nn 1995-1999: Erasmus as an action within the Socrates

I Programme,

nn 2000-2006: Erasmus as an action within the Socrates

II Programme,

nn 2007-2013: Erasmus implemented within the framework

of the Lifelong Learning Programme (LLP).

Key dates and figures:

nn 3244 European students went on Erasmus exchanges in the

academic year 1987/88 (the first year of the Programme),

nn Poland joined the Programme in 1998,

nn the one millionth Erasmus student went on the exchange in 2002,

nn 154 000 European students (over 50 times more than in the

first year of the Programme) participated in Erasmus

exchanges in the academic year 2005/06,

nn the number of Erasmus students (including estimates for

2006/07) exceeds 1.7 million,

nn between 1998 and 2006 over 52 000 Polish students

benefited from the Erasmus exchange scheme,

nn the total number of Erasmus students should reach 3 million

by the year 2012.

1199887722000077

--

PPrrooff.. ddrr hhaabb.. iinn˝.. TTaaddeeuusszz LLuuttyyPrzewodniczàcy Konferencji RektorówAkademickich Szkó∏ Polskich

nn CCoo zznnaacczzyy ddllaa PPaannaa pprrooggrraammEErraassmmuuss ii mmoo˝lliiwwooÊÊçç uuddzziiaa∏∏uuww nniimm ppoollsskkiicchh sszzkkóó∏∏ wwyy˝sszzyycchh??

Program Erasmus jest jedynym progra-mem, który pozwala znaczàcej liczbie

polskich studentów na odbycie cz´Êci studiów za granicà (inne mo˝-liwoÊci dotyczà z regu∏y jednostek lub niewielkich grup). ProgramErasmus jest przyjazny dla studentów, poniewa˝ daje im istotnewsparcie finansowe oraz, dzi ki procedurze Learning Agreement,uznawalnoÊç okresu studiów za granica w uczelni macierzystej.W moim przekonaniu dla studenta korzyÊci z udzia∏u sà oczywiste,ale same uczelnie te˝ korzystajà z udzia∏u w tym programie przedewszystkim poprzez nawiàzanie kontaktów i wspó∏pracy z uczel-niami zagranicznymi. Poza tym program „zmusza” uczelnie do przyjrzenia si´ jak kszta∏cà inni, umo˝liwia tak˝e ocen´ nasze-go kszta∏cenia przez analiz´ tego, jak nasi studenci radzà sobiew uczelniach zagranicznych. Erasmus to program wymuszajàcyna nas oferowanie kursów w j´zyku angielskim, co zwi´kszaznacznie atrakcyjnoÊç uczelni na mi´dzynarodowym rynku eduka-cyjnym. Zalety, jak widzimy, mo˝na by mno˝yç…

nn JJaakkiiee jjeesstt zznnaacczzeenniiee mmoobbiillnnooÊÊccii ww pprrzzyyggoottoowwaanniiuu ddoobbrreeggooaabbssoollwweennttaa??

Ma∏o by∏oby powiedzieç, ze jest ona wa˝na, bo tak naprawd´ jestniezb´dna. Ka˝dy m∏ody Europejczyk, jeÊli chce zrobiç karier´ za-wodowà, musi w którymÊ momencie zetknàç si´ z mi´dzynarodo-wym Êrodowiskiem. Im wczeÊniej si´ to stanie, tym lepiej. Przez od-bycie cz´Êci studiów za granicà student zyskuje otwartoÊç na pra-c´ w mi´dzynarodowym zespole, nabiera pewnoÊci siebie, ˝e onb´dzie sobie radzi∏ za granicà. JednoczeÊnie uczy si´ szacunku dlainnych kultur, zwyczajów, doskonali znajomoÊç j´zyka obcego, sta-je si´ Europejczykiem w pe∏nym znaczeniu tego s∏owa.Nie zapominajmy równie˝, ˝e mobilnoÊç studentów to szansa naniebywa∏y wr´cz rozwój „zaradnoÊci ˝yciowej” i samodzielnoÊcitych aków, którzy w dzisiejszych czasach sà cz´sto bardzo uzale˝-nieni od pomocy rodziców. WÊród dalszych „za” na korzyÊç mobil-

PPrrooff.. TTaaddeeuusszz LLuuttyyPresident of the Conference of Rectors of Academic Schools in Poland

nn WWhhaatt ddooeess tthhee EErraassmmuuss PPrrooggrraammmmee mmeeaann ttoo yyoouu?? AAnnddwwhhaatt ccaann yyoouu ssaayy aabboouutt ooppppoorrttuunniittiieess wwhhiicchh EErraassmmuussccrreeaatteess ffoorr PPoolliisshh uunniivveerrssiittiieess??

Erasmus is the only programme which enables a significantnumber of Polish students to undertake a study period abroad(other opportunities are usually available to individuals orsmall groups). Erasmus is a student-friendly programme as itoffers students considerable financial support and, throughthe Learning Agreement procedure, ensures the recognition ofa study period undertaken abroad by the home institution. In my opinion, benefits for participating students are self-evi-dent, but also universities do themselves benefit from partici-pation in the Programme, first of all, by establishing contactsand cooperation with foreign universities. Moreover, the Pro-gramme “forces” universities to look at how others train theirstudents, and enables us to assess our approach to educationthrough an analysis of how our students are doing in foreignuniversities. Erasmus also puts us under pressure to teach courses in the English language, which greatly enhances theattractiveness of universities in the international educationmarket. The list of advantages, as you can see, could go on…

nn WWhhaatt iiss tthhee rroollee ooff mmoobbiilliittyy iinn ttrraaiinniinngg hhiigghh qquuaalliittyy ggrraa--dduuaatteess??

To say that it is important would not be enough because it is,in fact, essential. Every young European, if wishing to achievesuccess in their career, must have, at a certain point, a first-hand experience in an international environment. The sooner ithappens, the better. A study period abroad develops the stu-dent’s openness towards working in an international team, boosts their self-confidence so that they believe that they coulddo well when abroad. At the same time, the student learns torespect other cultures and customs, improves foreign languageskills, and becomes a European in every sense of the word. Besides, let’s not forget that student mobility is a chance todevelop – indeed, to an enormous extent – “resourcefulness”and independence for those boys and girls at university who

Erasmus – co to dla mnie znaczy? Erasmus – what does it mean to me?

Sposób organizacji dzia∏aƒ w programie Erasmus ulega∏

na przestrzeni 20 lat istnienia programu zmianom, zwiàzanym

cz´Êciowo ze zmianami sposobu zarzàdzania programem.

Przechodzi∏ wić program Erasmus faz´ ICP (International Co-

operation Project), faz´ IC (Institutional Contracts), faz´ EUC

(Erasmus University Charter). Niezale˝nie od nazw nadawanych

narz´dziom wspierajàcym mi´dzynarodowà wspó∏prac´ uczelni

europejskich, idea i za∏o˝enia pozostawa∏y sta∏e, a ka˝dy kolej-

ny etap programu czerpa∏ z doÊwiadczeƒ poprzednich etapów.

Znakomita wi´kszoÊç europejskich szkó∏ wy˝szych uczestniczy

w programie Erasmus. Te, które pozostajà poza programem, ma-

jà z pewnoÊcià swoje uzasadnienie podjćia takiej decyzji.

Uczelnia, chcàc uzyskaç Kart´ Uczelni Erasmusa, czyli prawo do

uczestnictwa w programie, powinna wykazaç zadowalajàcy

stan przygotowania do organizacji dzia∏aƒ zwiàzanych z mi´-

dzynarodowà mobilnoÊcià.

W roku akademickim 2007/08 mamy w Europie 3153 uczelnie

z Kartà Uczelni Erasmusa, w tym 256 uczelni polskich (tj. 58%

ogó∏u szkó∏ wy˝szych w naszym kraju).

WÊród polskich uczelni posiadajàcych w paêdzierniku 2007 r.

Kart´ jest 115 uczelni publicznych (90% ogó∏u szkó∏ publicz-

nych) i 141 niepublicznych (45% ogó∏u szkó∏ niepublicznych).

The organisation of activities within the Erasmus Programme

has changed during its 20 year lifetime, partly as a result

of changes in the management of the Programme.

Erasmus went through the following phases: the ICP

(International Cooperation Project) phase, the IC (Institutional

Contract) phase and the EUC (Erasmus University Charter)

phase. Regardless of the names given to the tools supporting

transnational cooperation of European higher education

institutions, the underlying ideas and aims have remained

unchanged, and each successive stage of the Programme has

built on the experience of the previous stages.

A substantial majority of European higher education

institutions participate in the Erasmus Programme. Those which

remain outside of the Programme do certainly have their own

reasons for not doing so. In order to obtain an Erasmus

University Charter, which gives the gives access to the

Programme, a higher education institution should demonstrate

that it is well prepared to organise activities related

to transnational mobility. In the academic year 2007/08,

we have 3 153 higher education institutions with an Erasmus

University Charter in Europe, including 256 Polish institutions

(58% of all higher education institutions in our country).

Among Polish higher education institutions holding an EUC

in October 2007, there are 115 public institutions (90% of all

public institutions) and 141 non-public institutions (45% of all

non-public institutions).

TO BE OR NOT TO BE AN ERASMUSUNIVERSITY?

BYå CZY NIE BYå UCZELNIÑERASMUSOWÑ?

10 11--

nowadays often rely heavily on their parents’ support. Amongother arguments in favour of mobility, I would mention: ma-king friends with peers from other countries – which can payoff in future career development (networking), and – as con-firmed by the experience of many universities – improvingpractical foreign language skills and increasingly greatly mo-tivation for learning.

nn HHooww ddooeess iinntteerrnnaattiioonnaall ccooooppeerraattiioonn ccoonnttrriibbuuttee ttoo tthheeqquuaalliittyy ooff eedduuccaattiioonn iinn PPoolliisshh uunniivveerrssiittiieess??

International cooperation helps to improve the quality of education through the exchange of good practice and goodmodels. However, first of all, it enables pooling resources of universities which work together in one transnational project.In the presence of foreign students, local students are moreactive, put more effort into learning. In turn, Polish studentsreturning after a study period abroad share their experienceswith colleagues in the country, and are a model – in terms of higher standards in conduct and work – for others.

noÊci wymieni∏bym: nawiàzanie przyjaêni z rówieÊnikami z innychkrajów, które mo˝e procentowaç w rozwoju zawodowym w przy-sz∏oÊci (networking), a tak˝e – jak wynika z doÊwiadczeƒ wieluuczelni - poprawa praktycznej znajomoÊci j´zyków obcych i znacz-ny wzrost motywacji do nauki.

nn JJaakkiiee zznnaacczzeenniiee mmoo˝ee mmiieeçç wwssppóó∏∏pprraaccaa mmii´ddzzyynnaarrooddoowwaa ddllaajjaakkooÊÊccii kksszzttaa∏∏cceenniiaa ww ppoollsskkiicchh sszzkkoo∏∏aacchh wwyy˝sszzyycchh??

Wspó∏praca mi´dzynarodowa sprzyja podnoszeniu jakoÊci kszta∏-cenia przez wymian´ dobrych praktyk i dobrych wzorców, przedewszystkim zaÊ daje mo˝liwoÊç wzajemnego korzystania z zasobówuczelni, które pracujà w jednym mi´dzynarodowym projekcie. Stu-denci krajowi w obecnoÊci studentów zagranicznych w kraju akty-wizujà si´, wk∏adajà wićej wysi∏ku w nauk´. Studenci polscy na-tomiast po powrocie ze studiów zagranicznych dzielà si´ doÊwiad-czeniami z kolegami w kraju, stanowià dla nich wzór innych – lep-szych zachowaƒ i lepszej pracy.

46

74

99 100120

151

187

217

240256

0

50

100

150

200

250

300

1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08

Wykres 1. Liczba polskich uczelni bioràcych udzia∏ w programie Erasmus w latach 1998/99-2007/08Chart 1. Number of Polish higher education institutions participating in Erasmus, from 1998/99 to 2007/08

Erasmus – co to dla mnie znaczy? Erasmus – what does it mean to me?

13

BBeelleenn BBeerrnnaallddoo DDee QQuuiirroossChief of Unit B4, DG Education and Culture, the EuropeanCommission

nn EErraassmmuuss,, tthhee ffllaaggsshhiipp pprrooggrraammmmee ooff tthhee EEuurrooppeeaannUUnniioonn,, hhooww ddoo yyoouu sseeee iittss iimmppaacctt oonn tthhee EEuurrooppeeaann cciittii--zzeennss ((aappaarrtt tthhee ssttuuddeennttss wwhhiicchh aarree ddiirreeccttllyy ccoonncceerrnneedd))??

Erasmus has a very important impact on the European socie-ty and it reaches much more than the direct beneficiaries. Wemay even say that Erasmus is the best instrument the Com-mission has created to bring people together making diversi-ty a real added value in their personal and collective develop-ment. Erasmus participates in the creation of a truly Europe-an citizenship.

nn AA ffeeww wwoorrddss oonn tthhee iimmppoorrttaannccee ooff iinntteerrnnaattiioonnaall mmoobbiillii--ttyy oonn ppeerrssoonnaall aanndd pprrooffeessssiioonnaall ddeevveellooppmmeenntt ((yyoouurr ppeerr--ssoonnaall ccaassee……)) ??

I was very young when I moved from my country to integra-te an international working environment. Since then I am daily confronted to the different nationalities of my colleagues.Making all the different cultures participating actively withtheir peculiarities in the daily activities of an international or-ganisation is an astonishing exercise full of dynamic and richof complementarities. Thanks to the different environmentswe have experienced we always bring something to our col-leagues about which is new and different.

nn HHooww ddoo yyoouu eevvaalluuaattee tthhee ppoossssiibbiilliittyy ttoo bbeetttteerr tthhee qquuaallii--ttyy ooff tteeaacchhiinngg vviiaa tthhee iinntteerrnnaattiioonnaalliissaattiioonn ooff tthhee ccuurrrrii--ccuullaa?? WWhhaatt iiss tthhee aaddddeedd vvaalluuee ooff tthhee EEUU pprrooggrraammmmeess??

Exchanging experiences, working together, comparing modelsand creating common activities are boosting the quality of the overall educational system. In the recent years moreand more international curricula are jointly designed by aca-demics and proposed to both the European and foreign students making our universities more attractive and compe-titive in the academic world. The global economy requires an extended approach in educa-tion and training which implies a better and more compre-12

Erasmus – co to dla mnie znaczy?Erasmus – what does it mean to me?

BBeelleenn BBeerrnnaallddoo DDee QQuuiirroossSzef Wydzia∏u B4 (Unit B4), DG Edukacja i Kultura, Komisja Euro-pejska

nn EErraassmmuuss ttoo sszzttaannddaarroowwyy pprrooggrraamm UUnniiii EEuurrooppeejjsskkiieejj..WW jjaakkii ssppoossóóbb ppoossttrrzzeeggaa PPaannii jjeeggoo wwpp∏∏yyww nnaa oobbyywwaatteelliiEEuurrooppyy ((ppoozzaa ssttuuddeennttaammii,, kkttóórryycchh pprrooggrraamm tteenn ddoottyycczzyybbeezzppooÊÊrreeddnniioo))??

Erasmus w bardzo wa˝ny sposób oddzia∏uje na spo∏ecznoÊç Euro-py i dociera do znacznie wi´kszej liczby osób ni˝ jego bezpoÊrednibeneficjenci. Mo˝na powiedzieç, e Erasmus to najlepsze narz´dziestworzone przez Komisj´ w celu integrowania ludzi, które w oso-bistym i zbiorowym rozwoju czyni z ró˝norodnoÊci prawdziwàwartoÊç dodanà. Erasmus wp∏ywa na tworzenie prawdziwegoobywatelstwa europejskiego.

nn JJaakkiiee jjeesstt zznnaacczzeenniiee wwyyjjaazzddóóww zzaaggrraanniicczznnyycchh ddllaa oossoobbii--sstteeggoo ii zzaawwooddoowweeggoo rroozzwwoojjuu ((ww ttwwooiimm pprrzzyyppaaddkkuu))??

By∏am bardzo m∏oda, kiedy wyjecha∏am z mojego kraju i musia-∏am zintegrowaç si´ z mi´dzynarodowym otoczeniem w pracy. Od tego czasu codziennie mam kontakt ze wspó∏pracownikamiró˝nej narodowoÊci. Aktywny udzia∏ ró˝nych kultur i ich odr bnoÊciw codziennej dzia∏alnoÊci mi´dzynarodowej organizacji to zaska-kujàce doÊwiadczenie, pe∏ne dynamizmu i pozwalajàce nam uzupe∏niaç si´. DoÊwiadczenia wyniesione przez nas z ró˝nychÊrodowisk zawsze wnoszà coÊ nowego i innego w ˝ycie naszychwspó∏pracowników.

nn JJaakk PPaannii oocceenniiaa mmoo˝lliiwwooÊÊçç ppooddnniieessiieenniiaa jjaakkooÊÊccii nnaauucczzaa--nniiaa ppoopprrzzeezz iinntteerrnnaaccjjoonnaalliizzaaccjj´ pprrooggrraammóóww nnaauucczzaanniiaa??JJaakkàà wwaarrttooÊÊçç ddooddaannàà wwnnoosszzàà pprrooggrraammyy UUEE??

Wymiana doÊwiadczeƒ, wspólna praca, porównywanie modelii wspólne dzia∏ania w znaczàcy sposób podnoszà jakoÊç ca∏egosystemu edukacji. W ostatnich latach coraz wi´cej mi´dzynarodo-wych programów nauczania opracowywanych jest wspólnie przeznaukowców i oferowanych studentom zarówno z Europy jaki z zagranicy, co sprawia, e nasze uczelnie stajà si´ bardziej atrak-cyjne i konkurencyjne w Êwiecie akademickim. Globalna gospodarka wymaga szerszego podejÊcia do kszta∏ceniai szkoleƒ, a to obejmuje lepsze i pe∏niejsze rozumienie kultur,

tradycji i zwyczajów. InterdyscyplinarnoÊç i doÊwiadczanie ró˝nychkultur to najlepszy sposób na rozwój naszego spo∏eczeƒstwa.

nn CCzzyy mmoo˝ee PPaannii ppooddaaçç hhaass∏∏oo ookkrreeÊÊllaajjààccee,, cczzyymm ddllaa PPaanniijjeesstt EErraassmmuuss??

„Una experiencia inolvidable”.

JJoosséé PPuuiiggppeellaattDG Edukacja i Kultura, Komisja Europejska

Wyjazd za granic´ zwiàzany z programem Erasmus to nie tylkookres studiów, ale i czas zdobywania cennych doÊwiadczeƒ. Korzy-Êci p∏ynàce z uczestniczenia w programie Erasmus wykraczajà daleko poza aspekty akademickie. Sami studenci potwierdzajà, ˝e nabywajà nowe umiej tnoÊci takie jak porozumienie i wzajemnezrozumienie, zdolnoÊç adaptacji, lepsze relacje mi´dzyludzkie itd.

hensive understanding of cultures, traditions and habits.Cross-fertilisation among disciplines and experience of diffe-rent cultures are the best way to make our society to progress.

nn MMaayy yyoouu tteellll mmee aa ““ssllooggaann”” oonn wwhhaatt iiss ffoorr yyoouu EErraassmmuuss((iinn SSppaanniisshh)) ??

“Una experiencia inolvidable”.

JJoosséé PPuuiiggppeellaattDG Education and Culture, the European Commission

An Erasmus period abroad is a learning experience, not justa period of studies. The benefits derived from an Erasmus pe-riod go well beyond the academic aspects. The studentsthemselves give evidence that they acquire new abilities : thesense of communication and mutual comprehension, the ca-pacity of adaptation, the development of social relations, etc.


144 037135 586

123 9575 432

85 999

73 40773 40773 40773 40762 362

19 456

3 2449 914

79 87484 642

154 421154 421154 421154 421

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

88/7891

98/8891

09/9891

19/0991

29/1991

39/2991

49/3991

59/4991

69/5991

79/6991

89/7991

99/8991

0002/9991

10/0002

20/1002

30/2002

40/3002

50/4002

60/5002

a w Europie

Wykres 2. Liczba wyjazdów studentów w ramach programu Erasmus w Europie w latach 1987/88-2005/06Chart 2. Number of outgoing Erasmus students in Europe, from 1987/88 to 2005/06

Wszystkim osobom, które interesujà si´ programem Erasmus

znane sà za∏o˝enia, aby do roku 2012 ∏àczna liczba stypendy-

stów si´gn´∏a 3 mln osób. Jak blisko osiàgnićia tego celu jeste-

Êmy w paêdzierniku 2007 roku?

Od czasu przystàpienia do programu Polska ma swój udzia∏

w zwi´kszaniu wymiany pomi´dzy europejskimi szko∏ami wy˝-

szymi. W latach 1998-2007 dzi´ki programowi Erasmus ju˝ po-

nad 53 tysiàce polskich studentów zrealizowa∏o cz´Êç programu

swoich studiów w uczelni zagranicznej.

W tym samym czasie ok. 13 tys. zagranicznych studentów

podj´∏o cz´Êç studiów w Polsce. Choç liczba studentów Era-

smusa wybierajàcych Polsk´ jako kraj studiowania z roku na

rok wzrasta, wyraênie widaç, jak wiele pozostaje jeszcze pracy

przed polskimi uczelniami i krajowymi w∏adzami odpowie-

dzialnymi za szkolnictwo wy˝sze, aby bilans wymiany zosta∏

wyrównany.

Dlaczego polscy studenci decydowali si´ i decydujà na wyjazdy

w programie Erasmus? WÊród najwa˝niejszych powodów wy-

jazdu wymieniajà:

nn ch´ç zdobycia nowego, europejskiego doÊwiadczenia – 79%,

nn wzgl´dy akademickie (przedmioty, metody nauczania niedo-

st´pne w uczelni macierzystej) – 51%,

nn ch´ç lepszego przygotowania si´ do przysz∏ej pracy – 47%,

nn ciekawoÊç innych krajów i kultur – 55%,

nn potrzeba sprawdzenia si´ w nowym Êrodowisku – 46%.

All those who have interest in the Programme are aware that

the aim is to have the total number of Erasmus students

reaching 3 million by the year 2012. How close are we in October

2007 to reaching this target?

Since it joined the Programme, Poland has played a role in in-

creasing exchanges among European higher education institu-

tions. Between 1998 and 2007, as many as over 53 000 Polish

students have completed a study period at a foreign institution

thanks to the Erasmus Programme.

In the same years, ca 13 000 foreign students have undertaken

a study period in Poland. Although the number of Erasmus

students choosing Poland as their destination country for study

has been growing every year, one can clearly see that much

still needs to be done by Polish higher education institutions

and the national authorities responsible for higher education

in order to achieve reciprocity in exchange.

Why have Polish students decided to undertake an Erasmus

study period? The following are mentioned by students as the

main reasons for going on the exchange:

nn eagerness to have a new European experience: 79%;

nn academic reasons (courses, teaching/learning methods not

available at the home institution): 51%;

nn preparing oneself better for future work: 47%;

nn curiosity about other countries and cultures: 55%;

nn need to test one’s ability to cope with a new environment: 46%.

STUDENT EXCHANGE: THE MOST POPULAR ACTIVITY IN THE ERASMUS PROGRAMME

WYMIANA STUDENTÓW – NAJPOPULARNIEJSZE DZIA¸ANIEPROGRAMU ERASMUS

14 15

Wyjazdy zagraniczne studentów w ramach programu Erasmusmajà równie˝ ogromny wp∏yw na wprowadzanie zmian, czegoprzyk∏adem jest Proces Boloƒski. Trudno jest sobie wyobraziç, ˝ebez realnego nacisku setek tysićy studentów uczestniczàcychw programie Erasmus ministrowie edukacji podj´liby decyzjó podpisaniu Deklaracji Boloƒskiej w 1999 r. Ruch wyzwala ruch –wyjazdy zagraniczne w ramach programu przyczyni∏y si´ do dyna-miki zmian w szkolnictwie wy˝szym. Innymi s∏owy, najpierw idà lu-dzie a za nimi systemy. Le˝y to u podstaw filozofii programu Erasmus, w którym g∏ównynacisk k∏adzie si´ na ludzi. Mia∏ on dobry start w pierwszych latachswojego istnienia, poniewa˝ móg∏ liczyç na zaanga˝owanie wy-k∏adowców oraz entuzjazm i impet studentów. Odzwierciedla to fi-lozofi´ za∏o˝ycieli Unii Europejskiej; jednoczenie ludzi (kluczowamyÊl Jeana Monneta) to w∏aÊciwie jest to co robià studenci w pro-gramie Erasmus. Dzi´ki Erasmusowi powstaje nowe pokolenie Europejczyków. I cho-cia˝ liczby sà nadal wzgl´dnie niewielkie (w chwili obecnej oko∏o155 tysićy studentów rocznie), sà one na tyle znaczàce, by silnieoddzia∏ywaç na integracj´ europejskà, która – moim zdaniem –stanowi g∏ówny cel programu Erasmus.

Erasmus student mobility is also a powerful leverage forchange, as illustrated by the Bologna process. It is hard to imagine that, without the reality of the hundreds of thousands Erasmus students, the Ministers for education would have taken the decision to sign the Bologna Declarationin 1999. Movement generates movement: Erasmus mobilityled to the dynamics of change of the higher education sys-tems. In other words: persons go in front and systems follow. This lies at the core of the philosophy of the Erasmus pro-gramme: put first the emphasis on persons. The Erasmus programme was able to start in strength in the first years because it could count on the commitment of the professorsand the enthusiasm and impetus of the students. This reflectsthe philosophy of the fathers of Europe: uniting peoples, thekey of Jean Monnet’s thought, is at the end of the day whatErasmus students are doing. By means of Erasmus, a new generation of Europeansis emerging. Though numbers are still relatively modest (about155.000 students per year at this moment) they are big enough to have a significant impact and to give a powerfulboost to European integration, the ultimate aim, in my view,of the Erasmus programme.

Wykres 3. Wyjazdy polskich studentów i przyjazdy studentów Erasmusa do Polski w latach 1998/99-2005/06Chart 3. Number of outgoing Polish students and incoming Erasmus students in Poland, from 1998/99 to 2005/06

1426

2813

36914322

5419

6278

8388

9974

220 466 614 750 9961459

23323063

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

1998/99 1999/2000 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06

Wyjazdy (Outgoing students)

Przyjazdy (Incoming students)


16 17

Po powrocie ze stypendium polscy studenci najcz´Êciej wymie-

niali jako korzyÊci z udzia∏u w programie:

nn zdobycie wiedzy praktycznej,

nn rozwini´cie umiej´tnoÊci i motywacji do samodzielnej nauki,

nn nauk´ j´zyka,

nn zwi´kszenie szans na zdobycie dobrego zatrudnienia,

nn wi´kszà „pewnoÊç siebie”, zaradnoÊç,

nn otwartoÊç na inne kultury, tolerancj´.

Potwierdzenie tych stwierdzeƒ mo˝na znaleêç w zaprezentowa-

nych w dalszej cz´Êci esejach studentów, nagrodzonych w kon-

kursie „Erasmus – co do dla mnie znaczy?” oraz we fragmentach

innych wyró˝nionych w konkursie prac.

After their return, Polish students most commonly mentioned the

following benefits from their participation in the Programme:

nn acquiring practical knowledge;

nn developing the capacity and motivation for independent study;

nn learning a foreign language;

nn enhancing prospects for finding a good job;

nn boosting „self-confidence”, building resourcefulness;

nn developing openness to other cultures and tolerance.

This is confirmed by the students’ essays winning prizes in the

competition “Erasmus – what does it mean to me?” and

excerpts from other papers winning honourable mentions in the

competition, presented further on in this publication.

--

22 5

0501

50

994

2323 8

4823

4799

16 3

89

653

63

126

6111

5696

07

8407

11111317

22 88

9181

9114

591

1

16 3

86

879

817

88

21 4

20

0

5000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000TA airtsuA

EB aigleB uB∏

GB airag

YC rpyC

ZC yhcezC

KD ainaD

EE ainotsE

IF aidnalniF

RF ajcnarF

RG ajcerG

SE ainapzsiH

LN aidnaloH

EI aidnalrI

SI aidnalsI

IL nietsnethciL

TL awtiL UL grub

meskuL

¸VL awto

TM atla

M

ED ycmeiN

ON aigewroN

LP aksloP

TP ailagutroP

OR ainumuR S∏

KS ajcawo S∏

IS ainewo

ES ajcewzS

RT ajcruT W´

UH yrg

KU ainatyrB akleiW

W∏

TI yhco

L ajàcych

L ˝ajàcych

10 605

12 465

20 877

23 448

0

5000

10 000

15 000

20 000

25 000

1997/98 1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06

7797

14 35615 872

16 934

18 49518 49518 49518 495

Wykres 4. MobilnoÊç studentów w Europie w roku 2005/06: wyjazdy z danego kraju i przyjazdy do danego kraju w ramach programuErasmusChart 4. Erasmus student mobility in Europe in 2004/05: outgoing and incoming students per country

Wykres 5. Wyjazdy nauczycieli akademickich w Europie w latach 1997/98-2005/06Chart 5. Outgoing Erasmus teachers in Europe, from 1997/98 to 2005/06

1918

Studenci Erasmusa oraz uczestnicy innych programów wymian

mi´dzynarodowych to wcià˝ niewielki procent ogó∏u studiujà-

cych. Jak umo˝liwiç kontakt z mi´dzynarodowym wymiarem

kszta∏cenia tym, którzy z ró˝nych przyczyn nie chcà lub nie mo-

gà wyjechaç?

Jednym ze sposobów jest wspieranie przez program Erasmus za-

j´ç prowadzonych przez zagranicznych wyk∏adowców dla stu-

dentów lokalnych, studiujàcych w danej uczelni.

Wyjazdy nauczycieli akademickich w programie Erasmus stwa-

rzajà tak˝e mo˝liwoÊci:

nn harmonizacji systemów i programów kszta∏cenia pomi´dzy

europejskimi szko∏ami wy˝szymi, co ma pozytywny wp∏yw

na realizacj´ mobilnoÊci mi´dzynarodowej,

nn sta∏ej aktualizacji treÊci kszta∏cenia i wprowadzania innowa-

cji w zakresie treÊci i metod nauczania,

nn tworzenia wspólnych programów kszta∏cenia, tj. programów

opracowywanych i realizowanych przez kadr´ akademickà

kilku lub wielu uczelni, których opracowanie i prowadzenie

nie by∏oby mo˝liwe si∏ami dydaktycznymi jednej uczelni.

Erasmus students and those participating in other transnational

exchange schemes still represent a small proportion of all stu-

dents. How can we offer opportunities to experience the trans-

national dimension of education to those who, for various

reasons, do not wish to or cannot go abroad?

One way in the Erasmus Programme is to support classes

taught by foreign teachers to local students following study

programmes in a given institution.

Moreover, teacher mobility in the Erasmus Programme offers

opportunities to:

nn harmonise education systems and study programmes among

European higher education institutions, which has a positive

impact on transnational mobility;

nn update continuously curricular contents and introduce inno-

vations in curricular contents and teaching methods;

nn establish joint study programmes, i.e. programmes developed

and implemented by academic staff from several or many in-

stitutions, which could not be developed and run using the

teaching resources available in one institution.

WYMIANA NAUCZYCIELI AKADEMICKICH – NAJLEPSZY SPOSÓB NA UMI¢DZYNARODOWIENIEKSZTA¸CENIA DLA „NIEMOBILNYCH”STUDENTÓW?

TEACHER EXCHANGE: THE BESTWAY TO INTERNATIONALISE EDUCATION FOR „NON-MOBILE”STUDENTS?

--

1000

4111444

95

1484

7773 4

74

23535351

35

1

6

846

0

42

6

0027

600

88803

1740

6666

0

3

78

1444044

122323

3

96

691

1204

222427

2

526

3

04444

5

227

622

1023

444

12866

166

2157

2134

1043

6688

981

55

78

704447 47 47 4

542

28

557

1291111

2034

74999

6

0003

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

Liczba nauczycieli przyje˝d˝ajàcych(Number of incoming teachers)

TA airtsuA

EB aigleB uB∏

GB airag

YC rpyC

ZC yhcezC

KD ainaD

EE ainotsE

IF aidnalniF

RF ajcnarF

RG ajcerG

SE ainapzsiH

LN aidnaloH

EI aidnalrI

SI aidnalsI

IL nietsnethciL

TL awtiL UL grub

meskuL

¸VL awto

TM atla

M

ED ycmeiN

ON aigewroN

LP aksloP

TP ailagutroP

OR ainumuR S∏

KS ajcawo S∏

IS ainewo

ES ajcewzS

RT ajcruT W´

UH yrg

KU ainatyrB akleiW

W∏

TI yhco

359

605678

800884

946

1394

1740

488559

640749

1026

1291

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

1998/99 1999/2000 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06

Wyjazdy (Outgoing teachers)

605678

559640

884884946946

1026

1394

17401740

Przyjazdy (incoming teachers)

Wykres 6. Wyjazdy polskich nauczycieli akademickich i przyjazdy nauczycieli z zagranicy do Polski w latach 1998/99-2005/06Chart 6. Number of Polish outgoing teachers and incoming teachers in Poland, from 1998/99 to 2005/06

Wykres 7. MobilnoÊç nauczycieli akademickich w Europie w roku 2005/06: wyjazdy z danego kraju i przyjazdy do danego kraju w ra-mach programu ErasmusChart 7. Erasmus teachers mobility in Europe in 2004/05: outgoing and incoming teachers per country

20 21

W czasie wielu jubileuszowych wystàpieƒ nawiàzywano do zna-

czenia programu dla osiàgni´cia celów i za∏o˝eƒ znanych pod

nazwà Procesu Boloƒskiego.

I rzeczywiÊcie, prosz´ pomyÊleç, czy:

– dosz∏oby do podpisania w roku 1999 roku Deklaracji Boloƒ-

skiej bez obserwacji wynikajàcych ze zwi´kszenia po roku

1987 skali mi´dzynarodowej wymiany studentów?

– tworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wy˝szego mia-

∏oby sens bez mi´dzynarodowej wymiany studentów na du˝à

skal´?

Zasady udzia∏u w programie Erasmus uj´te w postanowieniach

Karty Uczelni Erasmusa zmuszajà uczelni´ do wi´kszej elastycz-

noÊci w budowaniu programów studiów, do zorientowania pro-

cesu kszta∏cenia na studenta i na realizacj´ jego indywidualnych

zainteresowaƒ, ambicji i mo˝liwoÊci. Udzia∏ w programie powi-

nien te˝ podnieÊç jakoÊç i zwi´kszyç innowacyjnoÊç kszta∏cenia,

co ma bezpoÊredni wp∏yw na konkurencyjnoÊç szko∏y na rynku

lokalnym, regionalnym, krajowym i mi´dzynarodowym.

Podnoszenie konkurencyjnoÊci uczelni mo˝e byç wspierane

poprzez uczestnictwo w mi´dzynarodowych projektach wielo-

stronnych Erasmusa, które mogà koncentrowaç si´ na:

nn tworzeniu nowych, innowacyjnych programów nauczania;

nn rozwijaniu wspó∏pracy uczelni z przedsi´biorstwami;

nn wspieraniu dzia∏aƒ zmierzajàcych do modernizacji uczelni;

nn wspieraniu form nauczania na odleg∏oÊç oraz kszta∏cenia

z wykorzystaniem technik informatycznych poprzez tworze-

nie tzw. campusów wirtualnych.

Do poprawy jakoÊci i innowacyjnoÊci kszta∏cenia w Europie

przyczyniajà si´ tak˝e sieci tematyczne Erasmusa.

Many anniversary speeches referred to the role of the Pro-

gramme in achieving aims and objectives known as the Bolo-

gna Process.

And indeed, just think:

– Could the Bologna Declaration be signed in 1999 without

observations made on the basis of increased transnational

student mobility after 1987?

– Would it make any sense to build the European Higher Edu-

cation Area without transnational exchange of students on

such a large scale?

The rules for the participation in the Erasmus Programme as

laid down in the Erasmus University Charter put institutions

under pressure to develop more flexible study programmes and

to design the process of education as centred on the student

and geared towards their individual interests, ambitions and

capacities. Participation in the Programme should also improve

the quality and enhance the innovativeness of education, which

has a direct impact on the competitiveness of a given institu-

tion in the local, regional, national and international market.

Efforts to increase the competitiveness of institutions may be

supported through their participation in Erasmus multilateral

transnational projects which can focus on:

nn the development of new innovative curricula;

nn the development of university-industry co-operation;

nn the support for activities aimed at the modernisation of

higher education institutions;

nn the support for distance education and IT-based education

through the creation of so-called virtual campuses.

Moreover, Erasmus Thematic Networks are another action

which makes a substantial contribution towards improving the

quality and innovativeness of education in Europe.

ERASMUS AND THE PROCESS OFESTABLISHING THE EUROPEANHIGHER EDUCATION AREA

ERASMUS A PROCES TWORZENIAEUROPEJSKIEGO OBSZARU SZKOLNICTWA WY˚SZEGO

--


PPrrooff.. ddrr hhaabb.. JJeerrzzyy MMaalleeccPrzewodniczàcy Konferencji RektorówZawodowych Szkó∏ Polskich

Erasmus jest najwi´kszym i najlepiejrozpoznawalnym przedsi´wzi´ciemogólnoeuropejskim w obszarze szkol-nictwa wy˝szego. Udzia∏ w programie stwarza wielum∏odym ludziom mo˝liwoÊç wyjazdu

za granic´, uczy kulturowej otwartoÊci na Êwiat, pozwala nabraçpewnoÊci siebie i zdobyç doÊwiadczenie przydatne w ˝yciu zawo-dowym, szczególnie jeÊli ktoÊ decyduje si´ na prac´ w firmie dzia-∏ajàcej w Êrodowisku mi´dzynarodowym.Program niewàtpliwe przyczyni∏ si´ do upowszechnienia ideiProcesu Boloƒskiego oraz otworzy∏ granice dla polskich studen-tów i wyk∏adowców. G∏ównie z myÊlà o studentach Erasmusanasze uczelnie rozpoczyna∏y kiedyÊ proces stopniowego wdra˝a-nia systemu punktów transferowych ECTS, a obecnie oferujà tak-˝e coraz cz´Êciej studia w j´zykach obcych (g∏ównie angielskim).Udzia∏ w programie wymusza te˝ coraz lepsze prezentowanieprzez poszczególne uczelnie swojej oferty dydaktycznej w posta-ci pakietów informacyjnych ECTS. Te elementy s∏u˝à z kolei pod-niesieniu jakoÊci kszta∏cenia w polskich szko∏ach wy˝szychi sprawiajà, ˝e studia w Polsce zyskujà powoli na atrakcyjnoÊcidla studentów zagranicznych i to nie tylko, tych którzy biorà ak-tualnie udzia∏ w programie.

PPrrooff.. ddrr hhaabb.. JJeerrzzyy MMaalleeccPresident of the Conference of Rectors of Non-University Higher Education Institutions in Poland

Erasmus is the largest and most recognisable pan-Europeaninitiative in the area of higher education. Participation in the Programme enables many young peopleto go abroad, develops their cultural openness towards theworld, and gives them an opportunity to gain self-confiden-ce as well as experience which is useful in professional life, in particular for those who choose to work in a companyoperating within an international environment. The Programme has undoubtedly contributed towards pro-moting the idea of the Bologna Process and opened bordersfor Polish students and academic teachers. It was mainly in the interests of Erasmus students that some time ago ourhigher education institutions began introducing graduallythe European Credit Transfer System (ECTS), and that nowthey also increasingly often offer degree programmes in foreign languages (mainly in English). Moreover, participationin the Programme puts individual institutions under pressureto present their programmes in the form of ECTS InformationPackages. These elements contribute, in turn, towards impro-ving the quality of education in Polish higher education insti-tutions and gradually enhance the attractiveness of studiesin Poland to foreign students – and not only to those who arenow taking part in the Programme.

22 23

OBCHODY 20-LECIA ERASMUSAW POLSCE

ERASMUS 20TH ANNIVERSARY CELEBRATIONS IN POLAND

Z okazji 20-lecia programu Erasmus, podobnie jak w ca∏ej Euro-

pie, tak i w Polsce odby∏y si´ specjalne wydarzenia adresowane

do studentów. Organizatorami obchodów jubileuszu by∏y Fun-

dacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE), pe∏niàca rol´ Narodo-

wej Agencji Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie” oraz Era-

smus Student Network Polska.

Dni Erasmusa

Âwi´towanie rozpocz´∏o si´ 20 kwietnia 2007 r. od Dni Erasmu-

sa – cyklu imprez dla studentów, zorganizowanych przez sto-

warzyszenie Erasmus Student Network Polska w 10 miastach

akademickich: Gdaƒsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, ¸odzi,

Olsztynie, Poznaniu, Toruniu, Warszawie i we Wroc∏awiu. Sty-

pendyÊci uczestniczyli w happeningach, paradach, wystawach,

spotkaniach, koncertach i seminariach. Centrum wydarzeƒ tego

dnia by∏ Kraków, gdzie przyjecha∏ Erasmus Van, który z okazji

20-lecia odwiedza∏ kraje uczestniczàce w programie.

Konkurs na esej „Erasmus – co to dla mnie znaczy?”

Równie˝ 20 kwietnia w Krakowie Fundacja Rozwoju Systemu

Edukacji og∏osi∏a ogólnopolski konkurs na esej „Erasmus - co to

dla mnie znaczy?”, adresowany do studentów, doktorantów

i absolwentów, którzy byli stypendystami Erasmusa.

Zadanie konkursowe polega∏o na napisaniu eseju pt. „Erasmus –

co to dla mnie znaczy?” na temat wp∏ywu, jaki program wywar∏

In Poland, like all over Europe, special events were held for

students to celebrate the 20th anniversary of the Erasmus Pro-

gramme. The anniversary celebrations were organised by the

Foundation for the Development of the Education System

(FDES), which is the National Agency for the Lifelong Learning

Programme, and Erasmus Student Network – Poland.

Erasmus Days

Festivities began on 20 April 2007 with the Erasmus Days – a se-

ries of events for students organised by the Erasmus Student

Network – Poland Association in 10 academic centres: Cracow,

Gdaƒsk, Katowice, Lublin, ¸ódê, Olsztyn, Poznaƒ, Toruƒ, Warsaw

and Wroc∏aw. Erasmus students took part in happenings,

parades, exhibitions, meetings, concerts and seminars. Cracow

was the central point of events on that day, hosting the Erasmus

Van which visited the countries participating in the Programme

on the 20th anniversary.

Essay Competition “Erasmus – what does it mean to me?”

On 20 April in Cracow, the Foundation for the Development

of the Education System also announced the launch of a com-

petition for essays on “Erasmus – what does it mean to me?”,

open to students, including doctoral students, and graduates

who had been on an Erasmus exchange.

Competitors were requested to write an essay entitled “Erasmus

Klub Filmowo-Fotograficzny FOCUS, Politechnika Warszawska:

Dni Erasmusa zorganizowane 20 kwietnia 2007 r. przez sekcj´ ESN Politechniki Warszawskiej.

Film and Photography Club FOCUS, Warsaw University of Technology:

Erasmus Days organised on 20 April 2007 by the ESN Section of the Warsaw University of Technology.

Ró˝a Thun, Szef Reprezentacji Komisji Europej-

skiej w Polsce oraz prof. Jan Wojty∏a, Dyrektor

Gabinetu Politycznego Ministerstwa Nauki

i Szkolnictwa Wy˝szego wr´czajà nagrod´ pani

Marii Czapidze, laureatce II miejsca w konkursie

na esej „Erasmus – co to dla mnie znaczy?” (29

czerwca 2007).

Ró˝a Thun, Head of the EC Representation in

Poland, and Prof. Jan Wojty∏a, Director of the

Policy Development Office, Ministry of Science

and Higher Education, presenting the prize

to Mrs Maria Czapiga, the second place winner

in the essay competition “Erasmus – what does

it mean to me?” (29 June 2007).

24 25

na ˝ycie uczestnika lub jego otoczenie w obszarze studiów,

poznania innych kultur oraz wyboru Êcie˝ki kariery zawodo-

wej. Termin nadsy∏ania prac up∏ywa∏ 20 maja br. Do Fundacji

Rozwoju Systemu Edukacji wp∏yn´∏o ∏àcznie 35 esejów z ca-

∏ej Polski.

Decyzjà jury w konkursie zwyci´˝y∏a praca pt. „Erasmus ole!”

Jagody Gregulskiej z Collegium Civitas w Warszawie – nagro-

da za bardzo wyrazisty, nonkorfomistyczny i poruszajàcy g∏os

w dyskusji o roli programu Erasmus oraz o samym procesie inte-

gracji europejskiej. Drugie miejsce ex equo zaj´li: Maria Czapiga

z Akademii Medycznej we Wroc∏awiu – nagroda za dojrza∏à,

przemyÊlanà, wartoÊciowà poznawczo i wszechstronnà analiz´

ró˝norodnych aspektów udzia∏u w programie oraz Jan Obr´bski

z Politechniki ¸ódzkiej – nagroda za Êwiadectwo du˝ej wra˝li-

woÊci na spo∏eczny i kulturowy kontekst udzia∏u w programie.

Wyró˝nieni zostali (w kolejnoÊci alfabetycznej):

nn Faustyna Gruszczyƒska z Paƒstwowej Wy˝szej Szko∏y Zawo-

dowej w Tarnowie

Wyró˝nienie za ciekawà analiz´ udzia∏u w programie Erasmus

w odniesieniu do myÊli Ludwiga Wittgensteina „Granice mo-

jego j´zyka sà granicami mojego Êwiata”.

nn Agnieszka Kiepuszewska z Akademii Muzycznej im. I.J. Pade-

rewskiego w Poznaniu

Wyró˝nienie za esej na temat odkrywania „bia∏ych plam na

mapie muzycznego Êwiata” w czasie stypendium we W∏oszech.

nn Agnieszka Martyn z Akademii Rolniczej w Lublinie

Wyró˝nienie za esej, który jest ˝ywym Êwiadectwem tego, ja-

ki wp∏yw mo˝e mieç udzia∏ w wymianie Erasmusa na wybór

Êcie˝ki zawodowej.

nn Maria Wojciechowska z Uniwersytetu Warszawskiego

Wyró˝nienie za esej pt. „Erasmus, czyli odwa˝ si´!”, w którym

autorka przekonuje, ˝e „warto odwa˝yç si´ byç màdrym

wszechstronnie”.

nn Bartek Woêniak z Politechniki Szczeciƒskiej

Wyró˝nienie za ciekawà form´ (zamiast wst´pu czytamy frag-

ment dziennika autora z pobytu na stypendium w Edynbur-

gu) oraz interesujàce odwo∏anie do myÊli Erazma z Rotterda-

– what does it mean to me?” on the impact of the Programme

on their lives or their environment in terms of studying,

learning about other cultures or choosing a career path.

The deadline for the submission of papers was 20 May 2007.

The Foundation for the Development of the Education System

received in total 35 essays from all parts of Poland.

The competition jury awarded first prize to Jagoda Gregulska

from Collegium Civitas in Warsaw for her essay “Erasmus ole!”

– a prize for a very expressive, non-conformist and moving

input into the discussion on the role of the Erasmus Programme

and the process of European integration itself. Joint second

prize went to: Maria Czapiga from the Wroc∏aw Medical Univer-

sity – a prize for a mature, well considered, enlightening and

comprehensive analysis of various aspects of the participation in

the Programme, and Jan Obr´bski from the Technical University

of ¸ódê – a prize for a testimony to great sensitivity to the social

and cultural context of the participation in the Programme.

Honourable mentions were awarded to (in the alphabetical order):

nn Faustyna Gruszczyƒska, Higher Vocational School in Tarnów:

for an interesting analysis of the participation in the Erasmus

Programme in the context of Ludwig Wittgenstein’s words:

“The limits of my language are the limits of my world”.

nn Agnieszka Kiepuszewska, Ignacy Jan Paderewski Academy

of Music in Poznaƒ: for an essay on discovering “uncharted

territories on the map of the world of music” during the

exchange in Italy.

nn Agnieszka Martyn, Agricultural University in Lublin: for an

essay which is a living testimony to how the participation in

the Erasmus exchange may influence the choice of a career.

nn Maria Wojciechowska, Warsaw University: for an essay

entitled “Erasmus, or find the courage!” in which the

author argues that “it is worthwhile to have the courage to

be ‘thoroughly wise’”.

nn Bartek Woêniak, Szczecin University of Technology: for

an interesting form (with an excerpt from the author’s diary

kept during the exchange in Edinburgh instead of an intro-

duction) and an interesting reference to Erasmus of Rotter-

Zbiorowe zdj´cie uczestników Konferencji „20 lat programu Erasmus” (29 czerwca 2007).

Group photo: “20 years of the Erasmus Programme” Conference participants (29 June 2007).

Debata „Erasmus a dialog mi´dzykulturowy”

(29 czerwca 2007).

Debate „Erasmus and the intercultural dialogue”

(29 June 2007).

Dyskusja podczas Konferencji „20 lat programu Erasmus”

(29 czerwca 2007).

Discussions at the „20 years of the Erasmus Programme”

Conference (29 June 2007).

2726

mu „Dwa sà êród∏a poznania; wczeÊniejsze – to poznanie wy-

razów, póêniejsze – to poznanie rzeczy”. Autor dowodzi rów-

nie˝, ˝e „ludzie bojà si´ tylko tego, co nieznane,... a Erasmus

pozwala poznaç bardzo wiele”.

nn Marta Zieleƒ z DolnoÊlàskiej Szko∏y Wy˝szej Edukacji Towa-

rzystwa Wiedzy Powszechnej we Wroc∏awiu

Wyró˝nienie za osobisty i pe∏en emocji opis Erasmusa jako

przygody, walki z w∏asnymi s∏aboÊciami. Autorka napisa∏a

o pobycie na wymianie w Holandii: „Dzi´ki doÊwiadczeniom,

jakie tutaj zdoby∏am, jestem silniejsza”.

Konferencja „20 lat programu Erasmus”

Z okazji 20-lecia programu Fundacja Rozwoju Systemu Eduka-

cji zorganizowa∏a tak˝e ogólnopolskà Konferencj´ Studentów

Erasmusa, która odby∏a si´ 29 czerwca w Warszawie pod pa-

tronatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego prof. Micha-

∏a Seweryƒskiego. Wzi´∏o w niej udzia∏ 250 studentów i pra-

cowników uczelni z ca∏ej Polski.

GoÊçmi konferencji byli: Ró˝a Thun, Szef Reprezentacji Komisji

Europejskiej w Polsce, prof. Jan Wojty∏a, Dyrektor Gabinetu Poli-

tycznego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego, Miros∏aw

Marczewski, Dyrektor Generalny Fundacji Rozwoju Systemu

Edukacji, Pawe∏ Poszytek, Dyrektor Programu „Uczenie si´ przez

ca∏e ˝ycie” oraz Krzysztof Dzikiewicz, przewodniczàcy Erasmus

Student Network Polska, którzy skierowali do studentów i koor-

dynatorów Erasmusa specjalne wystàpienia z okazji jubileuszu.

Efekty dotychczasowej realizacji programu w Polsce przedstawi-

∏a uczestnikom konferencji Beata Skibiƒska, koordynator pro-

gramu Erasmus. PodkreÊli∏a ona, ˝e program spopularyzowa∏

mobilnoÊç wÊród studentów oraz wp∏ynà∏ na uelastycznienie

systemu studiów. Ponadto poinformowa∏a, ˝e z szacunkowych

obliczeƒ wynika, ˝e do tej pory bezpoÊrednio skorzysta∏o z pro-

gramu 1,7 mln Europejczyków, a poÊrednio mia∏o z nim do czy-

nienia niemal 19 mln mieszkaƒców naszego kontynentu,

co dowcipnie obliczy∏ by∏y koordynator programu Erasmus

w Wielkiej Brytanii, John Reilly na ogólnoeuropejskiej konfe-

rencji inaugurujàcej program „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

dam’s words: “There are two sources of knowledge; first,

learning words and, later, learning things”. The author also

argues that “people fear only the unknown…, and Erasmus

gives you a chance to discover so much…”.

nn Marta Zieleƒ, University of Lower Silesia of the Association

for the Advancement of Education in Wroc∏aw: for a perso-

nal and emotionally rich account of an Erasmus experience

as an adventure, a struggle against one’s weaknesses. The

author wrote about her exchange in the Netherlands: “Thanks

to the experience that I’ve gained here, I am stronger”.

Conference „20 Years of the Erasmus Programme”

To celebrate the 20th anniversary of the Programme, the Foun-

dation for the Development of the Education System also orga-

nised a national Erasmus Student Conference which took

place on 29 June in Warsaw under the patronage of the Mini-

ster of Science and Higher Education, Prof. Micha∏ Seweryƒski.

It brought together 250 students and higher education staff

from all over Poland.

Guests at the conference were: Ró˝a Thun, the Head of the EC

Representation in Poland, Prof. Jan Wojty∏a, the Director of the

Policy Development Office at the Ministry of Science and

Higher Education, Miros∏aw Marczewski, the Director General

of the Foundation for the Development of the Education

System, Pawe∏ Poszytek, the Director of the Lifelong Learning

Programme, and Krzysztof Dzikiewicz, the President of Erasmus

Student Network-Poland, who gave special anniversary

addresses to students and Erasmus coordinators.

Outcomes of the Programme achieved to date in Poland were

presented to the conference participants by Beata Skibiƒska,

the Coordinator of the Erasmus Programme. She emphasised

that the Programme had effectively promoted mobility among

students and contributed to greater flexibility of the study

system. Moreover, she informed that, according to estimates,

the Programme had so far benefited directly 1.7 million

Europeans and nearly 19 million people living on our continent

had experienced it indirectly, as calculated and wittily noted

Pani Marta Piasecka, Kierownik Biura Karier UW podsumowuje debat´ „Erasmus a rynek pracy” (29 czerwca 2007).

Mrs Marta Piasecka, Head of the Careers Service, University of Warsaw,

summing up the debate „Erasmus and the labour market” (29 June 2007).

Wyst´p Teatru Akademickiego Uniwersytetu Warszawskiego (29 czerwca 2007).

A performance by the Academic Theatre of the University of Warsaw (29 June 2007).

2928

(w maju br. w Berlinie). Wyzwaniem, które stoi przed wszystki-

mi osobami zaanga˝owanymi w realizacj´ Erasmusa, jest obec-

nie wk∏ad w tworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa

Wy˝szego, sprzyjajàcego mobilnoÊci osób kszta∏càcych si´ oraz

uznawalnoÊci dyplomów i kwalifikacji zawodowych.

Interesujàcy wyk∏ad pt. „Dlaczego warto byç mobilnym?” wyg∏o-

si∏ prof. Tadeusz S∏awek, Kierownik Katedry Literatury Porów-

nawczej Uniwersytetu Âlàskiego. Prof. S∏awek w swoim wystà-

pieniu nakreÊli∏ kulturowe t∏o integracji europejskiej, mobilnoÊci

i samego programu Erasmus. Odwo∏a∏ si´ m.in. do s∏ów Ryszarda

KapuÊciƒskiego z „Autoportretu reportera”: „Podró˝ujàc, odczu-

wamy, e dzieje si´ coÊ wa˝nego, e uczestniczymy w czymÊ, cze-

go jesteÊmy jednoczeÊnie Êwiadkami i twórcami, ˝e spoczywa

na nas obowiàzek, ˝e jesteÊmy za coÊ odpowiedzialni. (...) Droga

jest tak wa˝na, poniewa˝ ka˝dy krok na niej zbli˝a nas do spo-

tkania z Innym”. Prof. S∏awek podkreÊli∏, ˝e program Erasmus

odgrywa du˝à rol´ w otwieraniu si´ m∏odego pokolenia Euro-

pejczyków na inne kultury, zapobiega ksenofobii i uczy odpo-

wiedzialnoÊci za dialog z przedstawicielami innych narodów.

GoÊcie konferencji uczestniczyli równie˝ w dwóch debatach:

„Erasmus a dialog mi´dzykulturowy” oraz „Erasmus a rynek

pracy”. Pierwszà z debat moderowa∏y Dominika CieÊlikowska

i Karolina Mazurowska ze Szko∏y Wy˝szej Psychologii Spo∏ecz-

nej w Warszawie, które analizowa∏y zjawiska szoku kulturo-

wego i szoku po-powrotnego, które cz´sto towarzyszà wyjaz-

dowi na studia zagraniczne. Uczestnicy dyskusji dzielili si´

swoimi wra˝eniami ze spotkaƒ z innymi kulturami oraz doko-

nali próby oceny wizerunku polskiego studenta w zagranicz-

nych uczelniach.

Debat´ o rynku pracy prowadzi∏y Marta Piasecka, Kierownik

Biura Karier Uniwersytetu Warszawskiego oraz Beata Skibiƒska

z FRSE. Wzi´li w niej udzia∏ przedstawiciele pracodawców i ESN

Polska. Jej uczestnicy dyskutowali o sytuacji studentów Erasmu-

sa na rynku pracy oraz o szansach, jakie daje m∏odym ludziom

rozszerzenie programu o mo˝liwoÊç odbywania praktyk w za-

granicznych przedsi´biorstwach.

by John Reilly, the former Erasmus Programme Coordinator

in the United Kingdom, at the pan-European inaugural

conference of the Lifelong Learning Programme (in May

in Berlin). At present, all those involved in the implementation

of the Erasmus Programme are faced with the challenge

of contributing towards the establishment of the European

Higher Education Area which fosters the mobility of learners

and the recognition of diplomas and professional qualifications.

An interesting lecture on „Why is it worthwhile to be mobile?”

was given by Prof. Tadeusz S∏awek, the Head of the Comparative

Literature Chair at the Silesian University. In his speech, Prof.

S∏awek outlined the cultural background of European integra-

tion, mobility and the Erasmus Programme itself. He referred to,

amongst other things, Ryszard KapuÊciƒski’s words in “A Repor-

ter’s Self-Portrait”: “When travelling, we feel that something

significant is happening, that we take part in something that we

witness and create at the same time, that we have a duty to ful-

fil, that we are responsible for something. (…) The way itself

does matter so much because each step brings us closer to

meeting the Other”. Prof. S∏awek emphasised that the Erasmus

Programme played a major role in opening up the young gene-

ration of Europeans to other cultures, prevented xenophobia

and developed their sense of responsibility for dialogue with

representatives of other nations.

Moreover, conference guests participated in two debates:

“Erasmus and the intercultural dialogue” and “Erasmus and

the labour market”. Moderators in the first debate were Domi-

nika CieÊlikowska and Karolina Mazurowska from the Warsaw

School of Social Psychology who analysed the phenomena

of cultural shock and reverse culture or return shock, often

a part of an exchange experience abroad. Participants in the

discussion shared their impressions related to encounters with

different cultures and attempted to assess the image of a Polish

student in a foreign university.

The debate on the labour market was chaired by Marta Piasec-

ka, the Head of the Careers Service at Warsaw University, andKarolina Mikita, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Paw∏a II: „Jeden z symboli Holandii” - Nijmegen, Holandia.

Karolina Mikita, John Paul II Catholic University of Lublin: „A symbol of the Netherlands” - Nijmegen, the Netherlands.

Wystawa fotografii z okazji 20-lecia programu Erasmus (29 czerwca 2007).

Photograph exhibition celebrating the 20th anniversary of the Erasmus Programme (29 June 2007).

3130

Jubileuszowa wystawa fotografii Erasmusa

Uczestnicy czerwcowej konferencji obejrzeli wystaw´ najcie-

kawszych fotografii na temat Erasmusa, wybranych spoÊród

1100 zdj´ç, które zg∏osi∏o w odpowiedzi na apel Fundacji Roz-

woju Systemu Edukacji 96 by∏ych stypendystów programu z ca-

∏ego kraju. Na wystawie zaprezentowano równie˝ fotografie

laureatów tegorocznej edycji konkursu Discover Europe, organi-

zowanego przez ESN Polska.

Swoje prace przedstawili nast´pujàcy stypendyÊci Erasmusa:

1. Anna B∏achowicz (Akademia Medyczna im. Piastów Âlàskich

we Wroc∏awiu)

2. Aleksandra B∏aszkiewicz (Akademia Wychowania Fizyczne-

go we Wroc∏awiu)

3. Agnieszka Bogdan

4. Katarzyna Borychowska (Katolicki Uniwersytet Lubelski Ja-

na Paw∏a II)

5. Bartosz Brzozowski (Wojskowa Akademia Techniczna

w Warszawie)

6. Jakub Budych (Akademia Ekonomiczna w Poznaniu)

7. Marcelina Chmielecka (Uniwersytet ¸ódzki)

8. Paulina Fiuk (Politechnika Szczeciƒska)

9. Monika G´dek (Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomicz-

na w ¸odzi)

10. Jolanta Górnik

11. J´drzej Górski (Politechnika Wroc∏awska)

12. Grupa Torino Erasmus 2007: Mateusz Stasiowski, Justyna

Kolarz, Monika Goliasz, Ma∏gorzata Gàtkowska, Magdalena

Janus (Politechnika Krakowska)

13. Beata Gruêlewska (Politechnika Wroc∏awska)

14. Karolina Halska (Akademia Pedagogiczna w Krakowie)

15. Marta Jurkowska (Uniwersytet Gdaƒski)

16. Pawe∏ Kalbarczyk (Uniwersytet Warszawski)

17. Bart∏omiej Karolak (Paƒstwowa Wy˝sza Szko∏a Zawodowa

im. Prezydenta Stanis∏awa Wojciechowskiego w Kaliszu)

18. Uta Kühn (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie)

19. Katarzyna Kulczycka (Uniwersytet Warszawski)

20. Dorota KuÊmierczak (Akademia im. Jana D∏ugosza w Cz´sto-

chowie)

Beata Skibiƒska from the FDES. Participants were representa-

tives of employers and ESN-Poland. They discussed the situation

of Erasmus students on the labour market and opportunities

created for young people by the fact that the Programme was

extended to cover practical placements in foreign enterprises.

Anniversary exhibition of Erasmus photographs

Those participating in the conference in June saw an exhibition

of most interesting pictures about Erasmus, selected from 1 100

photographs submitted by 96 former Erasmus students from all

over the country in response to the call of the Foundation for

the Development of the Education System. The exhibition also

showed photos made by the winners of the 2007 edition of the

competition “Discover Europe”, organised by ESN-Poland.

The following Erasmus students presented their photographs:

1. Anna B∏achowicz (Wroc∏aw Medical University)

2. Aleksandra B∏aszkiewicz (University School of Physical Edu-

cation in Wroc∏aw)

3. Agnieszka Bogdan

4. Katarzyna Borychowska (John Paul II Catholic University

of Lublin)

5. Bartosz Brzozowski (WAT Military University of Technology

in Warsaw)

6. Jakub Budych (Poznaƒ University of Economics)

7. Marcelina Chmielecka (University of ¸ódê)

8. Paulina Fiuk (Szczecin University of Technology)

9. Monika G´dek (Academy of Humanities and Economics in ódê)

10. Jolanta Górnik

11. J´drzej Górski (Wroc∏aw University of Technology)

12. Torino Erasmus 2007 Group: Mateusz Stasiowski, Justyna

Kolarz, Monika Goliasz, Ma∏gorzata Gàtkowska, Magdalena

Janus (Cracow University of Technology)

13. Beata Gruêlewska (Wroc∏aw University of Technology)

14. Karolina Halska (Pedagogical University of Cracow)

15. Marta Jurkowska (University of Gdaƒsk)

16. Pawe∏ Kalbarczyk (University of Warsaw)

17. Bart∏omiej Karolak (Higher Vocational State School of Presi-

dent Stanis∏aw Wojciechowski in Kalisz)

Aleksandra ˚mijowska, Politechnika Szczeciƒska:

„Razem z przyjació∏mi postanowi∏am wziàç udzia∏ w corocznym, ulicznym konkursie na najlepszà paell´ w Walencji. By∏o ci´˝ko.

Nikt z mojej ekipy nie urodzi∏ si´ w Hiszpanii, o paelli mieliÊmy niewielkie poj´cie…, ale wspólnymi si∏ami i z ma∏à pomocà sàsiadów

przyrzàdziliÊmy pycha paell´, która konkursu nie wygra∏a, ale zosta∏a zjedzona do ostatniego ziarnka ry˝u” - Walencja, Hiszpania.

Aleksandra ˚mijowska, Szczecin University of Technology:

„Together with my friends, I decided to take part in the annual street competition for the best paella in Valencia. It wasn’t easy.

No-one on my team was born in Spain, we didn’t know much about paella …, but joining forces and with a little help

from our neighbours, we made a yummy paella which did not win the competition but was eaten eagerly until the last grain

of rice was gone”, Valencia, Spain.

32 33

21. Aleksandra Larek (Uniwersytet Medyczny w Poznaniu)

22. Dorota Lewandowska (Uniwersytet Miko∏aja Kopernika

w Toruniu)

23. Krzysztof Lisicki (Politechnika ¸ódzka)

24. Karolina Mikita (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Paw∏a II)

25. Olga Niwiƒska (Uniwersytet Kardyna∏a Stefana Wyszyƒskie-

go w Warszawie)

26. Rafa∏ Ni˝ankowski (Akademia Ekonomiczna w Krakowie)

27. Martyna Perek (Politechnika Warszawska)

28. Monika Pinkowska (Akademia Wychowania Fizycznego

w Poznaniu)

29. Maciej P∏onka (Wy˝sza Szko∏a Europejska im. ks. Józefa Ti-

schnera w Krakowie)

30. Ewa Rybicka (Uniwersytet Miko∏aja Kopernika w Toruniu)

31. Justyna Siwek (Akademia Ekonomiczna w Poznaniu)

32. Maciej Julian Sobociƒski (Politechnika Wroc∏awska)

33. Alicja Stoiƒska (Akademia Wychowania Fizycznego w Po-

znaniu)

34. Aleksandra Szmidt (Akademia Ekonomiczna w Krakowie)

35. Agnieszka Wojnar (Politechnika Wroc∏awska)

36. Aleksandra ˚mijowska (Politechnika Szczeciƒska)

W poszukiwaniu pierwszych stypendystów Erasmusa...

Z okazji 20-lecia programu Fundacja Rozwoju Systemu Eduka-

cji og∏osi∏a w dodatku edukacyjnym Newsweeka apel do by∏ych

studentów Erasmusa o nawiàzanie kontaktu i wzi´cie udzia∏u

w jubileuszowej konferencji. Warto podkreÊliç, ˝e wi´kszoÊç

zg∏oszeƒ, które wp∏yn´∏y do Fundacji, pochodzi∏a od osób, któ-

re swojà karier´ zawodowà zwiàza∏y z... Erasmusem – pracujà

cz´sto jako uczelniani koordynatorzy programu lub specjaliÊci

biur wspó∏pracy z zagranicà.

Niewielki odzew na próby odnalezienia stypendystów Erasmusa

potwierdza potrzeb´ utworzenia Stowarzyszenia Absolentów

Erasmusa, co od dawna sygnalizujà administratorzy programu

i co wynika równie˝ z podsumowania niedawno zakoƒczonego

projektu „Erasmus Alumni Association”, korodynowanego przez

brytyjskà Narodowà Agencj´.

18. Uta Kühn (University of Physical Education in Warsaw)

19. Katarzyna Kulczycka (University of Warsaw)

20. Dorota KuÊmierczak (Jan D∏ugosz University in Cz´stochowa)

21. Aleksandra Larek (Poznaƒ University of Medical Sciences)

22. Dorota Lewandowska (Nicolaus Copernicus University in Toruƒ)

23. Krzysztof Lisicki (Technical University of ¸ódê)

24. Karolina Mikita (John Paul II Catholic University of Lublin)

25. Olga Niwiƒska (Cardinal Stefan Wyszyƒski University

in Warsaw)

26. Rafa∏ Ni˝ankowski (Cracow University of Economics)

27. Martyna Perek (Warsaw University of Technology)

28. Monika Pinkowska (University School of Physical Education

in Poznaƒ)

29. Maciej P∏onka (Tischner European University in Cracow)

30. Ewa Rybicka (Nicolaus Copernicus University in Toruƒ)

31. Justyna Siwek (Poznaƒ University of Economics)

32. Maciej Julian Sobociƒski (Wroc∏aw University of Technology)

33. Alicja Stoiƒska (University School of Physical Education

in Poznaƒ)

34. Aleksandra Szmidt (Cracow University of Economics)

35. Agnieszka Wojnar (Wroc∏aw University of Technology)

36. Aleksandra ˚mijowska (Szczecin University of Technology)

In search for first Erasmus students...

In connection with the 20th anniversary of the Programme,

the Foundation for the Development of the Education System

published a call in the education supplement to Newsweek for

former Erasmus students to contact the FDES and take part in

the anniversary conference. It is worth emphasising that most

applications received by the Foundation came from those

whose career is linked with… Erasmus – they often work as

Institutional Coordinators of the Programme or international

relations officers at higher education institutions.

The limited response to the efforts taken to find Erasmus

students confirms the need to establish an Erasmus Alumni

Association, which has been suggested for a long time by pro-

gramme administrators and which is also a conclusion from

a recently completed project “Erasmus Alumni Association”,

coordinated by the UK National Agency. --


KKrrzzyysszzttooff DDzziikkiieewwiicczzPrzewodniczàcy Erasmus Student Network Polska

Jako student i cz∏onek organiza-cji Erasmus Student Networkw Polsce obserwuj´, i˝ programErasmus to coÊ zdecydowaniewi´cej ni˝ tylko mo˝liwoÊç ucze-nia si´ za granicà. Ten program tworzy szerokà

wi´ê znajomych wÊród studentów z ró˝nych krajów europejskich.Studenci i wyk∏adowcy majà mo˝liwoÊç poznania i doÊwiadczeniaró˝norodnoÊci europejskich kultur. Interakcje mi´dzykulturowe po-magajà we wzajemnym zrozumieniu, co prowadzi do budowaniaunijnej wspólnoty, która w ˝adnym innym projekcie Unii Europej-skiej nie dzia∏a tak bezpoÊrednio na obywatela i jego otoczenie. Cie-sz´ si´ te˝ bardzo, ˝e moja organizacja wnosi du˝y wk∏ad w rozwójtych w∏aÊnie nieformalnych nici kontaktów mi´dzynarodowych. Mówiàc o innych korzyÊciach wymian, to jest to z pewnoÊcià pod-noszenie kwalifikacji zawodowych poprzez kontakt z j´zykiem ob-cym, prac´ w zespo∏ach wielonarodowych i realizacj´ wspólnychprojektów. Erasmus rozszerza horyzonty myÊlowe, gdy˝ opróczakademickiej nauki, wzbudza te˝ nieod∏àcznà ch´ç zwiedzania, za-bawy i podró˝y.

RRaaffaa∏∏ RRuuzziikkPrzewodniczàcy Krajowej Reprezentacji Doktorantów

ERASMUS to jedna z kwintesencji wolnej Europy, to idea jednoÊciponad podzia∏ami, to mo˝liwoÊç szerokiego „otworzenia si´” nietylko pod wzgl´dem ideowym, ale tak˝e pod wzgl´dem mental-nym dla osób wyje˝d˝ajàcych w ramach programu.

KKrrzzyysszzttooff DDzziikkiieewwiicczzPresident of Erasmus Student Network-Poland

As a student and a member of the Erasmus Student Networkorganisation in Poland, I can see that the Erasmus Pro-gramme means definitely much more than only an opportu-nity to study abroad. This Programme creates extensive andclose links among students from various European countries.Students and academic teachers have an opportunity to learn about, and experience, the diversity of European cultu-res. Intercultural interactions help to enhance mutual under-standing, thus building a community within the Union –a community which does not impact the citizen and theirenvironment so directly in any other project of the EuropeanUnion as it does in this one. I am also very happy that my organisation makes considerable contribution to the develop-ment of these informal international thread links. Speakingabout other benefits from exchanges, one of them is certain-ly the upgrading of professional skills, through contact witha foreign language, work in multinational teams and the im-plementation of joint projects. Erasmus broadens intellectualhorizons as, apart from being an academic experience, it evokes an inevitable yearning for sightseeing, fun and travel.

RRaaffaa∏∏ RRuuzziikkPresident of the National Doctoral Student Organisation

ERASMUS is the quintessence of free Europe; it is the idea of unity beyond division; it is an opportunity to “open oneselfup” wide, not only in terms of ideas, but also in terms of men-tality, for those who go abroad under the Programme.

34 35

II MMIIEEJJSSCCEEJagoda GregulskaCollegium Civitas w Warszawie

Erasmus ole!Nie chcia∏am jechaç do Hiszpanii. A ju˝ na pewno nie do Barce-

lony. Pla˝a mnie nudzi, t∏umy turystów m´czà, corrida przypra-

wia o md∏oÊci. Z wszystkich krajów docelowych oferowanych

przez mojà uczelni´ w ramach programu Erasmus Hiszpania wy-

dawa∏a mi si´ paƒstwem najbardziej oczywistym, rozreklamo-

wanym i ∏atwym. Nie ˝eby to ostatnie nie by∏o atutem. Studia

w ramach programu Erasmus mia∏y byç nieskomplikowane

i przyjemne. Cel by∏ jasny – nauczyç si´ hiszpaƒskiego, ˝eby po-

tem móc wyjechaç do Ameryki ¸aciƒskiej. Od dawna wiedzia-

∏am, ˝e Europa nie jest moim kontynentem. A ju˝ na pewno nie

Unia Europejska. Unia na rzecz budowania kilometrów nowych

lepszych autostrad, na rzecz definiowania europejskoÊci, unia

na rzecz mi∏oÊci do ca∏ego nieeuropejskiego Êwiata jak d∏ugo

ten nie puka do wrót naszej fortecy.

Kiedy wysiad∏am z samolotu, pada∏ deszcz. Postanowi∏am nie

traciç czasu z tà planowanà naukà j´zyka i, z moim niedzielnym

hiszpaƒskim akcentem, powiedzia∏am mierda. Nie po to cz∏o-

wiek wymienia Prag´ Pó∏noc na Barcelon´, ˝eby moknàç.

W drodze na uniwersytet nie by∏o ∏atwiej. Si´gn´∏am po kopi´

darmowego „Metra” i coÊ próbowa∏am wyczytaç. I panika. Nic

nie rozumia∏am. A to przecie˝ „Metro”! Bioràc pod uwag´ ma∏o

wyszukany styl, raczej Êrednio ambitne s∏ownictwo i stanowczo

nieskomplikowane wiadomoÊci publikowane w warszawskiej

edycji dziennika, trudno mi by∏o uwierzyç, ˝e barceloƒska wer-

FFIIRRSSTT PPRRIIZZEEJagoda GregulskaCollegium Civitas in Warsaw

Erasmus ole!I didn’t want to go to Spain. And even less to Barcelona. I get

bored on the beach, I am tired of tourist crowds, and corrida

makes me sick. Of all host countries in the menu offered by

my home university under the Erasmus Programme, Spain

seemed to me the most obvious, widely advertised and easy

one. Not that the last wasn’t a plus. My Erasmus study period

was supposed to be uncomplicated and nice. My aim was

clear – to learn Spanish so that I could then go to Latin

America. I had known it for long that Europe was not my

continent. And the European Union even less so. The union for

building kilometres of new and better motorways, for defining

what Europeanism means, the union for the love of the

whole non-European world, as long as they don’t knock at

the gates of our fortress.

When I got off the plane, it was raining. I decided to waste

no time and start practising the language at once as planned, and

said mierda, with my weekend Spanish accent. You don’t change

the Praga Pó∏noc district in Warsaw for Barcelona to get wet.

It didn’t get easier on my way to the university. I reached for

a copy of free Metro and tried to make something out of this.

And panic. I didn’t understand a single word. But that was Me-

tro, wasn’t it! Considering the rather unsophisticated style, not-

too-ambitious vocabulary and more than easily digestible news

published in the Warsaw edition of this daily, I could somehow

STUDENT ESSAYS AWARDED PRIZES AND HONOURABLE MENTIONSIN THE COMPETITION „ERASMUS – WHAT DOES IT MEAN TO ME?”

ESEJE STUDENTÓW NAGRODZONEI WYRÓ˚NIONE W KONKURSIE„ERASMUS – CO TO DLA MNIEZNACZY?”

Paulina Fiuk, Politechnika Szczeciƒska: „Zaj´cia na Politechnice w Turynie” – W∏ochy.

Paulina Fiuk, Szczecin University of Technology: „Classes at the Technical University of Turin”, Italy.

Dorota KuÊmierczak, Akademia im. Jana D∏ugosza w Cz´stochowie:

„W trakcie tkania w czasie zaj´ç” - Katolicki Uniwersytet w Ruzomberku, S∏owacja.

Dorota KuÊmierczak, Jan D∏ugosz University in Cz´stochowa:

„Weaving during classes”, Catholic University of Ruzomberok, Slovakia.

3736

sja wyznacza jakieÊ nowe, wy˝sze standardy. A ja tu prawie nic

nie rozumiem. Powiedzia∏abym znowu mierda ale, po pierwsze,

nie ma co si´ powtarzaç, a po drugie, po tych pierwszych kilku

dniach ju˝ mia∏am dosyç Hiszpanii i hiszpaƒskiego, wi´c tym ra-

zem ∏adnie podsumowa∏am ca∏à sytuacj´ cholerà. Spokojnie –

pociesza∏a mnie znajoma. To nie hiszpaƒski, to kataloƒski.

W pierwszej chwili odetchn´∏am z ulgà. To nie to, ˝e ja nie ro-

zumiem hiszpaƒskiego, to tylko inny j´zyk. Ale zaraz do mnie

dotar∏o, jak to inny j´zyk?!

Taki ma∏y reality check. To przecie˝ nie jest tak, ˝e ja nie wie-

dzia∏am o tym ca∏ym kataloƒskim. To bardzo ∏adnie, ˝e oni

majà ten swój j´zyk i tak dalej. Ale ˝eby go tak zaraz u˝ywaç?

W koƒcu Kaszubi czy emkowie (czy jak im tam) te˝ majà swo-

je j´zyki, ale to jeszcze nie znaczy, ˝e muszà tak do mnie mó-

wiç. Ale Kataloƒczycy jak najbardziej, nie tylko gazety, radio

i pani w warzywniaku. W∏àcznie z wyk∏adowcami na uniwer-

sytecie. Znaczy si´ wszyscy oglàdali „Smak ycia” i te˝ chcà byç

jak pan profesor z filmu.

Wi´c w Katalonii po pierwsze mówili do mnie po kataloƒsku. Nie

nale˝y jednak przesadzaç. W wi´kszoÊci przypadków, kiedy tyl-

ko orientowali si´, ˝e mój kataloƒski to du˝o mniej ni˝ una mi-

ca - przechodzili na hiszpaƒski, to znaczy kastylijski, którym ju˝

pos∏ugiwa∏am si´ un poco. Ale na tym nie koniec. Kataloƒczycy

pisali do mnie listy! Wielkie listy, a dok∏adniej ogromne transpa-

renty wywieszane na g∏ównym uniwersyteckim dziedziƒcu. A to

wszystko po to, ˝ebym nie zapomnia∏a, ˝e jestem w Katalonii,

kraju okupowanym przez Hiszpanie i Francj´. Nie ˝eby mo˝na

by∏o o tym zapomnieç, mieszkajàc w Katalonii.

Niezale˝nie od tego, czy Krzysztof Kolumb by∏ Kataloƒczykiem

(jak twierdzà co bardziej patriotyczni patrioci), czy nie by∏ (jak

twierdzi ca∏a reszta), wieki temu Katalonia by∏a Êródziemnomor-

skim imperium. Co z tego wynika? Mo˝e nic. Poszukiwanie

w zamierzch∏ej przesz∏oÊci uzasadnienia dla wspó∏czesnych po-

litycznych ambicji i projektów mo˝e byç bardzo niebezpieczne.

By∏ ju˝ taki jeden, co bazujàc na zamierzch∏ej przesz∏oÊci, chcia∏

tworzyç Wielkà Serbi´ i wszystko skoƒczy∏o si´ wielkà wojnà.

hardly believe that the Barcelona version was setting new,

higher standards. But I could barely understand a word. I would

say mierda again but, firstly, it’s no use repeating oneself, and,

secondly, I was already fed up with Spain and Spanish after

those first few days, so this time I summed it all up nicely with

cholera – or “damn it” in the Polish version. Take it easy –

a friend was trying to comfort me. It isn’t Spanish, it’s Catalan.

First I sighed with relief. It’s not that I don’t understand Spanish,

it’s just a different language. But a second later the message got

through – what do you mean, a different language?!

Just a little reality check. Indeed, it’s not that I’ve never heard

about that Catalan. It’s very nice that they have their own lan-

guage and so on. But why use it right away? After all, Kashu-

bians and the Lemkish (or whatever their name) have their own

languages too, but this doesn’t mean that they should speak it

me. But Catalonians – they would, of course; not only newspa-

pers, the radio and the lady at the greengrocer’s. Teachers at the

university as well. I guess, they have all seen “L’auberge Espa-

gnole” (or “Pot Luck” in English) and want to be like the profes-

sor in the film.

So, first, they spoke Catalan to me in Catalonia. But let’s not

exaggerate; in most cases, as soon as they realised that my Ca-

talan was much less than una mica, they would switch to Spa-

nish, that is Castilian, and I already knew un poco of the lan-

guage. But that’s not all. Catalonians wrote letters to me!

Large-size letters or, to be more precise, huge banners hung out

in the main university campus. All that effort so that I would not

forget that I am in Catalonia, the country occupied by Spain and

France. As if you could forget about it, living in Catalonia.

Regardless of whether Christopher Columbus was (as more pa-

triotic patriots claim) or was not (as all others do) a Catalonian,

centuries ago Catalonia was indeed a Mediterranean empire. So

what? Maybe nothing. Seeking justification for today’s political

ambitions and projects in the distant past may be very dange-

rous. There was a guy who wanted to have Great Serbia foun-

ded on the distant past, and it all ended in a great war. So, even

Dorota Lewandowska, Uniwersytet Miko∏aja Kopernika w Toruniu: „Mi´dzynarodowy piknik wielkanocny” – Pary˝, Francja.

Dorota Lewandowska, Nicolaus Copernicus University in Toruƒ: „An international Easter picnic”, Paris, France.

Monika G´dek, Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna w ¸odzi:

„Szopka bo˝onarodzeniowa z piasku na pla˝y” - Wyspy Kanaryjskie.

Monika G´dek, Academy of Humanities and Economics in ¸ódê:

„Christmas Nativity made of sand on the beach”, Canary Islands.

3938

Wić nawet jeÊli zamierzch∏a przesz∏oÊç nie powinna znaczyç

wiele, to fakt, i˝ miliony ludzi jednoczà si´ w staraniach o uzna-

nie ich prawa do bycia narodem ju˝ coÊ znaczy.

W Barcelonie przesz∏am przez nast´pujàce fazy: poprawnoÊci po-

litycznej (jak pi´knie, ˝e Europa jest tak ró˝norodna!), zmćzenia

(niech mi wreszcie przestanà wciskaç do gard∏a t´ Kataloni´!), iry-

tacji (o co im w∏aÊciwie chodzi? Nie s∏yszeli o idei integracji euro-

pejskiej? Kontynent si´ ∏àczy, a ci si´ b´dà oddzielaç!), zaciekawie-

nia (to o co im w∏aÊciwie chodzi?), poszukiwania, zagubienia (Ka-

taloƒczycy mówià jedno, Hiszpanie drugie), szacunku (wycierpie-

li co swoje, a wcià˝ walczà) i mi∏oÊci. Na Kataloƒczyków w Hisz-

panii mówi si´ Polacos. Choç nikt tak naprawd´ nie potrafi osta-

tecznie powiedzieç, skàd si´ to wzi´∏o, to wszyscy wiedzà, ˝e Po-

lacos nie jest zamierzone jako komplement. Raczej du˝o mniej.

Wić od mojego pobytu w Katalonii jestem podwójna Polaca –

pochodz´ z Polski i kocham Kataloni . Na torbie nosz´ naszywk´

ze Snoopim dumnie powiewajàcym kataloƒskà flagà.

Pojecha∏am na Erasmusa do Barcelony z planem zebrania ma-

teria∏ów do pracy licencjackiej, która mia∏a byç poÊwićona

nielegalnej imigracji. Po pierwszych trzech miesiàcach zmie-

nia∏am temat na przejawy nacjonalizmu kataloƒskiego. Uzna-

∏am, ˝e skoro ju˝ poÊwićam tyle czasu i energii, próbujàc zro-

zumieç, o co im w∏aÊciwie chodzi, to mog´ równie dobrze

upiec dwie pieczenie na jednym ogniu i napisaç o tym licen-

cjat. W ten sposób mog∏am z czystym sercem skupiç si´

na zg∏´bianiu historii Katalonii i Hiszpanii, uczestniczeniu

w manifestacjach organizowanych pod has∏em Som una nacio

(jesteÊmy narodem) i sp´dzaç d∏ugie godziny w muzeach. Do-

sz∏o do tego, ˝e kiedy ochroniarz w muzeum FC Barcy po raz

kolejny widzia∏ mnie u bram, si´ga∏ po krótkofalówk´ i infor-

mowa∏, ˝e to znowu ta blondynka z Polski i czy jà mo˝e wpu-

Êciç za darmo. I tak po trzeciej wizycie w muzeum dosta∏am

kart´ darmowego wst´pu. Po czwartej czu∏am si´ ju˝ na si∏ach,

˝eby oprowadzaç wycieczki.

W ramach zg∏´biania tematu przeprowadza∏am niezliczone wy-

wiady, czyta∏am i ucz´szcza∏am na wyk∏ady. Tym tropem dotar-

if the distant past should not mean too much, it does mean

something when millions of people unite in seeking to be reco-

gnised as a nation.

In Barcelona I went through the following phases: political cor-

rectness (It’s great that we have so much diversity in Europe!),

fatigue (Give me a break, not that Catalonia story again!), irri-

tation (What do they really mean? Didn’t they hear about the

idea of European integration? The continent is uniting, and they

want to separate!); curiosity (In fact, what do they really

mean?), search, confusion (Catalonians say one thing, and Spa-

niards another), respect (they’ve suffered badly and are still

fighting) and love. Catalonians are called Polacos in Spain.

Though nobody can really say where this came from, everybo-

dy knows that Polacos is not meant as a complement. Much less

so. So, since my stay in Catalonia I have been a double Polaca –

I come from Poland and love Catalonia. I have a badge on my

bag with Snoopy proudly waving the Catalonian flag.

I went to Barcelona for an Erasmus study period to collect ma-

terials for my Bachelor’s thesis, which was to be devoted to il-

legal immigration. After the first three months, I changed my

topic to manifestations of Catalonian nationalism. I thought

that, as I anyway devoted so much time and energy to try

to understand what they really meant, I could as well kill two

birds with one stone and write about it in my Bachelor’s thesis.

Thus I could concentrate, with a clear heart, on exploring the

history of Catalonia and Spain and taking part in demonstra-

tions organised under the slogan “som una nacio” (we are a na-

tion), and spend long hours in museums. It finally came to the

point where, as he saw me once again at the gate, the security

guard at FC Barca Museum would reach for his walkie-talkie

and say that it was the blond girl from Poland again and

perhaps she could be admitted for free. And so, after the third

visit I got a free entry card. After the fourth one, I felt up to

guiding tourists around the museum.

To explore the topic, I carried out countless interviews, read a lot

and attended lectures. This track led me to an organisation whichAlicja Stoiƒska i Monika Pinkowska, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu:

„Stare miasto w Lizbonie w okularach” – Portugalia.

Alicja Stoiƒska and Monika Pinkowska, University School of Physical Education in Poznaƒ:

„The Lisbon Old Town in sunglasses”, Portugal.

Olga Niwiƒska, Uniwersytet Kardyna∏a Stefana Wyszyƒskiego w Warszawie: „Zajćia na Uniwersytecie Boloƒskim” – W∏ochy.

Olga Niwiƒska, Cardinal Stefan Wyszyƒski University in Warsaw: „Classes at the University of Bologna”, Italy.

4140

∏am do organizacji, która zajmuje si´ promowaniem idei naro-

dów bez paƒstw i ochrony j´zyków mniejszoÊciowych. Tam za-

cz´∏am postrzegaç Kataloni´ jako element wi´kszej uk∏adanki.

Dostrzegajàc z∏o˝onoÊç sytuacji politycznej i spo∏ecznej Hiszpa-

nii, zacz´∏am dostrzegaç niuanse Europy. Dowiedzia∏am si´

o koalicjach narodów bez paƒstw, kongresach, które organizujà,

staraniach podejmowanych w celu poszanowania ich praw

i uznania ich statusu. Zrozumia∏am, jakie nadzieje wià˝à z pro-

jektem Konstytucji i Parlamentem Europejskim. Nagle ja sama

zacz´∏am si´ przyglàdaç tym kwestiom, coraz bardziej „kibicu-

jàc” Kataloƒczykom, Tyrolczykom, Szkotom...

Zacz´∏am postrzegaç Europ´ w inny sposób. Zrozumia∏am, ˝e

ma∏o jà znam i ˝e mo˝e przed tym moim wymarzonym wyjaz-

dem do Ameryki ¸aciƒskiej powinnam sp´dziç jeszcze troch´

czasu na Starym Kontynencie. Teraz mieszkam w Sarajewie.

Uzna∏am, ˝e dobrze by∏oby na w∏asne oczy przyjrzeç si´ tej

s∏ynnej ‘ba∏kanizacji’, którà gro˝à politycy, kiedy mowa o rosz-

czeniach narodów bez paƒstw. Jestem wolontariuszkà w orga-

nizacji zajmujàcej si´ dokumentacjà ludobójstwa pope∏nionego

na terenie BoÊni i Hercegowiny. Ka˝dego dnia przyglàdam si´

efektom zbrodni wojennych i nikt nie musi mnie przekonywaç

o niebezpieczeƒstwie wynikajàcym z agresywnego nacjonali-

zmu. Ale równoczeÊnie wiem, ˝e uznanie nacjonalizmu brzyd-

kim s∏owem na „n” nie rozwià˝e problemu narodów bez paƒstw.

Moje studia w Barcelonie nauczy∏y mnie elastycznoÊci w patrze-

niu na polityk . Europa nie jest skoƒczonym projektem. Jest raczej

fascynujàcym procesem. Aby jà zrozumieç i wspó∏kszta∏towaç,

trzeba mieç równie˝ odwag´ w postrzeganiu jej takà, jakà jest

w rzeczywistoÊci. To znaczy o wiele bardziej skomplikowanà i z∏o-

˝onà ni˝ nam si´ wydaje. Ale przy tym bogatszà, ciekawszà i bar-

dziej ró˝norodnà. Hiszpania to wiele wi´cej ni˝ paella i corrida.

Europa to du˝o wi´cej ni˝ paƒstwa, których granice wytyczono

przecie˝ nie tak dawno, bo zaledwie kilka wieków temu.

Wszyscy mamy usta pe∏ne poszanowania dla ró˝norodnoÊci

i praw mniejszoÊci. Problem w tym, ˝e z tych zapewnieƒ rzadko

wynika praktyka. Powstajà dokumenty, których si´ nie prze-

strzega, mechanizmy, które nie funkcjonujà. W czasie mojego

aims to promote the idea of stateless nations and protect mino-

rity languages. There I began to look at Catalonia as a piece

of a larger puzzle. Grasping the complexity of the political and

social situation in Spain, I began to grasp the nuances of

Europe. I learned about coalitions of the stateless nations,

congresses which they organise, efforts made to ensure

respect for their rights and recognition of their status.

I understood hopes they were pinning on the proposed Con-

stitution and the European Parliament. Suddenly, I began to

look at those issues myself, more and more strongly suppor-

ting Catalonians, Tyroleans, Scots…

I began looking at Europe in a different way. I realised that

I didn’t know much about it and that maybe I should spend a bit

more time on the old continent before my dream trip to Latin

America. Now I live in Sarajevo. I thought that it might be a

good idea to see for myself what the famous “balkanisation”

was about, which politicians threaten us with when it comes to

discussing claims of stateless nations. I am a volunteer in an or-

ganisation which gathers evidence of genocide in Bosnia and

Herzegovina. Every day I look at effects of war crimes and

I don’t need to be convinced of the danger coming from

aggressive nationalism. But at the same time I know that calling

nationalism by a nasty name starting with “n” will not solve the

problem of stateless nations. My studies in Barcelona taught me

to be flexible in looking at politics. Europe is not a completed

project. It is rather a fascinating process. To understand it and

contribute to it, we also need to have the courage to see it as

it really is. That is as much more complicated and complex than

it seems to us. But also as richer, more interesting and more

diverse. Spain means much more than paella and corrida. Euro-

pe means much more than states whose borders were estab-

lished indeed fairly recently – barely a few centuries ago.

We are all mouthing platitudes about respect for diversity and

minority rights. The problem is that these assurances are rarely

translated into practice. Documents are produced, which are not

adhered to; mechanisms are established, which do not work.

During my Erasmus study period, I understood that fortunatelyMarta Jurkowska, Uniwersytet Gdaƒski: „Paryskie metro”.

Marta Jurkowska, University of Gdaƒsk: „Paris underground”.

Beata Gruêlewska, Politechnika Wroc∏awska: „Niebezpieczne w´drówki po hiszpaƒskich szczytach” – Udalaitz, Hiszpania.

Beata Gruêlewska, Wroc∏aw University of Technology: „Dangerous treks through Spanish peaks”, Udalaitz, Spain.

4342

II MIEJSCEMaria CzapigaAkademia Medyczna we Wroc∏awiu

„Nie warto zyc zyciemprzez nas niepoznanym”

Sokrates (469-399 p.n.e.)

Decyzja o wyjeêdzie za granic´, nawet jeÊli tylko chwilowym, za-

wsze niesie ze sobà wàtpliwoÊci i obawy. Studiowanie w innym

j´zyku wymaga odwagi, ale ju˝ sam wyjazd pozwala zrozumieç,

˝e kraj, w którym przysz∏o ˝yç, nie jest a˝ tak „obcy”, jak mog∏o-

by si´ wydawaç.

Stypendium Erasmusa w Niemczech poza naukà umo˝liwi∏o

mi podj´cie próby odnalezienia si´ w nowej rzeczywistoÊci –

próby poczàtkowo trudnej, bo mimo integracji z Europà

w Polsce pokutuje czasem kompleks kraju wschodniego. Trze-

ba pojechaç, ˝eby uÊwiadomiç sobie wartoÊç w∏asnej narodo-

woÊci, a przy okazji skonfrontowaç s∏owiaƒskà spontanicznoÊç

z niemieckim perfekcjonizmem i nabraç pewnoÊci siebie. Pew-

nie ka˝dy uczestnik nieco inaczej wykorzysta∏ ten szczególny

okres. Dla mnie by∏ to czas nie tylko studiów w innym j´zyku,

ale tak˝e szko∏a samodzielnego ˝ycia, poznawania go w wy-

miarze spo∏ecznym i kulturowym. Mo˝na powiedzieç, ˝e ka˝-

dy element pobytu za granicà by∏ na swój sposób kszta∏càcy,

ale i wymagajàcy – od za∏atwiania formalnoÊci, a˝ po zdawa-

nie egzaminów. Nie wszystko zakoƒczy∏oby si´ powodzeniem,

gdyby nie ogromna ˝yczliwoÊç spotkanych ludzi, ich gotowoÊç

do pomocy i zainteresowanie. Takie zachowania w codzien-

nych sytuacjach obalajà nies∏uszne stereotypy o zdystansowa-

nych i zamkni´tych w sobie Niemcach, a jednoczeÊnie uczà

podobnych reakcji. Przekonujà, ˝e warto samemu byç otwar-

tym, wykazywaç inicjatyw´ w kontaktach, a z pewnoÊcià

doÊwiadczy si´ mnóstwo sympatii ze strony innych. Szczegól-

nie sprzyjajà temu studia w du˝ych miastach uniwersyteckich,

gdzie kilkanaÊcie tysi´cy mieszkaƒców stanowià studenci z ca-

∏ego Êwiata.

SECOND PRIZEMaria CzapigaWroc∏aw Medical University

„The unexamined life is notworth living”

Socrates (469-399 BC)

When you decide to go abroad, even if only for a while, you will

always have your doubts and fears. Studying in another langu-

age requires courage, but once you are there you can see that

the country where you have come to live is not as „alien” as it

might seem to be.

My Erasmus exchange in Germany was not only a study period,

but also an attempt to find my place in a new reality – this was

initially a difficult challenge because, in spite of our integration

with Europe, we still occasionally suffer in Poland from an

eastern-country inferiority complex. We need to go abroad to

realise the worth of our own nationality and, taking advantage

of this opportunity, to confront Slavic spontaneity with German

perfectionism and to gain self-confidence. Every participant

probably used this special period in a slightly different way. For

me, it was not only a period of study in a foreign language, but

also a lesson in how to be independent in life, a way of disco-

vering life in its social and cultural dimensions. I would say that

each aspect of my stay abroad – from dealing with formalities

to taking examinations – was a learning experience, but also

a demanding one. I wouldn’t have got through all this success-

fully, if it were not for great kindliness of the people I met,

their readiness to help and their concern. Such reactions in

everyday situations abolish unjustified stereotypes about aloof

and reserved Germans, and at the same time teach you to

respond in the same way. They show you that it is worth being

open and showing initiative in contacts as then you can certain-

ly count on a great deal of friendliness from others. This is par-

ticularly the case if you study in a big city where ten or fifteen

thousand residents are students from all over the world.

Karolina Halska, Akademia Pedagogiczna w Krakowie: „Kanion”, Park Narodowy Oulanka, Finlandia

Karolina Halska, Pedagogical University of Cracow: “Canyon”, National Park of Oulanka, Finland

Erasmusa zrozumia∏am, ˝e na szcz´Êcie istniejà ludzie (i sà

ich miliony), którzy nie poddajà si´ w dà˝eniach do utrzy-

mania swojej to˝samoÊci i szacunku dla odr´bnoÊci. Nie da-

jà si´ zamknàç w skansenach. Tego nauczy∏a mnie Katalo-

nia. Nauczy∏a mnie równie˝, ˝e mo˝na walczyç bez u˝ycia

si∏y, bez zamachów i szanta˝y. Plakaty, które m∏odzi Kata-

loƒczycy adresowali do studentów Erasmus, pokaza∏y jasno,

˝e formà walki jest informacja i podnoszenie ÊwiadomoÊci.

Postanowi∏am si´ do∏àczyç.

Po powrocie z wymiany, opublikowa∏am w „Tygodniku Po-

wszechnym” artyku∏ o narodach bez paƒstw i reporta˝ z Kata-

lonii. W zesz∏ym tygodniu by∏am w Kosowie, zbierajàc materia-

∏y do kolejnego artyku∏u. Odwiedzi∏am Czarnogór´ – najm∏od-

sze paƒstwo Europy i dowód, ˝e prawo do samostanowienia nie

musi byç okupione krwià.

Nagle integracja europejska sta∏a si´ fascynujàcym procesem,

dostrzeg∏am realne sprawy za fasadà frazesów i gwiazdkami

na niebieskim tle. Ile wiemy o Europie?

there are people (millions, in fact) who don’t give up their

efforts to maintain their identity and respect for diffe-

rences. They won’t be locked in ethnographic museums.

That’s what I learned in Catalonia. I also learned there that

you can fight without the use of force, attacks or black-

mail. Young Catalonians’ posters targeted at Erasmus stu-

dents showed clearly that information and awareness-

raising may be a way of fighting. I decided to join in.

After my return, I published an article about stateless nations

and a report on Catalonia in Tygodnik Powszechny (a Polish

weekly). Last week I was in Kosovo, collecting materials for

another article. I visited Montenegro – the youngest state

in Europe and a proof that the right to self-determination

does not need bloodshed to be established.

Suddenly, European integration became a fascinating pro-

cess; I have noticed real issues behind the facade of plati-

tudes and stars on a blue background. How much do we

know about Europe?

, ..

44 45

Odnosz´ wra˝enie, ˝e wyjazd i kilkumiesićzny pobyt na stu-

diach w innym kraju zdecydowanie poszerza, a nawet wyznacza

nowe horyzonty poznawania Êwiata. Podjćie nauki w obcym

j´zyku, nawiàzanie nowych kontaktów, czy niejednokrotnie

trudne sytuacje wymagajà prze∏amania wewn´trznych barier

i odwa˝nego podejmowania decyzji. Mnie i pewnie wielu sty-

pendystom wyjazd umo˝liwi∏ odwa˝ne stawanie na wysokoÊci

zadaƒ, z którymi nie stykaliÊmy si´ w Polsce. Nawet sytuacje

prozaiczne, jak meldunek w miejscu zamieszkania czy otwiera-

nie konta, sà dobrym treningiem przed wyzwaniem, jakim jest

studiowanie w innym j´zyku.

Roczny pobyt na zagranicznym uniwersytecie pozwoli∏ mi

dostrzec wszelkie ró˝nice mi´dzy studiami w Niemczech

i Polsce. W naszym kraju uczelnia wy˝sza jest najcz´Êciej ko-

lejnym etapem wieloletniej edukacji, który rozpoczyna si´

tu˝ po maturze. W Niemczech cz´sto studiujà osoby starsze,

pracujàce wczeÊniej lub poszukujàce innej Êcie˝ki kariery

zawodowej. Mo˝na powiedzieç, ˝e sà to studia ludzi dojrza-

∏ych, dla których motywacjà do zdobycia wiedzy jest per-

spektywa przysz∏ej lepszej pracy, a na takim kierunku jak

medycyna – tak˝e wysoka odpowiedzialnoÊç zawodowa. Nie

mo˝na tego odmówiç polskim studentom, ale Niemcy sà

pod tym wzgl´dem jednak bardziej Êwiadomi i dokonujà do-

brze przemyÊlanych wyborów. Nie da si´ równie˝ ukryç, ˝e

lepsze warunki ekonomiczne umo˝liwiajà nieograniczony

dost´p do pomocy naukowych. Wielu studentów rozpoczy-

na na studiach badania do prac doktorskich i nie sà to wy-

∏àcznie prace retrospektywne, ale te˝ te szczególnie cenne:

eksperymentalne – twórcze i poszukujàce nowych mo˝liwo-

Êci np. terapeutycznych. Dzi´ki takim rozwiàzaniom absol-

wenci uczelni majà wystarczajàce doÊwiadczenie naukowe,

aby po studiach samodzielnie analizowaç kolejne zagadnie-

nia badawcze.

Studiujàc za granicà, mo˝na rozwinàç skrzyd∏a kariery zawodo-

wej, przejàç korzystne pomys∏y edukacyjne m.in. du˝y nacisk na

praktyk´ i samodzielnoÊç, bardzo wskazany w naukach me-

dycznych. Cenny jest, wprowadzany powoli z ró˝nym skutkiem

I believe that the experience of going to another country and

studying there for a few months definitely broadens, or even

opens up new, horizons for discovering the world. To take up

study in a foreign language, make new contacts or deal with

often difficult situations, you need to overcome your internal

barriers and take bold decisions. The stay abroad enabled me,

and probably many other exchange students, to cope bravely

with challenges which we were not faced with in Poland. Even

common situations, such as completing residence registration

formalities or opening a bank account, are good practice before

you take up the challenge of studying in a foreign language.

During my year-long period at a foreign university I could no-

tice all differences between studies in Germany and Poland.

In our country, university studies are most often a next stage

in many years of education – a stage which begins immediate-

ly after the secondary school leaving examination. In Germany,

many students are older people who were working earlier on

or are looking for another career path. One can say that

those taking up studies are adults who are motivated in their

pursuit of knowledge by prospects of getting a better job in

the future and, in fields such as medicine, also by a strong

sense of professional responsibility. No one would deny that

this is also true of Polish students, but Germans do indeed

make more deliberate and well-considered choices in this

respect. Besides, admittedly, better economic conditions pro-

vide unlimited access to study aids. Many students start doing

their research for doctoral theses during their studies, and

these are not only retrospective projects, but also projects

which are particularly valuable: experimental – creative and

aiming to find new options, e.g. in therapy. As a result, univer-

sity graduates have sufficient research experience to analyse

independently other research topics after their studies.

When studying abroad, you can spread wings on your way

to professional career, take on useful approaches to education,

e.g. great emphasis on practical training and independence –

highly desirable in medical sciences. Students value highly a pro-

gramme of optional extracurricular classes, which is also gradu-

tak˝e w Polsce, program fakultetów, nadobowiàzkowych zaj´ç.

Realizuje si´ na nich zagadnienia specjalistyczne wykraczajàce

poza zakres ogólnych studiów, ale niezwykle istotne dla posze-

rzenia spektrum wiedzy. Dobrowolna frekwencja na tych zaj´-

ciach w Niemczech Êwiadczy∏a tylko o tym, jak by∏y one po-

trzebne i wartoÊciowe.

OczywiÊcie studia sà niewàtpliwie najistotniejszym elementem

programu Erasmus, ale niezwykle wa˝ny jest tak˝e kontakt z in-

nymi studentami obcokrajowcami. Otwarcie na kultury to jed-

no z podstawowych za∏o˝eƒ Erasmusa. Organizacja poÊredni-

czàca w wymianie studentów u∏atwia∏a zawieranie nowych

znajomoÊci i zacieÊnianie kontaktów przez liczne spotkania,

kursy, wycieczki. Poczàtkowo by∏am sceptycznie nastawiona do

tzw. wymuszonej integracji, jednak okaza∏o si´, ˝e spotkania to-

warzyskie sà naturalnym sposobem poznania innych, a cieka-

woÊç Êwiata m∏odych ludzi pokonuje wszelkie bariery zarówno

j´zykowe, kulturowe, jak i rasowe. ˚ycie daje wówczas lekcj´

prawdziwej tolerancji, nie tej wywalczonej przez mniejszoÊci,

która rodzi ignorancj´, ale tolerancji ”zaanga˝owanej”, b´dàcej

prawdziwà akceptacjà drugiego cz∏owieka, wraz z jego odr´b-

noÊcià, autonomià i Êwiatopoglàdem. Pod tym wzgl´dem wy-

jazd do miasta, które skupia m∏odzie˝ z ró˝nych krajów, to do-

Êwiadczenie procentujàce na przysz∏oÊç. Polska nadal nie goÊci

a˝ tylu obcokrajowców, ale ich pojawienie si´ b´dzie wymagaç

od nas umiej´tnoÊci rozumienia innych kultur. JednoczeÊnie

warto zwróciç uwag´ na to, ˝e mnogoÊç narodowoÊci i ich ró˝-

norodnoÊç nie prowadzà w ˝adnym razie do uniformizacji spo-

∏eczeƒstwa, ˝e jednoÊç nie sprzeciwia si´ indywidualnoÊci. Dzi´-

ki temu nie istnieje zagro˝enie utraty to˝samoÊci. M∏odzi ludzie

sà na tyle ukszta∏towani przez kultur´ macierzystà, a jednocze-

Ênie ch∏onni i spragnieni doÊwiadczeƒ, ˝e reprezentujà nowych

Europejczyków – zakorzenionych w tradycji, ale rozmaitych bo-

gactwem wielu narodów.

Trzeba jednak pami´taç, ˝e studia sà te˝ pewnà formà konku-

rencji. Moje pokolenie nie walczy o wolnoÊç, bo tego pojćia

walki na szcz´Êcie nie zna, ale walczy na polu zawodowym, jest

g∏odne sukcesu i spragnione dobrobytu. Porównujàc si´ z licz-

ally introduced in Poland with a varying degree of success. It co-

vers specialist topics which extend beyond the scope of general

studies, but are extremely important in broadening the spectrum

of knowledge. Voluntary attendance at such classes in Germany

showed how much-needed and valuable they were for students.

Evidently, studies are undoubtedly the key element of the Era-

smus Programme, but contact with other foreign students is also

extremely important. Openness to cultures is one of the main

aims of Erasmus. The intermediary organisation involved in stu-

dent exchange helped us to make new and have closer contacts

through numerous meetings, courses and trips. Initially, I was

sceptical about the so-called forced integration, but it turned out

that social events are a natural way of meeting others, and young

people’s curiosity about the world breaks down all – language,

cultural as well as racial – barriers. Life teaches you then a lesson

about tolerance, not that fought for and won by minorities,

which gives rise to ignorance, but “committed” tolerance which

means real acceptance of another human being, together with

their distinct identity, autonomy and outlook on life. In this re-

spect, going abroad to live in a city where young people from va-

rious countries gather together is an experience that will pay off

in the future. We do not host yet so many foreigners in Poland,

but when they arrive, we will need to be able to understand other

cultures. At the same time, it is worth emphasising that a multi-

tude and diversity of nationalities do not in any way lead to

the uniformity of society, and that there is no contradiction

between unity and individuality. Thus there is no risk of losing

identity. Young people are so much moulded by their national

culture and at the same time are so receptive to, and yearn

so much for, experiences that they represent new Europeans

– embedded in tradition, but different through the wealth of

many nations.

One should, however, bear in mind that studies are also a form

of competition. My generation is not fighting for freedom

– because, fortunately, this is the notion of struggle we are not

familiar with – but it is fighting on the professional plane, is

thirsty for success and craves to achieve prosperity. Comparing

46 47

nà grupà studentów, poznaje si´ zasady rywalizacji, ocenia

swoje mo˝liwoÊci, dostrzega prawdziwà wartoÊç wykszta∏cenia

na mi´dzynarodowym rynku pracy. Sà to umiej´tnoÊci tym

cenniejsze, ˝e nie do zdobycia na ˝adnych kursach teoretycz-

nych. Trzeba je wszystkie prze˝yç, aby Êwiadomie kierowaç

w∏asnà karierà.

Niewàtpliwie istotnym elementem programu Erasmus okaza∏y

si´ zawierane przyjaênie i znajomoÊci. Niektóre z nich urywajà

si´ po powrocie do kraju, inne przetrwajà lata, jednak zaskaku-

je ∏atwoÊç nawiàzywanych kontaktów, brak mi´dzy studentami

jakichkolwiek antagonizmów i uprzedzeƒ. Mo˝e wynika to z te-

go, ˝e nie nale˝eliÊmy do ˝adnego specyficznego pokolenia: ani

Kolumbów, ani Dzieci-Kwiatów, ani SolidarnoÊci, nie jesteÊmy

generacjà buntu, ale w∏aÊnie generacjà pozbawionà pi´tna dra-

matycznej historii XX wieku. Mo˝e to smutne, ale staje si´ fak-

tem, ˝e nie rozmawiamy o przesz∏oÊci, która nas nie dotkn´∏a,

chocia˝ boleÊnie naznaczy∏a poprzednie pokolenia. Akceptuje-

my dzieje Europy bez jej rozliczania, w pewnym sensie otwiera-

my nowe rozdzia∏y wspólnej historii – z jednej strony historii

yourself with a large group of students, you learn the rules of

competition, assess your own potential, and come to recognise

the real value of your education in the international labour

market. These skills are even more precious because you cannot

develop them by taking any theoretical course. You must learn

them through your first-hand experience in order to make

deliberate choices about your career.

Undoubtedly, friends and acquaintances made during the stay

abroad turned out to be an important element of the Erasmus

Programme. Some relationships break up when you return

to your country, others continue for many years, but it is surpri-

sing to see how easy it is to make contacts and that there are

no antagonisms and prejudices among students. This may be so

because we did not belong to any specific generation: Columbu-

ses*, Flower Children or Solidarity; we are not a rebelling gene-

ration, but indeed a generation which does not bear a stamp

of the dramatic history of the 20th century. It may be sad, but it

is increasingly a fact that we do not talk about the past which

did not affect us, though it left its painful mark on the previous

Maciej Julian Sobociƒski, Politechnika Wroc∏awska: „Pierwszy Ênieg”, Oulu, Finlandia

Maciej Julian Sobociƒski, Wroc∏aw University of Technology: “First snow”, Oulu, Finland

otwartych granic, z drugiej – narodów ogarni´tych l´kiem fa-

natyzmu i terroru. Wkraczamy w czasy zjednoczonych paƒstw

Europy, co nieuchronnie prowadzi do mozaiki kultur i ras. Wraz

z globalizacjà stopniowo upadajà bariery komunikacyjne- po-

wszechny poliglotyzm i nowe technologie umo˝liwiajà nieogra-

niczone kontakty. Mimo to, dopiero d∏u˝szy pobyt i osobiste za-

anga˝owanie rzeczywiÊcie zacieÊniajà wi´zi, pozwalajà w ludz-

kiej masie dostrzec pojedynczego cz∏owieka.

Po latach studiów nietrudno zauwa˝yç, ˝e ten czas ostatecznie

kszta∏tuje naszà osobowoÊç i odpowiedzialnoÊç. Decyzja o wy-

jeêdzie i próba zaistnienia w nowej rzeczywistoÊci to swoiste

preludium do podejmowania odwa˝nych decyzji, to wyp∏ywa-

nie na oceany mo˝liwoÊci, to odkrywanie kolejnych szans roz-

woju. Nie da si´ ukryç, ˝e wzgl´dy ekonomiczne równie˝ od-

grywajà istotnà rol´, a zatem ∏atwiej podjàç Êmia∏à decyzj´

o emigracji, kiedy jest si´ bogatszym o doÊwiadczenia z wyjaz-

du stypendialnego.

Dzisiaj, tak˝e z perspektywy czasu, dostrzegam i doceniam, jak

wielu warstw ycia dotyczy∏ mój pobyt w Niemczech. Istot´ pro-

gramu stanowi kszta∏cenie, ale ode mnie zale˝a∏o, jak wykorzy-

stam ten czas i jak poszerz´ spektrum doÊwiadczeƒ. Czy b´dzie

to tylko niewiele znaczàcy epizod, czy etap, który istotnie wp∏y-

nie na karier´, a nawet ˝ycie? Wyje˝d˝a∏am na studia, ale moim

udzia∏em sta∏y si´ tak˝e liczne wra˝enia pozanaukowe – pozna-

∏am kultury, zrozumia∏am, ˝e mimo ró˝nic narodowoÊciowych

mo˝liwe sà kontakty i wspó∏praca ponad wszelkimi podzia∏ami,

co wi´cej, ich intensyfikacja mo˝e przynieÊç trwa∏e korzyÊci.

Erasmus otworzy∏ m∏odym drzwi Êwiata zaskakujàcego i fascy-

nujàcego. My wybieramy, czy przechodzimy przez te drzwi,

a mo˝e zostawimy je otwarte i b´dziemy przez nie wracaç z ba-

ga˝em nowych umiej´tnoÊci. Erasmus pozwoli∏ prze˝yç jeszcze

coÊ istotnego: radoÊç powrotu. Poczucie roz∏àki z krajem spra-

wia, ˝e doceniamy to, co mamy, a co czasami bagatelizujemy.

Wyjazd umo˝liwia dostrze˝enie na nowo z perspektywy odle-

g∏oÊci wartoÊci wi´zi rodzinnych i znaczenia kraju, z którego si´

pochodzi, jego kultury, sztuki, tradycji, serdecznoÊci ludzi. Sensu

tych jak˝e istotnych wartoÊci nie sposób przeceniaç, bo towa-

generations. We accept the history of Europe without settling

accounts; in a way, we are opening new chapters of our com-

mon history – the history of open borders on the one hand, and

the history of nations seized with fear of fanaticism and terror

on the other hand. We are entering the times of united states

of Europe, which inevitably leads to a mosaic of cultures and

races. Globalisation is gradually breaking down communication

barriers – there are no limits to contacts thanks to widespread

multilingualism and new technologies. In spite of that, only

a longer stay and personal involvement do indeed enable you

to forge closer bonds and see the individual in masses of people.

After years of study, it is not difficult to see that this is the

time which ultimately shapes our personality and sense of re-

sponsibility. The decision to go abroad and the efforts to find

one’s place in a new reality are, in a way, a prelude to making

bold decisions; it’s like sailing out into an ocean of opportuni-

ties, discovering further opportunities for development. There is

no denying that economic reasons do also play a major role;

thus it is easier to take a bold decision about emigration if you

are enriched by the experience gathered during your exchange.

Today, also in retrospect, I can see and appreciate how many

aspects of life were affected by my stay in Germany. Although

study is the essence of the Programme, it was up to me to

decide how I would use that time and how I would broaden the

spectrum of my experiences. Would it be only a rather insigni-

ficant episode or a stage which would strongly influence my ca-

reer or even my life? I was going abroad to study, but the

exchange also offered me plenty of non-academic experiences –

I discovered cultures, and I realised that, despite differences be-

tween nations, contacts and cooperation are possible beyond all

divisions; what’s more, if intensified, they may bring lasting be-

nefits. Erasmus opened the door for young people to a surprising

and fascinating world. We choose whether to go through

the door or maybe leave it open so that we come back equipped

with new skills. Erasmus also offered another meaningful expe-

rience: the joy of homecoming. Being away from our country, we

come to appreciate what we have, and what we sometimes un-

48

rzyszà im szczególne prze˝ycia, o które moglibyÊmy byç ubo˝-

si, gdyby nie tygodnie sp´dzone za granicà. Zatem sprawdza si´

myÊl Sokratesa, ˝e warto w ˝yciu jak najwićej doÊwiadczyç

i czerpaç z niego pe∏nymi garÊciami. W tym aspekcie Erasmus

to nie tylko nauka i praca, to tak˝e emocje, a wić poznawanie

˝ycia we wszelkich jego wymiarach, poznawanie siebie, kszta∏-

towanie w∏asnej wra˝liwoÊci oraz pe∏ne nadziei i pasji spoglà-

danie w przysz∏oÊç.

derestimate. Being abroad gives us a chance to recognise anew,

in a long-distance perspective, the value of family bonds and the

importance of one’s home country, its culture, art and traditions,

and friendliness of people. There is no way to overestimate the

meaning of these important values, because they are accompa-

nied by unique experiences that we would be deprived of, if it

were not for the weeks spent abroad. This proves that Socrates

was right in saying that it is worth experiencing as much as

possible in your life and making the most of your life. In this

respect, Erasmus is not only about studying and working, but

also about emotions, and thus about discovering life in all its

dimensions, discovering oneself, developing one’s sensitivity, and

looking into the future with hope and passion. 49

Bart∏omiej Karolak, Paƒstwowa Wy˝sza Szko∏a Zawodowa w Kaliszu: „Stambu∏”, Turcja

Bart∏omiej Karolak, Higher Vocational State School of President Stanis∏aw Wojciechowski in Kalisz: „Istanbul”, Turkey

II MIEJSCEJan Obr´bskiPolitechnika ¸ódzka

„Nie przegap, prosze, tegoczasu – juz nigdy nie bedzietak potem...”.S∏owa te us∏ysza∏em w paêdzierniku, tu˝ na samym poczàtku

mojego rocznego stypendium Erasmus na Politechnice Wiedeƒ-

skiej w Austrii. Ich autora nie pami´tam. Jednak jego przes∏anie

bardzo szybko od˝y∏o w mojej pamići. Przywo∏ywa∏o je ka˝de

z niezapomnianych wra˝eƒ i doÊwiadczeƒ moich kolejnych

„wiedeƒskich” miesićy a dziÊ, ju˝ jako swoisty „weteran Era-

smusa”, rozumiem jego ma∏à tajemnic´…

Piszàc o znaczeniu Erasmusa, nale˝a∏oby zaczàç od jakiejÊ spójnej

definicji, kilku zwi´z∏ych s∏ów oddajàcych istot , charakter tego

programu. Jest to jednak niezmiernie trudne nie z powodu szer-

szego kontekstu czasowego, ale w∏aÊnie szczególnego miejsca,

jakie ten czas z pewnoÊcià zajmuje w moim ˝yciu. Bo jest to nie

tylko wspomnienie ciekawej podró˝y czy kilka zdanych egzami-

nów w indeksie. To szereg niezapomnianych prze˝yç, które w pe-

wien sposób majà osobnà przestrzeƒ w historii ludzi, którzy sko-

rzystali ze stypendium. To swoista konfrontacja, to doÊwiadczenie

naukowe, akademickie, j´zykowe. To równie˝ bardzo wa˝ne prze-

˝ycie w wymiarze kulturowym, spo∏ecznym, to˝samoÊciowym.

Trudno spieraç si´ o najistotniejszy wymiar w znaczeniu „moje-

go Erasmusa”. MyÊl´ zatem, ˝e rozwa˝ania mo˝na rozpoczàç,

nie pomijajàc mniej wa˝nych lub na wskroÊ oczywistych aspek-

tów moich studiów w ramach stypendium.

NajproÊciej jest mi zaczàç od aspektu akademickiego. Dzi´ki

programowi pozna∏em nowà uczelni´ o w∏asnej strukturze,

nowà form´ studiów, nowà metodologi´ nauczania. By∏o to

dla mnie tak˝e pewnym punktem odniesienia wzgl´dem mo-

SECOND PRIZEJan Obr´bskiTechnical University of ¸ódê

“Don’t miss it, please, – it willnever be the same after -wards…”These are the words that I heard in October, at the very begin-

ning of my year-long Erasmus study period at the Vienna Uni-

versity of Technology in Austria.

I don’t remember who said it. However, his message came

back to me in a flash, refreshing my memory. It was brought

back by each of the unforgettable impressions and expe-

riences that I had during my successive months in Vienna,

and today, as “an Erasmus veteran”, if you like, I understand

his little secret…

Writing about the meaning of Erasmus, one should start with

something like a coherent definition, a few concise words cap-

turing the essence, the nature of the Programme. This is, howe-

ver, extremely difficult, not because of a broader time span, but

precisely because of the special place that those times certain-

ly hold in my life.

Because it’s not only a memory of an interesting trip or a few

passed exams in my student record book. It’s quite a few unfor-

gettable experiences which have, in a way, a separate space

in the life stories of people who have been abroad on the

exchange. It’s a confrontation all of its own; it’s a scientific,

academic and linguistic experience. It’s also a very important

experience in its cultural and social dimensions and in terms

of one’s personal identity. It would be difficult to argue about

the crucial dimension of “my Erasmus”.

So I think that I could begin reflecting on this without over-

looking less important or indeed utterly obvious aspects of my

Erasmus study period.

,.

,

50 51

jej macierzystej Uczelni, jak i wzgl´dem siebie jako studenta.

Erasmus okaza∏ si´ dla mnie równie˝, w pewnym sensie, kon-

frontacjà mojej dotychczas zdobytej wiedzy z europejskimi

standardami akademickimi.

MyÊl´, ˝e wymusi∏ on na mnie pewien sposób adaptacji

w nowym Êrodowisku naukowym, gdzie funkcjonowa∏em.

Pomimo faktu, ˝e wspomniana adaptacja pozwoli∏a mi za-

czàç ˝yç – a w tym wypadku studiowaç - lokalnym ryt-

mem, studia mia∏y swój wyjàtkowy charakter. Dzi´ki sporej

dowolnoÊci w wyborze poszczególnych przedmiotów mo-

g∏em poÊwićiç si´ obszarom moich naukowych zaintere-

sowaƒ. Owa dowolnoÊç umo˝liwia, moim zdaniem, odkry-

wanie fascynujàcych tematów studiów i badaƒ, które mo-

g∏yby zostaç zignorowane lub cz´sto niezauwa˝alne dla

studentów podà˝ajàcych wed∏ug narzuconego i jednolite-

go planu studiów.

W moim przypadku Erasmus pozwoli∏ mi odkryç i poznaç dzie-

dziny, które chcia∏bym zawrzeç w przysz∏ej pracy magisterskiej.

Ponadto jeden z wyk∏adowców – Prof. Werner Brenner zapro-

ponowa∏ mi uczestnictwo w projekcie badawczym prowadzo-

nym w jego Instytucie.

By∏a to wspania∏a naukowa przygoda i doÊwiadczenie, które da-

∏o mi odrobin´, tak niezb´dnego dziÊ m∏odym adeptom nauki,

poczucia faktycznej przydatnoÊci, jak równie˝ satysfakcj´ z osià-

gni´tych celów wspomnianej inicjatywy.

W koƒcu, dzi´ki studiom i pracy badawczej wÊród przysz∏ych in-

˝ynierów mechaników, fizyków, elektroników czy chemików,

pozna∏em nauk´ jako si∏´ opierajàcà si´ na indywidualnych

ludzkich umiej´tnoÊciach, wiedzy i talentach, które wspó∏pracu-

jà razem w ramach wspólnych przedsi´wzi´ç. Wnioskowaç

mo˝na wić, ˝e dobro nauki nie wymaga dziÊ izolacji badaczy

w laboratorium, lecz wrćz przeciwnie - potrzebuje zacieÊnionej

wspó∏pracy, otwarcia si´ na inne dziedziny, na inny sposób ro-

zumowania, naukowego podejÊcia, na innà „kultur´” naukowà.

Zrozumia∏em tak˝e, jak wa˝ny jest aspekt mi´dzynarodowej

The easiest way for me is to start with the academic dimension.

Thanks to the Programme, I got to know a new university with

its own structure, a new form of study, a new teaching metho-

dology. This was also a sort of reference point for me, in relation

to my home university as well as me as a student. Erasmus

meant as well, in a way, confronting the knowledge I had

gained so far with European academic standards.

I think that it forced me to adapt in a certain way to my new aca-

demic environment. Even though, once adapted, I could start li-

ving – or, in this case, studying – to local rhythm, my studies

were a unique experience in its own right. With considerable

freedom in choosing individual courses, I could devote myself to

studying the areas of my research interests. This freedom enables

you, in my opinion, to discover fascinating topics for study and

research which might otherwise be ignored or are often invisible to

students following a pre-defined and uniform study programme.

Paulina Fiuk, Politechnika Szczeciƒska: „Barcelona”

Paulina Fiuk, Szczecin University of Technology: ”Barcelona”

wspó∏pracy badawczej, nie tylko na p∏aszczyênie czysto akade-

mickiej, ale i zawodowej.

„…Wiesz, oni wymyÊlili to, tego Erasmusa, bo bali si´, ˝e my

w przysz∏oÊci nie wytrzymamy tych wszystkich napi´ç, uprze-

dzeƒ, tego tempa… Bali si´, ˝e b´dzie kolejna wojna Êwiato-

wa…”. S∏owa te pad∏y podczas pewnej za˝artej dyskusji wÊród

studentów Erasmusa w akademiku na Pfeilgasse, gdzie mieszka-

∏em. Choç nie jestem w stanie jednoznacznie ustosunkowaç si´

do nich, wysuwajà one jednak s∏usznà tez´ o bardzo szerokim

znaczeniu kulturowym i spo∏ecznym programu.

Przywo∏ujàc mój osobisty przypadek - mia∏em okazj´ mieszkaç

w kraju, który jako „starszy brat” w strukturze Unii Europejskiej,

móg∏ dostarczyç mi, Êwiadkowi tak niedawnej akcesji Polski

z 1 maja 2004 roku, szeregu pozytywnych przyk∏adów funkcjo-

nowania we Wspólnocie. Pozna∏em efekt bardzo dobrej orga-

nizacji paƒstwa, spo∏eczeƒstwa. UÊwiadomi∏o mnie to w kilku

tak kluczowych kwestiach, ju˝ dziÊ tak mi oczywistych, jak

np. segregacja odpadów.

Jednak wspominajàc o oddzia∏ywaniu na mnie spo∏eczeƒstwa

lokalnego, nie mo˝na pominàç olbrzymiego kontaktu ze Êrodo-

wiskiem mi´dzynarodowym, g∏ównie akademickim. By∏o to nie-

opisane doÊwiadczenie, nie tylko j´zykowe, towarzyskie czy ku-

linarne. MyÊl´, ˝e w∏aÊnie dotknićie dalekiej nam dotàd kultu-

ry poprzez zwyk∏y kontakt z ludêmi, wynikajàcy z ogólnej ak-

ceptacji i chći poznania, jest jednà z najwi´kszych zas∏ug pro-

gramu. Erasmus by∏ dla mnie i dla wielu znanych mi stypendy-

stów swoistà „synergià” poznawania „naszych”, ró˝nych od sie-

bie obyczajowoÊci, kultur, to˝samoÊci.

Zbli˝a∏o nas to do siebie, kszta∏tujàc w niektórych zalà˝ek to˝-

samoÊci europejskiej. Jest to jednak bardzo trudne, gdy˝ jako

spo∏eczeƒstwo Europy wszyscy mamy w swojej ÊwiadomoÊci nie

tylko wynios∏y dorobek naszej kultury, ale i przez wieki obecnà

w niej wojn´, ucisk i nienawiÊç, które ten dorobek regularnie

niszczy∏y. Historia daje nam poza tym poczucie pewnej identy-

fikacji, orientacji. Niestety dyskusja nad wspólnà historià poru-

In my case, Erasmus gave me a chance to discover and study

the areas which I would like to cover in my future Master’s

thesis. Moreover, one of the lecturers, Prof. Werner Brenner,

invited me to participate in a research project carried out at his

Institute. This was a wonderful scientific adventure and expe-

rience which gave me at last a little bit of a sense of real use-

fulness, that junior researchers need so much nowadays, as well

as satisfaction from achieving the objectives of the initiative.

Finally, thanks to the studies and research work among future

mechanical engineers, physicists, electronic engineers or

chemists, I developed a sort of scientific awareness. I discovered

science as power based on individual human skills, knowledge

and talents which work together in joint projects. Thus one

could conclude that what we need nowadays in the best inte-

rests of science is not the isolation of researchers in a laborato-

ry but, on the contrary, closer cooperation, openness to other

areas, to a different way of thinking, a different scientific

approach, to a different research “culture”. I also came to recog-

nise the key role of international cooperation in research, not

only in purely academic terms, but also in professional terms.

“…You know, they invented this, this Erasmus, because they

feared that in the future we wouldn’t cope with all those ten-

sions, prejudices, this fast pace … they feared that we would

have another world war…”. These are the words that I heard du-

ring a fierce discussion among Erasmus students in the student

dorm in Pfeilgasse, where I lived. Though I can’t take an explicit

stance on this statement, it puts forward a justified thesis about

a very broad cultural and social meaning of the Programme.

Referring to my personal experience – I had an opportunity

to live in the country which, as “an elder brother” within

the European Union structure, could provide me, as a witness

to the recent accession of Poland on 1 May 2004, with

a number of positive examples of how to function in the

Community. I saw what could be achieved through very

good organisation of the state and society. This enlightened

me about a few key issues, which are already so obvious

to me today, such as e.g. waste segregation.

52 53

sza zazwyczaj problem zró˝nicowania pami´ci, zró˝nicowania

obrazu przesz∏oÊci. Jednak trzeba mieç wiedz´ i odwag´, by od-

ró˝niç jà i broniç od czystego historycznego fa∏szu, który jest

jeszcze wcià˝ obecny wÊród historycznych interpretacji. By∏o

to dla mnie spostrze˝enie nadzwyczaj trudne, czasem nawet

bolesne, ale mimo wszystko bardzo kszta∏càce. Wielu z nas,

„erasmusowców”, pomimo bolesnych kart historii, którà tworzy-

li przecie˝ jeszcze nasi dziadkowie by∏o w stanie odwa˝yç si´

na dialog, na braterstwo.

Poruszy∏em wczeÊniej problem to˝samoÊci. MyÊl´, ˝e wielu - tak

jak ja – wyodr´bni∏o w sobie ÊwiadomoÊç przynale˝noÊci

do spo∏ecznoÊci europejskiej, do Êwiata. Ryszard KapuÊciƒski

w „Wojnie czy dialogu” pisze o tej to˝samoÊci: „To jest w tej

chwili nasza najs∏absza to˝samoÊç, niejako to˝samoÊç in-spe, ale

w przysz∏oÊci wszyscy b´dziemy zmierzaç w tym kierunku”.

Zgadzam si´ równie˝ z autorem, ˝e cz∏owiek posiada ró˝ne to˝-

samoÊci, które zale˝à od sytuacji i momentu ˝ycia. Jako „era-

smusowiec” poczu∏em tak˝e si∏´ swojej narodowej, rodzimej

to˝samoÊci, która pozostawa∏a dla mnie niejako niezauwa˝alna

w moim dotychczasowym, rodzimym Êrodowisku.

However, speaking about the impact of the local community

on me, I could not overlook the overwhelming intensity

of contact with the international, mainly academic, communi-

ty. This was an indescribable experience, not only in linguistic,

social or culinary terms. I think that it’s exactly the touch

of a previously distant culture through normal contact with

people, resulting from general acceptance and curiosity

to meet them, that is one of the greatest merits of the Pro-

gramme. To me, as well as to many other exchange students

that I know, Erasmus meant “synergy” in discovering “our” –

distinct – customs, cultures and identities.

This brought us closer to one another, planting in some of us

the germ of European identity. This is, however, very difficult

because, as European society, we all keep in our minds not on-

ly the lofty achievements of our culture, but also wars, oppres-

sion and hatred which were present there for centuries, regu-

larly undermining these achievements. History also gives us

a sense of identification, orientation. Regrettably, any dis-

cussion on our common history usually raises the problem

of how much our memories and pictures of the past differ

from one another. However, one should have the knowledge

and courage to distinguish it from, and protect it against,

outright historical falsehood which is still present among

historical interpretations. This was an observation which

I found extremely difficult to accept, sometimes even painful

but, despite everything, one that I learned a lot from. In spite

of the painful chapters in history, which indeed were still writ-

ten by our grandfathers, many of us, Erasmus students, found

the courage to have a dialogue, to forge brotherhood.

Earlier on I mentioned the issue of identity. I think that many

students, like me, “singled out” in themselves a sense of belon-

ging to European society, to the world. Here’s what Ryszard

KapuÊciƒski writes about this identity in his book “War or Dia-

logue”: “This is now our weakest identity, a prospective identity,

as it were, but in the future we will all be heading in that direc-

tion”. I also agree with the author that man has different iden-

tities, depending on the situation and moment in life.

J´drzej Górski, Politechnika Wroc∏awska:

„Grenada – bia∏e domy”, Hiszpania

J´drzej Górski, Wroc∏aw University of Technology:

“Grenada – white houses”, Spain

Podsumowujàc kulturowà wartoÊç programu, warto zwróciç

uwag´, ˝e otwiera on niejako umys∏, ÊwiadomoÊç, ale i naszà

narodowà dum´ na nowe argumenty – na argumenty, które

zwyci´˝y∏y 50 lat temu przy uk∏adaniu podwalin struktury dzi-

siejszej Europejskiej Wspólnoty.

Erasmus zapoczàtkowa∏ w moim przypadku, jak i z pewnoÊcià

w wielu innych, kilka bardzo silnych przyjaêni, które przetrwa∏y

do dzisiaj. Przyjaênie te przywo∏ujà moje „wiedeƒskie” dni, wy-

zwalajà ma∏à t´sknot´ schowanà gdzieÊ mi´dzy dobrymi wspo-

mnieniami.

Smak ˝ycia” – film Cédrica Klapischa przedstawia bardzo traf-

nie, zarówno swoim tytu∏em, jak i treÊcià, obraz stypendium

Erasmus na przyk∏adzie rocznego pobytu m∏odego Francuza –

Xaviera w Barcelonie. Xavier mówi wtedy: „Jestem Francuzem,

jestem W∏ochem. Jestem taki jak Europa, jestem ba∏aganem!”.

Rok póêniej przechadza si´ ulicami Pary˝a i w ma∏ej knajpce za-

uwa˝a rozbawionà grupk´ zagranicznych studentów, co wy-

zwala w nim ogromny sentyment, który te˝ osobiÊcie bardzo

cz´sto odczuwam. To sentyment do przygody, do poznania,

do przyjaêni, czasem nawet do beztroski, które bez wàtpienia

da∏ mi Erasmus.

W koƒcu da∏ mi poznaç moje w∏asne ˝ycie, którego „smaku”

z pewnoÊcià nigdy nie zapomn´.

As an Erasmus student, I also felt the power of my own natio-

nal, or native, identity which remained invisible, as it were,

in my home environment earlier on.

Summing up the cultural value of the Programme, it is worth

emphasising that it opens up, so to speak, our mind, con-

sciousness, but also our national pride to new arguments –

arguments that won 50 years ago when foundations were laid

for the structure of today’s European Community.

In my case and certainly in many other cases, Erasmus started

up firm friendships which have survived until the present day.

These friendships revive memories of my days in Vienna, evoke

the feeling of little longing hidden somewhere among good

memories.

“L’auberge Espagnole”*, Cédric Klapisch’s film, presents –

through both its title and content – a very accurate picture

of life during an Erasmus exchange, taking as an example

a young Frenchman, Xavier, who spends one year in Barcelona.

Xavier says then: “I’m French, I’m Italian. I am like Europe, I am

a real mess!”. A year later, he is walking the streets of Paris

and sees a group of amused foreign students in a small café,

and this fills him with an overwhelming longing, which I very

often feel myself. This is a longing for adventure, a longing

to discover the world, a longing for friendship, and sometimes

even for carefree existence which Erasmus did undoubtedly

give me.

Finally, it gave me a chance to discover my own life, “the taste”

of which I will certainly never forget.

54 55

FRAGMENTY WYRÓ˚NIONYCH ESEJÓW

Faustyna GoszczyƒskaPaƒstwowa Wy˝sza Szko∏a Zawodowa w Tarnowie

„Niekoniecznie trzeba chodzic utartymi szlakami”KiedyÊ us∏ysza∏am, ˝e semestr sp´dzony na uczelni zagranicznej

daje wićej ni˝ pi´ç lat studiów na najbardziej utytu∏owanym uni-

wersytecie w kraju. Teraz rozumiem, ˝e taki pobyt to coÊ wićej

ni˝ tylko zwi´kszenie swojej atrakcyjnoÊci na rynku pracy w do-

bie „wyÊcigu szczurów” i nieustannej walki o sto∏ki. To po pro-

stu coÊ, co wyciska na cz∏owieku niezatarte pi´tno, co zmienia

jego spojrzenie na Êwiat i co sprawia, ˝e powraca on, b´dàc in-

nà osobà, wzbogaconà o doÊwiadczenie, jakiego nikt i nic nie

jest mu w stanie odebraç i które b´dzie procentowaç póêniej

przez ca∏e ˝ycie.

W odpowiedzi na pytanie o krótkie podsumowanie mojego po-

bytu na stypendium Erasmusa, pos∏u˝y∏abym si´ bardzo pro-

stym równaniem: nale˝y wybraç z ˝ycia studenckiego to, co naj-

lepsze, dodaç do tego mnóstwo wspania∏ych przygód, pomno-

˝yç przez nieskoƒczenie wiele zdobytego doÊwiadczenia, a wy-

nik podnieÊç do kwadratu.

Ja, dzi´ki temu wyjazdowi, odnalaz∏am siebie, utwierdzi∏am si´

w przekonaniu, ˝e podró˝e kszta∏cà, zrozumia∏am, ˝e dà˝àc

do celu, niekoniecznie trzeba chodziç utartymi szlakami, a naj-

wa˝niejsze w ˝yciu jest ciàg∏e rozwijanie swojej osobowoÊci,

zdolnoÊci i umiej´tnoÊci.

EXCERPTS OF HONOURABLE MENTIONED ESSAYS

Faustyna GoszczyƒskaHigher Vocational School in Tarnów

”We don’t necessarily need tofollow the beaten track”I heard once that a semester spent at a foreign university gives

you more than five years of study at the most renowned uni-

versity in your own country. Now I understand that such a pe-

riod abroad means more than just boosting your attractiveness

in the labour market in the age of “the rat race” and the endless

jockeying for positions. It simply leaves an indelible mark

on you, changes your perception of the world, and makes you

a different person when you return home, enriched with

experience that nobody and nothing can ever take away from

you and that will pay off later throughout your life.

To sum up briefly my Erasmus exchange, I would use a very

simple equation: choose what’s best in student life, add lots

of wonderful adventures, multiply it by an infinite amount

of experience gained, and square the result.

As for my personal experience, the exchange helped me to

discover my own identity, confirmed my belief that travel

broadens the mind, and made me realise that we don’t neces-

sarily need to follow the beaten track when pursuing our aim,

and that what matters most in life is continuous development

of our personality, abilities and skills.

Agnieszka KiepuszewskaAkademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu

„Nieistotny jest kolor skóry”Ten, kto zasmakuje owoców Morza Âródziemnego i win

ze s∏onecznej Toskanii, nie b´dzie oglàda∏ si´ na hambur-

gery i cola-col´. Temu, kto raz zachwyci si´ widokiem

oÊnie˝onych szczytów Etny, nie wystarczy potem oglàda-

nie krajobrazów w kolorowych pismach. A ten, kto odczu∏,

˝e ka˝dym innym cz∏owieku bije takie samo serce i nie-

istotne sà kolor skóry, odmienna kultura (czasem bogatsza

od europejskiej), a w koƒcu Bóg, który jest jeden, nigdy

nie b´dzie nosi∏ w sobie nienawiÊci. B´dzie pragnà∏ dobra

dla siebie i innych. B´dzie szanowa∏ i ceni∏ hojnoÊç ˝ycio-

dajnej natury.

Erasmus oznacza dla mnie wyp∏ynićie z bezpiecznej zatoki

uczelni (w moim przypadku Akademii Muzycznej w Pozna-

niu) i domu rodzinnego na pe∏ne morze. Nie tylko na kilka

miesićy, ale ju˝ na ca∏e ˝ycie. Wciàgnàç kotwic´, z ca∏à

ÊwiadomoÊcià niebezpieczeƒstw, zmiennoÊci wiatru, skwaru,

deszczu i burz.

Muzyka nie zacz´∏a si´ od Bacha, Mozarta, Chopina. Muzy-

ka istnia∏a od zawsze. Dla mnie czas odkrywania bia∏ych

plam na mapie muzycznego Êwiata rozpoczà∏ si´ na dobre

tu, we W∏oszech. Bo z dystansu podró˝nika, t´skniàcego

za Ojczyznà, rodzi si´ pragnienie opowiadania o pi´knie

swojego kraju rodzinnego, roÊnie ch´ç do szerzenia jego s∏a-

wy na ca∏y Êwiat.

I nie zgadzam si´ z opiniami malkontentów, którzy twierdzà,

˝e w ˝y∏ach m∏odych ludzi nie p∏ynie ju˝ mi∏oÊç do Ojczyzny,

do jej przesz∏oÊci, bogactwa, i wielkoÊci. Udzia∏ w programie

Socrates – Erasmus daje nam mo˝liwoÊç rozszerzenia nie

tylko horyzontów swojej wiedzy i kultury, ale rodzi te˝ g∏ód

poznawania i kochania tego, co rodzime, co tkwi g∏´boko

w nas.

Agnieszka KiepuszewskaIgnacy Jan Paderewski Academy of Music in Poznaƒ

”Colour of the skin doesn’treally matter”Those who have tasted Mediterranean seafood and wines

of sunny Tuscany will not even look at hamburgers and coca-

cola. Those who have at least once admired the view of snow-

capped peaks of Mount Etna will not settle then for pictures

of landscapes in colourful journals. And those who have felt

that another man’s heart is just the same as theirs, and then

that the colour of the skin, a different culture (sometimes richer

than European) don’t really matter, and finally that there

is only one God (despite the variety of religions), will never

carry hatred in their heart. They will respect and appreciate

the generosity of life-giving nature.

For me, Erasmus means sailing out from the safe heaven of your

university (in my case, the Academy of Music in Poznaƒ), your

family, into the open sea. Not only for a few months, but for

your whole life. Weighing the anchor, fully aware of dangers,

variable winds, scorching heat, rain and storms.

Music did not begin with Bach, Mozart, Chopin. Music has

always been there. For me, this period of discovering unchar-

ted territories on the map of the world of music has really

begun here, in Italy. Because when you are far away, a travel-

ler missing his Homeland, the distance evokes a yearning to tell

others about the beauty of your native country, to spread its

fame across the world.

And I don’t agree with malcontents who say that we, young

people, no longer have the love of our Homeland, for its

past, richness and greatness, running in our blood. Partici-

pation in the Socrates/Erasmus Programme does not only

give us an opportunity to broaden our knowledge and cul-

tural horizons, but also evokes the thirst to discover and

love what’s native for us, what lies deep within us.

,

56

Agnieszka MartynAkademia Rolnicza w Lublinie

„Zaczel∏am ufac swoim umiejetnosciom i zdolnosciom”Przygotowujàc si´ do wyjazdu cieszy∏am si´, e spe∏nia si´ jed-

no z moich marzeƒ z dzieciƒstwa o studiowaniu, mieszkaniu

we Francji, o którym cz´sto wspomina∏am mamie przy kolacji.

Ponadto by∏a to bezcenna lekcja ˝ycia, która nauczy∏a mnie

samodzielnoÊci, odpowiedzialnoÊci, zdyscyplinowania, otwar-

toÊci wobec ludzi. Pokona∏am swojà nieÊmia∏oÊç, kompleksy,

zacz´∏am ufaç swoim umiej´tnoÊciom i zdolnoÊciom.

Ogólnoeuropejski program wymiany studenckiej Erasmus

otworzy∏ mi nowe perspektywy rozwoju zawodowego, inte-

lektualnego oraz kulturowego zarówno w kraju jak i we Fran-

cji. Erasmus doda∏ mi pewnoÊci siebie oraz si∏ w realizacji no-

wego celu, jakim by∏o uzyskanie dyplomu francuskiej uczelni

wy˝szej. Dlatego rozpocz´∏am podyplomowe studia z bio-

technologii ˝ywnoÊci Procédés Biotechnologique et Alimen-

taires, otrzymujàc magisterium francuskie DEA

(Diplôme d’Etudes Approfondies - Master’s Degree). Odby∏am

szeÊciomiesi´czny sta˝ w laboratorium oraz w przemyÊle mle-

czarskim, zdobywajàc cenne doÊwiadczenie, wiedz´ i kontak-

ty, które wykorzystuje w pracy naukowej. Obecnie studiuj´

na II roku studiów doktoranckich w Akademii Rolniczej w Lu-

blinie oraz na uczelni francuskiej ENSAIA - INPL Nancy.

Agnieszka MartynAgricultural University in Lublin

”l gained confidence in myskills and abilities”Making arrangements for the trip, I was happy that one

of my childhood dreams, my dream of studying and living

in France, which I would often tell my mum about at

dinner, was coming true.

Besides, it is an invaluable lesson in life which taught me to be

independent, to have a sense of responsibility and discipline,

and to be open to people. I overcame my shyness, got over my

complexes, and I gained confidence in my skills and abilities.

Erasmus, a pan-European student exchange programme, opened

up for me new prospects of professional, intellectual and cultu-

ral development, both within my own country and in France.

It boosted my self-confidence and gave me strength to pursue

my new aim of gaining a diploma of a French university. So I

enrolled on a postgraduate programme in food biotechnology,

Procédés Biotechnologique et Alimentaires, and obtained

a French Master’s degree – DEA (Diplôme d’Etudes Approfondies).

I did a six-month placement in a laboratory and in the dairy in-

dustry, gaining valuable experience and knowledge, and making

contacts, which I now use in my research work. Now I am in the

second year of my doctoral studies at the Agricultural University

in Lublin and at the French university ENSAIA - INPL in Nancy. 57

Maria WojciechowskaUniwersytet Warszawski

„Budowac zgode i porozumieniemiedzy ludzmi ”Nale˝´ do grona erasmusów: kr´gu ludzi, których ∏àczà

wspólne doÊwiadczenia tego stypendium. Nawet, jeÊli si´

wczeÊniej nie spotkaliÊmy, wydaje mi si´, ˝e da si´ odczuç

mi´dzy nami pewnà wi´ê. Wiemy, co to znaczy wyjechaç na

studia za granic´, spotkaç si´ z ró˝nymi ludêmi, zobaczyç,

jak ˝yje si´, uczy i pracuje gdzie indziej ni˝ u nas. Wiemy, co

to znaczy podjàç wyzwanie!

Erasmus to nauka. Taka szko∏a ˝ycia. MyÊl´, ˝e uczy otwar-

toÊci, zbli˝a, buduje wspólnot´ przyjació∏ i znajomych,

sprzyja porozumiewaniu si´ i zrozumieniu kultur. Ju˝ na za-

wsze pozostaje w cz∏owieku t´sknota za tym, co si´ prze˝y-

∏o i nadzieja na ponowne spotkania. Erazm z Rotterdamu

pochwali∏by takie rodzàce si´ mi´dzy uczestnikami „republi-

kaƒskie cnoty”, jak zami∏owanie do wiedzy, moralnoÊç,

otwarcie na innych, które majà, w duchu irenistycznym, bu-

dowaç zgod´ i porozumienie mi´dzy ludêmi.

Erasmus to soczewka Êwiata, dzi´ki której mo˝na zobaczyç

kalejdoskop ludzi i ich kultur. Mog∏abym chyba teraz uczyç

si´ i pracowaç gdziekolwiek bàdê na Êwiecie. Nawet co-

dzienna rutyna zakupów albo te˝ cz´ste alarmy przeciwpo-

˝arowe w akademiku (koƒczàce si´ szcz´Êliwie!), by∏y Êwiet-

nà okazjà do pog∏´biania wi´zi i nauki. Wycieczki! Ludzie!

Spacery! Kolacje!

Odbieranie poczty w recepcji akademika! Liczenie zajàców

biegajàcych po kampusie! Wieczory na trawniku lub na ∏aw-

ce sp´dzane na niekoƒczàcych si´ rozmowach i dyskusjach

Êwiatopoglàdowych! Wspólna nauka przed egzaminami

i wspólne projekty! Erasmus to wszechstronne kszta∏cenie.

Ogromne, cenne doÊwiadczenie.

Maria WojciechowskaWarsaw University

”To maintain harmony and un-derstanding between people”I have joined the Erasmus club: a circle of people who have

a sense of community and affinity through their shared Era-

smus experience. Even if we have never met before, we do,

it seems to me, feel a certain bond with one another. We know

what it means to go abroad for a period of study, to meet

different people, to see how people live, learn and work else-

where. We know what it means to take up a challenge!

Erasmus is about learning. A school of life, if you like. I believe

that it teaches you to be open, brings people closer to one ano-

ther, builds a community of friends and acquaintances, furthers

communication and understanding between cultures. With the

strong bonds thus created, the longing for what you expe-

rienced and the hope to meet the people again settles in your

heart for ever. Erasmus of Rotterdam would praise “republican

virtues” emerging among us, participants, such as knowledge,

morality and openness to others, which, in the irenic spirit, are

to maintain harmony and understanding between people.

Erasmus is the lens of the world through which you can see

a kaleidoscope of people and their cultures. Now, I think,

I could study and work anywhere in the world and go on

learning in the same way. Even everyday routine shopping

or frequent fire alarms in the student dorm (with a happy

ending!), were an excellent opportunity to forge closer bonds

and learn. Trips! People! Walks! Dinners!

Picking up mail at the reception in the dorm! Counting hares

running around the campus! Evenings we spent on the lawn or

the bench, chatting and discussing our outlook on life for en-

dless hours. Studying together for exams and planning joint

projects! Erasmus gives you an all-round education. A great va-

luable experience.

Aleksandra Larek, Uniwersytet Me-dyczny w Poznaniu: “Sokrates zbli-˝a ludzi” – Frankfurt nad Menem,Niemcy.Aleksandra Larek, Poznaƒ Universityof Medical Sciences: “Socratesbrings people closer together”,Frankfurt am Main, Germany.

,,,

,, -

,

,,,

58

Bartek WoêniakPolitechnika Szczeciƒska

„Taki wyjazd zmniejsza swiat”Pami´tam, ˝e po powrocie z rocznego pobytu w Irlandii, kiedy

poszed∏em odwiedziç mojego przyjaciela (który notabene rów-

nie˝ by∏ na wymianie, ale w Danii), do rozmowy przy∏àczy∏ si´

jego tata i zapyta∏ mnie: „Jak wra˝enia?”. Na co ja odrzek∏em:

- Âwietnie. Nigdy wczeÊniej nie mia∏em okazji tak d∏ugo miesz-

kaç poza domem, nie wspominajàc ju˝ o zagranicy…

Wtedy on doda∏:

- Taki wyjazd „zmniejsza Êwiat”, co?

D∏ugo zastanawia∏em si´, dlaczego akurat ten fragment na-

szej rozmowy tak bardzo zapad∏ mi w pami´ç – najwidocz-

niej w tych s∏owach jest wiele prawdy. Wyjazd na wymian´

zagranicznà faktycznie „zmniejsza Êwiat” – i to jeszcze jak

zmniejsza (...).

Kiedy zastanawiam si´ nad tym wszystkim, co prze˝y∏em

podczas wymiany zagranicznej, myÊl´: Erasmus znaczy dla

mnie poznanie. Poznanie przede wszystkim samego siebie

i zyskanie odwagi, aby stanàç twarzà w twarz z nowà, nie-

znanà rzeczywistoÊcià, która niesie wyzwania i nierzadko

k∏opoty, ale równoczeÊnie potrafi bardzo sowicie wynagro-

dziç za podj´te trudy.

W koƒcu ktoÊ kiedyÊ powiedzia∏, e ludzie bojà si´ tylko tego, co

nieznane…, a Erasmus pozwala poznaç bardzo wiele…

Bartek WoêniakSzczecin University of Technology

“A trip like this makes the world smaller”I remember that, when I was back after my year-long stay

in Ireland, I went to see my friend (who, incidentally, was also

on the exchange, but in Denmark). His father joined in the

conversation and asked me about my impressions. I said:

- It was great. Before that I’ve never had the chance to live

so long away from home, still less abroad …

Then he added:

- A trip like this “makes the world smaller”, doesn’t it?

I was pondering for quite a while why it was just that bit

of our conversation that stuck so firmly in my memory –

clearly, there is a great deal of truth in these words. Going

abroad on an exchange does indeed make the world smaller

– so much smaller (…)

...Looking at all my experiences during the exchange, I think

that, for me, Erasmus is about “discovering”. Discovering, first

of all, my own identity, and finding courage to face a new,

unknown reality that brings challenges and, not infrequently,

problems, but at the same time a reality that can reward you

generously for the effort you have taken.

…Finally, someone said once that people fear only the

unknown…, and Erasmus gives you a chance to discover so

much…

59Aleksandra B∏aszkiewicz, Akademia Wychowania Fizycznego we Wroc∏awiu: „Mi´dzynarodowe auto Socrates” – Bratys∏awa, S∏owacja.

Aleksandra B∏aszkiewicz, University School of Physical Education in Wroc∏aw: „International ‘Socrates’ car”, Bratislava, Slovakia

Marta ZieleƒDolnoÊlàska Szko∏a Wy˝sza Edukacji

Towarzystwa Wiedzy Powszechnej we Wroc∏awiu

„Nic mnie juz nie zaskoczy”Stypendium teraz jest dla mnie wszystkim. ¸àczy w sobie z∏e

i dobre chwile. Uczy mnie cierpliwoÊci, pokory. Dzi´ki doÊwiad-

czeniom, jakie tutaj zdoby∏am, jestem silniejsza. Czasami,

w przyp∏ywie nadmiaru ego, wydaje mi si´, ˝e po tym wszyst-

kim nic mnie ju˝ nie zaskoczy.

Erasmus jest dla mnie przede wszystkim szansà. Nie tylko

z uwagi na atrakcyjny wpis w CV. Bo przecie˝ absolwentom kie-

runków humanistycznych nie jest teraz ∏atwo.

Teraz stypendium jest dla mnie wszystkim. Traktuj´ je powa˝nie.

Chc´ „wycisnàç” z tego czasu jak najwi´cej, by po powrocie do

Polski móc spokojnie spojrzeç sobie w twarz z przekonaniem, ˝e

nie zmarnowa∏am ani minuty.

Marta ZieleƒUniversity of Lower Silesia of the Association

for the Advancement of Education in Wroc∏aw

“Nothing will ever surprise me anymore”My exchange is everything to me now. I have my bad as well as

good times here. I am learning to be patient, humble. Thanks to

the experience that I’ve gained here, I am stronger. Sometimes,

with a sudden boost to my ego, it seems to me that, after all

this, nothing will ever surprise me anymore.

For me, Erasmus is, first of all, an opportunity. Not only for

an interesting item in my CV. As indeed those who graduate

in humanities don’t really have an easy time now.

Now the exchange is everything to me. I am serious about it.

I want to make the most of this time so that, when I am back

in Poland, I can easily look into my own eyes and be sure that

I didn’t waste time.

,.

60 61

Erasmus w filmie

W 2002 r. francuski re˝yser Cedric Klapisch nakrći∏ komedi´

pt. „L’Auberge espagnole” o mi´dzynarodowej grupie studen-

tów Erasmusa, przebywajàcych na rocznym stypendium

w Barcelonie. Razem mieszkajà, uczà si´, bawià i próbujà inte-

growaç z otoczeniem. G∏ówny bohater, 27-letni Pary˝anin Xa-

vier, ponadto W∏och, Angielka, Duƒczyk, Belgijka, Niemiec

i Hiszpanka – postacie Klapischa stanowià kulturowà mieszan-

k´ wybuchowà. Film zosta∏ entuzjastycznie przyj´ty przez m∏o-

dà widowni´ i do tej pory jest cz´sto pokazywany np. w czasie

studenckich imprez zwiàzanych z programem Erasmus, ale ma

te˝ swoich krytyków, którzy podnoszà fakt, ˝e komedia doty-

czy g∏ównie towarzyskiego aspektu udzia∏u w programie, a po-

mija kwestie merytoryczne i akademickie. Film Cedrica Klapi-

scha by∏ dystrybuowany w polskich kinach w 2003 r. pod zmie-

nionym tytu∏em „Smak ˝ycia”.

Erasmus w Internecie

Internet jest dla Erasmusa bardzo wa˝nym kana∏em informa-

cyjnym – dzi´ki niemu stypendyÊci szybko docierajà do szcze-

gó∏owych informacji o uczelniach przyjmujàcych, zapoznajà

si´ ze wspomnieniami i radami swoich poprzedników, rezerwu-

jà miejsce w akademiku lub korespondujà z koordynatorami

programu.

Jednak studenci Erasmusa potrafià wykorzystywaç Internet

w jeszcze bardziej twórczy sposób. Jednym z najciekawszych

Erasmus in film

In 2002 Cedric Klapisch, a French film director, made a come-

dy entitled „L’Auberge espagnole” (the English title: “Pot Luck”)

about a multinational group of Erasmus students on a year-

long exchange in Barcelona. They live, learn, have fun and try

to integrate with their environment together. The main cha-

racter, 27-year old Xavier, and an Italian, an English girl,

a Dane, a Belgian girl, a German and a Spanish girl –

Klapisch’s characters are a highly explosive cultural mixture.

The film was enthusiastically received by the young audience

and has been often shown to date, for example, during

student events linked with the Erasmus Programme; however,

some criticise the comedy for the fact that it centres mainly

around the socialising aspect of the participation in the Pro-

gramme and disregards content-related and academic mat-

ters. Cedric Klapisch’s film was distributed in Polish cinemas

in 2003 under a changed title “Smak ˝ycia” (The Taste of Life).

Erasmus in the Internet

The Internet is a very important information channel for

Erasmus – it is via this channel that Erasmus students find

quickly detailed information about hosting institutions, have

access to their predecessors’ accounts of experiences and

advice, book rooms in student hostels or correspond with

Programme Coordinators.

However, Erasmus students can use the Internet in an even

more creative way. One of the most interesting projects which

JAK JEST POSTRZEGANY ERASMUS?KILKA PRZYK¸ADÓW

HOW IS ERASMUS PERCEIVED? SOME EXAMPLES


SSzzaabboollccss BBookkooddiiKoordynator Programu Erasmus na W´grzech

Zawsze by∏em przekonany, ˝e Erasmus odgrywa wiodàcà rol´w budowaniu wspólnoty europejskiej. DwadzieÊcia lat tworzeniakontaktów i zaufania przez studentów i nauczycieli – nic nie mo-˝e w bardziej pozytywny sposób oddzia∏ywaç na naszà przysz∏oÊç. Zawsze nale˝y dà˝yç do znajdowania odpowiednich ram do stwo-rzenia jak najwi´kszej liczbie studentów mo˝liwoÊci doÊwiadczeniaczegoÊ, czego w inny sposób nie da si´ osiàgnàç. Podoba mi si idea Erasmusa. Program ten daje dziesiàtkom tysi cynajbardziej ambitnych studentów z naszych paƒstw okazj do prze-˝ycia zagranicà najbardziej ekscytujàcych kilku miesi cy w ich ˝yciu.Zawsze b´dà wspominaç jak to by∏o. Najpierw sà po prostu zmoty-wowani, potem doÊwiadczajà szoku w zetkni ciu z innà kulturà, abyna koniec przekonaç si , co oznacza bycie studentem w programieErasmus. Swój entuzjazm przywo˝à z powrotem do swoich rodzini wykorzystujà swojà wiedz´ dla dobra nas wszystkich. W∏aÊnie to sprawia, ˝e moja praca jest tak ciekawa i stymulujàca.

VVaanneessssaa LLaammbbrreecchhtt Dyrektor holenderskiej Narodowej Agencji Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

Dla mnie program Erasmus to znacznie wićej ni˝ tylko moja co-dzienna praca w charakterze dyrektora Narodowej Agencji Progra-mu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie” w Holandii. W mojej opinii Erasmus to przysz∏oÊç Europy. Dla wielu studentówstanowi on pierwsze zetknićie z innym systemem kszta∏ceniai z ˝yciem zagranicà z dala od rodziców i przyjació∏, a dla wi´kszo-Êci z nich jest to pierwszy raz, kiedy naprawd´ poznajà samych sie-bie. Znaczàca wi´kszoÊç studentów, którzy uczestniczyli w progra-mie Erasmus czuje, ˝e stali si´ bardziej samodzielni i nabrali wi´k-szej pewnoÊci siebie oraz ˝e nauczyli si´ lepiej rozumieç i doceniaçinnych ludzi i inne kultury. Erasmus poszerzy∏ ich horyzonty orazsprawi∏, ˝e sà oni o wiele bardziej zorientowani mi´dzynarodowo.Sà to wa˝ne aspekty, z których studenci ci b´dà czerpaç korzyÊciprzez ca∏e ycie. W wielu przypadkach b´dà bardziej sk∏onni wyje˝-d˝aç zagranic´, aby dalej si´ kszta∏ciç lub prowadziç badania.W szerszej perspektywie czasowej b´dzie to mia∏o korzystny wp∏ywna tworzenie zjednoczonej Europy. Podsumowujàc, dla mnie Erasmus to ucieleÊnienie idei i wizji zjed-noczonej Europy i codzienna praca.

SSzzaabboollccss BBookkooddiiCoordinator of the Erasmus Programme in Hungary

I was always convinced that Erasmus has a leading role in building the “European community”. 20 years of buildingcontacts and trust via students and teachers. Nothing elsecould have such a positive impact on our future. We always have to find a proper framework for giving the po-ssibility to as much students as possible to experience some-thing which cannot be gained otherwise.I like the idea of Erasmus. It offers the opportunity to ten-thousands of the most ambitious students in our countries to spend probably the best 4-5 months in their life abroad.They will always remember how it was. First, they are “justmotivated”, then “shocked by an other culture”, but after allthey will know what an “Erasmus student” mean. And theybring their enthusiasm back to their families, and use theirnew knowledge for the benefit of all of us.This is what makes my work so interesting and challenging.

VVaanneessssaa LLaammbbrreecchhtt Director of the Dutch National Agency for the Lifelong Learning Programme

Erasmus is not only my daily work as head of the Dutch Na-tional Agency: it means much more to me than work. Erasmus for me is the future of Europe. For many students thisis their first encounter with a different educational system, withliving abroad, away from their parents and friends and for mostof them it is also the first time they really get to know themse-lves. A large majority of students who have had an “Erasmusexperience” feel that they have become more self-reliant, feelmore self-confident and have a greater understanding of andappreciation for different people and cultures. Erasmus has broadened their horizons and made them more internationallyoriented. These are all important traits that students can bene-fit from for the rest of their lives. In many cases they will be more inclined to go abroad again in the future for further studies, research or work. In the long run, this will have a posi-tive effect on the creation of a single Europe.To sum it all up: for me Erasmus makes the idea an vision ofone Europe concrete and daily practice.

62

internetowych projektów, które wyros∏y „z urodzajnej, erasmu-

sowskiej ziemi” (cyt. za „Angorà” z 6.05.2007, s. 58), jest euro-

pejski magazyn online Cafebabel.com, redagowany po francu-

sku, angielsku, niemiecku, hiszpaƒsku, w∏osku, polsku (od lute-

go 2006 r.) i kataloƒsku. Jego pomys∏odawcami jest dwóch

W∏ochów, Adriano Farano i Nicola Dell’Arcipite, którzy przeby-

wali na stypendium erasmusowym w Strasbourgu. Autorzy

okreÊlajà stron´ jako „magazyn Europy”. - Ale uwaga! Nie cho-

dzi nam o instytucyjnà Europ´, o Europ´ dyrektyw i porzàdków.

Dla nas Europa oznacza przede wszystkim histori´ ludzi. Naszà

ambicjà jest dostarczenie czytelnikom informacji o zjawiskach

spo∏ecznych i politycznych widzianych europejskim okiem –

powiedzia∏ o projekcie Adriano Farano (cyt. jw.). Magazyn Ca-

febabel.com jest przygotowywany przez zespo∏y dziennikarzy

z oÊmiu krajów Europy, ∏àcznie liczy 650 wspó∏pracowników

w 22 miastach kontynentu, od Madrytu po Warszaw´, Brukse-

l´, Berlin i Pary˝. Miesi´cznie czy go 150 tys. internautów z ca-

∏ej Europy.

Od czerwca 2007 r. na stronie Cafebabel.com mo˝na tak˝e za-

∏o˝yç w∏asnego bloga. Wprawdzie blogów na temat Erasmusa

jest ju˝ w Internecie wiele, ale babelblog wydaje si´ wyjàtkowy

– tutaj mo˝na pisaç w kilku j´zykach jednoczeÊnie; wystarczy

poprosiç innych u˝ytkowników tej platformy internetowej, aby

pomogli w t∏umaczeniu.

Erasmus w CV

Jak wynika z badania VALERA Survey of Former Erasmus Stu-

dents 2005, 54% stypendystów programu dostrzega pozytywny

wp∏yw udzia∏u w Erasmusie na swojà póêniejszà karier´ zawo-

dowà (badanie obejmowa∏o studentów uczestniczàcych w wy-

mianie w roku 2000/01). Wprawdzie odsetek ten obni˝y∏ si´

w porównaniu do wyników badania studentów Erasmusa z ro-

ku 1994/95 (66%) oraz z roku 1988/89 (71%), ale nadal pozo-

staje bardzo znaczàcy.

have grown “in the fertile Erasmus soil” (quoted from

“Angora” of 6 May 2007, p. 58) is the European online

magazine Cafebabel.com, edited in French, English, Ger-

man, Spanish, Italian, Polish (since February 2006) and

Catalonian. The idea came from two Italians, Adriano

Farano and Nicola Dell’Arcipite, who were on the Era-

smus exchange in Strasbourg. The authors describe

the website as “a European magazine” – But don’t get it

wrong! It is not about Europe of institutions, Europe

of directives and orders. Europe means to us, first of all,

the history of people. Our ambition is to provide readers

with information about social and political develop-

ments viewed through European eyes – said Adriano

Farano (ibid.). The Cafebabel.com magazine is produced

by teams of journalists in eight European countries,

with a total number of 650 contributors in 22 cities on

the continent – from Madrid to Warsaw, Brussels, Berlin

and Paris. Every month it is read by 150 000 Internet

users all over Europe.

As of June 2007 Internet users can also create their own blogs

on the cafebabel.com website. Though there are already nume-

rous blogs about Erasmus in the Internet, the babelblog seems

to be unique – authors may write here in several languages

at the same time; they only need to ask other users of this

Internet platform to help in translation.

Erasmus in a CV

As shown by the VALERA Survey of Former Erasmus Students

2005 survey, 54% Erasmus students see a positive impact of

their participation in the Programme on their subsequent

career (the survey covered students participating in exchange in

the year 2000/01). Although their proportion decline as compa-

red to the findings from the Erasmus student surveys in the years

1994/95 (66%) and 1988/89 (71%), it remains very significant.

Career advisers emphasise that the Erasmus experience in a CV

of a job applicant is particularly highly valued by multinational 63


JJoohhnn RReeiillllyyFormer Erasmus Programme Coordinator in the United Kingdom

For today’s students, the Erasmus study and mobility expe-rience offers the opportunity of a 21st century renaissanceestablishing a new European identity. It is the European pro-gramme with the largest multiplier impact on the lives of Eu-ropean citizens – the Erasmus students, their families, theirfriends and their Higher Education Institutions. It is life changing and leaves an enduring impression on all those involved. It has been a privilege to be involved and to workwith such a committed team of colleagues and friends.

DDrr.. SSiieeggbbeerrtt WWuuttttiiggDAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst)

For me the ERASMUS programme is one of the most impor-tant success stories of the European Union. With around 1.7 million students, over 100.000 teachers and more than2000 participating higher education institutions ERASMUScertainly is the superstar of mobility schemes in the world.For individuals ERASMUS means learning and teaching in another European country, experience Europe by meetingfellow students and teachers from many European countries,communicating and dreaming in another language, makingfriends and gaining valuable competencies for the professio-nal life.Since 20 years ERASMUS has been changing individual bio-graphies, institutional profiles as well as national higher edu-cation systems and mobility policies. The programme had al-so an important influence on the European political agenda.With its pre-accession integration of the countries from Cen-tral and Eastern Europe in the European academic coopera-tion ERASMUS has anticipated the EU enlargement. More-over, ERASMUS has prepared the ground for the Bologna Pro-cess and the creation of a European Higher Education Area. ERASMUS – nothing compares to you.

JJoohhnn RReeiillllyyBy∏y Koordynator Programu Erasmus w Wielkiej Brytanii

Studia Erasmusa i doÊwiadczenie mobilnoÊci dajà dzisiejszym stu-dentom szans´ na XXI-wieczny renesans, budujàcy nowà europej-skà to˝samoÊç. To program o najwi´kszym mno˝nikowym wp∏ywiena ˝ycie Europejczyków – studentów Erasmusa, ich rodziny, przy-jació∏ i uczelnie. To odmiana ycia, która pozostawia trwa∏y Êlad nawszystkich uczestnikach. By∏o dla mnie zaszczytem pracowaç z takzaanga˝owanym zespo∏em kolegów i przyjació∏.

DDrr SSiieeggbbeerrtt WWuuttttiiggDAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst – NiemieckaCentrala Wymiany Akademickiej)

Program ERASMUS stanowi dla mnie jeden z najwa˝niejszych suk-cesów Unii Europejskiej. Obejmujàc oko∏o 1,7 miliona studentów,ponad 100 tysi´cy nauczycieli oraz ponad 2000 szkó∏ wy˝szychERASMUS jest z pewnoÊcià mega-gwiazdà wÊród programów mo-bilnoÊci na ca∏ym Êwiecie. Dla indywidualnych osób ERASMUSoznacza uczenie si´ bàdê nauczanie w innym kraju europejskim,doÊwiadczenie Europy przez poznawanie innych studentów i wy-k∏adowców z ca∏ego kontynentu oraz porozumiewanie si´ i myÊle-nie w innym j´zyku, nawiàzywanie przyjaêni oraz zdobywanie cen-nych umiej´tnoÊci zawodowych. Od 20 lat ERASMUS odmienia ˝ycie jednostek i sposoby dzia∏aniaró˝nych instytucji, a tak˝e systemy szkolnictwa wy˝szego i polity-k´ mobilnoÊci w wielu krajach. Program ten ma równie˝ znaczàcywp∏yw na polityk´. Dzi´ki przedakcesyjnemu zaanga˝owaniu wewspó∏prac´ akademickà paƒstw z Europy Ârodkowej i Wschodniej,ERASMUS stanowi∏ zapowiedê rozszerzenia Unii Europejskiej. Po-nadto przygotowa∏ on grunt pod Proces Boloƒski oraz stworzenieEuropejskiego Obszaru Szkolnictwa Wy˝szego. ERASMUSIE! Nic nie mo˝e si´ z tobà równaç.

6564

Erasmus – European Action Scheme for the Mobility of Univer-

sity Students – program ustanowiony w 1987 roku, wielokrot-

nie ju˝ wznawiany i przed∏u˝any na kolejne lata, b´dzie z pew-

noÊcià Êwi´towa∏ kolejne jubileusze. Stanà si´ one ponownie

dobrà okazjà do podsumowaƒ typu „co osiàgn´liÊmy, do czego

zmierzamy”.

I nale˝y mieç nadziej´, ˝e dà˝enie do ciàg∏ego usprawniania

i ulepszania programu nigdy nie usunie na dalszy plan tego, co

najwa˝niejsze – cz∏owieka, jego prze˝yç i emocji. Bo, jak napisa-

∏a Katarzyna Myhan, stypendystka programu Erasmus z Uniwer-

sytetu Warmiƒsko-Mazurskiego, Erasmus to tak˝e:

ZAMIAST ZAKO¡CZENIA – PRZEDNAST¢PNYMI JUBILEUSZAMI ERASMUSA

INSTEAD OF CONCLUSION: BEFORENEXT ERASMUS ANNIVERSARIES

EEttaapp ˝ycia, którego nigdy nie zapomniszThe stage of life which you will never forget

RRaaddooÊÊçç z czasu sp´dzonego ze wspania∏ymiludêmi, których spotykasz

The joy of having spent your time with great people whom you meet

AAppeettyytt na podró˝e ma∏e i du˝eAn appetite for little and great journeys

SSzzcczz´ÊÊcciiee – wyjdê mu naprzeciw. Nie miƒ si´ z nim!Happiness – come out to meet it. Don’t miss it!

MMii∏∏ooÊÊçç i przyjaêƒ, które umacniajà ˝ycieLove and friendship that give you strength in life

UUÊÊmmiieecchh, który gdziekolwiek jesteÊ, jest najlepszà drogà do ludzkich sercA smile which, wherever you are, is the best way to people’s hearts

SSaattyyssffaakkccjjaa z mo˝liwoÊci rozwoju i spe∏nienia marzeƒ, które sà w zasi´gu r´ki, gdy tylko tegopragniesz…

Satisfaction from having opportunities to develop and fulfil your dreams which are within your reach, when you only wish so…

Erasmus, the European Action Scheme for the Mobility of Uni-

versity Students, a programme established in 1987, renewed

and extended several times for subsequent years, will certainly

celebrate its next and subsequent anniversaries. They will again

become a good opportunity to sum up “what we have achieved,

and where we are going”.

And hopefully, the efforts taken to continuously streamline and

improve the Programme will never push into the background

what matters most: human beings, their experiences and emo-

tions. Because Erasmus also has a significant human dimension

which means a lot – as much as or even more than its acronym

decoded by Katarzyna Myhan, an Erasmus student from the Uni-

versity of Warmia and Mazury, in her own way. We quote her

words in Polish together with a translation into English, in par-

ticular for all Erasmus students who already know a bit of Polish

after their study period in our country or will choose to come to

Poland and take up the challenge of learning our language:

Doradcy zawodowi podkreÊlajà, ˝e doÊwiadczenie erasmusowe

w ˝yciorysie zawodowym kandydata do pracy jest szczególnie

cenione przez mi´dzynarodowe przedsi´biorstwa i koncerny, po-

niewa˝ gwarantuje umiej´tnoÊç funkcjonowania w mi´dzynaro-

dowym Êrodowisku, znajomoÊç j´zyków obcych i mobilnoÊç.

Udzia∏ w Erasmusie jest postrzegany jako atut równie˝ przez sa-

mych absolwentów. Mo˝na si´ o tym przekonaç, czytajàc w pi-

smach bran˝owych lub w Internecie biogramy osób powo∏ywa-

nych na mened˝erskie stanowiska – stypendium wymienia si´

tam jako jedno z osiàgni´ç podczas studiów, niezale˝nie od ich

kierunku czy uczelni.

Erasmus ma dobrà mark´ równie˝ dlatego, ˝e do udzia∏u w nim

rekrutuje si´ wyró˝niajàcych si´ studentów – osoby znajàce j´-

zyki, z dobrà lub bardzo dobrà Êrednià ocen. Warto wiedzieç, ˝e

najlepszym studentem Rzeczypospolitej Polskiej w 2007 r. zosta-

∏a Monika Stefaƒska z Politechniki Wroc∏awskiej, która odby∏a

cz´Êç studiów w ramach programu Erasmus w Irlandii. Konkurs

„Primus Inter Pares” jest organizowany przez Niezale˝ne Zrze-

szenie Studentów i odbywa si´ pod patronatem prezydenta

Rzeczypospolitej Polskiej.

enterprises and concerns, because it is a guarantee of their

ability to function in an international environment, foreign lan-

guage skills and mobility.

Participation in Erasmus is also seen as a strength by graduates

themselves. This is confirmed by biographies of those appointed

to management positions published in specialist journals or

the Internet – an exchange experience is mentioned there as

one of the achievements during university studies, regardless

of the field of study or the higher education institution concerned.

Another reason why Erasmus enjoys a good reputation is that

those selected to participate in it are above-average students –

individuals who speak foreign languages and have a good or ve-

ry good average mark for their learning achievements. It is

worth mentioning in this context that Monika Stefaƒska from

the Wroc∏aw University of Technology who completed an Era-

smus study period in Ireland was named the best student of

the Republic of Poland in 2007. The competition “Primus Inter

Pares” is organised by the Independent Students Association

under the patronage of the President of the Republic of Poland.

--

66 67

11.. BBeelleenn BBeerrnnaallddoo DDee QQuuiirrooss – Szef Wydzia∏u B4 (Unit B4), DG Edukacja i Kultura, Komisja Europejska

(Chief of the Unit B4, DG Education and Culture, the European Commission)

22.. SSzzaabboollccss BBookkooddii – koordynator programu Erasmus na W´grzech

(Coordinator of the Erasmus Programme in Hungary)

33.. KKrrzzyysszzttooff DDzziikkiieewwiicczz – Przewodniczàcy Erasmus Student Network Polska

(President of Erasmus Student Network – Poland)

44.. VVaanneessssaa LLaammbbrreecchhtt – Dyrektor holenderskiej Narodowej Agencji Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”

(Director of the Dutch National Agency for the Lifelong Learning Programme)

55.. TTaaddeeuusszz LLuuttyy – Przewodniczàcy Konferencji Rektorów Akademickich Szkó∏ Polskich

(President of the Conference of Rectors of Academic Schools in Poland)

66.. JJeerrzzyy MMaalleecc – przewodniczàcy Konferencji Rektorów Zawodowych Szkó∏ Polskich

(President of the Conference of Rectors of Non-University Higher Education Institutions in Poland)

77.. PPaawwee∏∏ PPoosszzyytteekk – Dyrektor Programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie”, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

(Director of the Lifelong Learning Programme, Foundation for the Development of the Education System)

88.. JJoossee PPuuiiggppeellaatt – DG Edukacja i Kultura, Komisja Europejska

(DG Education and Culture, the European Commission)

99.. JJoohhnn RReeiillllyy – by∏y koordynator programu Erasmus w Wielkiej Brytanii

(former Erasmus Programme Coordinator in the United Kingdom)

1100.. RRaaffaa∏∏ RRuuzziikk – przewodniczàcy Krajowej Reprezentacji Doktorantów

(President of the National Doctoral Student Organisation)

1111.. MMiicchhaa∏∏ SSeewweerryyƒƒsskkii – Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego

(Minister of Science and Higher Education)

1122.. SSiieeggbbeerrtt WWuuttttiigg – DAAD

(Deutscher Akademischer Austauschdienst – Niemiecka Centrala Wymiany Akademickiej)

WYKAZ OSÓB CYTOWANYCH W NINIEJSZEJ PUBLIKACJILIST OF PERSONS QUOTED IN THIS PUBLICATION

11.. GRUPA TORINO ERASMUS 2007: Justyna Kolarz, Ma∏gorzata Gàtkowska, Monika Goliasz, Mateusz Stasiowski, Magdalena Janus

(Politechnika Krakowska): Zdjćia to dokumentacja jednej z wypraw podczas stypendium Socrates Erasmus w Turynie. Napis

„TORINO” zosta∏ wykonany na skalistym zboczu Monterosso w regionie Cinque Terre. Ka˝da litera zosta∏a zrobiona w innym miej-

scu, aby zilustrowaç ró˝norodnoÊç prze˝ytych wra˝eƒ, nabytych doÊwiadczeƒ i przede wszystkim spotkanych ludzi.

TORINO ERASMUS 2007 GROUP: Justyna Kolarz, Ma∏gorzata Gàtkowska, Monika Goliasz, Mateusz Stasiowski, Magdalena Janus

(Cracow University of Technology): The photos were taken as a memento of an expedition during an Erasmus-Socrates exchange

in Turin. The sign „TORINO” was made on the rocky hillside of Monterosso in the Cinque Terre region. Each letter was set in a diffe-

rent place to illustrate a wide variety of impressions and experiences brought by the exchange and, above all, of people met there.

22.. Klub Filmowo-Fotograficzny FOCUS, Politechnika Warszawska: Dni Erasmusa zorganizowane 20 kwietnia 2007 r. przez sekcj´ ESN

Politechniki Warszawskiej.

Film and Photography Club FOCUS, Warsaw University of Technology: Erasmus Days organised on 20 April 2007 by the ESN Sec-

tion of the Warsaw University of Technology.

33.. Ró˝a Thun, Szef Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce oraz prof. Jan Wojty∏a, Dyrektor Gabinetu Politycznego Ministerstwa

Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego wrćzajà nagrod´ pani Marii Czapidze, laureatce II miejsca w konkursie na esej „Erasmus – co to dla

mnie znaczy?” (29 czerwca 2007).

Ró˝a Thun, Head of the EC Representation in Poland, and Prof. Jan Wojty∏a, Director of the Policy Development Office, Ministry

of Science and Higher Education, presenting the prize to Mrs Maria Czapiga, the second place winner in the essay competition

“Erasmus – what does it mean to me?” (29 June 2007).

44.. Zbiorowe zdjćie uczestników Konferencji „20 lat programu Erasmus” (29 czerwca 2007).

Group photo: “20 years of the Erasmus Programme” Conference participants (29 June 2007).

55.. Debata „Erasmus a dialog mi´dzykulturowy” (29 czerwca 2007).

Debate „Erasmus and the intercultural dialogue” (29 June 2007).

66.. Dyskusja podczas Konferencji „20 lat programu Erasmus” (29 czerwca 2007).

Discussions at the „20 years of the Erasmus Programme” Conference (29 June 2007).

77.. Pani Marta Piasecka, Kierownik Biura Karier UW podsumowuje debat´ „Erasmus a rynek pracy” (29 czerwca 2007).

Mrs Marta Piasecka, Head of the Careers Service, University of Warsaw, summing up the debate „Erasmus and the labour market”

(29 June 2007).

88.. Wyst´p Teatru Akademickiego Uniwersytetu Warszawskiego (29 czerwca 2007)..

A performance by the Academic Theatre of the University of Warsaw (29 June 2007).

99.. Wystawa fotografii z okazji 20-lecia programu Erasmus (29 czerwca 2007).

Photograph exhibition celebrating the 20th anniversary of the Erasmus Programme (29 June 2007).

1100.. Karolina Mikita, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Paw∏a II: „Jeden z symboli Holandii” - Nijmegen, Holandia.

Karolina Mikita, John Paul II Catholic University of Lublin: „A symbol of the Netherlands” - Nijmegen, the Netherlands.

1111.. Aleksandra ˚mijowska, Politechnika Szczeciƒska: „Razem z przyjació∏mi postanowi∏am wziàç udzia∏ w corocznym, ulicznym kon-

kursie na najlepszà paell´ w Walencji. By∏o ci´˝ko. Nikt z mojej ekipy nie urodzi∏ si´ w Hiszpanii, o paelli mieliÊmy niewielkie poj´-

cie…, ale wspólnymi si∏ami i z ma∏à pomocà sàsiadów przyrzàdziliÊmy pycha paell´, która konkursu nie wygra∏a, ale zosta∏a zjedzo-

na do ostatniego ziarnka ry˝u” - Walencja, Hiszpania.

WYKAZ FOTOGRAFIILIST OF PHOTOGRAPHS

68

Aleksandra ˚mijowska, Szczecin University of Technology: „Together with my friends, I decided to take part in the annual street

competition for the best paella in Valencia. It wasn’t easy. No-one on my team was born in Spain, we didn’t know much about

paella …, but joining forces and with a little help from our neighbours, we made a yummy paella which did not win the competi-

tion but was eaten eagerly until the last grain of rice was gone”, Valencia, Spain.

1122.. Dorota KuÊmierczak, Akademia im. Jana D∏ugosza w Cz´stochowie: „W trakcie tkania w czasie zaj´ç” - Katolicki Uniwersytet w Ru-

zomberku, S∏owacja.

Dorota KuÊmierczak, Jan D∏ugosz University in Cz´stochowa: „Weaving during classes”, Catholic University of Ruzomberok, Slovakia.

1133.. Paulina Fiuk, Politechnika Szczeciƒska: „Zaj´cia na Politechnice w Turynie” – W∏ochy.

Paulina Fiuk, Szczecin University of Technology: „Classes at the Technical University of Turin”, Italy.

1144.. Dorota Lewandowska, Uniwersytet Miko∏aja Kopernika w Toruniu: „Mi´dzynarodowy piknik wielkanocny” – Pary˝, Francja.

Dorota Lewandowska, Nicolaus Copernicus University in Toruƒ: „An international Easter picnic”, Paris, France.

1155.. Monika G´dek, Wy˝sza Szko∏a Humanistyczno-Ekonomiczna w ¸odzi: „Szopka bo˝onarodzeniowa z piasku na pla˝y” – Wyspy Ka-

naryjskie.

Monika G´dek, Academy of Humanities and Economics in ¸ódê: „Christmas Nativity made of sand on the beach”, Canary Islands.

1166.. Olga Niwiƒska, Uniwersytet Kardyna∏a Stefana Wyszyƒskiego w Warszawie: „Zaj´cia na Uniwersytecie Boloƒskim 2” – W∏ochy.

Olga Niwiƒska, Cardinal Stefan Wyszyƒski University in Warsaw: „Classes at the University of Bologna 2”, Italy.

1177.. Alicja Stoiƒska i Monika Pinkowska, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu: „Stare miasto w Lizbonie w okularach”

– Portugalia.

Alicja Stoiƒska and Monika Pinkowska, University School of Physical Education in Poznaƒ: „The Lisbon Old Town in sunglasses”, Portugal.

1188.. Beata Gruêlewska, Politechnika Wroc∏awska: „Niebezpieczne w´drówki po hiszpaƒskich szczytach” – Udalaitz, Hiszpania.

Beata Gruêlewska, Wroc∏aw University of Technology: „Dangerous treks through Spanish peaks”, Udalaitz, Spain.

1199.. Marta Jurkowska, Uniwersytet Gdaƒski: „Paryskie metro”.

Marta Jurkowska, University of Gdaƒsk: „Paris underground”.

2200.. Karolina Halska, Akademia Pedagogiczna w Krakowie: „Kanion”, Park Narodowy Oulanka, Finlandia

Karolina Halska, Pedagogical University of Cracow: “Canyon”, National Park of Oulanka, Finland

2211.. Maciej Julian Sobociƒski, Politechnika Wroc∏awska: „Pierwszy Ênieg”, Oulu, Finlandia

Maciej Julian Sobociƒski, Wroc∏aw University of Technology: “First snow”, Oulu, Finland

2222.. Bart∏omiej Karolak, Paƒstwowa Wy˝sza Szko∏a Zawodowa w Kaliszu: „Stambu∏”, Turcja

Bart∏omiej Karolak, Higher Vocational State School of President Stanis∏aw Wojciechowski in Kalisz: „Istanbul”, Turkey

2233.. Paulina Fiuk, Politechnika Szczeciƒska: „Barcelona”

Paulina Fiuk, Szczecin University of Technology: „Barcelona”

2244.. J´drzej Górski, Politechnika Wroc∏awska: „Grenada – bia∏e domy”, Hiszpania

J´drzej Górski, Wroc∏aw University of Technology: “Grenada – white houses”, Spain

2255.. Aleksandra Larek, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu: “Sokrates zbli˝a ludzi” – Frankfurt nad Menem, Niemcy.

Aleksandra Larek, Poznaƒ University of Medical Sciences: “Socrates brings people closer together”, Frankfurt am Main, Germany.

2266.. Aleksandra B∏aszkiewicz, Akademia Wychowania Fizycznego we Wroc∏awiu: „Mi´dzynarodowe auto Socrates” – Bratys∏awa,

S∏owacja.

Aleksandra B∏aszkiewicz, University School of Physical Education in Wroc∏aw: „International ‘Socrates’ car”, Bratislava, Slovakia.