Epoka wojny i okupacji

Czas trwania

• Początek: 1 września 1939 r. wybuch II wojny światowej • Koniec: 8 maja 1945 r. kapitulacja Niemiec i koniec II wojny światowej

Ważne wydarzenia• 17 września 1939 r.

atak Związku Radzieckiego na Polskę

• 5 marca 1940 r. zamordowanie polskich oficerów w Katyniu

• lipiec – październik 1940 r. bitwa o Anglię

• 19 kwietnia 1943 r. wybuch powstania w getcie warszawskim

• 1 sierpnia 1944 r.początek powstania warszawskiego

II wojna światowa• Przerażenie ludzi • Terror II wojny światowej • Przeżycie za wszelką cenę • Holokaust • Obozy koncentracyjne • Rozpad dotychczasowego

systemu wartości

Wojna w Polsce• Ruch Oporu • Polskie Państwo Podziemne • Akcje sabotażowe i dywersyjne • Walka Polaków na frontach wielu

krajów (Monte Cassino, Anglia) • Masowe egzekucje, łapanki • Wywózki do obozów

i na przymusowe roboty • Konspiracja • System tajnego nauczania • Podziemne wydawanie pism • Gromadzenie dowodów zbrodni

Ważne terminy: getto• Getto - część miasta przymusowo lub dobrowolnie (dziś)

zamieszkiwana przez mniejszość narodową lub religijną.

Ważne terminy: kacet• Kacet -( z języka niemieckiego KZ – Konzentrationslager)

potocznie hitlerowski obóz koncentracyjny.

Ważne terminy: lagier• Lagier - niemiecki obóz jeniecki, obóz pracy, obóz

koncentracyjny, a także ośrodek zagłady (termin nie jest stosowany jednoznacznie) z czasów II wojny światowej.

Ważne terminy: łagier• Łagier - (rosyjski łagier = obóz) to sowiecki obóz pracy

przymusowej, w którym więźniów zmuszano do ciężkich prac często powodujących wyniszczenie i śmierć.

Ważne terminy: ruch oporu• Ruch oporu - oddział lub formacja oddziałów stworzonych

w celu walki przeciwko okupantowi własnego kraju.

Ważne terminy: wywiad• Wywiad - służba specjalna zajmująca się pozyskiwaniem

informacji (najczęściej niejawnych).

Zbrodnia katyńska• Zbrodnia stalinowska polegająca na rozstrzelaniu wiosną 1940

roku co najmniej 21 768 Polaków (głównie oficerów, inteligencji) na mocy decyzji najwyższych władz Związku Radzieckiego. Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej” i zabijanych strzałami w tył głowy z broni krótkiej, dokonała radziecka policja polityczna NKWD.

Janusz Korczak• wł. Henryk Goldszmit,

ps. Stary Doktor lub Pandoktor • ur. 1878 r. w Warszawie,

zm. 1942 w Treblince • z zawodu lekarz • brał udział w wojnie japońsko-

rosyjskiej (jako medyk) • pediatra, społecznik, altruista • założyciel Domu Sierot

i Naszego Domu • przebywał w getcie warszawskim • wywieziony do obozu

w Treblince • zginął dobrowolnie towarzysząc

dzieciom w komorze gazowej w Treblince

Janusz Korczak - zasługi• Prekursor działań na rzecz praw i równouprawnienia dziecka. • Wprowadził samorządy wychowanków, które miały prawo stawiać przed

dziecięcym sądem swoich wychowawców. • Inicjator pierwszego pisma publikowanego przez dzieci. • Pionier działań w dziedzinie resocjalizacji nieletnich, diagnozowania

wychowawczego, opieki nad dzieckiem trudnym.

Sztuka• Walka okupantów z kulturą polską • Zakaz wydawania gazet i książek • Przekazanie teatrów, kin i obiektów sportowych wojsku • Zamykanie bibliotek, palenie księgozbiorów • Niszczenie lub wywożenie do Niemiec i Związku Radzieckiego

pamiątek narodowych, bezcennych dzieł sztuki i rękopisów

Sztuka• Sztuka propagandowa • Plakaty wzywające do stawiania oporu wrogom • Karykatury i satyryczne rysunki ośmieszające Niemców i Rosjan

Sztuka• Dokumentowanie rzeczywistości • Tematyka obozowa • Życie w okupowanym kraju

Literatura• Literatura faktu • Literatura dokumentalna

Pisarze - proza• Aleksander Kamiński

„Kamienie na szaniec” • Arkady Fiedler

„Dywizjon 303” • Władysław Szlengel

„Kartka z dziennika akcji” • Zofia Nałkowska

„Medaliony” • Gustaw H. Grudziński

„Inny świat” • Tadeusz Borowski -

opowiadania obozowe

Kolumbowie• Młodzi ludzie urodzeni około

1920 roku, którzy wychowani byli w atmosferze odzyskanej Polski, poszanowania życia ludzkiego, moralności.

• W chwili wybuchu wojny wkraczali właśnie w dorosłość – wojna odebrała im wszystko, zmusiła do przewartościowania światopoglądu, nakazała zabijanie.

Koniec.• Źródło zdjęć: • commons.wikimedia.org • domena publiczna