1

Enterprise RiskManagement (ERM)

2

ภาพรวม การบรหารยทธศาสตร/กลยทธ และการบรหารความเสยง

ระดบองคกร

ระดบโครงการ

ระดบปฏบตการ

เปาประสงค/

วตถประสงค

ระดบองคกร

เปาประสงค/

วตถประสงค

ระดบโครงการ

เปาประสงค/

วตถประสงค

ระดบปฏบตการ

แผนงาน

แผนปฏบตการ

กระบวนการท างาน

ความเสยง

ระดบปฏบตการ

ความเสยง

ระดบโครงการ

ความเสยง

ระดบองคกร

ปจจยเสยง

ระดบองคกร

ปจจยเสยง

ระดบโครงการ

ปจจยเสยง

ระดบปฏบตการ

แผนบรหาร

ความเสยง

การควบคม+แผน

จดการความเสยง

การควบคม+แผนจดการความเสยง

การบรหารยทธศาสตร/กลยทธ การบรหารความเสยง

3

What is ERM?

4

วสยทศน

VISIONภารกจ

MISSIONเปาหมายหลก

CORPORATE GOALS

เปาหมาย งานประจ า / งานพฒนาINDICATORS & TARGETS

แนวทางปฏบต GUIDELINES / INITIATIVES

แผนงาน / โครงการ / งานประจ า & งบประมาณPROGRAM / PROJECT / TASK & BUDGET

ยทธศาสตรCORPORATE STRATEGIES

การบรรลวตถประสงคการบรหารความเสยง

การตอบสนองความเสยง

[ระดบองคกร]

ความเสยงกบเปาประสงคองคกร

Strategic Risk

Program Risk

Operational Risk

5

ความเสยงคงเหลอทยอมรบได

(Acceptable Residual Risk)

แผนจดการความเสยงเพมเตม

(Treatment Plan)

การควบคม (Control)

ความเสยงคงเหลอหลงมาตรการควบคม

(Residual Risk)

การควบคม (Control)

ความเสยงกอนการควบคม

(Inherent Risk)

ระดบความ

เสยง

การจดการความเสยง

หลกการบรหารความเสยง

ความเสยง (Risk) คอ

• เหตการณหรอการกระท าใดๆ ทอาจจะเกดขน ภายใตสถานการณทไมแนนอน และจะสงผลกระทบ สรางความเสยหาย (ทงทเปนเงนและไมเปนเงน) หรอกอใหเกดความลมเหลว หรอลดโอกาสทจะประสบความส าเรจ ในการบรรลวตถประสงคเชงกลยทธขององคกร

• โอกาสทจะเกดความผดพลาด หรอความเสยหาย การรวไหล ความสญเปลา หรอเหตการณทไมพงประสงคทท าใหงาน ไมประสบความส าเรจตามวตถประสงคเชงกลยทธและเปาหมายทก าหนด

• ความไมแนนอนทเกดขน และมผลตอการบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคเชงกลยทธทตงใจไว

ความหมายของความเสยง

7

Inherent risk

Control risk

Detection risk

Residual risk

ความเสยงตามลกษณะ/ธรรมชาต (Inherent Risk)

คอความเสยงทมอยโดยทวไป กอนทจะพจารณาใหมการบรหารจดการความเสยง หรอจดวางระบบการควบคมภายใน

ความเสยงจากการควบคม (Control Risk)

คอความเสยงทอาจเกดขน จากความไมมประสทธผลของระบบการควบคมภายในทวางไว

ความเสยงจากการตรวจสอบ (Detection Risk)

คอความเสยงจากการทผตรวจสอบไมสามารถตรวจพบได เนองจาก การเลอกใชวธการตรวจสอบหรอการวางแผนการตรวจสอบทไมเหมาะสม การตความหรอสรปผลการจากการตรวจผดพลาด

ความเสยงทเหลออย (Residual Risk)

คอความเสยงทยงคงเหลออยภายหลงจากการทมการพจารณาการบรหารจดการความเสยง และการจดวางระบบการควบคมภายในแลว

Risk level !

8

การก ากบดแลกจการทด (Corporate Governance)

การบรหารความเสยง(Risk Management)

ความสมพนธระหวางการก ากบดแลกจการทด การบรหารความเสยง การควบคมภายใน การตรวจสอบภายใน

การควบคมภายใน (Internal Control)

การตรวจสอบภายใน(Internal Audit)

แผนปฏบตการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ

9

Risk-Control-Internal Auditing

• วตถประสงค ทไมม การควบคม ไมสามารถบรรลเปาหมายได

• การควบคม โดยปราศจาก ความเสยง คอความสญเสยดานทรพยากร

• ความเสยง ทปราศจาก การควบคม เปนเรองทยอมรบไมได

• การตรวจสอบภายใน ทไมครอบคลมทง ความเสยง และการควบคม เปนเรองท

เสยเวลา = รายงานสงผดปกต Abnormality Report “Risk Based Auditing”

Risk Control

Wastes

Unacceptable

10

COSO

11

• ความเปนมา

• สบเนองจากวกฤตทางการเมองและเศรษฐกจของสหรฐอเมรกาในชวงปค.ศ.1970 จนในป ค.ศ.1977

• สหรฐฯ ไดประกาศกฎหมายแนวปฏบตเกยวกบความไมสจรตในการใหสนบนตางชาต (the 1977 Foreign Corrupt Practices Act – FCPA) ซงสวนส าคญสวนหนงก าหนดใหมการควบคมภายใน

• ตอมาเดอนตลาคม ค.ศ.1985 มการจดตงองคกรอสระ คอ คณะกรรมการเพอการรายงานการทจรตแหงชาต (National Commission on Fraudulent Financial Reporting) หรอเรยกยอ Treadway Commission เพอใหเกยรต Mr.Stephen RTreadway ผกอตง

• ซงตพมพรายงานครงแรกในป ค.ศ. 1987 ภายใตการสนบสนนของคณะกรรมการวชาชพอสระอนๆทตอมาเรยกวา The Committee of Sponsoring Organization of the Treadway Commission (COSO)

COSO : The Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission

( องคกรพเศษทประกอบดวยคณะกรรมการจากสมาคมตางๆ ทมารวมประชมเปนคณะท างานเกยวกบการพฒนาระบบการควบคมภายในของประเทศสหรฐอเมรกา )

COSO – A Starting Point for ERM

กระบวนการบรหารความเสยงตามมาตรฐาน COSO

ส านกงาน ก.พ.ร. ก าหนดใหสวนราชการตองมขนตอนการ

ด าเนนการ หลกการวเคราะหประเมน และจดท าความเส ยง

อยางเหมาะสม ตามกระบวนการบรหารความเสยงตาม

มาตรฐาน COSO (Committee of Sponsoring Organization of the Tread way Commission)คณะท างานประกอบดวยผ แทนจากสถาบนวชาชพ 5 แหง ใน

สหรฐอเมรกา

1. American Institute of Certified Public Accountants (AICPA)2. American Accounting Association (AAA)3. Financial Executives Institute (FEI)4. Institute of Internal Auditors (IIA)5. Institute Management Accountants (IMA) 12

ความหมายของการบรหารความเสยงทวทงองคกร

(ตามแนวทางของ COSO)

“การบรหารความเสยงทวทงองคกร (Enterprise Risk Management) คอ กระบวนการทปฏบตโดยคณะกรรมการองคกร ผบรหาร และบคลากรทกคนในองคกร เพอชวยในการ

ก าหนดยทธศาสตร/กลยทธ และการด าเนนงาน โดย

กระบวนการบรหารความเสยง ไดรบการออกแบบ เพอให

สามารถบงชเหตการณทอาจเกดขน และมผลกระทบตอองคกร

และสามารถจดการความเสยงใหอยในระดบทองคกรยอมรบ

เพอใหไดรบความมนใจอยางสมเหตสมผล ในการบรรล

เปาประสงค/วตถประสงคทองคกรก าหนดไว”

ทมา: กรอบการบรหารความเสยงทวทงองคกร: Committee of Sponsoring Organization of the Tread way Commission 13

1. สภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal Environment)

2. การก าหนดเปาประสงค/วตถประสงค (Objective Setting)

3. การระบความเสยง (Event Identification)4. การประเมนความเสยง (Risk Assessment)5. การจดท าแผนบรหารความเสยง (Risk

Response)6. กจกรรมการควบคม (Control Activities)7. สารสนเทศและการสอสาร (Information and

Communication)8. การตดตามผล (Monitoring)

องคประกอบของการบรหารความเสยง ตามแนวทางของ COSO

14

15

The ERM Framework

Entity objectives can be viewed in the context of four categories:

1. Strategic 2. Operations3. Reporting4. Compliance

วตถประสงคของการบรหารความเสยง

16

4 วตถประสงค ของ ERM

• วตถประสงคดานกลยทธ (Strategic)เกยวกบการก าหนดเปาหมายในระดบสง ซงตองเปนแนวทางเดยวกนและตองสนบสนนวตถประสงค/กลยทธขององคกร

• วตถประสงคดานการปฏบตงาน (Operations) การใชทรพยากรขององคกร อยางมประสทธผลและประสทธภาพ

• วตถประสงคดานการรายงาน (Reporting) การรายงานขององคกรมความเชอถอได

• วตถประสงคดานการปฏบตตามขอก าหนด (Compliance) องคกรไดปฏบตตามขอก าหนดหรอกฏหมายทใชบงคบองคกร

The ERM Framework

17

ERM considers activities at all levelsof the organization:

1. Enterprise-level2. Division-level 3. Business unit-level 4. Subsidiary or processes-level

The ERM Framework

ระดบของการบรหารความเสยง

18

4 ระดบ ของ ERM

• ระดบองคกร (Enterprise-level)เปนการมองกจกรรมในภาพรวมขององคกร

• ระดบฝาย (Division-level ) เปนการมองกจกรรมในระดบฝายงาน

• ระดบแผนก (Business unit-level ) เปนการมองกจกรรมในระดบกลมงาน

• ระดบงาน (Subsidiary-level) เปนการมองกจกรรมในระดบงานหรอกระบวนการ

The ERM Framework

19

The eight components of the framework

are interrelated …

1. Internal Environment2. Objective Setting3. Event Identification4. Risk Assessment5. Risk Response6. Control Activities7. Information & Communication8. Monitoring

The ERM Framework

องคประกอบของการบรหารความเสยง

สภาพแวดลอมภายในองคกร

สภาพแวดลอมของ

องคกร

• ปรชญา และวฒธรรม

• แผนงาน/โครงการ• วธการท างานของผบรหารและบคลากร

• อนๆ

ความเสยงท

ยอมรบได

(Risk Appetite)

การก าหนดกลยทธ

และเปาประสงค/

วตถประสงคของ

องคกร

การบรหารความ

เสยงขององคกร

กรอบการ

บรหารความ

เสยงขององคกร

การบรหารกลยทธ

ขององคกร

ผลการด าเนนงาน

ขององคกร

*ยทธศาสตร/กลยทธแตละแบบ มความเสยงทเกยวของแตกตางกนไป ดงนน การบรหารความเสยงทวทงองคกร จงชวยผบรหารในการก าหนดยทธศาสตร/กลยทธ ทมความเสยงทองคกรสามารถยอมรบได 20

21

People Risk

Technology Risk

Regulatory Compliance Risk

Financial Control Risk

Product and Sales Risk

Service Delivery (Operations) Risk

Legal Risk

Social, Ethical and Environmental Risk

ทมาของปจจยเสยง

22

• พจารณาในเรองทไมสามารถบรรลเปาประสงคขององคกร/ขอก าหนดดานคณภาพ

• ยอนอดตถงความลมเหลว ความผดพลาดทผานมา และสงทไมสอดรบสงทคาดการณไว

• ขอรองเรยน/ผลการประเมนความพงพอใจผมสวนไดเสย

• ขอสงเกตจากผตรวจประเมนทงภายในและภายนอก

• มมมองในการประเมน

- อดต ปจจบน และอนาคต

- ปกต ไมปกต ฉกเฉน

- ด าเนนการเอง / Outsource

ระบปจจยเสยง (Risk Identification)

การระบความเสยงและปจจยเสยง

ปจจยเสยง (Risk Factor) เชงกลยทธ คอ

• ตนเหต หรอสาเหตทมาของความเสยง ทจะท าใหไมบรรลเปาประสงค/

วตถประสงคทก าหนดไว ถาสามารถระบสาเหตทแทจรงได กจะ

สามารถวเคราะห และก าหนดมาตรการบรหารความเสยงไดอยาง

ถกตอง

เปาประสงค/

วตถประสงค

ปจจยแหง

ความส าเรจ 1

ปจจยแหง

ความส าเรจ 2

ความเสยง 1

ความเสยง 2

ความเสยง 3

ปจจยเสยง 1.1

ปจจยเสยง 2.1

ปจจยเสยง 2.2

ปจจยเสยง 3.1

ปจจยเสยง 3.223

24

การประเมนและจดล าดบความเสยง

1

• ก าหนดเกณฑมาตรฐานการประเมนความเสยง

2

• ประเมนโอกาสและผลกระทบของความเสยง

3• จดล าดบความเสยง

25

ตวอยางเกณฑมาตรฐานการประเมนความเสยง

ตวอยาง โอกาสทจะเกด (Likelihood): ความถ

โอกาสเกด รายละเอยด ระดบ

สงมาก ภายใน 1 เดอนตอครง 5

สง ระหวาง 1 – 6 เดอนตอครง 4

ปานกลาง ระหวาง 6 – 12 เดอนตอครง 3

นอย มากกวา 1 ปตอครง 2

นอยมาก มากกวา 5 ปตอครง 1

ตวอยาง โอกาสทจะเกด (Likelihood): โอกาส

โอกาสเกด รายละเอยด ระดบ

สงมาก มากกวา 80% 5

สง 61 – 80 % 4

ปานกลาง 41 – 60 % 3

นอย 21 – 40 % 2

นอยมาก นอยกวา 20 % 1

ตวอยาง ความรนแรงผลกระทบ (Impact); ความส าเรจ

ผลกระทบ รายละเอยด ระดบ

สงมาก ผลสมฤทธของงานต ากวา 20 % 5

สง ผลสมฤทธของงาน 21 – 40 % 4

ปานกลาง ผลสมฤทธของงาน 41 – 60 % 3

นอย ผลสมฤทธของงาน 61 – 80 % 2

นอยมาก ผลสมฤทธของงาน มากกวา 80 % 1

ตวอยาง ความรนแรงผลกระทบ (Impact): ความลาชา

ผลกระทบ รายละเอยด ระดบ

สงมาก ผลสมฤทธลาชา เกน 1 ป 5

สง ผลสมฤทธลาชา 6 - 12 เดอน 4

ปานกลาง ผลสมฤทธลาชา 3 - 6 เดอน 3

นอย ผลสมฤทธลาชา 1 - 3 เดอน 2

นอยมาก ผลสมฤทธลาชา ไมเกน 1 เดอน 1

ตวอยาง: การประเมนและจดล าดบความเสยง

รางรายงานสญหาย

ลมสงรายงาน

ปะปนกบเอกสารอน

ตดประชมดวน

ความเสยง ปจจยเสยง

ไฟลทแกไขแลวไม

สามารถบนทกได ไฟฟาดบฉกเฉน

ไฟลตนฉบบเสยหายเกดไฟฟากระชาก

เรงรบ

คอมพวเตอรเสย

Printer ไมท างาน Printer เสย

งานพมพ เลอะเทอะ

กระดาษคณภาพต า

หมกพมพไมด

Printer มปญหา

โอกาส

เกด

ผลกระ

ทบ

ผล

ลพธ

ล าดบ

ท

3 4 12 4

3 3 9 5

4 5 20 1

3 5 15 3

4 4 16 2

1 5 5 6 26

27

การจดล าดบความเสยง

นอยมาก(1)

นอย(2)

ปานกลาง(3)

รนแรง(4)

รนแรงมาก(5)

เกดขนประจ า(5) 5 10 15 20 25

เกดขนบอยครง(4)

4 8 12 16 20

เกดขนบาง(3)

3 6 9 12 15

เกดขนนอย(2)

2 4 6 8 10

เกดขนยาก(1)

1 2 3 4 5

โอกาส

แผนผงประเมนความเสยง (Risk Assessment Matrix)

C

A B

D

E

Risk Result Rank

A

B

C

D

E

4

8

25

5

12

5

3

1

4

2

ผลกระทบ

28

มาก

ความเสยงปานกลาง• รวมจดการความเสยง (Share) เนน Initiative &

Action Plan ทรวมจดการเพอลดโอกาสเกด และผลกระทบ

ความเสยงสง• ลด + ควบคมความเสยง (Mitigate & Control)เนน Initiative & Action Plan ทลด + ควบคมเพอลดโอกาสเกด และผลกระทบ

นอย

ความเสยงต า• ยอมรบความเสยง (Accept)

ความเสยงปานกลาง• ควบคมความเสยง (Control) เนน Initiative &

Action Plan ทควบคมเพอลดโอกาสเกด และผลกระทบ

นอย มาก

ผลกระทบ

โอกาสทจะเกด

ทางเลอกจดการความเสยง: 1) ลดความเสยง (Reduce)2) หลกเลยงความเสยง (Avoid)3) รวมจดการความเสยง (Share)4) ยอมรบความเสยง (Accept)

แผนบรหารความเสยง

การบรหารความเสยง

การประเมนโอกาสและผลกระทบของความเสยง

มาก

นอย

นอย มาก

ผล

กระ

ทบ

โอกาสทจะเกด

ตวอยาง: การประเมนความเสยงของ Call Center•ไมไดรบสาย

• เครองคอมพวเตอรเสย

•ทจรต

• ธรกรรมทบนทก สญหาย

•พนกงานขาดก าลงใจในการ

ท างาน

•ลกคารอสายนาน

•ลกคาไมไดรบค าตอบ

•บนทกขอมลผดพลาด

• เครองมอ/อปกรณ ลาสมย•ลกคาโทรศพทสอบถาม

ปญหาเดยวกนซ าๆ

29

แผนบรหารความเสยงทด

1. แผนใหม ตองรเรม สรางสรรค และไมซ า

กบแผนงานทมอยในปจจบน

2. แตละปจจยเสยง หรอสาเหตของความ

เสยงทจะจดการ ตองมแผนรองรบอยาง

นอย 1 แผนงาน3. แผนบรหารความเสยงทด ตอง

• แกไขและปองกนไมใหสาเหตของความเสยงเกดขนซ า

• ท าใหผลลพธของดชนชวดความเสยงหลก มแนวโนมทดขน

• มสวนชวยลดความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได

3030

31

สงทควรหลกเลยงเวลาคดถงมาตรการ

32

ตวอยางมาตรการทไมด

• การขอความรวมมอ

• การประสานงานทด

• ก าชบใหทกหนวยปฏบต

• สรางจตส านก

• มาตรการทไมสามารถปฏบตไดจรง

• มาตรการทไมสามารถวดผลได

33

4

3

2

1

1 2 3 4

โอกาส

ผลกระทบ

Risk Matrix ระดบความเสยง และระดบทคาดหมาย 10 อนดบของความเสยงระดบองคกร

2305 3706 4203

8101

8102 8103 8104

3601

3704

4101

ปจจบนป 2549คาดหมายป 2550

ก

ข

2 1

ผลกระท

บ

โอกาส

ก 1

ข 1ข 2

ก 2

ประเภทของกจกรรมการควบคม (Control)1. การควบคมแบบปองกน (Preventive Control) เปนวธการควบคมเพอปองกน

ไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก เชน การอนมต การจด

โครงสรางองคกร การแบงแยกหนาท การควบคมการเขาถงเอกสาร ขอมล

ทรพยสน ฯลฯ

2. การควบคมแบบตรวจคน (Detective Control) เปนวธการควบคมเพอคนหาขอผดพลาดทเกดขนแลว เชน การสอบทาน การวเคราะห การยนยนยอด การ

ตรวจนบ การรายงานขอบกพรอง การตรวจสอบ ฯลฯ

3. การควบคมแบบชแนะ (Directive Control) เปนวธการควบคมเพอสงเสรมหรอกระตนใหบรรลผลตามเปาประสงค/วตถประสงค เชน การใหรางวลแกผม

ผลงานด เปนตน

4. การควบคมแบบแกไข (Corrective Control) เปนวธการควบคมเพอแกไขขอผดพลาดทเกดขนใหถกตอง หรอเพอหาวธการแกไขไมใหเกดขอผดพลาดซ า

อกในอนาคต เชน การจดเตรยมเครองมอดบเพลงเพอชวยลดความรนแรงของ

ความเสยหายใหนอยลงหากเกดเพลงไหม เปนตน

5. การควบคมแบบทดแทน (Compensative Control) เปนวธการควบคมเพอสอบทานความถกตอง เชน ตรวจสอบการบนทกขอมล 2 จด จดท ารายงานความแตกตาง เปนตน

34

ตวอยางเครองมอและวธการของกจกรรมการควบคม

• การก าหนดนโยบายและวธปฏบตงานทชดเจน (Policy & Procedure)• การแบงแยกหนาทงาน (Segregation of Duty)• การควบคมค (Dual Control)• การดแลรวมกน (Joint Custody)• การพสจนยอดอยางอสระ (Independent Balance)• อ านาจและระดบการอนมต (Authority & Approval Limit)• การตรวจสอบลายมอชอ (Signature Verification)• การใชรหส (Code Control)• การใชหมายเลขก ากบลวงหนา (Pre-running Number)• การบงคบใหหยดพกผอน (Mandatory Vacation)• การสบเปลยนหนาท (Rotation)• การสงเกต/ตดตามพฤตกรรมสวนตว (Outside Activities of Personnel)35

ตวอยางเครองมอและวธการของกจกรรมการควบคม

• การใชระบบรกษาความปลอดภย (Security System)• การประกนภย (Guarantee & Insurance)• การสอบทานโดยผบรหารสงสด (Executive Audit)• การสอบทานและก ากบดแลการปฏบตงาน (Control & Regulation)• การสอบทานยอด (Balance Testing)• การยนยนยอด (Confirmation)• การตรวจนบ (Counting )• การค านวณซ า (Re-computation )• การตรวจหารายการผดปกตอยางเรว (Scanning)• การสงเกต (Observation)• การใชระบบและควบคมดวยคอมพวเตอร (Computer System & Control)• อนๆ (Others) 36

การตดตามผล การบรหารความเสยง

• ด าเนนการตามแผนบรหารความเสยง1

• ประเมนโอกาสและผลกระทบของความเสยง2

• จดท าแผนภาพความเสยง และจดล าดบประเดนส าคญ3

• รายงานความเสยง และแนวทางการจดการเพมเตม4

• ตดตาม ประเมนผล การบรหารความเสยงอยางตอเนอง537

ตวอยางรายงานความเสยง

วตถประสงค: เพมก าไร ดชนชวด: อตราการเตบโตของก าไร เปาหมาย: 5%

โอกาส

เกด

ผล

กระทบ

คะ

แนน

โอกาส

เกด

ผล

กระทบ

คะ

แนน

1 ความไมแนนอนของ

เสถยรภาพทางการเมอง

4 5 20 ไมมการด าเนนการ 4 5 20 จดตงคณะท างานเพอตดตาม

สถานการณการเมองอยาง

ใกลชดและสม าเสมอ

โดยเฉพาะในสวนทเกยวกบ

ธรกจโดยตรง

คณะกรรมการ

บรหาร/เม.ย. 54

2 รายไดต ากวาประมาณ

การอยางมนยส าคญ

3 5 15 จดตงฝายการตลาด

เพอศกษาความ

ตองการของตลาด

2 4 8 ปรบปรงแผนการตลาดให

เหมาะสมกบสภาพตลาด

และน าการบรหารความเสยงมา

ใชในการวางแผนธรกจอยาง

จรงจง

รองกรรมการ

ผจดการ ฝาย

การตลาด/ม.ย. 54

3 การก ากบดแลกจการไม

สอดคลองกบความ

คาดหวงของผลงทนทง

ในปจจบนและอนาคต

4 5 20 จดใหมคณะกรรมการ

ตรวจสอบ

จดใหมคณะกรรมการ

การก ากบดแลกจการ

4 4 16 ปรกษาผเชยวชาญเพอ

ปรบปรงการก ากบดแลกจการ

ใหเปนไปตามแนวปฏบตทด

กรรมการผจดการ/

ธ.ค. 54

เจาของความ

เสยง/วนทก าหนด

เสรจ

ความเสยงเดม ความเสยงทเหลออยล า

ดบ

ท

ความเสยงการจดการความ

เสยงในปจจบนทางเลอกการจดการเพมเตม

38

39