J ' 7 2 ^ , ¡

(f

Diss/^TE 29 NOVEMg

DE 2003 W.90

SUPLEMENT SETMANAU DETH DIARI A Y U I

Ensenhament prevé iniciar es trabalhs deth ñau collègi Carona en abriu Parallèlament se hará era redacción deth ^̂ projècte des ñaues installacions der IES

Eth Sindic d'Aran presidie era amassada damb eth Delegat d'Ensenhament

Redacción VIELHA (Castièro)

Es trabalhs deth ñau collègi Carona de Vielha poirien començareth pròplèu mesd'abriu segontes informée dimars eth delegat d'Ensenhament en Lhèida, Ramon Alturo, en ua amassada damb eth Sindic d'Aran, Carlos Barrera, e es représentants en parçan der ensenhament e des duesAMPES.

Es inquietuds auudes es darrèri mesi en Aran sus era situación ena quau se trapaue er IES sigueren contestades per Alturo

en transcors dera amassada en tot informar qu'eth ñau projècte der Institut el parallèl ath bastimentdeth ñau centre

Carona. "Nosati autregèrem eth projècte ar Ajuntament en mes de junhsèga entà que presentèssen es modificacions

de besonh e non recebérem responsa enquiath mes d'octobre", expliquée Alturo. Eth nau centre Carona costará ath torn de 4,6 milions d'èuros e, parallèlament ath sòn inici, se finalizará eth redigit deth

Signarán un convengut entà crear era Unitat d'Educacion Extèrna Compartida

projècte deth nau institut. Un aute des ahèrs tractats ena amassada siguec era creación dera Unitat d'Educacion Extèrna Compartida. Eth Departament d'Ensenhament signará damb eth Conselh un convengut entà finançar era unitat que permeterà atier as alumnes qu'agen de besonh un curriculum especiau. Era unitat se plaçarà en un locau de 170 mètres quarrats e era partida economica será de 4200 èuros mès era variant per alumne.

Aguesta setmana en Convèni çntre eth Conselh Generau e

eth Servici Meteorologie de

Catalonha

Toti es consistòris compdaràn damb

ua version digitalizada deth

cadastre

B! DISSABTE, 29 DE NOVEME DE 2003

Era Deputacion digitalize era cartografia municipau de Lhèida Abantes deth 31 de deseme es ajuntaments signarán un convengut entà dispausar dera

Redacción VIELHA (Castièro)

Era Deputacion de Lhèida prepausarà a to t i es ajuntaments dera demarcación signar un convengut entà qu'aguesti poguen dispausar deth nau Sistèma d'Informacion Geografica quei en procès d'elaboracion.

Eth projècte ei avalorat en mès de 6 0 0 mìlioiis des antiques pessetes Eth députât de naues tecnologies dera Deputacion, Gerard Serra, s'amassèc dimèrcles passat ena sedença deth Conselh Generau, damb alcaldes d'Aran e deth parçan vesin dera Ribagorça, entà presentar eth projècte qu'a costat mès de 600 mllions des antiques pessetes. Se traete en definitiua, dera digitalizacion cartografica de tota era demarcacion que recueth fòtos urbanes de cadua des localitats. Aguest avanç ena digitalizacion

cartografica municipau permeterà locaiizar a to t i es proprietaris, sense errors, en ua base de donades. "Ei un des punts d'emparanga entàs municipis per part dera Deputacion e damb era quau s'apròpen es donades vertadères dera cartografia des nòsti pòbles a quinsevolh que sigue. Damb era digitalizacion

artenhem qu'es ajuntaments mès petit i tanben i agen accès", didec Serra. Eth convengut se poirie signar abantes deth 31 de deseme, maugrat qu'ara s'auràn de confrontar es donades existentes, entad açô qu'ei ara Val d'Aran, damb era base topografica qu'a eth Conselh des der an 2001.

Eth députât Gerard Serra s'amassèc damb es alcaldes en Vielha AUÉ

Agenda

CONVOCATÔRIES

Vielha

• Eth Departannent de Joenessa deth Conselh Generau d'Aran aufris assessorament academicolaborau adreçat a joeni d'enter 14e29ans. Orari dera oficina, de delunsadiuendres: m a i t i n d e 9 a 14orese tardes de 16 a 18 ores.

TRAFIC

Vielha

Orari de restriccions en tunèl de Vielha per trabalhs en son interior: • de 21 a 23 ores, pas alternatiu en andùs sentits. • de 23 a 6 ores,

barramentconnpiètdeth tunèl. • deSaSores , pas alternatiu en tot i dus sentits. • de 8 a 21 ores, pas sense restriccions.

HÈSTES

Salardu

• Mèsta patronau de Salardu en aunor a Sant Andrèu. Aué, tàs21 '30ores, soparpopu larentàs vesins e amies damb col laboracion des cagaires de Salardu. Ara seguida session de balh damb era Orquèstra

AU EDITE: PREMSA CATALANA S.A.

ELABORACIÓN: GRUPCAT n e w s @ g r u p c a t . c o m

A y u I % GRUPCAT

CONSELH GENERAU 973 6 4 1 8 01

OFEA (FOMENT ARANÉS) 9 7 Î 6 4 0 0 9 2

TORISMEVAL D'ARAN 9 7 3 6 4 0 6 8 8

MOSSOS D'ESQUADRA 9 7 Î 35 7 2 8 5

GUARßlA CIVIL 9 7 Î 6 4 0 0 0 5

POMPiÈRS D'ARAN 9 7 3 6 4 0 0 8 0

ESPITAUVALD'AIUN 9 7 3 6 4 0 0 0 6

rUNERARIA 9 7 5 6 4 2 3 3 9

BURÈUTORISME VIELHA 9 7 3 6 4 0 N 0

CORRËUS 9 7 3 6 4 0 9 1 2

NOTARIA 9 7 3 6 4 0111

RECAPTACION IMPÓSTI 9 7 3 6 4 0 2 7 8

MU5ÈU D'ARAN 9 7 3 6 4 1 8 1 5

AUE {REDACCtONi 9 7 3 6 4 3 0 51

GREMÌ D'HOSTALERIA 9 7 3 6 4 0 6 01

LOROÈRES 9 7 3 6 4 1 8 01

Braes

Baquèira Beret inaugure parciaument era sason 2003 /2004

• Baquèira Beret hèr era gessuda, maugrat que forma parciau, dera naua sason,qu'enguan inaugure es prumèrs remontadors dera expansion entath Pailars.Tres nauitelesères (Era Peülha,eth Cap deth Pòrteeeth renauittelesèra dera Bonaigua) formen era prumèra fasa deth projècte d'expansion entath parçan vesin deth Pallars. Ath delà cau destacartanben tres naues pistes (Era Peülha, Pietà del Duc, Cresta de Bonaigua) e dus itineraris de montanha (Gerbère Lo Boscàs). Es esquiaires que visiten era estación aranesa deraute costat deth pòrttanben gaudiràn enguan dera ampliación deth parcatge deth Cap deth Pòrt que dispausarà de 230 naues places e d'un nau parcatge ena Peülha.

Recueihuda de matériau esportiu en Aran

• Era Union Esportiua Lhèida hè ua crida a totes es persones qu'an matériau esportiu en casa entà despartir-lo enter es collectiusmès desfortunadi e tanben entà manar-lotàd'auti païsi qu'ac agen de besonh. Eth Club de Fotbôl Vielha ei eth que se n'encuede dera coordinacion dera campanha qu'acabarà eth 21 de deseme. Eth Palai de Gèu serà eth IÒC a on s'auràn d'adreçar es persones qu'agen matériau esportiu que non empleguen, toti es dies laboraus des 08.30 enquias 22.00 ores e es dissabtes e hestius des 11.00 enquias 14.00 ores e des 16.30 enquias 21.00 ores. Perun aute costat, tanben se pot participar damb era campanha en bardeth camp municipau de fotbôl de Vielha eth dimengeSO de nóveme des 15.15 enquias 17.30 ores, eth dimenge 7 de deseme des 15.15 enquias 17.30 ores e eth dimenge 21 de deseme des 15.15 enquias 17.30.

fSSß DISSABTE, 29 DE NOVEME DE 2 0 0 3

III

lAmiaáMy Aran parle enes jornades empresariaus de Jaca

Redacción JACA

Eth Conselh Generau d'Aran participée eth darrèr dijaus ena prumèra jornada sus torisme d'Aragon qu'organizèren "Empre-sarios en Acción de Huesca". Etin gerent deth Plan d'Ex-ceilénciaToristica d'Aran, Antoni Carré, expausèc es linhes de desvolopament deth plan en parçan que compde damb 1,8

Carré parle sus eth Plan d'Excelléncia Toristica d'Aran mitions d'éuros de pressupôst finançadi peth Conselh Generau, era Conselheria de Torisme dera Generalitat de Catalonha e era Secretaria de Comèrç e Torisme deth Ministèri d'Economia deth govèrn espanhôu, damb par-ticipacions de 600.000 èuros en tres ans. Carré expliquée toti es projéctes hèti pendent eth darrér an en Aran laguens deth Plan d'Ex-celléncia Toristica e es previsions entath prôpléu an. Er acte siguec presidit peth con-selhér deth govèrn d'Aragon, Arturo Aliaga. Quaqui punts dera jornada sigueren, Aramon, ua intervención mixta en sector toristic, eth desvolopament deth torisme ena prôpléu decada des deth punt d'enguarda dera organización mondiau deth to-risme, atau com era presentación des desparières iniciatiues to-ristiques de Huesca.

fM^ui

rarjnrîîTTsi

Eth Sindic d'Aran, Carlos Barrera, e Oriol Puig, Director deth Servid Meteorologie, signen eth convengut

Aran assumis mès compromisi en contaròtle meteorologie deth parçan Eth Conselh signe damb eth Servici Meteorologie de Catalonha un convengut entà prévisions de temps e lauegi

Redacción VIELHA

Era Val d'Aran aurà un papèr diferenciau e subergessent laguens des prétzhèts deth Servici Meteorologie de Catalonha, entad açô qu'ei as previsions deth temps e des lauegi. Dijaus passat, eth Sindic d'Aran, Carlos Barrera, e eth director deth Servici Meteorologie de Catalonha signèren un convengut peth quau s'arribe ad aguest compromis, que dotará ath Conselh de 30.000 éuros

entà agranir eth coneishement e contaròtle climatologie en parçan. Atau donques, eth servici catalan de meteorologia aurà era obligacion de facilitar era prevision meteorologica diària d'Aran laguens dera web deth SMC (www.smc.gencat.es). Aguest, tanben aurà de collaborar e balhar supòrt ath govèrn aranés entad açô qu'ei as prediccions sus eth rise de lauegi en tota era Val d'Aran. Pera sua part, eth Conselh Generau aurà de mesurar donades, coma déjà se hè ena actualltat, der estât deth celh de

nhéu deth pargan e des sectors tocants, entà dar eth supòrt corresponent as prediccions de perilh de lauegi generaus de Catalonha e, atau, poder completar eth mapa de prediccions deth Servici Meteorologie Catalan. Tanben aurà d'enviar es donades diàriament tara sedenga deth Servici a on s'arremassen totes es de Catalonha e, fin finau, aurà de hèr eth matenement preventiu des estacions meteorologiques de Sasseuba, en Arres, e era Bonaigua (Alt Àneu), totes dues proprietat deth centre meteorologie

ti nìTTiffii^rf^ivr

catalan. Aguest acòrd de eollaboracion aurà ua durada d'un an e serà prorrogat de forma automatica. Açô supause un pas entà dauant en témes restacadi damb era predicción ena Val d'Aran. "Damb aguesta naua posicion s'enfortissen es competéncies en matèria de Proteceion Civila qu'a eth Conselh", expliquée eth Sindic Carlos Barrera, donques ei er organisme qu'a de susvelhar pera seguretat dera poblacion aranesa e es sòns bens dauant deth rise de lauegi e quin aute rise que sigue dérivât dera meteorologia.

Era husta e es sues patologies centre dera jornada d'aparelhadors

"Romanic e paìsatges des Pirenèus" s'inaugure en Arties

Redacción VIELHA

Aparelhadors dera Val d'Aran e dera Ribagorça s'amasséren dijaus en Vielha entà participar ena quatau jornada organizada peth Collègi d'Aparelhadors de Lhéida.

Pendent tot eth maitin, se heren desparières exposicions sus era husta e es agents dégradants, atau coma dera detección d'aguesti e era inspección dera madeisha. Un aute des punts siguec era presentación dera aplicación deth sagéth de qualitat ISO e

era sua aplicación enes ahérs des aparelhadors. Era reforma deth sistèma universitari e era adaptación ara normativa europèa, entad a(;ò qu'ei ar ensenhament, barréren es aetes dera jornada que tanben se celebrèe en d'auti punts deth Pirenèu.

Redacción ARTIES

Era glèisa de Sant Joan d'Arties inaugure aguest diuendres era exposición "Romanic e paisatges des Pirenèus", ua môstra diuèrsa en teeniques que compde damb era participación de tres artistes.

Miguel Estaña, pintura acrilica, Ricard Novell, diboish, e Joan Escola, arquitectura en miniatura. Es aspèctes pirenencs se poiràn veir des de desparières perspectives artistiques en aguesta exposición que s'ineludís laguens dera Agenda 2004 d'activitats des Muséus d'Aran.

EDDÉ DISSABTE, 2 9 DE NOVEME DE 2 0 0 3

AUÉ

Imatge dera Baronia de Les

Hèts istorics deth Baron de Les e era

Baronia

Dempûs de qu'eth senhor de Les exer-cisse era nauta justicia en 1478, eth rei

Ferran eth Catolic autregèc eth titol de baron ath capitan valencian Benito Marco per auer récupérât eth Baish Aran, aucupat pes senhors d'Armanhac, Aure e Comenge ath servici deth rei de França. Marco siguec eth prunnèr baron de Les, mès jamès arribèc a aucupar eth Castèth per'mor qu'enter 1472-1473 siguec crennat e se'n vedec afectada ua grana part dera bastissa. De ua auta faiçon, en 1528 eth rei d'Es-panha, Carlos V, ratifiquèc era Baronia de Les. En 1650 es partidaris deth rei Felip IV provòquen era hujuda deth baron tà França. En sègle XVI era baronia, demo-rança des barons, passée as Sapena, fa-milha valenciana parenta des Marco. Ath long des sègles XVI e XVII se produsissen ua seguida de conflictes enter Les e era

Victoria Garcia Les (QUATE LÒCS)

Era Vila de Les ère er unenc pöble d'Aran que non pagaue es

dètzmes ne eth foncionannent deth

son conselh comunautat dera Val Les, allegaue qu'ère Vila de senhor e se declaraue exempta deth pagament de cèrtes talhes e cargues que pagauen era rèsta de pòbles. Diuèr-ses senténcies dera curia reiau d'Aran si-gueren favorables ath mantenement dera exempcion fiscau dera vila de Les. Dempûs d'uns ans de lutes enter es suc-

cessors des diuèrsi barons que la crom-prauen o venien, Juan Sapena Marco la venec, en 1630, per 1200 liures a Ramon Joan Cao e eth son hilh Pau Cao de Benós. En 1661 era familha Sapena s'escandic e es Cao de Benós l'obtengueren en posses-sion definitiua, encara qu'aueren de pagar 500 liures ath convent d'Alzira, plan qu'era veuda de Sapena auie legat era ba-ronia ad aguest monastèri. Era existéncia dera baronia diferencièc era viía de Les de totes es autes viles araneses entad ago qu'ei ath pagament de dètzmes atau coma eth foncionament deth son con-selh. Es vesins de Les auien de pagar ath baron eth dètzme en tot que s'estau-viauen era contribución des despenes generaus dera Val. En 1792 i auec un con-flicte enter eth baron e eth poblé de Les sus eth crubament des sons drets senho-riaus ena Audiéncia de Catalonha.

ara que i èm jusép Lois Sans

Tèxtes Non sò nnassa partidari dés li-

bres de tèxte. Creigui nnès ena capacitai orientativa deth profes-sorat, encara que compreni qu'es libres de tèxte son un esturnnent força util entara imparticion d'uns programes excessivament cargats entath professorat, e un element d'ajuda tar escolan entath segui-ment deth son curriculum. Creigui mès enes libres de consulta qu'e-nes libres de tèxte (entenuts coma eth compèndi de tota era matèria que eau dar en un cors escolar). È ua mainada de dètz ans que hè cin-cau de primària en Vielha e me sò entretengut en guardar es sons li-bres d'estudi. M'a entossiasmat es-peciaument eth libre de "sociaus" (non diderè era editoriau pera rason dera publicitat). El un libre adaptat ar aranés per un grop de professors dera Val d'Aran a comp-dar dera version catalana. 1 trapam afirmacions coma: "es abitants des territòris catalans e occitans com-partim ua istòria" o "era lengua prò-pria de Catalonha ei eth catalan, exceptât era Val d'Aran" o "ena Val d'Aran era sua lengua pròpria ei er aranés, occitan d'Aran, qu'ei oficiau amassa tamb eth catalan e castel-han" o "eth Conselh Generau d'A-ran ei era maxima institución dera Val d'Aran". M'agrade pr'amor qu'era escòla coma transmissora dera realitat pòt potenciar era nòsta Identität sense besonh de gesser-se'n deth libre de tèxte, e non dèishe d'inquietar-me qu'eth Partit Socialista de Ceuta age exigit era retirada d'uns manuaus de se-gondària peth solet hèt de qué s'i afirmaue que Ceuta e Melilla son "puntos de Africa en los que tam-bién se habla Español". Semble èster qu'era editoriau a acceptai de retirar-Ies.

Ei ua blossa question interpreta-tiva e de sociología, mès en matè-ria de libres de tèxte tanben existís eth "nòrd" e eth "sud".

DAMB ERA COLLABORACION DETH DEPARTAMENT DE PRESIDENCIA DERA GENERALITAT

DE CATALUNYA E DETH CONSELH GENERAU D'ARAN