enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kwetheku...2015) ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela...

22
8/11/2015 Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku UMBHALO WOKWETHULELWA UMPHAKATHI UKUZE UPHAWULE

Upload: others

Post on 28-Sep-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

8/11/2015

Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku

UMBHALO WOKWETHULELWA UMPHAKATHI UKUZE UPHAWULE

Page 2: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

1. ISINGENISO NESENDLALELO

Ngasekupheleni konyaka ka 2013, iTheku laqokwa ukuba libe ingxenye yamadolobha angu-33

azobamba iqhaza oHlelweni lwe-100 Resilient Cities (100 RC) lwamazwe omhlaba oluxhaswe yi-

Rockefeller Foundation. Okwenziwa yiTheku-ke njengengxenye ye-100RC ukusungula uHlelo

Lokukwazi Ukumelana Nezimo (Resilience Strategy) lweTheku. I-100RC eThekwini ididiyelwa

uMasipala waseThekwini.

Uhlelo Lokukwazi Ukumelana Nezimo lweTheku (Umdwebo 1) luqale ngesigaba sokudwetshwa

kohlelo nokucwaningwa kwalo ngo 2014 ukuze kuqondakale ukuthi yiziphi izinselelo ezinkulu

zokumelana nezimo iTheku elibhekene nazo. Ziningi-ke izinto ezahlonzwa yiTheku njengezidlala

indima enkulu ekufukuleni kanjalo nasekufadalaliseni ikhono lalo lokumelana nezimo. Ngokususela

kulesi sigaba sokuqala somdwebo nocwaningo, kwabizwa imihlangano yokuxoxisana kwabanjwa

neminye imihlangano phakathi kukaMashi noMeyi ka 2015 nezinhlaka ezibambe iqhaza ezahlukene

eThekwini ukuze kuzovunyelwana ngamaphuzu azokuba seqhulwini futhi kubhekwe nalapho

kungathathwa khona izinyathelo mayelana nohlelo lokukwazi ukumelana nezimo lweTheku. Isigaba

somsebenzi esikusona njengamanje sibandakanya ukuhlanganiswa kwamaphuzu esizogxila kuwo

okumelana nezimo kanjalo nokuxhumana nabathintekayo njengengxenye yokuphothula ukuhlolwa

kokuqala kohlelo lokukwazi ukumelana nezimo kweTheku.

Udwebo 1: Uhlelo lweTheku olumayelana nokusungulwa kwe-Preliminary Risk Assessment

Lo mbhalo uhlose:

Ukubuya nezimpendulo ngemiphumela yokubonisana okwenzeka phakathi kwababambe

iqhaza emihlanganweni yokuxoxisana phakathi kwenyaka kaMashi noMeyi 2015;

Ukuqinisekisa izindawo okuzogxilwa kakhulu kuzo esigabeni esilandelayo soHlelo Lokukwazi

Ukumelana Nezimo lweTheku.

Page 3: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

2. EZITHINTA UKUMELANA NEZIMO EZIVELE EZINGXOXWENI NABABAMBE IQHAZA (MAR-MAY

2015)

Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana

eyishumi nesikhombisa nezinhlaka ezithitekayo phakathi kwenyanga kaMashi noMeyi 2015

ngenhloso yokuqoka izindawo lapho kuzogxiliswa khona uhlelo Lokukwazi Ukumelana Nezimo

lweTheku. Kwababambe iqhaza kulezi zingxoxo kubalwa osomabhizinisi bendawo, izifundiswa,

abaholi bedolobha nabezombusazwe, abasebenzi bakamasipala, izinhlangano zomphakathi, ama-

NGO nama-CBO, amaciko, baholi bezemvelo nabezenkolo (Uhlu lwabantu okuxoxiswane nabo

luyatholakala kwiSithasiselo A). Kwenziwa isethulo kusetshenziswa imiphumela yesigaba sokuqala

sokuhlela nokucwaninga esibandakanya izigaba eziyishumi zolwazi (Isithasiselo B) ezikhombisa

izinkinga iTheku elibhekene nazo mayelana nokumelana nezimo. Imibuzo ebalulekile eyadingidwa

ithinta ukuhlonzwa kwamagebe nokugxila kakhulu ezintweni eziphathelene nokumelana nezimo

ezihlonziwe kulezo ezethuliwe. Kunamaminithi abanzi athathwa kuleyo mihlangano kanti ayisona

sisekelo socwaningo olubanzi mayelana nezimpendulo zababambe iqhaza. Kwasetshenziswa

ukuhlaziywa kwezimpendulo (Discourse Analysis) okuyindlela yezesayensi esetshenziswa ukuhlaziya

amazinga olwazi oluqoqiwe, ukuhlanganisa amaphuzu aqhamuka emihlanganweni yokucobelelana

yababambe iqhaza nasemihlanganweni yangenyanga kaJuni/Julayi 2015. Kwavela amaphuzu angu-

16 aphathelene nokumelana nezimo kwedolobha kulolu hlelo njengoba evela kafushane ngezansi.

1. Ubuholi

Izinselelo ezikhona nalezo zangomuso ezibhekene neTheku zidinga abaholi abagqamile

nabanombono abazokwazi ukubhekana nezinselelo eziningi beze nezixazululo futhi bathathe

izinqumo ezizoba wusizo eDolobheni nakwizakhamizi esikhathini eside. Izindaba ezithinta ubuholi

zavezwa izinhlaka zikahulumeni, ezomphakathi, izifundiswa, nezinhlangano zabaholi bomphakathi

nabedolobha. Iyisishiyagalombili imibono ebalulekile evezwe izinhlaka ezibambe iqhaza ephathelene

nobuholi eThekwini. Eminye kule mibono ikhuluma ngokubaluleka kokuqokwa kwabaholi

abanomgogodla abazohola idolobha ezinselelweni ezizayo, okubandakanya isidingo sokuqoka

abaholi abanombono ngekusasa, abahlakaniphile, abasukumela phezulu, futhi abanolwazi nabakwazi

ukuthatha izinqumo. Eminye imibono yayiphathelene nokuthuthukiswa kwamakhono abaholi;

ukuqoka amaqhawe azoqhubela phambili umyalezo wokumelana nezimo eThekwini nokuhlomisa

intsha ukuze ibe ngabaholi bakusasa.

2. Izinhlaka zokubusa

Umyalezo owodwa ovezwe ababambe iqhaza abehlukahlukene yindima ebalulekile edlalwa

ezokubusa ukweseka noma ukukhubaza ukumelana nezimo kwedolobha. Ezokubusa zivezwe

njengodaba olubalulekile yizinhlaka ezithintekayo kuhulumeni, emphakathini, ezifundisweni,

emabhizinisini nezinhlangano zabaholi bomphakathi nabedolobha. Ayishumi nanye amaphuzu

avezwe izinhlaka ezithintekayo mayelana nezokubusa eThekwini. Lawa maphuzu:

Page 4: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Ukubaluleka kokuhlela izinqubomgomo nemithetho yedolobha ihambisane nemithetho

kazwelonke neyamazwe omhlaba

Izinselelo eziphathelene nezinhlaka zokubusa ezikhona, okubandakanya uhlelo lokubusa

oluhlukeke kabili (olomdabu nolukahulumeni)

Izinselelo eziphathelene nezinhlelo zikahulumeni kuMasipala waseThekwini ezithathwa

njengokungelula ababambe iqhaza bafinyelele kuzo

Ukwemukela ukuthi kukhona ukungaxhumani ngokuphelele phakathi kweminyango

kamasipala naphakathi kwabasebenzi bakamasipala namakhansela okuba nomthelela

ongemuhle ekuphathweni kwedolobha

Ukungasetshenziswa ngokuphelele kwemithetho ebekiwe nemithetho kamasipala

Isidingo sokuba kuphuculwe futhi kuzinziswe izinhlelo zokuphathwa kwezimali

Ukungaxhumani phakathi kwabasebenzi nabaholi bakamasipala waseThekwini nezinhlaka

ezahlukahlukene osekuholele ekukhuleni kokungathembani phakathi kukahulumeni

nezakhamizi

Ukwanda kwezigameko zokubhikisha kwezakhamizi ngenxa yokwehluleka kwedolobha

ukuhlangabezana nezidingo zezakhamizi

Izinhlelo zokubusa zedolobha ezenza ukuthi izakhamizi zethembele kakhulu kuhulumeni

ezibukela phansi ikhono labantu lokuzenzela nokuzizamela

Ukubaluleka kokusungula ubudlelwane ukuze kuthuthukwe futhi kube nohlelo oludidiyele

lokukwazi ukumelana nezimo

Iqhaza lezakhamizi lokuthatha izinqumo ekuphathweni ngendlela kwedolobha.

3. Ukuxoxisana nababambe iqhaza

Ukuxoxisana nezinhlaka ezibambe iqhaza ezinhlelweni zedolobha nasekuthathweni kwezinqumo

kuyingxenye ebalulekile yentando yeningi. Ngokuvula inkundla yokuxoxisana phakathi kwezinhlaka

ezithintekayo, izakhamizi ziyakwazi ukubonisana nohulumeni ukuveza ilaka lazo nokuba negalelo

ekwakheni umphakathi okwazi umelana nezimo. Ukuxoxisana nababambe iqhaza kube iyona nkinga

evezwe ngabasemkhakheni wezifundiswa, uhulumeni, umphakathi, amabhizinisi, nezinhlangano

zabaholi bomphakathi nabedolobha okuyiyona ethinta kakhulu ukumelana nezimo. Ayisithupha

amaphuzu abalulekile avezwe izinhlaka ezithintekayo mayelana nokuxoxisana okudingekayo

eThekwini:

Ukubaluleka kokuxoxisana nababambe iqhaza uma kuthathwa izinqumo zedolobha futhi

kuziwa nezixazululo ezinembayo;

Ukubaluleka kokumeleleka kwabo bonke ababambe iqhaza uma kuba nezingxoxo noma

kuxazululwa izinkinga;

Igalelo ukuxoxisana nomphakathi okungaba nalo ukufukula izakhamizi;

Amazinga angemahle okuxhumana phakathi kukamasipala nezakhamizi zakhe;

Uhlelo nezinkundla ezikhona zokubonisana ezingenele nezingasebenzi ngendlela; kanye

Page 5: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Nokufundisa imiphakathi ukuze ikwazi ukubonisana ngendlela enezithelo nomasipala,

isibonelo nje, lapho kukhulunywa ngokuhlelwa nokuphakwa kwesabelomali.

4. Ukuqhamuka namasu amasha

Ukuze kubhekanwe ngendlela nezinselelo kanjalo nezidingo zokuguqula iTheku, kanjalo nokukwazi

ukuhlangabezana namazinga okucabanga asebenza emhlabeni jikelele, iDolobha kudingeka ukuba

likusukumele phezulu ukukhuthaza amasu amasha futhi likhuthaze ukusungulwa kwezindlela

ezintsha zokubhekana nezinselelo elibhekene nazo. Isikhathi esiningi amasu amasha aqhamuka

lapho idolobha libhekene nenselelo yobungozi obuthile, izinkinga noma ukukhungatheka. Kwesinye

isikhathi izakhamizi ngokwazo ziqhamuka namasu amasha lapho zibhekene nezinkinga ezifana

nokusweleka kwamathuba emisebenzi kanye nobugebengu. Kunamaphuzu amathathu avezwe

izinhlaka ezithintekayo mayelana namasu amasha eThekwini: isidingo sokusungula uhlelo olusha

lokuguqula idolobha; isidingo sokubheka izindlela zokukhuthaza amasu amasha eThekwini; kanjalo

nesidingo sokuhlonipha abantu eThekwini abaqhamuka namasu amasha futhi asebekhombisile

ikhono labo lokubhekana nezinselelo esinazo ngokuqhamuka namasu amasha.

5. Imininingwane kanye nolwazi

Ukubaluleka kwemininingwane kanye nolwazi kwaba ngenye yezinkinga ezavezwa abathintekayo

emphakathini, kwezamabhizinisi, kuhulumeni nakubaholi bedolobha. Kunemibono emithathu

ebalulekile evezwe ngabathintekayo mayelana nolwazi nemininigwane: ukubaluleka kokutholakala

kalula nangendlela elinganayo kolwazi kuzona zonke izakhamizi; ukubaluleka kokwabelana ngolwazi

nemininingwane phakathi kwemikhakha namaqembu ehlukahlukene; kanye namagebe akhona

emininingwane nocwaningo okumele avalwe ukuze kuzokwesekelwa ukuthathwa kwezinqumo

nokuhlela eThekwini.

6. Imfundo nokuthuthukiswa kwamakhono

Iningi kwababambe iqhaza laligxile ekubalulekeni kwemfundo nokuthuthukiswa kwamakhono

njengesisekelo ekwakheni iTheku elikwazi ukumelana nezimo. Iphuzu lokufunda nokuthuthukiswa

kwamakhono lavela ezinhlakeni ezithintekayo kuhulumeni, emphakathini, kwabamabhizinisi,

izifundiswa nabaholi bomphakathi nabedolobha. Kwavela amaphuzu ayisithupha abalulekile

kwababambe iqhaza aphathelene nokufunda nokuthuthukiswa kwamakhono eThekwini, iningi lawo

lihambisana nokufunda kwamaqembu athile. Lawa maphuzu:

Ukuqeqeshwa kwabaholi bezombusazwe;

Ukuthuthukisa amakhono kubasebenzi bakamasipala ukuze bathathe izinqumo ezingcono;

Ukuthuthukisa imiphakathi njengendlela yokuthi ikwazi ukuzimela;

Ukuqwashisa umphakathi ngemiphumela yezinqumo abazithathayo;

Ukugxila entsheni njengesigaba esibalulekile okumele sifundiswe futhi sithuthukiswe

amakhono; kanye

Page 6: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Nokulahleka kwabantu abanamakhono eThekwini baye kwamanye amadolobha ezweni

noma phesheya kwezilwadle okuyinselelo enkulu ekhubaza ukumelana nezimo.

7. Ukuthuthuka kwamadolobha e-Afrika

Olunye uhlelo oluvezwe abathintekayo beluphathelene ‘nokuthuthuka kwamadolobha ase-Afrika’

kanjalo nesidingo seTheku, njengedolobha lase-Afrika ukuba likwazi ukubhekana nezinselelo zalo

ezithinta lona ngqo lingazifanisi namadolobha asemazweni asethuthukile emhlabeni. Udaba

lokuthuthuka kwamadolobha ase-Afrika lwavezwa izinhlaka zomphakathi, izifundiswa,

abasemabhizinisini, nezihlangano zomphakathi. Ayisihlanu amaphuzu avele kwababambe iqhaza

mayelana nokukhula kwedolobha laseThekwini ngendlela yase-Afrika. Lawa maphuzu:

Ukulungisa ukungalingani ngemuva kombuso wobandlululo;

Ukuqala izinhlelo zentuthuko ezithinta idolobha ngqo;

Ukwemukela umkhakha ongahlelekile ngokuphelele njengohlobo lokuthuthuka

oluhambisanayo neTheku;

Ukubheka iTheku njengendawo yamathuba nokuziqalela amasu amasha; kanye

Nokuqhakambisa ukubaluleka kwesiko nendlela yokwenza yeDolobha.

8. Izindlu nengqalasizinda

Kusukela ngo 1994 sekube nokuthuthuka okukhulu eThekwini mayelana nokuhlinzekwa kwezindlu

nengqalasizinda kwizakhamizi. Kusekhona nokho ukusilela okukhulu kwingqalasizinda kanti kokunye

kuyakhula, njengoba izibalo ezinkulu zabantu zisaphila ngaphandle kwezindingo-ngqangi ezifana

nezindlu, amanzi, ugesi nezokuthutha. Udaba lwezindlu nengqalasizinda lwavezwa njengoluyinselelo

yizinhlaka ezibambe iqhaza kuhulumeni, emphakathini, izifundiswa, ubuholi bedolobha

nezinhlangano zomphakathi. Ayisihlanu amaphuzu abalulekile avela kwabathintekayo mayelana

nodaba lwengqalasizinda nezindlu: isidingo zokuba kuhlinzekwe izidingongqangi kuzona zonke

izakhamizi; inselelo mayelana nokuhlinzekwa kwezindlu, ezokuthutha namanzi; nesidingo

sokuhlinzekwa kwengqalasizinda nezidingongqangi ezanele.

9. Ukuhlelwa kwentuthuko ngokwezindawo

Nakuba ukuhlalisana kwabantu eThekwini kungasayalelwa yimithetho ukuba kube kwahlukane

ngokobuhlanga, ukuhlukana kwezakhamizi kuseyinto ekhona eThekwini futhi iTheku liseyidolobha

elihlukanisa izinhlanga. Udaba lokuhlelwa kwentuthuko ngokwezindawo lwavezwa izinhlaka

zikahulumeni, zomphakathi, amabhizinisi, nezinhlangano zabaholi bomphakathi nabedolobha.

Ayisihlanu amaphuzu avelayo kwabathintekayo mayelana nohlelo lokuhlelwa kwentuthuko

ngokwezindawo:

Izinhlelo zokuthuthukiswa kwedolobha ezihlobene nokuthuthuka nokukhula kwedolobha;

Ukubhekelelwa kokungalingani ngendlela izindawo edolobheni ezithuthukiswa ngayo;

Ukuqinisekisa ukuthi kuba nohlelo lwedolobha lokuhlela olusetshenziswayo;

Page 7: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Isidingo sokugxila ezinhlelweni ezididiyele zokuthuthukisa umphakathi ukuze kukhuthazwe

ukuhlalisana komphakathi; kanye

Neqhaza lezindawo zomphakathi ukuba negalelo ekuhlanganeni komphakathi,

kwezokuphepha nasekuxhumaneni kwezakhamizi.

10. Ezobuciko namasiko

Ezobuciko namasiko zinejoka elibalulekile ezilibambile ekwakheni ukuhlalisana komphakathi

nokwakha isithombe sedolobha. Ezobuciko namasiko zavezwa njengodaba olubalulekile yizinhlaka

zomphakathi. Mabili amaphuzu abalulekile avezwe izinhlaka ezithintekayo mayelana nezobuciko

namasiko. Lawa maphuzu aphathelene: nokungabekwa phambili kwezobuciko namasiko eThekwini

nokushiywa ngaphandle komkhakha wezobuciko ekuthathweni kwezinqumo; kanye nesidingo

sokuhlonipha idolobha njengendawo yamathuba nobuciko.

11. Ezemvelo

Ezemvelo zidlala indima ebalulekile ekwesekeni inhlalakahle nokuthuthuka komphakathi eThekwini

futhi zisiza idolobha nezakhamizi zalo ukuba lemukele izinguquko kwezemvelo emhlabeni. Indawo

engaphezu kuka-54% eThekwini ithuthukisiwe kanti leyo esele eyizindawo zemvelo iyaqhubeka

nokuncipha. Le ngcindezi ebangelwa yintuthuko iphosela inselelo ukuhlinzekwa kwezidingo-ngqangi

zemvelo ezifana nokugwema izikhukhula nokuhlinzekwa kwamanzi. Iphuzu lezemvelo laphakanyiswa

ababambe iqhaza kuhulumeni, emphakathini, kwabamabhizinisi nezinhlangano zabaholi bedolobha.

Ayisithupha amaphuzu avezwa abathintekayo. Lawa maphuzu:

Isidingo sokuhlonipha ukubaluleka kwemvelo njengesisekelo sedolobha elimelana nezimo;

Isidingo sokufaka imvelo nokunakekelwa kwayo kwizinqubomgomo nemithetho yedolobha;

Inselelo eza nokuguquguquka kwesimo sezulu ekumelaneni nezimo kweTheku kwangomuso;

Izinselelo ekutholakaleni kwamanzi nasekuqinisekiseni amaqophelo afanele amanzi;

Ukuhlela ukuvuselelwa kwemfucuza nokunakekelwa ngendlela kukadoti; kanye

Nokugxila ekufundiseni ngemvelo ukuze kufundiswe izakhamizi zeTheku ngokubaluleka

kwezinsiza zemvelo nosizo eziza nalo.

12. Ezomnotho

Ukuthuthukiswa komnotho nokudalwa kwamathuba emisebenzi okuhambisana nakho kuyiphuzu

elibaluleke kakhulu kuhulumeni kazwelonke nohulumeni wasekhaya. Nakuba izibalo zakamuva zika

2011 zikhomba ukuthi amazinga okusweleka kwemisebenzi eThekwini ehlile, idolobha lisenamazinga

aphezulu abantu abangasebenzi ukunabanye omasipala abakhulu eNingizimu Afrika futhi

lisabhekene nenselelo ekudaleni amathuba emisebenzi esezingeni. Umnotho-ke wona yiphuzu

eliqhamuke nababambe iqhaza kuhulumeni ezinhlanganweni zomphakathi, izifundiswa;

abamabhizinisi nezinhlangano zabaholi bedolobha. Abeyisishiyagalombili amaphuzu avezwe

abathintekayo mayelana nezomnotho. Lawa maphuzu:

Ukubaluleka komnotho ekudaleni inhlalakahle namathuba omsebenzi;

Page 8: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Isidingo sokusungulwa kwezinye izindlela zomnotho ezizohlomulisa zonke izakhamizi;

Ukugxila emathubeni amabhizinisi onga imvelo nasekudaleni umnotho owonga imvelo;

Ukuveza ukubaluleka komnotho ongahlelekile ekudaleni amathuba emisebenzi;

Ukugxila ekusungulweni emabhizinisini amakhulu namancane;

Ukukhuthaza ukuthuthukiswa komnotho wedolobha;

Ukuhlela ukutholakala kwezinsiza, okubandakanya umhlaba, ukuze kube nempilo engcono;

Nokweseka abesifazane nalabo ababuthakathaka ukuze bathole amathuba kwezomnotho.

13. Ukuhlalisana komphakathi

Ukubaluleka kokuhlalisana komphakathi ekwakheni iTheku elikwazi ukumelana nezimo kwavezwa

yiningi lezinhlaka ezithintekayo. Umlando weTheku wokuhlala ngokwahlukana kwezinhlanga

nobandlululo usabonakala kanjalo namazinga aphezulu okungalingani ayaqhubeka nokuhlukanisa

umphakathi wethu. Mningi umsebenzi osadingeka ukukhuthaza ukuhlalisana komphakathi. Udaba

lokuhlalisana komphakathi lwavela kwababambe iqhaza kuhulumeni, emphakathini, amabhizinisi

nezinhlangano zabaholi bomphakathi nabedolobha. Mathathu amaphuzu abalulekile avezwa

abathintekayo mayelana nokuhlalisana komphakathi: ukuhlonipha ukuhlalisana komphakathi

njengesisekelo sokumelana nezimo eThekwini; ukwazi izingqinamba ezahlukene zokuhlalisana

komphakathi, okubandakanya izinselelo zezomnotho emphakathini, ukuhlaselwa nokucwaswa

kwabokufika; nesidingo sokwakha ukuhlalisana emphakathini ukuze kube nokumelana nezimo

kwedolobha.

14. Igebe lokungalingani

Likhulu igebe lokungalingani eThekwini kanti ucwaningo lamazwe ngamazwe lukhombisa ukuthi

kunokuhambisana phakathi kokungalingani nezinye izinkinga zomphakathi ezikhona emadolobheni.

Ukungalingani kukhubaza ukukhula komnotho weDolobha, ukubusa nozinzo kwezepolitiki, kulimaza

ukukhula kwabantu futhi kukhahlameza ukuhlalisana komphakathi. Ukungalingani kwavezwa

izinhlaka ezifana nezinhlangano zomphakathi, umphakathi namaqembu abaholi bedolobha. Lokhu

kwakuhlotshaniswa nokungalingani, ikakhulukazi uma kukhulunywa ngokumeleleka kobulili.

15. Okuphathelene nobulili

Nakuba lilikhulu ibanga eselihanjwe iNingizimu Afrika emizamweni yokulinganisa ubulili, abesifazane

basancishekile amathuba futhi abaphathwa ngendlela eThekwini njengoba bengakwazi ukuthola

izinsiza ngendlela efanayo nabesilisa. Ukulinganiswa kobulili yiphuzu elivezwe amaqembu ezinhlaka

zomphakathi. Ayisithupha amaphuzu abalulekile aveziwe aphathelene nokulingana ngokobulili:

Iqhaza elibalulekile elidlalwa abesifazane nesidingo sokufaka ukulingna ngokobulili ohlelweni

lokukwazi ukumelana nezimo lweTheku;

Ukubaluleka kokuqala izinqubomgomo nemithetho esebenzayo;

Ukucwaswa kwabesifazane emphakathini;

Ukuhlukunyezwa kwabesifazane emphakathini;

Page 9: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Ukubaluleka kokuhlela izinkinga eziphathelene nobulili ngokuhambisana nezinqubomgomo

namasu edolobha; kanye

Nokusimamiswa kwabesifazane ukuze bazinqumele ngezenzo namalungelo abo.

16. Ubuntu emphakathini

Izinhlaka ezithintekayo eThekwini zagqamisa ukubaluleka kokuhlonipheka komphakathi uma

kwakhiwa iTheku elikwazi ukumelana nezimo futhi kwavela ukuthi kubalulekile ukuqhakambisa

ubuntu kwizakhamizi kusekusha. Lolu daba lwavezwa yizinhlaka ezifana nohulumeni, umphakathi,

izifundiswa, amabhizinisi, namaqembu omphakathi nawabaholi bedolobha. Mathathu amaphuzu

abalulekile athinta ukuzihlonipha emphakathini avela kwababambe iqhaza: ukuvuma ukuthi ayehla

amazinga okuzihlonipha nawobuntu eThekwini; ukufundiswa kwezakhamizi ngokuzihlonipha

nobuntu, nokwakha kabusha isithunzi somphakathi ngokusebenzisa izinhlaka ezifana namasonto

nezinhlaka zomdabu.

3. UKUHLANGANISA AMAPHUZU OKUMELANA NEZIMO ABE YIZIHLOKO EZIBALULEKILE

ZOKUMELANA NEZIMO

Nakuba indlela okuhlaziywe ngayo ucwaningo isinikeza izindlela ezicacile nezihlelekile zokuthola

amaphuzu ethu abalulekile aphathelene nokumelana nezimo, kodwa okucacile kulolu hlelo ukuthi,

edolobheni elinezinto eziningi futhi elinezinselelo ezinhlobonhlobo, akulula ukubeka phambili iphuzu

lokukwazi ukumelana nezimo elilodwa ngaphezu kwamanye – onke abalulekile, onke anokuxhumana

futhi wonke adinga ukubhekelelwa. Kwabe sekuthathwa isinqumo sokuthi wonke lawa maphuzu

okumelana nezimo ayishumi nesithupha adluliselwe esigabeni esilandelayo sohlelo. Lokhu kwenziwa

ngokuthi kutholakale ‘imikhakha’ exhumanayo phakathi kwalawa maphuzu okumelana nezimo

ehlukahlukene. Ngenxa yalokhu kwahlonzwa ‘iziHloko zokumelana nezimo’ eziyisithupha eThekwini:

Ukubusa, Imvelo, Umnotho, Ukwakha Idolobha, Ulwazi noMphakathi. Uhlelo lokuhlolwa

kwengcuphe nalo luyaziqinisekisa lezi zihloko eziyisithupha, kanti izinhlaka ezithintekayo zanxusa

ukuthi izindaba eziphathelene nezempilo nobugebengu zigqanyiswe. Kwaphinde kwavunywa futhi

ukuthi nakuba kwavunyelwana ngokuhlukaniswa kwalawa maphuzu okumelana nezimo, kwaba

khona izingqinamba ngendlela izinhlaka ezithintekayo ezemukela ngayo izihloko eziyisithupha

ngakho-ke lezi zingqinamba zaqoshwa. Ekugcineni, kwavela imibuzo eminingi ngesiHloko

sokumelana nezimo ngasinye ukuze sicutshungulwe ukuthi siyosebenza kanjani ngomuso.

Izihloko zokumelana nezimo, amaphuzu okumelana nezimo, izingqinamba nemibuzo elindelekile

yokucaciselwa yethulwe kafushane kuleli tebhula elingezansi.

Page 10: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

IsiHloko Sokumelana nezimo

Amaphuzu Okumelana nezimo

Ukuchazwa kwesiHloko Sokumelana nezimo Izingqinamba Ezilindelekile

Imibuzo yokucaciselwa elindelekile yesiGaba 2

Ezokubusa Ubuholi Ukuxoxisana nabathinteyao Izinhlelo zokubusa

Uhulumeni obusa nosebenza kahle wakhiwe abaholi abaqatha, abanombono nabanekhono. Abaholi kumele bavele kuzona zonke izinhlaka zomphakathi (abaholi bomdabu, intsha namalungu omphakathi) futhi kunesidingo sokuthi kubhekwe kabanzi, kuthuthukiswe futhi kwakhiwe abaholi abazokwazi ukubhekana nezinselelo zekhuluminyaka lika 21 futhi bakhuthaze ukuhlalisana komphakathi. Uhulumeni kumele abe sobala, abe nesibopho sokubika futhi akhe ukwethembana nezakhamizi futhi kube nokubusa okubandakanya uwonkewonke. ‘Kubalulekile ukuvuselela ukwethembeka kukahulumeni. Izakhamizi kumele zibheke uhulumeni njengesikhungo esisebenzela umphakathi,’ (abamabhizinisi) ‘Osombusazwe kumele babe nesibindi bakwazi ukuthatha izinqumo ezingeke zinambithiseke okwaleso sikhathi kodwa ezizoba nemiphumela emihle ngokuhamba kwesikhathi.” (Omasipala) ‘UMasipala waseThekwini uyesaba ukubonisana nezinhlaka ezahlukene. Kunesidingo sokuthi kuvulwe inkundla lapho uMasipala waseThekwini uzokwazi ukudingida izinkinga ezithinta umphakathi.’ (Izifundiswa)

Ingqinamba 1: Kunesidingo somphakathi lapho wonke umuntu ezokuba ngumholi kodwa ukugweva kosombusazwe kuyawanciphisa amathuba okuthi izakhamizi zibe yingxenye yokubonisana ngezinhlelo nokuthola amathuba. Ingqinamba 2: Amazinga aphezulu okwethembela kwezakhamizi kuhulumeni enza zingakwazi ukuzimela nokuzizamela.

Sibakha kanjani abaholi bakusasa abanekhono lokubhekana nezinselelo zekhuluminyaka lika 21? Imaphi amakhono amasha umasipala awadingayo ukuze kushintshwe amasu abe izinyathelo? Livalwa kanjani igebe eliphakathi kwabaholi bomphakathi nohulumeni oseCity Hall? Silivuselela kanjani ikhono likahulumeni lokuxoxisana ngendlela eyakhayo nezakhamizi? Iziphi izinkundla ezikhona zokulungiselela uhlelo lokuvuselela ukubonisana nokwethembana? Siyikhipha kanjani insila yezombusazwe kuhulumeni?

Page 11: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Ulwazi Amasu amasha

Ulwazi Ukufunda nokuthuthukisa amakhono

Ukuze siqhamuke namasu amasha ezinselelweni zekhuluminyaka lika 21 nokushayela uhlelo loguquko lwe-Afrika oluzokwazi ukubheka izindlela ezahlukahlukene, izakhamizi kumele zithole ngendlela elinganayo ulwazi, imininingwane nokuthuthukiswa kwamakhono ezindaweni ezahlukahlukene. Ngokufanayo kunesidingo sokubhekelela amagebe olwazini futhi kuthathwe izinqumo ngendlela ebhekelela ubufakazi okuyiyona ezokwenza kuhlelwe ngendlela engafuniseli. Okubalulekile kulokhu ukuqinisekisa ikhono elanele kumasipala nasemphakathini, okudinga ukuba kugxilwe ngqo emfundweni eyisisekelo nasekugcinweni kwamakhono edolobheni. ‘Amasu amasha ayadingeka ukubhekana nomhlaba ohlukile.’ (Izinhlaka zomphakathi) ‘Miningi imithombo yolwazi eThekwini inkinga ukuthi lutholakala kanjani lolo lwazi.’ (Umphakathi) ‘Abantu abanamakhono bayalibalekela iTheku.’ (Izifundiswa)

Inqginamba 1: Kunengqinamba phakathi kwesidingo sokuba nezinhlelo eziphethwe kahle nezibika ngendlela (okungaholela kwizinqubomgomo ezisebenzayo) nesidingo sokwakha izinqubomgomo nemithetho evula inkundla yamasu amasha nezindella ezintsha.

Siyidolobha singena kanjani ezinhlelweni zolwazi zomhlaba ezingakwazi ukusisiza ekuthatheni izinqumo? Singayakha kanjani imininingwane ezosisiza ekuthatheni izinqumo? Singalwakha kanjani ulwazi nemininingwane ezotholakala kalula kwizakhamizi nakubaholi? Singenza kanjani kube lula ukuqonda izindawo lapho iDolobha lehlukeka khona ukuheha nokugcina amakhono, ikakhulukazi entsheni? Ikuphi idolobha elingakwenza (uma kukhona) ukubhekana nodaba lwamagebe amakhono entsheni nakwabasanda kugogoda?

Ukwakha idolobha

Ukukhula kwamadolobha e-Afrika

Ukuthi sicabanga kanjani ngeDolobha kuyiwona khiye wokusisiza ukuhlela indlela efanele yokuthuthukisa idolobha. Kunesidingo sokuba sibone ukuthi kunethuba eliyingqayizivele

Ingqinamba 1: Kunesidingo sokubheka ukuthi sise-Afr ika kanjalo sibheke futhi

Yini okukhulunywa ngayo uma kukhulunywa ngokuba yidolobha lase-Afrika uma kuziwa ezindaweni nakumapulani?

Page 12: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

Ingqalasizinda nezindlu Ukuhlela ngokwezindawo Ezobuciko namasiko

elivezwa ukukhula kwamadolobha e-Afrika lokwakha amadolobha adidiyele, akhuthaza ukulingana futhi anokuxhumana okuhle nezindawo ezisemakhaya. Okubalulekile kulokhu kubandakanya ukuthola izindlela zokubhekana nokungahleleki ngendlela ezobhekana nezinselelo futhi kwakhelwe emathubeni avelayo, futhi siqaphele isidingo zokwenza ngendlela ezosithuthukisa kwezezimali nangokwezemvelo. Kubalulekile ukuthi sikuqonde ukuthi ukwakha idolobha akukhulumi nje kuphela ngokwakhiwa kwamabhilidi kodwa futhi nokwakhiwa kwezindawo lapho umphakathi uzokwazi ukukhululeka khona uzenzele okuthandayo. Ukungenelela okuncane ngokwezindawo kungaba wusizo ukubhekelela lokhu. Kunesidingo sokuba sikuqonde ukuthi iTheku idolobha lase-Afrika elinezidingo zentuthuko ezihlukile.’ (Izinhlaka zomphakathi) ‘Yenza ngendlela ehlukile – Kunesidingo sokushintsha ukwenza ngoba ngeke wenze ngendlela eyodwa ulindele umphumela ohlukile.’ (Izinhlaka zomphakathi)

nokuthi siyayilandela imikhuba yamazwe omhlaba. Ingqinamba 2: Kunegebe elikhulu kwesikuqondayo ‘ngedolobha elihle’ namazinga aphezulu okungahleleki. Sikuhlukanisa kanjani lokhu? Ingqinamba 3: Kunesidingo sokunquma ngezindlela zentuthuko ezonga imali edolobheni nasezindaweni zasemakhaya zedolobha.

Iziphi izinhlelo ezihlinzekela ubuciko namasu amasha uma kuziwa ekuhlelweni kwedolobha? Iziphi izinhlelo zokuphathwa kwezimali ezihlinzekela ukonga nokuhlinzekwa ngokulingana kwezidingo?

Ezemvelo Ezemvelo Izinselelo ezinkulu ezibhekene neTheku zibandakanya ukuhlonza indima ebalulekile okudingeka idlalwe ezemvelo ekwakhiweni

Ingqinamba 1: Inkolelo yokuthi umnotho wokwakhiwa

Linjani isu lentuthuko elikhuthaza inhlalakahle ngesikhathi esifanayo lihlonipha imvelo?

Page 13: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

kwamadolobha amasha e-Afrika, kugxilwa kakhulu emaphuzwini afana nokuguquka kwesimo sezulu ezingxoxweni zentuthuko nasekudidiyeleni amathuba avezwa imvelo kwihlalakahle, ukusimamisa umphakathi nomnotho, nokuqhamuka nezimpendulo ezongayo nezisebenzayo ezinselelweni zomhlaba. ‘Umbono wedolobha wamanje ukhuthaza intuthuko kwezomnotho nomphakathi kodwa awugxili kakhulu kwimvelo.’ (Izinhlaka zomphakathi) ‘Amanzi ayindlala kanti ukuphakwa kwamanzi ahlanzekile kubhekwe njengenselelo ezingeni likazwelonke nasemazweni omhlaba.” Izinhlaka zomphakathi) ‘Sidinga ukuvikela izinsizakuphila zemvelo ezisisiza ngempilo esiyiphilayo, futhi kumele siphendule ngokushesha ezinkingeni ezifuna ukukhubaza lezi zinsiza.” (Ubuholi bedolobha)

ungathatha indawo yomnotho wemvelo. Ingqinamba 2: Ingqinamba phakathi kwesidingo zokusukuma kusemanje sivikele imvelo (njengengxenye enkulu yokuthuthuka kwamadolobha e-Afrika) nenkolelo yokuthi singakuhlehlisa okuphathelene nemvelo size siqede ukusilela esinako kwintuthuko. Ingqinamba 3: Isidingo sokuhlangabezana nezidingo zomotho nezemvelo kanye kanye ngendlela yentuthuko engakubhekeleli lokhu.

Silisungula futhi siliqonda kanjani iqhaza lemvelo njengoba livela kwiSu Lentuthuko likaZwelonke? Singalufaka kanjani udaba lwemvelo ezingxoxweni zezombusazwe ngendlela ezoba nemiphumela?

Umnotho Ezomnotho Kunesidingo sokudala umnotho oqhakambisa inhlakalahle yomphakathi, osheshisa intuthuko ngezinsiza zemvelo nokuvulela umphakathi amathuba ngezindlela ezintsha zokukhulisa umnotho. Ukwakha umnotho osiza wonke

Ingqinamba 1: Ukulinganisa izidingo zomkhakha wabahwebi nowamabhizinisi ahlelekile ukufukula

Singazibona kanjani izingqinamba phakathi komnotho ohlelekile nongahlelekile sikwazi nokweseka le mikhakha yomibili?

Page 14: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

umuntu, umasipala kumele ahlangane nezinhlala ezahlukene (kusuka kubahwebi kuya emabhizinisini amancane namakhulu, kanye nezimboni) ukuhlonza amathuba, ikakhulukazi awalabo ababuthaka. ‘Uhlelo lwezomnotho olwehlukile olugxile ekutshalweni kwezimali kwawo wonke umuntu hhayi nje okuhlose ukwenza inzuzo kuphela.” (izinhlaka zomphakathi) ‘Umkhakha wabahwebi akumele uzitshwe kodwa udinga ukuba nawo uthuthukiswe.’ (Ohulumeni basekhaya) ‘Abesifazane badinga ukwesekwa ukuze bangene emnothweni ohlelekile nongahlelekile.’ (Izinhlaka zomphakathi)

ukukhula komnotho. Ingqinamba 2: Isidingo sokuqhubeka nokuhlinzeka amathuba okuphucula amazinga empilo ngesikhathi esifanayo kusheshiswa uguquko kwezomnotho njengoba ludingeka kuleli khuluminyaka lika 21.

Kudingekani ukuqala uguquko oludingekayo ukuze kube nomnotho osabalele, onamasu amasha, ozinzile, obandakanya iningi nowonga imvelo? Singayikala kanjani impumelelo kwezomnotho ngendlela ebeka phambili inhlalakahle, ukuhlanganyela nozinzo?

Umphakathi Ukuhlalisana kophakathi Ukungalingani Ezobulili Ubuntu emphakathini

Kusenokwehlukana okusobala komphakathi nezomnotho eThekwini, kanti iningi labantu bazizwa bengagculisekile, bazibona bekude namathuba kanti bajwayele ukucwaswa. Ukuvala igebe lokwahlukana (ngobuhlanga, ubulili, ubuzwe, inkolo, iminyaka namakhono) nokwakha umphakathi owakhelwe ekuhloniphaneni nasekusebenzeni komthetho, kubalulekile ukuze sikwazi ukumelana nezimo

Ingqinamba 1: Injongo yokwakha umphakathi obumbene icekelwa phansi amazinga okungalingani abalwa naphezulu emhlabeni.

Singalakha kanjani idolobha elikhuthaza ukubonisana nokuxoxisana ngohlelo lwedolobha olufanele? Sibonisana kanjani nabantu ngokuthola izindlela zokuphucula ukulingana kobulili?

Page 15: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

emphakathini futhi silwe ngokubambisana nezinselelo zekhuluminyaka lika 21. ‘Isekhona imingcele yobuhlanga ekhona eThekwini kanti abantu abaningi abathandi ukuhlangana nabantu bezinye izinhlanga ezehlukile. Siyiqeda kanjani imingcele yobuhlanga sihlanganise abantu bezinhlanga?’ (Ubuholi bezombusazwe) ‘Ukuhlaselwa kwabokufika muva nje kuwumyalezo womphakathi, futhi yizinkomba zokuthi kunezinkinga ezijulile ezibangela ukwahlukana phakathi komphakathi.’ (NGO) ‘Aziqondakali kahle izindaba zobulili kuMasipaa waseThekwini kanti azikho nezinqubo ezibhekelela izindaba zobulili eDolobheni.’ (Izinhlaka zomphakathi)

Ingqinamba 2: Kunzima ukwakha umphakathi omusha obumbene kusenezibazi zomlando wethu omude wokucwasana kwezinhlanga.

Page 16: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

4. INDLELA EYA PHAMBILI: UKUBHEKA AMATHUBA EZINHLELO ZOKUNGENELELA

Imiphumela yohlelo lwezingxoxo ikuqinisekisile okubonakele ngesikhathi kusahlolwa ukuthi

ngempela, edolobheni elinezimo eziguqukayo njengeTheku, ukumelana nezimo kuphathelene

kakhulu ngezinkinga ezindala nezinselelo ezahlukahlukene ezithinta ukusebenza komphakathi

esikhathini esiqhubekayo hhayi ukubhekana nezigameko zangaleso sikhathi futhi okungezemikhakha

ethile. Kuyavunywa ukuthi wonke amaphuzu okumelana nezimo avelile abalulekile nokuthi kumele

wonke aphathwe ngokulinganayo ukuze kuzokwakhiwa uhlelo olusebenzayo lwedolobha futhi

kubhekelelwe izinqinamba zokumelana nezimo ezibhekene nedolobha. Lokhu kusho indlela iTheku

elizobhekana ngayo nezihloko zokumelana nezimo ezivelayo futhi kuveza izindlela zokungenelela

ezidingekayo ezizokwazi ukuza nemiphumela yokumelana nezimo ngesikhathi esifanayo. Le

miphumela iphinde iveze ukuthi kubaluleke kakhulu ‘ukusizana’ kwezinhlaka eziningi ezigabeni

ezilandela ese-100RC yeTheku ukuze kushintshwe amasu abucayi naphosa inselelo abe ngamathuba

afezekisekayo ukuze aqaliswe. Inhloso yesigaba esilandelayo soHlelo lweTheku lwe-100RC ukubheka

nokuphenya ngezinhlelo eziningi zokungenelela njengamaphrojekthi ayingqayizivele azosiza

ukubhekana nezinselelo zokumelana nezimo kweTheku emazingeni abantu, omphakathi

nawezinhlelo.

5. UHLELO LOKUPHAWULA

Izinhlaka ezithintekayo zingaletha imibono yazo ngeziHloko namaPhuzu okumelana nezimo abekwe

kulo mbhalo. Kuzoba nephepha lenhlolovo elitholakala ku-inthanethi lapho kungabhalwa khona

amaphuzu okuphawula kanti ukuphawula kuvulelekile kusukela mhla ka 24 kuNcwaba kuya kumhla

ka 24 kuMandulo 2015. Uma unenkinga ngokuthola leli phepha lenhlolovo, ucelwa ukuba uxhumane

noManisha Maganlal ku: [email protected] noma ku: 031 311 7382. Amakhophi

agayiwe nawo ayatholakala kuManisha Maganlal uma uwadiga.

Page 17: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

ISITHASISELO A: Uhlu lwamaqembu okukhulunywe nawo ngezikhathi kuboniswana nezinhlaka

ezithintekayo

Iqembu nomsebenzi eliwenzayo

1 KwaZulu-Natal Inter-religious Council Isigungu sesifundazwe esakhiwe abamele izinkolo ezahlukene.

2 Amaqembu Abesifazane Ikhomishana Yokulingana Ngokobulili, i-Agenda Feminist Media nezinye izithunywa zezinhlaka zabesifazane eThekwini.

3 Izifundiswa Izikhungo zocwaningo zamanyuvesi aseThekwini okubandakanya i-University of KwaZulu-Natal (UKZN), Durban University of Technology (DUT), Mangosuthu University of Technology (MUT), the Human Sciences Research Council (HSRC), University of South Africa (UNISA), University of Zululand, DUT’s Urban Future's Centre.

4 Umhlangano woHulumeni baseKhaya we-100 RC Iqembu elixubile lezikhulu zikaMasipala waseThekwini ezibalelwa ku 30 ezivela eminyangweni ehlukahlukene ezimenywe emhlanganweni wokucobelelana.

5 Isigungu seziNhlangano ezingenzi nzuzo se-Durban Chamber of Commerce and Industry (DCCI) Isigungu sezinhlangano ezingenzi nzuzo zaseThekwini ezithinteka ngezindlela ezahlukene.

6 KwaZulu-Natal Environmental Network Iqembu eliselisha elibhekelele ezithinta imvelo. Libandakanya izinhlangano ezifana ne-Earthlife, Groundwork ne-South Durban Community Environmental Alliance.

7 eThekwini Conservancies Network (ECN) I-ECN yakhiwe izikhungo zokonga imvelo ezingu-25 zaseThekwini.

8 Umhlangano weKomidi Lezokuthuthukiswa Komnotho Ithimba le-CRO elibika eKomidi lezokuthuthukiswa Kmnotho, okuyikomidi lezombusazwe elinamakhansela angu-30. Ikomidi liholwa iPhini leMeya emihlanganweni yanyanga zonke.

9 Izinhlaka ezimele abahwebi Leli qembu lakhiwe izinhlangano ezisebenzisana kakhulu nabahwebi okubandakanya i-Asiye eTafuleni, Women in Informal Employment: Globalizing and Organizing (WIEGO) ne-Street Net

10 Isigungu se-INK (Inanda Ntuzuma and KwaMashu) Isigungu somphakathi wezindawo ezingaphansi kwe-INK. Izindawo ze-INK ziyilokishi elihlonzwe idolobha njengelihamba phambili ezinhlelweni zokuthuthukiswa ngaphansi kohlelo lwalo lokuphathwa kwezigceme (ABM).

11 Abamele abahlali basemjondolo Leli qembu lakhiwe yizinhlangano ezisebenzisana kakhulu nabantu abahlala emijondolo okubandakanya i-Community Organisation Resource Centre (CORC) ne-Federation of the Urban and Rural Poor (FEDUP).

12 Umhlangano wohlaka lwabaholi bomdabu ITheku linezihlaka zokuphatha ezimbili: Uhlaka olusemthethweni lukahulumeni kanye nohlaka lwabaholi bomdabu. Abaholi bomdabu badlala indima ebalulekile ekuphatheni ezinye izindawo ezisemakhaya nezingaphandle kwedolobha eThekwini. Lo mhlangano wawuhlangene ngaphansi kwesizwe sabaThembu.

13 Umhlangano wesigungu samaPhini eMenenja yeDolobha Umhlangano wabaholi bedolobha owawethanyelwe amaPhini eMenenja yeDolobha ayisithupha kanti usihlalo wawo kwakuyiMenenja yeDolobha.

14 Isigungu sezamabhizinisi seDurban Chamber of Commerce and Industry IKomidi lezindaba zezoMnotho leDurban Chamber of Commerce elimele amabhizinisi ehlukahlukene eThekwini.

15 Umhlangano womphakathi ePinetown Lo mhlangano ubizwe uPhiko lakwa-Community Participation kuMasipala waseThekwini obeluzobonisana nomphakathi.

16 Amaciko Lo mhlangano wethanyelwa amaciko, ababhali, ababazi nabakhi baseThekwini.

17 UMkhandlu wamaBandla i-Diakonia Council of Churches I-Diakonia Council of Churches yayimele amabandla ehlukahlukene amaKhrestu eThekwini.

Page 18: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka

ISITHASISELO B: Imidwebo elandisayo eyishumi eyethulwa kwababebambe iqhaza esigabeni

zokuxoxisana nabo

Page 19: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka
Page 20: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka
Page 21: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka
Page 22: Enikushilo mayelana nokukwazi ukumelana nezimo kweTheku...2015) Ngemuva kwesigaba sokuqala sokuhlela nokwenza ucwaningo, kubanjwe imihlangano yokubonisana eyishumi nesikhombisa nezinhlaka