engellİlerde Üreme saĞliĞi -...

47
ENGELLİLERDE ÜREME SAĞLIĞI Prof. Dr. Esin ÇEBER TURFAN Ege Üniversitesi İzmir Atatürk Sağlık Yüksek Okulu Ebelik Bölüm Başkanı

Upload: others

Post on 18-Sep-2019

32 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

Prof Dr Esin CcedilEBER TURFAN

Ege Uumlniversitesi İzmir Atatuumlrk Sağlık Yuumlksek Okulu

Ebelik Boumlluumlm Başkanı

ŞİMDİ DUumlNYANIN EBELERE HER

ZAMANKİNDEN DAHA CcedilOK İHTİYACI

VAR

2015

21-28 NİSAN EBELER HAFTASI

5 MAYIS DUumlNYA EBELER GUumlNUuml

SAĞLIKLI YARINLAR İCcedilİN EBEMİ

GERİ İSTİYORUMhellip

2015

İMZA KAMPANYASI

TEMEL EBELİK UYGULAMALARI İCcedilİN

ANA YETERLİLİKLER

1Epidemiyolojik

sosyal ve

kuumlltuumlrel

bağlamda anne

ve yenidoğan

bakımı4 Doğum

youmlntemi ve

bakımı

2 Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Gebelik bakımı

5 Doğum sonrası

doumlnem

kadınların

bakımı

6 Doğum sonrası

yenidoğan

bakımı

7 Gebelik

kayıpları ile

ilişkili bakımı

kolaylaştırma

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

EBELİK HİZMETLERİ

ACcedilISINDAN RİSKLİ GRUPLAR

Genccediller

Kadınlar

Gebeler

Lohusalar

Yenidoğan

Engelliler

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Duumlnya nuumlfusunun 10-15rsquoi

500- 650 milyon insan engelli

80rsquoi gelişmekte olan duumlşuumlk

gelirli uumllkelerde yaşıyor

20rsquosi yoksulluk sınırının

altında

HER 10 KİŞİDEN BİRİ

ENGELLİ

WHO World report on disability 2014

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ŞİMDİ DUumlNYANIN EBELERE HER

ZAMANKİNDEN DAHA CcedilOK İHTİYACI

VAR

2015

21-28 NİSAN EBELER HAFTASI

5 MAYIS DUumlNYA EBELER GUumlNUuml

SAĞLIKLI YARINLAR İCcedilİN EBEMİ

GERİ İSTİYORUMhellip

2015

İMZA KAMPANYASI

TEMEL EBELİK UYGULAMALARI İCcedilİN

ANA YETERLİLİKLER

1Epidemiyolojik

sosyal ve

kuumlltuumlrel

bağlamda anne

ve yenidoğan

bakımı4 Doğum

youmlntemi ve

bakımı

2 Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Gebelik bakımı

5 Doğum sonrası

doumlnem

kadınların

bakımı

6 Doğum sonrası

yenidoğan

bakımı

7 Gebelik

kayıpları ile

ilişkili bakımı

kolaylaştırma

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

EBELİK HİZMETLERİ

ACcedilISINDAN RİSKLİ GRUPLAR

Genccediller

Kadınlar

Gebeler

Lohusalar

Yenidoğan

Engelliler

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Duumlnya nuumlfusunun 10-15rsquoi

500- 650 milyon insan engelli

80rsquoi gelişmekte olan duumlşuumlk

gelirli uumllkelerde yaşıyor

20rsquosi yoksulluk sınırının

altında

HER 10 KİŞİDEN BİRİ

ENGELLİ

WHO World report on disability 2014

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

SAĞLIKLI YARINLAR İCcedilİN EBEMİ

GERİ İSTİYORUMhellip

2015

İMZA KAMPANYASI

TEMEL EBELİK UYGULAMALARI İCcedilİN

ANA YETERLİLİKLER

1Epidemiyolojik

sosyal ve

kuumlltuumlrel

bağlamda anne

ve yenidoğan

bakımı4 Doğum

youmlntemi ve

bakımı

2 Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Gebelik bakımı

5 Doğum sonrası

doumlnem

kadınların

bakımı

6 Doğum sonrası

yenidoğan

bakımı

7 Gebelik

kayıpları ile

ilişkili bakımı

kolaylaştırma

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

EBELİK HİZMETLERİ

ACcedilISINDAN RİSKLİ GRUPLAR

Genccediller

Kadınlar

Gebeler

Lohusalar

Yenidoğan

Engelliler

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Duumlnya nuumlfusunun 10-15rsquoi

500- 650 milyon insan engelli

80rsquoi gelişmekte olan duumlşuumlk

gelirli uumllkelerde yaşıyor

20rsquosi yoksulluk sınırının

altında

HER 10 KİŞİDEN BİRİ

ENGELLİ

WHO World report on disability 2014

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

TEMEL EBELİK UYGULAMALARI İCcedilİN

ANA YETERLİLİKLER

1Epidemiyolojik

sosyal ve

kuumlltuumlrel

bağlamda anne

ve yenidoğan

bakımı4 Doğum

youmlntemi ve

bakımı

2 Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Gebelik bakımı

5 Doğum sonrası

doumlnem

kadınların

bakımı

6 Doğum sonrası

yenidoğan

bakımı

7 Gebelik

kayıpları ile

ilişkili bakımı

kolaylaştırma

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

EBELİK HİZMETLERİ

ACcedilISINDAN RİSKLİ GRUPLAR

Genccediller

Kadınlar

Gebeler

Lohusalar

Yenidoğan

Engelliler

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Duumlnya nuumlfusunun 10-15rsquoi

500- 650 milyon insan engelli

80rsquoi gelişmekte olan duumlşuumlk

gelirli uumllkelerde yaşıyor

20rsquosi yoksulluk sınırının

altında

HER 10 KİŞİDEN BİRİ

ENGELLİ

WHO World report on disability 2014

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

EBELİK HİZMETLERİ

ACcedilISINDAN RİSKLİ GRUPLAR

Genccediller

Kadınlar

Gebeler

Lohusalar

Yenidoğan

Engelliler

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Duumlnya nuumlfusunun 10-15rsquoi

500- 650 milyon insan engelli

80rsquoi gelişmekte olan duumlşuumlk

gelirli uumllkelerde yaşıyor

20rsquosi yoksulluk sınırının

altında

HER 10 KİŞİDEN BİRİ

ENGELLİ

WHO World report on disability 2014

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Duumlnya nuumlfusunun 10-15rsquoi

500- 650 milyon insan engelli

80rsquoi gelişmekte olan duumlşuumlk

gelirli uumllkelerde yaşıyor

20rsquosi yoksulluk sınırının

altında

HER 10 KİŞİDEN BİRİ

ENGELLİ

WHO World report on disability 2014

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

HİZMET VERDİĞİMİZ TOPLUMDA

ENGELLİLİK

Tuumlrkiye Oumlzuumlrluumller İdaresi Başkanlığı 2015

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

EBELİK VE ENGELLİLİK

1Epidemiyolojik

olarak engellilik

toplumun 12

4 Engellilerin

Doğum youmlntemi

ve bakımı

2 Engellilerin

Gebelik oumlncesi

bakım ve aile

planlaması 3Engellilerin

Gebelik bakımı

5 Engelli

kadınların

Doğum sonrası

doumlnem bakımı

6 Engelli

yenidoğan

bakımı

7 Engellilikte

Gebelik kayıpları

ile ilişkili bakımı

httpwwwinternationalmidwivesorgcore-documents

ENGELLİLERDE

UumlREME SAĞLIĞI

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

SUNUM PLANI

Engellilik- engelsizlik

İnsan gereksinimleri ve Uumlreme Sağlığı (UumlS)

Engellilik ve UumlS sorunları

Sağlık ccedilalışanı ve ebe olarak engellilerin UumlS

sorunlarının ccediloumlzuumlmuumlnde katkımız

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

TBMMrsquoye seccedililen ilk engelli

kadın olan Şafak Pavey tuumlm

duumlnyada savunmasız topluluklar

muumllteciler ve engellilerin

hakları iccedilin yaptığı

ccedilalışmalar dolayısıyla oumlduumlle

layık goumlruumllduuml

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLİK VE GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-

danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-

rodit-ce-zdravog-sinahtml

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELİLİK- ENGELSİZLİK

Doğuştan(genetik hastalıklar)

Sonradan(Kazalar )

Doğuştan engellik daha az

(17 sonradan olan engellilik daha yuumlksek oranda)Pregnancy and Disability RCN Guidance for midwives and nurses 2007

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

İNSAN GEREKSİNİMLERİ

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLİK CİNSELLİK VE

GEBELİK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

bull Engellilerin herkes gibi Cinsellik yaşamaya hakkı var

daha istismara accedilık ve daha kırılgan bir grup

bull Herkes gibi hatta daha fazla CSUumlS hizmetlerine

ihtiyaccedilları var

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI

VE CİNSEL HAKLAR

Artan farkındalık ilk ve en buumlyuumlk

adım

3 Mayıs 2008 tarihinde Engelli

Kişilerin Haklarına Dair

Soumlzleşme Yuumlruumlrluumlğe girdi

(uluslararası ilk yasal antlaşma)

Engellilerin herkes gibi

Cinsel ve Uumlreme Sağlığı

hizmetlerine ihtiyaccedilları var

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME HAKLARI VE

CİNSEL HAKLAR

Engellilerin de engellilikleri kapsamında ev ve aile kurma hakkı

Tuumlm ccediliftler ve bireylerin zorlama ve şiddet olmaksızın oumlzguumlrce cinselliklerini yaşama ccedilocuk sahibi olma (sayısına aralığına zamanlamasına karar verme) hakkı

Genetik danışmanlık

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

httpwwwesithaklarorgwp-contentuploads201206ESHID-EngelliRaporu2011pdf

HAKLARDAN OumlTE

HAK İHLALLERİ VAR

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

Engellilerde istismar daha fazla oumlzellikle de kadınlarda

Fiziksel cinsel istismar şiddet ve tecavuumlz riski 3 kat fazla

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

HAK İHLALLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

Ortopedik

engeller

Zihinsel engeller

İşitme

engelleri

Goumlrme engelleri

Cinsel Sağlık

Uumlreme Sağlığı

sorunları

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Ccediloğu oumlzguumlrluumlklerinde mahrum ve insan hakları engellenir

durumda

Bir aile kurmada goumlruumlşlerinin alınması ilişki kurma kararı

ellerinden alınmış

Erkeklere goumlre engelli kadının evliliğe zorlanması daha fazla

Oumlzellikle zihinsel engellilerde sorun daha buumlyuumlk

İngilterede zorla evlilik birimi

httpwwwforcedtomarrycomdocumentsForcedToMarryBrochurepdf

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Zorla kısırlaştırma (sterilizasyon) duumlşuumlkler evlilikler

CYB hastalıklar HIV riski daha yuumlksek

YA DA

Engellinin aseksuumlel sayılması UumlS hizmetlerine ihtiyacının

olmadığının duumlşuumlnuumllmesi

WHOUNFPA Promoting sexual and reproductive health for persons with disabilities 2009

Human Rights Center Convention on the Rights of Persons with Disabilities Booklet - Packet of 10 3 May 2008

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

Engelli kadınların uumlreme sağlığı hizmetlerinde erişim engelleri

vardır (Nitel araştırma sonuccedilları )

En buumlyuumlk engel

Farkındalık

Engellilere ilişkin bakış accedilısı

Eğitim iş ve topluma tam katılımda sorunlar

Engellilerin aseksuumlel olduğu cinsellik yaşamadığı fikri

Thomas C amp Curtis P Midwifery 1997 13202-209

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

0

20

40

60

80

100

120

Erkek Kadın Toplam

Evet

Hayır

Toplam

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Cinsellik engellilerin uumlccedilte ikisi tarafından yaşanıyor

Engellilerin cinsellik yaşamadığı algısı yanlıştır

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

İLK CİNSEL İLİŞKİ YAŞAMA NEDENİ

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI SORUNLAR

CİNSELLİKLE İLGİLİ SORUNLARI

Munthali A Mvula P Ali S Effective HIVAIDS and Reproductive Health Information to People with

Disabilities University of Malawi 2004

Engellilikle

ilgili

sorunlar

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Anne olmak engelliliği ile guumlccedil olsa da oumlte yandan kadınlığı ve

uumlreme fonksiyonlarının gerccedilekleşmesi accedilısından kadın iccedilin

oumlnemli

Engelli kadın uumlreme fonksiyonlarını yerine getirdiğinde-oumlrneğin

gebe kaldığında- uygun hizmeti alırsa- laquoengelsizleşebilirraquo

Lipson JG Rogers JG Health Care Women Int 2000 2111-26

McConkey R et al Midwifery 2012 28156-162

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

GEBELİK

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLİK ENGELSİZLEŞMEK

httpwww24satainfomagazinzdravlje27148-danska-rodjena-bez-obje-noge-i-jedne-ruke-ali-rodit-ce-zdravog-sinahtml

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Hizmet almaya erişimde engeller (doğum oumlncesi bakım dahil)

Fiziksel erişim ya da iletişim ile ilgili engeller var

Koumltuuml muameleye maruz kalma ihtimali (4 kat fazla )

Bakımdan mahrum bırakılma ihtimali ( 3kat)

Sağlık Personelinin ve araccedil- gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

HİZMET ALMA

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERİN SAĞLIK HİZMETİ KULLANIMI

SORUNLAR

Engelliye hizmet verirken

Araccedil - gerecin yetersiz kalma ihtimali (2 kat)

Sağlık ccedilalışanlarının guumlven ve beceri eksikliği

İşaret dili bilmeme vb

Oumlğrenme guumlccedilluumlğuuml olanlar iccedilin bilgilendirme

Gloria OrsquoFlaherty and Lucy VirgoDPPI Journal 66 Summer 2009

Bremer K et al Int J Obstet Gynaecol 2010

Iezzoni LI Disabil Health 2009 2111-115

SAĞLIK

CcedilALIŞANLARINDA

YETERSİZLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞI

SORUNLAR

Engelli kadınlar engelli olmayanlara goumlre daha az

oranda gebelik yaşamakta

Engelli kadınlar arasında genel nuumlfusa oranla olumsuz

gebelik sonuccedilları ve komplikasyonları daha yuumlksek

OumlRN Gebeliğe bağlı komplikasyon oranı yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları

engelli kadınlarda daha yuumlksek

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

GEBELİK SUumlRECİ

VE

SONUCU

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınlar engelli erkeklere oranla

depresyon riskinin daha yuumlksek olduğunu goumlstermiştir

Engelli kadınlarda doğum sonu depresyon engeli

olmayanlara goumlre daha fazla

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

DEPRESYON

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Engelliler arasında obezite hipertansiyon ve diyabet gibi bulaşıcı

olmayan hastalıkların riski daha yuumlksek bunun engelliler

arasında fiziksel aktivite goumlreceli eksikliği ile ilişkili olması

muhtemel

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

OBEZİTE

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ccedilalışmalar engelli kadınların erken doğum ve duumlşuumlk doğum

ağırlığı oranlarının anlamlı olarak yuumlksek olduğunu goumlsteriyor

Yenidoğanda genetik geccedilişli engellilik durumu

Yenidoğanın gelişme ve bakımı ile ilgili sorular

Mitra M Matern Child Health J (2015) 19362ndash372

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

YENİDOĞAN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞISORUNLAR

Ev sorumlulukları ve gebelik ile ilgili konularda ccedilocuk yetiştirme

yuumlkuuml kadınlarda daha fazla

Engellilere evde destek (sosyal-kurumsal)

Niemeier JP Disabil Rehabil 2008 30166-173

Morton C et al PM R 2013 590-98

Mudge S et al Int J Behav Nutr Phys Act 2013 10100

SOSYAL YAŞAMINDA

DESTEK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Sorunlara duyarlılık ve farkındalık geliştirilmesi iccedilin

bilinccedillendirme ccedilalışmaları (medya eğitim kurumlarının sivil

toplum oumlrguumltlerinin kullanılması yoluyla) yapılması

Engellilerin ve ailelerinin danışmanlık alabileceği kişiler ve

yerler hakkında bilgilendirilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

TOPLUMUN BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Stigma ve oumln yargılardan arınmış bir bakış accedilısı

Engellilere karşı olumsuz tutumlarının oumlnlenmesi

Engellilik tuumlruumlne ve farklı yaş gruplarında farklı CSUumlS hizmet

ihtiyaccedilları değiştiği bilinmeli

Uygun iletişim malzemesi geliştirilmesi engelliye bakım

vermede hizmetin uygunluğunu sağlar

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

SAĞLIK CcedilALIŞANLARININ

BAKIŞI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebelik eğitim muumlfredatlarına engelli kadına bakımını

eklenmesi hizmet iccedili eğitimler

Eşitsizlikleri azaltan bakış accedilısı

Kadının gebelik oumlncesi gebelik doğum ve doğum sonu

doumlnemlerinde engelliliğine youmlnelik bilgi eğitim destek ve

bakım verilmesi

Signore C et al Obstet Gynecol 2011 Apr117(4)935-47

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

EBENİN

BİLGİ VE BECERİSİNDE

YETERLİLİK

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Ebeler tarafından engellilere oumlzel doğum oumlncesi bakım ve

doğuma hazırlık eğitimi verilmesi

Doğum oumlncesi bakımda standart modellerin uygulanmasından

oumlte engelliliğe youmlnelik modellerin geliştirilmesi

Karen A Blackford KA Journal of Advanced Nursing Volume 32 Issue 4 pages 898ndash904 October 2000

DOĞUM OumlNCESİ BAKIM

HİZMETLERİ

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli annelerin doğum kliniklerinde yaşadıkları fiziksel

guumlccedilluumlklerin giderilmesi (niteliksel araştırma bulguları)

Engelli kadınlar engelli olmayan akranları ile benzer bir hayat

suumlrmek istiyor

Son yıllarda engelli feministler oumlzellikle bu soumlylemi yayma

eğiliminde

Ora Prilleltensky Sexuality and Disability Vol 21 No 1 Spring 2003

FİZİKSEL ENGELLERİN

KALDIRILMASI

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadınların ihtiyaccedilları ile başa ccedilıkmak iccedilin sağlık iş guumlcuumlnuumln

kapasitesini (bilgi beceri bakım) ve sosyal destek sistemlerini

artırmak

Engelli kadınların UumlS doğuma hazırlık vb eğitimlerinde işaret

dili Braille alfabesi ile yazılmış materyaller resimli materyallerin

kullanılması

Redshaw M et al BMC Pregnancy Childbirth 2013 13174

Morton C et al PM R 2013 590-98

Trani Jfet alSoc Sci Med 2011 731477-1489

Walsh-Gallagher D et al Midwifery 2012 28156-162

Morrison Jet al Midwifery 2014 S0266ndashS6138

UYGUN BİLGİ BECERİ VE

MATERYAL

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

ENGELLİLERDE UumlREME SAĞLIĞICcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ

Engelli kadında gebelik ve uumlreme sağlığı hizmetleri uygun şekilde

alındığında kendilerini engelsiz hissetmeleri soumlz konusu

Engeli olmayan kadınla aynı biyolojik ve uumlreme suumlrecinde

olduğunu hissetmesi toplumsal ve sosyal accedilıdan kendini iyi

hissetmesinde oumlnemli

Murthy GVS et al BMC Womens Health 2014 14146

YAŞAMI

ENGELSİZLEŞTİRMEK

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN

İLGİNİZ İCcedilİN TEŞEKKUumlR EDERİM

esincebeegeedutr

MELEK MEHMET VE 3 KİLO DOĞAN OĞULLARI SEMİH AKIN