enerjİ daĞitimi - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97giris....pdf ·...

23
Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 Enerji Dağıtımı Güz Dönemi Enerji Dağıtımı Proje Bahar Dönemi Başarı Değerlendirmesi: Derse Devam % Ödevler % Ara Sınav % Final Sınavı %

Upload: vuonghanh

Post on 03-Feb-2018

525 views

Category:

Documents


15 download

TRANSCRIPT

Page 1: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi

4 + 0 + 0 Enerji Dağıtımı Güz Dönemi

Enerji Dağıtımı Proje Bahar Dönemi

Başarı Değerlendirmesi:

Derse Devam %

Ödevler %

Ara Sınav %

Final Sınavı %

Page 2: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Ders Kitapları:

Page 3: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Ders Kitapları: 1- Electric Power Distribution Handbook, T.A. Short, CRC Press, 2004

2- Practical Power Distribution for Industry, J. De Kock, C. Strauss, ELSEVIER,

July 2004

3- Guide to Electrical Power Distribution Systems, Anthony J. Pansini, CRC

Press, 6th Ed., 2005

4- Electrical Transmission and Distribution Reference Book, ABB Power T&D

Company Inc., 1997

5- Electric Power Distribution Systems Operations, Naval Facilities Engineering

Command, 1990

6- Introduction to Electrical Power Systems, M. E. El-Hawary, IEEE Press, 2008

Page 4: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

İçerik : •OG-AG Şebeke Tipleri

•OG-AG Kısa Devre Hesaplamaları

•Dağıtım Transformatörleri

•OG-AG Açma Kapama Cihazları

•Modüler Hücreler-Kablolar

•Ölçü Transformatörleri-Ölçme Cihazları

•Koruma Röleleri

•Tek Hat Şemasının Oluşturulması

ENERJİ DAĞITIMI

Page 5: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

İçerik :

•Dağıtım Sisteminde Topraklama

•Yük Tahmini Yöntemleri

•Gerilim Düşümü Hesapları

•Isınma tahkiki Hesapları

•Gerilim Regülasyon Yöntemleri

•PROJE

ENERJİ DAĞITIMI ve PROJE

Page 6: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Üretim

İletim

Primer Dağıtım

Sekonder Dağıtım

Yükler

Page 7: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Enerji Dağıtım Dersinin Elektrik Mühendisliğindeki Yeri

Güç Üretimi

0.4 – 34.5 kV

Yenilenebilir Enerji

0.4 – 34.5 kV

Güç Dağıtımı

0.4 – 34.5 kV

Page 8: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Enerji Dağıtım?

Page 9: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Enerji Dağıtım?

Page 10: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Sistem Planlama

Page 11: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Kaynaklara göre kurulu güçler

TEİAŞ verilerine göre 2007 sonu itibariyle:

Toplam Kurulu Güçler

2007 40.835 MW

2008 41.817 MW

Page 12: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

TEİAŞ verilerine göre 2007 sonu itibariyle:

Gerçekleşen üretimler

Toplam Üretimler

2007 191.558 GWh

2008 198.418 GWh

Page 13: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

* Elektrik Mühendisleri Odası 2009 Enerji Raporu

2008 yılı itibariyle yıllık kişi başına düşen : 2.264 kWh

elektrik enerjisi tüketimi*

OECD ülkeleri ortalaması* : 7.888 kWh

2008 yılı itibariyle;

Üretim : 189.429 GWh

Net Tüketim : 161.947 GWh

Kayıp-kaçak oranı: % 14.5

OECD ortalaması % 6.7

Page 14: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

ELEKTRİK PİYASASI DÜZENLEME KURUMU (EPDK)

Page 15: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

2010 Eylül itibariyle özelleşen dağıtım şirketleri:

1) Kayseri ve Civarı Elektrik A.Ş. (Kayseri) Temmuz 1999

2) Aydem A.Ş. (Aydın, Denizli, Muğla) Temmuz 2007

3) Aras Elektrik Dağ. A.Ş. (Ardahan, Kars, Ağrı, Iğdır, Erzurum, Bayburt,

Erzincan) Eylül 2008

4)Çoruh Elektrik A.Ş. (Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize, Trabzon) Kasım

2008

5)Osmangazi Elektrik Dağ. A.Ş. (Afyon, Bilecik, Eskişehir, Kütahya, Uşak)

Kasım 2008

6)Yeşilırmak Elektrik Dağ. A.Ş. (Amasya, Çorum, Ordu, Samsun, Sinop)

Kasım 2008

Page 16: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

2010 Eylül itibariyle özelleşen dağıtım şirketleri:

7)Başkent Elektrik Dağ. A.Ş. (Ankara, Zonguldak, Karabük, Bartın,

Kırıkkale) Ocak 2009

8)Sakarya Elektrik Dağ. A.Ş. (Sakarya, Kocaeli, Düzce, Bolu) Şubat 2009

9)Meram Elektrik Dağ. A.Ş. (Konya, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Niğde,

Karaman) Nisan 2009

10)Vangölü Elektrik Dağ. A.Ş. (Muş, Bitlis, Van, Hakkari) Şubat 2010

11)Çamlıbel Elektrik Dağ. A.Ş. (Sivas, Tokat, Yozgat) Şubat 2010

12)Fırat Elektrik Dağ. A.Ş. (Malatya, Elazığ, Tunceli, Bingöl) Şubat 2010

13)Uludağ Elektrik Dağ. A.Ş. (Çanakkale, Bursa, Balıkesir, Yalova) Şubat

2010

Page 17: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

2010 Eylül itibariyle özelleşen dağıtım şirketleri:

14)Dicle Elektrik Dağ. A.Ş. (Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt,

Şırnak) Ağustos 2010

15)Gediz Elektrik Dağ. A.Ş. (İzmir, Manisa) Ağustos 2010

16)Trakya Elektrik Dağ. A.Ş. (Edirne, Kırklareli, Tekirdağ) Ağustos 2010

17)Boğaziçi Elektrik Dağ. A.Ş. (İstanbul Avrupa Yakası) Ağustos 2010

Page 18: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

2010 Eylül itibariyle TEDAŞ bünyesindeki dağıtım şirketleri:

1)Toroslar Elektrik Dağ. A.Ş. (Mersin, Adana, Osmaniye, Kilis, Antep,

Hatay)

2)Akdeniz Elektrik Dağ. A.Ş. (Burdur, Isparta, Antalya)

3)AYEDAŞ (İstanbul Anadolu Yakası)

4)Göksu Elektrik Dağ. A.Ş. (Maraş, Adıyaman)

Page 19: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Genel Tanımlar

Alçak Gerilim (AG) : Değeri 1 kV’a kadar olan gerilim kademelerine denir.

190 – 208 – 380 – 420 – 500 – 660 V

Yüksek Gerilim (YG) : Değeri 1 kV’tan daha yüksek olan gerilimlere yüksek gerilim denir.

Orta Gerilim : 1 – 36 kV

Yüksek Gerilim : 66 – 380 kV

Çok Yüksek Gerilim : 380 kV’un üzeri

Açma-Kapama Cihazları : Elektrik enerjisinin açılması, ayrılması, kesilmesi veya kapatılması işlevlerini yapan cihazlardır.

Koruma Cihazları : Oluşabilecek arızalar ve anormal çalışma koşullarında sistemin zarar görmemesi için veya hasarın mümkün mertebe en küçük değerde kalması için kullanılan cihazlardır.

Ölçü Cihazları : Elektrik enerjisine ilişkin çeşitli büyüklükleri ölçen cihazlara ölçü cihazları denilir.

Page 20: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Genel Tanımlar

Şalt tesisleri : İndirici ve yükseltici merkezlerin bulunduğu sahalara denir.

Page 21: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Genel Tanımlar

Enerji Nakil Hattı (ENH) : Yüksek ve orta gerilimde enerji taşınması için kullanılan hatlara denilir.

Page 22: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Genel Tanımlar

Orta Gerilim Dağıtım Şebekesi : Elektrik enerjisinin OG olarak dağıtıldığı şebekedir.

Alçak Gerilim Dağıtım Şebekesi : Elektrik enerjisinin AG olarak dağıtıldığı şebekedir.

İletim Şebekesi : Yerel koşullar nedeniyle belli yerlerde üretilebilen ve ağ şebeke ile en

üst düzeyde toplanan enerjiyi tüketicinin yakınına ileten kablo ve/veya hava hattı

şebekeleridir.

Ana İndirici Merkez : Gerek enterkonnekte şebekeden alınan enerjiyi, daha küçük

seviyeli iletim şebekelerine, gerekse iletilerek dağıtım bölgesine taşınan enerjiyi seçilmiş

dağıtım gerilimi seviyesine dönüştüren transformatör merkezleridir.

Ara İndirici Merkez : İki veya daha fazla yüksek gerilim seviyesi kullanılan şebekelerde

enerjiyi bir yüksek gerilim seviyesinden diğerine dönüştüren transformatör merkezleridir.

Trafo Postası : OG enerjiyi alçak gerilime çeviren, orta ve alçak gerilim şalt cihazlarının bulunduğu bina, köşk tipi tesislere verilen isimdir.

Page 23: ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/1c97Giris....pdf · Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I Giriş ENERJİ DAĞITIMI Dersin Kredisi Enerji

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

STANDART ve YÖNETMELİKLER

STANDARTLAR :

TSE

IEC

DIN-VDE

BS

NEMA-ASA-ASTM

NF

SNV

YÖNETMELİKLER :

•ELEKTRİK TESİSLERİNDE KUVVETLİ AKIMLAR

YÖNETMELİĞİ

•ELEKTRİK İÇ TESİSLER YÖNETMELİĞİ

•TOPRAKLAMA YÖNETMELİĞİ

ÖNERİ NİTELİĞİNDEKİ DOKÜMANLAR :

•IEEE