Analiza wpływu wymagań prawnych na zmiany poziomu emisji

zanieczyszczeń pyłowo-gazowych w ciepłownictwie polskim w latach

2005-2011

Autorzy: Jacek Boba, Henryk Passia - Główny Instytut Górnictwa

Tomasz Jurka1 - Fabryka Papieru i Tektury „Beskidy" S. A.

("Energetyka" - maj 2015)

Ciepłownictwo polskie obejmuje grupę blisko 500 [1] przedsiębiorstw wchodzących w skład

krajowego sektora energetycznego. Głównym rodzajem działalności tych podmiotów jest

produkcja ciepła w postaci ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) i centralnego ogrzewania (co.), a

także najczęściej jego dystrybucja i obrót.

Produkcja ciepła jest efektem konwersji energii pierwotnej zawartej w paliwie. W Polsce

dominujący udział w strukturze paliwowej ciepłowni komunalnych ma węgiel kamienny.

Spalanie paliw kopalnych w związku z produkcją ciepła powoduje powstawanie szeregu

uciążliwości dla środowiska naturalnego, z których najważniejszą jest emisja zanieczyszczeń

pyłowo-gazowych do powietrza atmosferycznego.

Akcesja Polski do Unii Europejskiej wiązała się z koniecznością implementacji i transpozycji

na grunt prawa krajowego szeregu dyrektyw i w konsekwencji dostosowania panujących

realiów niemal wszystkich obszarów aktywności gospodarczej do warunków działalności

obowiązujących we Wspólnocie Europejskiej.

Jednym z najbardziej istotnych obszarów, w których Polska musiała dostosować swoje prawo

do wymogów unijnych była ochrona środowiska. Traktat akcesyjny wymusił m.in. potrzebę

redukcji emisji zanieczyszczeń uwalnianych do atmosfery z sektora energetycznego. Wejście

Polski do Unii Europejskiej oznaczało konieczność przyjęcia dalszych zobowiązań w zakresie

ochrony środowiska, tym samym w roku 2005 przedsiębiorstwa ciepłownicze musiały podjąć

wyzwanie uczestnictwa w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (EU

ETS -The European Union Emissions Trading System).

System ten jest odpowiedzią społeczności międzynarodowej na obawy związane z

konsekwencjami ocieplenia klimatu, za przyczynę którego znaczna część naukowców uważa

właśnie gazy cieplarniane. W 1992 roku w Nowym Jorku została sporządzona Ramowa

Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu [2], a następnie w ujęciu

traktatowym został opracowany Protokół z Kioto [3] do tej konwencji. We wspomnianych

1 Dr inż. Jacek Boba, e-mail: jboba@gig.eu; mgr inż. Tomasz Jurka, e-mail: t.jurka@paper.com.pl; dr hab., prof.

GIG Henryk Passia, e-mail: hpassia@gig.eu

dokumentach ustalono kierunki działań zmierzających do redukcji emisji gazów

szklarniowych. Na poziomie Wspólnoty Europejskiej odpowiedzią na międzynarodowe

zobowiązania było m. in. wprowadzenie dyrektywy ustanawiającej system handlu

przydziałami emisji gazów cieplarnianych [4]. Zapisy wspomnianej dyrektywy zostały później

w sposób istotny zmienione dyrektywą usprawniającą i rozszerzającą wspólnotowy system

handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych [5].

Również w zakresie emisji pozostałych zanieczyszczeń, w tym w szczególności dwutlenku

siarki, tlenków azotu i pyłu, od ponad 20 lat stopniowo zaostrzane są dopuszczalne pułapy emi-

sji. Ostatnią najbardziej istotną zmianą w prawie Unii Europejskiej jest zaostrzenie standardów

emisyjnych głównie w związku z implementacją dyrektywy o emisjach przemysłowych [6]

oraz zmianą definicji źródła emisji z kocioł na emitor.

W Polsce implementację zasadniczych zapisów dyrektywy EU ETS stanowiła ustawa z 2004

roku o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji

[7], którą następnie zastąpiono ustawą z 2011 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji

gazów cieplarnianych [8].

Rodzaje instalacji zobligowanych do uczestnictwa w systemie handlu uprawnieniami do emisji

zostały wymienione w rozporządzeniach Ministra Środowiska [9-12]. W zakresie spalania

paliw do systemu obligatoryjnie włączone zostały wszystkie instalacje, których próg mocy

przekracza 20 MW. W rozporządzeniu dotyczącym Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień

(KPRU I) [13] zostało wymienionych 298 ciepłowni, natomiast w II okresie rozliczeniowym w

KPRU II znalazły się 272 tego rodzaju instalacje [14].

Średnioroczna ilość alokowanego dwutlenku węgla dla tych instalacji wyniosła w pierwszym

okresie rozliczeniowym (2005-2007) 14 298 Gg, natomiast w drugim okresie rozliczeniowym

(2008-2012) 9982 Gg.

System handlu uprawnieniami do emisji jest instrumentem rynkowym, natomiast drugim

instrumentem mającym za zadanie normalizować emisje zanieczyszczeń do powietrza są

standardy emisyjne, którymi objęte są właściwie wszystkie ciepłownie, nawet te, w których

zainstalowane źródła nie przekraczają mocy 20 MW, czyli nie są zobligowane do uczestnictwa

w EU ETS. Standardy emisyjne zostały ustalone dla źródeł spalania paliw w zależności od

mocy tych źródeł, rodzaju stosowanego paliwa oraz daty powstania/oddania do użytku źródła.

Normatywy dotyczące stężeń substancji w gazach odlotowych zostały ustalone w

rozporządzeniach Ministra Środowiska [15-17].

Standardami emisyjnymi objęto następujące rodzaje zanieczyszczeń emitowanych przez

ciepłownie: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx) i pył.

Metodyka badań

W roku 2012 w ramach pracy statutowej Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach

przeprowadzono badania ankietowe na grupie przedsiębiorstw sektora energetycznego, które z

mocy obowiązującego prawa zostały zobligowane do uczestnictwa w EU ETS i otrzymały

przydziały emisji dwutlenku węgla w KPRU II [18]. W efekcie przeprowadzonej akcji

ankietowej zwrotnie otrzymano 120 wypełnionych formularzy. Największą liczbę responden-

tów stanowiły przedsiębiorstwa ciepłownicze i właśnie odpowiedzi uzyskane z tych

przedsiębiorstwa stanowiły największy odsetek kompletnie wypełnionych formularzy (ok.

62%). Respondentów poproszono o podanie danych zbieżnych z informacjami, które są

przekazywane do urzędów marszałków województw w ramach wymaganej prawem

sprawozdawczości z zakresu ochrony środowiska, w tym emisji zanieczyszczeń do powietrza

atmosferycznego za lata 2005-2011 [19]. Wartości emisji dwutlenku węgla w poszczególnych

latach zostały pozyskane z bazy prowadzonej przez Komisję Europejską [20]. Dane te są

wyznaczane, gromadzone, przetwarzane i raportowane zgodnie z obowiązującymi prawem

metodami referencyjnymi, a zatem charakteryzują się wysokim stopniem reprezentatywności i

wiarygodności.

Wśród danych, o których wpisanie do formularza ankiety zwrócono się do respondentów były

m.in. informacje dotyczące charakterystyki działalności, produkcji energii, ilości zużytego

paliwa i emisji podstawowych zanieczyszczeń.

Wyniki badań

Emisja zanieczyszczeń pyłowo-gazowych jest ubocznym efektem towarzyszącym spalaniu

paliw, a jej charakterystyka zarówno ilościowa jak i jakościowa jest uzależniona przede

wszystkim od:

struktury paliwowej,

sprawności wytwarzania energii,

skuteczności urządzeń oczyszczających.

Ciepłownictwo polskie na tle europejskiego wyróżnia swoista struktura paliwowa, w której

zdecydowanie wiodącą pozycję zajmuje węgiel kamienny, którego zużycie do produkcji ciepła

w roku 2011 wyniosło 74,1% [21].

Tego rodzaju struktura paliwowa jest podstawową cechą determinującą charakter emisji

głównych zanieczyszczeń uwalnianych do powietrza atmosferycznego.

Spalanie węgla kamiennego w procesie produkcji ciepła jest obarczone wysokimi poziomami

emisji takich głównych zanieczyszczeń, jak dwutlenek siarki, pył i tlenki azotu. Węgiel

kamienny ma również drugi po węglu brunatnym najbardziej niekorzystny jednostkowy

wskaźnik emisji dwutlenku węgla wynoszący 96,1 tCO2/TJ[22].

Dla porównania wskaźnik emisji dwutlenku węgla dla gazu ziemnego wynosi 56,1 t CO2/TJ

[22]. Badania ankietowe objęły m.in. dane dotyczące poziomu produkcji ciepła w latach

2005-2011. Dane dotyczące tego okresu działalności badanych instalacji ciepłowniczych

przedstawiono na rysunku 2.

W okresie 2005-2011 obserwowany jest stopniowy spadek produkcji ciepła w grupie badanych

instalacji. Wyjątkiem jest rok 2010, w którym zanotowano wyraźny wzrost produkcji,

związany ze szczególnie długą i mroźną zimą.

Zasadniczym celem przeprowadzonej ankietyzacji było zbadanie poziomu emisji głównych

zanieczyszczeń pyłowo--gazowych (SO2, NOx, CO, pył, CO2) uwalnianych do powietrza

atmosferycznego przez sektor ciepłowniczy w Polsce. Dane zebrane w trakcie badań wykazują

szereg wyraźnych trendów w zakresie zmian emisji głównych zanieczyszczeń.

Od początku badanego okresu w zakresie emisji dwutlenku siarki (rys. 3) zauważa się

stopniowy spadek emisji, którego główne przyczyny to ograniczenie produkcji oraz stosowanie

paliw o niższej zawartości siarki.

Spadek ten jest spowodowany potrzebą ograniczenia emisji SO2 wynikającą głównie z

konieczności dotrzymania standardów emisyjnych dotyczących danej instalacji. W Polsce

koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze charakteryzują się rozdrobnioną strukturą pod

względem wielkości źródła, z przewagą źródeł o niewielkiej mocy nieprzekraczającej 50 MW.

Udział tego rodzaju źródeł wynosił w 2011 r. 52,3% [21].

Zaostrzenie standardów emisyjnych jest uzależnione przede wszystkim od wielkości źródła

oraz od jego wieku.

W tabeli 1 przedstawiono zmiany standardów emisyjnych dla źródeł o mocy do 50 MW w

zakresie emisji związków siarki ze spalania węgla kamiennego i gazu ziemnego

wysokometanowego, czyli paliw najczęściej stosowanych przez krajowych wytwórców ciepła.

Związki siarki uwalniane do atmosfery w wyniku procesów konwersji energii powstają na

etapie utleniania przede wszystkim pirytu oraz w mniejszym stopniu siarki organicznej, w które

to substancje zasobne są stałe paliwa kopalne. Ograniczenie emisji SO2 może być dokonane

albo poprzez zmniejszenie zawartości związków siarki w węglu kamiennym, albo poprzez

zastosowanie technik redukcyjnych (suche lub mokre metody odsiarczania).

Budowa oraz eksploatacja urządzeń redukcyjnych w zakresie związków siarki jest

przedsięwzięciem bardzo kosztownym, przez co wątpliwa jest zasadność stosowania tego

rodzaju rozwiązań dla małych źródeł - zwłaszcza poniżej 50 MW, a więc dla przeważającej

części polskich ciepłowni. Rozwiązaniem najmniej kosztownym jest stosowanie węgla

kamiennego o małej zawartości siarki.

W przypadku emisji tlenków azotu również zauważalny jest trend spadkowy (rys. 4), którego

podstawową przyczyną jest spadek produkcji - podobnie jak w przypadku emisji SO2.

Na rysunku 5 został przedstawiony poziom emisji tlenku węgla. Gaz ten od połowy 2003 roku

nie podlega obowiązkowi dotrzymania standardów emisyjnych [23]. Jak wynika z rysunku 5

zauważalny jest znaczący spadek emisji tego zanieczyszczenia na przestrzeni lat 2005-2011.

Emisja CO w roku 2011 została zredukowana o 40,02% w stosunku do roku 2005, przy czym

produkcja ciepła w analogicznych latach zmniejszyła się zaledwie o 12,48%.

Poza ograniczeniem produkcji ciepła do tak znaczącego spadku emisji CO w sposób istotny

przyczyniło się zwiększenie sprawności konwersji energii osiągnięte głównie dzięki moder-

nizacji źródeł istniejących. Jak wynika z rysunku 6 w 2011 roku w stosunku do roku 2005

nastąpił wzrost sprawności wytwarzania ciepła o 7,5%.

W badanym okresie nastąpił również znaczący spadek emisji pyłów emitowanych ze źródeł

ciepłowniczych (rys. 7). Redukcja ilości uwalnianych pyłów może następować dzięki zastoso-

waniu metod pierwotnych mających na celu zmniejszenie ilości popiołu w węglu przez jego

odpowiednie uszlachetnianie. Takie metody są szczególnie korzystne w przypadku źródeł o

najmniejszej mocy. Spadek emisji pyłu w 2011 roku w odniesieniu do 2005 roku wynosi

50,24%. Emisja pyłów w ciepłowniach jest skutecznie redukowana przez zastosowanie

urządzeń wychwytujących. Obecnie najczęściej stosowanymi urządzeniami eliminującymi

pyły są elektrofiltry oraz filtry workowe. Przy czym dla małych źródeł ze względów

technicznych oraz z uwagi na niższe nakłady finansowe najczęściej stosowane są filtry

workowe - ich bardzo wysoka skuteczność przekraczająca 99% zapewnia dotrzymanie

standardów emisyjnych.

Bardzo istotnym wyzwaniem, z którym od roku 2005 muszą borykać się przedsiębiorstwa

ciepłownicze jest system handlu uprawnieniami do emisji oraz cel, jaki ten system zakłada - re-

dukcja emisji dwutlenku węgla.

Zgodnie z zapisami dyrektywy [5] w roku 2027 ma nastąpić całkowita odpłatność za jednostki

CO2. W roku 2013 bezpłatnych uprawnień przydzielono 80%, natomiast w roku 2020 będzie

ich zaledwie 30% [24]. Z wyjątkiem roku 2010 na przestrzeni badanego okresu obserwuje się

systematyczny trend spadkowy emisji dwutlenku węgla (rys. 8).

Zmniejszenie emisji tego gazu cieplarnianego w roku 2011 w stosunku do roku 2005 o 17,74%

jest wynikiem ograniczenia produkcji ciepła oraz zwiększenia sprawności wytwarzania energii

(rys. 9).

Stopień redukcji emisji CO2 nie jest tak wyraźny jak w przypadku pyłu. Wynika to z faktu, że

ciepłownictwo nie ma dużego potencjału pozwalającego w sposób wysoce efektywny ograni-

czyć emisję dwutlenku węgla. Niewielka rezerwa redukcyjna istnieje w obszarze sprawności

wytwarzania energii oraz w działaniach termomodernizacyjnych.

Radykalną redukcję emisji CO2 można osiągnąć głównie przez zmianę paliw, np. zastosowanie

paliwa gazowego lub biomasy uznawanej jako zeroemisyjną pod względem CO2.

Podsumowanie

Od roku 2013 formalnie wszystkie przedsiębiorstwa ciepłownicze muszą spełniać bardzo

rygorystyczne wymogi dotyczące standardów emisyjnych w zakresie podstawowych

zanieczyszczeń, takich jak: SO2, NOx i pył. Dalsze ograniczanie emisji wspomnianych

zanieczyszczeń będzie efektem wysiłków związanych z działaniami zmierzającymi do redukcji

emisji dwutlenku węgla w następstwie zmniejszania przydziałów uprawnień do emisji

wynikających z EU ETS. Przedsiębiorstwa wytwarzające ciepło są zwykle wyposażone w

źródła o stosunkowo niewielkiej mocy. W polskim ciepłownictwie przeważają źródła o małych

mocach -aż 52,3% źródeł nie przekraczało mocy 50 MW [21]. Ograniczenie emisji dwutlenku

węgla w tego rodzaju małych źródłach wymaga sporych nakładów finansowych niezbędnych

do przeprowadzenia stosownych inwestycji. Najbardziej radykalnym sposobem ograniczenia

emisji dwutlenku węgla jest zmiana lub dywersyfikacja struktury paliw. W przypadku małych

źródeł będzie następowała dywersyfikacja w kierunku zastosowania gazu ziemnego jako

paliwa charakteryzującego się przede wszystkim bardzo niskimi wskaźnikami emisji takich

zanieczyszczeń, jak SO2 i pył, a więc objętych najbardziej restrykcyjnymi standardami

emisyjnymi. Technologie redukcji emisji pyłów są od kilku dekad opanowane, a ich

efektywność technologiczna pozwala na ograniczenie emisji cząstek stałych o ponad 99%.

Wprowadzenie i eksploatacja filtrów workowych pozwalających na dotrzymanie

obowiązujących standardów emisji w zakresie pyłów jest możliwe pod względem

ekonomicznym również dla stosunkowo niewielkich źródeł zainstalowanych w polskich

ciepłowniach.

Zgoła odmienna sytuacja panuje w przypadku emisji SO2 ze źródeł o mocy poniżej 50 MW,

gdzie dalsza redukcja emisji tego gazu stanowi duży problem. Ograniczenie emisji tego zanie-

czyszczenia można osiągnąć poprzez spalanie węgla o niskiej zawartości siarki, bądź poprzez

zastosowanie technik redukcji, suchych lub mokrych (w paliwie lub poprzez kondycjonowanie

spalin). Stosowanie technologii tego rodzaju powoduje pewne problemy, tak techniczne jak i

finansowe.

W przypadku zastosowania gazu ziemnego wysokometanowego emisje dwutlenku siarki są

redukowane niemal całkowicie i jednocześnie osiąga się dodatkową redukcję emisji dwutlenku

węgla z uwagi na fakt, że gaz ziemny ma najniższy wśród paliw kopalnych wskaźnik emisji

CO2.

Zmiany prawne w zakresie standardów emisyjnych oraz system handlu uprawnieniami do

emisji wymuszają na operatorach instalacji działania redukcyjne w zakresie podstawowych

emisji zanieczyszczeń uwalnianych w ciepłownictwie polskim.

Jak wynika z rysunku 10 na przestrzeni badanego okresu zauważalny jest trend spadkowy

wskaźników emisji podstawowych zanieczyszczeń gazowo-pyłowych w odniesieniu do jed-

nostki produkcji ciepła.

W związku z implementacją dyrektywy IED [6] do krajowego porządku prawnego i związaną z

tym zmianą definicji źródła z kocioł na emitor oraz zobowiązaniem Unii Europejskiej do

dalszej redukcji emisji CO2 należy się spodziewać, że ciepłownictwo polskie będzie

podejmowało kolejne działania mające na celu ograniczenie zanieczyszczeń emitowanych do

powietrza atmosferycznego.

PIŚMIENNICTWO

[1 ] Energetyka cieplna w liczbach 2010.

[2] Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzona w

Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r. (Dz.U. 1996nr53poz. 238).

[3] Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian

klimatu, sporządzony w Kioto dnia 11 grudnia 1997 r. (Dz.U. 2005 nr 203 poz. 1684).

[4] Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r.

ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz

zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE.

[5] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/29/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r.

zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego

systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

[6] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w

sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola).

[7] Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów

cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. 2004 nr 281 poz. 2784).

[8] Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów

cieplarnianych (Dz.U. 2011 nr 122 poz. 695).

[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 września 2005 r. w sprawie rodzajów

instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji na lata

2005-2007 (Dz.U. 2005 nr 199 poz. 1646).

[10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 marca 2006 r. w sprawie rodzajów

instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji (Dz.U. 2006 nr

60 poz. 429).

[11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2007 r. zmieniające rozporządzenie

w sprawie rodzajów instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do

emisji.

[12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 lipca 2009 r. w sprawie rodzajów instalacji

objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji (Dz.U. 2009 nr 136 poz.

1120).

[13] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie przyjęcia Krajowego

Planu Rozdziału Uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2005-2007 oraz wykazu instala-

cji czasowo wykluczonych ze wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji w

okresie od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. (Dz. U. Nr 264, poz. 2206).

[14] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2008 r. sprawie przyjęcia Krajowego planu

rozdziału uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2008-2012 dla wspólnotowego systemu

handlu uprawnieniami do emisji (Dz. U. Nr 202, poz. 1248 ze. zm.).

[15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów

emisyjnych z instalacji (Dz.U. 2003 nr 163 poz. 1584).

[16] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów

emisyjnych z instalacji (Dz.U. 2005 nr 260 poz. 2181 ze zm.).

[17] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów

emisyjnych z instalacji (Dz.U. 2011 nr 95 poz. 558).

[18] Boba J., Stańczyk K., Jurka T., Praca statutowa Głównego Instytutu Górnictwa, Badania

wpływu strategii ograniczania emisji C02 na zmiany wielkości emisji innych zanieczyszczeń

gazowych oraz zanieczyszczeń pyłowych w sektorze energetycznym w Polsce, Katowice, 2012

(nieopublikowana).

[19] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627

ze zm.)

[20] http://ec.europa.eu/environment/ets/

[21] Energetyka cieplna w liczbach - 2011. Urząd Regulacji Energetyki, Warszawa, wrzesień

2012.

[22] http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/2_Volume2/

V2_2_Ch2_Stationary_Combustion.pdf.

[23] Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska,

ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 2001 nr 100 poz. 1085).

[24] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie wykazu instalacji

innych niż wytwarzające energię elektryczną, objętych systemem handlu uprawnieniami do

emisji gazów cieplarnianych w okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się od dnia

1 stycznia 2013 r., wraz z przyznaną im liczbą uprawnień do emisji (Dz.U. 2014 poz. 439).