ENDOPLASMATISCH

RETICULUM

p. 20

ER: TEM opnamen p. 20

ER: schematisch p. 20

Endoplasmatisch reticulum (ER)Uitgebreid membraanlabyrint

ER membraan is de voortzetting van het buitenste kernmembraan

Twee gebieden:

ruwe ER (RER) met ribosomen

gladde ER (SER) zonder ribosomen

(intracellulaire transportfunctie)

RIBOSOMEN

RibosomenFunctie van ribosomen is synthese van eiwitten o.b.v. genetische code die wordt aangebracht door RNA (vanuit kern)

Vrije ribosomen

Ribosomen gebonden aan RER

Structuur: 2 ongelijke subeenheden

Ribosoom: structuur

GOLGI_

COPLEX

p. 21

Golgi-apparaat: TEM opname

p. 21

Golgi-apparaat: schematischp. 21

Golgi-apparaatBestaat uit een reeks afgeplatte membraanzakken, cisternenFunctie: modificatie, concentratie en extracellulair transport van moleculen (eiwitten, hormonen)Aan de “cis”-zijde arriveren transportblaasjes van het ERIn de cisternen worden de moleculen gemodificeerdDe afgewerkte moleculen verlaten het Golgi-apparaat aan de “trans”-zijde in transportblaasjes.

LYSOSOOM

p. 22

Lysosoom: TEM opname

Lysosomen donker gekleurd met kleurstof die specifiek bindt aan verterings-enzymen

Lysosoom: TEM opname -2

LysosomenMembraanzakken met verteringsenzymenAfgesplitst van het Golgi-apparaat.

Functies: Hydrolyse van macromoleculenFagocytose: vertering van voedsel in voedselvacuolenAutofagie: afbraak van defecte celorganellenGeprogrammeerde celdestructie

PEROX I SOOM

p. 22

PeroxisoomVacuole-achtig (blaasje) organelNIET afgesplitst van het Golgi-apparaat.

Functies:- afbraakreacties- afbraak toxische stoffen- synthese van stoffenKomen o.a. veel voor in levercellen

Relaties in het endomembraansysteem

exocytose

MITO-

CHONDRIUM

p. 22

p. 21

Mitochondrium (SEM)

Mitochondrium (1)Mitochondria spelen een belangrijke rol in de celademhaling ze bezitten hiervoor ademhalingsenzymen.Elke eukaryote cel bezit mitochondria, soms zelfs duizendenAfmetingen: ca. 0,5 op 1,5 µmEen mitochondrium is omgeven door een dubbelmembraan

Mitochondrium (2)Buitenmembraan: glad oppervlak

Binnenmembraan: sterk geplooid

Cristae: plooien in het binnenmembraan

Inter membraan ruimte: ruimte tussen beide membranen

Mitochondriale matrix: ruimte omsloten door het binnenmembraan

Cellulaire ademhaling

In de celademhaling wordt suiker geoxideerd tot CO2 en H2O

Voor glucose ( C6H12O6 ) wordt dit:

C6H12O6 + 6 O2 + 6 CO2 + 6 H2O + 38 ATP

Cellulaire ademhaling: stapsgewijze afbraak van glucose o.i.v. enzymen

G. Chloroplasten

CHLOROPLAST

Chloroplast - TEM opname

enkel plantaardige cellen!!

Structuur van chloroplast

Structuur en functie van chloroplasten (1)In de chloroplasten gebeurt de fotosynthese

Chloroplasten bevatten chlorofyl, de groene kleurstof van planten.

Chloroplasten zijn lensvormig, en meten ca. 2 bij ca. 5 µm.

Chloroplasten komen voor in alle groene plantendelen

Structuur en functie van chloroplasten (2)

Chloroplasten bezitten een dubbel membraan

Binnen dit dubbel membraan: thylakoïden, afgeplatte membraanzakken

Thylakoïden zijn gestapeld tot grana

Vloeistof buiten de thylakoïden is het stroma

Fotosynthese (lichtreactie) gebeurt op het thylakoïd-membraan

Fotosynthese in chloroplastenIn de fotosynthese wordt glucose (C6H12O6) opgebouwd uit CO2 en H2O. Dit vergt energie >>> lichtenergie

De fotosynthese is het omgekeerde van de ademhaling.

Fotosynthese zet lichtenergie om in chemische energie, en tenslotte in suiker.

Fotosynthese: globale reactie

6 CO2 + 6 H2O C6H12O6 + 6 O2

+ lichtenergie

chlorofyl

Fasen in de fotosynthese

Lichtreacties: zonne-energie wordt omgezet in chemische energie

>>> in granaDonkerreactie: de chemische energie wordt omgezet in glucose

>>> in stroma

lichtreactie

grana

Lichtreacties >>> in granaIn de lichtreacties wordt zonne-energie gebruikt om water te splitsen in O2 en H+. Met de elektronen wordt een elektronenpendel molecule gereduceerd: NADP+

NADP+: Nicotinamide Adenine Dinucleotide Phosphaat (= waterstofdrager > naar stroma)

NADP+ + H+ + 2 e- NADPHTegelijk wordt ATP gesynthetiseerd (ADP + P + E licht ATP)

donkerreactie

stroma

Donkerreactie >>> in stroma

• ATP energie

• lucht CO2 C6H12O6

• NADPH H+ (glucose)

Fotosynthese: globale reactie

6 CO2 + 6 H2O C6H12O6 + 6 O2

+ lichtenergie

chlorofyl

PLASTIDEN• proplastiden > in jonge cellen

• chloroplasten > fotosynthese

• amyloplasten > zetmeel

• chromoplasten > kleurpigmenten

ENKEL IN PLANTAARDIGE CELLEN

Plastide-omzettingen

H. Het cytoskelet

SKELET

CYTO-

Cytoskelet: fluorescentie opname

Cytoskelet• geeft mechanische sterkte aan de cel

• fixeert de positie van de celorganellen

• speelt een rol in de bewegingen van cellen

• bestaat uit een web van

Microfilamenten (dunne eiwitdraden)

Microtubuli ( dikkere holle buisjes)

CENTROSOOM

Spoelfiguur

CENTROSOOM• bestaat uit 2 centriolen

• vormt de spoelfiguur bij celdeling

• functie : verdeling chromosomen over de beide dochtercellen

NIET in plantaardige cellen!!

EINDE

DEEL 2