emsa kullanma klavuzu tr

D‹ZEL MOTORLU JENERATÖR GRUBUKULLANMA VE BAKIM EL K‹TABI

D‹ZEL MOTORLU JENERATÖR GRUBU KULLANMA VE BAKIM EL K‹TABI

2

SAYIN EMSA JENERATÖR KULLANICISI;

Öncelikle, Emsa Jeneratör’ü seçti¤iniz için teflekkür ederiz.

Bu Kullanma ve Bak›m El Kitab› sizlere Emsa Jeneratör Sistemi’ni tan›tmak amac›yla haz›rlanm›fl ve gelifltirilmifltir.Bu kitap jeneratörün yerleflimi, çal›flt›r›lmas› ve bak›m› hakk›nda genel bilgiler vermektedir. Ayr›ca alm›fl oldu¤unuz jeneratörle

ilgili genel bilgiler, tablolar ve flemalar da verilmifltir.

Genel emniyet tedbirlerini almadan jeneratörünüzü asla çal›flt›rmay›n›z, bak›m ve onar›m yapmay›n›z.

1. G‹R‹fi ....................................................................................12. EMN‹YET ...................................................................................2

2.1 Genel ............................................................................22.2 Yerleflim, Tafl›ma ve Çekme ................................................22.3 Yang›n ve Patlama ............................................................22.4 Mekanik ........................................................................32.5 Kimyasal ........................................................................32.6 Gürültü ...........................................................................32.7 Elektriksel .......................................................................42.8 Elektrik Çarpmalar›na Karfl› ‹lk Yard›m ..................................4

3. GENEL TANIM ...........................................................................63.1 Jeneratör Tarifi ve Tan›m› ...................................................63.2 Dizel Motor ....................................................................63.3 Motor Elektrik Sistemi ........................................................63.4 So¤utma Sistemi ...............................................................63.5 Alternatör ........................................................................63.6 Yak›t Tank› ve fiase ...........................................................63.7 Titreflim ‹zolatörleri ...........................................................63.8 Susturucu ve Egzost Sistemi ................................................63.9 Kontrol Sistemi .................................................................6

4. YERLEfiT‹RME, KALDIRMA VE DEPOLAMA.....................................84.1 Genel ............................................................................84.2 Kabin .............................................................................84.3 Jeneratörün Tafl›nmas› .......................................................84.4 Jeneratör Yerinin Seçimi ....................................................84.5 Titreflim ‹zolasyonunun Tesisi ..............................................9

4.6 Yanma Havas› Girifli .........................................................94.7 So¤utma ve Havaland›rma ................................................94.8 Egzost .........................................................................10

4.8.1 Jeneratör Odas› Boyutlar›.........................................114.9 Yak›t Sistemi .................................................................13

4.9.1 Günlük Yak›t Tank› ................................................134.9.2 Ana Yak›t Tank› ....................................................144.9.3 Yak›t Yolu ............................................................14

4.10 Jeneratörde Kullan›lan Ya¤ ve Antifriz ..............................164.10.1 Viskozite-S›cakl›k Diyagram› ..................................16

4.11 Aküler ........................................................................174.11. 1 Bak›ml› Tip Aküler ..............................................17

4.11.1.1 Aküye ‹lk Asitli Suyun Doldurulmas› ................174.11.1.2 Akü Bak›m› ..............................................174.11.1.3 Akünün Test Edilmesi .................................174.11.1.4 Hydrometre Testi .......................................18

4.11.2 Bak›ms›z Tip Aküler ..............................................184.12 Elektrik Ba¤lant›lar› .......................................................18

4.12.1 Kablaj ..............................................................184.12.2 Koruma..............................................................184.12.3 Yükleme ............................................................184.12.4 Güç Faktörü .......................................................194.12.5 Topraklama/Topraklama fiartlar› ...........................194.12.6 Paralel Çal›flt›rma.................................................194.12.7 ‹zolasyon Testi.....................................................19

4.13 Ses Susturucusu ...........................................................21


3

‹Ç‹NDEK‹LER


4

4.1 3.1 Egzost Susturucular› .............................................214.13.2 Kabinler .............................................................214.13.3 Di¤er Ses Susturucular› ..........................................21

4.14 Römorklu Jeneratörlerin Çekilmesi ....................................214.14.1 Çekme ‹çin Haz›rl›k ..............................................214.14.2 Çekme.............................................................. 214.14.3 Park Etme ..........................................................21

4.15 Depolama ...................................................................214.15.1 Motorun Depolanmas› .........................................214.15.2 Alternatörün Depolanmas›......................................214.15.3 Akünün Depolanmas› ...........................................21

4.16 Motor Blok Suyu Is›t›c›s› .................................................215. JENERATÖR BAKIMI .................................................................226. JENERATÖRÜ ÇALIfiTIRMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKEN KONTROL VE ‹fiLEMLER .............................................................227. JENERATÖR KONTROL S‹STEMLER‹ ............................................228. JENERATÖRLER‹N ÇALIfiTIRILMASI .............................................23

8.1 Otomatik Kumandal› Jeneratörün Çal›flt›r›lmas› ......................238.1.1 DKG 307 Kontrol Paneli ile Çal›flt›r›lmas›....................238.1.2 EOAM 210 FD-FL Kontrol paneli ile çal›flt›r›lmas›..........238.1.3 AMF 4.0 Kontrol Paneli ile Çal›flt›r›lmas›.....................23

8.2 Manuel Kumandal› Jeneratörün Çal›flt›rmas›..........................238.3 Çal›flt›rmada dikkat edilecek hususlar..................................23

9. OTOMAT‹K TRANSFER C‹HAZLARI TANITIMI veKULLANMA TAL‹MATLARI..........................................................249.1 DKG 307 Otomatik Transfer Cihaz› ...................................24

9.1.1 Dijital Göstergeler ..................................................249.1.2 EOAM 210 FD-FL Otomatik Transfer Cihaz›................249.1.3 AMF 4.0 Otomatik Transfer Cihaz› ...........................24

10. KUVVET PANOSUNUN YER‹ VE YERLEfiT‹R‹LMES‹ .....................2611. ALTERNATÖR ARIZALARI VE G‹DER‹LMES‹ ................................2712.D‹ZEL MOTOR ARIZALARI VE G‹DER‹LMES‹ ................................2813.PER‹YOD‹K BAKIM TAL‹MATI.....................................................30

1.G‹R‹fi

Emsa Jeneratör; so¤utma suyu ve antifrizi, yak›t›, ya¤lama ya¤› veflarjl› akünün sa¤lanmas› durumunda, götürüldü¤ü yerde hemendevreye verilecek flekilde dizayn edilmifltir.

Uzun y›llar›n verdi¤i deneyim ile EMSA, verimli, güvenilir ve kalitelijeneratörler üretir.

Bu Kullanma ve Bak›m El Kitab›, kullan›c›n›n jeneratörü kolaycakullanmas› ve bak›m›n› yapmas›na yard›m amac›yla haz›rlanm›flt›r.Bu kitapta verilen tavsiye ve kurallara uyulmas› halinde jeneratör uzunsüre Maksimum performans ve verimde çal›fl›r.

Kirli ve tozlu ortamda jeneratörün düzenli çal›flmas›n› sa¤lamakamac›yla daha s›k bak›m yapmaya dikkat edilmelidir.

Her zaman ayarlar ve onar›mlar, yetkili ve e¤itimli kifliler taraf›ndanyap›lmal›d›r. Her jeneratör,flase üzerine yap›flt›r›lm›fl etiket üzerindegösterilen bir model ve seri numaras›na sahiptir. Ayr›ca bu etiketüzerinde jeneratörün imalat tarihi, gerilimi, ak›m›, kVA cinsindengücü, frekans›, güç faktörü ve a¤›rl›¤› verilmifltir.

Bu etiket bilgileri yedek parça sipariflli, garantinin ifllemesi veya servissa¤lanmas› için gereklidir.

fiekil 1.1 EMSA Jeneratör Etiketi


5

EMSA Elektromotor Alternatör San. Tic. A.fi.Meclis Mah. Teraziler Cad. No:37 Sarıgazi/İstanbul Tel: +90 216 420 00 03 (pbx) Fax: +90 216 364 45 00

e-mail: [email protected] www.emsa-jenerator.com.tr

Jen - Set Tipi

Motor Tipi

Alternatör Tipi

Güç (kVA)

Frekans (Hz.)

H›z (rpm)

A¤›rl›k (kg)

Jen - Set Seri No

Motor Seri No

Alternatör Seri No

Voltaj (V)

Amper (A)

Cos Φ

Üretim Y›l›

2.EMN‹YET

2.1. GENEL

Jeneratörün do¤ru kullan›lmas› halinde tamamen güvenli olacak flekildedizayn edilmifltir. Bununla birlikte güvenlik sorumlulu¤u jeneratörükuran, iflleten ve bak›m›n› yapan kiflilere aittir. E¤er belirtilen güvenlikönlemleri uygulanm›fl ise kaza ihtimali çok azd›r. Herhangi bir teknikoperasyon veya ifllem yapmadan önce gerekli emniyeti sa¤lamakoperasyon veya ifllemi yapan kifliye aittir. Jeneratör yaln›zca yetkilive e¤itimli kifliler taraf›ndan çal›flt›r›labilir.

UYARILAR

• Jeneratöre bak›m yapmadan veya jeneratörü çal›flt›rmadan öncekitaptaki tüm uyar›lar› okuyunuz ve anlay›n›z.

• Bu kitaptaki prosedür, talimat ve güvenlik önlemlerine uyulmamas›halinde kaza ve yaralanmalar›n olmas› muhtemeldir.

• Bilinen emniyetsiz bir durumda jeneratörü asla çal›flt›rmay›n›z.

• E¤er jeneratörde emniyetsiz bir durum var ise, tehlike uyar›s› koyunuzve akünün negatif (-) kutbunun ba¤lant›s›n› keserek bu olumsuz durumdüzeltilene kadar jeneratörün çal›flmas›n› engelleyiniz.

• Jeneratöre bak›m veya temizlik yapmadan önce akünün

negatif (-) kutbunun ba¤lant›s›n› kesiniz.

• Jeneratör,standartlar›na uygun flekilde yetkili servislerce kurulmal›ve çal›flt›r›lmal›d›r.

2.2. YERLEfi‹M, TAfiIMA VE ÇEKME

• Kitapta 4.Bölüm jeneratörün yerlefltirilmesi, kald›rma ve depolamakonular›n› kapsamaktad›r. Jeneratörü tafl›madan, kald›rmadan,yerlefltirmeden veya römorklu jeneratörü çekmeden önce bu bölümüokuyunuz. Afla¤›daki emniyet tedbirlerini dikkate al›n›z.

UYARILAR

• Elektriksel ba¤lant›lar›, ilgili standartlara uygun flekilde yap›n›z. Bustandartlara topraklama ve toprak hatalar› da dahildir.

• Jeneratörler için yap›lan yak›t depolama sistemlerinin ilgili kodlara,standartlara ve di¤er gereklere uygun flekilde kuruldu¤undan eminolunuz.

• Motor egzost gazlar› personel için tehlikelidir. Kapal› mahallerdebulunan bütün jeneratörlerin egzost gazlar› ilgili standartlara uyguns›zd›rmaz siyah borular ile d›flar›ya at›lmal›d›r. S›cak egzost susturucusuve egzost borular› yanabilecek maddelerin temas› ve personelindokunmas›na karfl› korunmal›d›r. Egzost gaz›n›n tehlikesiz olarakd›flar› at›lmas›n› sa¤lay›n›z.


6

• Jeneratörü, alternatör ve motor kald›rma halkalar›n›kullanarak kald›rmay›n›z. Jeneratörü kald›rmak içinflasede bulunan kald›rma noktalar›n› kullan›n›z.(fiekil 4.1)

• Kald›rma araçlar› ve destek yap›lar›n›n sa¤lamve jeneratörü tafl›yabilecek kapasitede oldu¤undan emin olunuz.Jeneratör kald›r›ld›¤› zaman, tüm personel jeneratör etraf›ndan uzaktutulmal›d›r. Römorklu jeneratörü çekerken tüm trafik kurallar›nastandartlara ve di¤er düzenlemelere dikkat ediniz. Bunlar›n içindeyönetmeliklerde aç›kça belirtilen gerekli donan›mlar ve h›z s›n›rlar›da vard›r.

• Personelin mobil jeneratör üzerinde seyahat etmesine izin vermeyiniz.Personelin, çekme demiri üzerinde veya mobil jeneratör ile çekiciaraç aras›nda durmas›na izin vermeyiniz.

• Özel olarak dizayn edilmedikçe jeneratörü tehlikeli olaraks›n›fland›r›lan bir çevrede kurmay›n›z ve çal›flt›rmay›n›z.

2.3. YANGIN VE PATLAMA

• Jeneratörün bir parças› olan yak›t ve duman tutuflabilir ve patlayabilir.Bu maddelerin depolanmas›nda uygun önlemlerin al›nmas›, yang›nve patlama riskini azalt›r. BC ve ABC s›n›f› yang›n söndürücüler el

alt›nda bulundurulmal›d›r. Personel bunlar›n nas›l kullan›ld›¤›n› bilmelidir.

UYARILAR

• Jeneratör odas›n› uygun flekilde havaland›r›n›z.

• Jeneratörü, jeneratör odas› ve zeminini temiztutunuz. Yak›t, ya¤, akü elektroliti veya so¤utmasuyunun etrafa dökülmesi durumunda, dökülen yeriderhal temizleyiniz.

• Yan›c› s›v›lar› motorun yak›n›nda bulundurmay›n›z.

• Yak›t›n etraf›nda alev, k›v›lc›m, sigara içmek gibi yanmaya sebebiyetverebilecek olaylara izin vermeyiniz.

• Akü ba¤lant›s›n› yapmadan veya akü ba¤lant›s›n› sökmeden önceakü flarj cihaz›n›n beslemesini kesiniz.

• Ark olay›ndan kaç›nmak için topraklanm›fl iletkennesneleri terminaller gibi elektri¤e maruz kalanbölgelerden uzak tutunuz. K›v›lc›m veya ark, yak›t›tutuflturabilir.

• Motor çal›fl›yor iken yak›t tank›n› doldurmay›n›z.

• Yak›t sisteminde yak›t s›z›nt›s› varsa jeneratörü çal›flt›rmay›n›z.


7

• Herhangi bir yang›n an›nda personelin kolay ç›k›fl› için acil ç›k›flkap›s› olmal›d›r.

2.4. MEKAN‹K

Jeneratör, hareketli parçalardan korunmak için muhafazalar›yla birliktedizayn edilmifltir. Buna ragmen jeneratör mahallinde çal›fl›rken di¤ermekanik tehlikelerden personeli ve cihazlar› korumak için önlemal›nmal›d›r.

UYARILAR

• Emniyet muhafazalar› ç›kar›lm›fl halde jeneratörüçal›flt›rmay›n›z. Jeneratör çal›fl›yorken bak›m yapmakveya baflka bir sebepten dolay› emniyetmuhafazas›n›n yan›na veya alt›na ulaflmayaçal›flmay›n›z.

• El, kol, uzun saçlar, tak›lar, sarkan elbise parçalar›, jeneratörünhareketli parçalar›ndan uzak tutulmal›d›r.

Dikkat: Baz› hareketli parçalar aç›k birflekilde görülmemektedir.

• Jeneratör odas›n›n kap›s›n› kapal› ve kilitli tutunuz.

• S›cak yak›t, s›cak so¤utma suyu, s›cak egzost gaz› duman›, s›cakyüzeyler ve keskin köflelere temastan kaç›n›n›z.

• Jeneratör mahallinde çal›fl›rken koruyucu elbise ve malzemelerikullan›n›z.

• So¤utma suyu so¤uyana kadar radyatör dolumkapa¤›n› açmay›n›z. Radyatör kapa¤›n› tamamenaçmadan önce yüksek buhar bas›nc›n›n azalmas›için kapa¤› yavafl yavafl gevfletiniz.

2.5. K‹MYASAL

Jeneratörde kullan›lan ya¤lar, yak›tlar, so¤utmasular› ve akü elektrolitleri endüstriyel tiptir. Uygunkullan›lmazlarsa personele zarar verebilirler.

UYARILAR

• Yak›t›, ya¤›, so¤utma suyunu ve akü elektrolitini deri ile temasettirmeyiniz ve yutmay›n›z. E¤er kazayla yutulur ise t›bbi tedavi içinderhal yard›m isteyiniz. Deri ile temas halinde temas bölgesini sabunlusu ile y›kay›n›z.

• Yak›t veya ya¤ bulaflm›fl elbise giymeyiniz. Aküyü haz›rlarken aside


8

dayan›kl› bir önlük, yüz maskesi ve koruyucu gözlük tak›n›z. Deriyeveya elbiseye akü elektrolitinin dökülmesi durumunda dökülen yeribol miktarda bas›nçl› su ile hemen temizleyiniz.

2.6. GÜRÜLTÜ

Ses izolasyon kabini ile donat›lmam›fljeneratörlerin ses fliddeti 105 dBA'dan fazlad›r.85 dBA'dan fazla ses fliddetine uzun süreli maruzkalma, iflitme için tehlikelidir.

UYARILAR

• Jeneratör mahallinde çal›fl›rken kulakl›k tak›n›z.

2.7.ELEKTR‹KSEL

Elektrikli cihazlar›n etkili ve emniyetli çal›flmas›, bu cihazlar›n do¤rubir flekilde yerlefltirilmesi, kullan›lmas› ve bak›m›n›n yap›lmas› ilesa¤lan›r.

UYARILAR

• Jeneratörün yüke ba¤lant›s›, bu konuda e¤itimlive kalifiye olan yetkili bir servis taraf›ndan, ilgili elektrik kodlar›na ve standartlar›na uygun bir

flekilde yap›lmal›d›r.

• Jeneratörü çal›flt›rmadan önce (buna mobil jeneratörler de dahil)jeneratörün topraklanmas›n›n yap›ld›¤›ndan emin olunuz.

• Jeneratöre yük ba¤lant›s› yapmadan veya jeneratörden yükba¤lant›s›n› sökmeden önce jeneratörün çal›flmas›n› durdurunuz veakü negatif (-) terminalinin ba¤lant›s›n› kesiniz.

• Islak veya sulu bir zeminde duruyor iken yük ba¤lant›s›n› yapmayaveya yük ba¤lant›s›n› kesmeye kalk›flmay›n›z.

• Jeneratör üzerindeki iletkenlere, ba¤lant› kablolar›na ve elektrikliparçalara vücudunuzun herhangi bir k›sm› ile veya izole edilmemiflherhangi bir nesne ile temas etmeyiniz.

• Yük ba¤lant›s› yap›ld›ktan sonra veya yük ba¤lant›s› söküldüktensonra alternatör terminal kapa¤›n› yerine tak›n›z. Kapak emniyetli birflekilde yerine tak›lmad›kça jeneratörü çal›flt›rmay›n›z.

• Jeneratörü gücüne ve elektrik karakteristiklerine uygun yüklere veelektrik sistemlerine ba¤lay›n›z.

• Tüm elektrikli ekipmanlar› temiz ve kuru tutunuz. ‹zolasyonun afl›nd›¤›,çatlad›¤› ve k›r›ld›¤› yerlerdeki elektrik tertibat›n› yenileyiniz. Afl›nm›fl,paslanm›fl ve rengi gitmifl olan terminalleri yenileyiniz. Terminalleritemiz tutunuz ve ba¤lant›lar› s›k› yap›n›z.


9

• Tüm ba¤lant›lar› ve bofltaki kablolar› izole ediniz.

• Elektrik yang›nlar›nda BC veya ABC s›n›f› yang›n söndürücülerkullan›n›z.

2.8. ELEKTR‹K ÇARPMALARINA KARfiI ‹LKYARDIM

UYARILAR

• Elektri¤e maruz kalm›fl kifliye, elektrik kayna¤›n› kapatmadan önceç›plak elle dokunmay›n›z.

• E¤er mümkünse elektrik kayna¤›n› devre d›fl› ediniz. Bu mümkünde¤il ise elektrik fiflini çekiniz veya elektrik kablosunu elektri¤e maruzkalan kifliden uzaklaflt›r›n›z.

• E¤er bunlar da mümkün de¤il ise, kuru yal›tkan madde üzerindedurunuz ve tercihen kuru tahta gibi yal›tkan bir madde kullanarak,elektri¤e maruz kalan kifliyi iletkenden uzaklaflt›r›n›z.

• E¤er kazazede nefes al›yor ise, kazazedeyi afla¤›da tan›mland›¤›gibi iyileflme pozisyonuna getiriniz.

• E¤er elektri¤e maruz kalan kifli bilincini kaybetmifl ise, ay›ltmakiçin afla¤›daki ifllemleri uygulay›n›z.

SOLUNUM YOLUNU AÇMAK

Kazazedenin bafl›n› geriye do¤ru e¤iniz ve çenesiniyukar› kald›r›n›z. Kazazedenin a¤z›na veyabo¤az›na kaçm›fl olabilecek takma difl, sak›z,sigara gibi nesneleri ç›kar›n›z.

NEFES ALMA

Kazazedenin nefes al›p almad›¤›n›, görerek dinleyerek ve hissederekkontrol ediniz.

KAN DOLAfiIMIKazazedenin boynundan nabz›n› kontrol ediniz.

E⁄ER NEFES ALAMIYOR FAKAT NABIZ VAR ‹SE

Kazazedenin burnunu s›k›ca kapat›n›z.

Derin nefes alarak dudaklar›n›z› kazazedenindudaklar› ile birlefltiriniz.

Gö¤üs kafesinin yükseldi¤ini gözleyerek a¤›zdanyavaflça üfleyiniz. Sonra üflemeyi b›rakarak gö¤üs kafesinin tamameninmesine izin veriniz.Kazazedeye dakikada ortalama 10 defa nefesveriniz.


10

E¤er yard›m ça¤›rmak için kazazede yaln›zb›rak›lacaksa, 10 defa nefes vererek k›sa zamandageri dönünüz ve nefes verme ifllemine devamediniz.

Her 10 nefes verme iflleminden sonra nabz› kontrolediniz.

Nefes al›p vermeye bafllad›¤› anda kazazedeyiiyileflme pozisyonuna getiriniz.

NEFES ALAMIYOR VE NABIZ YOK ‹SE

T›bbi yard›m isteyin veya en yak›n sa¤l›k kuruluflunuaray›n›z. Kazazedeye iki defa nefes verin veafla¤›daki gibi kalp masaj›na bafllay›n.

Gö¤üs kafesinin birleflme yerinden 2 parmakyukar›ya avuç içini yerlefltiriniz.

Di¤er elinizi de parmaklar›n›z› kitleyerek yerlefltiriniz.Kollar›n›z› dik tutarak, dakikada 15 defa 4-5 cmafla¤› do¤ru bast›r›n›z.T›bbi yard›m gelene kadar 2 nefes verme ve 15kalp masaj› ifllemini tekrar ediniz.

E¤er kazazedenin durumunda düzelme görülürse, nabz›n› kontrolederek nefes vermeye devam ediniz. Her 10 nefes verme ifllemindensonra nabz›n› kontrol ediniz.

Nefes al›p vermeye bafllad›¤› anda kazazedeyi, iyileflme pozisyonunagetiriniz.

‹Y‹LEfiME POZ‹SYONU

Kazazedeyi yan yat›r›n›z.Solunum yolunun aç›k olmas›n› sa¤lamak içinçenesini ileriye do¤ru bakacak flekilde bafl›n› e¤iktutunuz.Kazazedenin öne veya arkaya do¤ru yuvarlanmamas›n› sa¤lay›n›z.Nefes al›p vermesini ve nabz›n› düzenli bir flekilde kontrol ediniz.E¤er ikisinden biri durursa yukar›daki ifllemleri tekrarlay›n›z.

UYARILAR

• Kazazedenin bilinci tekrar yerine gelene kadar, su gibi s›v›larvermeyiniz.


11

3.GENEL TANIM

3.1. JENERATÖR TAR‹F‹ VE TANIMI

Emsa Jeneratör, yüksek kalite ve güven sa¤lamak amac›yla bir bütünolarak dizayn edilmifltir. fiekil 3.1 tipik bir jeneratörün ana parçalar›n›göstermektedir. Fakat her jeneratör, ana parçalar›n›n konfigürasyonuve büyüklü¤üne göre baz› farkl›l›klar gösterir. Bu bölüm jeneratörgrubunun parçalar›n› k›saca tan›mlamaktad›r. Daha genifl bilgi bukitab›n daha ileri bölümlerinde verilmifltir. Her jeneratörde o jeneratöreait bir etiket (fiekil 1.1) flase üzerine yap›flt›r›lm›flt›r. Bu etiket, jeneratörü ve jeneratörün çal›flma karakteristiklerini tan›mlayan bilgileri içermektedir.Bu bilgiler model numaras›, seri numaras›, alternatör gerilimi vefrekans›, kVA olarak ç›k›fl gücü, a¤›rl›¤› ve üretim y›l› gibi bilgilerdir.Model ve seri numaras› yaln›zca o jeneratörü tan›mlamaktad›r vegarantinin ifllemesi, servis ve yedek parça istendi¤i durumlarda gerekduyulur.

3.2. D‹ZEL MOTOR

Jeneratöre hareket veren dizel motor (1) özellikle jeneratörler içinüretildi¤inden ve güvenilir oluflundan dolay› seçilmifltir. Motor 4zamanl› endüstriyel a¤›r hizmet tipidir ve güvenilir bir enerji sa¤lamakiçin tüm aksesuarlar üzerinde verilmifltir. De¤iflebilir kuru tip havafiltresi, mekanik veya elektronik motor h›z kontrol governörü buaksesuarlardan baz›lar›d›r.

3.3. MOTOR ELEKTR‹K S‹STEM‹

Motor elektrik sistemi, negatif toprakl› 24 veya 12 V D.C.'dir. Busistem elektrikli marfl motoru, akü ve akü flarj alternatöründenoluflmaktad›r. 12 V elektrik sistemi için bir, 24 V elektrik sistemi içiniki adet bak›ms›z tip starter akü verilmektedir. E¤er istenirse di¤er tipaküler de verilebilir. Aküler 4. bölümünde daha genifl olarakaç›klanm›flt›r.

3.4. SO⁄UTMA S‹STEM‹

Motor so¤utma sistemi, hava so¤utmal› veya su so¤utmal›d›r. Havaso¤utmal› bir sistem, motoru so¤utmak için motorun içine so¤uk havaveren yüksek bir fan içermektedir.Su so¤utmal› sistem radyatör (3), fan, devir-daim pompas› vetermostattan meydana gelmektedir.Alternatörde alternatör sarg›lar›n› so¤utmak için dahili bir fan mevcuttur.

3.5 ALTERNATÖR

Jeneratörün ç›k›fl gerilimi ve gücü IP 21-23 koruma standard›nda(tanecik ve damlamaya karfl› korumal›) kafes korumal›, kendindenikazl›, kendinden regülasyonlu, f›rças›z alternatör (4) taraf›ndan üretilir.Alternatör üzerine çelik sactan yap›lm›fl terminal kutusu (5) monteedilmifltir.


12

3.6 YAKIT TANKI VE fiASE

Motor ve alternatör çelik bir flase (6) üzerine monte edilmifltir.fiase içinde yak›t tank› (7) mevcuttur (Yak›t tank› kapasiteleri içinTablo 4.2' ye bak›n›z.)

3.7.T‹TREfi‹M ‹ZOLATÖRLER‹

Motorun titreflimini azaltarak jeneratörün yerlefltirildi¤i zemine titreflimiiletmesini önlemek için titreflim izolatörleri (8) kullan›lm›flt›r. Bu izolatörlermotor ve alternatör aya¤› ile flase aras›na yerlefltirilmifltir. ‹stenirseflase ile zemin aras›na da özel izolatörler kullan›labilir.

3.8 SUSTURUCU VE EGZOST S‹STEM‹

Egzost susturucusu (2) jeneratör ile birlikte ve/veya montaj için ayr›caverilmifltir. Susturucu ve egzost sistemi motordan yay›lan gürültüyüazalt›r ve emniyetli ç›k›fl için egzost gaz›n› yönlendirir.

3.9 KONTROL S‹STEM‹

Manuel veya otomatik kontrol sistemi ve panosu (9) jeneratörümuhtemel ar›zalardan korumak, jeneratörün ç›k›fl›n› ve çal›flmas›n›kontrol etmek amac›yla jeneratör üzerine yerlefltirilmifltir. Bu sistemlerhakk›nda 7. bölümde daha detayl› bilgi verilmifltir.


13


14

1. Dizel motor2. Egzoz3. Radyatör4. Alternatör

5. Terminal kutusu6. fiase7. Yak›t tank› (fiase içerisinde)8. Titreflim izolatörleri

9. Kontrol panosu

fiekil 3.1 Tipik jeneratör grubu

2

3

1

8 7 4

5

6 9

4.YERLEfiT‹RME, KALDIRMA VE DEPOLAMA

4.1 GENELJeneratörün boyutlar›n›n bilinmesinden sonra jeneratörün yerlefltirilmesiiçin plan haz›rlanabilir. Bu bölüm jeneratörün etkin ve emniyetliyerlefltirilmesi için gerekli ve önemli faktörleri içermektedir.

4.2 KAB‹NJeneratör, bir kabin içine kondu¤unda tafl›ma ve yerlefltirme büyükölçüde kolaylaflacakt›r. Kabin, jeneratörü yetkisiz kiflilerin kullanmas›nave d›fl etkenlere karfl› korur.


15

fiekil 4.1 Jeneratörün vinç ile kald›r›lmas›

4.3 JENERATÖRÜN TAfiINMASI

Jeneratör flasesi, özellikle jeneratörün tafl›nmas›n› kolaylaflt›rmak içindizayn edilmifltir. Jeneratörün yanl›fl kald›r›lmas› parçalarda ciddihasarlara yol açabilir.Jeneratör, forklift kullan›larak kald›r›labilir. Forklift ile tafl›ma esnas›ndaoluflabilecek hasar› önlemek için mutlaka flase ile forklift aras›na birtahta koyunuz. Forklift b›çaklar›n›(kollar›n›) jeneratörün flasesinin alt›nadikkatli bir flekilde yerlefltiriniz. Her iki flase kolunun forklift b›çaklar›üzerinde olmas›na dikkat ediniz.

UYARILAR

- Jeneratörü motor veya alternatör kald›rma halkalar›n› kullanarakkald›rmay›n›z.- Jeneratörün a¤›rl›¤›na uygun kald›rma teçhizat› kullan›n›z.- Jeneratör tafl›ma amac›yla kald›r›ld›¤›nda, personeli jeneratördenuzak tutunuz.- Kabinli veya kabinsiz jeneratör kald›r›l›rken flase üzerindeki kald›rmamapas› deliklerini kullan›n›z.- Jeneratör setini kald›rmak için kullan›lacak olan çelik halat veyazincirin jeneratör setine temas etti¤i k›s›mlara zarar gelmemesi içingerekli önlemleri al›n›z.

4.4 JENERATÖR YER‹N‹N SEÇ‹M‹

Jeneratörün konaca¤› yerin seçimi yap›l›rken afla¤›daki faktörler gözönüne al›nmal›d›r:-Yeterli havaland›rma olmal›d›r.-Ya¤mur, kar, sel suyu, direkt gün ›fl›¤›, dondurucu so¤uk ve afl›r›s›cakl›k gibi unsurlara karfl› korumal› olmal›d›r.-Afl›nd›ran veya iletkenlik sa¤layan toz, iplik, duman, ya¤ duman›,buhar ve motor egzost duman› gibi havadan tafl›nan zararl› maddelerekarfl› korumal› olmal›d›r.-Jeneratör oda zemini düzgün ve sa¤lam olmal›d›r.-A¤aç veya direk gibi devrilebilecek nesnelerin çarpmas›na karfl›korumal› olmal›d›r.-Jeneratörün so¤utulmas›, servis ve bak›m yap›labilmesi için jeneratöretraf›nda en az 1 metre ve jeneratör üzerinde en az 2 metre bofllukolmal›d›r.-Jeneratörü odaya tafl›yabilmek için jeneratörün geçebilece¤i uygunbir yol olmal›d›r.-Yetkisiz kiflilerin jeneratör mahalline giriflleri s›n›rland›rmal›d›r.E¤er jeneratörü binan›n d›fl›na koymak gerekiyor ise, jeneratör birkabin veya bir oda içerisine konmal›d›r. Ayr›ca jeneratörün geçiciolarak binan›n içinde veya d›fl›nda çal›flt›r›lmas›nda kabin kullan›lmas›faydal›d›r.Tipik bir jeneratör grubunun bodrum yerleflim plan› fiekil 4.4' deverilmifltir.


16

4.5 T‹TREfi‹M ‹ZOLASYONUNUN TES‹S‹

Jeneratör, motor ve alternatörün akuplaj›ndan sonra motor-alternatörayaklar› ile flase aras›na titreflim izolatörleri kullan›lmal›d›r.

Jeneratör Temeli: Jeneratör zemini için 15-20 cm yüksekli¤inde veen az jeneratör boyutlar›nda betonarme bir temel olmal›d›r. Betonarmesert ve sa¤lam bir zemin sa¤layarak titreflimi azalt›r. Temelin oturdu¤uzemin, temelin ve jeneratörün ›slak a¤›rl›¤›n› kald›rabilecek yap›daolmal›d›r. E¤er jeneratör zeminden yukar›ya yerlefltirilecekse binan›nyap›s› jeneratörü, yak›t deposunu ve di¤er aksesuarlar›n› kald›rabilecekkapasitede olmal›d›r. Jeneratör odas› zaman zaman ›slak olan biryer ise jeneratör zemini yükseltilmelidir. Böylece flasenin afl›nmas›azalt›lm›fl olur.

4.6 YANMA HAVASI G‹R‹fi‹

Motor yanma havas› mümkün oldu¤unca temiz ve so¤uk olmal›d›r.Yanma havas› jeneratörün bulundu¤u ortamdan motora monte edilenhava filtresi vas›tas›yla çekilir. Fakat bazen toz, pislik ve s›cakl›k gibikoflullardan dolay› jeneratör etraf›ndaki hava uygun olmayabilir. Budurumlarda bir hava girifl kanal› ba¤lanabilir. Bu kanal motorüzerindeki hava filtresine temiz havay› d›fl ortamdan veya baflka birodadan sa¤lar.

4.7 SO⁄UTMA VE HAVALANDIRMA

Motor ve alternatör ›s› yayarak ortam s›cakl›¤›n›n artmas›na sebepolurlar. S›cakl›¤›n artmas› ise jeneratörün çal›flmas›n› olumsuz yöndeetkiler. Bu nedenle motor ve alternatörün so¤uk tutulmas› için yeterlihavaland›rman›n sa¤lanmas› gerekir. Hava ak›fl›n›n fiekil 4.4'degörüldü¤ü gibi olmas› gerekir. Hava alternatör taraf›ndan jeneratörodas›na girmeli, motor üzerinden ve radyatör içerisinden geçerekçad›r bezinden körük tipinde esnek bir branda yard›m›yla odadanç›kmal›d›r. E¤er s›cak havan›n odan›n d›fl›na at›lmas› için bir brandakullan›lmaz ise fan, s›cak havay› jeneratör odas›na yayarak so¤utman›netkinli¤ini azalt›r.

fiekil 4.2 Sapt›rma kanallar› ile radyatörden at›lan havan›nyönlendirilmesi


17

Radyatör s›cak hava at›fl kanal› veya bacas›nda keskin köfleyap›lmas›ndan kaç›n›lmal›d›r (fiekil 4.3).D›flar› at›lan havay› döndürmekiçin yönlendirici flekilde düzenleme yap›lmal›d›r (fiekil 4.2).

fiekil 4.3 Zay›f havaland›rma tertibat›

Odaya hava giriflinin ve odadan hava ç›k›fl›n›n kolay olmas› içinhava girifl ve ç›k›fl pencerelerinin yeterince büyük olmas› gerekir.Kaba bir hesapla hava girifl ve ç›k›fl pencereleri radyatör alan›n›nen az 1.5 kat› büyüklü¤ünde olmal›d›r. Jeneratörün hava flartlar›ndanetkilenmemesi için girifl ve ç›k›fl pencerelerinin panjurlar› olmal›d›r.Bu panjurlar sabit olabilir ancak so¤uk iklimler için hareketli olmas›tercih edilmelidir. Jeneratör çal›flt›r›lmad›¤›nda panjurlar kapat›labilir.Böylece ilk çal›flt›rma ve yüke vermeyi kolaylaflt›ran s›cak hava odadakal›r. Otomatik kontrol sistemli bir jeneratör odas›nda e¤er panjurlarhareketli ise bunlar otomatik olarak hareket ettirilebilir. Bu sayedemotorun çal›flmaya bafllamas›yla birlikte panjurlar›n hemen aç›lmas›

ve motorun durmas›yla da panjurlar›n kapanmas› sa¤lanabilir.

4.8 EGZOST

Motor egzost sisteminin amac›, egzost duman›n› tehlike veyarahats›zl›¤a sebebiyet vermemesi için odan›n d›fl›na sevk etmek vegürültüyü azaltmakt›r. Motorun gürültü seviyesini azaltmak için uygunbir egzost susturucusu egzost borusuna tak›lmal›d›r.

UYARILAR

• Motor egzost gaz›n›n solunmas› tehlikelidir. Kapal› mahallerdebulunan bütün jeneratörlerin gazlar›, standartlara uygun flekildes›zd›rmaz borularla odan›n d›fl›na at›lmal›d›r.• S›cak egzost susturucusu ve egzost borusunuyan›c› maddelerden uzak tutunuz ve personelinemniyeti için muhafaza alt›na al›nmas›n› sa¤lay›n›z.• Egzost sistemi dizayn edilirken, geri bas›nc›n,motor imalatç›s›n›n izin verdi¤i geri bas›nç de¤eriniaflmamas›na dikkat edilmelidir. Afl›r› geri bas›nç motorun hasargörmesine neden olur. Geri bas›nc› azaltmak için egzost borular›mümkün oldu¤unca k›sa ve düz olmal›d›r.Gerekli olan her dirsek, boru iç çap›n›n en az 1.5 kat› yar›çap›ndabir kavise sahip olmal›d›r. Her 6 metre'de veya 3 dirsekte boru çap›1 inch daha büyük boru kullan›lmas›, egzost geri bas›nc›n› düflürmekiçin uygun olacakt›r.• Motor titrefliminin egzost boru sistemine ve binaya iletilmesini


18

önlemek için ve ›s›nmadan dolay› genleflme için egzost manifolduve egzost boru sistemi aras›na esnek bir ba¤lant› kullan›lmal›d›r.• Egzost borular›n›n a¤›rl›¤› motor manifolduna ve turbo flarj ç›k›fl›naölü a¤›rl›k olmamas› için çevre yap›lardan desteklenmelidir. Egzostsisteminin a¤›rl›¤› binaya verilmelidir. Bu ifl için gerdirme eleman›kullan›labilir.• Jeneratör odas› içine yerlefltirilmifl olan egzost sisteminin parçalar›

gürültü seviyesini ve yay›lan ›s›y› azaltmak için izole edilmelidir.Susturucu ve egzost borular› yan›c› maddelerden uza¤a yerlefltirilmelidir.• Aç›k olan egzost ç›k›fl›na ya¤mur giriflini önlemek için de¤iflikuygulamalarda flape tipi karfl›t a¤›rl›kl› ya¤mur kapaklar› kullan›labilir.• Her jeneratörün kendine ait bir egzost sistemi olmal›d›r. Bir tekegzost borusu kullanarak jeneratörlerin egzost ç›k›fllar› birlefltirilemez.• Egzost malzemesi metal borudan olmal›d›r.


19

fiekil 4.4 Tipik jeneratör grubu bodrum yerleflim plan›


20

4.8.1 JENERATÖR ODASI BOYUTLARI

Tabl

o 4.

1 Em

sa a

ç›k

tip d

izel

jene

ratö

r boy

utla

r›, o

da b

oyut

lar›,

hav

a gi

rifl v

eç›

k›fl

penc

erel

erin

in b

oyut

lar›

ve e

gzos

t bor

usu

çap›

ölç

üler

i.fie

kil 4

.5 j

ener

atör

oda

s›nda

ver

ilen

harfl

ere

bak›

n›z.

Not

: Rem

ote

rady

atör

lü g

rupl

ar iç

in lü

tfen

yetki

li ba

yim

izle

gör

üflün

üz.

4.9 YAKIT S‹STEM‹

Jeneratör yak›t sistemi motora sürekli olarak temiz yak›t sa¤lamal›d›r. Yak›tsistemi günlük yak›t tank›, yak›t hortumlar› ve anayak›t tank›ndan oluflur.

UYARILAR

• Jeneratörlerin yak›t depolama sistemleri standartlara uygun olmal›d›r.• Yak›t›n etraf›nda alev, k›v›lc›m yada sigara içmek gibi yanmaya sebebiyetverebilecek olaylara izin vermeyiniz.

4.8.1 Günlük Yak›t Tank›:

Günlük yak›t tank› jeneratörün ihtiyac› olan günlük yak›t›kullan›ma haz›r tutar. Bu nedenle günlük yak›t tank›jeneratör odas›nda bulunmal›d›r. Jeneratörün çelik flasesigünlük yak›t tank›n› depo edecek flekilde depo-flaseolarak imal edilmifltir (880 kVA'ya kadar).

Not: Daha büyük güçler için lütfen yetkili sat›fl temsilcilerimizle görüflünüz(Tablo 4.2).


21

fiekil 4.5 Jeneratör odas›


22

Tabl

o 4.

2 Je

nera

tör g

rupl

ar›n

a ai

t yak

›t ta

nk› k

apas

itele

ri ve

tam

yük

te y

ak›t

sarfi

yatla

r›.

4.9.2 Ana Yak›t Tank›:

Jeneratörün daha uzun bir süre çal›flt›r›lmas› için günlük yak›t tank›naek olarak ana yak›t tank› ba¤lanabilir.Ana yak›t tank›, dolum ve bak›m›n›n kolay yap›labilmesi için odad›fl›nda uygun bir yere konmal›d›r. Fakat so¤uk ortamlarda viskoziteninartmas›yla yak›t ak›fl› s›n›rlanaca¤› için ana yak›t tank› afl›r› so¤ukortamlara b›rak›lmamal›d›r. Buharlaflma, genleflme veya tanka yak›tdolumu esnas›nda oluflan hava bas›nc›n› azaltmak için yak›t tank›n›nüzerine bir hava firar ç›k›fl› konmal›d›r. Bu hava firar ç›k›fl› yak›t tüketimiesnas›nda tank içerisinde vakum oluflmas›n› da önler. Yak›t tank›n›nalt› bir e¤ime sahip olmal›d›r.Böylece su ve tortununbir noktada toplanmas› sa¤lanarak yak›t sistemine zarar vermesiönlenir. Su ve çökeltiyi boflaltmak için yak›t tank›n›n en alt noktas›nabir boflaltma vanas› konmal›d›r.

4.9.3 Yak›t Yolu:

Çevre koflullar›na dayanan siyah çelik borular veya esnek hortumlargibi yak›ta uyumlu maddeler, yak›t borulamas›nda kullan›labilir. Motortitrefliminin sebep oldu¤u s›z›nt› ve zararlardan kaç›nmak için motorile yak›t tank› aras›na esnek yak›t hortumlar› ba¤lanmal›d›r. Yak›tbesleme hatt›, yak›t›, yak›t tank›n›n dibinden en az 50 mm yukar›s›ndanve yak›t geri dönüfl hatt›ndan uzak bir noktadan almal›d›r.

UYARILAR

•Yak›t sistemi için galvanizli boru kullanmay›n›z.•Yak›t tanklar›n› tamamen doldurmay›n›z. Yüksek ortam s›cakl›klar›nda yak›t›ngenleflebilmesi için yak›t tank kapasitesinin %6's› kadar bir boflluk b›rak›n›z.•Motor durdu¤unda yak›t borular›ndan motora do¤ru yerçekiminden dolay›tabii ak›fl olmamal›d›r.•Uygun bir motor çal›flmas› için yak›t s›cakl›¤› kritik bir faktördür. 71°C'ninüstündeki yak›t ›s›s›, genleflme nedeni ile beher hacme düflen ›s› muhtevas›n›düflürdü¤ünden motor ç›k›fl gücü azal›r.•Ana yak›t tank›ndan günlük yak›t tank›na ba¤lant› borusu, günlük tankbesleme borusundan büyük veya eflit olmal›d›r.•Yak›t sistemi hatt›nda su ay›r›c› ön filtre kullan›lmas› enjektörleri ve yak›tpompas›n› koruyacakt›r.•Ana yak›t tank›, günlük yak›t tank›ndan yukar›da veya afla¤›da olabilir.Standby jeneratör gruplar›na göre monte edilecek yak›t tanklar› uygulamalar›ndaher daim yak›t pompas› girifline pozitif statik yak›t bas›nc› uygulanmas› gerekir.


23

Tablo 4.3 Tavsiye edilen yak›t tesisat› boru çaplar› tablosu

Jeneratör StandBy Gücü(kVA)0-800

800-15001500-2200

YAKIT BORUSU TAVS‹YELER‹Maksimum

Yak›t BorusuUzunlu¤u (m)

666

MaksimumDikey Yükseklik

(m)0,90,90,9

Maksimum BoruFittings Eleman›

Say›s›666

Tavsiye EdilenBoru Çap›

(inch)1 "

1 1/2"2"


24

fiekil 4.6 Ana yak›t tank›ndan günlük yak›t tank›na tipik genel yak›t borulama montaj›

1. Dolum kabini2. Ana yak›t tank›na dolum hatt›3. Haval›k4. Ana yak›t tank› seviye göstergesi5. Ana yak›t tank›6. Boflaltma vanas›7. Yak›t-s›v› toplama tank›8. Ç›k›fl vanas›9. Günlük yak›t tank›na giden besleme hatt›10. Elektrikli yak›t transfer pompas›

11. Elektrikli yak›t kesme vanas›12. Yak›t-s›v› toplama tank›13. Günlük yak›t tank› (flase içerisinde)14. Yak›t seviye kontrol sviçleri15. Manuel dolum ve haval›k16. Yak›t seviye göstergesi17. Boflaltma vanas›18. Yak›t s›z›nt› alarm›19. Motor yak›t filtresi20. Motor yak›t pompas›

fiekil 4.7 Yak›t tank› motorun afla¤›s›na yerlefltirilmifl tipik yak›t flemas›

Yak›t tank› yüksekli¤inin krank mili merkezinden 2 m. üzerinde olmas›durumunda check valfler kullan›lmas› gerekir. Maksimum yak›t seyivesikrank mili merkezinin üzerinde 2 m.'yi aflamaz ve minimum yak›tseviyesi yak›t enjeksiyon pompas›n›n en az 15 cm. üzerinde olmal›d›r.E¤er yak›t seviyesi 2 m.' yi aflar ise motorda hasar meydana gelebilir.Yak›t seviyesi 15 cm.'den afla¤›da ise yak›t pompas› giriflinde uygunyak›t bas›nc› sa¤lanamayacakt›r. Baflka bir flekilde, tank yak›t seviyesienjektörlerden yukar›da olmamal› ve yak›t pompas›ndan 80 cm.'denfazla afla¤›da olmamal›d›r.(fiekil 4.7)

E¤er yak›t tank› enjektörlerden yaklafl›k 1.5 m. yüksekli¤e ç›kart›l›rsailave olarak 2 adet check valf (fiekil 4.8) de oldu¤u gibi motoruhidrolik kilitlemeden korumak için konur. Bu valflerin koruma kapasitesi0' dan 1.5 m. yüksekli¤e kadard›r. E¤er yak›t tank› 1.5 m.'denyukar›da olacaksa flot tank› konmas› gerekir. Uza¤a ve yüksekte

monte edilmifl tank (fiekil 4.9) da gösterilmifltir. Motor seviyesininalt›nda uza¤a konmufl olan yak›t tank› (fiekil 4.10) da gösterilmifltir.

fiekil 4.8 Yak›t geri dönüflün yaklafl›k 1500 mm yukar›s›na konan yak›t tank›ve çek valf ba¤lant›s›

fiekil 4.9 Yükseltilmifl yak›t tank› ile kullan›lan flot tank›


25

fiekil 4.10 1500 mm' den afla¤›ya yerlefltirilmifl yak›t tank›

4.10. JENERATÖRDE KULLANILAN YA⁄ VE ANT‹FR‹Z

Dizel motorlar›n ya¤lama sistemi motorun en önemli k›s›mlar›ndanbiridir. Do¤ru yap›lan motor bak›m› (ya¤ de¤iflim periyotlar›, filtrede¤iflim periyotlar› ve kullan›lan ya¤›n tipinde gereken dikkatingösterilmesi) motorun ömrünü uzat›r ve motorun kullanma maliyetiniazalt›r.

Kullan›lmas› tavsiye edilen;Ya¤ 15W40 Turbo Dizel, Antifriz Super 4 mevsim.

4.10.1. Viskozite-S›cakl›k Diyagram›:

Kullan›lan ya¤›n bulundu¤unuz bölgedeki s›cakl›klarla uyumlu olmas›n›afla¤›daki çizelgeden kontrol edebilirsiniz.

Setinizin radyatörüne fabrika ç›k›fl›nda antifriz konulmam›flt›r.Radyatörünüze su konurken asgari %35 oran›nda antifriz konulmal›d›r.Motorunuzda yaz ve k›fl antifrizli su kullanman›z motorunuzun ömrüve su kanallar› aç›s›ndan büyük önem tafl›maktad›r.

4.11 AKÜLER

4.11.1 BAKIMLI T‹P AKÜLER: UYARILAR

Akülerin etraf›nda alev, k›v›lc›m, sigara içmek gibi yanmaya sebebiyetverebilecek olaylara izin vermeyiniz. Aküyü haz›rlarken aside dayan›kl›bir önlük, yüz maskesi ve koruyucu gözlük tak›n›z. Deriye veyaelbiseye akü elektrolitinin dökülmesi durumunda derhal dökülen yerihemen bol miktarda bas›nçl› su ile temizleyiniz. Akü üzerinde iletkenaletleri kullanmadan önce elinizdeki ve bile¤inizdeki zincir, yüzükgibi ziynet eflyalar›n› ç›kar›n›z.


26

Akü ba¤lant›s›n› yaparken en son negatif terminal ba¤lanmal›, aküba¤lant›s›n› sökerken ise önce negatif terminal aküden sökülmelidir.Aküye su koyma ifllemi ve akü bak›m› aç›k havada yap›lmal›d›r.Aküler jeneratöre mümkün oldu¤unca yak›n konmal›d›r. E¤er akülerjeneratörden uzak noktalara konulursa voltaj düflmesine neden olur.Bu da akülerin motor marfllama kapasitelerini düflürür.4.11.1.1 Aküye ilk asitli suyun doldurulmas›Akü kapaklar›n›n üzerindeki koruyucu örtüyü ç›kar›n›z.Hava at›fl kapaklar›n› sökünüz.20 °C'de özgül a¤›rl›¤› 1.280 olan temiz akümülatör asidi ileplakalann üst noktas›n›n 15 mm yukar›s›na kadar aküyü doldurunuz.Akü ve asit ›s›s› 10 °C'nin üzerinde olmal›d›r.15 dakika kadar aküyü bekletiniz. Sonra akü gözlerinde (ceplerinde)k›z›flma bafllayacak ve elektrolitin yüzeyine gaz kabarc›klar›yükselecektir. Hava at›fl kapaklar›n› yerine tak›n›z.En az 15 dakika bekledikten sonra bir hydrometre ile aküyü kontrolediniz.Minimum flarj süresi 6 saattir. fiarj ak›m› ve elektrolit seviyesini 1'ersaat arayla kontrol ediniz. 1 saat süreyle de¤iflme görülmez ise flarjolmufltur.fiarjdan 2 saat sonra elektrolit seviyesini kontrol ediniz ve gerekiyorsaplakalar›n 10 mm üzerinde olacak flekilde saf su ilave ediniz.

4.11.1.2 Akü Bak›m›

Akünün üzerini ve terminallerini temiz tutunuz. Akü terminallerini ve

ba¤lant›lar› dikkatli bir flekilde vazelinle kaplay›n›z. Terminalleri iyibir flekilde s›k›n›z. Elektrolit seviyesini düzenli olarak kontrol ediniz.Elektrolit seviyesi her zaman plakalar›n 10 mm üzerinde olmal›d›r.fiarj alternatörü kay›fl›nda afl›nma olup olmad›¤›n› ve kay›fl›n gerginli¤inidüzenli olarak kontrol ediniz. Akünün flarjs›z kalmamas›na dikkatediniz.

4.11.1.3 Akünün Test Edilmesi

Aküyü test etmeden önce gözle kontrol yap›lmal›d›r. Zaman içindeakü kutup bafllar› ve ba¤lant› noktalar›nda oksitlenme olur. Oksitlenme,akü kutup bafllar›n› afl›nd›r›r ve flarj› engeller. Ba¤lant›y› söküp kaynarsu ile oksidi temizleyiniz. Daha sonra ba¤lant›y› yeniden yaparakvazelin ile kaplay›n›z.Gevflek ba¤lant›ya izin vermeyiniz.

4.11.1.4 Hydrometre Test

Akü içerisindeki sülfirik asidin özgül a¤›rl›¤› ve flarj durumu birhydrometre kullan›larak ölçülebilir.Akü su seviyesi azalm›fl ise dam›t›lm›fl su ilave etmeyiniz. Yaln›zcasaf su kullan›n›z.Hydrometrenin f›ç› k›sm›n› dik tutarak yeterli miktarda elektroliti yukar›do¤ru çekiniz. Tüp içerisinde serbest yüzme olmal›d›r. Okuma gözhizas›nda yap›lmal›d›r.De¤erlendirme afla¤›daki gibidir;


27


28

1.270 1.280 özgül a¤›rl›kl› tam flarjl›1.2201 230 özgül a¤›rl›kl› yar› flarjl›1.150 1.220 özgül a¤›rl›kl› deflarj olmufl.

4.11.2 Bak›ms›z Tip Aküler:

Akülerin flarjs›z kalmamas›na ve elektriksel ba¤lant›lar›n›n do¤ruyap›ld›¤›na emin olunuz. Bunun d›fl›nda bu aküler herhangi bir bak›mgerektirmez.

4.12 ELEKTR‹K BA⁄LANTILARI:Elektrik ba¤lant›lar› ve bak›m› tamamen kalifiye ve tecrübeli yetkiliservisler taraf›ndan yap›lmal›d›r.

UYARI• Elektrik ba¤lant›lar›n› ilgili elektrik kodlar›na ve stardartlar›na uygunyap›n›z.

4.12.1 Kablaj:

Jeneratörün üzerindeki titreflimden dolay› elektriksel ba¤lant›lar esnekkablolar ile yap›lmal›d›r. Kablolar, kablo kanallar›na yerlefltirilmelive jeneratör ç›k›fl gerilimine ve ak›m›na uygun olmal›d›r. Kablo kesitinekarar verirken, ortam s›cakl›¤›, yerleflim metodu, di¤er kablolarayak›nl›¤› gibi durumlar için toleranslar verilmelidir. Bununla beraberkablolar TSE veya VDE standartlar›na uygun seçilmelidir.

Tüm ba¤lant›lar›n do¤rulu¤u dikkatli bir flekilde kontrol edilmelidir.Afla¤›da ak›m kapasitelerine göre kablo kesitleri ve jeneratör güçlerinegöre tavsiye edilen kablo kesitleri verilmifltir. (Tablo 4.5, Tablo 4.6)Tesisin planlama safhas›nda harmoniklerin üretilmesi ve miktar›nönceden tahmin edilmesi mümkün olmad›¤›ndan Nötr iletkenleri yayüksek de¤erlerde boyutland›r›lmal› ya da nötr iletkeninin kesiti enaz faz iletkeni kesitinde olmal›d›r.Kablo seçimi s›ras›nda dikkat edilmesi gereken bir hususta yüklejeneratör aras›ndaki mesafe ile birlikte demerajl› yüklerin (elektrikmotoru gibi) olup olmad›¤›d›r.Alçak gerilim flebekelerinde, e¤ermesafe çok uzun ise demeraj an›nda gerilim düflümü çok artaca¤›ndandolay› yük taraf›nda voltaj istenmeyen seviyelere kadar düflebilir.Bunu önlemek için afla¤›da verilen formül yard›m›yla daha uygunkesitli yük kablosu seçilebilir.

Δu= √3x L x I x (R Cosϕ+ X Sinϕ)Δu= Mutlak gerilim düflümü (Volt)L= Hatt›n uzunlu¤u (m)I= Hat ak›m› (A)R= Kablonun rezistans› (ohm/m)X= Kablonun reaktans› (ohm/m)Alçak gerilim flebekelerinde ve mesafe k›sa ise;


29

Ak›m biliniyor ise, formülü ile

Güç biliniyor ise, formülü ile uygun kesitli yükkablosu seçilebilir.

A= Hatt›n kesiti (mm2)L= Hatt›n uzunlu¤u (m)I= Hat ak›m› (A)

Δu = % gerilim düflümü (Kuvvet hatt› için %3 de¤erini aflmamal›d›r.)k= ‹letkenlik (Bak›r için k=56).P = Güç (W)U = fiebeke fazlar aras› gerilimi (V)

4.12.2 Koruma:

Da¤›t›m sistemi ile jeneratöre ba¤lanan kablolar afl›r› yük veya k›sadevre durumunda ba¤lant›y› otomatik olarak kesecek bir devre kesiciflalter ile korunmufltur.

4.12.3 Yükleme:

Elektrik da¤›t›m panosu planlan›rken jeneratöre dengeli yük verilmesinisa¤lamak oldukça önemlidir. E¤er bir fazdaki yük di¤er fazlardaki

yüklerden çok ise, bu durum alternatör sarg›lar›n›n afl›r› ›s›nmas›na,fazlar aras› ç›k›fl voltaj›n›n dengesiz olmas›na ve sisteme ba¤l› olanhassas trifaze (3 fazl›) cihazlar›n hasar görmesine sebep olur. Hiçbir faz ak›m› jeneratörün nominal ak›m›n› aflmamal›d›r. Bu yüklemeflartlar›n›n yerine getirilmesini sa¤lamak için mevcut da¤›t›m sistemitekrar düzenlenebilir.

4.12.4 Güç Faktörü:

Yükün güç faktörünün 0.8 ile 1.0 aras›nda olmas› durumundajeneratör, belirtilmifl olan gücü verir ve uygun bir flekilde çal›fl›r. E¤eryükün güç faktörü 0.8'in alt›nda ise jeneratör afl›r› olarak yüklenir.Bu ileri güç faktörünün önlenmesi için kondansatörler gibi güç faktörüdüzeltme elemanlar› kullan›labilir. Ancak bu gibi durumlarda jeneratöryüke verildi¤inde, güç faktörü düzeltme elemanlar› devre d›fl›b›rak›lmal›d›r.

4.12.5 Topraklama/Topraklama fiartlar›:

Elektrik cihazlar›n izolasyonunda meydana gelebilecek ar›zalar,zedelenmeler cihazlar›n ana ak›m devresi d›fl›nda enerji sistemi ileilgili olmayan metal k›s›mlar›n›n gerilim alt›nda kalmas›na neden olur.Kimi zaman gerilim seviyesinin afl›r› de¤erlere ulaflmas›yla cihaz›ndelinme gerilimine maruz kalmas› nedeni ile izolasyon delinerek, buyal›tkan k›s›mlar›n de gerilim alt›nda olmas›na neden olur. Gerekinsan hayat›n›, gerekse cihazlar› korumak amac›yla topraklamayap›l›r.

1,73.L.I.Cosϕk.ΔuL.P.

k.Δu.U

‹yi bir topraklamadan beklenenler:

•Kesintisiz ve sürekli olmas›

•Ar›za ak›mlar›n› tafl›yabilecek kapasitede olmas›

•Gerilim düflümünü s›n›rl› seviyede tutacak yeterlilikte düflük empedansl›olmas›

•Toprak yay›lma direncinin düflük de¤erde olmas›

•Toprak özgül direncinin küçük olmas› olarak s›n›rlanabilir.

Elektrik flirketlerinin flebeke çeflitleri olarak farkl› topraklama biçimleribulunmaktad›r. Bu nedenle dünyan›n farkl› yerlerindeki elektrik flirketleriiletim ve da¤›t›m güç sistemlerini de TT, TN ve IT sistemlerindenkendilerine uygun olan› seçerler.

TN tipi flebekeler günümüzde en yayg›n olarak kullan›lan flebeketürüdür. Bu tür flebekelerde flebekenin y›ld›z noktas› topraklan›r.Cihazlar›n gövdeleri ve metal k›s›mlar koruma iletkeni PE ye ba¤lan›r.PE de y›ld›z noktas›ndaki toprakl› k›s›mla ba¤lant›l›d›r.

Faz-toprak temas› halinde, PE veya PEN koruma hatlar› ve ba¤l›cihazlar›n topra¤a karfl› gerilimleri yükselir. Bu gerilimlerin de¤eri RBdirencinin 2 ohm dan küçük tutulmas› ile istenilen de¤ere yani izinverilen temas geriliminin alt›nda bir de¤eri sa¤layabilir.

fiekil 4.11 TN Tipi fiebeke

Topraklama tesisinin projelendirmesinde;

•Topraklama tesisinin yeri belirlenir.

•Toprak özgül direncinin belirlenmesi için ölçme ifllemleri yap›l›r.

•Yap›lacak topraklamada kullan›lacak elektrot tipi belirlenir.

•Tesisin k›sa devre ak›m› ve sisteme ba¤lanacak koruma elemanlar›n›n


30


31

Tabl

o 4.

6 Je

nera

tör g

ücün

e gö

re k

ablo

seç

im ta

blos

u

açma süresi tespit edilir.

•Yay›lma direnci hesaplan›r.

•Topraklama iletkeni kesit hesab› yap›l›r.

•Yap›lan seçimin ve hesap de¤erlerin do¤rulu¤u denetlenir.

•Ad›m ve temas gerilimleri hesaplanarak düflünülen sistemin uygunlu¤uaraflt›r›l›r.

‹flletmeye al›nmadan önce bütün iletkenler ve ba¤lant› noktalar› el vegözle muayene edilir.

Topraklama direnci Rt < 4 ohm olmal›d›r. Bu de¤er sa¤lanam›yorise yukar›da yaz›l› ifllemler tekrar yap›larak toprak direnci de¤eriuygun hale getirilmelidir.

Jeneratör sisteminde topraklama yap›l›rken; dikkat edilmesi gerekenen önemli konu ise, flebeke topraklamas› ile jeneratör için yap›lantopraklama alanlar›n›n birbirinden en az 20 m mesafe de yap›lmas›d›r.Bu mesafe topraklama sistemlerinin birbirinden etkilenmesini engellemekiçindir.

En s›k kullan›lan çubuk topraklay›c› ile yap›lan topraklama sistemlerindeise kullan›lan çubuk topraklay›c›lar›n boylar› ile aralar›nda ki mesafelerönemlidir. Birden fazla çubuk topraklay›c› ile yap›lan topraklama

sistemlerde çubuklar›n çak›lma mesafe aral›klar› en az iki çubukmesafesi kadar olmal›d›r. 1,5 m boyunda çubuk topraklay›c› kullan›lanbir topraklama da di¤er çubuk ilk çak›lan çubuktan en az 3 m mesafeileriye çak›lmal›d›r.

Jeneratörün gövdesi özellikle topraklanmal›d›r. Titreflimden dolay›meydana gelebilecek kopmalar› önlemek için toprak ba¤lant›s› esnekolmal›d›r. Topraklama kablolar› standartlar› karfl›lamal› ve en az›ndantam yük ak›m›n› tafl›yabilecek kapasitede olmal›d›r.


32

4.12.6 Paralel Çal›flt›rma:

Standart bir jeneratörü di¤er jeneratörler ile veya flebeke ile paralelçal›flt›rmak için ekstra teçhizatlar ba¤lanmal›d›r.

4.12.7 ‹zolasyon Testi:

Firmam›zdan al›nan jeneratörlerin uzun süre çal›flt›r›lmadan beklemesidurumunda izolasyon testi yap›lmal›d›r. Jeneratörün uzun süreçal›flt›r›lmadan beklemesi durumunda çal›flt›rmadan önce sarg›lar›nizolasyon direncini test ediniz. Bu esnada Otomatik Voltaj Regülatörünün(AVR) ba¤lant›s›yla tüm kontrol amaçl› ba¤lant›lar sökülmelidir. Dönerdiyotlar da k›sa devre edilmeli veya ba¤lant›s› sökülmelidir. 500V'luk bir Megger veya benzer bir ölçü aleti kullan›labilir. Meggeriç›k›fl terminali ile toprak (flase) aras›na ba¤lay›n›z. Izolasyon direncitopra¤a göre 1 MΩ'dan fazla olmal›d›r. Izolasyon direncinin1 MΩ'dan az olmas› durumunda alternatör sarg›lar› kurutulmal›d›r.

4.13 SES SUSTURUCUSU

Günümüzde jeneratörlerin gürültüsünü kontrol alt›na almak, gittikçeönem tafl›maktad›r. Jeneratörün ses seviyesini kontrol alt›na almakiçin de¤iflik ekipmanlar mevcuttur.

UYARILAR• Jeneratör mahallinde çal›fl›rken kulakl›k tak›n›z.

KES‹T AKIM KAPAS‹TES‹

mm2 TOPRAK HAVA

4 x 2.5 36 254 x 4 46 344 x 6 58 444 x 10 77 604 x 16 100 803 x 25/16 130 1053 x 35/16 155 1303 x 50/25 185 1603 x 70/35 230 2003 x 95/50 275 2453 x 120/70 315 2853 x 150/70 355 3253 x 185/70 400 3703 x 240/120 465 435

Tablo 4.5 PVC izoleli YVV (NYY) 0.6/1 KV VDE normlar›na veTSE'ye uygun kablolar›n ak›m tafl›ma kapasitelerine göre kablo kesitleri

4.13.1 Egzost Susturucular›:

Egzost susturucusu motordan yay›lan ses seviyesini düflürür (Bölüm4.8).


33

4.13.2 Kabinler:

Ses izolasyon kabinleri, jeneratörün gürültü seviyesini düflürürler.

4.13.3 Di¤er Ses Susturucular›:Bina içerisindeki jeneratörler için ses panjurlar›, fan susturucular›, sesemici duvarlar gibi di¤er ekipmanlar da kullan›labilir. Bunlar dajeneratörün gürültü seviyesini düflürürler.

4.14 RÖMORKLU JENERATÖRLER‹N ÇEK‹LMES‹

4.14.1 Çekme ‹çin Haz›rl›k:Çekici arac›n ve römorklu jeneratörün üzerindeki tüm ba¤lant›elemanlar› gevflek somun, e¤ilmifl metal, çatlak, afl›nma, afl›r› y›rt›k,gibi durumlar için kontrol edilmelidir.Tüm lastiklerin durumlar›n› kontrol ediniz. Tüm flafl lambalar› ve farlar›nçal›flt›¤›n› kontrol ediniz.

4.14.2 Çekme:Römorklu jeneratörü çekerken römorkun a¤›rl›¤›n›n manevra ve durmamesafesini etkileyece¤ini unutmay›n›z.

UYARILAR

•Römorklu jeneratörü çekerken tüm trafik kurallar›na, standartlar›nave di¤er düzenlemelere uyulmal›d›r. Bunlann içinde yönetmeliklerdeaç›kça belirtilen gerekli donan›mlar ve h›z s›n›rlar› da vard›r.

Personelin mobil jeneratör üzerinde seyahat etmesine izin vermeyiniz.•Personelin çekme demiri üzerinde veya mobil jeneratör ile çekiciaraç aras›nda durmas›na izin vermeyiniz.•E¤imli ve yumuflak araziden ve çukur, tafl gibi engellerden kaç›n›n›z.•Geriye do¤ru manevra yaparken mobil jeneratörün arkas›ndaki vealt›ndaki zeminin temiz oldu¤undan emin olunuz.

4.14.3 Park Etme:

Römorklu jeneratörü a¤›rl›¤›n› kald›rabilecek kuru bir zemine parkediniz. E¤er e¤imli bir yere park edilecekse, afla¤› do¤ru kalmas›n›önlemek için yokufla çarpraz olarak park ediniz. 15°'yi aflan birzemine park etmeyiniz.

4.15 DEPOLAMA

Motor ve alternatörün uzun süreli depolanmas›n›n zararl› etkileriolabilir. Bu etkiler jeneratörü uygun bir flekilde haz›rlayarak vedepolayarak minimuma indirilebilir.

4.15.1 Motorun Depolanmas›:

Motor için motoru temizleme ve koruyucu s›v›lar› içeren bir motorkoruma prosedürü uygulanabilir.


34

4.15.2 Alternatörün Depolanmas›:

Alternatör depolan›rken sarg›larda nem oluflur. Bu nemi azaltmak içinjeneratörü kuru yerde saklay›n›z. Sarg›lar› kuru tutmak için mümkünsehavay› ›s›t›n›z. Uzun süre kullan›lmam›fl olan alternatör kullan›lmadanönce izolasyon testinden geçirilmelidir (Bölüm 4.12.8).

4.15.3 Akünün Depolanmas›:

Akü depolan›rken 8 haftada bir kontrol edilmeli, gerekirse tamamenflarj edilmelidir.

4.16 MOTOR BLOK SUYU ISITICISI

Motorun çabuk start almas› ve yükü üzerine alabilmesi için blok (ceket)suyu ›s›t›c›s› kullan›l›r.Is›t›c›, jeneratör çal›flm›yorken motorun ceketsuyunu ›s›t›r. Bu sebeple ›s›t›c› her mevsim devrede olmal›d›r.Otomatik devreye giren jeneratörlerde blok suyu ›s›t›c›s› vard›r. Manueljeneratörlerde opsiyoneldir.

5. JENERATÖR BAKIMI

‹yi bir bak›m program› jeneratörün ömrünü uzat›r.Jeneratöre hangizamanlarda hangi bak›mlar›n yap›lmas› gerekti¤i Periyodik Bak›m

Çizelgesi' nde verilmifltir. Periyodik Bak›m Çizelgesi her jeneratör ilebirlikte verilmektedir. Bak›m ve onar›m yaln›zca yetkili ve servisliklertaraf›ndan yap›lmal›d›r. Yap›lan bak›m ve onar›mlar›n sonuçlar›Periyodik Bak›m Çizelgesi' ne kaydedilmelidir. Genel olarak jeneratörher zaman temiz tutulmal›d›r. Su, yak›t ve ya¤ gibi maddelerinjeneratörün üzerinde ve içinde toplanmas›na izin vermeyiniz. Jeneratörzeminini her zaman temiz tutunuz.

6.JENERATÖRÜ ÇALIfiTIRMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENKONTROL VE ‹fiLEMLER

• Motor ve jeneratörü genel olarak gözle muayene ediniz. Belirlenmiflbir yerinde jeneratörün bulundu¤u mahale hava emiflinin kolaycayapabilmesini sa¤lay›n›z.

• Radyatör kapa¤›n› açarak su seviyesine bak›n›z. Eksik ise su ilaveediniz. Su seviyesi su doldurma bo¤az›ndan 30'mm afla¤›da olmal›d›r.

• Bölgenin en so¤uk hava flartlar›na göre motorun so¤utma suyundaantifiriz bulunmal›d›r. %50 antifiriz ve %50 su kanfl›m› her bölgedeuygun korumay› sa¤layacakt›r.

• Hava filtre göstergesini kontrol ediniz. Gerekiyorsa hava filtresinide¤ifltiriniz. Radyatörün pencere panjurlar›n› aç›k tutunuz.

• Varsa motor ve alternatör üzerinde bulunan anahtar, tak›m, üstüpü,kâ¤›t v.s. gibi yabanc› maddeleri kald›r›n›z.


35

• Günlük yak›t deposundaki yak›t seviyesine bak›n›z. Yetersiz iseyak›t ilave ediniz. Ya¤ çubu¤u ile motor ya¤ seviyesine bak›n›z.Yetersiz ise uygun olan ya¤› ilave ediniz. Ya¤ maksimum seviyeçizgisine yak›n olmal›d›r.

• K›r›k, çatlak, kopuk, s›z›nt›, gevfleklik olup olmad›¤›na bak›n›z.Ar›za var ise ar›zay› gidermeden jeneratörü çal›flt›rmay›n›z.

• Devre kesici ç›k›fl flalterinin devre d›fl› (OFF) pozisyonunda oldu¤unukontrol ediniz.

• Acil stop dü¤mesinin bas›l› olmad›¤›n› kontrol ediniz.

• E¤er bak›ml› tip akü kullan›yorsan›z akü kapaklar›n› açarak gözlerdekisu seviyelerini kontrol ediniz. Eksik olanlar› saf su seperatörden 1 cm.üstüne alacak flekilde doldurunuz. Gözlere asla çeflme suyu, asitlisu veya asit ilave etmeyiniz.

• Akü ba¤lant› kablolar›n› kontrol ediniz. Gevflek olan akü bafllar›n›mutlaka anahtar ile s›k›n›z ve kutup bafllar›n› temiz tutunuz.

• Radyatör hava ç›k›fl davlumbaz›n› kontrol ediniz, t›kan›k ise aç›n›zve önünde hava ç›k›fl›na mani olan ne varsa uzaklaflt›r›n›z.

7.JENERATÖR KONTROL S‹STEMLER‹

Jeneratörün çal›flmas›n› kontrol etmek ve izlemek için elektronik kontrolsistemleri kullan›lmaktad›r. Jeneratörün ihtiyaçlar›na göre standartkontrol sistemlerinden birisi uygulanabilir.Kontrol panosu jeneratörünçal›flt›r›lmas›n›,durdurulmas›n›,çal›flma durumunun ve ç›k›fl gerilimininizlenmesini sa¤lar. Ayr›ca düflük ya¤ bas›nc›, yüksek motor s›cakl›¤›ve di¤er ar›za durumlar›nda jeneratörü otomatik olarak durdurur.

8.JENERATÖRLER‹N ÇALIfiTIRILMASI

8.1. Otomatik Kumandal› Jeneratörün Çal›flt›r›lmas›:

8.1.1 DKG 307 Kontrol paneli ile çal›flt›r›lmas›:

1. Jeneratör ön paneli üzerinde bulunan otomatik transfer cihaz›n›(DKG 307), OTO (Otomatik) konumuna getiriniz.

2. fiebeke voltaj› normal s›n›rlar dâhilinde iken jeneratör beklemedurumundad›r. fiebeke fazlar›ndan biri dahi kesilirse veya flebekevoltaj› afl›r› düflerse jeneratör 7-8 saniye içerisinde devreye girerektesisat› beslemeye bafllar. fiebeke voltaj›n›n gelmesi veya normals›n›rlar içerisine girmesi halinde 2 dakika içerisinde sistem flebekedenbeslenmeye bafllar. Bu konumda jeneratörün motoru kendi so¤umas›için 2 dakika daha çal›fl›r ve durur.


36

8.1.2 EOAM 210 FD-FL Kontrol paneli ile çal›flt›r›lmas›:

1. Jeneratör ön paneli üzerinde bulunan otomatik transfer cihaz›n›(EOAM 210 FD-FL) , AUTO (Otomatik) konumuna getiriniz.


8.1.3 AMF 4.0 Kontrol paneli ile çal›flt›r›lmas›:

1. Jeneratör ön paneli üzerinde bulunan otomatik transfer cihaz›n›(AMF 4.0), A (Otomatik) konumuna getiriniz.


fiekil 8.1

8.2.Manuel Kumandal› Jeneratörün Çal›flt›r›lmas›:

1. Kontak anahtar›n› '0' pozisyonundan '1' pozisyonuna al›n›z. (fiekil8.1)

2. Bu esnada ya¤ bas›nç ar›zas› ve flarj ikaz lambalar› yanacakt›r.

3. Daha sonra kontak anahtar›n› 'START' pozisyonuna al›n›z (arabaçal›flt›r›r gibi). Jeneratörün motoru çal›flmaya bafllayacakt›r. Motor


37

çal›flt›ktan sonra kontak anahtar›n› b›rak›n›z.

4. Pano üzerindeki ikaz lambalar›n›n yan›p yanmad›¤›n› vegöstergelerdeki de¤erlerin normal olup olmad›¤›n› kontrol ediniz.

5. 1 dakika kadar jeneratörü boflta çal›flt›r›n›z. Bu sürede jeneratör›s›nacakt›r.

6. Bu esnada tesisattaki al›c›lar›n (yüklerin) kapal› pozisyonda olmas›gerekmektedir.

7. Ana flalteri '1' konumuna al›n›z.

8. Tesisattaki enversör flalteri 'fiEBEKE' konumundan 'JENERATÖR'konumuna al›n›z.

9. Al›c›lar› birer birer devreye al›n›z.

10. Ampermetre ve voltmetre komütatörünü kullanarak fazlardakiamperaj ve voltaj› kontrol ediniz.

11. fiebeke geldi¤inde enversör flalteri' fiEBEKE' konumuna getiriniz.

12. Jeneratörü, motorun so¤umas› için 1 dakika boflta çal›flt›r›n›z.Daha sonra kontak anahtar›n›'0' konumuna al›n›z.

8.3 Çal›flt›rmada dikkat edilecek hususlar:

Gerek manuel, gerekse otomatik kumandal› jeneratörlerde fazlardakiyük da¤›l›m›n›n dengeli olmas› jeneratörünüzün problemsiz çal›flmas›için önemlidir. Fazlar aras›ndaki yük da¤›l›m›n›n -/+ % 15 toleransde¤erleri aras›nda kalmas› kullan›c›n›n sorumlulu¤undad›r. Yetersizve/ veya eksik bak›m yap›lmas› yada ihmalden kaynaklanan ar›zalargaranti kapsam› d›fl›ndad›r.

9. OTOMAT‹K TRANSFER C‹HAZLARI TANITIMI VE KULLANMATAL‹MATLARI:

9.1 DKG 307 Otomatik Transfer Cihaz›:

Cihaz jeneratörlerde kullan›lmak üzere tasarlanm›fl bir kumanda vekoruma panelidir. Ölçtü¤ü de¤erleri ekranda gösterir. Programl›parametreler enerji kesintisinden etkilenmeyecek flekilde silinmez birhaf›zaya kaydedilir.

ÖLÇÜLEN PARAMETRELER

fiebeke Faz-Nötr aras› voltajlar (R-N,S-N,T-N)fiebeke Faz-Faz aras› voltajlar (R-S,R-T,S-T)Jeneratör Faz-Nötr aras› voltajlar (U-N,V-N,W-N)Jeneratör Faz-Faz aras› voltajlar (U-V,W-V,U-W)


38

Jeneratör faz ak›mlar› (I)Jeneratör faz voltaj› (V)Jeneratör faz gücü (W)Jeneratör frekans› (Hz)Jeneratör toplam aktif gücü (kW)Jeneratör güç katsay›s› (Cos ’)Akü voltaj›So¤utma suyu s›cakl›¤›Ya¤ bas›nc›

Tan›t›m:

Cihazda 7 segment led tipte 3 adet gösterge bulunur.

Bu göstergelerde :- Ölçülen parametreler,- Servis say›c›lar›,- ‹statistik say›c›lar,- Program parametreleri.okunur.

fiekil 9.1

9.1.1 Dijital Göstergeler:

(1) VOLTAJ GÖSTERGES‹:

Bu göstergede flu de¤erler okunur:

-fiebekeden çal›flma s›ras›nda, (R) faz› voltaj›


39

-Jeneratörden çal›flma s›ras›nda, (U) faz› voltaj›

MENÜ tufluna bas›larak flu de¤erlerin her biri ayr› ayr› okunabilir: -(R-S-T) flebeke faz-nötr aras› voltajlar› -(U-V-W) jeneratör faz-nötr aras› voltajlar› -(RS-ST-TR) flebeke faz -faz aras› voltajlar› -(UV-VW-WU) jeneratör faz-faz aras› voltajlar› E¤er servis say›c›lar› okunuyorsa bu göstergede say›c› ad› okunur. Programlama konumunda (PGM) yaz›s› okunur.

(2) AKIM GÖSTERGES‹:

Bu göstergede ak›m trafolar› üzerinden ölçülen faz ak›mlar› okunur.Programlama menüsü yard›m›yla 10/5A ile 9000/5A de¤erleriaras›ndaki ak›m trafolar› kullan›labilmektedir. Program konumundaburada program numaras› okunur.

(3) ÇOK FONKS‹YONLU GÖSTERGE:

Bu göstergede MENÜ tufluna basarak flu de¤erleri okumak mümkündür. - Jeneratör frekans› (Hz) - Jeneratör cos ’ - Jeneratör aktif gücü (KW) - Ya¤ bas›nc› (bar) - So¤utma s›v›s› s›cakl›¤› (∞C) - Akü gerilimi (V DC)

Program konumunda bu göstergede program parametresinin de¤eriokunur.

(4) ALARM MUTE:

Alarm susturma.

(5) MENÜ:

Göstergelerin ölçülen de¤erleri taramas› MENÜ tufluna bas›larakyap›l›r. MENÜ tuflu 1 saniye süreyle bas›l› tutulursa servis say›c›lar›nageçilir.

(6) LAMP TEST:

Lamba test.

(7) AUTO:

Oto tufluna bas›ld›¤›nda jeneratör otomatik çal›flma moduna geçerve üst taraftaki led yanar. Bu tufl bas›l› oldu¤unda jeneratör flebekeelektri¤i kesildi¤inde otomatik olarak çal›fl›r ve elektrik geldi¤indestop eder.

(8) OFF:

Kapal› tuflu çal›flan jeneratörü kapatmak içindir. Bu tufl bas›l› iken


40

jeneratör otomatik devreye girmez.

(9) TEST:

Test tuflu flebeke elektri¤i varken jeneratörü test amaçl› çal›flt›rmakiçindir. Jeneratör bu tuflla çal›flt›r›ld›¤›nda otomatik kontrol ünitesikontaktörlere kumanda etmez. Tufla bas›ld›¤›nda üst taraftaki ledyanar.

(10) LOAD TEST:

Yükte test, iste¤e ba¤l› olarak yetkili servis taraf›ndan ayarlanacakt›r.

(11) ALARM LEDLER‹:

Alarmlar ilk gelen esasa göre çal›fl›r, buna göre: - E¤er herhangi bir alarm varsa daha sonra gelen alarm ve uyar›lariflleme al›nmaz. - E¤er herhangi bir uyar› varsa daha sonra gelen uyar›lar dikkateal›nmaz.

Programlamaya göre alarmlar kilitlemeli veya kilitlemesiz tipte olabilir.Kilitlemeli alarmlar için, alarm sebebi ortadan kalksa bile alarm ›fl›klar›yan›k kal›r ve jeneratörün çal›flmas›na engel olurlar.Alarmlar› silmek için çal›flma flekli (OTO-KAPALI-TEST-YÜKTE TEST)tufllar›ndan herhangi birine bas›l›r.

YA⁄ LED‹:

Motor, ya¤ bas›nc› tehlikeli bir düzeye düfltü¤ünde yanar. E¤er buled jeneratör çal›flm›yorken yan›yorsa ya¤ müflürü ar›zal› olabilir.

ISI LED‹:

Afl›r› s›cakl›k konta¤›ndan sinyal gelince veya s›cakl›k müflüründenölçülen de¤er ayarlanm›fl olan limiti afl›nca oluflur.

FREKANS LED‹:

Jeneratör devrinin programlanm›fl olan s›n›rlar›n d›fl›na ç›kmas› (overspeed /underspeed) durumu sonunda oluflur.

MARfi HATASI LED‹:

Programlanan marfllama adedi sonunda jeneratör çal›flmazsa bualarm oluflur.

DURMA HATASI LED‹:

Motor ayarlanm›fl olan stop süresi sonunda durmazsa oluflur.

AfiIRI YÜK LED‹:

Jeneratör faz ak›mlar›ndan en az birinin veya jeneratör aktif gücünün

41


programlanm›fl olan s›n›r›n üzerine ç›kmas› durumunda oluflur.

VOLTAJ LED‹:

U-V-W faz voltajlar›ndan en az birinin s›n›rlar d›fl›na ç›kmas› durumundaoluflur.

AKÜ LED‹:

Akü voltaj›n›n programlanan seviyelerin üstüne ç›kmas› veya alt›nadüflmesi sonucunda oluflur. Marfllama s›ras›nda bu hata kontroledilmez.

fiARJ LED‹:

fiarj alternatörü ar›zas› veya kay›fl kopmas› durumunda yanar.

REDRESÖR ARIZASI LED‹:

Redresör ar›za giriflinden sinyal gelince oluflur.

AC‹L STOP LED‹:

Acil stop konta¤›ndan sinyal gelince oluflur.

YEDEK LED‹:

Yedek ar›za kontaklar›n›n herhangi birinden sinyal gelince oluflur.

SERV‹S ZAMANI LED‹:

Bu led jeneratörün periyodik servisinin düzenli olarak yap›lmas›nayard›mc› olmak amac›yla kullan›l›r. Periyodik servis belirli bir motorsaati dolunca yap›lmaktad›r.

Led Göstergeler: Cihazda 4 grupta 29 adet led bulunur:

- Grup 1:Çal›flma flekli: Jeneratörün fonksiyonunu gösterir.- Grup 2:Mimik diyagram: fiebeke ve jeneratör voltajlar› vekontaktörlerinin durumunu gösterir.- Grup 3: Uyar›lar ve alarmlar: Çal›flma s›ras›nda karfl›lafl›lan anormaldurumlar› gösterir.- Grup 4: Birim: Alt göstergede görülen de¤erin birimini belirtir.

9.1.2 EOAM 210 FD-FL Otomatik Transfer Cihaz›:

Cihaz otomatik jeneratörlerde kullan›lmak üzere tasarlanm›fl birkumanda ve koruma panelidir. Ölçtü¤ü de¤erleri ekranda gösterir.Programl› parametreler enerji kesintisinden etkilenmeyecek flekildesilinmez bir haf›zaya kaydedilir.


42

ÖLÇÜLEN PARAMETRELERfiebeke Faz-Nötr aras› voltajlar (R-N,S-N,T-N)fiebeke Faz-Faz aras› voltajlar (R-S,R-T,S-T)Jeneratör Faz-Nötr aras› voltajlar (U-N,V-N,W-N)Jeneratör Faz-Faz aras› voltajlar (U-V,W-V,U-W)Jeneratör faz ak›mlar› (I)Jeneratör faz voltaj› (V)Jeneratör faz gücü (W)Jeneratör frekans› (Hz)Jeneratör güç faktörü (pF)Jeneratör devir say›s› (rpm)Jeneratör çal›flma saatiGüncel saatDi¤er ar›za kodlar›Son 32 adet kay›tl› ar›za bilgisiAkü voltaj›So¤utma suyu s›cakl›¤›Ya¤ bas›nc›fiarj alternatör voltaj›

Tan›t›m:

(1) 38 numaral› ekranda flebeke gerilimlerinin gösterildi¤ini ifadeeder.

(2) 38 numaral› ekranda jeneratör gerilimlerinin gösterildi¤ini ifadeeder.

(3) Bu yeflil led flebeke gerilimlerinini s›n›rlar içinde oldu¤unu gösterir.

(4) Bu yeflil led yükün flebekeden beslendi¤ini gösterir.

(5) Bu yeflil led yükün jeneratörden beslendi¤ini gösterir.

43


EOAM 210 FD KONTROL C‹HAZIfiekil 9.2

(6) Bu yeflil led flebeke gerilimlerinini s›n›rlar içinde oldu¤unu gösterir.Jeneratör yükü almaya haz›rd›r.

(7) Bu yeflil led jeneratörün çal›flt›¤›n› gösterir.

(8) Bu yeflil led ise Manuel, otomatik ve test modlar›nda start ifllemininbafllad›¤›n› gösterir.

(9) Bu yeflil led ise Manuel, otomatik ve test modlar›nda stop ifllemininbafllad›¤›n› gösterir.

(10) Bu k›rm›z› led cihaz›n program parametreleri bölümünde oldu¤unugösterir.

(11) Bu k›rm›z› led cihaz›n Kapal› (off) modda oldu¤unu oldu¤unugösterir.

(12) Bu k›rm›z› led cihaz›n Otomatik modda oldu¤unu oldu¤unugösterir.

(13) Bu k›rm›z› led cihaz›n Test modda oldu¤unu oldu¤unu gösterir.

(14) Bu k›rm›z› led cihaz›n Otomatik modda oldu¤unu oldu¤unugösterir.

(15) 38 numaral› ekranda flebeke yada jeneratör gerilimlerinin

gösterilmesini seçer.

(16) 38 numaral› ekranda jeneratör faz-faz ve faz-nötr gerilimleriningösterilmesini sa¤lar.

(17) Bu buton manuel modda flebeke kontaktörünü devreye almakiçindir.

(18) Bu buton manuel modda flebeke kontaktörünü devre d›fl› b›rakmakiçindir.

(19) Bu buton manuel modda jeneratör kontaktörünü devreye almakiçindir.

(20) Bu buton manuel modda jeneratör kontaktörünü devre d›fl›b›rakmak içindir.

(21) Bu buton manuel modda jeneratörü çal›flt›rmak içindir.

(22) Bu buton manuel modda jeneratörü durdurmak içindir.

(23) Bu buton program parametreleri ayar bölümüne girmek içindir.

(27) Bu lamba test butonu tüm ledlerin ve segmentlerin çal›flt›¤›n› testetmek içindir.


44

(28) Korna susturma butonu.

(29) Ar›zaresetleme butonu

(30) Bu buton çal›flma modunu Kapal› moda almak için kullan›l›r.

(31) Bu buton çal›flma modunu Otomatik moda almak için kullan›l›r.

(32) Bu buton çal›flma modunu Test moda almak için kullan›l›r.

(33) Bu buton çal›flma modunu Manuel moda almak için kullan›l›r.

(34) Bu ekranda hemen alt›nda sembolleri bulunan elektriksel ölçümlerinde¤erlerini gösterir.

(35-36-37) Bu ekranlar 3 faz yük ak›m de¤erlerini gösterirler.

(38) Bu ekran flebeke ve jeneratör gerilimlerinin de¤erini gösterir.

(39) 9 adet ar›za ledlerinin bulundu¤u k›s›md›r.

9.1.3 AMF 4.0 Otomatik Transfer Cihaz›:

Tek veya üç faz flebeke voltaj›n› izleyen, yükü flebeke ile jeneratöraras›nda aktaran ve ar›za kontrollerini yapan mikroifllemci kontrollübir cihazd›r. Menü dü¤mesine 3 sn bas›l› tutularak cihaz›n çal›flmas›na

ait 98 adet parametre ayr› ayr› dijital olarak ayarlan›r ve haf›zayaal›n›r.

ÖLÇÜLEN PARAMETRELER

fiebeke Faz-Nötr aras› voltajlar (R-N,S-N,T-N)fiebeke Faz-Faz aras› voltajlar (R-S,R-T,S-T)Jeneratör Faz-Nötr aras› voltajlar (U-N,V-N,W-N)Jeneratör Faz-Faz aras› voltajlar (U-V,W-V,U-W)Jeneratör faz ak›mlar› (I)Jeneratör faz voltaj› (V)Jeneratör faz gücü (W)Jeneratör frekans› (Hz)Akü voltaj›So¤utma suyu s›cakl›¤›Ya¤ bas›nc›

Tan›t›m:

(1)Ön Is›tma:So¤uk hava koflullar›nda motor ilk defa çal›flt›r›ld›¤›nda marfl alm›yorsamotora ön ›s›tma yapt›r›larak çal›flt›r›lmas› sa¤lan›r.Sadece manuel modda ve motor duruyorken çal›flmaktad›r.

(START) Marfl Dü¤mesi:Motora marfl vermek amac›yla kullan›l›r. Sadece manuel modda ve

45


motor duruyorken çal›flmaktad›r. Panel marfl süresince ekranda 'Str'yazmaktad›r.

fiekil 9.3

(STOP) Durdurma Dü¤mesi:Motoru durdurmak amac› ile kullan›lmaktad›r. Hangi modda kullan›l›rsakullan›ls›n bas›ld›¤›nda jeneratörü manuel moda alarak, jeneratördaha önce yüke al›nm›flsa so¤utma, yüke al›nmam›flsa durdurmaifllemine geçecektir. So¤utma s›ras›nda bir daha stop tufluna bas›l›rsa

jeneratör durdurulacakt›r.

(2) Jeneratör Kontaktörü:Jeneratör çal›flt›ktan sonra üretilen enerjinin yüke aktar›lmas›n›sa¤lamaktad›r. Kontaktörün durumu üstündeki led ile belirlenmektedir.Led yan›yorsa kontaktör kapal› ve yük jeneratörden besleniyor demektir.Kapat›labilmesi için flebeke kontaktörünün aç›k olmas› gerekmektedir.

(3) fiebeke Kontaktörü:Yükün flebekeden beslenmesini sa¤layan kontaktörü kontrol etmektedir.Led yan›yorsa kontaktör kapal› yük flebekeden besleniyor demektir.

NOT: Jeneratör kontaktörü flebeke kontaktörüyle elektriksel olarak kilitlibulunmaktad›r. Ayn› anda iki kontaktör kapat›lamaz.

(4) Jeneratör Durum Ledi:Sönük oldu¤u durumda jeneratör dura¤an demektir.Yan›k oldu¤u jeneratör çal›fl›yor demektir.Led yan›p sönüyor ise jeneratör so¤utma ve durdurma süresi içindedemektir

(5) fiebeke Durum Ledi:Sönük oldu¤u durumda flebeke voltaj› parametrelerde belirtilen s›n›rlar›nd›fl›na ç›km›fl demektir.Yan›k oldu¤u durumda flebeke normal de¤erlerin içinde demektir.Led yan›p sönüyor ise flebeke normal durumda flebeke ar›zas›durumuna ya da flebeke ar›zas›ndan normal duruma geçerken


46

6

7

9

beklenen gecikme süreleri içinde demektir.

(6) Ar›za Ledleri:Bu ar›zalarla ilgili detayl› bilgi ileriki bölümlerde aç›klanacakt›r.

(7) Analog Ya¤ Bas›nç ve Hararet Göstergeleri:Bu bölümde ya¤ bas›nç ve hararet müflhürlerinin gösterge uçlar›ndanokunan de¤erler kullan›c›n›n kolayca görebilece¤i flekilde bar grafiklerhalinde ekrana bas›lmaktad›r. Hararet için kadran 50 C den bafllayarak100 C ye kadar, ya¤ bas›nc› için kadran, parametrelerden ayarlanandüflük ya¤ bas›nç ar›zas› seviyesinden bafllayarak müflhürünokuyabilece¤i en üst de¤ere kadar gitmektedir

(8) Ölçüm Modu Seçme Dü¤mesi:En alttaki 2 display de gösterilen frekans ve voltaj de¤erlerininjeneratöre mi yoksa flebekeye mi ait olaca¤›n› seçmektedir. Yan›ndakiledler vas›tas›yla da gösterilen ölçüm de¤erlerinin flebekeye mi'MA‹NS' yoksa jeneratöre mi 'GEN' ait oldu¤u belirtir.

Esc Tuflu:Bu dü¤menin birçok görevi vard›r.Ar›za oluflmas› durumunda ilk bas›flta korna susturulur. ‹kinci bas›fltaise ar›za silinir.Parametre menüsünden ç›kmak için kullan›l›r. Bu ifllem için dü¤me 3saniye bas›l› tutulmal›d›r.Parametre menüsünden herhangi bir parametrenin de¤ifltirilmesis›ras›nda girilen de¤er hatal›ysa bu tufl vas›tas›yla iptal edilebilir.

(ENTER) Menü Tuflu:Bu dü¤menin birçok görevi vard›r.Panelin sol taraf›ndaki göstergelerde gösterilen de¤erlerin seçilebilmesinisa¤lamaktad›r.Normal çal›flma durumunda menü tufluna ilk bas›ld›¤›nda seçimmodunda olan göstergenin yan›ndaki led yan›p sönmeye bafllayacakt›r.Bu noktada yukar› afla¤› tufllar›yla bu göstergede görüntülenmekistenen de¤er de¤ifltirilir.Parametre menüsüne girilmesini sa¤lar.Parametre menüsünde herhangi bir de¤erin de¤ifltirilmesi içinkullan›lmaktad›r.

(+,-) Yukar›, Afla¤› Tufllar›:Normal çal›flma durumunda bu tufllara ilk bas›ld›¤›nda seçim modundaolan göstergenin yan›ndaki led yan›p sönmeye bafllar. ‹kinci defabas›ld›¤›nda ise göstergenin de¤erini de¤ifltirir. Seçim modunda olangöstergeyi de¤ifltirmek için göstergenin yan›ndaki led yan›p sönerkenmenü tufluna bas›lmal›d›r.Parametre menüsünde parametrelerden biri 'ENTER' tufluna basarakayarlama moduna al›nd›ktan sonra parametre de¤erinin her basama¤›yukar› afla¤› tufllar› yard›m›yla istenilen say›ya ayarlanabilmektedir.

(9) Çal›flma Modu Seçme Dü¤mesi:Paneli en sa¤›nda bulunan üç dü¤me vas›tas›yla sistem manuel (Eliflareti), otomatik (A harfi) ya da test modunda çal›flt›r›labilmektedir.Sitemin hangi modda oldu¤u yan›ndaki led vas›tas›yla görülebilmektedir.

47


ARIZA VE ‹KAZLAR:

Alçak Yüksek H›z Ar›zas›: Alternatörün üretti¤i elektri¤in frekans› s›n›rlar›n d›fl›na ç›kmas› an›nda bu ar›za oluflur.

Alçak Yüksek Voltaj Ar›zas›: Alternatörün üretti¤i elektri¤in voltaj de¤erleri s›n›rlar›n d›fl›na ç›kmas› an›ndabu ar›za oluflur.

Hararet Ar›zas›

Afl›r› Ak›m Ar›zas›:

Periyodik Servis Zaman› ‹kaz›: Servis zaman› s›f›rland›ktansonra ayarlanan periyodik bak›m zaman› kadar süre geçmesi durumunda bu ikaz verilir. S›f›rlama ifllemi Servistaraf›ndan yap›l›r.

Çal›flma Durdurma Ar›zas›: Bu ar›za olufltu¤unda jeneratör çal›flt›r›lamam›fl ya da durdurulamam›fl demektir.Jeneratörün çal›flt›r›lmas› s›ras›nda e¤er ya¤ bas›nc›, flarjveya alternatör voltaj› alg›lan›yorsa çal›flt›rma durdurma

ar›zas› lediyle beraber ya¤ bas›nc›, flarj veya alçak yüksek voltajar›zas› ledi yanar. Bu flekilde kullan›c› jeneratörün hangi sinyaldendolay› çal›flt›r›lamad›¤›n› anlayabilir.

Düflük Ya¤ Bas›nç Ar›zas›:

fiarj Ar›zas›: fiarj alternatörünün flarj ar›zas› ucundaki voltaj›n düflmesi durumunda bu ar›za verilir.

Akü Voltaj› Alçak Yüksek Ar›zas›: Akü voltaj›n›n ayarlanan s›n›rlar›n alt›na inmesi veya üstüne ç›kmas› durumunda verilen ar›zad›r.

Yedek Ar›za Ledi: Yedek girifllerin fonksiyonlar› sar› veya k›rm›z› ar›za olarak seçilmiflse giriflin aktif olmas› durumunda bu ar›za verilir.

Sistemde aktif fonksiyonlar acil stop girifli ve su seviye ar›za giriflidir.Acil stop butonunu bas›l› olmas› durumunda hem gösterge de A3yazmakta hem de AUX ar›za ledi yanmaktad›r. Radyatör su seviyesindebir ar›za bulunmas› durumunda ise göstergede de A4 yazmakta,ayn› anda AUX ledi de yanmaktad›r.


48

Kumanda Panosu Cihazlar›:

fiekil 9.4

(22) fiarj ‹kaz Lambas›: Lamba yand›¤›nda akü flarj alternatörününnormalden daha az düzeyde flarj etti¤ini ve bir problem oldu¤unugösterir.

(23) Çal›flma Saati: Setinizin kaç saat çal›flm›fl oldu¤unu gösterir.

(24) Acil Stop Butonu: Setinizin acil hallerde hemen stop etmesineimkan sa¤lar. Acil durumlar d›fl›nda kullan›lmamal›d›r. Butona bas›l›durdurma ifllemi yap›ld›ktan sonra hafifçe sa¤a çevirerek geri ç›kmas›sa¤lanmal›d›r.

NOT: Buton kabinli setlerde kabin üzerine tak›lm›flt›r.

10. KUVVET PANOSUNUN YER‹ VE YERLEfiT‹R‹LMES‹

Kuvvet panosunun (transfer siviç) yerlefltirmesinde dikkat edilecekhususlar.1. Kuvvet panosunu mümkün oldu¤u kadar ana da¤›t›m panosununyak›n›na monte ediniz.2. Pano; temiz, kuru, havaland›r›lmas› iyi ve afl›r› ›s›dan uzak yerlerdebulunmal›d›r.3. Panonun etraf›nda yeteri kadar çal›flma alan› bulunmal›d›r. Panonunkapaklar› kolayl›kla aç›labilmeli ve panoya kolayl›kla müdahaleedilebilmelidir.4. Jeneratörden çekilen ak›mlar›n de¤eri mümkün oldu¤u kadar üçfaza eflit da¤›t›lmal›d›r. Fazlar aras›ndaki max. fark %15 de¤erindeolmal›d›r.5. Jeneratörler için kullan›lacak kuvvet kablolar›n›n ak›m tafl›makapasiteleri Tablo 4.6'da verilmifltir.6. Jeneratörün görevini sa¤l›kl› yapabilmesi için iflletme ba¤lant›s›n›ndo¤ru yap›lmas› gerekir. Bu ba¤lant› flekli fiekil 10.1'de gösterilmifltir.Panoya iki kablo girifli vard›r. Biri flebekenin kontrolü için flebekegirifli, di¤eri jeneratörün ç›k›fl›d›r. Sayaç ç›k›fl›ndan veya varsa

49


kompanzasyon panosundan al›nan flebeke hatt›, flebeke kontaktörüüzerinden al›c›ya verilir. Burada dikkat edilecek husus; jeneratörünsayaçtan sonra ba¤lanmas›d›r.

11.ALTERNATÖR ARIZALARI VE G‹DER‹LMES‹

ARIZA:

1-Alternatör voltaj üretmiyor.

NEDEN‹:

a) Stator sarg›lar›nda art›k m›knat›siyetin kayb›.-Alternatör ikaz sarg›s›z ise, s›ra klemensinde 2 ve 3 no'lu klemensuçlar›ndaki + ve - uçlara 9,5 V'luk kuru pilin ayn› uçlar›n› 5sn. kadartemas ettiriniz.Alternatör ikaz sarg›l› ise, s›ra klemensinde 1 ve 4 no'lu klemensuçlar›ndaki +,- uçlara 9,5 V'luk kuru pilin ayn› uçlar›n› 5 sn. kadartemas ettiriniz.b) Pano veya klemens ba¤lant›lar›nda temass›zl›k var.-Pano kapa¤›n› açarak, kablo uçlar›nda ç›kma olup olmad›¤›n›, ayn›flekilde klemens uçlar›nda ç›kma olup olmad›¤›n› kontrol ediniz.c) ‹kaz dü¤mesinde kopukluk var.-Bütün ba¤lant›lar› özellikle alternatör s›ra klemensi ba¤lant›lar›n›kontrol ediniz.d) Döner diyotlarda bozukluk var.-Diyotlar› AVO metrenin diyot test k›sm› ile tek tek test edip, bozukdiyotlar› de¤ifltiriniz.e) Tahrik makinesinin devri çok düflük.-Tahrik makinesinin devrini nominale yükselt.f) Regülatör kart› ar›zal›.


50

fiekil 10.1 Jeneratörün iflletmeye ba¤lant› flekli

-Regülasyon yapmayan kart› de¤ifltiriniz.

ARIZA:

2- Alternatör yüklendikçe voltaj düflüyor.

NEDEN‹:

a) Regülatör kart› ar›zal›.-Boflta çal›flmada, regülatör potansiyometresi ile ç›k›fl gerilimini 400V'a ayarlay›n›z. Bu ayarlamadan sonra da yüklendikçe voltaj düflüyorsakart› de¤ifltiriniz.b) Tahrik makinesinin devir düflümü çok fazla.-Tahrik makinesi gücünü kontrol ediniz.c) Alternatör gücü üzerinde yüklenmifltir.-Nominalin üzerinde yüklemeyiniz.d) Döner diyotlar bozuk.-Diyotlar› AVO metre ile kontrol ediniz. Ar›zal›lar› de¤ifltiriniz.

ARIZA:

3- Alternatör yüklendikçe voltaj yükseliyor.

NEDEN‹:

a) Devrede ters dönen motor var.

-Jeneratör ç›k›fl kablolar›n›n yerini de¤ifltiriniz.

ARIZA:

4-Jeneratör voltaj› çok yüksek.

NEDEN‹:

a) Regülatörün faz gören uçlar›ndan birisi kopuk.-Klemens ba¤lant›lar›n› kontrol ediniz.b) Voltaj ayar potansiyometresinde kopukluk var.-Potansiyometre uçlar›n› kontrol ediniz.c) Regülatör kart› ar›zal›.-Regülasyon yapmayan kart› de¤ifltiriniz.

ARIZA:

5-Bir veya iki fazdan voltaj okunmuyor.

NEDEN‹:

a) Voltaj kontrol komütatörü uçlar›nda kopukluk var.-Komütatör uçlar›n› kontrol ediniz.b) Stator sarg›lar›nda kopukluk var.-Klemens kutusu kapa¤›n› açarak y›ld›z ba¤lant› köprüsünükald›r›n›z.Sarg›lar aras› kopukluk veya k›sa devre kontrolü yap›n›z.

51


ARIZA:

6-Sarg›lar afl›r› derecede ›s›n›yor.

NEDEN‹:

a) Jeneratör nominalin üzerinde yüklenmifltir.-Nominal yükte çal›flt›r›n›z.b) Sarg›lar aras›nda k›sa devre olabilir.-Klemens kutusunda sarg›lar aras›,k›sa devre kontrolü yap›n›z.

ARIZA:

7-Jeneratör ç›k›fl geriliminde dalgalanma var.

NEDEN‹:

a) Regülatör kart› regülasyon görevi yapm›yor.-Regülatör kart›n› de¤ifltiriniz.b) Sarg›larda k›sa devre var.-Klemens kutusunu açarak,sarg›lar› AVO metre ile kontrol ediniz.Direnç fark› varsa k›sa devre var demektir.c) Köprü diyotlardan biri veya birkaç› ar›zal›.

12. D‹ZEL MOTOR ARIZALARI VE G‹DER‹LMES‹

Afla¤›da motorda meydana gelebilecek muhtemel motor ar›zalar› vesebepleri verilmifltir.

Marfl motoru dizeli yavafl döndürüyor• Akü flarjs›z• Akü kablolar›n›n temas› zay›f• Marfl motoru ar›zal›• Ya¤lama ya¤› vizikosite derecesi yanl›fl

Ya¤ bas›nc› çok düflük• Ya¤ vizikosite derecesi yanl›fl• Karterde yeteri kadar ya¤ yok• Bas›nç göstergesi ar›zal›• Ya¤filtresi kirli

Mavi veya beyaz egzost duman›• Ya¤ vizikosite derecesi yanl›fl• Is›t›c› ar›zal›• Dizel motor so¤uk• Sibop ayar› bozuk• Yak›t avans ayar› bozuk


52

Dizel motor zor çal›fl›yor veya çal›flm›yor• Marfl motoru dizeli döndüremiyor• Yak›t devresi hava yapm›flt›r• Yak›t tank› bofltur• Yak›t borusu t›kal›d›r• Yak›t kontrol solenidi ar›zal›d›r• Yak›t filtresi kirlidir• Is›t›c› çal›flm›yor• Egsozt borusu t›kal›d›r• Kalitesiz yak›t• Yak›t tank› havaland›rmas› t›kal›d›r• Yak›t ön pompas› ar›zal›d›r• Enjektörler ar›zal›d›r veya ayar› bozukYa¤ sensörü / sivici veya ba¤lant›s› ar›zal›

Ya¤ bas›nc› çok yüksek• Ya¤ vizikosite derecesi yanl›fl• Ya¤ bas›nç göstergesi ar›zal›

Motor yeterli güç vermiyorYak›t borusu t›kal›Yak›t filtresi kirliHava filtresi kirliYak›t sisteminde hava varKalitesiz yak›tEgzost borusu t›kal›Yak›t ön pompas› ar›zal›

Governör ar›zal›Motor ›s›s› yüksekMotor ›s›s› düflükEnjektör ar›zal› veya ayar› yanl›flYak›t tank› havaland›rmas› t›kal›Yak›t avans ayar› bozuk

Motor düzensiz çal›fl›yorYak›t borusu t›kal›Yak›t governörü ar›zal›Yak›t filtresi kirliYak›t pompas› ar›zal›Hava filtresi kirliYak›t sisteminde hava varEnjektörler ar›zal› veya ayar› bozukYak›t tank› havaland›rmas› t›kal›Valf ayarlar› bozukMotor ›s›s› çok yüksekIs›t›c› sistemi ar›zal›Yak›t governörü hareketinde direnç var.

Motor ›s›s› çok yüksekEgzost borusu t›kal›So¤utma fan› hasarl›Radyatör petekleri kirli veya boru içerisi t›kal›So¤utma sistemi yetersizHava filtresi veya borusu t›kal›

53


Enjektörler ar›zal› veya ayar› bozukIs›t›c› sistemi ar›zal›Karterde ya¤ seviyesi düflükSo¤utma suyu seviyesi yetersiz

Karter bas›nc› yüksek•Karter havaland›rma borusu t›kal›•Sibop ayar› bozuk (segman ve gömlekten afl›nm›fl)

Atefllememe (çal›flmama)Yak›t borusu t›kal›Yak›t filtresi kirliYak›t sisteminde hava varYak›t pompas› ar›zal›Motor ›s›s› çok düflükValf ayarlar› yanl›flEnjektör ar›zal› veya ayar› yanl›flIs›t›c› ar›zal›Ya¤ sensörü / sivici veya ba¤lant›s› ar›zal›

Motorda vuruntu varValf ayarlar› bozuk• Enjektör ar›zas› veya ayar› bozuk• Yak›t pompas›nda ar›za var• Kalitesiz yak›t• Motor ›s›s› çok düflük• Is›t›c› sistemi ar›zal›

Yak›t tüketimi fazla• Hava filtresi kirli• Yak›t kalitesiz• Egzost borusu t›kal›• Is›t›c› sistemi ar›zal›• Valf ayarlar› yanl›fl• Motor s›cakl›¤› çok düflük• Enjektör ar›zal› veya ayar› yanl›fl

Egzost gaz› siyah• Hava filtresi kirli• Motor afl›r› yüklü• Yak›t kalitesiz• Egzost borusu t›kal›• Motor ›s›s› çok düflük• Valf ayarlar› bozuk• Enjektör ar›zal› veya ayar› bozuk

Vibrasyonlu çal›flma• Fan hasarl›• Yak›t governörü hareketinde zorlan›yor• Enjektör ar›zal› veya ayar› bozuk• Motor ›s›s› çok düflük

54


Motor çal›flt›ktan sonra duruyor• Yak›t sisteminde hava var• Yak›t filtresi kirli• Hava filtresi veya emifl sistemi t›kal›• Ya¤ sensörü / sivici veya ba¤lant›s› ar›zal›• Stop selenoidi tutucu bobini ar›zal›

55


56


13. PER‹YOD‹K BAKIM TAL‹MATI

SAYIN EMSA JENERATÖR KULLANICISI;

JENERATÖRÜNÜZÜN SÜRES‹NDEN ÖNCE GARANT‹ DIfiI KALMAMASI, SORUNSUZ ÇALIfiMASI VE UZUN ÖMÜRLÜ OLMASI ‹Ç‹N AfiA⁄IDAK‹HUSUSLARA D‹KKAT ED‹N‹Z!

1. GARANT‹ BELGES‹ VEYA FATURA ‹BRAZ ED‹LMED‹⁄‹NDE YAPILAN ‹fiLEMLER GARANT‹ KAPSAMINA ALINMAYACAKTIR.

2. NE SEBEPLE OLURSA OLSUN EMSA YETK‹L‹ SERV‹SLER‹ DIfiINDA HERHANG‹ B‹R K‹fi‹N‹N JENERATÖRE MÜDAHELE ETMES‹ DURUMUNDA JENERATÖRGARANT‹ KAPSAMI DIfiINDA KALIR.

3. PER‹YOD‹K BAKIM Ç‹ZELGES‹NDE BEL‹RT‹LEN KONTROLLER VE BAKIMLAR ZAMANINDA VE TAM OLARAK YAPILMALIDIR. PER‹YOD‹K BAKIM YAPILMADI⁄I ‹Ç‹N DO⁄ACAK ARIZALAR GARANT‹ KAPSAMI DIfiINDADIR. JENERATÖRÜN MONTAJI KULLANMA KLAVUZUNDA BEL‹RT‹LD‹⁄‹ G‹B‹YAPILMALIDIR. YAPILMADI⁄I TAKT‹RDE MEYDANA GELECEK PROBLEMLER GARANT‹ KAPSAMINA ALINMAYACAKTIR.

4. K‹RL‹ VE SULU MAZOT KULLANILMASI HAL‹NDE DO⁄ACAK ARIZALARDAN MÜfiTER‹ SORUMLU OLACAKTIR.

5. MOTORUN YA⁄ SEÇ‹M‹ KULLANMA KILAVUZUNDA BEL‹RT‹LD‹⁄‹ G‹B‹ OLMALIDIR. AKS‹ DURUMLARDA MEYDANA GELECEK ARIZALAR GARANT‹KAPSAMINA G‹RMEZ.

6. AKÜLER KIRILMA, FAZLA AS‹T KOYMA, fiARJSIZ BIRAKIP SERTLEfiT‹RME DURUMLARINDA GARANT‹ DIfiI KALIR.

7. MANUEL JENERATÖRLERDE JENERATÖR YÜK ALTINDA ‹KEN D‹ZEL MOTORU ÇALIfiTIRMAYINIZ VE STOP ETMEY‹N‹Z. ÇALIfiTIRMA VE STOP ‹fiLEM‹,YÜK AYRILDIKTAN SONRA JENERATÖR BOfiTA ‹KEN YAPILMALIDIR. AKS‹ HALDE SUBAPLARDA SIKIfiMALAR MEYDANA GELEB‹L‹R. GER‹L‹M REGÜLATÖRÜ, TRAFO VE D‹YOTLARDA ARIZALARA YOL AÇAR. BU DURUMLAR GARANT‹ DIfiINDADIR.

8. OTOMAT‹K JENERATÖRLERDE KULLANILAN fiEBEKE KONTAKTÖRÜNDE MEYDANA GELECEK AfiIRI AKIM, DÜfiÜK VE YÜKSEK GER‹L‹MDEN KAYNAKLANAN HASARLARDAN F‹RMAMIZ SORUMLU DE⁄‹LD‹R.

57


58

MÜfiTER‹N‹N SORUMLULUKLARI

1. EMSA JENERATÖR müflterisi öncelikli olarak, garanti kapsam›ndaki jeneratörüne, Emsa Jeneratör'ün servisleri d›fl›nda hiçbir yabanc› servise veya kifliye, müdahale izni vermemelidir. Böyle bir müdahale, jeneratörün Emsa Jeneratör' ün garantisi kapsam›ndan ç›kmas›nasebep olur.

2. Sat›fl› yap›lan jeneratörlerin garanti süresi, müflteriye kesilen fatura tarihi ile bafllar ve iki y›ld›r. Jeneratör gruplar›ndaki motorlar›n garantikapsam›ndaki çal›flma süreleri,1000 saattir.

3. Sat›n al›nan jeneratörlerin devreye alma ifllemleri, Emsa Jeneratör Yetkili Servislerince yap›lmal›d›r. Müflterinin kendisi veya baflka bir servise start ifllemi yapt›rmas›, jeneratörün garanti kapsam› d›fl›na ç›kmas›na sebep olur.Jeneratörün çal›flma flartlar›n›n kontrol edilerek(yerleflim, montaj, elektriksel ba¤lant›lar, kablo kesitleri, havaland›rma, egzost ç›k›fl›, yak›t yolu v.s.) yap›lan devreye alma ifllemi, sadece, devreye alma iflleminin yap›ld›¤› mekân ve elektriksel ba¤lant›lar›n yap›ld›¤› nokta için geçerlidir. ‹lk start iflleminin yap›ld›¤› mekân›n de¤ifltirilmek istenmesi halinde,jeneratörün çevreye ba¤l› çal›flma flartlar› da de¤iflmifl olaca¤›ndan, jeneratörünsa¤l›kl› çal›flmas›n›n ve garanti süresinin devam› için, tekrar Emsa Jeneratör yetkili servislerince kontrol edilerek iflletmeye al›nmal›d›r.

4. Garanti süresi içerisindeki bütün jeneratörlerimizin, periyodik bak›m çizelgesinde belirtilen tüm bak›mlar›, EMSA Jeneratörün yetkili servislerine yapt›r›lmal›d›r. Jeneratöre ait bak›m çizelgesi ve bak›m kitapç›klar› jeneratör ile birlikte müflteriye teslim edilmifltir. Söz konusubak›m kitapç›¤› ve çizelgesinin kaybolmas› durumunda müflteri, bu kitapç›kl›klar› tekrar temin etmekle yükümlüdür.

5. Müflteri, imalat hatas› d›fl›ndaki tüm bak›m, ar›za ve problemlerin giderilmesindeki ücretleri karfl›layacakt›r.6. ‹hmal sonucu oluflan ar›zalar, yanl›fl kullanma, indirme sorumlulu¤u da dahil olmak üzere (kamyon üstünde tesliminden sonra, devreye

alma (start) ifllemine kadar) jeneratörün uygun flartlarda muhafaza edilmesi tamamen müflterinin sorumlulu¤u alt›ndad›r.7. Kamyon üstü teslimlerde, nakliye sorumlulu¤u, indirme sorumlulu¤u da dahil olmak üzere (kamyon üstünde tesliminden sonra, devreye

alma (start) ifllemine kadar) jeneratörün uygun flartlarda muhafaza edilmesi tamamen müflterinin sorumlulu¤u alt›ndad›r.8. Sat›n al›nan jeneratör 2 ay içerisinde devreye al›nmayacaksa, söz konusu jeneratöre ait depolama koflullar› sa¤lamak kayd› ile

bekletilmelidir. Elinizdeki jeneratörün depolama koflullar› ile ilgili gerekli bilgi ve yard›m›, Emsa Jeneratör Yetkili Servislerinden temin edebilirsiniz. Garanti süresi içerisindeki bir jeneratörün depolama (conservation) ifllemin'in Emsa Jeneratöre yapt›r›lmas› zorunludur.

9. Garanti servis hizmeti veren servis eleman›n›n fazla mesai yapmas›, müflteri taraf›ndan talep edilirse, fazla mesaiden do¤acak maliyetimüflteri karfl›layacakt›r.


10. Jeneratöre ulaflmak için yap›lan girifller, bariyerler, duvarlar, parmakl›klar, tabanlar, tavanlar, güverteler, ya da bunun gibi yap›lar, kiral›k vinçler ya da benzerleri, oluflturulan rampalar ya da benzerleri, çekiciler ya da koruyucu yap›lar›n, jeneratörün komple al›nmas›ndaya da ba¤lanmas›nda oluflacak ücretler müflteriye aittir.

11. Müflterinin, servis için gelen personelin yetkisini sorma ve araflt›rma hakk› vard›r. Bu ayn› zamanda müflterinin görevidir.12. Müflteri garanti hizmeti alabilmesi için, istenmesi halinde, jeneratörün garanti belgesini ve start formunu servis yetkililerine göstermekle

yükümlüdür. Bu yüzden, söz konusu belgeler, jeneratör odas›nda, kolay ulafl›labilecek bir yerde muhafaza edilmelidir.13. Garanti kapsam›mdaki bir jeneratörün çal›flma yerinin de¤ifltirilmesi durumunda, garantinin devam etmesi için, jeneratörün yeni yerindeki

montaj› yap›ld›ktan sonra, Emsa Jeneratör yetkili servislerinden devreye alma ifllemi talep edilmelidir. Yetkisiz kiflilerce yap›lacak yer de¤ifltirme ve yeniden devreye alma ifllemi, jeneratörün garanti kapsam› d›fl›nda kalmas›na sebep olacakt›r. ‹kinci defa yap›lacak devreye alma iflleminin ücretini müflteri karfl›layacakt›r.

14. Jeneratör odas› ölçülerinin normlara uygun olmas›, yeterli havaland›rma ve egzost ç›k›fl›n› müflteri, sa¤lamakla yükümlüdür.15. So¤utma sistemine, silindir gömlek veya blo¤unda kar›ncalanma, erozyon ve tortu oluflmamas› için eklenmesi gereken kimyasallar›n

eklenmemesi durumunda, oluflan ar›zalardan müflteri sorumludur.16. Sat›n al›nan jeneratörlere garanti süresi içerisinde, orijinal ekipmanlar› ve projesi haricinde ilave donan›m ve proje yap›lamaz. Yap›lmas›

planlanan ilave çal›flmalar (senkron, ilave kontrol ünitesi, pano, transfer pano vs.) Emsa Jeneratörün onay› olmadan yap›l›rsa, jeneratörgaranti kapsam› d›fl›na ç›kar.

17. Garanti kapsam›ndaki bütün jeneratörlerimizde, Emsa Jeneratörün orijinal yedek parçalar› kullan›lmal›d›r. Orijinal parça kullan›lmamas›durumunda do¤acak ar›zalardan müflteri sorumludur.

18. Jeneratör gücüne uygun seçilen flebeke kontaktörü üzerinden jeneratör nominal ak›m›ndan fazla ak›m çekilmesinden kaynaklanacak ar›zalardan Emsa Jeneratör sorumlu de¤ildir.

19. Çevresel etkilerden dolay› jeneratörde meydana gelecek ar›zalar garanti kapsam›na girmez. Deprem,sel, su bask›n› ve benzeri gibi do¤al afetler.

20. Bütün jeneratörlerimizde, flebeke alt ve üst limitleri, jeneratörümüzün ve müflteriye ait iflletmenin, sa¤l›kl› çal›flabilece¤i de¤erler baz al›narak belirlenmifltir. fiebeke voltaj limitlerinin de¤ifltirilmesi müflteri taraf›ndan istenmesi halinde, bu de¤ifliklikten kaynaklanacak ar›zalar›n bütün sorumlulu¤unu, müflterinin üstlendi¤ine dair rapor yaz›larak bu de¤ifliklik yap›labilir.

59


ADANAJenser Jeneratör Elk. Elek. San. Tic. Ltd. fiti.K›z›lay Cad. 17. Sok. 2/B SeyhanTel (322) 359 26 99Faks (322) 359 26 99

ADAPAZARIGelgezelim Enerji ve Güç Sist. San. Tic.Ltd. fiti.-Mustafa ‹zmitligilE5 Karayolu üzeri Beflköprü Mevkii Ça¤daflSanayi Sitesi No:16 BEfiKÖPRÜTel (264) 276 65 57Faks (264) 276 65 58

AFYONElif Elektrik-Aynur Oktay2. Küçük San. Sit. 18. Ada 2. Blok No:8Tel (272) 223 15 40Faks (272) 223 15 41

AMASYATecno Center So¤utma San. Ltd. fiti.Prinçci cad. No: 54Tel (358) 218 65 18Faks (358) 218 14 95

ANKARAEsin Makine ve G›da Mad. San. Tic. Ltd.fiti.1. Sok No: 74 OST‹M - ANKARATel (312) 354 81 10-11Faks (312) 354 81 11

ANTAKYAAkan ElektrikYavuz Selim Cd. Finansbank Karflısı No:42AntakyaTel (326) 212 54 58Faks (326) 213 01 69

ANTALYAEnis Elektrik San. Tic. Ltd. fiti.Akdeniz Sanayi sit. 5001. Sok. No:12Tel (242) 221 65 77Faks (242) 221 65 78

ANTALYA - MANAVGATÖzen Bobinaj - Mustafa ÖzenSan. Sit. 4. Blok No:32Tel (242) 746 46 69Faks (242) 746 46 69

BALIKES‹RJeneratörcü Jeneratör Motopomp DenizMot. ve Güç Sist. Serv. Bak. Tic. Paz.Eski Kuyumcular Mah. Çankaya Sok. Ergüven‹flhan› No: 17 Kat: 2 KurtdereliTel (266) 245 83 82Faks (266) 245 83 87

BARTINOnur Dizel - Mustafa TornaYeni San. Sitesi 2Tel (378) 227 24 13Faks (378) 228 84 39

B‹NGÖLElalt›ntafl Elektrik Ltd. fiti.Kültür Cad. Orman ‹fll. Müd. Karfl›s›Aydo¤du Pasaj› No:1Tel (426) 213 36 02Faks (426) 213 36 02

BOLUGüven Elektrik - Nihat Derelio¤luSanayi Sitesi 10. Blok 12/BTel (374) 215 44 68Faks (374) 215 44 68

BURDURJensan jen. Mak. Rek. Tur. San. Ltd. fiti.Yeni San. Sitesi 6. Sok. No:17Tel (248) 259 99 80-81Faks (248) 252 99 81

BURSAOnaran Elektrik & BobinajSakarya Mah. Y›ld›z Sok. No:29/2OsmangaziTel (224) 251 40 44Faks (224) 251 40 65

ÇANAKKALEBatu Bobinaj - Hasan Batu‹smetpafla Mah. Hac›o¤lu Sok. No:55/AOsmangaziTel (286) 217 03 46Faks (286) 212 53 64

ÇORUMElektroteknik Bobinaj - Necat Bafl›büyük‹nönü Cad. 95 / ATel (364) 213 81 78Faks (364) 213 81 78

DEN‹ZL‹Özgür Elektrik JeneratörSümer Mah. ‹zmir Asfalt› Üzeri No: 162Tel (258) 261 22 31Faks (258) 261 45 18

D‹YARBAKIRMST JeneratörBa¤c›lar Mah. Serto Cad. Özturan 4 Apt. Alt›Tel (412) 251 21 73Faks (412) 251 21 87

ED‹RNEAhmet UygunerSan. Sit. 25. Blok No:1Tel (284) 225 22 36Faks (284) 225 21 92

ERZ‹NCANFen - ‹fl Elektrik ‹nfl. Mak. Tah. San. Tic.Ltd. fiti.Halitpafla Cad. No:17Tel (446) 223 82 01Faks (446) 214 16 99

ERZURUMSelçuk Elektrik Jen. Pano ‹nfl. Taah.Evliya Çelebi Cad. No: 53Tel (442) 242 16 91Faks (442) 242 16 02

GAZ‹ANTEPAfrin Bobinaj - Mehmet Afrin‹lk Belediye Baflkan› Cad. No : 8 / BfiahinbeyTel (342) 220 20 54Faks (342) 220 20 54

Çoflkun Mühendislik Elk. Elek. San. Tic.Ltd. fiti.Gazi Muhtarpafla Bulvar› Buhara ‹fl MerkeziNo: 43Tel (342) 215 28 26Faks (342) 215 28 27

G‹RESUNOrijinal Elektrik - Ali DemiralpSan. Sit. 1. Sok. No:17

60

EMSA YETK‹L‹ SERV‹SLER‹


Tel (454) 225 54 21Faks (454) 225 82 19

I⁄DIRKardefl Elektrik San. Tic. Ltd. fiti.Ordu Cad. Kardefl Apt. No:25/BTel (476) 227 42 74Faks (476) 227 64 73

‹STANBULJen - Ser Jen. Trak. San. Tic. Ltd. fiti.Güngören Ba¤c›lar san. Sit. 13. BlokNo:31 ‹kitelliTel (212) 549 32 68Faks (212) 549 39 88

Teknik Motor - Hasan DemirMurat Mah. Demirhisar Cad. 2.Sok.No:11 BayrampaflaTel (212) 578 44 84Faks (212) 614 00 86

Akcan Jen. Tic. Ltd. fiti.Esentepe Mah. Senko San. Sit. A3 BlokNo:181Tel (212) 475 02 54Faks (212) 475 02 55

Armak MakinaM. Kemalpafla Mah. Y›ld›r›m Beyaz›t Cad.No:15/2 Parseller - Avc›larTel (212) 690 51 52Faks (212) 690 99 14

Orksa Jeneratör Mak. Sat. ve Servis San.Kasadar Sok. Köprü Apt. No: 9/1 Bostanc›Tel (216) 362 17 77Faks (216) 380 31 97

‹ZM‹REge Jeneratör San. Tic. Ltd. fiti.413. Sok. No:22 Çamdibi

Tel (232) 486 59 23Faks (232) 435 12 48

KAHRAMANMARAfiMKH Makina Do¤. Elk. Elek. ‹nfl. San.Tic. Ltd. fiti.Yeni San. Sit. 1.Çarfl› No:55Tel (344) 236 57 87Faks (344) 236 42 32

KARSSara ElektrikSerhat Halk Pazar› Eski Trabzon Garaj›No:19Tel (474) 223 21 11Faks (474) 223 21 11

KASTAMONUGür Teknik - Güray ParçalCebrail Mah. Simsar Sok. No:8Tel (366) 212 73 87Faks (366) 214 33 75

KAYSER‹Teknik Elektrik Bobinaj-Erdo¤an ‹ncegönSanayi Bölgesi 4. Cad. 4 / BTel (352) 330 60 65Faks (352) 330 60 65

KOCAEL‹Acar Mühendislik Elektrik Mak. San. Tic.Hac› Halil Mah.‹smetpafla Cad.Hüseyina¤a ‹flhan› No:9/2Tel (262) 642 97 25Fax (262) 642 09 80

KONYABüyük Konya Mot. Bob. - ‹smailBüyükbalc›Karatay San. Gelibolu Cad. Demir Sok.No:43Tel (332) 233 97 77

Faks (332) 238 77 42

KÜTAHYASeri Bobinaj - Murat Ahmet BaflköyDomaniç Cad. No:45 Tavflanl›Tel (274) 614 53 03Faks (274) 614 21 07

MALATYAÖzer Bobinaj - Osman Y›lmazYeni San.Sit. 2. Cad. No:95Tel (422) 336 39 53Faks (422) 336 34 30

MARD‹NNasa Is›t›m ve So¤utmaKarayollar› Arkas› Sa¤l›k Apt. 6 No:1YeniflehirTel (482) 212 63 52Faks (482) 213 76 38

MERS‹NY›ld›r›m Elektrik Mak. Tic. Ltd. fiti.San. Sit. B Blok No:24Tel (324) 235 79 21Faks (324) 234 31 56

MUfiCenpar Ticaret - Cengiz AbanozYeni San. Sit. 2 Parçac›lar BlokTel (436) 215 10 79Faks (436) 215 33 59

ORDUSistem Teknik Elektrik Ltd. fiti.Karfl› Mah. Ulus Cad. No:25Tel (452) 233 09 12Tel (452) 233 09 12

SAMSUNFlafl Elektrik Bob. San. ve Tic. Ltd. fiti.

19 May›s San.Sit. Krom Cad. No: 27KutlukentTel (362) 266 58 13Faks (362) 266 58 14

Teknik Bobinaj ‹mas Servis - Mehmet AliSar›1. Grup San. Sit. Ulus Cad. No: 46/ATel (362) 238 76 26Faks (362) 228 18 14

S‹VASTermo Elektrik - ‹zzet OcakPafla Camii Sok. Zaimo¤lu Sit. No:4 / HTel (346) 224 00 33Faks (346) 224 36 66

fiANLIURFA

Amper Enerji Güç Sist. Sat. Serv. YedekParçaUlubatlı Mah. Yunusemre Cd. Çiftsan 1Apt. altı No: 301B fianlıurfaTel (414) 315 79 69Faks (414) 316 70 88

TEK‹RDA⁄Güler ElektrikUzunköprü Cad. As›mbey pasaj›Tel (282) 315 44 93Faks (282) 315 44 93

U¤ur Jeneratör - R. Bülent U¤urEski Sanayi Sitesi fiaraphane yolu Erbil‹flhan› No:57/58Tel (282) 261 14 07Faks (282) 260 23 37

61


TOKATfiener PanoOrganize San.Bölgesi 1. k›s›mTel (356) 212 90 48Faks (356) 212 50 20

VANOsmano¤ullar› Akaryak›t Tur. Ltd. fiti.Bahçivan Mah. Uzun sok. No:5 (Valikona¤› karfl›s›)Tel (432) 216 58 38Faks (432) 215 92 24

Tütüncüo¤lu Ltd. fiti.Mavi Plaza ‹fl Merkezi K: 2 No:1Tel (432) 215 55 45Faks (432) 215 55 45

62


63


NOTLAR

64


emsa kullanma klavuzu tr

Documents