emancipazione femminile - rai cultura · seconda fase: gli anni settanta • sull’onda della...
TRANSCRIPT
Primafasedelfemminismo:ildirittodivoto
• Primafasedelfemminismo–siidentificaconlabattagliaperildirittoalvoto,lefemministesonole“suffragette”PrimocomitatoperilsuffragiofemminileaManchesternel1865
• Ottengonoildirittodivotoperprimeledonneaustraliane(1902)
• InEuropalastradafuapertadallaFinlandiaedallaNorvegia(1906e1907),seguitetrail1915eil1922daaltri17paesi,ancheextraeuropeitracuigliStatiUniti.
• Nel1931fulavoltadelPortogalloedellaSpagna.
• InFranciailsuffragiofemminilefuintrodottonel1944,inItaliaunannodopo,inGrecianel1952,inSvizzerasolonel1971.
• Nelcampodell'istruzioneilprocessodiparificazionefuancorapiùlentoefaticoso.
• InFranciasoloundecretodel1924sancivalaparitàdell'istruzionesecondariafemminileemaschile.
• InInghilterraleuniversitàsiaprironoalledonneversolametàdell'Ottocento,malefacoltàdimedicinaedigiurisprudenzaleescluseroancoraperlungotempo;anchequandoledonneriuscirannoaottenerel'ingressonelleuniversità,nonsarannoammesseaglialbiprofessionali.
• InItalialaprofessionedigiudicesaràaccessibilealledonnesolodal1963.
Secondafase:glianniSettanta
• Sull’ondadellacontestazionegiovaniledel1968ilmovimentofemministaconosceunanuovastagione.
• IlnuovomovimentofemministadeglianniSettanta,prendenettamenteledistanzedaquelloottocentesco,esibasasuunaprofondadelusione:l'acquisizionedeidirittipoliticiecivilinonhaportatol'auspicato,radicalemutamentodellasocietà;imodelliculturalimaschilicontinuanoaesseredominanti,eledonnerestanouna"maggioranzaoppressa".Lelibertàacquisitesonopuramenteformali:siaffermalaconvinzionecheoccorrapassaredallasempliceemancipazioneallaliberazionedelledonne.
• GlianniSettantavedonolamobilitazionedellefemministeperlalegalizzazionedell'aborto,cioèl'interruzionevolontariadellagravidanza,innomediunamaternitàconsapevoleelabattagliaperladiffusionedeimetodicontraccettivi.
Lafestadelladonna• LastoriainiziaaCopenaghennel1910quandodurantelaConferenza
InternazionaledelledonneSocialiste,ledelegatedecidonodiistituireunagiornatadedicataallarivendicazionedeidirittidelledonneeildirittoalvotoèlabandieradelleprime“femministe”.
• Secondolaleggendaagliinizidelmarzo1908leoperaiedellaCotton,un’industriatessilediNewYork,iniziaronoascioperarecontrolelorodisumanecondizionilavorativeeloscioperoduròfinoaquando,l’8marzo,ilproprietariodellafabbrica,uncertoJohnson,dopoaverlerinchiuseinessa,barricòtutteleuscite.Pocodopodivampòunincendio,forseappiccatodallostessoproprietario,incuiperserolavita126operaie.Inrealtànoncisonodocumentistoricichetestimonianoquestoincendio.
• ASanPietroburgo,l’8marzo1917,ledonnedellacapitaleguidaronounagrandemanifestazionecherivendicavalafinedellaguerra.
• il14giugno1921,laSecondaconferenzainternazionaledelledonnecomuniste,tenutaaMosca,fissòall’8marzola«Giornatainternazionaledell’operaia».InItalialaGiornatainternazionaledelladonnafutenutaperlaprimavoltanel1922.
Dateimportantiperilmovimentofemministaitaliano• 1902:primalegislazioneafavoredellelavoratrici(vietatoillavorosotterraneo,giornatadi
lavorodi12ore,divietodilavoronotturnoperragazzeminoridi15anni)
• 1915–18:Primaguerramondiale:ledonnesostituisconogliuomininellefabbricheesperimentanol’indipendenza
• 1919:abolizionedell’<autorizzazionemaritale>necessariafinoaquelmomentoperqualsiasiatto
• !940–1945:Secondaguerramondiale:dinuovoledonnesostituisconogliuomininelmondodellavoro.Moltedonnepartecipanoallalottapartigiana.
• 1946:ledonnevotanoperlaprimavolta;21donnevengonoelettenell’AssembleaCostituentechescriveràlaCostituzioneItaliana,nellaqualesiaffermalapienauguaglianzamoraleegiuridicadeiconiugi(art.29)esistabiliscecheladonnalavoratricehaglistessidirittielastessaretribuzionechespettaagliuomini(art.37)
• 1950:leggechevietaillicenziamentodellamadrelavoratrice
• 1963:leggecheammetteledonneaiconcorsiperentrareinmagistratura;leggechevietaillicenziamentoacausadelmatrimonio