Z definicji wynika, że system jakości w przedsiębiorstwie- to struktura organizacyjna ujmująca takie elementy funkcjonalne, które są niezbędne do zrealizowania jego podstawowego zadania, jakim jest osiągnięcie i utrzymanie pożądanego poziomu jakości wyrobów lub usług świadczonych przez przedsiębiorstwo.

W warunkach gospodarki wolnorynkowej i silnej konkurencji firm na rynkach zbytu, zarządzający przedsiębiorstwami, stale poszukują rozwiązań organizatorskich pomocnych wutrzymaniu ich pozycji na rynku. Spośród stosowanych rozwiązań wymienić należy: - obniżanie ceny wyrobów, możliwe głównie przez wprowadzanie mniej kosztochłonnych technologii, oferowanie wyrobów nowych o wysokim poziomie jakości.

• Obniżanie ceny wyrobów sprzęga się z elementami ryzyka finansowego, natomiast podjęcie działań na rzecz poprawy jakości wyrobów, łączy się ze wzbudzeniem autentycznego zainteresowania klientów i ten wariant powinien być wybierany w pierwszej kolejności do rozpatrzenia.

• Przez wiele lat od czasu wprowadzenia w życic norm ISO serii 9000, problem ich wdrożenia w Polsce był niedoceniany, zarówno przez ówczesne Władze, jak i przez producentów. Tylko kilku z nich wprowadziło u siebie odpowiednie systemy. Utrata zdolności finansowej wielu przedsiębiorstw przemysłu budowy maszyn, była główną przyczyną nikłego zainteresowania tą problematyką.

W dzisiejszej dobie światli fachowcy widzą w systemach jakości rozwiązanie problemów jakościowych w zdobywaniu rynków zbytu dla swych wyrobów lub usług.

Cele systemu jakości można sformułować następująco:•osiągniecie i utrzymanie jakości wyrobów lub usług na wymaganym poziomie,

•dążenie do ciągłego doskonalenia jakości wyrobów lub usług oraz doskonalenie działań na rzecz jakości, aby zaspokoić przewidywane potrzeby klientów i innychzainteresowanych stron,

• uzyskanie zaufania klientów i innych stron zainteresowanych, że wymagania jakościowe dotyczące wyrobów lub usług oraz całego systemu zapewnieniajakości są i będą spełniane,

• ogólne przekonanie, że stosowane metody zarządzania zapewniają osiągniecie zamierzonej jakości,

• uzyskanie zaufania kierownictwa przedsiębiorstwa i jego pracowników, że wymagania jakościowe są spełniane, utrzymywane i doskonalone.

Warunek sprawnego funkcjonowania systemu jakości to jego umiejętne sprzężenie ze strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa. System jakości może być utworzony wkażdej strukturze organizacyjnej, jednak jest pożądane aby była ona jak najbardziej funkcjonalna i prosta, co sprzyja dużej operatywności działań.

Kim jest klient i jaka jest jego rola ?

Tu można tylko zaakcentować:

KLIENT JEST NAJWAŻNIEJSZY !Więcej!

KLIENTA NIE TYLKO TRZEBA ZADOWOLIĆ,TRZEBA GO PO PROSTU ZACHWYCIĆ !

Świadomość projakościowa kadry - to element najważniejszy, od którego należy zaczynać tworzenie systemu jakości. Osiąga się to przede wszystkim przez systematyczne szkolenia.

Polityka jakości - wg ISO 8402 - to zespół zamierzeń i kierunków działań dotyczących jakości, a określanych przez kierownictwo przedsiębiorstwa. Działania te wynikają z potrzeb rynku i jego wymagań, a wiec konieczności sprostania konkurencji.

Podział obowiązków i kompetencji - aby każdy pracownik wiedział co do niego należy i za co oraz przed kim ponosi odpowiedzialność.

Dokumentacja - to zestaw utrwalonych zasobów informacji o różnej postaci i przeznaczeniu, stanowiący podstawę działań pro-jakościowych w systemie jakości.

Informacja o jakości może być rozpatrywana jako:

• wewnętrzna - gdy określa stan jakościowy wytworu dla potrzeb wytwórcy, w celu podejmowania decyzji o dalszym z nim postępowaniu,

• zewnętrzna - gdy określa stan jakościowy wytworu głównie dla potrzeb klienta w celu jego zachęty do zakupu co jest równoważne reklamie.

Nadzór systemu jakości (albo nadzorowanie) to wg ISO 8402 - systematyczna obserwacja i sprawdzanie stanu procedur, metod, warunków działania, procesów, wyrobów i usług oraz analiza danych w stosunku do ustaleń, w celu upewnienia się, że określone wymagania jakościowe zostaną spełnione. Realizowany jest jako przegląd wykonywany przez kierownictwo przedsiębiorstwa lub różne odmiany auditów.

Docelowym fragmentem opisywanego modelu są efekty,a wiec przede wszystkim:

- jakość wytworu, która w konsekwencji daje:

- zwiększenie zysku, chociażby przez zmniejszenie kosztów nieodpowiedniej jakości; w łańcuchu konsekwencji udanej jakości, przejawia się:

- satysfakcja członków załogi przedsiębiorstwa, którajest dumna z udanych wyników własnej pracy; wreszcie:

- korzyści otoczenia, jak np.: działalność przedsiębiorstwa przyjazna środowisku naturalnemu, udział przedsiębiorstwa w akcjach socjalnych, pośredni wpływ na wzbogacanie się społeczeństwa.

Szkolenia - to bardzo istotna forma działań projakościowych polegająca na podnoszeniu kwalifikacji personelu przedsiębiorstwa oraz niezbędnego zgłębiania jego wiedzy o jakości.

Najistotniejsze tematy szkoleń są następujące:

• elementy świadomości jakościowej,

• podstawowe zagadnienia norm ISO serii 9000,

• wiadomości dla kadry kierowniczej,

• dokumentowanie systemu zarządzania jakościowego,

• wiadomości dla auditorów.

System zarządzania jakościowego powinien byćnieustannie doskonalony. Sprzyjają temu:

- stosowanie racjonalnej metodyki postępowania,

- systematycznie przeprowadzane przeglądy, czyli audity.

Kompleksowość działań w systemie zarządzania jakościowego ujmuje wszystkie etapy powstawania wytworu (wyrobu lub usługi), które można określić jako:

- projektowanie,

- wykonanie,

- użytkowanie.

W sferze użytkowania do obowiązków wytwórcy należą:

- serwis

- posprzedażne usługi wytwórcy dotyczące jego wytworów, głównie jako:

- naprawy w okresie gwarancji albo rękojmi.

Gwarancja - odpowiedzialność wytwórcy (lub sprzedawcy) wobec nabywcy za niezawodne działanie i zachowanie właściwości wyrobu w okresie gwarancyjnym (najczęściej wynoszącym 12 miesięcy od daty zakupu). W okresie gwarancji użytkownikowi przysługuje prawo do bezpłatnej naprawy lub wymiany wyrobu niesprawnego z winy wytwórcy.

Rękojmia - szczególny rodzaj odpowiedzialności materialnej sprzedawcy albo dostawcy towaru za ujawnione wady.Jest aktualna przede wszystkim w tych przypadkach, gdy towar jest sprzedawany bez formalnego zagwarantowania jego jakości przez wytwórcę. Odpowiedzialność wynikająca z rękojmi jest niezależna od wiedzy i winy sprzedawcy (dostawcy). Na nabywcy ciąży obowiązeksprawdzenia jakości towaru w ciągu 14 dni od jego zakupu (dostawy).

Elementy systemu jakości

1. Zarządzanie jakościowe

System zapewnienia jakości może być zlokalizowany w różnych jednostkach gospodarczych. Mogą to być różne instytucje, ale najczęściej są to przedsiębiorstwa w rozumieniu definicji podanej uprzednio.

Przedsiębiorstwa dzieli się według liczebności zatrudnionychw sposób umowny (brak ogólnie obowiązującej reguły) na:

• duże - ponad 500 zatrudnionych osób,

• średnie - od 100 do 500 zatrudnionych,

• małe - poniżej 100 osób zatrudnionych.

Struktura systemu jakości - zawiera następującenajistotniejsze elementy:

• odpowiedzialność kierownictwa przedsiębiorstwa zaopracowanie i wprowadzenie do stosowania wiodącegoelementu dokumentacji, jakim jest polityka jakości orazza decyzje w zakresie inicjowania, wdrożenia,utrzymywania i rozwoju systemu jakości,

• szczegółowe opracowanie podziału odpowiedzialności za jakość na poszczególnych stanowiskach i kompetencji w tym zakresie,

podstawowe zasoby systemu to:

• ludzie i ich specjalistyczne kwalifikacje,

• procedury operacyjne, czyli pisemne wytyczne skoordynowanych działań projakościowych dla całego systemu, powinny uwzględniać zapobieganie powstawaniu błędów oraz ewentualne działania korygujące pozaistnieniu błędów,

• w opracowanej przejrzystej strukturze organizacyjnej systemu zarządzania jakościowego należy określić sposoby przekazywania informacji o jakości.

Elementy operacyjne systemu jakości, zaliczane do najistotniejszych to procesy:

marketingu, projektowania, wykonawstwa, analizy rezultatów działań, poprawy jakości wytworu.

Struktura organizacyjna

systemu zarządzania jakościowego powinna wykorzystywać strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa, o ile ta nie wymaga zmian doskonalących.

Po uznaniu, że istniejąca struktura organizacyjna odpowiada potrzebom (lub po jej usprawnieniu), przyjmuje się ją jako podstawę do podziału kompetencji oraz odpowiedzialności w systemie zarządzania jakościowego.

Odpowiedzialność i kompetencje za wszystkie ważne zadania (działania) projakościowe ustalana jest dla kierowników różnych szczebli organizacyjnych od góry do dołu według hierarchii.

Konkurencja -jest na wolnym rynku czynnikiem naturalnym. Ma ogromne znaczenie dla realizacji działalności każdej firmy. Podstawową zasadą poprawnego postępowania firmy na wolnym rynku - jest gruntowne poznanie konkurentów, co ułatwia doskonalić działalności własnej firmy.

Marketing - to sondaż rynku, który ma na celu wszechstronne rozpoznanie sytuacji rynkowej, co powinno stanowić podstawę do sporządzenia racjonalnego planu działań w systemie jakości, pomagając w opracowaniu oferty rynkowej

Organizacja systemu zarządzania jakościowego powinna spełniać następujące wymagania:

• racjonalny podział kompetencji i odpowiedzialności,

• zaangażowanie w sprawy jakości całej załogi przedsiębiorstwa,

• współpraca i zaangażowanie w sprawy jakości dostawców i kooperantów przedsiębiorstwa,

• uregulowanie procedurami wykonywania prac (procesów) ważnych z punktu widzenia pożądanej jakości,

regularne przeprowadzanie auditów wewnętrznych systemu jakości oraz działań korygujących w przypadkach występowania odstępstw od określonych wymagań,

przegląd skuteczności funkcjonowania systemu zarządzania jakościowego, przeprowadzany przez przedstawiciela najwyższego kierownictwaprzedsiębiorstwa (dyrekcji lub zarządu).

Skuteczność zarządzania jakościowego warunkująrównież takie czynniki jak:

• kompleksowość działań ujmująca wszystkie etapy powstawania wytworu,

• rzetelna informacja o jakości oparta na udokumentowanych konkretach,

• bezbłędna praca wszystkich wykonawców.

Przegląd umowy leży przede wszystkim w interesie dostawcy, który powinien sprawdzić:

•określenie i udokumentowanie stawianych wymagań jakościowych, możliwości wykonawcze dotyczące wymagań ujętych umową,

•wyjaśnienie ewentualnych rozbieżności od wymagaństawianych w ofercie.

Sterowanie projektowaniem powinno być realizowane przez wytwórcę w celu wprowadzenia i przestrzegania procedur kontroli i weryfikowania projektów wyrobów z zapewnieniem spełnienia określonych wymagań.

Komponenty dostarczane przez zleceniodawcę

- w takich przypadkach powinny być wprowadzone i utrzymywane procedury określające:

•identyfikację wyrobów,

•rejestrację i właściwe przechowywanie wyrobów, aby uniknąć ich omyłkowego pobrania do innych celów,

•zabezpieczenie przed zagubieniem lub uszkodzeniem,

•informowanie zleceniodawcy o szkodach lub innychniezgodnościach.

Oznakowanie wyrobu i jego identyflkowalność

- są potrzebne aby wyrób był wykorzystany zgodnie z jego przeznaczeniem oraz w celu uniknięcia niekiedy kosztochłonnych pomyłek; dotyczy to wszystkich etapów realizacji wyrobu (od dostaw do serwisu posprzedażnego). Sposób oznakowania wyrobu powinien być odnotowany w zapisach o jakości.

Sterowanie procesami realizacji - wykonywane jest przez wytwórcę i wymaga określenia i zaplanowania produkcji oraz (zależnie od potrzeby) instalowania wyrobu. Procesy te powinny być przeprowadzane pod nadzorem.

Metody statystyczne - powinny być w miarę potrzeby stosowane przez wytwórców, co pomaga w sprawdzeniu czy zdatność procesu i parametry wyrobu spełniają stawiane wymagania jakościowe.

Zasoby - to ludzie, informacja, materiały, sprzęt, wyposażenie i finanse potrzebne do funkcjonowania systemu jakości. Zawsze powinny być dobierane i uzupełniane z myślą o jakościowych zadaniach systemu.

Zakupy - należy realizować z uwzględnieniem procedur oceny dostawców (poddostawców) i ich produktów, co zapewnia dotrzymanie wymagań jakościowych.

Poddostawca - dostawca dostawcy głównego.

Należy opracować i prowadzić wykazy możliwych do zaakceptowania dostawców i kooperantów oraz ustalić warunki odbioru dostarczanych przez nich produktów.

Transport - wymagane są udokumentowane procedury, metody i sprzęt transportowy zapobiegający uszkodzeniu lub zniszczeniu wyrobu.

Przechowywanie - odpowiednie procedury powinny wskazywać bezpieczne miejsce przechowywania zapobiegające jego uszkodzeniu lub zniszczeniu do czasu jego dostawy lub użycia.

Pakowanie - procedury powinny określać: nadzór, odpowiednie materiały, postępowanie podczas pakowania, zabezpieczenie przed uszkodzeniem i właściwe oznakowanie wyrobu.

Dostawa - procedury powinny regulować ochronę jakości wyrobu po kontroli i badaniach końcowych. Ochronę jakości wyrobu do miejsca przeznaczenia, powinna regulować umowa kupna — sprzedaży.

Serwis - powinien być realizowany według odpowiednichprocedur (gdy w umowie jest zawarta klauzula o posprzedażnej obsłudze wyrobu przez wytwórcę).Obowiązkiem jest sprawdzenie przyczyny powstania wady i ustalenie odpowiedzialności za nią (poddostawca, kooperant, pracownik wytwórcy czy użytkownik).

LUDZIE TWORZĄ JAKOŚĆ !!!WIĘC POWINNI TO ROBIĆ ŚWIADOMIE

I UMIEJĘTNIE !

Kadra odgrywa w systemie zarządzania jakościowego ogromną role, bo jej kwalifikacje i postawa mają zasadniczy wpływ na efekty działalności przedsiębiorstwa

Warunki dobrych wyników pracy - można sformułować następująco:

• dobra organizacja pracy,

• odpowiedni poziom kwalifikacji wykonawców,

• dobre wyposażenie stanowiska roboczego w odpowiedni sprzęt, narzędzia i materiały,

• rzetelne wypełnianie przez pracownika powierzonychmu obowiązków.

Motywacja pracowników

•to pobudzanie ludzi do zwiększonego wysiłku w realizacji określonych celów organizacyjnych lub osobistych, sprzężone z zaspokojeniem określonych potrzeb indywidualnych.

•Motywacja personelu do działań projakościowych na rzeczprzedsiębiorstwa może być dwojakiego rodzaju:

psychologiczna

- gdy świadomy swej roli dla sprawy jakości oraz znaczenia problemu jakości dla poprawy sytuacji przedsiębiorstwa i całej gospodarki - pracownik, z własnej inicjatywy dokłada wszelkich starań, aby zrobić jak najlepiej to, co do niego należy,

ekonomiczna

- gdy bodźcem do działań pracownika na rzecz jakości jest doraźna korzyść materialna w postaci odpowiadającej mu formy wynagrodzenia.

Współuczestnictwo

•to harmonijne współdziałanie całej załogi w dążeniudo pożądanej jakości.

•Jedną z form współuczestnictwa jest praca w zespołachroboczych.

Cechy charakterystyczne pracy grupowej są następujące:- możliwość wyznaczenia zadań indywidualnych w podjętym zadaniu dla grupy,

- lepsze wzajemne poznanie i wyrobienie stosunku do kolegów i przełożonych,

- wzbogacenie zasobu informacji i doświadczeń u każdego z uczestników,

- możliwość prezentowania i wykorzystania różnorodnych pomysłów,

uczestniczenie wszystkich członków grupy w ustalaniucelów i podejmowaniu decyzji,

- możliwość zdobycia w grupie większego uznania niż w pracy indywidualnej,

- sposobność do identyfikowania się z grupą i łatwiejsza z firmą.

Dla efektywnego działania grupy są potrzebne:poparcie kierownictwa firmy

oraz lokalizacjai możliwość dysponowania zasobami.

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę