elektrİk proje Çİzİmİ -...

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE

ÇİZİM KURSU1

2

Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)

Bilgisayar ortamında çizilecek olan Elektrik Tesisat Projesi, Mimarı Plan esas

alınarak çizilir. Gerekli olan kısımlar (Vaziyet Planı, Bodrum, Zemin ve Normal Kat Mimari

Planları) dışındaki çizimler silinmelidir.

Bir elektrik tesisat projesi şu kısımlardan meydana gelir.

• Proje Kapağı

• Vaziyet Planı

• Temel Topraklama Uygulama Projesi

• Elektrik Tesisat Kat Planları

• Yükleme Cetvelleri

• Kolon Şemaları

• Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesapları

• Aydınlatma Cetveli ve Örnek Aydınlatma Hesabı

• Teknik ve Özel Şartnameler

• Semboller Tablosu

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU

Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)

Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR

3

• AutoCAD kurulduktan sonra program açıldığında Şerit

Menü (Ribbon) şeklinde bir ekran gelir. Klasik AutoCAD

ekranı kullanılmak istenirse pencerenin sol alt köşesinde

bulunan Workspace Swicthing düğmesi tıklanarak,

açılan menüden AutoCAD Classic seçeneği

işaretlenebilir.

• Save Current As seçeneği ile çalışılan ekran Workspace

(Çalışma Ortamı) olarak kaydedilir.

• Customize seçeneği ile Workspace ayarları yapılır.


AutoCAD 2014 Kullanımı


4

AutoCAD Penceresi (Şerit Menü (Ribbon) Ekran)




5

AutoCAD Penceresi (Klasik Ekran)




6

AutoCAD Penceresi (Klasik Ekran)



Komut satırı

Durum çubuğu

Draw Araç Çubuğu

Çizim Alanı

Standart Araç Çubuğu

Properties Araç Çubuğu

Style Araç çubuğu

Menü çubuğu

Layer Araç Çubuğu

Modify Araç Çubuğu

Standart AutoCAD Classic

ekranında iki boyutlu çizim için

olması önerilen araç çubukları

Draw,

Layers,

Modify,

Proerties,

Standart,

Styles,

Workspaces


7

• Infer Constraints – INFER – (Ctrl+Shift-I)

• Snap Mode – SNAP – (F9)

• Grid Display – GRID – (F7)

• Ortho Mode – ORTHO – (F8)

• Polar Tracking – POLAR - (F10)

• Object Snap – OSNAP – (F3)

• 3D Object Snap – 3DOSNAP – (F4)

• Object Snap Tracking – OTRACK – (F11)

• Allow/Disallow Dynamic UCS – DUCS – (F6)

• Dynamic Input – DYN – (F12)

• Show/Hide Lineweight – LWT

• Show/Hide Transparency – TPY

• Quick Prorperties – QP – (Ctrl+Shift+P)

• Selection Cycling – SC – (Ctrl+W)

• Annonation Monitor - AM

Durum çubuğunda çizim yardımcıları



• Model or Paper space

• Quick View Layout

• Quick View Drawing

• Annotation Scale

• Annotation Visibility

• Workspace Switching

• Toolbar/Window Position Unlocked

• Hardware Acceleration On

• Isolate Object

• Clean Screen (Ctrl+9)


8


AutoCAD 2014 Kullanımı – Araç Çubukları

Araç Çubukları (Toolbars)

Araç çubukları, AutoCAD programının kullanımını

kolaylaştırmak ve hızlandırmak için oluşturulmuş, üzerlerinde

komutların sembollerinden oluşan çubuklardan oluşmaktadır.

Farenin her komut sembolünün üzerine gelmesiyle o komutun ismi

ekrana gelir. O komutu kullanabilmek için farenin sol tuşu ile

tıklamak yeterlidir. Farklı komut grupları için hazırlanmış çubuk

menüler çizim için yardımcı çubuklar kısmında belirtilmiştir.

Yardımcı çubuklara çek menülerin olduğu kısımda boşluğa sağ

tıklamak suretiyle ulaşılabilir. “Customize” seçeği yardımıyla istenen

çubuk menü de hazırlanabilir.


9

Mouse (Fare), çizimin yapılacağı noktaları gösterme, çizilmiş elemanları seçme ve klavyedeki Enter

tuşunun işlevini gerçekleştirir.

• Sol tıklamak:

Çizim ekranında çizim yapmak,

Komut çağrıldıktan sonra koordinat belirleme

Çizim ekranındaki nesneleri seçmek

Sol yukarıdan sağ aşağı doğru yapılan seçme: Farenin sol tuşu basılı iken sol yukarıdan

sağ aşağı doğru yapılan seçme işleminde, meydana çıkan dikdörtgenin içinde kalan

kısımlar seçilmiş olur. Bu işlemde nesnenin tamamının dikdörtgenin içinde kalması

gereklidir.

Sağ alttan sol yukarı doğru yapılan seçme: İkinci kullanım şekli de sol tuş basılı iken sağ

alttan sol yukarı doğru yapılan seçme işlemidir. Bu işlemde dikdörtgen çizginin temas

ettiği bütün nesneler seçilmiş olur.

• Sağ tıklamak:

Enter tuşu ile aynı işlevi yapar.

Sağ tık menüsü açılır.


AutoCAD 2014 Kullanımı - İşaretleyici - Mouse (Fare)


10

• Çift tıklamak:

Farenin sol tuşu ile nesne çift tıklandığında ya da farenin sağ tuşu tıklananarak ekrana gelen

çek menüde properties tıklandığında nesne özelliklerini (properties) gösteren bir pencere

açılır.

• Sürüklemek: Nesne seçildikten sonra sol tuş nesne üzerinde beliren mavi kareler (uç noktalar,

birleşim noktaları, köşe noktalar, çizgilerin orta noktaları vb.) dışındaki bir yerde basılı tutulup

tıklanırsa tuş bırakılmadan istenilen yere taşınabilir. Nesne istenilen yere taşındıktan sonra sol

tuş bırakılmalıdır.

Tekerleğe sahip olan Mouse (Wheel Mouse)’larda

Tekerleğin ileri geri döndürülmesi ile AutoCAD ekranına yaklaşma (tekerleği iterek) ve

uzaklaşma (tekerleği çekerek) yapılabilir. Yakınlaşma yada uzaklaşma imlecin bulunduğu

konum merkeze alınarak gerçekleşir.

Farenin tekerleğini çizim üzerinde çift tıkladığınızda tüm çizim ekrana sığacak hale gelir.

Tekerlek tuşuna üstten basılarak kaydırma(pan) işlevi yerine getirilebilir.


AutoCAD 2014 Kullanımı - İşaretleyici - Mouse (Fare)


11


AutoCAD 2014 Kullanımı - Komut Vermek

Komuttan çıkıldıktan sonra yukarıda seçeneklerden

yararlanılarak en son komut aktif hale getirilebilir.

AutoCAD ile komut yazılırken aşağıdaki yollar kullanılır.

Komut satırını kullanmak (Command line)

Ekran menüsünü kullanmak (Screen Menu)

Çekme Menüden seçmek (Pull-down menu)

Menü kısa yollarını kullanmak (Menu shortcut)

İçerik menülerini kullanmak (Context menu)

Araç çubuklarını kullanmak (Toolbar)

Araç paletlerini kullanmak (Tool Palette)

AutoCAD’te komut satırına komut girildikten sonra

onaylamanın üç yolu vardır. Komut yazıldıktan sonra

• ENTER’a basmak,

• SPACEBAR’a (boşluk tuşu) basmak

• Farenin sağ tuşunu tıklamak

Otomatik tamamlama özelliği aktif ise komut satırına

yazılan harf ile ilgili olası komutlar listelenir.


12

• Sayısal değer girme: Eğer sayısal bir değer girilmek isteniyorsa (<>) işaretleri arasındaki daha

önce kullanılan değer yada iki nokta üst üste (:) sonrası yeni bir değer girilerek onaylanır.


AutoCAD 2014 Kullanımı - Veri Girmek

• Kooordinat girme: Koordinat girişlerinde varsayılan bir değer olmadığı için iki nokta üst üste (:)

sonrası mutlak veya göreceli koordinat değeri girilip onaylanmalıdır. Koordinat girilmesi sırasında

koordinat değerleri arasına virgül konulmalıdır.

Örneğin; 100,50 gibi. x koordinatında 100br, y koordinatında 50br. Koordinat değeri ondalıklı

olacaksa ondalık kısım noktadan (.) sonra yazılmadır.

Örneğin; 10.6,50.3 gibi. x koordinatında 10,6br, y koordinatında 50,3br.


13

• Komut Alt Seçenekleri: Komut satırına komut girildikten sonra komuta ait alt komutlara ulaşım

için, alt komutun isminde büyük harfle yazılmış harf yada harfler yazılır. Alt komutlar köşeli

parantezler ([ ]) arasında kalan ifadelerdir. Komutun alt komutlarına ulaşım için kullanılmak istenen

alt menüye tıklamak yeterli olur.


AutoCAD 2014 Kullanımı - Veri Girmek

• Kısaltma harfleri: Komut alt seçeneklere ulaşmak için köşeli parantezler ([ ]) arasında kalan

ifadelerden yazım sırasında büyük harf yazılmış harf yada harfleri yazıp onaylamak gerekir.

• Komut hatırlama: AutoCAD’ te girilen bütün komutların kaydı tutulur. Klavyeden yukarı ok yada

aşağı ok tuşuna basılarak daha önce girilmiş olan komutlara ulaşılabilir.


14


AutoCAD 2014 Kullanımı – Geri Alma İşlemleri

REDO (YİNELE)

Geri alma işlemini geri döndürmeye yarar. Yani Undo ile

yapılan işlemin tersi işlem yapar.

OOPS

Yanlışlıkla ekrandan silinen nesneleri geri çağırmak için

kullanılır. İşlemi bir kere geri alır.

ESCAPE (KOMUTTAN ÇIK)

Yapılan herhangi bir işlemi iptal eder ancak geri alma işlemini gerçekleştirmez. Aynı zamanda

komuttan çıkmak için de kullanılır.

Komut: Redo

Kısa yol: Ctrl+Y

Çekmemenü: Edit>Redo

Araç çubuğu: Standart araç çubuğu

Komut: oops

UNDO (GERİ AL)

En son yapılan işlemi peş peşe geri alabilmek amacıyla

kullanılan komuttur.

Komut: Undo

Kısa yol: Ctrl+Z

Komut kısayolu: u

Çekmemenü: Edit>Undo



15


AutoCAD 2014 Kullanımı – Dosya İşlemleri

NEW (YENİ DOSYA AÇMAK)

Komut: New

Kısayol: CTRL+N

ÇekmeMenü: File > New

Standart araç çubuğu: New düğmesi

OPEN (AÇ - MEVCUT DOSYALARI AÇMAK)

Komut: Open

Kısa yol: Ctrl+O

ÇekmeMenü: File > Open

Standart araç çubuğu: Open düğmesi


16


AutoCAD 2014 Kullanımı – Dosya İşlemleri

SAVE (KAYDETMEK)

Save komutu, AutoCAD ortamında hazırlanmış çizim

dosyalarını daha sonra tekrar kullanılmak üzere kaydeder.

Komut: qsave

Kısa yol: Ctrl+S

Çek menü: File > Save

Standart araç çubuğu: Save düğmesi

SAVE AS (FARKLI KAYDET)

Save as komutu, AutoCAD ortamında hazırlanmış çizim

dosyalarını tekrar kullanılmak üzere yeni bir isimle

kaydeder. Ekrana gelen Save Drawing As diyalog kutusu

ile çizim dosyasının adı ve kaydedileceği yer belirlendikten

sonra Save (Kaydet) düğmesini tıklamak yeterlidir.

Komut: saveas

Kısa yol: Ctrl+Shift+S

Çek menü: File > Save as

Standart araç çubuğu: Save as düğmesi

EXIT (AUTOCAD’TEN ÇIKIŞ)

Exit komutu, en son yapılan işlemleri kaydederek AutoCAD’ ten

çıkışı sağlar.

Komut: quit veya exit

Kısa yol: Ctrl+Q , Alt+F4

Çek menü: File > Exit


17


AutoCAD 2014 Kullanımı – Zoom (Büyütme - Küçültme)

ZOOM (YAKINLAŞTIRMA - UZAKLAŞTIRMA)

Zoom komutu, çiziminizin ekran görüntüsünde görünüşünü

büyüterek ayrıntılı olarak görmenizi veya küçülterek geniş

bir alanı görüntülemenizi sağlayan komuttur.

Komut: zoom

Komut kısayolu: z

Çekmemenü: View>Zoom

Araç çubuğu: Zoom yada Standart araç

çubuğu

Command: Zoom

[All/Center/Dynamic/Extents/Previous/Scale/Window/Object] <real time>:

NOT: Herhangi bir komuta ulaşıldıktan sonra komut ile ilgili alt komutlar geliyorsa, gerekli olanın

seçilmesi için alt komutun adındaki büyük harfin komut satırına yazılması yada komutun üzerine

tıklanması gereklidir.



AutoCAD 2014 Kullanımı – Zoom (Büyütme - Küçültme)

Zoom window: Çizimin seçilen belirli bir alanını ekranı kaplayacak şekilde büyütür.

Zoom dynamic: Çizimin ekranda görüntülenmesi istenen kısmın bir görünüş kutusuyla dinamik

olarak belirlenir. Görünüş kutusuyla dinamik büyütme ve küçültme sağlanarak resmin istenilen

bölgesini ekrana getirmek mümkündür.

Zoom scale: Ekrandaki görüntüyü girilen değere göre görüntünün istenen oranda büyütülüp

küçültülmesini sağlar. Girilen sayı tam sayı (2 – 5.5 vb.) ise yakınlanlaştırma, ondalık kesirli sayı

(1/2 – 1/8 vb.) ise uzaklaşma işlevini yerine getirir.

Zoom center: Çizim üzerine belirlenecek Zoom merkezini tanımlayarak çizimi yakınlaştırır.

Zoom object: Bir yada birden fazla nesneyi çizimin ortasına büyütür.

Zoom in: Ekrandaki görüntüyü iki kat yaklaştırır.

Zoom out: Ekrandaki görüntüyü iki kat uzaklaştırır.

Zoom all: Belirlenmiş çizim limitlerini esas alarak çizimin tamamını ekranda görmemizi sağlar.

Zoom extents: Çizim alanının sınırlarına bakmaksızın, çizimin tamamını ekranı kaplayacak şekilde

görüntüler.

18



AutoCAD 2014 Kullanımı – Pan (Kaydırma)

19

PAN (KAYDIRMA)

Bu komutta, ekrandaki çizimin, orjine göre konumunu

değiştirmeden bakış penceresinin yerini değiştirir.

Komut: pan

Komut kısayolu: p

Çekme menü: View>Pan


İntelli Mouse ile Zoom ve Pan

Gerçek zamanlı zoom: İki tuş dışında tekerleğe sahip olan İntelli Mouse (Wheel Mouse)’larda

tekerleğin ileri geri döndürülmesi ile AutoCAD ekranına yaklaşma (tekerleği çekerek) ve uzaklaşma

(tekerleği iterek) yapılabilir. Yakınlaşma yada uzaklaşma imlecin bulunduğu konum merkeze alınarak

gerçekleşir.

Çizimi ekrana sığdırma: Farenin tekerleğini çizim üzerinde çift tıkladığınızda tüm çizim ekrana

sığacak hale gelir.

Gerçek Zamanlı Pan: Tekerlek tuşuna üstten basılarak kaydırma(pan) işlevi yerine getirilebilir.

Sürekli Pan: CTRL tuşunu basılı tutarken farenin tekerleğinin tıklanması ile gerçekleştirilir.



AutoCAD 2014 Kullanımı – Çizimi Yenileme

20

REDRAW

Redraw komutu, çizim yapılırken silinen yada yer değiştirilen

nesnelerin görüntü artıklarını temizleyici ve doğrularda oluşan

izafi lekeleri ortadan kaldıran komuttur.

Komut: Redraw

Komut kısayolu: r

Çekmemenü: View>Redraw


REGEN

Geçerli olan pencerede ekran koordinatlarını ve çözünürlüğünü

yeniden hesaplayarak çizimi tazeler.

Komut: Regen

Kısa yol: re

Çek menü: View > Regen


21


AutoCAD 2014 Kullanımı - F (Fonksiyon, İşlev) Tuşları

F (Fonksiyon, İşlev) Tuşları

AutoCAD kullanımında klavyenin F tuşları çizimi kolaylaştıracak özellikler sahiptir.

F1 Tuşu: AutoCAD yardım menüsünü açar.

F2 Tuşu: Komut alanında yapılan işlemleri ekrana getiren bir yazı penceresi açar.

F3 Tuşu: Çizilmiş elemanlara kenetlenme (Osnap) özelliğini açar veya kapatır.

F4 Tuşu: 3D Object Snap özelliğini (3dosmode) açar veya kapatır.

F5 Tuşu: Isoplane komutu izometrik çizim esnasında imleci izometrik çizime uygun hala getirir.

F6 Tuşu: Dynamic UCS (DUCS) komutunu açar veya kapatır.

F7 Tuşu: Grid özelliğini(Izgarayı) açar veya kapatır.

F8 Tuşu: X ve Y eksenlerine dik (Ortho) doğrular çizilmesini sağlar.

F9 Tuşu: Snap Mode, ızgara düğüm noktalarına kilitlenmeyi sağlar.

F10 Tuşu: Polar Tacking komutunu açar veya kapatır.

F11 Tuşu: Object Snap Tracking özelliğini açar veya kapatır.

F12 Tuşu: Dynamic Input özelliğini açar veya kapatır. Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR

22

Menü çubuklarının üstüne fare ile tıklanarak yeni menü grupları açılır. Bu menü gruplarına çek

menü adı verilir. Çek menüdeki komutların yanında (...) olan bir seçenek farenin sol tuşuna basılarak

tıklanırsa çizim ekranına bununla ilgili diyalog kutusu gelir. Eğer çek menüdeki ifadelerin veya

komutların yanında üçgen işareti olan seçenek farenin sol tuşuna basılarak tıklanırsa, seçilen bu

komutla ilgili yeni bir çek menü ekrana gelecektir.

• CTRL+0: Sayfayı araç çubuklarından temizler.

• CTRL+1: Properties (Özellikler) penceresini açar-kapar.

• CTRL+2: Desing Center (Tasarım merkezi) penceresini açar-kapar.

• CTRL+3: Tool Palettes Window (Araç paletleri penceresi) penceresini açar-kapar.

• CTRL+8: Hesap makinesini açar.

• CTRL+9: Komut satırını gizler-açar.

• Quict Select: Bu özellik ile istenen özelliklere sahip katmanlar, çizgiler, nesneler seçilebilir.

• Match Properties: Modify-Match Properties: Seçili nesnenin özelliklerini eşleştirir.

• Çoklu Seçim: Option: Selection Sekmesi-Selection Modes: Use shift to add to selection (Tıkı kaldır)

• Hizalamalı Çizim: Option-Drafting Sekmesi-Alingment Point Acquisition (Automatic seçili)




23


AutoCAD 2014 Kullanımı – Object Snap (Nesne Yakalama)

Nesne Yakalama ve Kenetlenme

• AutoCAD’te belli noktalara (uç noktalar, kesişim noktaları, orta noktalar, dönüm noktaları gibi)

kenetlenmek için “Object Snap-Osnap” özelliği kullanılır.

• Osnap özelliği F3 fonksiyon tuşu ile aktif hale getirilebilir. Osnap araç çubuğu yardımıyla nesne

kenetlenme özelliklerine ulaşılabilir.

• Eğer ekranda araç çubuğunun durması istenmiyorsa “Shift+Fare Sağ Tuş” kombinasyonu ile de

ulaşılabilir.

• Araç çubuğundaki düğmelerin özellikleri aşağıdaki gibidir.

Temporary Tracking Point: Geçici izleme noktası

Snap From: Referans noktasından kenetlenme

Snap to Endpoint: Uç noktalara kenetlenme

Snap to Midpoint: Orta noktalara kenetlenme

Snap to Intersection: Kesişim noktalarına

kenetlenme

Snap to Apperant Intersect: Hayali kesişim

noktasına kenetlenme

Snap to Extention: Uzantıya kenetlenme

Snap to Center: Merkez noktaya kenetlenme

Snap to Quadrant: Çeyrek noktalara kenetlenme

Snap to Tangent: Teğet noktasına kenetlenme

Snap to Perpendicular: Dik olarak kenetlen

Snap to Parallel: Paralel olarak kenetlenme

Snap to Insert: Ekleme noktasına kenetlenme

Snap to Node: Nokta nesnesine kenetlenme

Snap to Nearest: En yakın noktasına kenetlenme

Snap to None: Hiçbir yere kenetlenme

Osnap Setting: Osnap ayarlarıÖğr.Gör. Volkan ERDEMİR

24


AutoCAD 2014 Kullanımı – Object Snap Ayarları

Object Snap Ayarları

Kenetlenme ayarları,

• Osnap araç çubuğu üzerinde en sonda bulunan “Object Snap Setting” tıklanarak,

• Durum çubuğu üzerinde osnap düğmesi üzerinde sağ tıklayarak Settings seçilerek yapılır.


25


AutoCAD 2014 Kullanımı – Polar Ayarları

Polar Tracking ayarları

Çizim rotasının istenen açı değerine kilitlenebildiği diyalog kutusudur. Bu diyalog kutusuna

AutoCAD ekranında en altta bulunan POLAR üzerine sağ tıklanıp “Setting” tıklanarak ulaşılabilir. Aynı

yerden Polar özelliği açılıp kapatılabilir. En üstte bulunan “Polar Tracking On (F10)” onay kutucuğu

seçilerek özellik aktif hale getirilir.


26


AutoCAD 2014 Kullanımı – Çizim Ayarları

LIMITS (SINIR NOKTALARINI AYARLAMA)

Bu komut ile kullanılacak olan kağıdın boyutları ayarlanır.

Komut: limits

Çek menü: Format > Drawing Limits

UNITS (ÇİZİM BİRİMİNİ AYARLAMAK)

Bu komut ile çizimde kullanılacak uzunluk, açı

birimlerinin seçimi yapılır.

Command: limits

Reset Model space limits:

Specify lower left corner or [ON/OFF] <0.0000,0.0000>: (Sol alt köşe koordinatlarını

girin.)

Specify upper right corner<420.0000,297.0000>: (Sağ üst köşe koordinatlarını girin.)

Komut: units

Kısa yol: UN

Çek menü: Format > Units


27



Komuta ulaşıldıktan sonra ekrana “Drawing Units” menüsü gelir.

PAGE SETUP (SAYFA AYARLARI)

Autocad çizim sınırları ile ilgili sayfa ayarlarının yapılmasını sağlar.

Komut: pagesetup

Çek menü: File > Page Setup Manager


28



Çizim

Birimi

Ölçek

1/1 1/10 1/100 1/5 1/50 1/500 1/2 1/20 1/200

m 1000=1 100=1 10=1 200=1 20=1 2=1 500=1 50=1 5=1

cm 10=1 1=1 1=10 2=1 1=5 1=50 5=1 1=2 1=20

mm 1=1 1=10 1=100 1=5 1=50 1=500 1=2 1=20 1=200


elektrİk proje Çİzİmİ -...

Documents