elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

85
1 ELEKTRİKLİ VE HİBRİD ARAÇ TEKNOLOJİLERİ KÜMELENME ÇALIŞTAYI ISTKA TR10/14/YEN/0088 Projesi II.TOPLANTI RAPORU 27 Mart 2015 Editörler Prof.Dr.Orhan Alankuş Prof.Dr.Nejat Tuncay MÜHENDSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ

Upload: adem-erguen

Post on 08-Jan-2017

147 views

Category:

Automotive


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

1

ELEKTRİKLİ VE HİBRİD ARAÇ TEKNOLOJİLERİ KÜMELENME ÇALIŞTAYI

ISTKA TR10/14/YEN/0088 Projesi

II.TOPLANTI RAPORU

27 Mart 2015

Editörler

Prof.Dr.Orhan Alankuş

Prof.Dr.Nejat Tuncay

MÜHENDSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ

Page 2: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

2

Konuşmacılar :

Prof. Dr. Şule Kut

Okan Üniversitesi Rektörü

Klaus Grepmeier Regensburg Bölgesi AB Koordinatörü

Uwe Pfeil

Regensburg e-mobility Koordinatörü

Enrico Pisino

Fiat Araştırma Merkezi ( CRF) Araç Araştırma ve İnovasyon Direktörü

Prof. Dr. Orhan Alankuş

Okan Üniversitesi Araştırma ve Proje Geliştirme Direktörü

Prof. Dr. Nejat Tuncay

Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dekanı, UTAS Başkanı

Page 3: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

3

İçindekiler

Çalıştay Amacı,Programı

Çalıştayın Amaçları

Çalıştay Programı

İş planı

EK-1. 2.Çalıştay Katılımcı Kurumların Listesi

Prof. Dr. Şule Kut’un Konuşması

EK-2. Dünyada Elektrikli ve Hibrid Araç Kümelenmeleri

Sn. Klaus Grepmeier ‘in Sunumu

Sn. Uwe Pfeil’in Sunumu

Sn. Enrico Pisino’nun Sunumu

‘’Yenilikçi ve Sürdürülebilir Elektrikli ve Hibrid Araç Teknolojileri Geliştirme ve Kümelenme

Merkezi” Projesi Ürün Oluşturma Çalışmaları

Sn. Prof. Dr. Orhan Alankuş’un Sunumu

EK-3. Olası Proje Konuları ve Ürünlere Yönelik Grup Çalışmaları

Grup 1: Yenilikçi Araç Tasarımı

Grup 2: Optimum Rota Tespitini de İçeren Yenilikçi, Haberleşen Enerji Yönetim Sistemi

Geliştirilmesi; Elektrikli Araçlar İçin Güvenlik ve Kontrol Sistemleri

Grup 3: Yenilikçi Akü Geliştirilmesi; Batarya Paketleme ve Üretim Sistemleri; Akü Yönetim

Sistemi Geliştirilmesi

Grup 4: Elektrik Makinası, Güç Elektroniği ve Sürüş Sistemleri

Grup 5: Elektrikli Araçlarda Tüm Isıl Sistemin İncelenmesi Optimizasyonu, Entegre, Verimli

Isıtma ve Havalandırma Sistemi Geliştirilmesi

Grup 6: Şarj Sistemi Geliştirilmesi; Elektrikli Araçlarda EMC Optimizasyonu; Enerji Dağıtım

Şebekeleri ile Entegrasyon

Grup 7: Yenilikçi Hizmetler Geliştirilmesi, İş Modeli, Fark Yaratan İhracatı Hedefleyen Fırsatlar

EK-4. 1.Rapor Sonuçları

EK-4. 2.Çalıştay Katılımcı Listesi

Page 4: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

4

Çalıştay Amacı,Programı

Çalıştayın Amaçları

Elektrik ve Hibrid Araç Teknolojilerine yönelik paydaşları bir araya getirmek

Elektrik ve Hibrid Araç Teknolojilerine yönelik dünyada yapılan araştırma çalışmalarını paylaşmak

İlgilileri bu alandaki araştırma faaliyetleri ve teknoloji yol haritaları konusunda bilgilendirmek

Türkiye’nin önceliklerini ortaya çıkarmak

Paydaşların yapmakta olduğu çalışmalar hakkında bilgilendirmeler yapmak

Ortak araştırma projelerine yönelik zemin hazırlamak

Çalıştay Programı

09:00-10:00 Kayıt / Karşılama

10:00-11:00 Açılış Konuşmaları

10:00-10:10 Prof. Dr. Şule Kut / Rektör

10:15-12:15 Dünyada Elektrikli ve Hibrid Araç Kümelenmeleri

Moderatör: Prof. Dr. Nejat Tuncay / Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dekanı, UTAS Başkanı

10:20-10:50 Klaus Grepmeier / Regensburg Bölgesi AB Koordinatörü

10:50-11:20 Uwe Pfeil / Regensburg e-mobility Koordinatörü

11:20-12:00 Enrico Pisino / Fiat Araştırma Merkezi(CRF) Araç Araştırma ve İnovasyon

Direktörü

12:00-12:15 Soru - Cevap

12:15-13:15 Öğle Yemeği

13:15-15:10 “Yenilikçi ve Sürdürülebilir Elektrikli ve Hibrid Araç Teknolojileri Geliştirme ve

Kümelenme Merkezi” Projesi Ürün Oluşturma Çalışmaları

Page 5: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

5

13:15-13:40 “Proje Tanıtımı, Birinci Çalıştay Sonuçları ve Grup Çalışmaları Hakkında

Bilgilendirme” Prof. Dr. Orhan Alankuş / Okan Üniversitesi Araştırma ve

Projeler Direktörü, Proje Yürütücüsü

13:40-15:10 Olası proje konuları ve ürünlere yönelik grup çalışmaları

*Gruplarda 15 kişi sınırı vardır

Grup 1: Yenilikçi Araç Tasarımı

Grup 2: Optimum Rota Tespitini de İçeren Yenilikçi, Haberleşen Enerji Yönetim Sistemi

Geliştirilmesi; Elektrikli Araçlar İçin Güvenlik ve Kontrol Sistemleri

Grup 3: Yenilikçi Akü Geliştirilmesi; Batarya Paketleme ve Üretim Sistemleri; Akü Yönetim

Sistemi Geliştirilmesi

Grup 4: Elektrik Makinası, Güç Elektroniği ve Sürüş Sistemleri

Grup 5: Elektrikli Araçlarda Tüm Isıl Sistemin İncelenmesi Optimizasyonu, Entegre, Verimli

Isıtma ve Havalandırma Sistemi Geliştirilmesi

Grup 6: Şarj Sistemi Geliştirilmesi; Elektrikli Araçlarda EMC Optimizasyonu; Enerji Dağıtım

Şebekeleri ile Entegrasyon

Grup 7: Yenilikçi Hizmetler Geliştirilmesi, İş Modeli, Fark Yaratan İhracatı Hedefleyen Fırsatlar

15:10-15:30 Çay Kahve Arası

15:30-16:30 Grup Sunuşları

Page 6: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

6

EK-1. 2.Çalıştay Katılımcı Kurumların Listesi

1 AKIM METAL SAN. ve TIC.A.Ş. 26 İTÜ

2 ALTINAY Robot Teknolojileri San. ve Tic.A.Ş.

27 KANCA A.Ş.

3 ANADOLU ISUZU Otomotiv San. Tic. A.Ş.

28 KELEBEK AR-GE

4 ARÇELİK A.Ş.

29 KORMAS Elektrikli Motor San.Tic.Ltdi.Şti.

5 ARTEG

30 LUCAS ELEKTRİK SAN. ve TIC.A.Ş.

6 ARUOBA INOVASYON LTD. 31 MARTUR

7 ASELSAN 32 MEKATRO AR-GE LTD.ŞTİ.

8 BAŞARSOFT

33

Mikro Elektronik AR-GE Tasarım ve Tic.Ltd.

9 BAŞKURT MOTOR ve KABLO SAN. A.Ş.

34 MUTLU AKÜ

10 BPLAS 35 NETAŞ

11 CADEM CAD/CAM Destek Merkezi A.Ş.

36 ODTÜ

12 COŞKUNÖZ METAL FORM

37 OTAM Otomotiv Teknolojileri Ar-Ge A.Ş.

13 DASSAULT SYSTEMES 38 OTOMOTİV SANAYİ DERNEĞİ

14 DİMAK-DİREN MAKİNE ARGE 39 ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ

15 EMPA ELEKTRONİK 40 PAVOTEK TASARIM A.Ş.

16 ERMETAL OTOMOTİV ve EŞYA SAN.TİC.A.Ş.

41 PROTEL BİLGİSAYAR

17 ESA KİMYA 42 QT AUTO

18 FARPLAS 43 SABANCI ÜNİVERSİTESİ

19 FORD OTOSAN 44 ŞİŞECAM

20 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 45 TEMSA GLOBAL

21 HEMA ENDÜSTRİ A.Ş. 46 TOFAŞ

22 HEXAGON STUDIO

47

TOKSAN Oto Yedek Parça İmalat Tic.San.A.Ş.

23 INFOTRON 48 TUBİTAK

24 İNCİ AKÜ 49 YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ

25 İSTANBUL KALKINMA AJANSI 50 YİĞİT AKÜ

Page 7: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

7

Prof. Dr. Şule Kut’un Konuşması

Üniversitemizin yürütücülüğünde İSTKA’nın desteğiyle yürüttüğümüz ikinci çalıştayı

gerçekleştiriyoruz. 3702’si 2014 girişli yaklaşık 18 bin öğrencimizle faaliyetlerimize devam ediyoruz. 8

fakültemiz, 2 meslek yüksekokulumuz ve 3 enstitümüzle eğitim veriyoruz. 40'ı aşkın lisansüstü

program yürütüyoruz. Sadece Türkiye’nin ilk sürücüsüz aracını geliştiren üniversite değiliz, sektörlerle

de işbirliği yapıyoruz. Sanayi ile iç içeyiz. Bugün Avrupa’da kümelenmenin içinde bulunan şirketlerde

çalışanlar tüm çalışanların yüzde 30’unu oluşturuyor. Türkiye için de çok yenilikçi bir yaklaşım. İş

modellerinde, yönetimde yenilikçilik artık dünyanın mottosu. Mühendislik-Mimarlık Fakültemizin

girişimleri için teşekkür ediyorum. ARPROGED’in çalışmaları için teşekkür ediyorum. Mütevelli Heyet

Başkanımız Bekir Okan tüm toplantılarımızda ‘neye ihtiyacınız var’ diye soruyor. Bunu bir hedefle

soruyor. Dünyanın en iyi üniversitelerinin arasına girmek istiyoruz. Girişimcilik ve Yenilikçilik

Endeksi’nde her yıl yükselen bir üniversite olmak gurur verici. İSTKA bizim için çok önemli. Bu da en

büyük projelerimizden biri. Tüm paydaşlarımıza sadece bu proje için değil, bundan sonra da başka

alanlarda da çalışmalar yürüteceğimiz paydaşlarımızın temsilcilerine çok teşekkür ediyorum.

EK-2. Dünyada Elektrikli ve Hibrid Araç Kümelenmeleri

Sn. Klaus Grepmeier ‘in Sunumu

Page 8: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

8

Page 9: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

9

Page 10: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

10

Page 11: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

11

Page 12: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

12

Page 13: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

13

Page 14: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

14

Page 15: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

15

Page 16: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

16

Page 17: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

17

Page 18: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

18

Page 19: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

19

Page 20: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

20

Sn. Uwe Pfeil’in Sunumu

Page 21: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

21

Page 22: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

22

Page 23: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

23

Page 24: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

24

Page 25: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

25

Page 26: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

26

Page 27: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

27

Sn. Enrico Pisino’nun Sunumu

Page 28: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

28

Page 29: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

29

Page 30: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

30

Page 31: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

31

Page 32: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

32

Page 33: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

33

Page 34: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

34

Page 35: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

35

Page 36: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

36

Page 37: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

37

Page 38: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

38

Page 39: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

39

Page 40: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

40

Page 41: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

41

Page 42: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

42

Page 43: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

43

‘’Yenilikçi ve Sürdürülebilir Elektrikli ve Hibrid Araç Teknolojileri Geliştirme ve Kümelenme

Merkezi” Projesi Ürün Oluşturma Çalışmaları

Sn. Prof. Dr. Orhan Alankuş’un Sunumu

Page 44: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

44

Page 45: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

45

Page 46: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

46

Page 47: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

47

Page 48: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

48

Page 49: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

49

Page 50: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

50

Page 51: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

51

Page 52: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

52

Page 53: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

53

EK-3. Olası Proje Konuları ve Ürünlere Yönelik Grup Çalışmaları

GRUP 1: Yenilikçi Araç Tasarımı

Muhsin Partanaz(Okan Üniversitesi), Mehmet Yıldız(Sabancı Üniversitesi)

Grup öncelikli olarak 1.Çalıştayı gözden geçirerek çalışmaya başladı. Kompozit malzemeler ile ilgili Sn. Mehmet Yıldız bir sunum yaptı. Araçlarda yakıt ekonomisi, ileri göstergeler, insan kaynaklı hataların giderilmesi için otomasyon sistemleri geliştirilmesi, hafif malzemeler, bazı taşıyıcıların kompozit malzemeler ile değiştirilebilmesi, kompozit malzemelerin geri dönüşümlü olabilmesi, ana konu başlıkları görüşüldü. Çalışmada araçları hafifletmek üzerinde fikirler öne sürüldü. Bu kapsamda kompozit malzemelerin öneminden bahsedildi. Kompozit malzemelerin araç sektöründe kullanılmamasının sebepleri tartışılarak geri dönüşümünün olmaması dolayısıyla, termoplastik tabanlı yapılar önerildi. Araç hafifletmenin sadece kompozit malzemelerle sınırlandırılmaması gerektiği düşünüldü. Ayrıca; araçlarda kompozit ve metal yapıların entegrasyonun sağlanarak ses izolasyonunun sağlanabilirliğine değinildi.

Yenilikçi şehir içi araç özellikleri ile ilgili yeni fikirler çıkmadı.

Hafif araç teknolojilerine yönelik bir ortak araştırma projesi için çalışma yapılacak.

GRUP 2: Optimum Rota Tespitini de İçeren Yenilikçi, Haberleşen Enerji Yönetim Sistemi

Geliştirilmesi; Elektrikli Araçlar İçin Güvenlik ve Kontrol Sistemleri

Moderatörler: Tevfik Akgün(Okan Üniversitesi), Başar Özkan(Okan Üniversitesi) ,

İlker Altay(Okan Üniversitesi)

Toplantı da Tevfik Akgün katılımcılara Grup 2 tarafından hazırlanan bir sunumu sundu. Sunum içerinde Grup 2 konularında yapılan çalışmalar ve ilgili bir H2020 projesi tanıtıldı. Katılımcılardan başkaca sunum yapma talebi gelmedi. Bunun üzerine toplanan anketlerdeki konular kısaca katılımcılara okundu ve bunlardan hangileri üzerinde daha fazla ele alınabilir belirlenmeye çalışıldı. Kısaca 6 projenin üzerinde duruldu. Bunun üzerine 6 proje konusu liste halinde katılımcılara dağıtılarak proje konusunda çalışmayı düşünen katılımcıların adlarının yazılması istendi. Hızlıca yapılan beyin fırtınası sonucu aşağıda listelenen 6 projeden “özel araçlar için rota belirleme”, “Kavşaklarda kaza önleyici” ve “Araç bilgilerinin kayıt edilmesi ve değerlendirme kiti” projeleri hakkında daha fazla görüş ve istek olduğu belirlendi. “Özel araçlar için rota belirleme” projesinde, özel araçlar olarak tanımlanan metrobüs, havaalanı aracı vb. bireysel tüketicilere alınması için sunulmamış kamu ya da özel filo araçlarının güzergahları belirli, nisbeten kısa menzilli ve ITS ürünleri ile donatılabilecek yollarda uyarlanması ele alınmaktadır/önerilmektedir. Kavşaklarda kaza önleyici projesinde ise, araçların mevcut sistemleri ile entegre çalışmasına gerek kalmayacak şekilde bağımsız çalışan ürünlerle özellikle trafik ışıkları olmayan kavşaklarda geçiş üstünlüğü ve olasılı kaza durumlarını bildirerek sürücüye destek olacak bir sistem üzerinde duruldu. Buna göre kavşaklarda kameralardan görsel veri işleme yapabilen

Page 54: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

54

bir sistem araç içine takılan bir aygıtla telsiz üzerinde haberleşerek hem araçlara kendisi hem de araçlar arası bilgi aktararak sürücüye uyarı bilgisi vermesi konuşuldu. Buna benzer sistemlerin var olduğu belirtildi. Aşağıdaki bölümlerde öncelikle anketlerden toparlanan proje önerileri listelenmiş sonra da üzerinde durulan 6 projenin adı ve katılmak isteyen kişi/kuruluş bilgisi verilmiştir. Yapılması Öngörülen Proje önerileri

Rota optimizayonu, pil kontrol sistemi geliştirilmesi, haberleşme uygulamaları, sensör

uygulamalarında elektronik ara yüzler, analog/sayısal elektronik veri çevirici çözümleri, araç ecu ve

sensör bilgilerinin anlık olarak bluetooth ble üzerinden sürücünün telefonuna iletilmesi ve aracın

rota,hız, enerji bilgilerinin ve en yakın istasyon bilgilerinin mobil olarak ve web’den sağlanması,

Konumsal bilgi teknoloji projeleri (www.basartrafik.com)

Projelerde Destek Verebilecek Kurumlar

1) Kamu İhalesi

Isuzu, Aselsan, Emir Kutluay

2) Özel araçlar için rota tespiti

Emir Kutluay , Başarsoft , Carnegie Mellon University

3) Hazır harita bilgilerini değerlendirecek uygulama

Başarsoft , Carnegie Mellon University

4) Kavşaklarda kaza önleyici

Emir Kutluay, Aselsan, Toksan otomotiv

5) Elektrikli araç kiti

Carnie Mellon University

6) Araç bilgilerinin kayıt edilmesi ve değerlendirme kiti (OBD - CanBUS)

Aselsan, Başarsoft , Carnegie Mellon University

Olası projeler olgunlaştırılarak üyeler ile paylaşım sağlanacaktır.

Page 55: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

55

GRUP 3: Yenilikçi Akü Geliştirilmesi; Batarya Paketleme ve Üretim Sistemleri; Akü Yönetim

Sistemi Geliştirilmesi

&

GRUP 6: Şarj Sistemi Geliştirilmesi; Elektrikli Araçlarda EMC Optimizasyonu; Enerji Dağıtım

Şebekeleri ile Entegrasyon

Moderatörler: Nejat Tuncay(Okan Üniversitesi), Aslı Ergün(Okan Üniversitesi),

Serkan Ünal(Sabancı Üniversitesi), Fevzi Çakmak Cebeci(Sabancı Üniversitesi)

Page 56: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

56

Page 57: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

57

Page 58: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

58

Page 59: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

59

Page 60: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

60

Page 61: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

61

Page 62: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

62

Page 63: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

63

Page 64: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

64

Page 65: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

65

Page 66: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

66

Başlangıçta bu çalıştayın ana hedefleri elden geçirildi ve daha sonra ortak bir proje etrafında toplanma beklentisiyle Horizon 2020 çağrılarıyla ilgili bilgi verildi.

Grup 6’nın konusu olan elektrik güç sistemi ile elektrikli araçların etkileşimi ve elektrikli araç şarj sistemleri ile bunların türleri, işletme özellikleri ve şebeke etkileşimleri konusunda Grup 6 moderatörü İTÜ’den Yrd. Doç. Dr. Murat Yılmaz’ın sunumu izlendi. Çeşitli soru-cevaplarla konu tartışıldı, özellikle tek yönlü şarj ile çift yönlü şarj konusu ve araç üstü şarj ile araç dışı şarj konuları avantajları ve dezavantajlarıyla ele alındı.

Sanayi temsilcilerinden birisi olarak Mutlu Akü’den Dr. Muhsin Mazman tarafından şirketin genel üretim ve Araştırma ve Geliştirme çalışmaları hakkında bilgi sunuldu.

Geleceğin pil teknolojileri ile ilgili olarak ODTÜ’den Yrd. Doç. Dr. Damla Eroğlu tarafından Li-oksit ve Li-sülfür konularında ABD Argonne National Laboratory’de yapmış olduğu çalışmalar sunuldu.

Altınay şirketinden Elektrikli Araç Teknolojileri Mühendislik Müdürü Selman Tosunoğlu, Altınay şirketinin genel olarak elektrikli araç tasarım metodolojisini ve özel olarak da Batarya Tasarım metodolojisini sundu. Batarya soğutma sistemiyle ilgili olarak almış oldukları patentin ilginç özellikleri incelenmiştir.

Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (SUNUM)’nden Grup 3 moderatörü Dr. Serkan Ünal, SUNUM’da gerçekleştirilen çalışmalar ve alınan destekler ve projelerle ilgili ayrıntılı bilgi verdi. Çalışmaları ürün öncesi prototip aşamasında olduğu görüldü.

SONUÇLAR:

• İlkesel olarak malzeme grupları (ODTÜ, SU) ile pil paketleme gruplarının (Altınay vd.) ve Okan Üniversitesinin katılımıyla iyi bir batarya sisteminin Türkiye’ye özgü olarak geliştirilmesi için ortak bir çalışmanın yapılması benimsendi.

• Amerika ve Avrupa’da yapılan çalışmalara yetişebilecek şekilde Türkiye’nin de kendi çalışmalarını hızlandırması gerektiği görüldü

Page 67: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

67

GRUP 4: Elektrik Makinası, Güç Elektroniği ve Sürüş Sistemleri

Moderatörler : Barış Öztürk(Okan Üniversitesi), Burak Kelleci(Okan Üniversitesi)

Page 68: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

68

Page 69: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

69

Page 70: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

70

Page 71: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

71

Page 72: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

72

Page 73: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

73

Page 74: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

74

Page 75: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

75

ABD'nin (DOE) 2022, Almanya'nın Horizon 2020 ile ilgili ve Horizon 2020 bazlı 2014-2015 ile

2016-2017 taslak aşamasındaki program çalışmaları incelenerek önümüzdeki 10 yıl içerisinde

Dünya'daki elektrikli araçlardaki elektrik makinası, güç elektroniği ve kontrol sistemlerinin ne

yönde gelişeceği ve buna paralel olarak Türkiye'de kısa, orta ve uzun vade de hangi projelere

önem vermemiz gerektiği konuları tartışıldı. Sonuçta kısa vade de bu raporlar ve trendler ile

ülkemizin hali hazırdaki ihtiyacı da göz önünde tutularak ve bu konuda da dışa bağımlılığın

fazla olması nedeni ile ve sadece prototipten öteye henüz geçememizin de etkisiyle 100-200

kW güç aralığında ekonomik bir inverter tasarımı ve seri üretiminin gerçekleştirilmesi projesi

öncelikli olarak odaklanmamız gerektiği görüşüldü.

Orta vade de ise araçtaki tüm güç elektroniği devrelerinin daha güvenli tasarımı ve

üretiminin sağlanması yönündeki projeler ile yine makina tarafındaki güvenliği sağlamada

önemli bir analiz olan online olarak gerçek zamanlı elektrik makinası hata bulma

fonksiyonlarının kontrol sistemine eklenmesi, otomotiv güvenliği ile uyum sağlayan pozisyon

sensörsüz motor kontrol sistemlerinin hem donanımsal hem de yazılımsal olarak sağlanması

ve ISO26262 otomotiv standartlarına uyumlu yazılım sistemi geliştirilmesi projelerine ağırlık

verilmesi düşünüldü.

Son olarak da uzun vadeli projeler olarak da ABD'nin 2022 ve Horizon 2016-2017 taslak

programda da çokça bahsedilen elektrikli araç güç aktarım mekanizmasında daha ekonomik

ve kompakt olabilecek güç elektroniği içine gömülü elektrik makinası geliştirilmesi en önemli

odaklanılması gereken projelerin başında gelmesi gerektiği tartışıldı. Ayrıca ekonomiklik ön

planda olacağı düşünüldüğünde hem mekanik anlamda hem de maliyet açısından sorun

Page 76: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

76

yaratan pahalı pozisyon sensörünün kaldırılarak sıfır ve çok düşük hız ile çok geniş hız

yelpazesinde çalışabilecek pozisyon sensörsüz motor kontrol algoritması ve donanımının

geliştirilmesinin hedeflenmesi gerektiği düşünüldü. Özellikle Horizon 2020 yolunda 2016-

2017 taslak raporunda çokça bahsi geçen ağır vasıtaların elektrifiye edilmesi yolunda yüksek

güçleri destekleyecek çok fazlı elektrik makinası tasarımı ve kontrolünün de uzun vade de

önemli olduğu konuşuldu. Son olarak özellikle ABD'nin Tennessee eyaletinde bulunan Oak

Ridge National Laboratuvarında testleri devam edem WBG (Wide-Band-Gab) tabanlı SiC ve

benzeri yeni anahtar teknolojilerini içeren elektrikli araçtaki güç elektroniği sistemlerinin

tasarlanıp üretilmesi tabanlı projelerin uzun vadeli olarak düşünülmesi gerektiği üzerinde

duruldu.

GRUP 5: Elektrikli Araçlarda Tüm Isıl Sistemin İncelenmesi Optimizasyonu, Entegre, Verimli

Isıtma ve Havalandırma Sistemi Geliştirilmesi

Moderatörler : Pınar Mengüç(Özyeğin Üniversitesi), Süleyman Bıyıklı(Okan Üniversitesi)

Moderatörler eşliğinde Thermal Energy Management konusunda ne yapılması gerektiği

düşünüldü. Bu konuda iki başlık ön plana çıktı. Biri, heat pump kullanımı diğeri ise

iklimlendirme. Eğer, Heat Pump elektrikli araçlarda kullanılırsa inovatif ve reliable olması

gerektiği , İklimlendirme olursa prosesleri altında izolasyon, yalıtım, motor fanları, camlar ve

energy harvesting kavramları tartışıldı. Elektrikli araçlarda Heat Pump ın ağırlığı, içindeki

akışkan, pompa entegrasyonunun araştırma konusu olduğu ve bunların TESLA bilgileriyle

beraber kullanılması gerektiğine değinilmiştir. Ayrıca, kümelenme çalışmalarının

mühendisleri, şirketleri, akademisyenleri bir araya getiren inovatif bir çalışma olduğu ön

plana çıkmıştır.

Olası ortak ve rekabet öncesi projeler hakkında çalışmalar sürdürülecektir.

Page 77: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

77

GRUP 7: Yenilikçi Hizmetler Geliştirilmesi, İş Modeli, Fark Yaratan İhracatı Hedefleyen

Fırsatlar

Moderatörler: Bülent Erbaş(Okan Üniversitesi)

Page 78: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

78

Page 79: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

79

Page 80: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

80

Page 81: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

81

EK-4. 1.Rapor Sonuçları

Çalıştay 50 ye yakın kuruluşu ve Elketrikli ve Hibrid Araçlar konusunda uzman ulusal

ve uluslararası uzmanları bir araya getirmiştir.

Regensburg elektrikli araçlar kümesi ortak çalışma yapma olasılığı ortaya çıkmıştır.

Grup çalışmalarında olası rekabet öncesi, ortak ve demonstrasyon projeleri üzerinde

fikir geliştirme çalışmaları yürütülmüştür.

Moderatörler ile çalışmalar sürdürülecek, somut projeler çıkartılarak, e-hike üyelerine

iletilecektir.

EK-4. 2.Çalıştay Katılımcı Listesi

Ad-Soyad Kurum E-Mail

Ayhan KORGAVUŞ ÜNVER GROUP [email protected]

Abdullah Efe Başarsoft [email protected]

Ahu Ünalan Açıkgöz NETAŞ [email protected]

Ali Göktan Otam Otomotiv

Teknolojileri Ar-Ge A.Ş. [email protected]

Ali Şengür TOFAŞ [email protected]

Ali Üçtepe Mutlu Akü [email protected]

Alican Yılmaz Hexagon Studio [email protected]

Alişan Sarımaden

MEDEL ELEKTRONİK ELEKTRİK MAKİNA

DEMİRYOLU ARAÇLARI ÜRETİMİ VE PAZ. SAN VE

TİC.LTD.ŞTİ [email protected]

Alper Göynüşen Pavotek Tasarım A.Ş. [email protected]

Alper Şener Pavotek Tasarım A.Ş. [email protected]

Alper UYSAL ÜNVER GROUP

[email protected]

Page 82: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

82

ARiF ÖZER ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]

Arzu Datlı Özpınar

Mikroelektronik Araştırma Geliştirme

Tasarım ve Ticaret Ltd. [email protected]

Ataman Yıldırım Naryaz Bilgisayar Yazılım [email protected]

Aybars Yılmaz Martur [email protected]

Aynur Aşkı Kelebek Arge [email protected]

BARIS AKYUZ ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]

Belkıs Süsler Hexagon Studio [email protected]

Beril Sani Başarsoft [email protected]

Burak Binboğa Ford Otosan [email protected]

Burak Onur Temsa Global [email protected]

Burak Özdemir Toksan Oto Yedek Parça

İmalat Tic.San. A.Ş. [email protected]

Bülent Çatay Sabancı Üniversitesi [email protected]

Can Gökçe TOFAŞ [email protected]

Canan Ergün Tavukcu Otomotiv Sanayi Derneği [email protected]

Caner Büyükturkel Hexagon Studio [email protected]

Celalettin Baştürk Şişecam [email protected]

CEM OZMEN ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]

Cemil Erhuy Ermetal Otomotiv ve Eşya

San. Tic. A.Ş. [email protected]

Cenap Ertürk Arçelik A.Ş. [email protected]

Cevat Altunkaya Alberen Elektronik [email protected]

Çağlar Başlamışlı [email protected]

Damla Eroğlu ODTÜ [email protected]

Dinç Aşık Empa Elektronik [email protected]

Efe Özdemiroğlu ESA Kimya [email protected]

Emin İlkmen

Altinay Robot Teknolojileri San. ve Tic.

A.S. [email protected]

Emir Kutluay Hacettepe Üniversitesi [email protected]

Emre Akıllı TOFAŞ [email protected]

Emre Barış Tekin Farplas [email protected]

Enes Büyüktopbaş Arteg [email protected]

Page 83: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

83

Enrico Gobetto TOFAŞ [email protected]

Erdem Cigal Martur [email protected]

Erdoğan Kesici Hema Endüstri A.Ş. [email protected]

Erhan Küçüksüleymanoğlu TOFAŞ [email protected]

Erman Çevikkalp Ford Otosan [email protected]

Erol Diren Dimak-Diren Makine Arge [email protected]

Ersin Öztürk NETAŞ [email protected]

Esma Baghaki İstanbul Üniversitesi [email protected]

Ezgi Eryılmaz Hexagon Studio [email protected]

Fatih Aksu Protel Bilgisayar [email protected]

Fatih Ateş Ermetal Otomotiv ve Eşya

San. Tic. A.Ş. [email protected]

Fevzi Çakmak Cebeci Sabancı Üniversitesi [email protected]

Furkan Coşkun İstanbul Kalkınma Ajansı [email protected]

Furkan Gökmen TOFAŞ [email protected]

Galip Siran Özdemiroğlu ESA Kimya [email protected]

Gizem Maviengin Hexagon Studio [email protected]

Gönenç ULUÇAY Dassault Systemes [email protected]

Görkem Bodur Hexagon Studio [email protected]

Gürcan Ozan QT Auto [email protected]

Gürkan Ayyıldız Coşkunöz Metal Form [email protected]

Hakan Kendimiz Hema Endüstri A.Ş. [email protected]

Hakan Kesgin Ford Otosan [email protected]

Halil Hamut Tübitak [email protected]

Halit Vahapoğlu

MEDEL ELEKTRONİK ELEKTRİK MAKİNA

DEMİRYOLU ARAÇLARI ÜRETİMİ VE PAZ. SAN VE

TİC.LTD.ŞTİ [email protected]

Hasan Ayartürk TOFAŞ [email protected]

HAYRI EREN ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]

Hüseyin Güler [email protected]

İbrahim Durmuş Hema Endüstri A.Ş. [email protected]

İlhan Civitlioğlu Lucas Elektrik San. Ve Tic.

A.Ş. [email protected]

İskender Aruoba Aruoba Inovasyon Ltd. [email protected]

Kaan Altay Kormas Elektrikli Motor

San.Tic.Ltdi.Şti. [email protected]

Kemal Oytun Yenis Protel Bilgisayar [email protected]

Kenan Hazar Lucas Elektrik San. Ve Tic.

A.Ş. [email protected]

Kerem Erenay Pavotek Tasarım A.Ş. [email protected]

Page 84: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

84

Kerim Can Bayar

Altinay Robot Teknolojileri San. ve Tic.

A.S. [email protected]

Latif Tezduyar Arçelik A.Ş. [email protected]

Mehmet Ali Fıçıcı Arteg [email protected]

Mehmet Yıldız Sabancı Üniversitesi [email protected]

Mehtap Gencer

Mikroelektronik Araştırma Geliştirme

Tasarım ve Ticaret Ltd. [email protected]

Mert Doğanlı Createchnic [email protected]

MERTOL ALTINAY ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]>

Metehan Kaydul Başarsoft [email protected]

Metin Ergeneman OTAM [email protected]

Muhammed Özen Kelebek Arge [email protected]

Muhsin Mazman Mutlu Akü [email protected]

Muhsin Partanaz Arteg [email protected]

Murat Özkan Hexagon Studio [email protected]

Murat Yılmaz İTÜ [email protected]

Mustafa Gökler ODTÜ-BİLTİR [email protected]

Mustafa Şimşek TOFAŞ [email protected]

Niyazi Sarımaden

MEDEL ELEKTRONİK ELEKTRİK MAKİNA

DEMİRYOLU ARAÇLARI ÜRETİMİ VE PAZ. SAN VE

TİC.LTD.ŞTİ [email protected]

Oğuz Alabay Infotron [email protected]

Oğuzhan Ocak Akım Metal San.ve Tic.A.Ş [email protected]

Onur Serin Hexagon Studio [email protected]

Orhan KORGAVUŞ ÜNVER GROUP [email protected]

Orkun Karabaşoğlu Carnegie Mellon Uni. [email protected]

Özgür Üstün Mekatro Ar-Ge Ltd. Şti. [email protected]

Pınar Mengüç Özyeğin Üniversitesi [email protected]

Pınar Türkyılmaz Yiğit Akü [email protected]

Polat Girgenç İTÜ [email protected]

SADIK GELIRLI ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]>

Saffet Çakmak Cadem CAD/CAM Destek

Merkezi A.Ş. [email protected]

Sedat Güney Kormas Elektrikli Motor

San.Tic.Ltdi.Şti. [email protected]

Selçuk Coşkun Başkurt Motor ve Kablo

Sanayii A.Ş. [email protected]

Selim Ayyıldız Bplas [email protected]

Page 85: Elektrikli ve hibrid_arac_teknolojileri_kumelenme_calistayi_ii.toplanti_raporu

85

Selman Tosunoğlu

Altinay Robot Teknolojileri San. ve Tic.

A.S. [email protected]

Sema Somkan Fırat Yiğit Akü [email protected]

Serkan Ünal Sabancı Üniversitesi [email protected]

SONAY SABUNCU ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]>

Şafak Ekmen İTÜ [email protected]

Şenol Çalışkan Bplas [email protected]

Taner Makas Kanca A.Ş. [email protected]

Tanju HATİPOĞLU Dassault Systemes [email protected]

Tolga Doğancıoğlu Hexagon Studio [email protected]

Tolga Öztutan Mutlu Akü [email protected]

TUGRUL OZGULER ANADOLU ISUZU

OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş [email protected]>

Ufuk Aydıner Okan Üniversitesi [email protected]

Ulaş Deniz Özdemir Infotron [email protected]

Umut Doğan Hexagon Studio [email protected]

Umut Sağıroğlu Pavotek Tasarım A.Ş. [email protected]

Utku Karakaya TOFAŞ [email protected]

Vedat Ünal Aselsan [email protected]

Vefa Karakaslı İTÜ [email protected]

Volkan Akbıyık Empa Elektronik [email protected]

Volkan Bayraktar Otam A.Ş. [email protected]

Volkan Karahan Yiğit Akü [email protected]

Volkan Sağırlıbaş Dimak-Diren Makine Arge [email protected]

Ziya Can Aksakal İnci Akü [email protected]