elektrikli araçlar - bİlfen yayincilik · kombi elektrikli ısıtıcı klima gün içinde...

Elektrikli Araçlar

• Elektrikli Araç - Gereçler• Elektrik Kaynakları• Elektriğin Güvenli Kullanımı

13. Sınıf Fen Bilimleri


Elektrikli Araç-Gereçler

Etkinlik

Etkinlik

Berke, evinin mutfak ve salonunda kullanılan elektrikli araçları sırala-mak istiyor.

Aşağıdaki resimleri inceleyip gördüğümüz elektrikli araçları yazalım.

Defne odasında oturduğu sırada annesi Defne’ye gün boyu evlerinde elektriğin kesik olacağını söylemiştir. Defne ve annesi ne gibi sorunlar yaşar? Açıklayalım.

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.........................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

.................................................................................

Mikser, su ısıtıcı, davlumbaz, buzdolabı, fırın, ampul

Televizyon, uydu alıcısı, ampul

Defne bilgisayarını kullanamaz. Müzik dinleyemez.Akşam olunca karanlıkta ödevle-rini yaparken zorlanır.Anne mutfakta fırını çalıştıramaz.Televizyon izleyemez.

Etkinlik

4 Bilfen Yayıncılık

Elektrikli Araç-Gereçler

Aşağıda bazı yerlerin görselleri verilmiştir. Bu yerlerde elektrik olma-dığında yaşanabilecek olumsuzluklara birer örnek vererek açıklayalım.

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

...............................................

Sınıf

Ofis

Mutfak

Pastane

Ameliyathane

Stadyum

Bilgisayar ve pro-jeksiyon çalışmaz.

Bilgisayarlar çalış-maz.

Fırın çalışmaz. Buz-dolabındaki yemek-ler bozulabilir.

Soğutucular çalış-madığından yiyecek-ler bozulabilir.

Ameliyat yapılamaz.

Akşam saatlerinde maç yapılamaz.

Etkinlik


Elektrik Kaynakları

a) Aşağıdaki tabloda verilen araçlardan elektrik enerjisi ihtiyacını pil-den karşılayanları sarıya, aküden karşılayanları yeşile boyayalım.

b) Aşağıdaki tabloda verilen araçlarda elektrik enerjisi ihtiyacını şehir elektriğinden karşılayanları maviye, bataryadan karşılayanları sarıya boyayalım.

Oyuncak tren Gemi Kol saati Motosiklet

Uçak Araba Tren Kumanda

Otobüs Denizaltı Hesap makinesi Radyo

El feneri Oyuncak araba Duvar saati Fotoğraf makinesi

Masa saati Baskül Oyuncak uçak Araba radyosu

Tost makinesi Elektrikli ısıtıcı Ampul Tablet bilgisayar

Cep telefonu Klima Telsiz telefon Televizyon

Bulaşık makinesi Buzdolabı Fırın Kahve makinesi

Saç kurutma makinesi Masa lambası Dizüstü bilgisayar Kombi

Traş makinesi Çamaşır makinesi Elektrikli süpürge Mikser

Oyuncak tren Gemi Kol saati Motosiklet

Uçak Araba Tren Kumanda

Otobüs Denizaltı Hesap makinesi Radyo

El feneri Oyuncak araba Duvar saati Fotoğraf makinesi

Masa saati Baskül Oyuncak uçak Araba radyosu

Tost makinesi Elektrikli ısıtıcı Ampul Tablet bilgisayar

Cep telefonu Klima Telsiz telefon Televizyon

Bulaşık makinesi Buzdolabı Fırın Kahve makinesi

Saç kurutma makinesi Masa lambası Dizüstü bilgisayar Kombi

Traş makinesi Çamaşır makinesi Elektrikli süpürge Mikser

Etkinlik


Elektrik Kaynakları

Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Doğru ise ★, yanlış ise ▲ sembolünü takip edelim. Sonuçta ulaştığımız elektrikli aracı ve bu aracın hangi elekt-rik kaynağıyla çalıştığını yazalım.

Elek

trik,

üre

timi k

olay

ola

n bir

ener

jidir.

Saç

kuru

tma

mak

inesi

şehir

ce

reya

nı ile

ça

lışır.

Ampu

l, mum

ve

el f

ener

i ayd

ın-la

tma

amac

ıyla

kulla

nılan

ele

kt-

rikli

araç

lard

ır.

Bisik

letin

far

ların

ın el

ektri

k ka

ynağ

ı ak

üdür

.

Buzd

olab

ı ve

klim

a so

ğutm

a am

acıyl

a ku

lla-

nılan

ele

ktrik

li ar

açtır

.

Bazı

foto

ğraf

mak

inele

ri ba

-ta

rya

ile ç

alışır.

Saat

, el f

ener

i el

ektrikl

i ara

ç-la

rdan

değ

ildir.

Kuman

daH

esap

Mak

inesi

Tabl

etbilg

isaya

rÜt

üC

ep

tele

fonu

Ara

baTe

leviz

yon

Saat

Elektrikli Araç: ..................................................................

Elektrik Kaynağı : ............................................................

Etkinlik


Pilin Kullanımı

Görselden yararlanarak pil atıklarının çevreye verdiği zararı anlatan bir hikâye yazalım.

...........................................................................

.................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

Etkinlik


Elektriğin Güvenli Kullanımı

Aşağıda anlatılan hikâyeyi okuyalım. Ece’nin elektriği kullanırken yap-tığı doğru ve yanlış davranışları uygun alanlara yazalım.

Güzel bir cumartesi günü Ece sabah 08.00’de uyandı. Kalkar kalkmaz ban-yoya gitti, duşunu aldı. Saçlarını tarayıp saç kurutma makinesini çalıştırdı ama yerler biraz ıslaktı. Saçlarını kuruttuk-tan sonra mutfağa girdi. Henüz anne ve babası uyanmamıştı. Onlara sürpriz yapmak için kahvaltı hazırlamaya baş-ladı. Önce çay makinesine çayı koydu,

fişini dikkatlice prize takıp çalıştırdı. Sonra ekmek kızartma makinesine ekmekleri koydu. Daha sonra masayı hazırlamaya başladı. Masayı hazır-larken ekmekleri makinede unuttuğunu fark etti. Makineden dumanlar çıktığını gördü. Eline bir çatal alıp ekmekleri içinden çıkarmaya çalıştı ama yapamadı. Bu sırada annesi mutfağa girdi. Ece’ye teşekkür etti ve çok mutlu olduğunu söyledi. Annesi ekmekleri, makinenin fişini prizden çektik-ten sonra çıkardı. Ailece kahvaltı yaptıktan sonra Ece, oyun oynamak için odasına çıktı. Bilgisayarı açtı ama bilgisayar çalışmadı. Neden çalışmadı-ğını anlamak için kablolarını kontrol etti. Bu sırada kablonun takılı olduğu prizin, kırık olduğunu fark etti. Hemen babasına haber verdi. Babası da eve bir tamirci çağırarak prizin yapılmasını sağladı. Ece biraz beklese de oyununu oynadı. Sonra odasına çıkıp ödevini yapmaya başladı.

Olumlu Davranışlar Olumsuz Davranışlar

...............................................................................

...............................................................................

...............................................................................

...............................................................................

...............................................................................

...............................................................................

...............................................................................

...............................................................................

Fişi prize dikkatlice takması kırık prizi babasına haber vermesi

Yerler ıslakken saçlarını kurutuyor. Fişe takılı elektrikli aletin içine ça-tal sokması

Etkinlik


Elektrikli Araçlar Kavrama Soruları

Kelime Sandığım

Kelime sandığında yer alan kelimeleri kullanarak boşlukları tamamlayalım.

●● Çok sayıda özel pilin bir araya gelmesiyle oluşan elektrik kaynağına ............................. denir.

●● İçinde bulunan maddeleri kullanarak elekt-rik üreten araca .................... denir.

●● Evimizde, okulda, hastanede kullanılan elektrik kaynağı ....................................... dir.

●● Elektrik enerjisinin insan vücudundan geç-mesine ..................................... denir.

●● Birkaç pilin bir araya gelmesiyle ........................... oluşur.

●● Klima, kombi, elektrikli soba .....................................................................kullanılan araç gereçlerdir.

●● Ampul, avize, floresan, masa lambası ....................................................................................kullanılan araç gereçlerdir.

●● Saat, kumanda ve bazı oyuncaklar ......................... ile çalışır.

●● Elektrikli süpürge, fırın, televizyon ..................................................... ile çalışır.

●● Cep telefonu ve tablet bilgisayarın elekt-rik kaynağı ...........................dır.

●● Uçak, tren, araba gibi ulaşım araçlarının elektrik ihtiyacı ...........................lerden sağlanır.

akü x 2

pil x 2

aydınlatma amaçlı

batarya x 2

ısınma amaçlı

şehirelektriği x 2

elektrikçarpması

akü

pil

şehir elektriği

elektrik çarpması

batarya

ısınma

şehir

amaçlı

elektriği

batarya

akü

pil

aydınlatma amaçlı


Kavram Haritası


Aşağıda verilen kavram haritasını görsellere dikkat ederek uygun söz-cüklerle tamamlayalım.

ELEK

TRİK

kulla

nılmal

ıdır.

yol a

çabilir

.

üret

en k

ayna

klar

.

kullanılır.

kullanılır.

kullanılır.

kullanılır.

• .....

........

........

..• .

........

........

......

• .....

........

........

..• .

........

........

......

• .....

........

........

..• .

........

........

......

• .....

........

........

..• .

........

........

......

• .....

........

........

..• .

........

........

......

atıkl

arı

zara

r ver

ir.

tasarruflu - şehir elektriği - elektrik çarpması - elektrik yangını - akü - pil - batarya - insan sağlığı - çevre - ütü - televizyon - araba - uçak - dizüstü bilgisayar - saat - cep telefonu - hesap makinesi

Elek

trik

yang

ını

Elek

trik

çarp

mas

ı

Şehir

ele

ktriğ

i

Ütü

Saat

Fırın

hesa

p mak

inesi

İnsa

n sa

ğlığı

Çev

re

Ara

badi

züstü

bilg

isaya

r

Uçak

cep

tele

fonu

PilA

küBa

tary

a

Tasa

rruf

u



1. Evimizde bulunan elektrikli araç gereçlere, kutudaki başlıklara uygun şekilde üçer örnek yazalım.

Isınma Amaçlı Kulla-nılan Araç Gereçler

Aydınlatma Amaç-lı Kullanılan Araç

Gereçler

Hareket Amaç-lı Kullanılan Araç

Gereçler

2. Elektrik kesintisi yaşandığında yaşanabilecek zorluklar nelerdir? Açıklayalım...............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

3. Pil atıkları ayrı toplanmadığında ne gibi sorunlar yaşanır?..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

4. Elektriğin güvenli kullanımı için yapılması gereken davranışlar neler-dir? Yazalım.

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Soru - Cevap

KombiElektrikli ısıtıcıKlima

Gün içinde yaşanan elektrik kesintisinde elektrikle çalışan aletleri kullanamayız. Akşam saatlerinde bu sorunla birlikte karanlıkta kalırız.

Pil atıkların içindeki zararlı maddeler insan sağlığına zarar verir. Toprağı ve toprakta yaşayan canlıları zehirler.

Elektriği güvenli kullanmak için ıslak zeminlerde elektrikli aletler kul-lanılmamalı, bozuk ve kırık prizlere fiş takılmamalıdır.

AmpulFlorasanMasa Lambası

Çamaşır makinasıBulaşık makinasıElektrikli süpürge



5. Elektriği kullanırken tasarruflu olmamızın nedenleri nelerdir?

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

6. Aşağıda verilen elektrik kaynaklarıyla çalışan araç gereçlere üçer örnek verelim.

Şehir elektriği Akü Pil Batarya

7. Pil atıklarının nasıl toplanması gerektiğini açıklayalım.

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

8. Bir gün içinde kullandığımız elektrikli araç gereçleri yazalım.

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Elektrik üretimi zor ve maliyeti yüksek bir enerjidir. Bu nedenle ta-

sarruflu kullanılmalıdır.

Atık piller kırmızı pil toplama kumbaralarında toplanmalıdır.

Ampul, bilgisayar, saat, telefon, pilli oyuncak.

Fırın

Çamaşır maki-

nesi

Araba

Tren

Kumanda

Saat

Cep telefonu

Dizüstü bilgi-

sayar


Elektrikli Araçlar Karma Test

1. • Batarya ile çalışır

• Haberleşme ve iletişim kur-mayı sağlar.

Yukarıda özellikleri sıralanan elektrikli araç aşağıdakilerden hangisidir?

A)

C)

B)

2. Aşağıdaki seçeneklerin hangisi, pil atıklarının çevreye ve insan sağlığına verdiği zararı önle-mez?

A) Piller, ayrı bir poşetle evdeki çöp kutusuna atılmalıdır.

B) Tükenen piller, atık pil kutu-larında toplanmalıdır.

C) Şarj edilebilen piller tercih edilmelidir.

1. Diğer iki seçenekteki araçların elektrik kaynaklarını yazalım.

2. Pil atıkların çevreye verdiği zararı önlemek için seçenekte-kilerden farklı neler yapılabilir?

B) Şehir cereyanı

C) Pil

Piller çevreye gelişigüzel atıl-

mamalıdır.


Karma TestElektrikli Araçlar

3. Yanlış cevapların doğrularını yazalım.

4. Doğru seçenekteki elektrikli aracın elektrik kaynağı nedir?

3. Elektriğin tasarruf-lu kullanılmasının nedenleri nelerdir?

Öğretmenin sorduğu soruya hangi öğrenci doğru cevap ver-miştir?

A) Elektrik üretilen do-ğal kaynaklar sınır-sızdır.

B)Elektrik üretimi sı-rasında oluşan atık maddeler çevreye zarar verir.

C) Elektrik enerjisi üre-timinin maliyeti çok düşüktür.

4. Evde elektrikler kesildiğinde, aşağıdaki elektrikli araçlardan hangisini kullanmaya devam ederiz?

A)

C)

B)

A) Elektrik üreten dağak kay-

naklar sınırlıdır.

B) Elektrik enerjisi üretiminin

maliyeti yüksektir.

Pil



5. Verilen elektrik kaynaklarıyla çalışan birer elektrikli araç da biz yazalım.

6. Evimizdeki elektrikle ve elekt-riksiz çalışan araçlara ikişer örnek verelim.

5. Aşağıdaki elektrikli araçlar elektrik kaynaklarıyla eşleştiri-lecektir.

Batarya

Akü

Şehir elektriği

Pil

Doğru eşleştirme yapıldığında görünüm aşağıdakilerden han-gisi gibi olur?

A) B) C)

6. Aşağıda verilen araçlardan hangisinin çalışması için elekt-riğe ihtiyacı yoktur?

A)

C)

B)

Batarya ➙ Cep telefonu

Akü ➙ Araba

Şehir elektriği ➙ Televizyon

Pil ➙ Saat

Saat - Ütü ➙ elektrikle

çırpıcı - musluk ➙ elektriksiz



7. Yanlış ifadelerin doğrularını yazalım.

8. Yanlış davranışın doğrusunu yazalım.

7. Aşağıda elektrik ile ilgili bazı ifadeler verilmiştir.

Elektrik olmadığında günlük hayatımızda birçok zorluk

yaşarız.

Evimizde elekt-rik kesik olsa da televizyon seyredebiliriz

Akşam saat-lerinde elektrik

olmadığında spor salonunda maç

yapılamaz.

D

D DY Y

Y

★ ■● ▲

Verilen ifadeler doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak değerlendirilip ilgili ok yönünde ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşılır?

A) ★ B) ● C)■

8. Elektrik çarpan birine müda-hale ederken aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır?

A) Sigortalar kapatılmalıdır.

B) Hemen tutulup çekilmeli, elektrik kaynağından uzak-laştırılmalıdır.

C) En kısa sürede hastaneye götürülmelidir.

Playstation elektriksiz oynan-maz.

B) Tahta gibi bir varlık ile kişiye

dokunarak elektrik kayna-

ğından uzaklaştırılmalıdır.

elektrikli araçlar - bİlfen yayincilik · kombi elektrikli ısıtıcı klima gün içinde...

Documents