Elektr zaryadi. Elektr zaryadi. O’tkazgichlarda elektr O’tkazgichlarda elektr

zaryadlarining zaryadlarining taqsimlanishitaqsimlanishi

(8- sinf . 4-mavzu)(8- sinf . 4-mavzu)

Darsning maqsadi:Darsning maqsadi:

Atom tuzilishi bilan jismlarning Atom tuzilishi bilan jismlarning elektrlanish sabablsrini tushuntirish.elektrlanish sabablsrini tushuntirish.

Elektrondan uning zaryadini ajratib olish Elektrondan uning zaryadini ajratib olish imkoni, zaryadlarni o’tkazgichning sirtida imkoni, zaryadlarni o’tkazgichning sirtida to’planishi sabablarini namoyishlar orqali to’planishi sabablarini namoyishlar orqali tushuntirish. tushuntirish.

Zaryadlangan bir jismdan ikkinchisiga Zaryadlangan bir jismdan ikkinchisiga undagi zaryadni to’la o’tkazib bo’ladimi? undagi zaryadni to’la o’tkazib bo’ladimi?

Tashqi elektr ta’sirlaridan to’la Tashqi elektr ta’sirlaridan to’la himoyalanib bo’ladimi? Degan savollarga himoyalanib bo’ladimi? Degan savollarga animatsion namoyishlar orqali atroflicha animatsion namoyishlar orqali atroflicha javob berish.javob berish.

Dаrs jihоzlаri:Dаrs jihоzlаri:

– O’qituvchi tоmоnidаn оldintаn O’qituvchi tоmоnidаn оldintаn tаyyorlаb kеlingаn, ushbu mаvzugа tаyyorlаb kеlingаn, ushbu mаvzugа оid Intеrnеt bаnklаridа sаqlаnаyotgаn оid Intеrnеt bаnklаridа sаqlаnаyotgаn mа’lumоtlаr аsоsidа, Ms Office mа’lumоtlаr аsоsidа, Ms Office паkеtidа mаvjud bo’lgаn Power Point паkеtidа mаvjud bo’lgаn Power Point dаsturidаn fоydаlаnib tаyyorlаngаn dаsturidаn fоydаlаnib tаyyorlаngаn elektr zaryadi. O’tkazgichlarda elektr elektr zaryadi. O’tkazgichlarda elektr zaryadlarining taqsimlanishiga doirzaryadlarining taqsimlanishiga doir surаtlаri vа аnimацiоn tаqdimоt;surаtlаri vа аnimацiоn tаqdimоt;

– ““Innavatsion tehnologiyalarga Innavatsion tehnologiyalarga hamkorlik qilish va ularni hamkorlik qilish va ularni rivojlantirishga markazi” tomonidan rivojlantirishga markazi” tomonidan tayyorlangab “Qiziqarli fizika” tayyorlangab “Qiziqarli fizika” elektron majmuasi.elektron majmuasi.

Dаrs rеjаsi:Dаrs rеjаsi:

Tаshkiliy qism (2 min.)Tаshkiliy qism (2 min.) O’tilgаn mаvzuni «O’tilgаn mаvzuni «KlasterKlaster» mеtоdi оrqаli » mеtоdi оrqаli

tаkrоrlаsh (10 min)tаkrоrlаsh (10 min) YYaangi mаvzu ngi mаvzu yuyuzаsidаn «Аqliy hujum» zаsidаn «Аqliy hujum»

mеtоdi оrqаli o’quvchilаrning bilimlаrini mеtоdi оrqаli o’quvchilаrning bilimlаrini tеkshirish (5 min)tеkshirish (5 min)

YYaangi mаvzuning nаmоyishli bаyoni (ngi mаvzuning nаmоyishli bаyoni (1515 min) min) YYaangi mаvzuni mustахkаmlаsh uchun ngi mаvzuni mustахkаmlаsh uchun

tarqatma materiallar yordamia “Bumerang” tarqatma materiallar yordamia “Bumerang” usuli bilan mustahkamlash. (10 min)usuli bilan mustahkamlash. (10 min)

Uygа vаzifаni bеrish (Uygа vаzifаni bеrish (33 min) min)

YYaangi mаvzu bаyonining ngi mаvzu bаyonining rеjаsirеjаsi::

1. Atom tuzilishi.1. Atom tuzilishi. 2. Elektr zaryadining birliklari.2. Elektr zaryadining birliklari. 3. Elektrofor mashinasi.3. Elektrofor mashinasi. 4. Jismlarning elektrlanishi.4. Jismlarning elektrlanishi.

Moddalarda atomlar juda yaqin joylashganligidan, atom yadrosidan eng uzoqda joylashgan elektronlari, qo’shni

atomlar ta’sirida undan chiqib ketadilar. Ular atomlar oralig’idagi

bo’shliqda erkin (tartibsiz) harakatda bo’ladilar

Elektr zaryadining birligi sifatida bir Kulon qabul qilingan.

Elektron zaryadi 0.000 000 000 000 000 00016 C

ga teng

) 00016 000 000 000 000 0.000

6,110(1,6 19- СС

Jismdan olingan yoki berilgan zaryad miqdorini q harfi bilan belgilaymiz.

Bitta elektron zaryaduga teng bo’lgan zaryad miqdorini e bilan belgilanadi.

q=N·e

е

Elektrofor mashinasi

Ikkita elektrofor – diskdan iborat bo’lib, qarama-qarshi yo’nalishda aylantiriladi. Unga tegib turgan “cho’tkalar” ishqalanishi tufayli

qarama-qarshi ishorada zaryadlanadi Zaryadlar o’tkazgichning sirtida

joylashib, ichki qismida bo’lmas ekan.

Zaryadlar jism sirtida noteks taqsimlanadi.

Uchlik joylarida ko’p, tekis joylarida kam, botiq

joylarida undan ham kam bo’ladi

NIZOMIY NOMIDAGI TDPU“Axborot texnologiyalari

markazi”