EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİMADDE DÖNGÜSÜ-ENERJİ AKIŞI

EKOSİSTEM*Canlıların cansız varlıklarla ve birbirleriyle arasında olan ilişkiler bütünü.*Ekosistemi yaratan doğadaki hidrosfer, atmosfer ve litosfer arasındaki etkileşimdir.*Ekosistem durağan değil, dinamiktir.

EKOSİSTEM

• En büyük ekosistem ekosferdir.

• Ekosfer kara, deniz ve tatlı su ekosistemi olarak üç büyük ekosisteme ayrılır. Bunların içinde de küçük ekosistemler bulunur.

EKOSİSTEMİ OLUŞTURAN UNSURLAR

EKOSİSTEMLER

CANLI ÖĞELERBitkiler

Hayvanlar,Mikroorganiz-

malar

CANSIZ ÖGELER

KİMYASAL ELEMENTLER

Organik Maddeler: Canlılar tarafından üretilen yağ,protein, karbonhidrat ve vitamin içeren maddeler.

İnorganik Maddeler: Su, oksijen, karbondioksit,demir minerali, kireç minerali vb.

FİZİKSEL ETMENLER: Işık, sıcaklık, rüzgar, yağış

BESİN ZİNCİRİNİN TEMELİ BİTKİLER VE FOTOSENTEZ

• Öncelikle bitkiler, algler(yosun) ve bazı bakteriler(fitobakteri) inorganik maddeleri, organik maddelere dönüştürür.

Karbondioksit+su---Güneş Işığı---= Glikoz+oksijen+su buharı

BESİN ZİNCİRİ VE ENERJİ AKIŞI

• Bitkilerde depolanan enerji , besin zinciri ile diğer canlılara geçer. Canlılar birbirlerini yiyerek beslenirler.Bu şekilde enerji akışı gerçekleşir.

ENERJİ AKIŞI

Güneş: Enerji kaynağıÜreticiler: Bitkiler1. Tüketici: Otçullar(bitki

yiyenler)2. Tüketici: Etçiller( otçulları

yiyenler)3.Tüketiciler: Etçilleri yiyen

etçiller

NOT: Enerjinin önemli bir kısmı bakteriler tarafından kullanılır. Örneğin bitkilerdeki enerjinin yalnızca %10 unu otçullar alır.Geri kalanı ayrıştırıcılar alır.

MADDE DÖNGÜLERİ

• Ekosistemde yaşamın sürdürülebilmesi için madde döngüsü şarttır. Madde döngüsü ile inorganik maddeler, cansız ortamdan canlılar tarafından alındıktan sonra, tekrar cansız ortama geri dönmesi esasına dayanır.

Karbon Döngüsü• Doğada karbonun dört büyük kaynağı:• 1- Kara(litosfer): Kömür,petrol, • kireçtaşı,volkanlar.• 2- Hava: co2

3-Su: co2 ve bikarbonat 4- Canlılar(Biyosfer): Organik moleküllerNot: Karbondioksit sıcaklıkların aşırı yükselip düşmesini

engeller ama fazlası küresel ısınmaya yol açar.

Doğada Karbondioksit Tüketimi • 1- Fotosentezde• 2- Kabuklu deniz canlılarının• kabuk oluşumunda (CaCo3)• 3- Karbonatlı kayaçların • oluşumunda; kabuklu deniz • canlıların ve bitkilerin çökelmesiyle.• Örnek: Mercan kalkeri• 4- Petrol ve kömür oluşumunda:• Ölen canlıların bünyesindeki • karbonun zamanla basınç • etkisinde kalmasıyla.

Doğada Karbondioksitin Açığa Çıkması• 1- Solunum• 2- Canlıların çürümesi ve orman yangınları,petrol kömür ve

türevlerinin yakılması(sanayi vb)• 3- Karbonatlı kayaçların fiziksel ve kimyasal yollarla ayrışması sonucu

havaya yayılması• 4-Deniz suyu hareketi: co2, sudan havaya, havadaki ise suya geçer.(çift yönlü)

Oksijen Döngüsü

Azot(Nitrojen) Döngüsü

Azot Döngüsü

Azot(Nitrojen) Döngüsü

AZOT DÖNGÜSÜ

• 1- Havadaki azot , yıldırım şimşek gibi elektrik deşarjları sonucu azot oksijenle birleşerek nitrite dönüşür.Yağmurla toprağa iner.

• 2- Topraktaki bakteriler nitriti nitrata dönüştürür.(Nitrifikasyon bakterileri).Bu bakteriler ölmüş canlıların bünyesindeki azotu da nitrata çevirir.

• 3-Oluşan nitrat tuzlarını bitkiler besin yapmada kullanır. Bitkilerden de besin zinciri yoluyla diğer canlılara geçer. Canlıların ölümüyle tekrardan bakteriler ayrıştırma yaparak azotu nitrit ve nitratlara çevirir.

Su Döngüsü