ekonomİ gÖstergelerİ kirŞehİr · kredisi kullanımında %176, bireysel kredi kartı bor -...

EKONOMİ GÖSTERGELERİ

2017

KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİ

ahika.gov.tr

KIRŞEHİR


İÇİNDEKİLER

GİRİŞ 04

06

12

24

26

29

36

FİNANSAL VERİLER

İHRACAT VERİLER

SANAYİ KAPASİTE RAPORU VERİLERİ

TURİZM VERİLERİ

KURULAN – KAPANAN ŞİRKET VERİLERİ

YATIRIM TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLARIN VERİLERİ

1

2

3

4

5

6

7

EKONOMİ GÖSTERGELERİKIRŞEHİR 2-32017

Şekil 1: Yıllara Göre Kişi Başına Düşen Toplam Mevduat, Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Miktarlarındaki Değişim (BDDK,

2017) ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................6

Şekil 2: Yıllar İtibariyle Toplam Mevduat, Toplam Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Tutarlarındaki Değişim (BDDK, 2017).........7

Şekil 3: Yıllara Göre Kredi Türlerinin Kullanımındaki Değişim (BDDK, 2017) .....................................................................................................................................................................9

Şekil 4: Kredi Kullanımının Sektörlere Göre Dağılımı (BDDK, 2017) ...................................................................................................................................................................................................11

Şekil 5: Yıllara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017) ...............................................................................................................................................................................................................................................................12

Şekil 6: Aylara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017) ............................................................................................................................................................................................................................................................ 13

Şekil 7: Bölgelere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017) .......................................................................................................................................................................................................................................... 14

Şekil 8: Bölgelere Göre 2016 Yılı İhracat Oranları (TİM, 2017).................................................................................................................................................................................................................. 15

Şekil 9: En Fazla İhracat Gerçekleştirilen Ülkeler Listesi (TİM, 2017) .......................................................................................................................................................................................16

Şekil 10: Sektörlere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017) ....................................................................................................................................................................................................................................17

Şekil 11: Otomotiv Endüstrisi Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017) ..................................................................................................................................................................................................18

Şekil 12: Meyve Sebze Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017) ....................................................................................................................................................................................19

Şekil 13: Demir ve Demir Dışı Metaller Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017) ................................................................................................................................................................20

Şekil 14: Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017) .....................................................................................................21

Şekil 15: Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller (TİM, 2017) ............................................................................................................................................................................................................................. 22

Şekil 16: Yıllara Göre Kapasite Raporu Sahibi İşletme ve Personel Sayısı Değişimi (TOBB, 2017) ......................................................................................... 27

Şekil 17: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Yüzdesel Dağılımı ..................................................................................32

Şekil 18: Kırşehir’i Ziyaret Eden Turistlerin Dağılımı (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017) ....................................................................................37

Tablo 1: Kurulan – Kapanan İşletme Verileri (TOBB, 2017) ..........................................................................................................................................................................................................................25

Tablo 2: Yıllara Göre Yatırım Tutarları (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) .........................................................................................................................................................................................30

Tablo 3: Destek Unsurlarına Göre 2016 Yılında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) ..30

Tablo 4: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) .................31

Tablo 5: Son Beş (2012-2016) Yıldaki Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların İlçelere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) .34

Tablo 6: Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların Türlerine Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017) ..........................................................................................35

ŞEKİLLER LİSTESİ

TABLOLAR LİSTESİ


Tüm Türkiye’de gözlemlenen kırsaldan merkeze göç Kırşehir için de geçerli olup, 2015 yılına kıyasla az bir artışla 2016 yıl sonu toplam nüfusu 229.975 olarak gerçekleşmiştir. Kırşehir’in son on yılda toplam nüfusunda artış görülmemekle beraber 130.915 olan merkez ilçe nüfusunun yıllar itibarıyla artış gösterdiği gözlenmektedir. Kırşehir halkının geçim kaynakları ve ekonomisi ağırlıklı olarak ta-rımsal ve hayvansal üretime dayalı olmakla be-raber geçmişte devlet yatırımları olarak kurulan ve günümüzde özel sektör işletmesinde bulunan Petlas Lastik Fabrikası ve Çemaş Döküm Fab-rikası ayrıca Devlet yönetiminde bulunan Şeker

Fabrikası şehrin en büyük sanayi tesisleri konu-mundadır. Ağır sanayi yatırımı az olan Kırşehir’de özellikle mobilya, maden, metal sanayi, et, süt, seracılık ve tarımsal ürün işleme gibi çeşitli sek-törlerdeki yatırımlar ve Petlas Lastik Fabrikasının ve Çemaş Döküm Fabrikasının ilave yatırımları ile istihdam artmakta ve şehrin ekonomisi gelişme göstermektedir.

GİRİŞ

1Konum olarak Türkiye’nin tam ortasında İç Anadolu bölgesinde bulunan Kırşehir’in tarihi Hititler’e kadar dayanmakta olup tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Özellikle 12.yy’da Mo-ğolların Anadolu’da tamamen hüküm kurmasına müteakiben Kırşehir’e atanan Vali Cacaoğlu Nurettin döneminde Kırşehir, Türk Kültür Merkezlerinin en önemlilerinden biri haline gelmiş olup, ilk Türkçe eserlerden olan Garibname’nin yazarı Aşık Paşa, Gökbilim Medresesi kurucusu Caca Bey, Ahilik teşki-latının piri Ahi Evran, Aşık Paşa’ya hocalık yapmış Mevlevi tarikatının önde gelen mensubu Süleyman Türkmani, edebiyat ve tasavvuf yazarı Mevlevi tarikatı mensubu Ahmedi Gülşehri ve Hacı Bektaş Veli gibi Türk İslam şair, düşünür ve mutasavvıflara ev sahipliği yapmış ve yetiştirmiştir. Ayrıca ticaretin önemli güzergâhlarından tarihi İpek Yolu ticaret güzergâhında bulunan Kırşehir bu özelliği itibarıyla da önem taşımaktadır.


Kırşehir’de faaliyette bulunan banka şube sayısı 2016 yıl sonu itibarıyla 27’ye ulaşmış olup şube başına düşen nüfus sayısı 8.354 kişi olmuştur. 2010 yılında kişi başına düşen toplam mevduat miktarı 4.396 TL iken 2016 yıl sonu itibarıyla bu miktar %118 artış ile 9.596 TL’ye ulaşmıştır. Kişi başına düşen toplam mevduat miktarı bir önceki yıla kıyasla ise %16 artış göstermiştir. 2010 yılında kişi başına düşen nakdi kredi miktarı 3.317 TL iken 2016 yıl sonu itibariyle %303 artış ile 13.359 TL’ye ulaşmıştır. Kişi başına düşen nakdi kredi miktarı 2015 yılına kıyasla ise %18 artış göstermiştir. 2010 yılında 79 TL olan ve 2011 yılında 69 TL’ye kadar gerileyen bankalardaki kişi başına düşen takipteki alacak miktarı 2016 yılında 368 TL’ye çıkmıştır. Kişi başına düşen takipteki alacak miktarı 2010 yılından 2016 yılına kadar yaklaşık %366 oranında artış göstermiştir.

FİNANSAL VERİLER

2Şekil 1: Yıllara Göre Kişi Başına Düşen Toplam Mevduat, Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Miktarlarındaki Değişim (BDDK, 2017)

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

Mik

tar

(Bin

TL)

2012

5.202

5.858

81

2011

5.068

5.009

69

2010

4.396

3.317

79

2013

6.744

7.535

100

2014

7.181

9.055

126

2015

8.289

11.291

210

2016

9.596

13.359

368

Kişi Başı Toplam Mevduat

Kişi Başı Nakdi Kredi

Kişi Başı Takipteki Alacak


Şekil 2: Yıllar İtibariyle Toplam Mevduat, Toplam Nakdi Kredi ve Takipteki Alacaklar Tutarlarındaki Değişim (BDDK, 2017)

Kırşehir’deki Toplam Mevduat miktarı 2015 yılın-da 1.85 milyar TL iken %17 oranında artış ile 2016 sonu itibarıyla 2,16 milyar TL’ye yükselmiştir. 2010 yılından bu yana toplam mevduat miktarında ya-şanılan artış ise %121’dir. Toplam Nakdi Kredilerde yaşanılan artış ise Toplam Mevduat miktarında yaşanılan artışa göre daha fazladır. Toplam nakdi

krediler toplamı 2016 sonu itibarıyla 3.096.318.000 TL olup 2010 yılından bu yana %309’luk bir artış göstermiştir, 2015 yılına kıyasla ise %21’lik bir artış yaşanmıştır. Toplam takipteki alacak miktarı ise 2010 yılında 17.7 milyon TL iken 2015 yılında 46.7 milyon TL’ye, 2016 yıl sonu itibariyle ise 83 milyon TL’ye yükselmiştir.

3.500.000

3.000.000

2.500.000

2.000.000

1.500.000

1.000.000

500.000

0

Mik

tar

(Bin

TL)

20121.149.8081.312.77118.000

20111.124.3751.126.53415.248

2010980.652757.78117.722

20131.491.9261.689.089

22.289

20141.604.9802.051.903

28.190

20151.846.0732.561.272

46.711

20162.164.5283.096.318

83.014

Toplam Mevduat

Toplam Nakdi Kredi

Takipteki Alacaklar


Kırşehir’de kullanılan kredi türleri incelendiğinde, 2016 yıl sonu itibarıyla diğer tüketici kredilerinin yaklaşık 431 milyon TL’ye, konut kredilerinin 359 Milyon TL’ye, bireysel kredi kartları borcunun 159 milyon TL’ye ve taşıt kredilerinin ise 11.3 milyon TL’ye ulaştığı görülmektedir. 2010 yılından 2016 yıl sonuna kadar diğer tüketici kredilerinde ve konut kredisi kullanımında %176, bireysel kredi kartı bor-cunda %159 ve taşıt kredilerinde %54 oranında ar-tışlar gerçekleşmiştir. 2016 yıl sonu verileri 2015 yıl

sonu verileriyle kıyaslandığında ise diğer tüketici kredileri kullanımında %10,5, konut kredisi kullanı-mında %11,1, bireysel kredi kartı borcunda %25,1 ve taşıt kredilerinde %1 oranında artışlar görülmekte-dir. 2010 yılından itibaren taşıt kredilerindeki artış-lar sınırlı kalırken diğer kredilerdeki artışlar oldukça dikkat çekici seviyededir.

Bireysel krediler bazında 2015 yılında 19.2 milyon TL olan Takipteki Krediler, %25 oranında artışla 2016 yıl sonu itibarıyla 24 milyon TL’ye ulaşmıştır.


Şekil 3: Yıllara Göre Kredi Türlerinin Kullanımındaki Değişim (BDDK, 2017)

500.000

450.000

400.000

350.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

Diğer Tüketici Kredileri

Konut Kredisi

Bireysel Kredi Kartları

Taşıt Kredisi

201220112010 2013 2014 2015 2016

Mik

tar

(Bin

TL)

255.783

188.286

105.327

212.681

155.177

80.965

156.115

130.043

61.099

11.270

335.377

250.607

126.721

378.597

291.620

112.513

389.842

323.218

126.737

430.673

359.097

158.514

10.1827.338 12.320 14.419 12.441 11.153


Kırşehir’de kullanılan sektörel krediler incelendi-ğinde, 2015 yılına kıyasla yaklaşık %25,4’lük artışla 2016 yıl sonu sektörel krediler toplamı 1.1 milyar TL’ye ulaşmıştır. Kullanılan kredilerin sektörleri in-celendiğinde sırasıyla Ziraat ve Balıkçılık, Gıda, Top-tan Ticaret ve Komisyonculuk, Meşrubat ve Tütün ile İnşaat sektörlerinde en fazla kullanımın ger-çekleştiği görülmektedir. 2016 yılı sonu itibarıyla Ziraat ve Balıkçılık sektörü 661 milyon TL, Toptan Ticaret ve Komisyonculuk sektörü 150 milyon TL,

Gıda, Meşrubat ve Tütün sektörü 124 milyon TL ve inşaat sektörü 91 milyon TL kredi tutarlarına ulaşmıştır.

Gayrinakdi krediler toplamı ise 2016 yıl sonu itiba-riyle 2015 yılına kıyasla %14’lük artış ile 118 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Sektörel bazda Takip-teki krediler ise 2016 yıl sonu itibarıyla 2015 yı-lına kıyasla %111 oranında artışla 41 milyon TL’ye ulaşmıştır.


Şekil 4: Kredi Kullanımının Sektörlere Göre Dağılımı (BDDK, 2017)

600.000

500.000

400.000

300.000

200.000

100.000

0

Ziraat ve Balıkçılık

Toptan Ticaret ve Komisyonculuk

Gıda Meşrubat ve Tütün

İnşaat

Enerji

Turizm

Metal ve İşlenmiş Maden

Finansal Kuruluşlar

Tekstil ve Tekstil Ürünleri

Denizcilik

201220112010 2013 2014 2015 2016

Mik

tar

(Bin

TL)

129.480 175.430 184.337 216.223 312.809 477.791 661.453

19.901 27.700 46.244 57.067 99.128 134.473 150.100

26.444 45.038 40.148 86.682 102.480 92.863 123.732

8.958 12.517 22.256 44.016 71.477 86.434 90.914

19.384 28.141 9.776 36.538 37.117 22.375 35.282

2.840 2.848 3.344 8.901 10.848 39.295 13.881

1.042 1.779 2.628 3.386 9.031 13.930 15.884

431 653 1.085 1.899 1.654 3.214 4.910

2.127 1.666 3.378 5.442 5.458 5.439 2.172

170 177 102 60 0 0 0


Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Kırşehir’in 2015 yılında 169,91 milyon $ olarak gerçekleşen ihracatı yaklaşık %1,7’lik düşüş ile 2016 yılında 167,06 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Kırşehir’in ihracat tutarları 2014 yılına kadar sürekli artış göstermekte iken 2015 ve 2016 yıllarında düşüş göstermiştir, bu düşüşün global piyasalardaki durgunluklar ve Ortadoğu ve Körfez ülkelerindeki iç karışıklıklardan kaynaklandığı düşünülmektedir.

İHRACAT VERİLERİ

3Şekil 5: Yıllara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017)

300.000

200.000

100.000

0

199.812 207.678 211.927 169.913 167.060

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)

2012 2013 2014 2015 2016


Şekil 6: Aylara Göre İhracat Miktarı (TİM, 2017)

2012, 2013 ve 2014 yıllarındaki, Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri ile Demir ve Demir Dışı Metaller sektörlerinin ihracat tutarlarındaki artışların yanında Kırşehir’in ihracat rakamlarının hızlı ve düzenli artış trendinin ana sebebi Petlas Lastik Fabrikasının üretim ve ihracat tutarlarındaki artıştır.

Gerçekleşen ihracat miktarları aylara göre incelendiğinde 2016 yılında en fazla ihracatın Mart, Ağustos ve Ekim aylarında gerçekleştiği, Aralık ve Ocak aylarında ise nispeten daha düşük miktarlarda ihracat gerçekleştirilebildiği gözlemlenmektedir. Sonbahar mevsiminde yaşanılan düşüşün sebebi sektörlerin çalışma takvimi ile ilgili olduğu düşünülebilir.

20.000

16.000

12.000

8.000

4.000

0

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)

AY

2016

OCAK

12.925,32

ŞUBAT

15.266

MART

15.252

NİSAN

15.658

MAYIS

16.212

HAZİRAN

14.002

TEMMUZ

13.379

AĞUSTOS

14.636

EYLÜL

14.498

EKİM

13.168

KASIM

14.178

ARALIK

10.739

2015 11.813,66 15.056 16.458 15.652 14.751 12.734 12.224 16.069 11.754 15.475 13.276 11.797


Bölgelere göre gerçekleştirilen ihracat miktarı incelendiğinde 2016 yıl sonu itibariyle en fazla ihracatın 79,8 milyon $ ile Avrupa ülkelerine gerçekleştirildiği, Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine ise yaklaşık 40 milyon $ ihracat gerçekleştirildiği gözlemlenmektedir.

2015 yılına kıyasla 2016 yılında Orta Doğu ve Körfez Bölgesi hariç diğer tüm bölgelere yapılan ihracat miktarlarının stabil olduğu görülmektedir. Orta Doğu ve Körfez ülkelerinde yaşanan iç karışıklıklar ve ekonomik olarak düzensizlikleri bu ülkelere yapılan ihracattaki düşüşün ana sebebi olarak düşünülebilir.

Şekil 7: Bölgelere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017)

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)

Güney Amerika

2.510

2.357

6.850

6.161

11.554

10.663

8.616

12.748

15.921

15.441

45.813

39.934

78.649

78.756

Avustralya Asya Kuzey Amerika Afrika Orta Doğu ve Körfez Avrupa

2015

2016

90.000

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0


2015 yılına kıyasla 2016 yılında en çok ihracat gerçekleştirilen Avrupa Ülkelerine yapılan ihracat miktarı yaklaşık 1 milyon $’lık bir artış göstermişken ikinci en büyük pazar konumundaki Orta Doğu ve Körfez Ülkelerine yapılan ihracat, bu ülkelerdeki iç karışıklıklar ve belirsizlikler nedeniyle 6 milyon $’lık düşüş sergilemiştir.

2015 yılına kıyasla 2016 yılında, Avrupa Bölgesinin

toplam ihracattan aldığı pay %46’dan %48’e, Kuzey Amerika Bölgesinin aldığı pay %5’den %8’e yükseliş göstermiştir bununla beraber Güney Amerika, Avustralya ve Afrika Bölgelerinin toplam ihracattan aldıkları paylarda değişim görülmemiştir, Asya Bölgesi ülkelerine yapılan ihracatın toplam ihracattan aldığı pay %7’den %6’ya, Ortadoğu ve Körfez Bölgesinin aldığı pay ise %27’den %24’e düşmüştür.

Şekil 8: Bölgelere Göre 2016 Yılı İhracat Oranları (TİM, 2017)

Güney Amerika

Avustralya

Asya

Kuzey Amerika

Afrika

Orta Doğu ve Körfez

Avrupa

%1 %4%6

%8

%9

%24

%48


2016 yıl sonu verilerine göre en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkeler sırasıyla Mısır, Almanya, İtalya, Irak, Romanya, ABD, Hollanda, Fas, İran, Yunanistan, Avustralya, Cezayir ve Suudi Arabistan olmuştur. 2015 yılına kıyasla ihracatın en fazla artış gösterdiği ülkelerden ABD’ye yapılan ihracat %88 (3,3 milyon $) artışla 7,2 milyon $’a,

İran’a yapılan ihracat %73 (2,5 milyon $) artışla 6 milyon $’a ulaşmış iken, ihracatın en fazla düşüş gösterdiği ülkelerden Cezayir’e yapılan ihracat %31 (2,2 milyon $) azalış ile 5 milyon $ olarak, Irak’a yapılan ihracat da %15 (1,6 milyon $) azalış ile 9,1 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.

Şekil 9: En Fazla İhracat Gerçekleştirilen Ülkeler Listesi (TİM, 2017)

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)

Diğer

65.962

66.127

Mısır

15.461

13.224

Almanya

11.975

12.829

İtalya

11.644

11.751

Irak

10.751

9.108

Romanya

7.976

8.722

ABD

3.813

7.154

Hollanda

7.037

6.378

Fas

5.084

6.126

İran

3.487

6.030

Yunanistan

5.898

5.512

Avustralya

5.906

5.158

Cezayir

7.203

4.967

7.714

3.973

Suudi Arabistan

2015

2016

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0


2016 yılında Kırşehir’in ihracat şampiyonu 146 milyon $ ile Otomotiv Endüstrisi olmuştur. Bu sektörü 6,8 milyon $ ile Meyve, Sebze Mamulleri, 6,2 milyon $ ile Demir ve Demir Dışı Metaller sektörleri takip etmektedir.

2016 yılında en fazla ihracat artışı %56 ile Meyve, Sebze Mamulleri sektöründe görülürken, En fazla

düşüş yaşanılan sektörler ise sırasıyla %57 ile İklimlendirme Sanayi, %42 ile Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri, %27 ile Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller, %24 ile Makine ve Aksamları sektörleridir. Otomotiv Endüstrisi ile Demir ve Demir Dışı Metaller sektörlerindeki düşüşler ise yüzdesel olarak önemsenmeyecek düzeydedir.

Şekil 10: Sektörlere Göre İhracat Miktarları (TİM, 2017)

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)

OtomotivEndüstrisi

147.388

146.293

4.360

6.803

6.270

6.202

5.962

3.465

2.711

1.977

1.072

814

1.065

457

1.083

1.051

Meyve Sebze Mamulleri

Demir ve Demir Dışı Metaller

Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri

Su Ürünleri ve Hayvansal

Mamuller

Makine ve Aksamları

İklimlendirme Sanayii Diğer

2015

2016

160.000

140.000

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

0


Otomotiv Endüstrisi sektöründen yapılan ihracat miktarının tamamına yakınının Petlas Lastik Fabrikası tarafından yapıldığı öngörülmektedir. İstanbul Sanayi Odası (İSO)’nın Türkiye’nin ilk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 2012 yılında 113. ve 2013 yılında da 109. 2014 ve 2015 yılında 107. sıradan girmeyi başaran Petlas Lastik fabrikasının son yıllarda yapmış olduğu ilave yatırımlar ve

pazarlama faaliyetleri ile Türk Lirası bazında hem iç hem de dış satışlarını önemli oranda artırdığı yıllar itibarıyla Kırşehir’in bu sektörden yapmış olduğu ihracatının artış trendinde olduğu görülmektedir. 2015 yılına kıyasla %0,74 oranında ihracat miktarı düşen sektörün, 2010 yılında 118 milyon $ olan ihracat toplamı %24 oranında artışla 2016 yıl sonunda 146 milyon $’a ulaşmıştır.

Şekil 11: Otomotiv Endüstrisi Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0OCAK

11.105

ŞUBAT

13.851

MART

13.457

NİSAN

12.661

MAYIS

13.755

HAZİRAN

12.760

TEMMUZ

11.574

AĞUSTOS

13.001

EYLÜL

13.581

EKİM

11.263

KASIM

9.008

ARALIK

11.340

9.901 13.581 14.119 13.300 12.918 11.209 11.435 14.262 10.393 13.493 10.200 11.495

2015

2016


2016 yılı içerisinde Otomotiv Endüstrisi sektöründen sonra en fazla ihracat Meyve, Sebze Mamulleri sektöründe gerçekleşmiştir. Sektörün ihracat miktarlarına bakıldığında, 2012 yılında 9,4 milyon $, 2013 yılında 9,9 milyon $, 2014 yılında 5,6 milyon $, 2015 yılında 4,4 milyon $ 2015 yılına

kıyasla %56 oranında artışla 2016 yılında 6,8 milyon $’lık ihracat yapılmıştır. Meyve Sebze Mamulleri sektörü Kırşehir’in önemli sektörlerinden biri olup son yıllarda yapılan ilave yatırımların etkisiyle bu sektörün önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam edeceği düşünülmektedir.

Şekil 12: Meyve Sebze Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)

900

800

700

600

500

400

300

200

100

0

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)

OCAK

404

385

ŞUBAT

346

365

MART

504

761

NİSAN

618

623

MAYIS

403

742

HAZİRAN

151

597

TEMMUZ

66

315

AĞUSTOS

257

814

EYLÜL

269

602

EKİM

494

560

KASIM

338

418

ARALIK

509

620

2015

2016


Demir ve Demir Dışı Metaller Sektörünün yıllar içerisindeki ihracat tutarları incelendiğinde sektörün ihracatı 2012 yılında 6,5 milyon $, 2013 yılında 10 milyon $, 2014 yılında 12 milyon $ ve 2015 yılında 6,3 milyon $ ve 2016 yılında ise 6,2 milyon $ olarak gerçeklemiştir. Sektörün toplam ihracat rakamlarına bakıldığında ise Otomotiv Endüstrisi

ile Meyve, Sebze Mamulleri sektörlerinden sonra en fazla ihracat gerçekleştirilen sektör olduğu görülmektedir. Sektörün 2016 yılı toplam ihracatı aylık bazda incelendiğinde stabil olduğu söylenebilir bununla beraber yıllar içerisinde dolar bazında ihracatta düşüş eğilimi görülmektedir.

Şekil 13: Demir ve Demir Dışı Metaller Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)

1.000

900

800

700

600

500

400

300

200

100

0OCAK

589

447

ŞUBAT

467

411

MART

520

516

NİSAN

708

767

MAYIS

858

338

HAZİRAN

659

502

TEMMUZ

531

354

AĞUSTOS

361

728

EYLÜL

201

518

EKİM

396

668

KASIM

409

340

ARALIK

572

613

2015

2016

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)


2012 yılında 2,1 milyon $, 2013 yılında 4,2 milyon $, 2014 yılında 7,4 milyon $, 2015 yılında 6 milyon $ ve 2016 yılında 3,5 milyon $ ihracat gerçekleşen Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektörü, 2015 yılına kadar sürekli bir artış trendin de iken 2015 yılından sonra düşüş eğilimine

girmiştir. 2016 yılında ihracatta 2015 yılına kıyasla %42 oranında bir düşüş görülmüştür. Aylar itibarıyla incelendiğinde, hububat ve tarım ürünleri hasat zamanı ihracat düşmekle beraber devam eden aylarda artışlar görülmektedir.

Şekil 14: Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektörü İhracat Verileri (TİM, 2017)

1.000

900

800

700

600

500

400

300

200

100

0

OCAK

477

500

ŞUBAT

575

434

MART

549

500

NİSAN

875

181

MAYIS

768

143

HAZİRAN

222

197

TEMMUZ

427

70

AĞUSTOS

520

88

EYLÜL

172

70

EKİM

206

361

KASIM

346

525

ARALIK

824

417

2015

2016

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)


2012 yılında 0,5 milyon $, 2013 yılında 0,4 milyon $, 2014 yılında 0,8 milyon $, 2015 yılında ise 2,7 milyon $ olan Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Sektörü ihracatı 2015 yılına kıyasla yaklaşık %27 düşüş

göstererek 2016 yıl sonu itibarıyla 1,9 milyon $ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2012 yılından itibaren artış eğiliminde olan Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Sektörü 2016 yılında düşüş göstermiştir.

Şekil 15: Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller (TİM, 2017)

800

700

600

500

400

300

200

100

0OCAK

0

420

ŞUBAT

0

146

MART

0

418

NİSAN

165

698

MAYIS

224

291

HAZİRAN

35

0

TEMMUZ

521

0

AĞUSTOS

309

0

EYLÜL

159

22

EKİM

479

0

KASIM

366

0

ARALIK

456

1

2015

2016

İhra

cat

Tuta

rı (1.

000

USD)


Sonuç olarak Kırşehir’in toplam ihracat miktarında 2015 yılına kadar düzenli olarak artış görülmekte iken son yıllarda tüm dünyada görülen ekonomik sorunlar ve özellikle ihracatımız da önemli yere sahip komşu ülkelerdeki iç karışıklıklar neticesinde ihracat miktarında bir düşüş söz konusudur. Kırşehir’in ihracat tutarlarını doğrudan etkileyen Otomotiv Endüstrisi Sektöründe faaliyet gösteren Petlas Lastik Fabrikası, hem istihdam anlamında hem de ülkeye döviz kazandırma anlamında Kırşehir’in en büyük sanayi kuruluşudur. Bunun dışında Demir ve Demir Dışı Metaller, Hububat, Bakliyat, Yağlı tohumlar ve Mamulleri ile Meyve,

Sebze Mamulleri sektörleri Kırşehir’in ihracatında etkili ve önemli sektörlerdir.

İhracatın artırılabilmesi ve sürdürülebilir olabilmesi için yeni hedef pazarlara yönelik çalışmalar gerçekleştirilmesi, rekabet ve yenilik anlamında ürünlerin üretilmesi, var olan pazarların iyileştirilmesi, uluslararası fuarlara katılımın sağlanması, üretici firmalar arasındaki işbirliğinin arttırılması, işletmelerde marka bilincinin yerleştirilmesi ve dış ticaret konusunda uzmanlaşmış kalifiye personelin çalıştırılmasının teşvik edilmesi gerekmektedir.


Kırşehir’de 2016 yılında 68 adet şirket, 5 adet kooperatif ve 94 adet gerçek kişi ticaret işletmesi olmak

üzere toplam 167 adet işletme kurulmuştur. Ancak aynı yıl içerisinde 9 adet şirket, 4 adet kooperatif

tasfiye olurken 15 adet şirket, 3 adet kooperatif ve 52 adet gerçek kişi ticaret işletmesi kapanmıştır.

Son altı yıldaki veriler incelendiğinde bugüne kadar 886 adet işletme ve kooperatif kurulduğu, 205 adet

işletme ve kooperatifin tasfiye olduğu ve 520 adet işletme ve kooperatifin kapandığı görülmektedir.

KURULAN – KAPANAN İŞLETME VERİLERİ

4


Tablo 1: Kurulan – Kapanan İşletme Verileri (TOBB, 2017)

YılKurulan Tasfiye Kapanan

Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Koop. Şirket Koop. Ger. Kişi

Tic. İşl.

2016 68 5 94 9 4 15 3 52

2015 74 2 96 10 3 13 6 53

2014 47 0 125 19 7 30 7 58

2013 42 0 75 28 12 41 14 36

2012 32 4 80 49 14 26 9 43

2011 53 3 86 35 15 22 9 83

Toplam 316 14 556 150 55 147 48 325


Kırşehir’de 2015 yılında Kapasite Raporu sahibi işletme sayısı 116 iken bu sayı 2016 yılında %6,9’luk

azalış ile 108’e düşmüştür. 2012 yılından bu yana ise Kapasite Raporu sahibi işletme sayısı %2,9’luk

bir artış göstermiştir.

SANAYİ KAPASİTE RAPORU VERİLERİ

5


Şekil 16: Yıllara Göre Kapasite Raporu Sahibi İşletme ve Personel Sayısı Değişimi (TOBB, 2017)

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

Kapasie Raporu

Mühendis

Teknisyen

Usta

İdari

İşçi

Toplam Çalışan

2012 2013 2014 2015 2016

105 117 124 116 108

121 145 158 158 151

432 385 422 585 578

274 217 221 247 200

370 435 455 517 491

2.964 3.321 3.534 3.647 3.415

4.163 4.505 4.792 5.156 4.835


2015 yılına kıyasla, 2016 yıl sonu itibariyle Kapasite Raporu sahibi işletme sayısında ve çalışan mü-hendis, teknisyen gibi teknik personelin ve diğer personel sayılarında da azalışlar yaşanmıştır. 2012 yılında 121 adet olan mühendis sayısı 151’e, 432 adet olan teknisyen sayısı 578’e yükselmişken ve 274 adet olan usta sayısı 200’ye düşmüştür. Sa-nayi kapasite raporuna sahip işletmelerin toplam çalışan sayılarına bakıldığında 2012 yılında 4.163 olan çalışan sayısı %16 oranında artış ile 4.835’e ulaşmıştır.

2016 yıl sonu itibarıyla Kırşehir’de Sanayi Kapa-

site Raporuna sahip işletmelerin sektörlere göre dağılımı incelendiğinde en fazla kapasite raporu sahibi işletmelerin sırasıyla 12 adet ile “öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı”, 9 adet ile “ek-mek, taze pastane ürünleri ve taze kek imalatı”, 8 adet ile “çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı”, 6 adet ile “inşaat amaçlı beton ürünlerin imalatı” ve 5 adet ile “diğer mobilyaların imalatı” sektörleridir. Kırşehir’de Sanayi kapasite raporu sayılarından da görüleceği üzere sanayi kapasite raporuna sa-hip firmalar ağırlıkla tarım ve gıda üzerine faaliyet gösteren firmalardır.


2014 yılında alınan teşvik belgelerinin toplam sabit yatırım tutarı 60 milyon TL olup en büyük yatırım yaklaşık 40 milyon TL ile özel bir firmaya aittir. 2015 yılında alınan en büyük yatırım teşvik belgesi 525 milyon TL ile özel bir firmaya ait olup bu yıl içerisinde düzenlenen teşvik belgesi toplam sabit yatırım tutarı 580 milyon TL’dir. 2016 yılında alı-

nan yatırım teşvik belgeleri incelendiğinde 30 adet yarım teşvik belgesi düzenlendiği görülmekte olup bu teşvik belgelerinin 22 tanesi güneş enerjisinden elektrik üretimi amacıyla alınmıştır. 2016 yılında alı-nan yatırım teşvik belgeleri toplam sabit yatırım tutarı 125 milyon TL civarındadır.

Kırşehir’de gerçekleştirilen ya da gerçekleştirilmekte olan yatırım teşvik belgeli yatırımların son 5 yılda

toplam sabit yatırım tutarı 2.494 milyon TL’ye ulaşmıştır. 2012 yılında alınan en yüksek tutarlı yatırım

teşvik belgesi 473 milyon TL’lik rüzgar enerjisinden elektrik üretimi yatırımı projesi olup, 2012 yılında

alınan teşvik belgelerinin toplam sabit yatırım tutarı 496 milyon TL’dir. 2013 yılında alınan yatırım teş-

vik belgelerinin sabit yatırım toplamı 1.232 milyon TL olup 2013 yılı içerisinde yapılan en büyük yatırım

1.200 milyon TL sabit yatırım tutarı ile doğalgazdan elektrik üretimi yatırımı projesidir.

YATIRIM TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR

6


2016 yılında düzenlenen yatırım teşvik belgeli yatırım sayısı 30 adet olup bu yatırımların destek unsurlarına göre dağılımı Tablo 3’te verilmektedir.

Tablo 4’te görüldüğü üzere son 5 yılda düzenlenen teşvik belgelerinin sabit yatırım tutarı en fazla olduğu sektör enerji olup toplam sabit yatırım tutarı yaklaşık olarak 1.770 milyon TL’dir, bu sektörü sırasıyla 526 milyon TL ile Lastik, 45 milyon TL ile Demir-Çelik, 39 milyon TL ile Pişmiş Kil ve Çimento ile 29 milyon TL ile Eğitim sektörleri takip etmiştir.

Tablo 2: Yıllara Göre Yatırım Tutarları (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)

Tablo 3: Destek Unsurlarına Göre 2016 Yılında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)

Yıl Yatırım Teşvik Belgesi Sayısı Sabit Yatırım Tutarı (TL)

2012 9 496.336.820

2013 11 1.232.105.248

2014 7 60.219.871

2015 15 580.807.631

2016 30 124.939.776

Toplam 72 2.494.409.346

Destek Sınıfı Belge Adedi Yatırım Tutarı (TL)

Genel Destek Unsurları 26 100.396.776

Bölgesel Destek Unsurları 4 24.543.000

Toplam 30 124.939.776


Tablo 4: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)

Yatırım Sektörü Sabit Yatırım Tutarı Yatırım Sayısı

ENERJİ - Enerji 1.769.645.907 31

İMALAT - Lastik-Plastik 526.290.000 2

İMALAT - Demir Çelik 45.168.801 2

İMALAT - Pişmiş Kil ve Çim.Ger. 38.515.000 6

HİZMETLER - Eğitim 29.223.000 6

MADENCİLİK - İstihraç ve İşleme 21.120.000 5

HİZMETLER - Altyapı - Belediye Hizmetleri 15.560.000 4

TARIM - Hayvancılık 14.507.070 3

İMALAT - Makina İmalat 7.100.000 1

İMALAT - Madeni Eşya 5.552.187 1

İMALAT - Gıda ve İçki 5.414.000 2

HİZMETLER - Diğerleri 4.812.950 2

İMALAT - Cam 3.850.000 2

İMALAT - Orman Ürünleri 3.500.000 2

HİZMETLER - Turizm 1.763.870 1

HİZMETLER - Sağlık 1.238.500 1

İMALAT - Dokuma ve Giyim 1.148.061 1

Toplam 2.494.409.346 72

Son beş yılda düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin sektörlere göre sabit yatırım tutarlarının yüzdesel dağılımı ise Şekil 17’de verilmekte olup yatırım tutarları bazında en fazla yatırımın sırasıyla %71 ile enerji, %21 ile lastik, %2 ile demir-çelik, %2 ile pişmiş kil ve çimento ve %1 ile eğitim sektörlerinde gerçekleştiği görülmektedir.


Şekil 17: Son Beş Yılda Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Yüzdesel Dağılımı

2016 yılında düzenlenen 30 adet yatırım teşvik belgesinin sabit yatırım tutarı toplamı 125 milyon TL olup tamamının uygulama yeri Merkez ilçedir. 2016 yılında düzenlenen teşvik belgelerinin 22 tanesi güneş ener-jisinden elektrik enerjisi üretimi konusundadır.

Enerji

%71

%21

%2%2%3 %1

Lastik-Plastik

Demir Çelik

Pişmiş Kil ve Çim. Ger.

Eğitim

Diğer


Son 5 yılda düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin ilçelere göre dağılımı incelendiğinde en fazla yatı-rımın 63 adet yatırım ile Merkez ilçeye gerçekleş-tirildiği veya planlandığı görülmektedir. Akçakent, Akpınar ve Boztepe ilçelerine son 5 yıl içerinde yatırım amaçlı teşvik belgesi düzenlenmemiş iken Çiçekdağı ilçesine yapılacak yatırımlar için toplam tutarı 16 milyon tutarında 3’ü madencilik, 1’i hay-vancılık yatırımları olmak üzere 4 adet yatırım teş-vik belgesi düzenlenmiştir. Kaman ilçesine ise top-lam sabit yatırım tutarı toplamı yaklaşık 11 milyon

tutarında birer adet hazır beton, belediye hizmet-leri ve madencilik alanlarında olmak üzere toplam 3 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Son 5 yılda Mucur ilçesinde yapılacak yatırımlar için düzenlenen teşvik belgeleri incelendiğinde 1 ta-nesi 473 milyon TL’lik rüzgar enerjisinden elektrik üretimi yatırımı, 1 tanesinin de kaynak suyu tesisi yatırımı olduğu görülmektedir.

Son beş yılda Kırşehir’de yapılacak yatırımlar için düzenlenen 72 adet yatırım teşvik belgelerinin il-çelere göre dağılımı Tablo 5’te verilmektedir.


Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların türlerine göre dağılımı ise Tablo 6’da verilmektedir. Hem son beş yılda hem de 2016 yılı içerisinde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin tamamına yakını komple yeni yatırımdır. Komple Yeni Yatırım olarak 2016 yılı içerisinde 29 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenirken son beş yılda ise 59 adet düzenlenmiştir.

Tablo 5: Son Beş (2012-2016) Yıldaki Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların İlçelere Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)

İlçeler Toplam Sabit Yatırım (TL) İthal Makine Teçhizat Tutarı ($) Öngörülen İlave İstihdam

Yatırım Sayısı

Akçakent - - - -

Akpınar - - - -

Boztepe - - - -

Çiçekdağı 16.280.000 1.274.938 62 4

Kaman 10.875.000 586.401 18 3

Mucur 477.100.000 109.574.404 45 2

Merkez 1.990.154.346 544.802.024 1.861 63

Toplam 2.494.409.346 656.237.767 1.986 72


Tablo 6: Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımların Türlerine Göre Dağılımı (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017)

Yatırım Türü 2016 Son Beş Yıl

Entegrasyon - 1

Komple Yeni Yatırım 29 59

Modernizasyon 1 4

Ürün Çeşitlendirme - 1

Tevsi - 5

Tevsi, Modernizasyon - 2

Toplam 30 72


Kırşehir’de 2016 yıl sonu itibarıyla 5 adet turizm işletme belgeli, 7 adet ise belediye belgeli olmak üzere toplam 12 işletme hizmet vermektedir. Bu işletmelerin toplam oda ve yatak kapasitesi sırasıyla 704 ve 1.415’tir (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017).

TURİZM VERİLERİ

7Kırşehir’de 2016 yılı sonu itibariyle 8 adet A Sını-fı Seyahat Acentesi hizmet vermektedir. (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017).

Şekil 18’de görüldüğü üzere 2016 yılı içerisinde Kırşehir’i ziyaret eden turist sayısı bir önceki yıla kıyasla %7,4 artış göstermiş ve 87.472 kişi olarak gerçekleşmiştir. Son 5 yıl incelendiğinde turist

sayılarında artış gözlenmemiştir. Son yıllarda Kır-şehir’e yapılan jeotermal otel yatırımı ve bu otelin pazarlama faaliyetleri ile ilerleyen yıllarda sağlık turizmi alanında daha çok turistin Kırşehir’i ziya-ret etmesi beklenmektedir. Kırşehir’i ziyaret eden yabancı turistlerin ise çoğunluğunun yabancı ülke vatandaşı olan gurbetçi vatandaşlarımız olduğu düşünülmektedir.


Şekil 18: Kırşehir’i Ziyaret Eden Turistlerin Dağılımı (Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017)

2012

3.542

84.922

Yabancı

Türkiye Vatandaşı

2013

1.806

101.600

2014

1.295

87.530

2015

1.504

75.958

2016

4.857

82.615

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

0


Kaynakça

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 2017. http://www.bddk.org.tr

Kırşehir Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, 2017.

T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2017.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2017. http://www.tim.org.tr/tr/ihracat.html

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), 2017. http://www.tobb.org.tr


arti5m

edya

.com

Cevher Dudayev Mahallesi, Vatan Cad. No: 42/1 NEVŞEHİRTel: +90 384 214 36 66 Faks: +90 384 214 00 46

MERKEZ

www.ahika.gov.tr

KIRŞEHİR YATIRIM DESTEK OFİSİMedrese Mahallesi 57. Sokak Eroğlu-Berk İş MerkeziNo:3/6 Merkez/KIRŞEHİRTel: +90 386 212 70 90

www.investinkirsehir.com

ekonomİ gÖstergelerİ kirŞehİr · kredisi kullanımında %176, bireysel kredi kartı bor -...

Documents