ek - 1.pdf

ÂÉÂËÉÏôåôñÜäéáÅÐÁÍÁËÇØÇÓ

¼íïìá:

Êáôåýèõíóç: ÃåíéêÞò Ðáéäåßáò

MÜèçìá: ¸êöñáóç - ¸êèåóç

ÔÜîç:

Ëýêåéï:

ÖñïíôéóôÞñéï:

Åêðá ßäåõóç êýñïõò 130

ÐÁÍÔ

Á ÄÉÐ

ËÁÓÁÓ

ÐÁ.ÓÕ.Ö.

Â´Ëõêåßïõ

Â´Ëõêåßïõ

4 ÂÞìáï

3 ÂÞìáï

2 ÂÞìáï

1 ÂÞìáï

Åîáóêïýìáé ...

Ç åðáíÜëçøÞ óáò óå ðÝíôå âÞìáôá

ÂÞìá 1

ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 3

ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 3

ÂÞìá 4

ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 3

ÂÞìá 4

ÂÞìá 5

Πρόλογος

Τα Βιβλιοτετράδια είναι μια νέα πρωτότυπη σειρά εκπαιδευτικών βοηθημάτων,που έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιηθεί κατά την επανάληψη της ύλης. Όπωςγνωρίζετε, το πιο κρίσιμο στάδιο, στην προσπάθεια που κάνουν οι μαθητές για τιςεξετάσεις, είναι η επανάληψη. Κατά τη διάρκειά της οι μαθητές απορροφούν γνώ-σεις με ταχύτερους ρυθμούς, διεισδύουν βαθύτερα στις έννοιες και μπορούν ναπραγματευθούν συνδυαστικά θέματα.Για το σκοπό αυτό, στο πλαίσιο της συνεργασίας των 130 Πανελλαδικώς Συνεργαζο-μένων Φροντιστηρίων, 300 φροντιστές συγγραφείς, σχεδιάσαμε και γράψαμε μιαπρωτοποριακή σειρά επαναληπτικών βιβλίων που καλύπτουν πλήρως την επανάλη-ψη. Τα Βιβλιοτετράδια δίνουν στο μαθητή τη δυνατότητα να κάνει οργανωμένατην επανάληψή του, χωρίς να χρονοτριβεί, με μια διαδικασία που την ονομάσαμε:

“Τα 5 βήματα για την επανάληψη”

1η Ενότητα: “Η Eίδηση”: 1ο Βήμα: Είδηση και σχόλιο2ο Βήμα: Οργάνωση και παρουσίαση της είδησης3ο Βήμα: Η γλώσσα της είδησης4ο Βήμα: Η παράγραφος - Η δομή και η ανάπτυξή

της με παραδείγματα5ο Βήμα: Εξασκούμαι ...

2η Ενότητα: “Βιογραφικά 1ο Βήμα: Βιογραφικά είδηείδη”: 2ο Βήμα: Δομή βιο/κού και αυτο/κού σημειώματος

3ο Βήμα: Συστατική επιστολή4ο Βήμα: Τα είδη των παραγράφων5ο Βήμα: Εξασκούμαι ...

3η Ενότητα: “Κριτική”: 1ο Βήμα: Κριτική - Παρουσίαση2ο Βήμα: Βιβλιοκριτική - Βιβλιοπαρουσίαση3ο Βήμα: Ι) Το ύφος του κριτικού ΙΙ) Απλή και δια/

κή υπόταξη ΙΙΙ) Αναφορικές προτάσεις4ο Βήμα: Οργάνωση του λόγου5ο Βήμα: Εξασκούμαι ...

4η Ενότητα: “Περίληψη”: 1ο Βήμα: Προετοιμάζω την περίληψη2ο Βήμα: Γράφω την περίληψη3ο Βήμα: Ελέγχω και αξιολογώ την περίληψη4ο Βήμα: Εφαρμόζω τα τρία βήματα της θεωρίας5ο Βήμα: Εξασκούμαι ...

Η συγγραφική ομάδαΕιδικότερα, για τα γλωσσικά μαθήματα, όπως το μάθημα της Έκφρασης - Έκθεσης B΄ Λυκείου, τα πέντεβήματα προσαρμόζονται ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε ενότητας.

ÂéâëéïôåôñÜäéáÅðáíÜëçøçò

Τα Επαναληπτικά μαθήματα αυτού του “Βιβλιοτετραδίου” επιμελήθη-καν τα μέλη της συγγραφικής μας ομάδας:

ΑΛΑΚΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑ ΛΑΓΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

ΒΑΛΤΑΛΗ ΟΛΓΑ ΠΛΕΣΣΑ ΜΑΙΡΗ

ΒΑΡΕΛΑ ΑΣΗΜΙΝΑ ΠΥΡΙΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΙΔΕΡΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΔΕΔΕ ΞΕΝΙΑ ΣΚΙΑΔΑΡΕΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΖΥΡΜΠΑ ΑΘΗΝΑ ΤΟΛΟΓΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΖΥΡΜΠΑ ΣΟΦΙΑ ΤΟΜΑΡΑ ΛΙΝΤΑ

ΚΟΚΟΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΑΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΚΟΥΜΠΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΛΕΓΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Συγγραφική ομάδα: ΠΑ.ΣΥ.Φ.Πανελλαδικά Συνεργαζόμενα Φροντιστήρια

Τμήμα Φιλολόγων:ΑΓΑΛΙΩΤΟΥ Α.ΑΓΓΕΛΟΥΛΗ Ν.ΑΘΑΝΑΣΑΤΟΥ Ε.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Κ.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ Δ.ΑΛΑΚΙΩΤΗ Μ.ΑΛΕΞΗΣ Τ.ΑΛΕΞΙΟΥ Μ.ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Ε.ΑΛΜΥΡΟΥΛΗΣ Χ.ΑΝΑΓΝΟΥ Β.ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Ι.ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Κ.ΑΝΕΣΤΗ Α.ΑΝΟΥΣΑΚΗ Α.ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ Θ.ΑΡΕΤΟΠΟΥΛΟΣ Β.ΒΑΘΡΑΚΟΚΟΙΛΗ Σ.ΒΑΛΤΑΛΗ Ο.ΒΑΡΕΛΑ Α.ΒΛΑΧΟΣ Γ.ΒΥΤΙΝΙΩΤΟΥ Π.ΓΑΡΑΤΖΙΩΤΟΥ Γ.ΓΑΣΠΑΡΗ Ρ.ΓΕΝΙΖΕΓΚΙΝΗ Ζ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ Β.ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ Γ.ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ Π.ΓΙΑΛΜΑΝΙΔΟΥ Σ.ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Ν.ΓΙΑΡΙΜΠΑΜΠΑ Β.ΓΙΟΜΠΑΖΟΛΙΑ Ζ.ΓΚΙΚΑ Δ.ΓΚΟΥΝΤΡΑ Φ.ΓΡΑΓΚΑ Δ.ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ Κ.ΔΑΜΟΥΛΟΥ Κ.ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.ΔΕΔΕ Ξ.ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε.ΔΗΜΟΒΕΛΗ Γ.ΔΟΥΛΟΣ Γ.ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ Β.ΖΑΛΩΝΗ Μ.ΖΑΧΑΡΑΚΙΣ Ε.ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε.ΖΒΙΝΤΖΟΣ Β.ΖΕΡΒΑ Λ.ΖΕΡΒΟΣ Σ.ΖΥΡΜΠΑ Α.ΖΥΡΜΠΑ Σ.ΚΑΚΟΥΡΟΥ Κ.ΚΑΜΠΑΝΑΚΗΣ Μ.ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ Σ.ΚΑΡΑΜΟΥΖΑΣ Κ.ΚΑΡΑΤΖΑ Φ.

ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ Δ.ΚΑΤΗΚΟΣ Γ.ΚΕΧΑΓΙΑ Μ.ΚΙΒΕΡΤΖΙΚΙΔΗΣ Α.ΚΟΚΟΛΑΚΗΣ Χ.ΚΟΛΙΑ Ε.ΚΟΛΟΒΟΥ Κ.ΚΟΝΤΑΡΙΔΟΥ Ε.ΚΟΤΕΛΙΔΟΥ Ε.ΚΟΤΕΛΙΔΟΥ Σ.ΚΟΤΖΑΜΠΟΥΚΙΔΟΥ Τ.ΚΟΥΜΠΗΣ Γ.ΚΟΥΡΚΟΥΖΕΛΗ Μ.ΚΥΡΑΜΑΡΙΟΥ Κ.ΚΩΒΑΙΟΣ Β.ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Μ.ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ ΑΘ.ΚΩΣΤΟΥΛΑ Β.ΚΩΤΣΗΣ Ν.ΛΑΓΟΥ Ε.ΛΑΜΠΑΤΟΣ Γ.ΛΑΖΑΡΑΚΟΣ Π.ΛΑΛΟΥΚΙΩΤΗ Β.ΛΑΠΠΑ Λ.ΛΕΝΗ Ι.ΛΙΑΝΕΡΗ Μ.ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΥ Ε.ΛΙΝΑΡΙΤΗΣ Β.ΜΑΚΑΡΩΝΗ Φ.ΜΑΛΤΕΖΟΥ Α.ΜΑΝΔΟΥΡΑΡΗ Μ.ΜΑΝΟΥΡΗ Ζ.ΜΑΡΚΑΚΗ Π.ΜΑΤΖΑΝΟΥΛΗΣ Α.ΜΑΥΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ Γ.ΜΕΝΟΥΔΑΡΑΚΟΥ T.ΜΕΝΕΣΕΛΙΔΟΥ Κ.ΜΕΣΔΑΝΙΤΗΣ Ε.ΜΗΛΑΣ Λ.ΜΠΑΚΑΟΥΚΑΣ Ν.ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Δ.ΜΠΑΝΤΟΥΝΑ Α.ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΗ Μ.ΜΠΕΖΑΣ Δ.ΜΠΙΡΠΑΝΑΓΟΥ Μ.ΜΠΟΤΣΙΟΥ Σ.ΝΙΚΗΤΟΠΟΥΛΟΥ Ε.ΝΙΞΑΡΛΙΔΟΥ Κ.ΝΟΤΑΣ Θ.ΝΤΑΛΙΑΡΗ Α.ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ Γ.ΠΑΛΤΙΔΟΥ Ε.ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Χ.ΠΑΝΤΑΖΗ Ι.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Κ.

ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Μ.ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Β.ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑ Γ.ΠΕΤΡΟΜΕΛΙΔΗΣ Β.ΠΛΕΣΣΑ Μ.ΠΟΥΠΝΑΡΑ Β.ΠΥΡΙΔΟΥ Κ.ΡΑΠΤΗΣ Η.ΡΗΝΑ Μ.ΣΑΚΕΛΑΡΙΟΥ Δ.ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ Ι.ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ Γ.ΣΑΡΡΗΣ Κ.ΣΑΡΡΗΣ Σ.ΣΙΔΕΡΗ Β.ΣΙΔΕΡΗ Γ.ΣΚΙΑΔΑΡΕΣΗΣ Χ.ΣΚΟΥΡΗ Μ.ΣΜΥΡΝΗ Ι.ΣΟΦΗ Χ.ΣΤΡΑΪΤΟΥΡΗ Π.ΣΤΡΟΥΜΠΗ Μ.ΤΕΦΑΝΗ Χ.ΤΖΑΒΑΡΑ Δ.ΤΖΑΡΑ Ε.ΤΖΑΝΙΔΟΥ Π.ΤΟΛΟΓΛΟΥ-ΑΡΓΥΡΑΚΗ Ι.ΤΟΛΟΓΛΟΥ Ο.ΤΟΜΑΡΑ Λ.ΤΟΜΑΡΑΣ Θ.ΤΟΥΛΟΥΠΗ Α.ΤΡΙΒΕΛΛΑ Δ.ΤΡΙΧΙΑ Α.ΤΣΑΚΑΣ Δ.ΤΣΑΤΡΑΦΙΛΗ Σ.ΤΣΙΛΟΓΛΟΥ-ΜΠΟΤΣΙΟΥ Σ.ΤΣΙΜΑΤΣΙΔΟΥ Β.ΤΣΟΓΚΙΔΟΥ Α.ΤΣΟΥΚΝΙΚΑ Ν.ΤΣΟΥΜΑΝΗΣ Ι.ΦΙΛΙΠΠΙΔΟΥ Σ.ΦΛΕΓΚΑΣ Κ.ΦΛΕΣΣΑΣ Χ.ΦΩΣΤΕΡΗ Ε.ΧΑΪΝΑ Ε.ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗ Μ.ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΗ Α.ΧΑΤΖΟΓΛΟΥ Α.Χ΄ΚΑΛΛΙΝΙΚΙΔΟΥ Φ.ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΤΟΥ Α.ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΤΟΥ Γ.ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟΥ Σ.ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ Φ.ΨΑΛΛΙΔΑΣ Ε.

Eκτύπωση Μάρτιος 2004Εκδοτικές Επιχειρήσεις Η. ΜΑΝΙΑΤΕΑ Α.ΕΛ. Ιωνίας 166 • 111 44 ΑΘΗΝΑ • τηλ.: 210 95 46 000

Copyright Eκδοτικές Επιχειρήσεις Η. ΜΑΝΙΑΤΕΑ Α.Ε.

Απαγορεύεται η αναπαραγωγή του παρόντος βιβλίου, με οποιονδήποτετρόπο, χωρίς την έγγραφη άδεια του Εκδοτικού Οίκου.

Δ / ΝΣΗ Εκπαιδευτικής σειράς: Α. ΖΥΡΜΠΑΣ

Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση – Γραφικά: Κυριακίδου Ευαγγελία

1η Ενότητα: Η Είδηση ...................................................................... 9

Βήμα 1: Είδηση και σχόλιο ............................................................. 10Βήμα 2: Οργάνωση και παρουσίαση της είδησης .......................... 17Βήμα 3: Η γλώσσα της είδησης ...................................................... 26Βήμα 4: Η παράγραφος - Η δομή και η ανάπτυξή της

με παραδείγματα ............................................................... 29Βήμα 5: Εξασκούμαι ........................................................................ 38

2η Ενότητα: Βιογραφικά είδη ........................................................ 47

Βήμα 1: Βιογραφικά είδη ................................................................ 49Βήμα 2: Δομή βιογραφικού και αυτοβιο/κού σημειώματος ........... 57Βήμα 3: Συστατική επιστολή ........................................................... 61Βήμα 4: Τα είδη των παραγράφων .................................................. 62Βήμα 5: Εξασκούμαι ........................................................................ 73

3η Ενότητα: Παρουσίαση - Κριτική ............................................ 81

Βήμα 1: Κριτική - Παρουσίαση ...................................................... 82Βήμα 2: Βιβλιοκριτική - Βιβλιοπαρουσίαση ................................... 83Βήμα 3: Το ύφος του κριτικού - Απλή και διαδοχική υπόταξη -

Οι αναφορικές προτάσεις .................................................. 90Βήμα 4: Οργάνωση του λόγου ........................................................ 99Βήμα 5: Εξασκούμαι ........................................................................ 110

4η Ενότητα: Σημειώσεις - Περίληψη .......................................... 121

Βήμα 1: Προετοιμάζω την περίληψη .............................................. 122Βήμα 2: Γράφω την περίληψη ......................................................... 123Βήμα 3: Ελέγχω και αξιολογώ την περίληψη ................................. 125Βήμα 4: Εφαρμόζω τα τρία βήματα της θεωρίας ............................ 126Βήμα 5: Εξασκούμαι ........................................................................ 138

Περιεχόμενα

Åíüôçôá 1ç

"Ç Åßäçóç"

Ο μαθητής που έχει μελετήσει την ενότητα “Η Είδηση” θα πρέ-πει να είναι σε θέση:

� να κατανοεί το περιεχόμενο ενός κειμένου, δηλαδή:• να διακρίνει το σχόλιο από το γεγονός σε μια είδηση.• να εντοπίζει την οπτική γωνία του πομπού σε μια είδηση, σε ένα

άρθρο/σχόλιο πάνω στην επικαιρότητα.• να διακρίνει τα κύρια σημεία και τη λογική διάρθρωση ενός

κειμένου π.χ. τα συστατικά στοιχεία μιας είδησης.

� να κατανοεί την οργάνωση ενός κειμένου, δηλαδή:• να εντοπίζει τα βασικά μέρη (πρόλογο, κύριο μέρος, επίλογο) και

τις νοηματικές ενότητες του κειμένου.• να διακρίνει την οργάνωση της είδησης.• να επισημαίνει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους

οργανώνεται ο λόγος, π.χ. με αιτιολόγηση, με σύγκριση καιαντίθεση, με ορισμό, με διαίρεση, με παράδειγμα.

• να σχολιάζει τη συνοχή του κειμένου.

� να διερευνά τη γλώσσα του κειμένου (λεξιλόγιο, στίξη, μορφο-συντακτικά φαινόμενα, γλωσσικές ποικιλίες, λειτουργίες τηςγλώσσας, ύφος), δηλαδή:

� να εντοπίζει και να αιτιολογεί την επιλογή του πομπού:• στην ενεργητική ή παθητική φωνή• στην αναφορική ή στην ποιητική λειτουργία της γλώσσας• να χαρακτηρίζει το ύφος του κειμένου λαμβάνοντας υπόψη την

επικοινωνιακή περίσταση (δέκτη, σκοπό, είδος λόγου).

1η Ενότητα Η Είδηση10

ÂÞìá 1

Είδηση και Σχόλιο

Δημοσιογραφία*

Ειδησεογραφία

Καθαρή είδηση Είδηση με σχόλιοΣκοπός: ανακοίνωση

γεγονότωνΜέθοδος: αναγραφή ειδήσεωνΠηγή: εξακριβωμένα

στοιχείαΠεριεχόμενο: αντικειμενικότηταΑπήχηση: θετική αποδοχή

Ερμηνευτική δημοσιογραφία - σχολιασμός

Άρθρο Σχόλιο Χρονογράφημα Γελοιογραφίασχολιασμός γεγονότων

ερμηνεία ειδήσεωνγνώμη / συναισθήματα συντάκτη

υποκειμενικότητααποδοχή με επιφύλαξη

Το σχόλιοΆμεσοα) χωριστό από την είδησηβ) που παρεμβάλλεται στην είδησηγ) η στίξη και τα γράμματα

Έμμεσοα) τίτλοςβ) έκτασηγ) θέσηδ) εικόνα

Σχόλιο του δημοσιογράφου Γνώμη κάποιου άλλου. Δηλώνεται με:� ειδικά σημεία στίξης� ειδικές εκφράσεις

Ενημέρωση κοινής γνώμης(αντικειμενικότητα γεγονότων)

Διαμόρφωση κοινής γνώμης(σχόλια / ερμηνεία)

Αποστολή δημοσιογράφου

* Το διάγραμμα της είδησης από το βιβλίο Έκφραση - Έκθεση Β΄ Λυκείου των Κ. Ζαμαρία - Αθ. Ζύρμπα- Δ. Χριστόπουλου σ. 97 εκδοτικές τομές Ορόσημο 1999.

B΄ Λυκείου Βιβλιοτετράδια 11

Σημείωση:Είδηση και σχόλιο: Στις δεκαετίες του ’60 και ’70, η πολεμική πάνω στη φύση καιτη λειτουργία του Τύπου περιστρεφόταν, εκτός των άλλων, γύρω από το ζήτημα τηςαντικειμενικότητας μιας είδησης. Πολλοί υποστήριζαν ότι, πέρα από το δελτίο καιρού,δεν υπάρχει ούτε μία είδηση πραγματικά αντικειμενική. Ωστόσο, ακόμα κι ανδιαχωρίσουμε επιμελώς το σχόλιο από την είδηση, η ίδια η επιλογή της είδησηςκαι η σελιδοθέτησή της συνιστούν ένα σιωπηρό στοιχείο κριτικής.

Οι σημασίες που δίνουν τα λεξικά για τις λέξεις: σχόλιο, γεγονός

γεγονός: i) πράξη που έχει συντελεστεί, συμβάν

Παράδειγμα:Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ήταν ένα γεγονός που συγκίνησε όλητην Ευρώπη.

ii) πράγμα βέβαιο, αναμφισβήτητο

Παράδειγμα:Είναι γεγονός ότι η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελεί ευκαιρία γιαδιεθνή προβολή της χώρας μας.

iii) δεδομένο, βάση συλλογισμού ή συμπεράσματος

Παράδειγμα:Το γεγονός ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις συνεχίζονται, αποδεικνύει ότι τοπρόβλημα της τρομοκρατίας δεν είναι εύκολο ν’ αντιμετωπιστεί.

iv) τετελεσμένο γεγονός

Παράδειγμα:Βρέθηκε προ τετελεσμένου γεγονότος και δεν μπόρεσε ν’ αντιδράσει.

σχόλιο: i) σύντομη ερμηνεία λέξεων και φράσεων ενός κειμένου

Παράδειγμα:Η μελέτη των λεξιλογικών σχολίων στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών οδηγείστο συμπέρασμα ότι η ελληνική είναι μια ζωντανή γλώσσα.

ii) κρίση για γεγονότα ή πράξεις

Παράδειγμα:Τα σχόλια του δημοσιογράφου δεν πρέπει να συνυφαίνονται με το γεγονός.


Πώς διακρίνουμε στην είδηση το γεγονός από το σχόλιο;

Γεγονός: Ό,τι έχει γίνει και ενδιαφέρει τον άνθρωπο, επειδή άμεσα ή έμμεσαεπηρεάζει τη ζωή του ή από απλή περιέργεια.

Παράδειγμα:“Σήμερα ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο που αφορά τηνιδιωτικοποίηση των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων.”

Σχόλιο: Κρίση, ευμενής ή δυσμενής, άποψη, ερμηνευτική παρατήρησηπου διατυπώνει κάποιος προφορικά ή γραπτά για ένα γεγονός ήένα έργο, για μια πράξη ή τη συμπεριφορά κάποιου.

Παράδειγμα:“Κερδισμένοι θα βγουν οι εργαζόμενοι από την ιδιωτικοποίησητων μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων, καθώς θα αυξηθεί ηανταγωνιστικότητά τους.”

Είδηση: Αναγγελία, ανακοίνωση γεγονότος που γίνεται από τηντηλεόραση, το ραδιόφωνο και τον Τύπο.

Παράδειγμα:“Απεργία εξήγγειλαν για την Παρασκευή οι νοσοκομειακοίγιατροί και για τη Δευτέρα οι δάσκαλοι όλης της χώρας.”

Ειδησεογραφία: Το σύνολο των ειδήσεων ενός χρονικού διαστήματος, συνήθωςμιας ημέρας, και η αναγραφή τους στον Τύπο.

� Η αντικειμενικότητα και η υποκειμενικότητα στην είδηση

Είναι πολύ σημαντικό για τον αναγνώστη ή τον ακροατή της είδησης να μπορεί ναδιακρίνει το σχόλιο από το γεγονός, γιατί έτσι μπορεί ανεπηρέαστα να διαμορφώνειτη δική του γνώμη.

το γεγονός αποτελεί το αντικειμενικό περιεχόμενο της είδησης, δηλαδή αυτόπου έγινε.

Παράδειγμα:“Εκστρατεία αιμοληψίας έγινε στη Θεσσαλονίκη”.

το σχόλιο αποτελεί το υποκειμενικό στοιχείο της είδησης, δηλαδή την κρίσηπου διατυπώνει ο δημοσιογράφος ερμηνεύοντας, αποδοκιμάζοντας ή επιδο-κιμάζοντας αυτό που έγινε.

Α) Η είδηση και το σχόλιοΙ. Το γεγονός και το σχόλιο στην είδηση


Παράδειγμα:“Είχε μεγάλη απήχηση η εκστρατεία αιμοληψίας που έγινε στη Θεσσαλονίκη”.

Με ποιους εκφραστικούς τρόπους σχολιάζεται ένα γεγονός;α. ΕπίθεταΠαράδειγμα:“… Στο Βελιγράδι, στην Πρίστινα, στα Σκόπια, στην Αλβανία, αλλά και στοΜαυροβούνιο από τις 6 Μαΐου εξελίσσεται μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσειςτης οργάνωσης με στόχο να επουλώσει τις βαθιές πληγές του πολέμου.” (σχολ.βιβλ. σ. 14)

β. Επιρρήματα

Παράδειγμα:“Οι εμπρηστές χτύπησαν και πάλι την Αττική” (σχολ. βιβλ. σ. 21)

γ. Σημεία στίξηςΚατά τη γραφή αλλά και την ανάγνωση της είδησης η χρήση των σημείων στίξηςείναι καθοριστική για την απόδοση του συγκεκριμένου, κάθε φορά, νοήματος. Τασημεία στίξης, δηλαδή, εκφράζουν κάποιο σχόλιο, “σχολιάζουν”την είδηση, καθώςδηλώνουν:� Ερωτηματικό (;): εκφράζει την απορία ή τη δυσπιστία. Σε παρένθεση (;) δείχνει

ειρωνεία, την αμφιβολία για την αξιοπιστία ή γενικά για κάτι που αναφέρεται.

Παράδειγμα:“Καμάρωνε πως ήταν ο καλύτερος (;) ποδοσφαιριστής” (σχολ. βιβλ. σ. 17)

� Θαυμαστικό (!): Το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να υπογραμμίσουμε, νατονίσουμε την εντύπωση από κάτι απίστευτο ή ανόητο που ακούσαμε. Τοθαυμαστικό σε παρένθεση (!) χρησιμοποιείται για να δηλώσει απορία,αμφισβήτηση και ειρωνεία.

Παράδειγμα:“Με ένα χέρι ο ποδοσφαιριστής Σ. διαπρέπει στα γήπεδα!” (σχολ. βιβλ. σ. 17)

Προσοχή! Το θαυμαστικό και το ερωτηματικό σημειώνονται μέσα από τα εισαγωγικά,όταν αναφέρονται σε όσα σχετίζονται με τα λόγια που κλείνονται σ’ αυτά και έξωαπό αυτά όταν αναφέρονται στο κείμενο.

� Εισαγωγικά (“”): χρησιμοποιούνται, όταν περικλείουμε τα λόγια κάποιου όπως:� σε ρητά ή παροιμίες,


� σε φράσεις ή λέξεις που δε χρησιμοποιούνται με το συνηθισμένο τους νόημαή χρησιμοποιούνται ειρωνικά, αλλά και� σε τίτλους βιβλίων, ονόματα εφημερίδων, περιοδικών κλπ.

Παράδειγμα:“Και στην Αθήνα παιδιά “κατά παραγγελίαν”.” (σχολ. βιβλ. σ. 39)

� Αποσιωπητικά (…): Χρησιμοποιούνται όταν η φράση δεν ολοκληρώνεται απόσυγκίνηση, ντροπή, αποδοκιμασία, αγανάκτηση, περιφρόνηση, απειλή, ανησυχία,ή για να δείξουν ότι διακόπηκε η συνομιλία απότομα χωρίς να ολοκληρωθεί.

Παράδειγμα:“Συντήρηση τροφίμων με … ακτινοβολία” (σχολ. βιβλ. σ. 17)

� Διπλή τελεία (:): Χρησιμοποιείται:� μπροστά από τα λόγια που αναφέρονται κατά λέξη και που κλείνονται σε

εισαγωγικά.� μπροστά από μια απαρίθμηση, μια ερμηνεία ή μια συνέπεια.� έπειτα από πρόταση που αναφέρει γνωμικό ή παροιμία.

δ. Ολόκληρες προτάσεις: Οι προτάσεις αυτές σχολιάζουν το γεγονός ή αποτελούναξιολογικές κρίσεις.

Παράδειγμα:“Η Κριστίνα Σαντσέζ είναι ταυρομάχος. Είναι η μόνη γυναίκα που έχει δικαίωμανα φοράει το “τροχέ ντε λούθες”, το χαρακτηριστικό κοστούμι του ματαντόρ,και να αντιμετωπίζει ταύρους που ζυγίζουν πάνω από 600 κιλά. Η Κριστίναανήκει στην ανώτατη κατηγορία των ταυρομάχων .Ο ανδρικός “σοβινισμός”,όμως, είναι πιο άγριος από τους ταύρους”. Οι άρρενες συνάδελφοί της αρνούνταινα τη δεχτούν στον κύκλο τους. Η Κριστίνα τώρα θέλει να εγκαταλείψει τηναρένα. (σχολ. βιβλ. σ. 16)

ΙΙ. Παρεμβολή ξένου σχολίου στην είδησηΠολλές φορές ο δημοσιογράφος, ενώ δεν εκφράζει την άποψή του για το γεγονός,περιλαμβάνει στην είδησή του το σχόλιο που έκανε γι’ αυτό κάποιο άλλο πρόσωπο.Με την τακτική του αυτή αποβλέπει στην ακριβή και αντικειμενική πληροφόρηση.

Σ΄αυτή την περίπτωση χρησιμοποιεί:

i) εισαγωγικά

Παράδειγμα:Όπως μας είπε ο διευθυντής της Σχολής Τυφλών, “Ο Ποντικάκης είχε πάει στηΣχολή πριν από τέσσερις μήνες και παρακολουθούσε μαθήματα. Είχε βέβαια


μειωμένη όραση, αλλά κυκλοφορούσε άνετα στους δρόμους και σύντομα θαέπαιρνε από την αστυνομία άδεια μικροπωλητή. Ο Λάμπρου ήταν μόνο ενάμισημήνα στη Σχολή”. (σχολ. βιβλ., σ. 32)

ii) κατάλληλες εκφράσεις (όπως ανακοίνωσε, ανέφερε, ισχυρίζεται...)

Παράδειγμα 1ο:“Χιτώνας που ανακαλύφθηκε πριν δύο χρόνια σε χωριό της Εύβοιας κατά τηδιάρκεια των ανασκαφών από ελληνοβρετανική αρχαιολογική αποστολή, είναιπιθανότατα το αρχαιότερο ένδυμα που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στηνΕυρώπη, σύμφωνα με τη γνώμη των Ελλήνων ειδικών που ολοκληρώνουν τησυντήρησή του.” (σχολ. βιβλ. σ. 20)

Παράδειγμα 2ο:“Όπως ανακοίνωσε χθες το μεσημέρι στο Όσλο ο γραμματέας της νορβηγικήςεπιτροπής βραβείων Νόμπελ, το φετινό βραβείο Νόμπελ απονέμεται στην πολιτικάανεξάρτητη οργάνωση εκατόν πενήντα χιλιάδων γιατρών και άλλων επιστημόνωναπό πενήντα και πλέον χώρες για “τις σημαντικές υπηρεσίες της προς τηνανθρωπότητα, για τη συμβολή της στην έγκυρη πληροφόρηση και για τηνπροσπάθειά της να βοηθήσει τους λαούς να κατανοήσουν πόσο καταστροφικές θαείναι οι επιπτώσεις ενός πυρηνικού πολέμου.” (σχολ. βιβλ., σ. 20)

� Η χρήση εισαγωγικών και κατάλληλων εκφράσεων γίνεται για να αποφευχθεί ηδιαπλοκή του γεγονότος με το σχόλιο και για να καταστεί σαφής η πρόθεσηαντικειμενικότητας του δημοσιογράφου.

ΙΙΙ. Διαπλοκή του γεγονότος με το σχόλιο στην είδησηΜερικές φορές ο δημοσιογράφος παράλληλα με την ανακοίνωση της είδησηςπαρεμβάλλει και το δικό του σχόλιο για το γεγονός που παρουσιάζει. Έτσι, όμως,υπάρχει πάντα ο κίνδυνος οι δέκτες (ο αναγνώστης, ο ακροατής) να θεωρήσουν τηγνώμη / το σχόλιο του δημοσιογράφου ως καθαρή είδηση.

Ο μόνος τρόπος, που μπορεί να εξασφαλίσει τους δέκτες και να διασφαλίσει τηνεγκυρότητα της ενημέρωσής τους, είναι όταν το σχόλιο παρουσιάζεται χωριστά απότην ανακοίνωση του γεγονότος.

Παράδειγμα (σχόλιο ευδιάκριτο):“Από πυρκαγιά που ξέσπασε χτες το απόγευμα στην Πεντέλη κινδύνεψε σοβαρά

άλλος ένας εθνικός δρυμός στην Αττική. Η φωτιά ξεκίνησε στις τέσσερις η ώρααπό τη ρεματιά, πίσω από το μοναστήρι του Παντοκράτορα. Έκαψε δέκα


στρέμματα πευκοδάσους και απείλησε τα σπίτια της περιοχής.Άγνωστα παραμένουν ακόμα τα αίτια της πυρκαγιάς, μας είπε ο αστυνομικός

διεθυντής της Ν. Αττικής, αλλά οι κάτοικοι μιλούν ανοιχτά για εμπρησμό.” (σχολ.βιβλ., σ. 21)

Παράδειγμα (το σχόλιο συνυφαίνεται με το γεγονός)“Οι εμπρηστές χτύπησαν και πάλι στην Αττική. Αυτή τη φορά στην πευκόφυτηπεριοχή Νταού Πεντέλης, με στόχο να κατακάψουν ό,τι είχε απομείνει από τιςπερσινές και τις προπέρσινες πυρκαγιές που είχαν βάλει εκεί.…Το σατανικό σχέδιότους χάρη στη γιγαντιαία κινητοποίηση όλων των κρατικών φορέων δενολοκληρώθηκε” (σχολ. βιβλ. σ. 21)

ΙV. Προβολή και διαφοροποίηση της είδησηςΠολλές φορές, οι ειδήσεις που απλώς καταγράφουν ένα γεγονός χωρίς να τοσχολιάζουν, δεν είναι απαλλαγμένες από το υποκειμενικό στοιχείο. Η θέση τουδημοσιογράφου ή του μέσου επηρεάζει την ιεράρχηση και την παρουσίαση τηςείδησης. Έτσι, ένα γεγονός που θεωρείται σημαντικό δημοσιεύεται στην πρώτησελίδα μιας εφημερίδας ή ανακοινώνεται πρώτο στα τηλεοπτικά / ραδιοφωνικάδελτία ειδήσεων. Για παράδειγμα τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του2004 παρουσιάστηκαν με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με τις επιλογές τουδημοσιογράφου ή του μέσου (εφημερίδα, τηλεόραση, ραδιόφωνο).


ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

Οργάνωση και παρουσίασητης είδησης

Α) Ανεστραμμένη πυραμίδα Στοιχεία θεωρίας� Τι είναι η ανεστραμμένη πυραμίδα;Το πρότυπο της ανεστραμμένης, όπως λέγεται, πυραμίδας είναι ιδιαίτερα δημοφιλές.Το σχήμα της μέσα στην εφημερίδα περιγράφεται ως εξής:α) Προηγείται ένας στέρεος τίτλος της είδησης. Αυτός επιλέγεται να είναι κατά το

δυνατό περιεκτικός, σαφής και ελκυστικός, και αυτός θεωρείται η βάση της πυραμίδας.β) Ακολουθεί μια σύντομη έκθεση της είδησης. Με μέθοδο αφαιρετική δίνονται τα

βασικά στοιχεία, κάτι περίπου σαν περίληψη κι αυτό αποτελεί τον κύριο κορμότης πυραμίδας.

γ) Σ’ένα τρίτο τμήμα, το εκτενέστερο, επαναλαμβάνεται το περιεχόμενο της είδησηςεμπλουτισμένο με πολλές πληροφορίες, σχόλια και λεπτομέρειες που θέτουν τονκορυφαίο λίθο στην πυραμίδα της είδησης.

� Ποια η χρησιμότητα της ανεστραμμένης πυραμίδας;Η τακτική της ανεστραμμένης πυραμίδας στην εποχή της πολυφωνίας και τουκαταιγισμού των ειδήσεων είναι πολύ χρήσιμη, γιατί βοηθάει:� τον αναγνώστη να διατρέχει σε μικρό χρονικό διάστημα όλους τους τίτλους μιας

εφημερίδας, να ενημερώνεται και να επιλέγει τις ειδήσεις που τον ενδιαφέρουν.� τις εφημερίδες και τα περιοδικά να αυξάνουν την ύλη τους και να ελκύουν

περισσότερους αναγνώστες με ποικίλα ενδιαφέροντα. Τα κοινά σημεία των ειδήσεωνΣύμφωνα με τους δημοσιογραφικούς κανόνες η είδηση πρέπει να απαντήσει σταερωτήματα τι, ποιος, πού, γιατί, πώς και να είναι γραμμένη με συντομία,σαφήνεια, ακρίβεια, με απλό αλλά ελκυστικό ύφος.ΓεγονόταΤρόποςΧρόνοςΤόποςΠρόσωπαΑποτέλεσμαΑιτίαΣκοπός

Τι έγινε;Πώς έγινε;Πότε έγινε;Πού έγινε;Ποιος; (όνομα, ηλικία, καταγωγή, επάγγελμα...)Τι απέγινε;Γιατί;Προς τι;


Ο Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι αντιπαθεί ταξενοδοχεία πολυτελείας και, στα 67 του,ψάχνει ακόμη τους ανθρώπους στην τρίτηθέση των τρένων και στα καφενεία τηςεπαρχίας. Από τους σπουδαιότερους ταξι-δευτές δημοσιογράφους του τέλους τουαιώνα -έχει διακριθεί για τα διεθνή ρεπορτάζτου στο “Τάιμ”,το “Σπίγκελ”, τη “ΜοντΝτιπλοματίκ”-, δεν τον βαραίνει η ηλικία,αλλά η φήμη του, η οποία δυσκολεύει τηνεξερεύνηση. “Σε καλούν παντού, σε κάνουννα χάνεις χρόνο, σου προσφέρουν μεγάλαξενοδοχεία”, παραπονείται στη “Ρεπού-μπλικα”. Πέρυσι, όμως, στην Ινδία, τακατάφερε. “Κοιμήθηκα στα χωριά, έφαγα σεκαλύβες. Έπαθα γαστρίτιδα, αλλά άξιζε τονκόπο. Είδα ένα άλλο κομμάτι του κόσμου. Ητραγωδία είναι πως τα μεγάλα δίκτυα δενδείχνουν αυτή τη πραγματικότητα.” Και τούτο επειδή τα μίντια έχουν γίνειεργαλεία ψυχαγωγίας, σε καλούν να ξεχάσειςμάλλον τον κόσμο, παρά να τον γνωρίσεις.“Τα μίντια είναι παιχνιδάκια των πλουσίωνπου τα χρησιμοποιούν για να γίνουν ακόμηπιο πλούσιοι”, λέει ο Πολωνός δημο-σιογράφος. “Χρησιμεύουν για να σεεμποδίσουν να μάθεις ότι τα δύο τρίτα τουπλανήτη ζουν σε ακραία φτώχεια.Αυτή είναιη πραγματική άγνοια”. Οι δημοσιογράφοιέχουν καθήκον να σπάσουν αυτή τη σιωπή:οφείλουν να κάνουν γνωστό ότι “ποτέ στην

ιστορία του ανθρώπου δεν υπήρχαν παρό-μοιες ανισότητες”. Και είναι μύθος ότι οιανακαλύψεις στη Δύση βοηθούν τον ΤρίτοΚόσμο, αντίθετα βαθαίνουν την αδικία:“Μέσα σε δέκα χρόνια έχουμε παραγάγει13.000 νέα φάρμακα, αλλά μόνο ένα στα χίλιαείναι για τις τροπικές αρρώστιες”.

Η πληροφόρηση θα είναι λοιπόν η μεγάληδύναμη του αιώνα που έρχεται. Για τουςδημοσιογράφους, εξηγεί, θα είναι μιαμεγάλη ευκαιρία, αλλά “ο κίνδυνος είναι ναμην αναφέρονται πια στην πραγματικότητα,να προκρίνουν το θέαμα, τη φυγή. Μεαρκετές σημαντικές εξαιρέσεις, η αλήθεια δενείναι σήμερα απαραίτητη στην ενημέρωση,μερικές φορές γίνεται εμπόδιο. Έτσιπλήττεται η ουσία του επαγγέλματος: οι αξίεςτου εμπορίου σκοτώνουν τις ηθικές αξίες”.Και το εύκολο και γρήγορο χρήμα συν-θλίβει τους νέους δημοσιογράφους, τουςκάνει να χάνουν το μυαλό τους. “Η δουλειάμας”, λέει ο Καπουσίνσκι, “χρειάζεταιπνεύμα αυτοθυσίας: έχουμε την κοινω-νική αποστολή να καταλάβουμε και ναδώσουμε στους πολίτες να καταλάβουν το“άλλο”, να ευνοήσουμε το διάλογο.Χρειάζεται επίσης απόλυτη σοβαρότηταστο κοινό, πάντα θα υπάρχει κάποιος που θαξέρει περισσότερα από σένα. Αν επιτρέψεις έστωκαι σε έναν να ανακαλύψει ότι ψεύδεσαι, ότι είσαικοινότοπος, ανακριβής ή επιφανειακός, τότεέχεις χάσει”.

Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι εφημ.“Τα Νέα”, (διεθνής τύπος)επιμέλεια: Γιώργος Αγγελόπουλος

“Η δουλειά μας δεν είναι δουλειά για κυνικούς”, λέει ο ΡίτσαρντΚαπουσίνσκι. η ελεύθερη δημοσιογραφία, προσθέτει, είναι το κλειδί γιατην ειρήνη στην τρίτη χιλιετία.

Δημοσιογράφοι στην τρίτη χιλιετία

I. Η οργάνωση και η παρουσίαση της είδησης


� Στο άρθρο της σ. 18 ο δημοσιογράφος αναπτύσσει την είδηση σε τρεις βαθμίδες.

“ανεστραμμένη πυραμίδα”από το πιο σημαντικό στο λιγότερο σημαντικό

Ο δημοσιογράφος

Στην πρώτη βαθμίδα τη γενική

ΣΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΤΗΣ ΕΙΔΗΣΗΣΣΥΝΟΨΙΖΕΙ

τα γεγονότα σε μία περίοδο λόγου:“Δημοσιογράφοι στην τρίτη χιλιετία”

Στη δεύτερη βαθμίδα την ειδικότερη

ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ

περιληπτικά τα ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ“ Η δουλειά μας δεν είναι δουλειά για κυνικούς”,

λέει ο Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι. η ελεύθερηδημοσιογραφία, προσθέτει, είναι το κλειδί

για την ειρήνη στην τρίτη χιλιετία. ”

Στην τρίτη βαθμίδα την αναλυτική

ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΤΗΣ ΕΙΔΗΣΗΣ

ΕΚΘΕΤΕΙαναλυτικά την είδηση

“Ο Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι αντι-παθεί τα ξενοδοχεία .....

ανακριβής ή επιφανειακός,τότε έχεις χάσει ”.


Ερώτηση:

Λαμβάνοντας υπόψη, αφενός τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι διαβάζουντην εφημερίδα, αφετέρου τους γρήγορους ρυθμούς ζωής των σύγχρονων κοινωνιών:προσπαθήστε να τεκμηριώσετε αν είναι αυτοί οι λόγοι, που οδήγησαν τουςδημοσιογράφους να ακολουθήσουν την τακτική της ανεστραμμένης πυραμίδας στηνενημέρωση.(500 λέξεις)

Απάντηση:Στην εποχή μας η πληροφόρηση παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα

ηλεκτρονικά μέσα και τα έντυπα έχουν συντελέσει ώστε ο κόσμος μας να μοιάζειμε ένα πλανητικό χωριό. Οποιαδήποτε είδηση, ακόμη και σε απομακρυσμένεςπεριοχές μπορεί να κινήσει το ενδιαφέρον όλων.

Η μεγάλη προσήλωση στην ενημέρωση έχει την εξήγησή της. Καταρχάς οάνθρωπος είναι από τη φύση του κοινωνικός. Λογικά λοιπόν φροντίζει να μαθαίνειτι συμβαίνει γύρω του. Επιπλέον, η φιλοπεριέργεια τον χαρακτηρίζει. Με τιςειδήσεις καλύπτει μέρος της ανάγκης του για γνώση, για πληρέστερη αντίληψητου περιβάλλοντος στο οποίο ζει.

Πρόσθετοι λόγοι, κοινωνικοί, συντείνουν, ώστε ο τύπος να γνωρίζει άνθηση.Ειδικότερα, ο σύγχρονος κάτοικος των μεγάλων πόλεων δεν έχει την ευκαιρίαάμεσης επαφής με τον κόσμο γύρω του. Η πηγαία και αυθόρμητη επικοινωνία μετο γείτονά του είναι μακρινή εικόνα. Η εφημερίδα, τα έντυπα γενικά έχουναναλάβει να ανασυστήσουν μια άλλη πραγματικότητα.

Περαιτέρω, ειδικότεροι λόγοι καθιστούν τη συστηματική, έντυπη ενημέρωση,επιτακτική. Στις διαπροσωπικές σχέσεις για παράδειγμα, μια είδηση μπορεί νααποτελέσει θέμα συζήτησης, μόνο και μόνο για να βγάλει από το αδιέξοδο,ανθρώπους που στην ουσία δεν έχουν τίποτε δικό τους να μοιραστούν.

Επιπρόσθετα, το να παρακολουθεί κανείς την οικονομική, πολιτική ζωή του τόπουτου ή διεθνώς υπαγορεύει την καθημερινή ανάγνωση των εφημερίδων. Αυτό εξηγείταιαπό το γεγονός ότι ο πολίτης δεν μπορεί άμεσα να πληροφορηθεί τις εξελίξεις.Άλλη μια παράμετρος πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ο χρόνος που απομένει από τιςεπιβαρυμένες απασχολήσεις του εργαζομένου δεν του επιτρέπουν να έχει δικήτου εκτίμηση για τα πράγματα και καταφεύγει στις έτοιμες προτάσεις των ειδικώντης ενημέρωσης, των δημοσιογράφων αναλυτών. Παράλληλα, οι συνθήκες ζωήςκαι άλλοι λόγοι ανεξάρτητοι έχουν επηρεάσει τη μορφή και τη δομή τωνεφημερίδων και επιπλέον τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται οι ειδήσεις.

Ειδικότερα, το πρότυπο της ανεστραμμένης, όπως λέγεται, πυραμίδας είναιιδιαίτερα δημοφιλές. Το σχήμα της μέσα στην εφημερίδα περιγράφεται περίπουέτσι: Προηγείται ένας στέρεος τίτλος της είδησης. Αυτός επιλέγεται να είναικατά το δυνατό περιεκτικός, σαφής κα ελκυστικός, και αυτός θεωρείται η βάσητης πυραμίδας. Ακολουθεί μια σύντομη έκθεση της είδησης. Με μέθοδο αφαιρετική


δίνονται τα βασικά στοιχεία, κάτι περίπου σαν περίληψη κι αυτό αποτελεί τονκύριο κορμό της πυραμίδας. Σ’ένα τρίτο τμήμα, το εκτενέστερο, επαναλαμβάνεταιτο περιεχόμενο της είδησης εμπλουτισμένο με πολλές πληροφορίες, σχόλια καιλεπτομέρειες που θέτουν τον κορυφαίο λίθο στην πυραμίδα της είδησης.

Η εξήγηση αυτής της επιλογής είναι πολλαπλή. Καθοριστικό είναι ότι οσύγχρονος άνθρωπος αφιερώνει χρόνο για ανάγνωση της εφημερίδας ανάλογομε τον δικό του διαθέσιμο. Ακόμη και ο ελάχιστος αρκεί για τους τίτλους.Αφιερώνοντας περισσότερο μπορεί να φτάσει μέχρι τις λεπτομέρειες. Εξάλλουγια ορισμένα θέματα το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, ενώ για άλλα μια ματιά αρκεί,ιδιαίτερα σ’ένα έντυπο ποικίλης ύλης.

Άλλο στοιχείο είναι η παράλληλη εκπομπή ειδήσεων από ποικίλα μέσα. Ότανο καταιγισμός από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, το διαδίκτυο είναι τόσο μεγάλος,η εφημερίδα οφείλει να μην κουράζει με περιττά στοιχεία όλους, χρειάζεται όμωςνα τα παρέχει σ’αυτούς που επιλέγουν εμβάθυνση ή ανάλυση. Επιπλέον, καθώςπροέχουν η ευκολία, η επιφανειακή επαφή με τα πράγματα και ο εντυπωσιασμός,γίνεται φανερό γιατί οι εφημερίδες κατά πρώτο επιλέγουν να σερβίρουν μιαευσύνοπτη ειδησεογραφική ποικιλία πριν προβούν σε εκτενέστερη ανάπτυξη.

Συνάγεται ότι η έντυπη δημοσιογραφία, ανταποκρινόμενη στον κοινωνικό τηςρόλο, σαφώς επηρεάζει τον άνθρωπο, παράλληλα όμως γίνεται και η ίδια δέκτηςτων κραδασμών που η κοινή γνώμη ασκεί σ’ αυτήν.

(Βλέπε σ.σ. 21-22, Κριτήρια Αξιολόγησης Έκφραση Έκθεση Β΄ Λυκείου,εκδ. Εκδοτικές Τομές Ορόσημο).

II. Τα διακριτικά στοιχεία (“αστέρια”) της είδησηςΤα 8 “αστέρια της” είδησης:

Τα 4 Έψιλον επικαιρότητα εκκρεμότητα εγγύτητα εκρηκτικότητα

Τα 4 Σίγμα συγκίνηση σπουδαιότητα συνέπειες σπανιότητα

� επικαιρότητα: όσο πιο πρόσφατο είναι το γεγονός και όσο πιο γρήγορη ημετάδοσή του, τόσο μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί·

Παράδειγμα:

“Ορκίστηκε σήμερα η νέα κυβέρνηση η οποία προέκυψε από το αποτέλεσμα τωνεκλογών της 7ης Μαρτίου”.


� εκκρεμότητα: η αγωνία που προκαλεί το γεγονός αυξάνει το ενδιαφέρον γι’αυτό·

Παράδειγμα:“Μάχη με το θάνατο δίνουν εκατοντάδες τραυματίες στα νοσοκομεία τηςΜαδρίτης, μετά το φρικιαστικό τρομοκρατικό χτύπημα, που συνέβη τις πρωινέςώρες της 11ης Μαρτίου σε αμαξοστοιχίες μαζικής μεταφοράς πολιτών”.

� εγγύτητα: όσο πιο κοντά στην περιοχή του κοινού διαδραματίζεται το γεγονός,τόσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει·

Παράδειγμα:“Ανησυχητικές διαστάσεις, για το λεκανοπέδιο της Αττικής, έχει πάρει η μόλυνσητης ατμόσφαιρας. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου”.

� εκρηκτικότητα: γεγονότα που περιέχουν συγκρούσεις και εντάσεις·

Παράδειγμα: “Ταραχές ξέσπασαν στην Ινδονησία μετά την απόφαση των αρχών να αυξήσουντις τιμές στα καύσιμα και τις μεταφορές. Η γενικότερη αναταραχή που επικρατείστη χώρα προκάλεσε την κατάρρευση του χρηματιστηρίου και του νομίσματος”.

Κ.Ε.Ε. σ. 62

� συγκίνηση: ειδήσεις “ανθρώπινου ενδιαφέροντος” ελκύουν περισσότερο παράοικονομικές ή πολιτικές ειδήσεις·

Παράδειγμα:“Την “απόλυτη φτώχεια” αντίκρισε στην Πεσκοβία της Βορειοανατολικής Αλβανίαςτο Ελληνικό Καραβάνι Αλληλεγγύης μεταφέροντας φάρμακα στην περιοχή. Οιάνθρωποι του καραβανιού αντίκρισαν παιδιά ρακένδυτα να πίνουν νερό απευθείαςαπό το ποτάμι και αποφάσισαν να κατασκευάσουν σύστημα ύδρευσης για 5 χωριάτης περιοχής”. Κ.Ε.Ε. σ. 62

� σπουδαιότητα: πόσο σημαντική είναι η πληροφορία που παρέχει η είδηση·

Παράδειγμα:“Φαίνεται ότι επιτέλους κερδήθηκε η μάχη κατά του καρκίνου. Η θεραπείαβρίσκεται στο συνδυασμό δύο φαρμάκων που όταν χορηγήθηκαν ενδοφλεβίως σεποντίκια συρρίκνωσαν και εξαφάνισαν εντελώς τους καρκινικούς όγκους”.

Κ.Ε.Ε. σ. 62

� συνέπειες: οι επιπτώσεις από τη δημοσιοποίηση του γεγονότος·

Παράδειγμα:“Σήμα κινδύνου για την ανθεκτικότητα των νοσοκομείων της Αθήνας, εκπέμπουνοι αρμόδιοι σε περίπτωση μεγάλου σεισμού”.


� σπανιότητα: ασυνήθιστα και απροσδόκητα γεγονότα τραβούν την προσοχή·

Παράδειγμα:“Τύχη βουνό είχε ένας επιβάτης της γερμανικής αεροπορικής εταιρίας Lufthansaόταν έπαθε καρδιακή προσβολή στα 11.000 πόδια, ενώ ταξίδευε από το Δουβλίνοστη Φρανκφούρτη. Μόλις το πλήρωμα του αεροσκάφους ζήτησε από τα μεγάφωναένα γιατρό, εμφανίστηκαν 40 ειδικοί καρδιολόγοι, οι οποίοι επέστρεφαν απόδιεθνές συνέδριο καρδιολογίας του Δουβλίνου!” Κ.Ε.Ε. σ. 62

III. Η οπτική γωνία του δημοσιογράφου στην είδηση

οπτική γωνία

λειτουργία γλώσσας(λογική ή συγκινησιακή)

γραμματικά στοιχείαα. κατάλληλη στίξη• τα θαυμαστικά � σπουδαιότητα• τα αποσιωπητικά � εκκρεμότητα

και έντασηβ. επιλογή εμφατικών λεκτικών τύπων

ύφος� σοβαρό� δραματικό� χιουμοριστικό� περιγραφικό� τυπικό� απλό� ελκυστικό

συντακτικά στοιχεία� σειρά λεκτικών συνόλων� ενεργητική ή παθητική σύνταξη

ΤΙΤΛΟΣ

Λειτουργίες του τίτλουα. συγκεφαλαιώνει το περιεχόμενο του δημοσιεύματοςβ. διαφοροποιεί το δημοσίευμα από άλλα δημοσιεύματαγ. χρησιμεύει ως ερέθισμα του αναγνώστη για να

διαβάσει το δημοσίευμα


Ό,τι είναι γνωστό ή μπορεί να γίνει γνωστό μέσα από τα ΜΜΕ εξαρτάται από τονυποκειμενικό χαρακτήρα των αποφάσεων ως προς τη συλλογή και παραγωγήειδήσεων. Παράγοντες “οργανωτικοί” και “ιδεολογικοί” ασκούν επιρροή κατά τηνεπιλογή των ειδήσεων. Οι πρώτοι αφορούν σε γραφειοκρατικές συνήθειες, οιδεύτεροι αναφέρονται είτε σε αξίες αμιγώς ατομικές είτε σε πολιτιστικές επιδράσειςαπό το κοινωνικό περιβάλλον της ειδησεογραφικής δραστηριότητας.Επομένως, ο δημοσιογράφος δεν καταγράφει τα γεγονότα, αλλά τα βλέπει από μιαορισμένη οπτική γωνία, δηλαδή:� τα αξιολογεί,� τα παρουσιάζει,� τα ερμηνεύει,� κατανέμει τις πληροφορίες ανάλογα με τη βαρύτητά τους:� στον τίτλο� στην περίληψη� στην ανάπτυξη

Ο τίτλος και η οπτική του γωνία

� Ο τίτλος ενός κειμένου προδιαθέτει τον αναγνώστη και τον προϊδεάζει για τοζήτημα που πρόκειται να πραγματευτεί. Κατά βάση ο τίτλος χωρίς σχόλιο είναιένα σύντομο ονοματικό σύνολο, περιεκτικό και κυριολεκτικό.π.χ. - Δημοσιογράφοι στην τρίτη χιλιετία� Στην περίπτωση, όμως, που ο τίτλος έχει χαρακτήρα σχολίου, τότε είναι δυνατόνα εμπλουτιστεί με επίθετα, με ποικίλα σημεία στίξης όπως το θαυμαστικό, τοερωτηματικό ή τα αποσιωπητικά.π.χ. - 680.000 Έλληνες δεν ξέρουν ανάγνωση!

- Αλήθεια για ποια δάση μιλάμε;- Αναγνώριση του ψευδοκράτους αξιώνει ... ως όρο η Άγκυρα.

� Συχνά ο τίτλος μπορεί να αποτελέσει και ρηματικό σύνολο.π.χ. - Το Ίντερνετ και οι δυνατότητες που προσφέρει

Παράδειγμα:Για την είδηση που ακολουθεί δίνονται δύο τίτλοι που αντιστοιχούν σε διαφορετικέςοπτικές γωνίες. Να σχολιάσετε αυτές τις διαφορές:

α) Ντροπή στο Βρετανικό Μουσείο!β) Είναι, άραγε, τα Μάρμαρα του Παρθενώνα ασφαλή στο Λονδίνο;

Η είδηση: “Επί 60 χρόνια, η δικαιολογία των “κατεστραμμένων αρχείων” κράτησεμακριά από τη δημοσιότητα τις συνθήκες υπό τις οποίες τα Μάρμαρατου Παρθενώνα υπέστησαν βίαιες επεμβάσεις στην επιφάνειά τους

Στοιχεία θεωρίας για την οπτική γωνία του δημοσιογράφου


Η περίληψη: “Η δουλειά μας δεν είναι δουλειά για κυνικούς”, λέει ο ΡίτσαρντΚαπουσίνσκι. η ελεύθερη δημοσιογραφία, προσθέτει, είναι το κλειδίγια την ειρήνη στην τρίτη χιλιετία”.

Ο τίτλος: “Δημοσιογράφοι στην τρίτη χιλιετία”

Απάντηση:Μια άλλη οπτική γωνία στον τίτλο και την περίληψη της είδησης με σχόλιο.Ο τίτλος: “Τα μίντια παιχνιδάκια των πλουσίων”

Η περίληψη: “Πλήττεται η ουσία της δημοσιογραφίας: οι αξίες του εμπορίουσκοτώνουν τις ηθικές αξίες, λέει ο Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι, η αλήθειαδεν είναι σήμερα απαραίτητη, προκρίνουν το θέαμα, τη φυγή.”

Άσκηση:Δείτε ξανά τον τίτλο και την περίληψη της είδησης του άρθρου σ. 18. Δοκιμάστε ναβάλετε σ’ αυτό ένα δικό σας τίτλο και να συνθέσετε τη δημοσιογραφική του περίληψησύμφωνα με τη δική σας οπτική γωνία.

Σχολιασμός των διαφορετικών τίτλων

α) Ο τίτλος “Ντροπή στο Βρετανικό Μουσείο!” είναι αποδοκιμαστικός.Προτάσσοντας ο συντάκτης τη λέξη “ντροπή” δηλώνει την ενοχή που πρέπεινα αισθάνονται οι υπεύθυνοι του Μουσείου για τη στάση τους. Ο τίτλοςουσιαστικά κατηγορεί τους συντηρητές του μουσείου για την ανευθυνότητα πουέδειξαν κατά τις εργασίες συντήρησης των μνημείων με αποτέλεσμα να υποστούνανεπανόρθωτες ζημιές. Επιπλέον εκφράζει αποδοκιμασία για τους υπεύθυνουςτου Μουσείου και την υποκριτική στάση τους απέναντι στην κοινή γνώμη. Τοθαυμαστικό, στο τέλος του τίτλου, επιτείνει την αποδοκιμασία.

β) Στον τίτλο “Είναι, άραγε, τα Μάρμαρα του Παρθενώνα ασφαλή στοΛονδίνο;” ο συντάκτης χρησιμοποιώντας το “άραγε” καθώς και τοερωτηματικό στο τέλος του τίτλου εκφράζει την αμφιβολία και την απορίατου για την ασφάλεια των Μαρμάρων στο Βρετανικό Μουσείο. Το ερώτημαμοιάζει να είναι ρητορικό ενώ υπονοείται ότι τα Μάρμαρα θα ήτανπερισσότερο ασφαλή στην πατρίδα τους.

από τα χάλκινα εργαλεία των συντηρητών του Βρετανικού Μουσείου.Το μέγεθος της καταστροφής επιβεβαιώθηκε μόλις την προηγούμενηεβδομάδα.” (Κ.Ε.Ε. σ. 75)


ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 3

Η γλώσσα της είδησης

“Ακόμη και από το Βατικανό εκδόθηκεπριν από δύο χρόνια φυλλάδιο για τηδεοντολογία της διαφήμισης, στο οποίοκατακεραυνώνονται οι εκστρατείες,που εκμεταλλεύονται την αθωότητα τηςπαιδικής ηλικίας. Η πλήρης απαγόρευσητων παιδικών διαφημίσεων απορ-ρίπτεται για ευνόητους λόγους από τιςδιαφημιστικές εταιρείες και τις επι-χειρήσεις, αφού τα διαφαινόμενα κέρδηείναι υπερβολικά θελκτικά.”

“Ακόμη και το Βατικανό εξέδωσε πριναπό δύο χρόνια φυλλάδιο για τη δεο-ντολογία της διαφήμισης, στο οποίοκατακεραυνώνει τις εκστρατείες, πουεκμεταλλεύονται την αθωότητα τηςπαιδικής ηλικίας. Από την πλευρά τουςοι διαφημιστικές εταιρείες και οι επι-χειρήσεις απορρίπτουν για ευνόητουςλόγους την πλήρη απαγόρευση τωνπαιδικών διαφημίσεων, αφού τα διαφαι-νόμενα κέρδη είναι υπερβολικά θελκτικά.”

Ενεργητική σύνταξη Παθητική σύνταξη

Α) Η σειρά των λεκτικών συνόλων στην είδησηΗ κανονική σειρά των όρων μιας πρότασης είναι:Υποκείμενο - Ρήμα - Αντικείμενο ή Κατηγορούμενο. Οι προσδιορισμοί τωνόρων της πρότασης παίρνουν τη θέση τους δίπλα στους όρους που προσδιορίζουν.Η σειρά των όρων μιας πρότασης μπορεί ν’ αλλάξει. Συνήθως τοποθετούμε στηναρχή τον όρο που θέλουμε να τονίσουμε ιδιαίτερα.

Παράδειγμα: “Η τιμή των εισιτηρίων του ΟΣΕ αυξάνεται από αύριο κατά 20%”.

(τονίζεται το υποκείμενο) “Από αύριο αυξάνεται κατά 20% η τιμή των εισιτηρίων”(τονίζεται ο χρόνος)

Β) Ενεργητική και παθητική σύνταξηΜε την ενεργητική σύνταξη δίνουμε έμφαση μάλλον στο υποκείμενο που ενεργεί,ενώ με την παθητική σύνταξη τονίζουμε κυρίως:� την πράξη του υποκειμένου. � δηλώνουμε άγνοια ως προς το υποκείμενο,

� αποκρύπτουμε το υποκείμενο

Παράδειγμα


Γ) Η χρήση των ονοματικών προσδιορισμών στην είδησηΗ χρήση ονοματικών προσδιορισμών στην είδηση έχει ως σκοπό να αποδοθούν ταβασικά χαρακτηριστικά των προσώπων που συμμετέχουν στα γεγονότα τα οποίαπαρουσιάζονται. Τέτοια βασικά χαρακτηριστικά είναι το όνομα, η καταγωγή, ηηλικία, το επάγγελμα και άλλα συμπληρωματικά στοιχεία.

Ειδικότερα κατά τη σύνταξη της είδησης προκειμένου να αποφευχθούν οιεπαναλήψεις και να παραλειφθούν τυχόν περιττά στοιχεία, προκρίνεται η χρήσηονοματικών, ομοιόπτωτων και ετερόπτωτων, προσδιορισμών (παράθεση, επεξήγηση,κατηγορηματικός προσδιορισμός, β΄ όρος σύγκρισης κ.λπ.). Επίσης είναι προτιμότερηη χρήση ουσιαστικών και ρημάτων που συγκεκριμενοποιούν την είδηση, παράεπιθετικών προσδιορισμών που σχολιάζουν το γεγονός.

Παράδειγμα:

“Συγκρούστηκαν ένα Ι.Χ. φορτηγό και ένα Ι.Χ. επιβατικό, χθες το πρωί, στο 14οχιλιόμετρο της οδού Λάρισας - Αγιάς. Ο οδηγός του φορτηγού, Γ.Ρ., 34 χρονών,κάτοικος της Λάρισας, δεν τραυματίστηκε, ενώ ο οδηγός του επιβατικού, Κ.Π.,52 χρονών, κάτοικος Αγιάς, καθώς και η σύζυγός του Α.Π.,τραυματίστηκανελαφρά, και τα παιδιά τους, Β. και Η., έπαθαν διάσηση. Σκοτώθηκε η Μ.Π., μητέρακαι συνεπιβάτης του Κ.Π., 80 χρονών από το Μεταξοχώρι”. (σχολ. βιβλίο σ. 46)

Δ) Λογική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας� Λογική (αναφορική ή δηλωτική) λειτουργία της γλώσσας παρατηρείται όταν οι

λέξεις ή οι φράσεις χρησιμοποιούνται με την κυριολεκτική σημασία τους.

Παράδειγμα:“Πολύ ακριβές οι τιμές των οπωροκηπευτικών στη λαϊκή αγορά”

� Ποιητική (ή συνυποδηλωτική) λειτουργία της γλώσσας παρατηρείται όταν οιλέξεις ή οι φράσεις χρησιμοποιούνται μεταφορικά. και υπάρχουν παρομοιώσεις,προσωποποιήσεις, παρηχήσεις, ομοιοκαταληξίες και άλλα λογοτεχνικά σχήματα.

Παράδειγμα:“Φωτιά στις τιμές των οπωροκηπευτικών στη λαϊκή αγορά έβαλε η κακοκαιρία”.

Με την παθητική σύνταξη ο λόγος αποκτά ποικιλία. Κυρίως, όμως, τονίζεται ηπράξη, η ενέργεια (εδώ η έκδοση του φυλλαδίου και η απόρριψη της απαγό-ρευσης) και όχι το υποκείμενο που ενεργεί (το Βατικανό ή οι διαφημιστέςαντίστοιχα).


Ποιητική και λογική λειτουργία της γλώσσαςΑνάλογα με το αν υπάρχει στον τίτλο:� μεταφορά,� παρομοίωση,� ομοιοκαταληξία,� παρήχηση,� προσωποποίηση

τότε παρατηρείται η ποιητική λειτουργία της γλώσσας

Παράδειγμα:� Φωτιά σε τιμές� Εφιάλτης το νέφος� Το φαγοπότι του θανάτου (σχολ. βιβλ. σ. 39)

Ε) Ύφος (χιουμοριστικό - σοβαρό - δραματικό)

Το ύφος της γλώσσας.

� Σοβαρό:

Παράδειγμα:“Αύριο αναμένεται η άφιξη του οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Αθήνα”.

� Δραματικό:

Παράδειγμα:“Τις δύο τελευταίες σχολικές περιόδους, σύμφωνα με τη Διεύθυνση ΤροχαίαςΑττικής, 3 μαθητές έχασαν τη ζωή τους πηγαίνοντας ή φεύγοντας από το σχολείο,17 τραυματίστηκαν σοβαρά και 43 ελαφρά.”

� Χιουμοριστικό:

Παράδειγμα:“Τον ... καραβοκύρη της καρδιάς και της ζωής της συνάντησε η όμορφη νύφη στογραφικό εκκλησάκι του Αη Γιώργη στο Καβούρι.”

� Ειρωνεία:

Παράδειγμα:“Το τραγικό χρονικό μιας “ασφαλούς” πτήσης.”


ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 3

ÂÞìá 4

Η παράγραφοςΗ δομή

καιη ανάπτυξή της

με παραδείγματα

� Τί είναι η παράγραφος;

Η παράγραφος είναι μικρή ενότητα κειμένου, η οποία με βάση ένα καλάοργανωμένο σχεδιάγραμμα αναπτύσσει ένα αναπόσπαστο τμήμα του συνολικούκειμένου και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα συστατικά στοιχεία του γραπτούλόγου. Κάθε είδους κείμενο, ακόμα και λογοτεχνικό, είναι χωρισμένο σεπαραγράφους. Έτσι, δίνονται καθαρά με την πρώτη ματιά στον αναγνώστη ηγενική εικόνα του κειμένου, καθώς και κάποιες αρχικές πληροφορίες που αφορούντην έκταση, τη δομή και τη διάρθρωσή του.

Η σπουδαιότητα της παραγράφου έγκειται κυρίως στην οργάνωση, στην ενότητάτης, στην αλληλουχία των νοημάτων, στην πληρότητα των επιχειρημάτων, στησυνοχή και τη συνεκτικότητα των προτάσεων και των ιδεών που αναπτύσσει ήπαραθέτει ή σχολιάζει, που γενικά περιέχει. Και η σπουδαιότητά της αυτή δεναποκαλύπτεται σε κείμενα με ποιητικό ή με λογοτεχνικό γενικότερα περιεχόμενοτόσο, όσο σε κείμενα όπου η λογική έχει τον πρώτο και τον κύριο λόγο: δοκίμια,άρθρα, επιφυλλίδες, επιστημονικά και άλλα κείμενα. Και εφόσον η έκθεση της Β΄και της Γ΄ Λυκείου διδάσκεται και ασκείται με βάση το δοκιμιακό λόγο, είναιαπαραίτητο κάθε κείμενο που γράφεται από μαθητές (ή για μαθητές) όχι μόνο ναχωρίζεται σε παραγράφους σύμφωνα με τις προδιαγραφές του δοκιμίου, αλλά καιη οργάνωση της καθεμιάς παραγράφου να ακολουθεί τα δοκιμιακά πρότυπα. Οιπροδιαγραφές αυτές και τα πρότυπα αυτά θα παρουσιαστούν επιγραμματικά στησυνέχεια.

Α) Δομή και οργάνωση της παραγράφουΣε κάθε σχεδόν παράγραφο συναντούμε τα ακόλουθα στοιχεία:i) τη θεματική περίοδο: μ’ αυτήν εκφράζεται με σαφήνεια η κύρια ιδέα της

παραγράφου και παρουσιάζεται επιγραμματικά το θέμα. Στη θεματική περίοδο οσυγγραφέας-μαθητής παίρνει ξεκάθαρη θέση απέναντι στο θέμα-πρόβλημα πουπραγματεύεται και διατυπώνει το σκοπό της απόδειξής του. Ειδικότερα, ηθεματική περίοδος αποτελεί ασφαλή οδηγό και απαραίτητο στοιχείο για τηνανάπτυξη των ιδεών του μαθητή, αφού καθορίζει, σε γενικές γραμμές, το υλικόπου αυτός θα περιλάβει στο κείμενό του.


ii) τις λεπτομέρειες ή τα σχόλια, δηλαδή άλλες προτάσεις και περιόδους με ιδέεςπου διασαφηνίζουν, αιτιολογούν, παρουσιάζουν τα αποτελέσματα, ορίζουν,διατυπώνουν αντιρρήσεις, που αναπτύσσουν μ’ ένα λόγο την κύρια ιδέα τηςπαραγράφου, που βρίσκεται στη θεματική περίοδο. Με τις λεπτομέρειεςεξασφαλίζεται ως ένα βαθμό η επαρκής ανάπτυξη της ιδέας που προβάλλεταιστη θεματική περίοδο.Κάποτε υπάρχει και ένα τρίτο στοιχείο:

iii) η περίοδος κατακλείδα, που ολοκληρώνει τη μορφή της παραγράφου,αποκρυσταλλώνοντας επιγραμματικά την ανάπτυξη που προηγήθηκε ήδιατυπώνοντας ένα γενικό συμπέρασμα ή προσπαθώντας να μεταβεί η συνέχειατου νοήματος από την προηγούμενη ανάπτυξη στην επόμενη παράγραφο. Ηχρήση της είναι προαιρετική.

Παράδειγμα:[…] Είναι απίστευτο με πόση αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) αφοσιώνεταιο αληθινός δάσκαλος στους μαθητές του. Το παιδί που του εμπιστεύτηκαν ναδιδάξει, γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει το περιεχόμενο και τονόημά της. Έχουμε και στο κεφάλαιο τούτο της ψυχολογίας του δασκάλου ένακλασικό και απαράμιλλο υπόδειγμα: την άγια μορφή του Pestalozzi· σε έναατελείωτο έργο του (“ο άρρωστος Pestalozzi προς το υγιές Κοινόν”, 1812)εξομολογείται: “Όταν μέσα στη συναίσθηση της μεγάλης καταστροφής, μέσα στηνπιο μεγάλη αγανάκτησή μου για όσα με περιτριγύριζαν, έβρισκα ένα παιδί στοδρόμο και τόβαζα κοντά στο στήθος μου και το μάτι του εσωτερικού του ουρανούμόλις έστω άγγιζε το σκληρό μου βλέμμα, τότε χαμογελούσε αμέσως το μάτι μουόπως το μάτι του παιδιού και ξεχνούσα ουρανό και γη, ξεχνούσα ακόμη -θάλεγα-και του Θεού και των ανθρώπων τη δικαιοσύνη και ζούσα μέσα στη μακαριότητατης ανθρώπινης φύσης και της αγίας αθωότητάς της, έτσι καθώς χαιρόμουνκυριολεκτικά, ή μάλλον ξανάβρισκα τον εαυτό μου μέσα στο παιδί που κρατούσαπάνω στο στήθος μου· ξαναχαιρόμουν τότε πάλι με βαθιά συγκίνηση για τηνύπαρξή μου με την άγια χαρά που έβαζε μέσα στην ερημωμένη μου ψυχή η ύπαρξητου παιδιού που καθόταν πάνω μου”. Ας προσέξουμε σ’ αυτήν τη θαυμάσια σελίδατη φράση του μεγάλου Ελβετού: “Ξανάβρισκα τον εαυτό μου μέσα στο παιδί”.Με την αγάπη που διεγείρει ανεξάντλητα την παιδαγωγική ακτινοβολία, ο αληθινόςδάσκαλος ξαναβρίσκει τον εαυτό του μέσα στο παιδί.

Ε. Π. Παπανούτσος, “Οι δρόμοι της ζωής”.

Δομικά στοιχεία της παραγράφου είναι:

� Θεματική περίοδος: “Αφήνει τελευταία ….την αγάπη του στο παιδί.”� Λεπτομέρειες/ σχόλια: “Είναι απίστευτο….που καθόταν πάνω μου.”� Περίοδος Κατακλείδα: “Ας προσέξουμε σ’ αυτή ….μέσα στο παιδί.”


Β) Ανάπτυξη παραγράφου με παραδείγματα Όταν στη θεματική περίοδο υπάρχουν ιδέες που μπορούν εύκολα ή πρόσφορα νακατοχυρωθούν με προσφυγή σε εικόνες της καθημερινής ζωής ή σε περιστάσειςπου αποκαλύπτουν την έκταση, τις συνέπειες, το βαθμό έντασης ενός φαινομένου,τότε είναι καλύτερη η παράθεση παραδειγμάτων.

Παράδειγμα:“Αγνοούν οι γονείς ότι τα παιδιά τους στην περίοδο της εφηβείας επιθυμώντας νααποκτήσουν την αυτονομία τους και να επιβεβαιώσουν την ανεξαρτησία τους,ενεργούν συχνά αντίθετα προς τις πατρικές επιθυμίες και ορέξεις. Και η αντίδρασηαυτή είναι τόσο μεγαλύτερη όσο πιο έντονη είναι η επιμονή των γονέων στησυμμόρφωση των παιδιών τους προς το πατρικό μοντέλο τρόπου ζωής. Αν γιαπαράδειγμα αρέσουν στους γονείς τα κοντά μαλλιά και μιλούν συχνά με ειρωνείαγια τους “μακρυμάλληδες”, εξωθούν με τον τρόπο τους αυτόν περισσότερο τονέφηβο γιο τους να γίνει “μακρυμάλλης”, παρά να προτιμήσει τα κοντά μαλλιά. Αναρέσει στους γονείς η κλασική μουσική ή τα παλιά τραγούδια, ενώ η μοντέρναμουσική αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση, οι προτιμήσεις των παιδιών θα στραφούνμάλλον προς τη μοντέρνα έξαλλη μουσική. Αν υπερτονίζεται στην οικογένεια ηαξία της σεμνής ενδυμασίας και αποδίδεται μεγάλη σημασία στην εξωτερικήεμφάνιση, οι πιθανότητες να προτιμήσει ο έφηβος το έξαλλο ντύσιμο είναι πάραπολλές. Αν οι γονείς εκτιμούν ιδιαίτερα την καλή συμπεριφορά και αποδίδουνμεγάλη σημασία στο τυπικό “savoir-vivre”, το παιδί, επιδιώκοντας να απαλλαγείαπό την πατρική κηδεμονία, μπορεί να κάνει ακριβώς το αντίθετο.Πάμπολλαείναι τα παραδείγματα, τα οποία θα μπορούσε κανείς να αναφέρει σχετικά μεαυτήν την τάση των εφήβων να δρουν αντίθετα προς τις επιθυμίες των γονέωντους με πρόδηλη συχνά την πρόθεση να τους ερεθίσουν”.

Άσκηση:Προσπαθήστε να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία της παραγράφου που ήδη διαβάσατε.

Απάντηση:

Τα δομικά στοιχεία της παραγράφου είναι:

� Θεματική περίοδος: “Αγνοούν οι γονείς ….και ορέξεις”� Λεπτομέρειες/ σχόλια: “Και η αντίδραση αυτή….ακριβώς το αντίθετο”� Περίοδος Κατακλείδα: “Πάμπολλα είναι ….να τους ερεθίσουν”


Η συμμετοχή πολλών διανοούμενων στη συζήτη-ση πάνω στο θέμα της δημοσιογραφίας στην Ιταλί-α, που άρχισε απ’ την εμφάνιση σχετικού άρθρουμου (είχε τον τίτλο “Πλύση εγκεφάλου των αναγνω-στών”) στο περιοδικό “Espresso”, μου προκαλεί με-γάλη ευχαρίστηση. Πρέπει όμως να πω πως με ξαφ-νιάζει το γεγονός ότι μερικοί αντέδρασαν και μάλι-στα με πάθος, μόνο στο ζήτημα για το οποίο θα ‘λε-γα πως έχουμε πια σήμερα συνειδητοποιήσει ορι-σμένα πράγματα: δηλαδή για τη μη αντικειμενικό-τητα της είδησης. Η αντίδρασή τους δείχνει ότι ομύθος της αντικειμενικότητας έχει ακόμη μεγάληδύναμη και καθορίζει την ιδέα που έχει ο δημοσιο-γράφος για τη δουλειά του , και, επομένως, καθορί-ζει την εικόνα της δημοσιογραφίας, αλλά πρέπει ναείναι σαφές ότι πρόκειται ακριβώς για μια “ιδεολο-γική” σκοπιά.

[...]Φυσικά, μια κάποια αντικειμενικότητα μπο-ρεί να την πετύχει κανείς. Κι εγώ στο άρθρο μουανέφερα ένα μακρύ απόσπασμα από την εφημερί-δα “Stars and Strips” για την Joan Baez και το ρεύ-μα διαμαρτυρίας κατά της στρατιωτικής θητείας πουήτανε πρότυπο τίμιας είδησης. Αλλά και σ’ αυτήτην περίπτωση το γεγονός ότι η εφημερίδα δημοσί-εψε την είδηση, την έβαλε σε μια συγκεκριμένη σε-λίδα, της αφιέρωσε αρκετό χώρο, το ίδιο το γεγονόςότι “εκείνη” η εφημερίδα (για στρατιωτικούς) έδω-σε την είδηση για μιαν αντιμιλιταριστική διαμαρ-τυρία , όλα αυτά κάνουν την τόσο “αντικειμενική”,“αγνή”, “τίμια”, γεμάτη γεγονότα είδηση να έχειυποστεί μια κάποια ερμηνεία. Να έχει ήδη γίνει “πο-λιτική”. Όταν μιλάμε για “αντικειμενικό και τίμιο”

Ο μύθοςτης αντικειμενικής

είδησης.

Κριτήριο αξιολόγησης*

Κείμενο: “Η ψευδαίσθηση της αλήθειας”

Τα όριατης αντικειμενικότητας

στην είδηση.Αντικειμενικότητα

και Tιμιότητα.

*Βλέπε σ.σ. 23-27, Κριτήρια Αξιολόγησης Έκφραση Έκθεση Β΄ Λυκείου, εκδ. Εκδοτικές ΤομέςΟρόσημο.


τύπο, όπως συχνά γίνεται, είναι σαν να ήτανε συ-νώνυμα αυτά τα δύο επίθετα που, αντίθετα, πρέπεινα θεωρούνται διαφορετικές έννοιες. Ας μη συγχέ-ουμε την τιμιότητα (που είναι μια ηθική επιλογήκαι πιστή υπακοή σ’ έναν κώδικα συμπεριφοράς)με την αντικειμενικότητα (που είναι η υποτιθέμενηπιστή απεικόνιση μιας μυθικής αλήθειας που υπο-τίθεται πως υπάρχει μέσα στα πράγματα).

Ο δημοσιογράφος δεν έχει το χρέος να είναι αντι-κειμενικός. Έχει το χρέος να παίζει το ρόλο του μάρ-τυρα. Πρέπει να λέει ό,τι ξέρει και πρέπει (αφούγια παράδειγμα, εκθέσει τις απόψεις και των δύομερών που έχουν εμπλακεί σε μια διαμάχη) να λέειποια είναι η δική του γνώμη.

Γιατί, όταν μιλάμε για αντικειμενικότητα, υπονο-ούμε ότι η είδηση μας δίνει την εικόνα της πραγμα-τικότητας “έτσι όπως είναι” και ότι η εφημερίδα,που είναι γεμάτη ειδήσεις, είναι η σφαιρική εικόνατης πραγματικότητας στο σύνολό της. Όμως, αν ε-κείνη την ημέρα δημοσίεψε την είδηση του ανθρώ-που που χτύπησε το σκύλο, αλλά αγνόησε την είδη-ση του παιδιού που έπεσε απ’ το ποδήλατο (και εί-ναι μοιραίο, γιατί μια εφημερίδα δεν μπορεί να πε-ριλάβει το σύμπαν), η εφημερίδα αντικατόπτρισε τοντρόπο επιλογής, μέσα από το σύμπαν, των πραγμά-των που κατά τη γνώμη των δημοσιογράφων της“αποτελούν την πραγματικότητα”. Αυτό βέβαια δενείναι κακό, είναι ανθρώπινο και λογικό. Αρκεί ναμην το κρύβουμε απ’ το κοινό. Ο μύθος της αντικει-μενικότητας του το κρύβει, και καμιά φορά το κρύ-βει και από το δημοσιογράφο. Απ’ αυτή την άπο-ψη είναι μια εκδήλωση ψευδοϊδεολογίας.

Ενάντια σ’ αυτή την ιδεολογία πρέπει να αγωνι-στεί η δημοσιογραφία, αν θέλει να είναι δημοκρατι-κή δημοσιογραφία. Δηλαδή, κατά τη γνώμη μου, τοκαθήκον του δημοσιογράφου δεν είναι να πείσει τοναναγνώστη ότι αυτός λέει την αλήθεια, αλλά να τονπροειδοποιήσει ότι αυτός λέει τη “δική του” αλή-θεια. Ότι υπάρχουν όμως και άλλες.

Ο δημοσιογράφος που σέβεται τον αναγνώστηπρέπει να του αφήνει περιθώρια εξέτασης άλλων

Ο ρόλοςτου δημοσιογράφου.

Σχέσεις δημοκρατίαςκαι δημοσιογραφίας.

Ανάπτυξη της έννοιας“αντικειμενικότητα”

στην είδηση.


απόψεων. Αυτό μπορεί να το κάνει με χίλιους τρό-πους προκαλώντας συζήτηση γύρω από μια είδηση,αναφέροντας όλες τις ερμηνείες και τις ανακοινώ-σεις των άλλων, τονίζοντας κυρίως την προσωπικήγνώμη, όταν είναι, έτσι ώστε να το αντιλαμβάνο-νται όλοι. Υπάρχουν άπειροι τρόποι. Στόχος μου ή-ταν μόνο να ανακινήσω ένα πρόβλημα θεωρητικάκι όχι να το λύσω πρακτικά. Ή μάλλον, μπορώ ναεφαρμόσω αμέσως τις θεωρίες μου: τι σκέφτομαι,αφού πρώτα ανάφερα την ιδέα που έχω για τη δη-μοσιογραφία, σχετικά με την ιδέα της ύπαρξης μιας“αγνής” εφημερίδας που βγαίνει από έναν “αγνό”εκδότη που δεν ενδιαφέρεται ποιο κόμμα θα κερδί-σει τις επόμενες εκλογές, αλλά απλώς φροντίζει “νακαταλάβει πώς έχουν τα πράγματα και να τα ανα-φέρει στους αναγνώστες”. Σκέφτομαι ότι πρόκειταιγια μια “ιδεολογική” φόρμουλα. Αλλά, ας ξέρει οαναγνώστης ότι η γνώμη μου δεν είναι “αντικειμε-νική”.

Ουμπέρτο Έκο, “Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή”.απόδοση: Αντώνης Τσοπάνογλου

Η αποστολή καιτο έργο του σωστού

δημοσιογράφου.

Ασκήσεις:

1. Με βάση τους πλαγιότιτλους που σας δίνονται στο κείμενο να γράψετε περίληψη.(120 – 150 λέξεις).

(μονάδες 25)

2. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο την άποψη του Έκο για την αντικειμενικότηταστην είδηση. (10-20 σειρές)

(μονάδες 10)

3. Σε ποιο είδος ανάπτυξης ανήκει η τέταρτη παράγραφος του κειμένου; Βρείτε τιςδιαρθρωτικές λέξεις με τις οποίες επιτυγχάνεται η συνοχή των επιχειρημάτων της.

(μονάδες 10)

4. Να δώσετε την ετυμολογία καθώς και τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων:συνειδητοποιώ, περιθώριο, αντικατοπτρίζω, ανακινώ.

(μονάδες 5)


5. Γράψτε ένα κείμενο 500 λέξεων με θέμα:“Στη δημοσιογραφία έχει γίνει μεγάλη χρήση του όρου αντικειμενικότητα. Ωστόσο,τόσο πολύ απέχει απ’ αυτή, ώστε η ύπαρξή της να θεωρείται μύθος περισσότερο,παρά εφικτή πραγματικότητα”. Με ποιο τρόπο, πρέπει να ασκηθεί το λειτούργηματης δημοσιογραφίας από αυτούς που την υπηρετούν, ώστε να διαφυλάσσεται ητιμιότητα της είδησης και να αναδεικνύεται η δημοκρατικότητα τηςειδησεογραφίας;

(μονάδες 50)

Απαντήσεις:

1. Την προηγμένη Ευρώπη απασχόλησε τελευταία η αντικειμενικότητα στηδημοσιογραφία. Ειδικότερα στο χώρο των ηλεκτρονικών μέσων λειτουργούνστοιχεία που διαφοροποιούν το γεγονός στον τρόπο που παρουσιάζεται. Είναιτίμιο τελικά να αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν όρια στην αλήθεια της είδησης. Σ’αυτό το σημείο ο ρόλος του δημοσιογράφου είναι καθοριστικός. Ως ένα βαθμόμπορεί να παρέμβει στην προβολή ενός γεγονότος. Όμως γι’ αυτά πρέπει ναενημερώνεται το κοινό. Η παραπλάνηση ότι η είδηση είναι αντικειμενική μπορείνα αντιμετωπιστεί, αν η πληροφόρηση γίνει πλουραλιστική και επιτρέψει τηνέκφραση όλων των απόψεων.

2. Αντικειμενικότητα σημαίνει να παρουσιάζει κανείς τα γεγονότα, όπωςπραγματικά είναι. Να μην παρεμβαίνει δηλαδή σ’αυτά σκόπιμα, να μην ταδιαστρεβλώνει. Αντικειμενική είναι η είδηση που είναι περιορισμένη στην προβολήενός γεγονότος, όπως ακριβώς είναι, χωρίς περιττά σχόλια. Στη δημοσιογραφίαέχει γίνει μεγάλη χρήση του όρου αντικειμενικότητα. Ωστόσο, τόσο πολύ απέχειαπ’ αυτή, ώστε η ύπαρξή της να θεωρείται μύθος περισσότερο παρά εφικτήπραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει γιατί η ανάγκη αυτού που προβάλλει την είδησηείναι να πείσει, γι’ αυτό εφευρίσκει το μύθο της αντικειμενικότητας. Ο συγγραφέας εξηγεί, ότι η κοινή λογική και η προσωπική εμπειρία του μέσουαναγνώστη ή τηλεθεατή μπορούν να βοηθήσουν, να αντιληφθούμε τι διαφοροποιείτην είδηση. Και μόνη η επιλογή της συγκεκριμένης, έναντι άλλης είναι μιακαθοριστική πρώτη προσέγγιση ερμηνείας της. Ακολούθως, σε ποια σελίδα θαμπει στην εφημερίδα, πόση έκταση θα δοθεί για την ανάπτυξή της, σε ποιο σημείοτου εντύπου ή του δελτίου θα τεθεί είναι παράγοντες που ρυθμίζονται από τηνυποκειμενική, προσωπική στάση του συντάκτη, δημοσιογράφου.


3. Η τέταρτη παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων, πρώτα μεαιτιολόγηση και στη συνέχεια με παράδειγμα. Με τις διαρθρωτικές λέξεις γιατί,όμως, αν, επιτυγχάνεται η συνοχή των επιχειρημάτων του συγγραφέα. Αρχικάεπεξηγεί πότε μία είδηση είναι αντικειμενική και συνεχίζει δίνοντας έναπαράδειγμα για να αποδείξει ότι είναι ανέφικτη η αντικειμενικότητα στην είδηση.

4. Λεξιλόγιο Ετυμολογία Αντώνυμασυνειδητοποιώπεριθώριοαντικατοπτρίζωανακινώ

αγνοώένταξησυσκοτίζωαποσιωπώ

συν + είδος + ποιώπερί το όριοαντί + κάτοπτρο + παραγ. κατάλ.-ίζωανά + κινώ

5. Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για την ιδιαίτερη θέση που έχουν λάβει στηζωή μας τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Συγκεκριμένα, ο ηλεκτρονικός πολιτισμόςπρόσφερε τη δυνατότητα σε εκατομμύρια ανθρώπους να κατανοήσουν τημεγάλη σημασία της πληροφορίας ως μέσο για την επιτυχή έκβαση κάθεδραστηριότητας. Αναγνωρίζεται, έτσι, ο ουσιαστικός ρόλος των Μέσων, αφούέργο τους είναι η πληροφόρηση των πολιτών πάνω στα μεγάλα προβλήματατης επικαιρότητας. Γι’ αυτό και αποτελεί ανάγκη στην κοινωνία τηςπληροφόρησης να υπάρχει ελευθερία στη διακίνηση των πληροφοριών, καθώςδε νοείται ατομική ελευθερία χωρίς ελευθερία στην πληροφόρηση. Προς τούτο απαιτείται οι λειτουργοί των Μέσων να έχουν ανεπτυγμένο τοσυναίσθημα της ευθύνης, γιατί όσοι υπηρετούν τα Μέσα, οι δημοσιογράφοι, δενείναι συνηθισμένοι επαγγελματίες, αλλά λειτουργοί. Αυτό το υψηλό αίσθημαευθύνης πρέπει να διακρίνει το δημοσιογράφο που έχει συναίσθηση της ιερήςαποστολής του η οποία συνίσταται στη σφαιρική και όσο το δυνατόν αντικειμενικήενημέρωση του κοινού. Ψυχή, λοιπόν, της επικοινωνίας είναι ο δημοσιογράφος. Ο δημοσιογράφοςχρειάζεται εξαρχής να αναμετρηθεί με τις δικές του δυνάμεις, όχι μεφαντάσματα. Φάντασμα λόγου χάρη είναι η αντικειμενικότητα της είδησης.Όσο και αν μοχθήσει δεν πρόκειται να την κατακτήσει. Βλάπτει επίσης τούψος περί δήθεν αντικειμενικής παράθεσης των γεγονότων. Αντί αυτών θαπρέπει να στρέψει το βλέμμα στον ίδιο του τον εαυτό και να εκφράσει, ναδιοχετεύσει στο κοινό τη δική του αλήθεια. Αναλυτικότερα, η πρόταση είναι ο δημοσιογράφος να αναλάβει το ρόλο τουμάρτυρα. Μπορεί ο ίδιος να ήταν παρών ή να έχει διασταυρώσει σχολαστικά καιυπεύθυνα τις πηγές του προτού εκθέσει τα γεγονότα. Χρέος είναι καταρχήν ναδώσει τόσο επαρκείς πληροφορίες τις οποίες το κοινό, ο άλλος βασικός παράγοντας


επικοινωνίας, που είναι ο δέκτης, να είναι σε θέση να δει. Να δει δηλαδή ταεπιχειρήματα και των δύο, ενδεχομένως αντικρουόμενων πλευρών. Να μπορούννα προκύψουν συμπεράσματα! Ύστερα τίμια, υπεύθυνα και με το θάρρος τηςγνώμης του ο δημοσιογράφος όχι μόνο μπορεί αλλά είναι και χρέος του ναδιατυπώνει την προσωπική του άποψη. Τι τον δικαιολογεί ως σκεπτόμενο άνθρωπο,αν, εφόσον έχει παραθέσει επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές, ο ίδιος στοτέλος δε διατυπώνει τη γνώμη του; Περαιτέρω, γίνεται φανερή η συνάφεια μεταξύ δημοσιογράφου καιδημοκρατίας. Η δημοσιογραφία ευνοεί το διάλογο. Θέτει ένα ζήτημα, τηνείδηση, γύρω από το οποίο εκτυλίσσεται η διαδικασία της επικοινωνίας. Οδημοσιογράφος αναλαμβάνει ρόλο ρυθμιστή της συζήτησης. Για το θέμα τηςεπιλογής του χρειάζεται να παραθέσει όλες τις απόψεις-τοποθετήσεις τωνεμπλεκομένων. Τις αξιολογεί και υπογραμμίζει τι τον οδήγησε στην υιοθέτησητης προσωπικής του γνώμης που πρέπει με θάρρος να την προτείνει. Τότε ηπροσφορά του προς τη δημοκρατία είναι καταλυτική. Το ζήτημα δεν είναι μόνοποσοτικό. Η δημοκρατία κρίνεται και από τον αριθμό των συμμετεχόντων σ’ένα δημόσιο διάλογο. Επομένως είναι πρώτιστα ποιοτικό, επειδή εκτίθενταιδιακριβωμένα στοιχεία και τεκμηριωμένες απόψεις που αποδέχονται τις αρχέςτης πολυφωνίας και της υπευθυνότητας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ηδημοσιογραφία, αναδεικνύεται σε υψηλή δημοκρατική λειτουργία.


ÂÞìá 1

ÂÞìá 2

ÂÞìá 3

ÂÞìá 4

ÂÞìá 5Εξασκούμαι ...

Οι ασκήσεις που ακολουθούν καλύπτουν όλο το φάσμα της θεωρίαςτου κεφαλαίου

Ασκήσεις: “Γεγονός - Σχόλιο”

1. α. Στο κείμενο που ακολουθεί να διακρίνετε το σχόλιο της δημοσιογράφου και ναπροσδιορίσετε αν αυτό είναι ευδιάκριτο ή συνυφαίνεται με την ανακοίνωσητου γεγονότος.

β. αυτοκριτική, διαπλοκής, μετάλλαξη, ταυτόσημης, ιθαγενή, επίκαιρη: ναδώσετε τα συνώνυμα των λέξεων.

Το “τρίγωνο” της διαπλοκήςΜία συζήτηση για τη σχέση “Εξουσίας και Μ.Μ.Ε”ως μέσων επικοινωνίας/

ενημέρωσης και για τα “Μ.Μ.Ε ως φορέα εξουσίας”, είναι κατά βάση μιασυζήτηση- αυτοκριτική. Στις σημερινές συνθήκες διαπλοκής αυτή η σχέση θαμπορούσε να χαρακτηριστεί κάλλιστα “τρίγωνο”: “μια χαρούμενη παρέαπολιτικών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων γευματίζει, διασκεδάζει καιαποφασίζει στο τρίγωνο των Βερμούδων, Κολωνακίου - Συντάγματος -Μυκόνου, σε μία “παρά φύση” μετάλλαξη κοινωνικής συνύπαρξης, αμοιβαίωνσυμφερόντων, ταυτόσημης ιδεολογίας”.[...]

Καθώς μάλιστα εκπρόσωποι οργανωμένων συμφερόντων που ελέγχουνΜ.Μ.Ε καταφέρνουν να ηγεμονεύσουν και στην πολιτική, όπως πρόσφατασυνέβη στην Ιταλία, για να μην ασχοληθούμε με τα ιθαγενή φαινόμεναμεταπήδησης δημοσιογράφων-στελεχών Μ.Μ.Ε στον πολιτικό στίβο(υπουργοποιήσεις, βουλευτικά αξιώματα, δημοτικές υποψηφιότητες), τότε αυτήη συζήτηση δεν είναι μόνο επίκαιρη αλλά και αναγκαία.

Με αυτή την έννοια και η χρησιμότητα του ένατου ΠανελλήνιουΔημοσιογραφικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Σαμοθράκη γύρω απότις προαναφερθείσες θεματικές ενότητες.[...]

Ιωάννα Σωτήρχου εφημ. “Ελευθεροτυπία”(άρθρο ελαφρά διασκευασμένο από τον ημερήσιο τύπο)


..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

“Το σχόλιο στην είδηση”

2. α. Το κείμενο είναι ένα εκτεταμένο σχόλιο για τα αποτελέσματα των Πανελ-λαδικών εξετάσεων. Να προσδιορίσετε το είδος του σχολιασμού (επιδοκιμασία,ειρωνεία, αμφισβήτηση, …) και να αναφέρετε τους εκφραστικούς τρόπους μετους οποίους πραγματοποιείται.

β. αξιοκρατικό, ευφυή, ξέφρενο, χαρισματικού, σύγχρονο: να συνδυάσετε ταεπίθετα με κατάλληλα ουσιαστικά και να σχηματίσετε φράσεις με τα ονοματικάσύνολα που θα προκύψουν (π.χ. κοινωνικής –κοινωνικό πρόβλημα / Ηεγκληματικότητα των νέων είναι ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα.)

Δεν υπάρχουν πρώτοι και τελευταίοιΟ ένας στους τρεις κερδίζει. Έτσι παίχτηκε και φέτος το παιχνίδι. Σε γενικές

γραμμές έτσι παίζεται σχεδόν κάθε χρόνο.Σε κάθε τρία πρόσωπα το ένα χαμογελάει. Στα άλλα δύο καθρεπτίζεται η

πικρία. Ο ένας στους τρεις ήταν ο “καλύτερος”. Το “αξιοκρατικό” μαςσύστημα δεν αφήνει και πολλά περιθώρια επιλογής. Ορίζει τις θέσεις καικάνει την πρόσκληση. Και επιλέγει.

Πώς όμως επιλέγει;Η απάντηση είναι προ πολλού έτοιμη: “Επιλέγει τους καλύτερους”. Και

για την επιλογή αυτή δημιουργεί τις εξετάσεις. Η λύση των εξετάσεων όμως δενείναι τίποτα άλλο παρά το άλλοθι εκείνο που χρειάζεται μια κοινωνία, όταναδυνατεί ή αρνείται να παρέχει την ισότητα σε όλα τα μέλη της. Είναι η ίδιαλογική, που στηρίζει την “αξιοκρατία” και το μύθο του ευφυή μαθητή. […]

Σ’ αυτόν τον ξέφρενο ανταγωνισμό μεταξύ των υποψήφιων, που επί τοευπρεπέστερο καλείται άμιλλα, η κατάληψη της πρώτης θέσης σε ένα τμήμαή μια σχολή δεν αποτελεί επίτευγμα. Ο διαχωρισμός του από τους άλλουςδεν καλλιεργεί και πάλι τίποτα άλλο παρά το μύθο του “χαρισματικούατόμου”, που διαθέτει μεγαλύτερες από τους άλλους ικανότητες. Μια λογικήπου επιπλέον καλλιεργεί τον πρωταθλητισμό και όχι τη μάθηση ή καλύτερατην αξιοποίηση και ανάδειξη των ικανοτήτων του κάθε ατόμου. Η διάκριση


αυτή επιτρέπει τη διαιώνιση της αντίληψης εκείνης με την οποία η κοινωνικήεκτίμηση δεν μετριέται με την προσωπικότητα, το χαρακτήρα, τις ευαισθησίεςκαι τις ικανότητες του κάθε ατόμου, αλλά με τους τίτλους σπουδών, τουςβαθμούς, τη θέση και τα πτυχία που κατέχει. […]

Ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να καταργεί το μύθο τωνχαρισματικών μαθητών και να μάχεται για ένα σχολείο που να διασφαλίζειτην κοινοκτημοσύνη της γνώσης ως αναγκαία συνθήκη της κοινωνικήςισότητας.

Δημήτρης Αραβαντινός.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

“Ο τίτλος και η οπτική του γωνία”

3. α. Αφού μελετήσετε το άρθρο που ακολουθεί δοκιμάστε να δώσετε ένα δικό σαςτίτλο αξιολογώντας και ερμηνεύοντάς το από τη δική σας οπτική γωνία.

β. Να εντοπίσετε τη μέθοδο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου.γ. χόμπι, κόντρες, σίριαλ, κλισέ: οι συγκεκριμένες έννοιες είναι ξένες λέξεις

που έχουν ενσωματωθεί στο λεξιλόγιό μας και χρησιμοποιούνται ευρέως. Ναδώσετε τις αντίστοιχες ελληνικές.

δ. στόμφο, επικυρώσεις, ψευδαίσθηση, νοσηρή, ενιαία, συγκεκριμένο: ναδώσετε τα αντώνυμα των λέξεων.

H τηλεοπτική ιδιόλεκτοςΟ παρουσιαστής του “Τροχού της Τύχης” είπε μέσα σε 19 λεπτά, 24 φορές

“Καλό, πολύ καλό”. Ρώτησε μάλιστα μια παίκτρια τι δουλειά κάνει καιόταν αυτή απάντησε “άνεργη”, εκείνος σχολίασε: Ωραία, καλές δουλειές!


Όταν δε η παίκτρια πρόσθεσε ότι χόμπι της είναι το διάβασμα, ο παρουσιαστήςέσπευσε να προσθέσει: Μακάρι να είχαμε κι εμείς χρόνο για διάβασμα ....Στις “Κόντρες”, ότι και εάν γίνεται, είναι “φοβερό”. Η Σάντρα και η Ελβίρατης “Λάμψης” συναγωνίζονται σε στόμφο και κοινοτοπίες την Μπιάνκα, τηΣαμπρίνα και την Ντέλα από το “Καλημέρα Ζωή”. Οι ξένες φράσεις καιλέξεις χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε όλα τα προγράμματα και ιδίως στανεανικά. Η τηλεόραση προβάλλει την ιδιόλεκτό της.

“Ποια πράγματα επενδύονται σήμερα στη γλωσσική επικοινωνία μεταξύτων ανθρώπων;” αναρωτιέται ο σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου. “Ανσυγκρίνουμε αυτά που επενδύουμε σε επίπεδο πολιτικής ή αισθηματικήςρητορικής με τις επενδύσεις που γίνονταν πριν από 40 ή 50 χρόνια, θατρομάξουμε. Από μια άποψη, η τηλεόραση έρχεται να επικυρώσει το τέλοςτων επενδύσεων στη γλώσσα, με την έννοια της ρητορικής. Είναι ο χώροςόπου οι άνθρωποι, στην ουσία, δεν επικοινωνούν. Υπάρχει μια ψευδαίσθηση,ότι με την τηλεόραση επιτυγχάνεται επικοινωνία. Αντίθετα όμως, απλώςπροσκυρώνεται το ακοινώνητο των ανθρώπων. Η τηλεόραση είναι ο χώροςτου θορύβου, μια νοσηρή σουρντίνα”.

Η τηλεόραση είναι υποχρεωμένη να είναι αληθοφανής. Οι ήρωες τωνσίριαλ πρέπει να χρησιμοποιούν μια καθημερινή γλώσσα. Καθώς όμως ηθεματολογία είναι περιορισμένη, και η γλώσσα που χρησιμοποιείται αποτελείτην ιδιόλεκτο ορισμένων στρωμάτων. Σ’ αυτό έρχεται να προστεθεί η χρήσηξένων εκφράσεων μέσα από τις διαφημίσεις. Έτσι, η γλώσσα κυρίως τωννέων, είναι πια μια μεικτή γλώσσα.

“Πρέπει να ξεφύγουμε από την αντίληψη ότι υπάρχει μία και ενιαίαγλώσσα”, τονίζει η κοινωνιολόγος Αλέκα Κορωναίου. “Υπάρχουν πολλοίκαι διαφορετικοί γλωσσικοί κώδικες, ανάλογα με τις καταστάσεις στις οποίεςβρισκόμαστε. Η τηλεόραση είναι μία από αυτές τις γλωσσικές παραλλαγές.Από μικρή ηλικία τα παιδιά θα μπορούσαν να μάθουν ότι άλλη είναι η γλώσσατου παραμυθιού, άλλη του σπιτιού, άλλη της τηλεόρασης. Άρα να μπορούννα χειρίζονται πολλούς διαφορετικούς γλωσσικούς κώδικες -που είναι και οστόχος της εκπαίδευσης- ανάλογα με τις κοινωνικές καταστάσεις”.

Όμως, όσο και εάν η τηλεόραση προβάλλει με τη δύναμη της εικόναςτης συγκεκριμένες απόψεις, δεν παύει να αποτελεί καθρέφτη της κοινωνίαςστην οποία λειτουργεί αλλά και παράλληλα ένα παράθυρο προς τον υπόλοιποκόσμο.

“Η συχνή αναφορά ξένων λέξεων και εκφράσεων από διαφορετικούςτηλεπαρουσιαστές, κινδυνεύει να γίνει κλισέ”, λέει ο επικοινωνιολόγος ΣτέλιοςΠαπαθανασόπουλος. “Αυτό όμως υπάρχει και στην κοινωνία. Άρα ητηλεοπτική γλώσσα νοσεί όσο και η γλώσσα της κοινωνίας την οποία εκφράζει”.

Δεν μπορούμε, βέβαια, να μιλήσουμε για ένα συγκεκριμένο τηλεοπτικόλόγο, μια και αυτός είναι ανάλογος του είδους της εκπομπής και, κατά συνέπεια,


προσαρμόζεται στις “απαιτήσεις και ανάγκες” του κοινού στο οποίοαπευθύνεται.

“ Η τηλεόραση δεν φτωχαίνει το λεξιλόγιο ούτε το δικό μας ούτε τωνπαιδιών”, τονίζει η κ. Κορωναίου. “Το ζήτημα που γεννάται είναι εάνμπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα όσα μας δίνει η τηλεόραση. Γι’ αυτόχρειάζεται από τις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης, η παρέμβαση ενόςσχολικού συστήματος που έχει άποψη τόσο πάνω στο θέμα της τηλεοπτικήςγλώσσας, αλλά και γενικότερα των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ένα σύστημαπου ξέρει τι θέλει να κάνει για τα μέσα, έχει στόχους και ξέρει σε ποιονπολίτη απευθύνεται”.

εφημερίδα “Τα Νέα”.(διασκευή από τον ημερήσιο τύπο)

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

“Τα αστέρια της είδησης”

4. Ποιες από τις ακόλουθες ειδήσεις είναι ιδιαίτερα “αστεράτες” και γιατί;

α. “Το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας έδωσε την εντολή σε γιατρούς και ιατρικόπροσωπικό να μην εξετάζουν και να μην παρέχουν ιατρική φροντίδα σεγυναίκες χωρίς την παρουσία του νόμιμου συνοδού τους” μετέδωσε οραδιοφωνικός σταθμός των Ταλεμπάν στην Καμπούλ. Το μέτρο αυτό θα


προκαλέσει πρόβλημα στις ... χήρες, που στην Καμπούλ είναι περίπου 30.000,πολλές από τις οποίες δεν έχουν κανέναν άρρενα συγγενή για να τιςσυνοδεύσει.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

β. Τα μεγάλα εμπόδια άρχισαν να ορθώνονται στην υπόθεση της κατασκευήςτου νέου διεθνούς αεροδρομίου της Αθήνας στα Σπάτα. Φαίνεται ότι ταπερίπου 100 δισεκατομμύρια δραχμές που αναμένεται να κοστίσει η μεταφοράτης Ολυμπιακής αεροπορίας στα Σπάτα και η κατασκευή της τεχνικής βάσης(για την επισκευή των αεροσκαφών κ.λ.π.) είναι το ... πιάτο που ορέγονταιοι κατασκευαστές και που με διάφορες δικαιολογίες προσπαθούν να γευθούν.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

γ. Ασφαλώς θα έχετε δει στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας τους ανθρώπουςνα μεταφέρονται από τη μία άκρη του πλανήτη στην άλλη μέσω μιας ακτίναςτηλεμεταφοράς. Παρ’ ότι σήμερα δεν έχουμε καν τη θεωρία για μια τέτοιαμηχανή, φαίνεται ότι ξεκινά δειλά δειλά μια πορεία που ίσως κάποια στιγμήμας επιτρέπει να μεταφέρουμε υλικά αντικείμενα από τη μια άκρη της γηςστην άλλη, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

δ. Αιφνίδια άνοδος ραδιενέργειας στην Ελβετία, Γαλλία και Ιταλία σημειώθηκεπριν από μία εβδομάδα. Η ραδιενέργεια έφθασε σε επίπεδα 1000 φορέςμεγαλύτερα του κανονικού, αλλά χθες επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα.Όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ελβετικής υπηρεσίας παρακολούθησης τηςραδιενέργειας, η μόλυνση προκλήθηκε από καίσιο 137, γεγονός που δημιουργείυποψίες ότι το πρόβλημα έχει σχέση με το Τσερνομπίλ.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

ε. “Αυτοί οι δρόμοι δεν είναι επικίνδυνοι μόνο για τους οδηγούς, είναι και γιατους πεζούς!” Αυτά είναι τα πρώτα λόγια των Αμερικανών συγκοινωνιολόγων,όταν πάτησαν το πόδι τους στην Αθήνα, προσκεκλημένοι του Εθνικού


Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Η θλιβερή πρωτιά που κατέχει η χώρα μας σε όλητην Ευρώπη στα τροχαία ατυχήματα, όπως τονίζουν οι ειδικοί επιστήμονες,οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό στην κακή ποιότητα του οδοστρώματος και κυρίωςστην αυξημένη ολισθηρότητα του οδικού δικτύου μας.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

Κριτήριο Αξιολόγησης*

Κείμενο: “Ίντερνετ”

Το διαδίκτυο δεν είναι απόλυτα ένα “μαζικό”μέσο επικοινωνίας. Στην πράξη είναι έναπολυπρόσωπο, μαζικό, διαπροσωπικό μέσο, μεβασικό χαρακτηριστικό ότι περιλαμβάνει πολλέςδιαφορετικές μορφές επικοινωνίας. … Το Ίντερνεταμφισβητεί τα βασικά χαρακτηριστικά τηςπαραδοσιακής επικοινωνιακής σχέσης ανάμεσαστην πηγή, το μήνυμα και τον αποδέκτη. Ηεπικοινωνία μέσω του Ίντερνετ μπορεί να πάρειπολλές μορφές, από τις σελίδες του δικτύου ή τουΠαγκοσμίου Ιστού, οι οποίες μπορεί νακαθορίζονται είτε από μεγάλους ειδησεογραφικούςοργανισμούς που έχουν εισχωρήσει στο δίκτυο, είτεαπό τις ομάδες των χρηστών που συζητούν μεταξύτους για διάφορα θέματα που τους ενδιαφέρουνανταλλάσσοντας μηνύματα ηλεκτρονικούταχυδρομείου. Οι μορφές της επικοινωνίας στοΊντερνετ μπορούν επίσης να αλληλοδιαπλέκονται,καθώς κάθε πόλος μπορεί να είναι ταυτόχροναπομπός και δέκτης. Οι πομποί των μηνυμάτωνενδέχεται να αποτελούνται είτε από ένα άτομο ήμια κοινωνική ομάδα. Τα μηνύματα πάλι ποικίλουν,

Το Ίντερνετ, ως νέομαζικό μέσο επικοινωνίας

θέτει αμφίδροματη σχέση πομπού-δέκτη.

Ενότητα: “Είδηση”

*Βλέπε σ.σ. 53-55, Κριτήρια Αξιολόγησης Έκφραση Έκθεση Β΄ Λυκείου, εκδ. Εκδοτικές ΤομέςΟρόσημο.


Επαναστατικέςοι ανατροπές

στην επικοινωνιακήδιαδικασία.

μπορεί να είναι παραδοσιακά δημοσιογραφικάάρθρα ή ιστορίες που έχουν συντελεστεί σταδιακάαπό πολλούς ανθρώπους ή και απλές συνομιλίες.Οι αποδέκτες ή το κοινό αυτών των μηνυμάτωνμπορεί, επίσης, να αποτελούνται από ένα ως πολλά–ενδεχομένως εκατομμύρια- άτομα τα οποία τη μίαφορά μπορούν να παίζουν το ρόλο του δέκτη καιτην άλλη του πομπού των μηνυμάτων…

Γεγονός πάντως είναι ότι το Ίντερνετ αποτελείμια νέα μορφή επικοινωνίας. Και είναι νέα, διότιμεταβάλλει την παθητική θέση που συνήθως είχε οαποδέκτης στην επικοινωνιακή διαδικασία. Γιαπρώτη φορά στα χρονικά της μαζικής επικοινωνίαςμπορούμε να βρούμε ένα μεγάλο αριθμό ατόμωννα μεταδίδει πληροφορίες σε έναν εξίσου τεράστιοαριθμό ατόμων… Όποιος διαθέτει έναν υπολογιστή,ένα μόντεμ και μία τηλεφωνική γραμμή μπορεί ναγίνει εκδότης εφημερίδας, ραδιοφωνικός ή τηλεο-πτικός παραγωγός. Πρόκειται για τη μεγαλύτερηεπανάσταση στην ιστορία της επικοινωνίας απότότε ως τις μέρες μας. Πρόκειται για μια νέαοικονομία της πληροφορίας και την απαρχή μιαςεπικοινωνίας που δεν είναι μονόδρομη ή αμφίδρομη,αλλά πολυεπίπεδη, πολυπρόσωπη, μαζική καιταυτόχρονα εξατομικευμένη. Το Ίντερνετ είναι έναμοναδικό μέσο επικοινωνίας, γιατί δε σέβεταισύνορα και κυβερνήσεις, είναι παγκόσμιο. Είναι τομέσο στο οποίο οι υπηρεσίες θα πρέπει νααναζητηθούν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τιςπροτιμήσεις των συμμετεχόντων στην επικοι-νωνιακή διαδικασία και είναι -τέλος- το μόνο μέσοπου το περιεχόμενό του μπορεί να αλλάξει, καθώςμεταδίδεται, σύμφωνα με τις ανάγκες των χρηστών.

Σ. Παπαθανασόπουλος.(από τον ημερήσιο τύπο)

1. Με βάση τους πλαγιότιτλους που σας δίνονται στο κείμενο να γράψετε περίληψη100 περίπου λέξεων.

(μονάδες 25)

Ασκήσεις:


2. Γιατί, σύμφωνα με το κείμενο, το Ίντερνετ αποτελεί μια νέα μορφή επικοινωνίας;Να απαντήσετε σε μια παράγραφο 10 σειρών.

(μονάδες 12)

3. Να δώσετε στο κείμενο έναν τίτλο:α) χωρίς σχόλιοβ) με σχόλιο το οποίο να εκφράζει επιδοκιμασία

(μονάδες 8)

4. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις που σας δίνονται στη στήλη Α με τις συνώνυμέςτους στη στήλη Β και τις αντώνυμές τους στη στήλη Γ. Μία λέξη από τη στήληΒ και μία λέξη από τη στήλη Γ περισσεύουν.

Α Β Γ1. απόλυτα2. βασικό3. διαφορετικές4. παραδοσιακής5. παγκόσμιου6. σταδιακά7. παθητική8. τεράστιο9. νέα

10. μαζική

(μονάδες 5)

5. Σύμφωνα με το άρθρο ο συγγραφέας κατατάσσει το Ίντερνετ στα μέσα μαζικήςεπικοινωνίας. Ποια χαρακτηριστικά του μάς επιτρέπουν να το κατατάξουμε σ’αυτά; Ποια το διαφοροποιούν από τα άλλα Μ.Μ.Ε; Εσείς πώς αξιολογείτε τησυμβολή του στην επικοινωνία; (500- 600 λέξεις)

(μονάδες 50)

α. ανόμοιοςβ. αδρανήςγ. βαθμιαίοςδ. υπερβολικόςε. οικουμενικός

στ. ομαδικόςζ. καινούργιοη. κατεστημένοςθ. κύριοςι. ολοκληρωτικός

ια. καθιερωμένος

Α. σχετικόςΒ. ίδιοςΓ. ατομικόςΔ. τοπικόςΕ. ελάχιστος

ΣΤ. παλιόςΖ. απότομοςΗ. ξαφνικόςΘ. νεωτεριστικόςΙ. δευτερεύων

ΙΑ. ενεργητικός

ek - 1.pdf

Documents

pestalozzi

iii