einkaframkvæmd í samgöngum

Einkaframkvæmd í samgöngum

NEFNDARÁLIT

Samgönguráð, 26. maí 2007

Stefán Jón Friðriksson, fjármálaráðuneyti

Álit nefndar um einkaframkvæmd í samgöngum

Nefnd skipuð af samgönguráðherraum einkaframkvæmd í samgöngum

• Ingimundur Sigurpálsson, formaður• Halldór Árnason, forætisráðuneyti• Stefán Jón Friðriksson, fjármálaráðuneyti• Eiríkur Bjarnason, samgönguráðuneyti, ritari


Verkefni nefndarinnar1. Hvaða skilyrði þurfi almennt að vera fyrir hendi

til að einkaframkvæmd eigi við í samgöngum?2. Við hvaða aðstæður, hvort og á hvern hátt

verði gengið til samninga við aðila, sem bjóðast til að fjármagna einkaframkvæmd í samgöngum fyrir ríkið.

3. Skylt að láta fara fram útboð?4. Skoða hvort samstarf við einkaaðila um

verkefni, sem ekki hafa komist inn á 12 ára samgöngu-áætlun, raski innbyrðis forgangsröð annarra brýnna framkvæmda

5. Önnur atriði


Skilgreining

• Einkaaðilum er falin samkvæmt samningi fjármögnun, framkvæmd og rekstur tiltekinna verkefna, sem almennt samkomulag er um, að opinberir aðilar sinni í þágu almennings.

• Samningstími 25 – 30 ár• Greiðslur fyrir stofnkostnað og rekstur

jafnist á samningstíma


Forsendur

• Einkaaðilar geta átt frumkvæði að samgönguframkvæmd án aðkomu ríkisins

• Samþykki hjá skipulagsyfirvöldum og landeigendum

• Dæmi:– brú yfir fjörð eða göng undir fjall, þar sem

veggjöld eða bein framlög rekstraraðila ná alfarið að standa undir framkvæmda- og rekstrarkostnaði.


Forsendur

• Stærstur hluti tekna rekstraraðila fenginn með veggjöldum

• Skuggagjöld og bein framlög úr ríkissjóði eru talin óæskileg í einkaframkvæmd á sviði samgangna

• Notast má við einkaframkvæmd á nánast hvaða sviði, sem er, þegar saman fer rekstur og fjárfesting

• Skuggagjald: Ríkið greiðir fyrir hvern notanda þjónustunnar. Á vegum er greitt ákveðið gjald fyrir fyrir hvern bíl á tilteknum vegarkafla


Forsendur

• Hæfni einkaaðila til að þróa verkefni og nálgast þau með nýjum hætti

• Kostnaður er oft minni hjá einkaaðila• Framkvæmdatími er oft lengri hjá hinu

opinbera• Sveigjanleiki og viðbragðsflýtir til að

leysa tiltekin verkefni er oft meiri hjá einkaaðilum en opinberum aðilum


1. Skilyrði fyrir einkaframkvæmd• Almennt markmið sérhverrar framkvæmdar

ríkisins eigi að felast í sem mestri hagkvæmni óháð því, hvaða framkvæmdaleið er valin.

• Núvirt tilboð verktaka í einkaframkvæmd sé lægra en núvirt kostnaðaráætlun þjónustukaupa.

• Gjald greitt beint af notendum eða til komi styrkir frá hagsmunaaðilum, sem standi undir greiðslum fyrir mannvirkið.

• Veggjöld greidd af þeim, sem njóta þjónustunnar• Framkvæmd fjármögnuð með veggjöldum ekki

áhrif á þegar ákveðna forgangsröðun annarra framkvæmda

• Ekkert af þessu gildir ef einkaframkvæmd er fjármögnuð úr ríkissjóði með beinum framlögum eða svokölluðum skuggagjöldum.


2. Samstarf við áhugaaðila um einstakar framkvæmdir

• Lög um opinber innkaup nr. 84/2007• Almenn útboðsskylda vegna vörukaupa

þjónustu eða verkframkvæmda.• Undantekningar:

– Kaup af aðila sem sjálfur telst opinber (“in-house”)– Sérleyfi

• Greiðsla fyrir verk felst að hluta eða í heild í rétti til að nýta sér afrakstur verksins.

• Ábyrgð og áhætta á fjárhagslegum og tæknilegum þáttum.


2. Skilyrði samstarfs frh.

• Sérleyfi:– Ekki útboðsskylt EN:– Fyrhugaða sérleyfissamninga skal tilkynna í

stjórnartíðindum ESB til að uppfylla almenn sjónarmið um jafnræði og gegnsæi og meðalhóf.

• Þýðir í raun útboðsskyldu !• Dómafordæmi og túlkun ESA


2. Skilyrði samstarfs frh.

• Áhugaaðilinn geti komið með nýtt fjármagn inn í framkvæmdina

• Framkvæmdin ekki dýrari kostur fyrir ríkissjóð en eiginframkvæmd

• Hversu stórt hlutfall fjármagns framkvæmdaraðila?

• Álit nefndarinnar: 90% af framkvæmdakostnaði og rekstri greiðist af framkvæmdaraðila.

• Njóti tekna en taki áhættu að mestu leyti.


2. Álit nefndar um skilyrði

• Útboð á úthlutun sérleyfis á framkvæmdum og rekstri tiltekinna leiða samgöngukerfisins

• Ríkið setji kröfur um þjónustuna. • Jafnræðis við val á framkvæmdaraðila til sé

gætt • Nýtt fjármagn í formi veggjalda eða beinna

framlaga áhugaaðila tryggi a.m.k. 90% greiðslu framkvæmdakostnaðar og rekstrar

• Framkvæmdin hafi ekki áhrif á almenna röðun framkvæmda

• Framkvæmdin sé að öðru jöfnu arðbær eða hafi mikla þýðingu út frá öryggissjónarmiðum


3. Röðun framkvæmda

• Markmiðsröðun– almenn samfélagsleg markmið, frumtenging

byggða, fullt burðarþol á helstu leiðum, bygging vega upp úr snjó, lagning bundins slitlags á allar helstu leiðir, umferðaröryggi

• Arðsemisútreikningar


3. Röðun framkvæmda frh.

• Ný aðferð við röðun samgönguframkvæmda– Markmiðsröðun

• Tryggt aðgengi, frumtenging byggða, styrking jaðarsvæða, öryggissjónarmið, burðarþol, bygging vega upp úr snjó, bundið slitlag.

• Arðsemisgreining• Metin fjárhagsleg og umhverfisleg hagkvæmni

verkefnanna.

• Stjórnvöld taki afstöðu til vægis þáttanna• Aukið gagnsæi við ákvarðanatöku


3. Röðun framkvæmda frh.

• Einkaframkvæmd í vegamálum sem ekki er að fullu leyti greidd með með nýju fjármagni (veggjöld eða bein framlög áhugaaðila) lúti sömu lögmálum og aðrar framkvæmdir um forgangsröðun.


Önnur atriði

• Mögulegar leiðir til að auka tekjur til samgangna:1. Ný tegund gjaldtöku – GPS

mælingar 2. Einkaframkvæmd með veggjöldum3. Hækka núverandi markaða

tekjustofna til vegagerðar 4. Sérstök framlög til

samgönguframkvæmda sem taldar eru brýnar. Lántökur eða ekki - fari eftir stöðu ríkissjóðs.


Niðurstöður

• Finna þarf fjáröflunarleiðir til að sinna brýnum samgönguframkvæmdum.

• Einkaframkvæmd með veggjöldum er leið til að auka tekjur.

• Einkaframkvæmd með amk. 90% fjármögnun.

• Ekki áhrif á röðun framkvæmda


Niðurstöður

• Útboðsreglur virtar.• Gagnsæi ákvarðanatöku.• Breytt vinnulag við röðun framkvæmda.• Nýjar gjaldtökuleiðir

einkaframkvæmd í samgöngum

Documents