jongerenthema’s

voor oudersEigenwijs

Gezond leven Sportiviteit als bindmiddel

APR

IL 2

014

| JA

AR

GA

NG

5 |

1

Sport in het gezinActief zijn en grenzen stellen Thema:

Bewegen is gezond

Een EigenWijs over beweging en sport. Dat is een span-nende... Spannend voor ouders, kinderen, maar ook voor de Jeugdbond zelf. Er wordt zo verschillend over sport gedacht. Sport heeft een grote aantrekkingskracht op de meeste jongeren, niet in het minst door de grootse prestaties van (Nederlandse) sporthelden op topniveau. En dat is nu juist de zorg van ouders en ambtsdragers. Want topsport is veelal af-goderij, misbruik van Gods dag en Naam, absurde beloningen en prestatie ten koste van alles. Maar niet alle sport is top-sport, en bewegen is sowieso echt noodzakelijk. Ik durf wel te stellen dat elke jongere – en oudere trouwens ook! – regel-matig beweging nodig heeft. Dat kan een stevige wandeling zijn, de dagelijkse kilometers naar school, een potje voetbal op straat of het wekelijkse volleybaluurtje in een met elkaar gehuurde gymzaal. Veel jongeren willen graag lid worden van een sportvereni-ging. Dat is begrijpelijk. Zo’n vereniging biedt je alles op het terrein van de sport die jij leuk vindt. Maar dat is niet alles. Een club is een gemeenschap. Onkerkelijke club- en teamgenoten bepalen veelal de sfeer. Vaak heerst er een wereldse sfeer rond trainingen en wedstrijden. Stress en irritatie worden geuit door middel van krachttermen en vloeken, na afloop is er bier. En het gaat toch vooral om het winnen, om de team- en clubprestaties. De situatie zal per vereniging verschillen.

Vooraf

8 Sport in het gezin Petra Jacobse-Weststrate en Gertrude de Regt

12 Gezond leven Raymond Warnaar

18 Winnen of verliezen? Jan Möhlmann

2 Vooraf Laurens Kroon

3 Bijbelstudie ‘De les van de loper’ Jaco Pons

8 Bijbelse kaders

10 Opvoeden en loslaten Petra Jacobse-Weststrate en Gertrude de Regt

14 Adventure therapie Bas van Hell

20 Sport op JV Gertrude de Regt

23 Meer informatie (leestips, websites e.d.)

Het hangt mede af van het type sport en van de leden van de club. Maar de bezwaren tegen sportverenigingen zijn zeker niet ongegrond.Ik denk dat iedereen wel het belang van voldoende beweging voor kinderen en jongeren zal inzien, maar waar de grens ge-trokken wordt, zal per gezin – en ook wel per gemeente – ver-schillend liggen. Dat maakt deze EigenWijs een spannende. Veel gezinnen zullen zich erg herkennen in de worsteling van de familie Zwambach uit Hardinxveld, terwijl er aan de andere kant JV’s zullen zijn die geen sportavond zullen organiseren.Welke grens ook getrokken wordt, belangrijker is waar ons hart naar uitgaat, wat onze levenshouding is. De apostel Pau-lus – die veel zal hebben gelopen tijdens zijn zendingsreizen – trekt in dit kader een mooie geestelijke les uit de sport: Weet gijlieden niet dat die in de loopbaan lopen, allen wel lopen, maar dat één de prijs ontvangt? Loopt alzo, dat gij dien moogt ver-krijgen. En een iegelijk die om prijs strijdt, onthoudt zich in alles. Dezen dan doen wel dit, opdat zij een verderfelijke kroon zouden ontvangen, maar wij een onverderfelijke (1 Korinthe 9: 24, 25). Sport mag nooit doel op zich zijn, maar kan wel dienstbaar zijn aan ons leven hier op aarde, waarbij het uiteindelijk gaat om de genadeprijs, verdiend en toegepast door de Heere Jezus.

Laurens Kroon

2

Lezen: Hebreeën 12: 1-17In de Bijbel wordt op slechts een aantal plaatsen iets over sport gezegd. Het Bijbelgedeelte wat we gelezen hebben is hier een voorbeeld van. Paulus gebruikt het beeld van de loopbaan om de Hebree-en op te roepen om te strijden voor de overwin-ning.

Ballast wegEen sporter denkt goed na hoe hij de beste kan worden. Hij neemt voldoende rust, let goed op wat hij eet en draagt kleding die hem zo min mogelijk hindert. Paulus zegt in vers 1 zegt: ‘Laat ons afleggen allen last en de zonde, die ons lichtelijk omringt.’

Lees Kolossenzen 3:8-10 en 1 Petrus 2:1. Welke zonden worden hier genoemd, die afgelegd moeten worden?Welke zonden in jouw leven, naast de in bovenstaande teksten genoemde, hinderen jou (zie ook het Formulier van het Heilig Avondmaal)?

AansporingBij een sportwedstrijd zijn er mensen die de sporters aanmoedigen. Ze worden aangespoord om nog harder te lopen. Dat beeld gebruikt Paulus ook in vers 1: ‘Daarom dan ook, alzo wij zo groot een wolk der getuigen rondom ons hebben liggende’.

Op welke manier betekent de ‘wolk der getuigen’ een aansporing voor jou persoonlijk?

VolhoudenAlleen de beste sporter krijgt een prijs. Een sporter mag dus niet verslappen, maar moet vol blijven houden tot het einde toe. Dat is het voorbeeld wat Paulus geeft in 1 Korinthe 9: 24.

Welke boodschap geeft Paulus ons in deze tekst?

De prijsIn de tijd van Paulus wordt bij de loopbaan de lauwer-krans omgehangen. Alle sporters kunnen de prijs zien. Dat motiveert hen nog meer.

Lees 1 Korinthe 9: 25. Welke twee soorten kransen be-schrijft Paulus?Wat is het verschil tussen de kransen (vergelijk 2 Timo-theüs 4: 6-8, 1 Petrus 1: 3-4, Jakobus 1: 12)?

De OverwinnaarDe overwinning kan niet gehaald worden zonder de Heere Jezus. Hij is het enige Voorwerp van het geloof. Hij heeft de overwinning behaald op de satan en zijn rijk. Zo mag de gelovige ook zien op Hem, die het kruis verdra-gen heeft en de schande veracht heeft om de vreugde die in Hem voorgesteld was.

Wat betekent het voor jou persoonlijk dat de Heere Jezus het kruis gedragen heeft en de schande veracht heeft?

Jaco Pons

De les van de loper

3

KA

DE

RS

Bewegen is gezond. Daar is ieder-een het wel over eens. Over sport zijn de meningen meer verdeeld, door de randverschijnselen die erbij horen. Die dingen zorgen ervoor dat christenen niet met alle vormen van sport mee kunnen doen. Maar wat is je richtlijn? EigenWijs zet een aantal Bijbelse kaders op een rij.

Het lichaam, Gods tempelBijbelse

KADERS

4

De Bijbel over ons lichaamOns lichaam moet een tempel van God zijn. Of weet gij niet dat uw lichaam een tempel is des Heiligen Geestes, Die in u is, Dien gij van God hebt, en dat gij uws zelfs niet zijt? Want gij zijt duur gekocht; zo verheerlijkt dan God in uw lichaam en in uw geest, welke Godes zijn (1 Kor. 6: 19, 20). Dat betekent dat wij ons lichaam goed moeten verzorgen en het geen ‘afgodstempel’ mogen laten zijn. Alles wat wij met ons lichaam doen, moet gericht zijn op Gods eer. Wij moeten ook zorg dragen voor onze gezondheid. Want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt het en onderhoudt het, gelijkerwijs ook de Heere de gemeente (Ef. 5: 29). Maar doet aan de Heere Jezus Christus, en verzorgt het vlees niet tot begeerlijkheden (Rom. 13: 14).

Betekenis voor dit thema: Wij moeten ons lichaam gezond en fit houden.

Daarvoor zijn gezond eten, voldoende beweging en voldoende nachtrust nodig. Er is onder ons veel aandacht voor gezonde voeding, maar nog te wei-nig voor voldoende beweging.

Ons lichaam mag geen afgodstempel zijn. We kun-nen ons lichaam verafgoden als we het perfect willen maken door uren te besteden aan bodybuil-ding, een abnormaal slankheidsideaal of een top-conditie die alleen kan worden bereikt door veel trainen.

DE BIJBEL OVER HET DOEL VAN ONS LEVENHet doel van de mens is: God verheerlijken. Waarom wij ook altijd bidden voor u, dat onze God u waardig achte der roeping en vervulle al het welbehagen Zijner goedheid, en het werk des geloofs met kracht; Opdat de Naam van onzen Heere Jezus Christus verheerlijkt worde in u, en gij in Hem, naar de genade van onzen God en den Heere Jezus Christus (2 Thess. 1: 11). God schiep de mens voor de eeuwigheid en naar Zijn beeld. De mens viel in zonde, doordat hij als God wilde zijn. De straf van God hierop is de dood. Uit genade geeft God zondige mensen weer het leven. God wil de eerste plaats hebben in ons leven, ons leven moet in alle dingen gericht zijn op Zijn eer.

Betekenis voor dit thema: Wij moeten alles wat we doen (ook actieve en sportieve bezigheden) zien in het licht van de eeuwigheid

en ons scheppingsdoel. Beantwoordt het daaraan? Wij moeten ons bewust zijn van onze zondige aard en niet denken dat wij zelf de verleidingen het hoofd

kunnen bieden. Daarvoor is Gods genade en het licht van Zijn Geest nodig. Van onszelf zijn we altijd geneigd de zonde te bagatelliseren: het is niet zo erg, iedereen doet het.

De Bijbel over de doorwerking van de zondeDoorwerking van de zondeval: mens wil als God zijn, gericht op eigen eer en roem. Maar God weet, dat ten dage als gij daarvan eet, zo zullen uw ogen geopend worden; en gij zult als God wezen, ken-nende het goed en het kwaad (Gen. 3: 5). Dit zit in ieder van ons. Het gevaar is dat wij alle goede dingen die wij van God ontvangen, op een zon-dige, verkeerde manier gebruiken, namelijk tot onze eigen eer en geluk in plaats van tot Gods eer. Verder hebben alle mensen diep in hun hart het verlangen ‘als God’ te zijn: de beste, door niemand overtroffen, degene waar anderen tegenop zien.

Betekenis voor dit thema: Een christen moet zich ver houden van

mensverheerlijking. Dat is een zonde waar Gods Woord een niet mis te verstaan oor-deel over uitspreekt. In de praktijk kun je hierbij denken aan fanclubs, meedoen aan en kijken naar wedstrijden waar de win-naars op een voetstuk worden gezet. Maar ook bij het leiden of zelf meedoen aan een sportactiviteit zal er op moeten worden gelet dat het niet gaat om de eer van de winnaar.

1

2

3

5

De Bijbel over omgaan met elkaarDe samenvatting van Gods geboden ‘heb God lief boven alles en je naaste als jezelf’ heeft con-sequenties voor de manier waarop wij met elkaar omgaan. Het betekent dat je God boven alles eert en dat je een ander (minstens) net zoveel goeds toewenst als jezelf. Doet geen ding door twisting of ijdele eer, maar door ootmoedigheid achte de een den ander uitnemender dan zichzelf (Fil. 2: 3). Ootmoed wordt in de Bijbel een eigenschap genoemd die God behaagt, terwijl Hij trots en hoogmoed verafschuwt. Zijt met de ootmoedig-heid bekleed; want God wederstaat de hovaardigen, maar den nederigen geeft Hij genade (1 Petr. 5: 5).

Betekenis voor dit thema: Bij een sport- of spelactiviteit moet er

ruimte en respect zijn voor iedereen. Het moet bijdragen aan de saamhorigheid in een groep.

Het moet bij een spel of sportieve activiteit gaan om samenspel en niet om een strijd tegen elkaar. In Bijbels licht gezien moet het je zelfs niet uitmaken of jij wint of de tegenpartij. Als je allemaal genoten hebt van een goed en sportief gespeeld spel, is je doel bereikt.

DE BIJBEL OVER SPORT EN BEWEGINGSport wordt in de Bijbel alleen expliciet genoemd in de brieven van Paulus. Hij geeft het voorbeeld van de hard-loopwedstrijd als aansporing om God, met alle krachten die we hebben, te dienen: als mensen in de wereld dit al doen voor een krans die verwelkt, hoeveel te meer moe-ten christenen zich dan beijveren om een kroon te ont-vangen die eeuwig is. Verder is er geen expliciete aandacht in de Bijbel voor de noodzaak van voldoende beweging, omdat dat toen he-lemaal geen issue was. Beweging was in die tijd gewoon hard, lichamelijk werken. Er werd veel gelopen van de ene plaats naar de andere. De Bijbel spreekt van werken en rusten. Beweging als vorm van vermaak was er in die tijd wel, maar uit de Bijbel valt niet af te leiden dat dit iets was waar christenen zich mee bezig hielden. Dit geldt overi-gens voor bijna alle tegenwoordige vormen van vrijetijds-besteding.

Betekenis voor dit thema: De noodzaak van voldoende beweging was in de

tijd van de Bijbel nog geen aandachtspunt, maar in onze tijd is het dat wel. Als je niet voldoende beweging hebt door je dagelijks werk of woon-werkverkeer, is het goed dat je die beweging wel zoekt. Te weinig bewegen is ongezond, daarmee verwaarloos je je lichaam. Voldoende beweging is daarom niet alleen iets voor sportievelingen, het hoort bij onze verantwoordelijkheid als mens.

Het competitie element in wedstrijdsport vind je ook terug bij andere vormen van vrijetijdsbeste-ding, zoals gezelschapsspellen. Competitie is op zich niet verkeerd, maar kan het wel worden als onze eerzucht erdoor wordt aangewakkerd. In de huidige wedstrijdsport zie je het daar vaak ontspo-ren.

5

4

6

De Bijbel over staan in de wereldDe Bijbel is duidelijk over hoe een christen in de wereld moet staan. Volop ‘bij de tijd’, in contact met de wereld, maar niet behorend bij de wereld. En wordt dezer wereld niet gelijkvormig, maar wordt veran-derd in de vernieuwing uws gemoeds, opdat gij moogt be-proeven welke de welbehagende en volmaakte wil van God is (Romeinen 12: 2). Trekt niet een ander juk aan met de ongelovigen; want wat mededeel heeft de gerechtigheid met de ongerechtigheid, en wat gemeenschap heeft het licht met de duisternis? En wat samenstemming heeft Christus met Belial, of wat deel heeft de gelovige met den ongelovige? Of wat samenvoe-ging heeft de tempel Gods met de afgoden? Want gij zijt de tempel des levenden Gods, gelijkerwijs God gezegd heeft: Ik zal in hen wonen en Ik zal onder hen wandelen, en Ik zal hun God zijn, en zij zullen Mij een volk zijn (2 Kor. 6: 14-16).

Betekenis voor dit thema: Deelnemen aan seculiere georganiseerde sport

heeft vaak tot gevolg dat je je verbindt aan meer dingen dan alleen de sportieve activiteit. De se-culiere sport heeft niet de Bijbel als uitgangspunt. Hoewel de waarden en normen per sportvereni-ging verschillen en er soms wel rekening wordt gehouden met christelijke principes, is het gevaar toch groot dat je je door lidmaatschap verbindt aan dingen die niet naar Gods Woord zijn of ver-keert in een sfeer waar je je als christen niet thuis kunt voelen. Dit pleit voor zoeken naar mogelijkhe-den om sportief bezig te zijn met mensen die Gods Woord en geboden als beginsel in hun leven heb-ben.

DE MACHT VAN SPORTAlle dingen zijn mij geoorloofd, maar alle dingen zijn niet oorbaar; alle dingen zijn mij geoorloofd, maar ik zal onder de macht van geen mij laten bren-gen (1 Kor. 6: 12). Sport op zich is niet verkeerd, maar het heeft een macht in zich waar je mak-kelijk onder gebracht wordt. Een macht die je tot zonde kan verleiden.In veel sporten staan de wetten haaks op het gebod van de Heere. Niet zozeer in de wedstrijd, maar wel in de wereld er om heen. De zondag is een belangrijke dag in de wedstrijdsport. De fina-les van belangrijke sportevenementen zoals het WK worden meestal op zondag gespeeld. In het wielrennen worden jonge sporters gedwongen doping te gebruiken. In de voetballerij worden jonge jongetjes gescout door grote voetbalclubs. Omkoping blijkt sinds jaren een hardnekkig pro-bleem te zijn. Er wordt wat gelogen over zaken als bloedwaarden en transferbedragen. Is de num-mer 1 in de Tour de France echt de beste, of was hij gewoon het beste in de leugen en het omzei-len van de dopingcontroles? Uiteindelijk laat dit alles je leeg. Hebt de wereld niet lief, noch hetgeen in de wereld is (...) En de we-reld gaat voorbij en haar begeerlijkheid; maar die den wil van God doet, blijft in der eeuwigheid (1 Joh. 2: 15-17). Dit geldt natuurlijk niet alleen sport, maar alles wat in de wereld is. Wie zijn hart gezet heeft op het maken van verre reizen, of het lezen van boeken en het maken van muziek, zonder eerst het Koninkrijk van God te zoeken, staat aan het einde van de loopbaan met lege handen. Bijbelse

KADERSHet lichaam, Gods tempel

6

7

7

INT

ER

VIE

W Sport in het gezin

Actief zijn en grenzen stellen

8

Sport heeft op veel jongeren een grote aantrek-kingskracht. Jongeren bruisen van energie en het competitie element prikkelt hen. Ouders zijn blij als hun kind graag buiten actief is. Maar sport heeft ook zijn grenzen. Hoe ver gaat de betrokkenheid bij sport en de hele we-reld eromheen? Dat zijn herkenbare vragen voor de familie Zwambach uit Hardinxveld-Giessendam. Een gezin dat midden in de wor-steling van de praktijk van elke dag staat.

Ze kunnen met recht een actief gezin worden genoemd. Peter (vader) speelt op woensdagavond zaalvoetbal met een aantal volwassenen uit verschillende reformatori-sche kerken. “Ook vind ik het leuk om met de jongens te voetballen, bijvoorbeeld als we op vakantie zijn.” Peter voetbalde als kind al graag. “Maar ik mocht van mijn ou-ders niet op voetbal. Ik heb wel aan atletiek gedaan.” Zijn vrouw Arianne doet weinig aan sport. “Ik heb zelf nooit veel met sport gehad, maar ik stimuleer het wel bij de kinderen omdat het goed voor ze is. Ik heb liever dat ze buiten actief zijn dan dat ze achter de computer zitten.”

InzichtDe oudste jongens Coen (15) en Jop (11) lijken wat spor-tiviteit betreft op hun vader. Coen: “Ik vind sport heel leuk en belangrijk. Je krijgt er inzicht door omdat je strategisch moet zijn in een spel en je houdt ook je conditie op peil. Bovendien is het heel gezellig.” Coen tafeltennist, voetbalt graag en fietst elke dag zo’n dertien kilometer heen en terug naar school. Sinds kort heeft hij een lichtgewicht stuntstep. “Een paar van mijn vrienden hebben die ook. We gaan naar de skatebaan om daar kunstjes te oefenen. Ik zou nog wel een keer naar het skatepark in Rotterdam willen, daar heb je heel veel leuke banen.” Ook Jop tafel-tennist en voetbalt graag. “Op school is er een tafel waar we in de pauzes op tafeltennissen. Mijn vriendjes gaan ook naar tafeltennis. Verder fiets ik naar school, maar dat is niet zo ver.” Arianne: “En hij kan heel hard rennen!”Sophie (9) is volgens haar moeder een heel beweeglijk meisje dat echt haar energie kwijt moet. Ze vertelt dat ze graag de handstand doet en bijna elke dag op de tram-poline springt: “Op de trampoline kan ik veel kunstjes zoals de handstand en een kniesalto.” Zwemmen doet ze ook graag: “Soms ga ik bij mijn vriendinnetje zwemmen in het zwembad.” Sinds kort zit Sophie op gym. De jong-ste kinderen in het gezin zijn Steyn (4), Ties (2) en Jet (3 maanden).

Ook bij slecht weer hoeven de jongens niet stil te zitten. Op de Wii kunnen ze tennissen, voetballen en andere din-gen doen. Peter doet soms ook mee. Coen: “Voetbal is het enige waarmee ik mijn vader kan verslaan.” Daar is Peter het niet mee eens: “Met tafeltennissen kan ik niet tegen je op.”

Winnen en verliezenSporten is goed voor kinderen, vindt Peter. “Het sociale aspect vind ik heel belangrijk. Ze leren omgaan met win-nen en verliezen.” Dat zie je bij tafeltennis ook terugko-men. “Je leert respect te hebben voor de andere spelers. Bijvoorbeeld door ‘sorry’ te zeggen bij een netbal of een hand te geven na de wedstrijd.” Coen vult aan: “Sommige spelers gaan expres op een lager niveau spelen omdat ze willen winnen. Dat is niet leuk voor de andere spelers. Je moet een ander zijn winst gunnen. Als je tegenspeler heeft gewonnen, zeg je ‘gefeliciteerd’ en als je tegenstan-der verliest, zeg je ‘goed gespeeld’. Jop: “Soms gebeurt het dat kinderen niet tegen hun verlies kunnen. Laatst ging er een meisje huilen, dat vond ik zielig.” Aan het eind van het jaar wordt er in hun woonplaats een scholierentoer-nooi gehouden. Arianne: “Dat gebeurt op de dag dat het vuurwerk wordt uitgeleverd, om jongeren van de straat te houden.”

SteralluresDoor hun verschillende achter-grond hebben Arianne en Peter verschillende ervaringen met sport. Arianne: “Mij heeft sport nooit zo geboeid, maar Peter is opgegroeid in de buurt van Amsterdam, temidden van Ajax fans. Ik merk dat ik me altijd wat terughoudender opstel als het over sport gaat. Peter is zelf ook sportief en is snel ergens enthousiast voor. Dat betekent dat we eerst samen moeten praten, zodat we naar de kinderen toe op één lijn zitten. Overigens weten de kinderen dit zelf ook wel, ze maken er geen misbruik van.” Dat kwam onder andere naar voren toen Coen enkele jaren geleden uit school kwam met de vraag of hij lid mocht worden van de voetbalvereniging. Een paar vrienden gingen er heen en vroegen of hij ook kwam. Arianne: “Een bekende vertelde me dat ze nare dingen had gehoord over die club. Toen was het voor mij gelijk al duidelijk dat ik Coen daar niet op wilde hebben.” Peter: “Hij zou van mij best op voetbal mogen als het alleen om de sport zelf ging. In onze woonplaats wordt wel rekening wordt gehouden met christelijke jongeren. Er worden bijvoorbeeld geen wedstrijden op zondag gespeeld en

“Sporten is gezond, maar het mag niet het belangrijkste worden”

9

ze hoeven niet mee te doen met het verkopen van lootjes. Maar er gebeurt zoveel langs de lijn, het fanatisme, vloeken en schelden, die sfeer vind ik niet goed.” Een ander punt vinden de ouders de sterallures die voetballers krijgen van hun publiek. Peter: “Er wordt door

veel voetballers grof geld verdiend. Voetballers staan in de media voortdurend in de schijnwerpers. Dat zie je bij andere sporten veel minder terug. En de druk om ho-gerop te gaan als je goed bent, is groot.” Arianne: “Als dat gebeurt, weet je niet waar het uitkomt. En dan heb je als ouders je kind wel de eerste stap laten zetten.”

PrioriteitenSport is niet iets nieuws. In de Bijbel wordt ook al gespro-ken over sport. Peter: “Paulus gebruikt de wedloop als

voorbeeld hoe een christen zich moet focussen op het belangrijkste levensdoel. Maar ik denk wel dat bijvoor-beeld de voetbalwereld van nu een heel andere wereld is. Het is een afgodische wereld. Het gaat niet meer alleen om het spel.” Arianne: “We proberen de kinderen duidelijk te maken dat de Heere het zo niet wil.” De ouders zijn blij dat hun kinderen hun argumenten begrijpen. Coen: “Eerst wilde ik uit alle macht op voetbal omdat mijn vrienden dat ook deden. Maar ik ben een keer mee geweest en ik heb gezien dat het wel waar is wat mijn ouders zeggen. Als je een goal scoort, ben je een held, maar als je mist, wordt er van alle kanten ‘boe’ ge-roepen. Je ziet ook dat jongens elkaar de winst niet gun-nen als ze elkaar niet mogen. Dat vind ik niet sportief.”Uiteindelijk kwamen de jongens via school en vrienden bij tafeltennis terecht. Dat bleek voor iedereen een goed alternatief. De jongens voetballen nog steeds heel graag, maar doen het niet in verenigingsverband. Arianne: “Bij Jop merk ik dat voetbal als sport nog wel op nummer één staat, hij kan het heel goed. Hij is via vrienden ook nog

“We vinden het belangrijk dat ze een

goed geweten hebben en de juiste keuzes

kunnen maken”

10

door de voetbalvereniging benaderd. Maar als ik zie hoe voetbal dan het gezinsleven beheerst, ben ik blij dat ze er niet op zitten. Dan sta je elke zaterdagochtend aan de lijn en moet er ook door de week nog verschillende keren worden getraind.” Niet iedereen maakt dezelfde keuzes op dit gebied. Peter en Arianne hebben daar wel eens gesprekken over met ouders van vriendjes: “Die staan er soms anders tegenover dan wij. Er zijn vriendjes die wel op voetbal zitten. Voor ons moet sport ontspanning blij-ven en het mag ons gezinsleven niet beheersen.”Sporten kost, hoe dan ook, tijd. Zijn er grenzen aan de tijd die je met sport doorbrengt? Arianne: “Ik vind dat je wel prioriteiten moet stellen. De jongens moeten hun huis-werk maken, Coen gaat naar catechisatie en heeft een folderwijk. Die dingen gaan voor. Volgens Jop is dat hele-maal geen probleem: “Tafeltennis kost je maar een uurtje per week, dat is niet zo lang.”

Sport in de mediaDe jongens sporten actief, af en toe volgen ze sport ook via de media. Coen: “Op maandag wordt er op school wel over sport gepraat, maar niet heel uitgebreid. Soms hoor

ik dat er een goede wedstrijd is gespeeld of een mooie goal is gescoord. Ik kijk niet op zondag en ik heb ook geen behoefte om alle wedstrijden te volgen. Sommige kijk ik wel even na. Ik kijk wel eens naar een tafeltennis-toernooi en naar snowboarden. Dat zijn mooie sporten om te zien.” Moet je naar sport kijken om er op school bij te horen? “Het is wel stoer om erover mee te kunnen praten en je weet zo ook welke clubs en spelers goed zijn. Maar er wordt niet heel lang over gepraat. In de eerste en tweede klas hadden we het vaker over sport dan nu.”

GewetenSporten is gezond, maar het mag niet het belangrijkste voor je worden, zeggen Peter en Arianne. “Je probeert je kinderen nu zo goed mogelijk te begeleiden, maar je er-vaart ook dat je ze zelf niet vast kunt houden. Er komt een moment dat je ze los moet laten. We vinden het belang-rijk dat ze dan een goed geweten hebben en de juiste keuzes kunnen maken.”

Petra Jacobse-Weststrate

Gertrude de Regt

11

Om maar met de deur in huis te vallen, welke posi-tieve effecten heeft beweging op je gezondheid? Er zijn veel positieve effecten op te noemen voor alle leef-tijden. Door te bewegen ontwikkelen je spieren zich en word je lichamelijk sterker. Hierdoor is er veel minder kans op vallen en als je valt is dat vaak met minder ernstige ge-volgen. Maar beweging heeft natuurlijk ook een gunstige invloed op het functioneren van hart en bloedvaten, op het verbranden van overtollig vet, het cholesterolgehalte en bijvoorbeeld ook het tegengaan van botontkalking.

Met andere woorden, mensen die meer bewegen dan hun buurman, zijn over het algemeen gezonder?Ja, afgezien van erfelijke factoren en speciale omstandig-

AR

TIK

EL Gezond leven

“Bewegen is voor de psyche net zo belangrijk als voor het lichaam”

Sla een krant of tijdschrift open en de kans is groot dat je een artikel tegenkomt over gezond leven. De aandacht daarvoor is niet onterecht. Een behoorlijk percentage Nederlanders is te dik. In de reformatorische achterban wordt veel geschreven over gezonde voeding. Maar hoe staat het met de aandacht voor voldoende beweging? EigenWijs ging hierover in gesprek met huisarts J.P. Peters uit Beekbergen.

12

heden kunnen we dit inderdaad zo constateren en is het ook wetenschappelijk vastgesteld. Zelfs mensen die on-gezonde gewoonten handhaven kunnen met beweging een gedeelte van de schade aan hun lichaam compen-seren. Bij iemand die te maken heeft met dichtgeslibde aders maar relatief veel beweegt, zie je dat het lichaam vaak zelf in staat is om een nieuw netwerk van kleine (by-pass) adertjes aan te maken, waardoor het bloed verder kan blijven stromen. Voldoende beweging beschermt ook tegen overgewicht. Bewegen betekent trouwens niet altijd gewicht verliezen. Weliswaar wordt vet verbrand, maar zal de spiermassa toenemen.

En als we letten op de psychische gezondheid, wat is dan het effect van bewegen?Bewegen is voor de psyche net zo belangrijk als voor het lichaam, ze zijn niet los te koppelen van elkaar. Bij mensen die depressief zijn, is vaak het eerste advies: ga regelmatig fietsen, zwemmen, hardlopen, of zoek een andere vorm van beweging. Want door te bewegen maakt ons lichaam het stofje endorfine aan. Endorfine heeft een positief invloed op onze stemming en heeft daardoor een zelfde soort effect als een antidepressief medicijn.

Kunnen we ook teveel in beweging zijn?Ik ben huisarts en geen arts van topsporters die wellicht hun lichaam op sommige momenten kunnen overbelas-ten. Maar bij gewone mensen is dit vrijwel ondenkbaar. Integendeel, dan ontstaan blessures juist vanwege te weinig beweging of training. Dus mijn pleidooi is er juist op gericht om voldoende beweging te zoeken. Ook de Bijbelse uitspraak dat de ‘lichamelijk oefening tot weinig nut zou zijn’ (1 Timotheüs 4: 8) is geen argument om minder te bewegen. Het gaat Paulus hier niet om minder lichaamsbeweging, maar om te waarschuwen tegen men-sen die door ascetisch vasten, waardoor ze veel gewicht verliezen, denken heiliger te kunnen leven.

En te weinig beweging?De gevaren van te weinig beweging worden onderschat. Immobiliteit is een groot risico voor de gezondheid. Van mensen die door ziekte gedwongen zijn in bed te liggen, neemt de spiermassa per week met tien procent af! Sinds de intrede van auto’s, brommers, wasmachines, drogers en andere machines in onze maatschappij is er een bewe-gingsarmoede ontstaan. Door de welvaart en verhaasting van de maatschappij nam vervolgens ook het roken en slechte eetgewoonten toe. Met als gevolg meer gewicht en minder beweging. Gelukkig zien we de laatste jaren weer een omslag in het denken van mensen en wordt er ook in de media meer aandacht gegeven aan de nood-zaak van dagelijkse beweging. Gezond leven houdt trou-

wens niet alleen bewegen in. Het betekent ook slechte gewoontes laten en gezonde matigheid betrachten. Dus een balans van inspanning en ontspanning.

Is er binnen de gereformeerde gezindte voldoende aandacht voor deze balans?Ja, steeds meer, ik denk trouwens dat er weinig verschil is tussen mensen uit onze gezindte en daarbuiten. Mensen krijgen in de gaten dat je door beweging je prettiger voelt en het op een positieve manier verslavend kan werken. Vroeger moest je een sportieveling zijn om een trainings-pak aan te trekken, maar vandaag de dag zie je in de vooravond op verschillende straathoeken hardloop- of wandelgroepjes zich verzamelen.

Welke praktische adviezen wilt u meegeven?Er is een heel heldere handreiking zoals deze door de Ne-derlandse hartstichting wordt gegeven, namelijk om ons minimaal drie keer per week matig tot redelijk in te span-nen. Dat kan dan gaan om flink wandelen, hardlopen, zwemmen, fietsen of sporten. Zoek iets dat bij je past. Ga dus niet zwemmen als je een hekel aan water hebt. Bouw de fysieke inspanning ook gecontroleerd op. Zorg ervoor dat je tijdens de inspanning gewoon kunt blijven praten. Het kan ook goed zijn om in groepsverband bezig te zijn om elkaar te stimuleren. Behalve het zoeken van meer beweging is het ook van groot belang om slechte (eet)gewoonten op te geven. Vermijd luiheid en zoek een na-tuurlijke balans tussen inspanning en ontspanning.Het is ook belangrijk dat ouders en leidinggevenden hier voldoende aandacht voor hebben door jongeren op vrije dagen in te schakelen bij klusjes in en rond huis, maar ook door met elkaar iets sportiefs te gaan doen. Ook zie ik hier goede mogelijkheden voor het verenigingsleven. Staat bij catechisatie Gods Woord centraal, probeer dan op de vereniging ook gezelligheid, samen zijn of samen dingen doen een plaats te geven. Dit kan ook door een gezamen-lijke fietstocht of voetbalpartijtje.

Tenslotte, bent u zelf ook voldoende in beweging?Ja, elke zaterdagochtend ben ik samen met een en-thousiaste groep vrienden en andere mannen aan het voetballen. We doen dit in weer en wind altijd buiten. Er is een hele hoge drempel om af te zeggen. Een goede onderlinge sfeer is heel belangrijk, maar iedereen is ra-zend fanatiek. Eerlijk gezegd leef ik de hele week naar dat moment toe. Ik zou het iedereen gunnen om in zijn eigen omgeving met vrienden iets te doen.

Raymond Warnaar

13

INT

ER

VIE

W

Adventure therapie

LEREN DOOR ACTIE

14

Karel Post helpt als adventure therapeut jongens met een gedragsprobleem door ze in actie te laten komen. Vuur stoken, mountainbiken, met boomstammen sjouwen, aan het werk dus. En ondertussen af en toe even stil staan en naar jezelf kijken.

Een stuk buiten Kootwijkerbroek heeft Karel Post zijn the-rapieruimte, ‘The Ranch’. Dat is geen steriele ruimte met een sofa in het midden, maar een blokhut met een hout-kacheltje, een paar boomstronken om op te zitten en aan de muur een oude zaag en een paar houten ski’s. En niet te vergeten de praktijkruimte buiten: een grasveld voor de blokhut. Op de Ranch ontvangt hij vaak jongens van acht tot twintig jaar met een gedragsprobleem.

Leren door bewegenAls gymleraar was hij gefascineerd door gedrag en be-weging en hoe dit bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind. In de studie psychomotorische therapie (PMT) die hij is gaan volgen staat dit centraal. Hij noemt een voorbeeld uit de adventure therapie: “Als ik een jongen vraag om een plank te zagen en halverwege loopt het wat stroef, is de vraag wat hij gaat doen. Gaat hij steeds wildere zaagpogingen doen of neemt hij afstand om te kijken wat er aan de hand is.” Tijdens deze studie werkte Post bij Eleos. “Daar merkte ik dat jongens met opstandig gedrag moeite hebben met praten over hun problemen. Bij adventure therapie zet je ze aan het werk. Ik begon met mountainbiketochten. Daar blijkt in een paar uur wie voor elkaar zorgt en wie niet. En wat de schuld krijgt als het misgaat: de fiets, het pad, het zand. Zo was er een jongen die midden in de winter gelijk al kletsnat was omdat hij door een plas reed en vervolgens in de eetpauze van een zandheuvel sprong. Leuk, maar ruim voor het einde van de tocht was zijn energie op. Op zo’n moment kun je terugkijken op de consequenties van zijn keuzes: “Weet je nog dat je gelijk door de plas reed en van die zandheuvel sprong? Wat als je dat niet had gedaan?” In de adventure therapie komt het steeds terug: je leert de jongeren kijken naar hun eigen gedrag door het zelf te ervaren. Bij therapie is het vaak moeilijk om het geleerde ook thuis en op school toe te passen. Daarom werkt Post het liefst met één van de ouders erbij. Een vader kan zijn zoon er dan later nog eens aan herinneren: weet je nog van het mountainbiken?

Erkenning gevenHet is belangrijk om de jongens de ruimte te geven. Dat merkt hij ook in de vader-zoon-weekenden die hij voor de Jeugdbond organiseert. “Als vader moet je vooral afvragen wat het met je kind doet en wat hij er op lange termijn van leert. Als je zoon de tent aan het opzetten is, is de verleiding soms groot om hem te corrigeren op de punten waar het beter kan. Toch is het beter je waar-dering uit te spreken voor wat wel goed gaat. Dat levert hem erkenning op.”

Eigenheid ontwikkelenHet brengt de therapeut op een belangrijke vraag voor ouders: “Wat wil je met je kinderen? Moeten het kopieën van jezelf worden of wil je ze leren op eigen benen te staan en eigen keuzes te maken? Tot twaalf jaar zie je dat kinderen vooral veel in zich opnemen en willen weten hoe het zit. Daarna komt een fase van verkennen waar ze zelf staan ten opzichte van wat ze meegekregen hebben. Waarom mag ik geen alcohol drinken? Waarom moet ik op tijd thuis zijn? Ouders zijn geneigd om daartegen in ver-weer te gaan. Maar die jongen is aan het zoeken waar voor hem de waarde ligt en hoe hij dit overbrengt naar zijn vrien-den. Dat sparren, schuren, trek-ken hoort erbij, want uiteindelijk worden ze er sterker van en gaan ze het ook zelf uitdragen.” Post erkent dat dit niet makkelijk is. Het vraagt namelijk van ouders om te accepteren dat kinderen een andere keuze maken. Zeker bij zaken rond het geloof is dat inge-wikkeld. Post heeft daar geen pasklaar antwoord op, maar vindt het vooral belangrijk dat ouders zich ervan bewust zijn. Uit zijn praktijk weet hij dat dit (op latere leeftijd) in een relatie tot spanningen kan leiden. “Daar komen twee mensen bij elkaar. Heb je je eigen identiteit niet scherp, dan gaat dat wringen. Mensen gaan die zoektocht vaak te laat aan. Het is mooi als daar in de puberteit ruimte voor is.”

Informatie verzamelenIn de therapieën ziet Post jongens met autisme, ADHD, problemen met autoriteit, maar die diagnose relativeert hij. Uiteraard houdt hij rekening met de specifieke pro-blemen die bij de diagnose horen, maar de methode is steeds dezelfde: door ze dingen te laten doen vormt hij zich een beeld van de jongen en wat hij nodig heeft om

“Geef ze vertrouwen. Geef ze verantwoordelijk-heid. Laat ze fouten maken, als ze er maar van leren.”

15

te ontwikkelen. De binnenkomst is vaak al even wennen voor ze. Het is geen standaard therapieruimte. “Soms laat ik ze het vuur aansteken. Dan zie je ineens dat een boom van een kerel bang is voor het vuur.”Vaak begint Post met de jongens zelf naar hun problemen te vragen. Zo probeert hij te ontdekken hoe ze tegen hun eigen probleem aankijken. Loopt het gesprek even niet, dan bedenkt hij een opdrachtje. Hij geeft ze bijvoorbeeld een blokje hout waar een grote spijker een klein stukje in geslagen is en een handvol losse spijkers. Vervolgens vraagt hij ze zoveel mogelijk spijkers op die ene spijker te leggen, een schijnbaar onmogelijke opdracht. “Ik kijk dan wat de jongen doet. Gaat hij het proberen? Vindt hij het een belachelijke opdracht? Vraagt hij of het anderen

wel lukt?” Dit soort opdrachtjes leveren de therapeut veel informatie over de jongen. Het biedt ingangen om over hun gedrag te praten. “Hoort dit bij jou? Doe je dit vaker?”

Herkennen waar het misgaatIn de therapie houdt Post in de gaten wat de jongen nodig heeft. “De een moet leren zijn mond te houden, de ander moet leren praten. Ik ben gespitst op het probleem van de jongens en het herkennen waar het misgaat. Zo’n jongen is dan tijdens het vlotten bouwen bezig met een touw en dat wordt afgepakt. Je ziet hem even opkijken, een zwaai-beweging met zijn hand maken en weer doorgaan. Ik leg dan de activiteit stil en vraag die jongen wat er gebeurde:

16

Jongen: Niks, niks. Karel: Nee, niks? J: Nou ja, hij pakte het touw af. K: En wat gebeurde er toen met jou? J: Gewoon, ik zwaaide met mijn hand en ging weer verder. K: Wat betekent het dat je met je hand zwaaide? J: Ja, dat ik ervan baal. K: Aha, dan moet je voortaan opletten wanneer je met je

hand zwaait, want dan baal je ergens van. Daar moet je dan iets mee doen.

“Als therapeut hoef ik de jongens er niet van te overtui-gen dat het misgaat. De kans is groot dat het op school of thuis al genoeg is geprobeerd. Ik moet proberen uit de gebaande patronen te blijven. Ik probeer nieuwe ervarin-gen mee te geven. Dus een verwende jongen zal ik eerder wat extra regels meegeven en een jongen die vaak kort wordt gehouden, geef ik meer ruimte binnen de therapie.”

DankbaarheidHet is lastig als een jongen er zelf geen zin in heeft. Het is volgens Post van belang dat de jongens op de Ranch komen. “De omgeving en eerste aanpak breekt vaak al wat weerstand. Daarna moeten we in het pantser een klein gaatje boren. Weet ik dat een jongen met brommers werkt, dan begin ik daar over. Het is zoeken naar de juiste aansluiting. Het is dan belangrijk om steeds het gevoel te geven dat ze welkom zijn. Bovendien hoeven ze niks af te leren, ze mogen vooral iets bijleren. Een grote mond kan heel handig zijn, alleen is het wel fijn als je ook kunt kie-zen voor rustig praten.”Karel Post spreekt met grote verwondering en dankbaar-heid als hij het heeft over de gevallen waarin hij echt iets kon toevoegen. Het ontroert hem als hij ziet dat een jon-gen die een paar jaar eerder in een schreeuw om gezien te worden alles in zijn leven kapot maakt, nu verantwoor-delijkheid neemt en voor zijn medegezinsleden zorgt. “Zulke jongens moeten erkenning krijgen voor hun pijn en zichzelf leren begrijpen. Dan ontstaat er ruimte om op een goede manier de aandacht op zich te vestigen.”

TipsGevraagd naar tips voor ouders komt er een heleboel los:

kinderen hebben de behoefte om gezien te worden lichamelijk contact is belangrijk (knuffelen en stoei-

en ligt dicht tegen elkaar) stimuleer je kinderen vraag je regelmatig af: moeten mijn kinderen kopieën

van mij worden of zelfstandige mensen? wees aanwezig en beschikbaar

als je met je kinderen aan de slag bent: sluit aan bij wat ze doen en denk niet te snel dat ze iets niet kunnen

Post merkt zelf hoe mooi zijn zoontje het vindt om de open haard aan te steken. “Dan laat ik hem zijn gang gaan, prachtig! Maar ik zeg wel dat ik er altijd bij wil zijn als hij het aansteekt.” Volgens de therapeut is het belang-rijk om aan je kinderen over te brengen dat je in ze ge-looft. “Geef ze vertrouwen. Geef ze verantwoordelijkheid. Laat ze fouten maken, als ze er maar van leren.” Tegelijk benadrukt Post dat het belangrijk is jezelf te blijven en er niet al te krampachtig mee om te gaan. Een prachtige les van een bevlogen therapeut en vader.

Bas van Hell

Het bedrijf van Karel Post heet Outback Explorers en hij werkt daarin samen met Bas van Dijk. Naast jongenshulpverlening en coaching doen ze ook teamtrainingen. Of het nu individueel is of in een groep: in alles staat het ervaringsgericht leren door outdooractiviteiten centraal. Meer informatie: outbackexplorers.nl en Twitter: @OutbackXplorers.

17

AR

TIK

EL

Winnen of verliezen?

Beste jongere,

Wat is het heerlijk om te sporten. Het is geweldig om alleen of samen met

anderen actief te zijn. Je kijkt er naar uit om na een drukke werk- of

schooldag je gedachten te verzetten door even te gaan

sporten. Op die

manier gezien is actief bezig zijn een gave van God. Je k

omt erdoor tot rust.

Je bent weer opgeladen, want na dat ‘heerlijk potje voetbal’ kun je er weer

tegenaan. Dat is het doel van sporten. Dan sta je figuu

rlijk op winst. Maar,

er is ook een schaduwzijde. Zoals bij veel dingen kun je ook in de sport jezelf

verliezen.

Het woord ‘sport’ komt waarschijnlijk van het Latijnse woord ‘disportare’, wat

betekent: tot rust komen, in de haven komen. Dat is het doel van sporten:

bezig zijn met je lichaam om daarna je (school)werk weer goed te kunnen doen.

Als je dat doel uit het oog verliest, komt de sport in het middelpunt te staan

en daarmee jijzelf ook.

Wat levert het je op?

Ik weet er alles van, want sport was de hartslag van mijn leven. Sport

was mijn doel. Ik volgde een opleiding voor leraar Lichamelijke Oefening en

beoefende daarbij zelf verschillende sporten: competitie volleybal, competitie

zaalvoetbal, squash met vrienden en competitie veldvoetbal. Op de dagen dat ik

niet actief sportte, dacht ik aan sport of keek ik ern

aar. Zonder sport ging

het niet goed met mij. Misschien herken je het wel en zeg je: “Heerlijk om

zoveel te kunnen sporten.” Je hebt gelijk, het is ook g

eweldig om te sporten,

maar dan wil ik je toch een vraag stellen: wat levert het je op? Geef v

oordat

je verder leest eens eerlijk antwoord. Weet je wat het mij opleverde? Het

leverde mij een werelds leven op. En een versleten knie. Ik kwam niet tot

rust, niet in de haven. Ik wilde meer, hoger, beter, harder, sneller. Ik miste

echt het doel! Het draaide eigenlijk allemaal om mezelf.

GenadeDoor een ontmoeting via de Daniëlkampen met een leuke jonge dame (nu mijn

vrouw) veranderde mijn leven radicaal. Ik had iets gemerkt aan

haar van het liefhebben van de Heere en dat heeft de H

eere willen

gebruiken. Ik werd heilig jaloers. En als je dan gaat ervaren dat je

God kwijt bent en niets hebt om te betalen voor je zonden, dan

helpt sport je echt niet meer. Dan blijft er één gebed over: wees

mij de zondaar genadig! Wat een wonder als de Heere daar iets

van doet ervaren. De Heere is dan goed voor iemand die het niet

verdient. Dat is genade!

“Ja,” hoor ik je zeggen, “en dan is het sporten zeker

over. Met een

boekje in een hoekje…” Zo is het niet. Sporten moet je blijven doen,

maar ik wil je wel wat richtlijnen meegeven. Doe ook de test eens

op deze pagina.

Geef jezelf punten per vraag (1 t/m 5) hoe belangrijk de woorden in jouw leven zijn.Hoe meer punten hoe meer je in de gevarenzone zit!

heel belangrijk niet belangrijk5 ........................ Winst?Verlies ........................15 ......................... Zelf sporten .........................15 .........................Sport volgen ........................15 ..............Meedoen met de groep ..............11 ......................... Gods Woord .........................51 ................... Gods Woord ‘doen’ ...................55 .......................Het ‘hier en nu’ .......................1

18

RichtlijnenTijd: reken de tijd eens uit dat je met sport bezig bent. Zowel in het zelf doen, het volgen van sport(ers) en het erover nadenken. Trek daar de tijd eens af die je besteedt aan serieus Bijbellezen en gebed. Tel uit je winst of verlies.Prestatie mag niet belangrijker zijn dan de persoon: moet jij de doorgebroken tegenstander neerhalen als hij alleen op het doel afgaat? Mag die minder goede sporter ook in jouw team meedoen? Of wil je alleen winnen? Gaat het om het spelletje of alleen om de winst?Gods geboden: zomaar twee eruit gehaald: Staat sport op de eerste plaats? Is de zondag een rustdag zonder sport?Je boezemzonden: is de sport die jij doet een hindernis om de Heere te kunnen dienen? Heeft de sport jou zo in de greep? Dan stoppen!Tot rust komenZelf probeer ik nog twee keer per week te sporten. Volleybal op dinsdagavond en zaalvoetbal met collega’s op vrijdagmiddag. Presteren is gezond, maar niet ten koste van alles.Ik speel liever een goede wedstrijd die ik verlies dan een slechte die ik win. Heerlijk om dan na afloop een frisse douche te nemen en met nieuwe energie weer aan de slag te kunnen gaan! Door inspanning tot rust gekomen.

Jan Möhlmann

Jan Möhlmann is docent bewegingsonderwijs aan het Driestar College in Gouda

Waarom sporten?1. De Heere heeft veel aandacht besteed

aan de schepping van jouw lichaam.

Daarom moet je er goed voor zorgen.

Het lichaam is een tempel van de Hei-

lige Geest. Onthoud daarom ook het

belangrijkste: dat je enige troost moet

zijn ‘dat ik met lichaam en ziel het ei-

gendom ben van Christus’.

2. Gezondheid: veel mensen hebben te

weinig lichaamsbeweging.

- Conditie opbouwen

= lekkerder in je vel - Verlaagde bloeddruk

- Gunstig effect op cholesterol en

overgewicht - Minder kans op hart- en vaatziekten

- Remt het natuurlijke afbraakproces af

(broze botten)

3. Pedagogische gevolgen:

a. Zelfbeheersing b. Geduld c. Volharding d. Samenwerking e. Omgaan met winnen en verliezen

f. Zelfvertrouwen g. Ontspanning

19

De JV is de ontmoetingsplek voor jongeren in de gemeente. Maar niet iedere jongere is gemotiveerd voor het inhoude-lijke programma van de JV en ook trouwe bezoekers komen niet alleen voor de Bijbelstudie. Leidinggevende Jan Verbaas: “We proberen in ons programma een balans te vinden en elke jongere iets te bieden. Juist een sportactiviteit levert hieraan een belangrijke bijdrage.

De Goudse +14 JV Timotheüs kan elke twee weken reke-nen op zo’n 20-25 jongeren. Ze komen er om hun vrien-den te ontmoeten, maar niet alleen daarom. Jan Verbaas: “Wij willen de jongeren een gezellige sfeer bieden waarin ze zich kunnen ontspannen, maar waarin ook serieus met elkaar gesproken, nagedacht en gelezen wordt. We pro-beren daarin een goed evenwicht te vinden. Dat betekent dat we naast reguliere avonden met Bijbelstudie ook een sportieve avond inplannen. Ook een sportavond wordt altijd begonnen met bezinning rond de Bijbel. Dat doen

Sportiviteit als bindmiddel “Jongeren zien

elkaar op een heel andere manier”

AR

TIK

EL

20

we meestal in de sportzaal, voorafgaand aan het actieve programma. We proberen dan een link te leggen met het samen sportief bezig zijn. De laatste keer hebben we het bijvoorbeeld gehad over 1 Korinthe 9: 16-27. Je leest daar hoe sporters zich van alles ontzeggen en hun leven hele-maal inrichten om de topprestatie te kunnen leveren. Dat is voor ons een les. Wij weten dat we moeten strijden om in te gaan, maar we zijn zo lauw en laconiek in vergelijking met de topsporter. Kunnen en mogen we dan verwachten dat we de prijs behalen? We bespraken ook vragen als: hoe richt je je leven in als christen, welke plaats mag sport daarin innemen, hoeveel energie mag je daaraan geven en hoeveel tijd en energie geef je aan je hoogste levens-doel, namelijk God leren kennen en dienen.”

Doen jullie vaak sportieve activiteiten?“We proberen in ons programma zeker een keer per seizoen een sportavond in te plannen. Dat zijn druk bezochte avonden. In De Driestar hebben we dan twee sportzalen tot onze beschikking. Het eerste deel van de avond zorgen we voor sportactiviteiten waarbij alle jon-geren betrokken zijn. Meestal is dat een balspel. Later op de avond geven we ze de ruimte om zelf te bepalen wat ze doen. Dit soort activiteiten geeft een extra dynamiek in de groep. Het is de ontspanning, het samen bezig zijn en de onderlinge positieve competitie die meerwaarde geeft aan het JV zijn. Het is een totaal andere setting. We kiezen bewust voor activiteiten waaraan iedereen mee kan doen. Eén van de laatste keren hebben we zitvoetbal gedaan. Iedereen heeft dan letterlijk en figuurlijk hetzelfde uit-gangspunt. Als je gewoon voetbal doet, zijn de kaarten in feite al geschud; dan zijn er jongeren die er goed in getraind zijn en jongeren die nooit voetballen en dus op achterstand staan. Jongeren kunnen dat ook wel waar-deren. Na het potje zitvoetbal hebben we geen enkele jongere gehoord die zei dat dit geen leuk spel was. Het gaat ons niet om de sport of om het winnen, maar om de sociale kant, het samenbindende van een spel. We doen ook regelmatig activiteiten als een strandwandeling of bowlen. Wat minder uitgesproken sportief, maar zeker ook goed voor de groepsband.”

Hebben sportieve activiteiten invloed op de sfeer?Jongeren zien elkaar tijdens zo’n avond op een heel an-dere manier. Er komen verrassende kanten van jongeren naar voren die je op een gewone JV avond niet ziet. Een jongere die verbaal heel sterk is, moet soms een stapje te-rug doen voor een jongere die heel behendig blijkt te zijn. Er komt op een andere manier waardering voor elkaar. Hoewel het effect niet concreet meetbaar is, merken we

dat zulke activiteiten meer openheid geven in de groep en dat ook teruggetrokken jongeren zelfverzekerder wor-den.Verder trekken we met sportieve activiteiten ook jonge-ren die niet zo snel naar een gewone JV avond komen. Een sportavond kan daar wel eens verandering in bren-gen. Als leiding zoek je contact met alle jongeren.”

Jullie zijn na de Bondsdag in april gaan polder-sporten. Waarom kozen jullie daarvoor?“Na de het ochtendprogramma zijn we vertrokken naar Hazerswoude voor boerengolf. Een aantal jaren geleden zijn we er met een andere groep geweest en daar had-den we goede herinneringen aan. In het weiland van hole naar hole, althans als de bal niet in de sloot kwam of er overheen ging… Aansluitend hebben we McDonalds aangedaan voor een lekker hapje eten en om gezellig met elkaar te kletsen.”

Wat vonden de jongeren ervan?“Tja, zo midden in de polder waren er toch wel een aantal die het niet warm hadden en het is ook geen sport waar je het heel warm van krijgt. Maar toch heeft de hele groep genoten. Deze sport, boerengolf, biedt van zichzelf een ontspannen en soms hilarische sfeer. Het gaat dan ook niet zozeer om de sport als wel om met elkaar gewoon gezellig bezig zijn.”

Hebben jullie wel eens gesprekken met jongeren over de grenzen van sport?“Het verschilt per groep hoe sterk sport een rol speelt in het leven van de jongeren. Het is wel iets waar we als lei-ding steeds alert op moeten zijn: welke items spelen in de leefwereld van deze groep een rol en hoe spelen we daar op de JV op in? Twee jaar geleden hebben we aandacht aan sport be-steed op een JV avond waarbij we een sportdocent heb-ben uitgenodigd. De jongeren waardeerden het dat we aandacht aan dit onderwerp besteedden en dat er met hen werd meegedacht. De invloed van sport kan groot zijn in het leven van jongeren. De JV is de plek om daar-over met hen in gesprek te gaan.”

Gertrude de Regt

21

Verbinding dankzij pijlers!

geef op 2361133

word Steunpilaar Als jeugdwerkers zetten wij ons in om bruggen te slaan tussen jongeren onder-

ling, tussen kinderen en hun ouders en andere opvoeders, zoals ambtsdragers. We verdiepen ons in hun leefwereld, geven Daniël uit, organiseren vakanties en rusten jongeren, leidinggevenden en opvoeders op allerlei manieren toe.

Jongeren zijn de toekomst van de kerk. De Jeugdbond wil, in het besef dat alleen de Heere écht de brug kan slaan naar het hart, hen verbinden aan de kerk waarin de Heere hen een plaats geeft. Wanneer u ‘pijler’ wordt, kunnen wij doorgaan met verbinden.

“ Wat is de over-eenkomst tussen waterbouw en jeugdwerk?”

Sjaak Jacobse, jeugdwerkadviseur

Word steunpilaar van het jeugdwerk!

Steunpilaren zijn onmisbaar!Word voor € 3 per maand Steunpilaar van de Jeugdbond

Leestip

Handboek christelijke opvoeding, deel 3 Waarom is de ene puber zoveel lastiger dan de andere? Hoe los ik die ruzie met mijn dochter op?Waarom vind ik het moeilijk om mijn bijna volwassen kind los te laten? Vragen waar je als ouders van pubers tegenaan kunt lopen. De puberteit wordt door veel ouders als een lastige peri-ode ervaren. Kinderen zoeken de grenzen op en houden ouders, soms meer dan hen lief is, een spiegel voor.

In dit derde deel van het Handboek Christelijk Opvoeding krijgen ouders praktisch handvatten aangereikt om ook te genieten van de periode waarin hun kind zich ontwik-kelt tot een volwassene. Het handboek is gebaseerd op de eerder uitgegeven tiendelige serie Christelijke Opvoeding. Oude hoofdstukken zijn herzien, nieuwe zijn toegevoegd. Ook de lay-out en illustraties zijn nieuw. Een team van deskundigen heeft de nieuwste pedagogi-sche inzichten in dit handboek verwerkt. Het bevat een breed scala aan onderwerpen; van christelijk opvoeden in een samenleving zonder God tot emotionele problemen van jongeren en van de impact van een scheiding tot alco-holverslaving. De vragen bij elk hoofdstuk helpen ouders om samen na te denken over de opvoeding in hun gezin.

De redactie van het handboek bestaat uit:drs. P.A.J. van Dijke-Reijnoudt, preventiewerker bij Eleosdr. A. de Muynck, lector Christelijk Leraarschap, verbonden aan Hogeschool Driestar educatiefdr. J. Stolk, emeritus hoofddocent Orthopedagogiek van de Vrije Universiteit te Amsterdam.

ColofonUitgever:

Jeugdbond Gereformeerde GemeentenHouttuinlaan 73447 GM WoerdenPostbus 793440 AB WoerdenT (0348) 48 99 48F (0348) 48 34 66E info@jbgg.nl I www.jbgg.nl

Giften: 3642.79.095 t.n.v. Jeugdbond Ger. Gem., Woerden o.v.v. ‘gift’.

Directeur: L.A. Kroon

Eindredacteur: G.M. de RegtT (0348) 48 99 48E info@jbgg.nl

Commissie EigenWijs: P.M. Jacobse-Weststrate, R.H. Warnaar en G.M. de RegtEigenWijs is een vrijwilligers-

blad. Medewerkers ontvangen dus geen vergoeding.

Fotografie in dit nummer: Indien u rechten denkt te kunnen ontlenen aan (foto)materiaal in deze EigenWijs, kunt u contact opnemen met de eindredacteur.

Advertenties:Prijzen op aanvraag; plaatsing in overleg.E daniel@jbgg.nl

Abonnementen en adreswijzigingen:

EigenWijs is een gratis bijlage bij Daniël en verschijnt twee keer per jaar.

Voor alle aankondigingen geldt: Deo volente

Vormgeving en druk: Drukkerij Verloop, Alblasserdam

Jaargang 5 (2014), nummer 1

Leestip

Sport (Mivo +16, Jeugdbond Ger. Gem. 1999). Te downloaden via jbgg.nl, zoekterm ‘sport’.

Internet

Jongenshulpverlening door buitensport: www.outbackexplorers.nl

Werkmateriaal voor tieners over sport: www.jbgg.nl/leiding/werkmateriaal/treffer

Informatie over sport en beweging: www.nisb.nl

Informatie over gezond leven en bewegen: www.hetgezondevoorbeeld.nl

Indi

en u

rech

ten

denk

t te

kunn

en o

ntle

nen

aan

(foto

)mat

eria

al in

dez

e Ei

genW

ijs, k

unt u

co

ntac

t opn

emen

met

de

eind

reda

cteu

r.

Meer informatie

23

Wie? Vaders met hun zoon(s) – maximaal twee (12-14 jaar)*

Wat? Adventure programma

Waar? Belgische Ardennen

Wanneer? 16-18 oktober en 23-25 oktober 2014 (herfstvakantie)

Waarover? Samen sterker. Naar een goede relatie tussen vader en zoon(s)

Waarom? De rol van de vader is cruciaal in de ontwikkeling van zijn

zoon(s): nemen en dragen van verantwoordelijkheid, man-

zijn, omgaan met seksualiteit, ontwikkeling in relatie,

godsdienstige opvoeding.

Hoe? Kaart- en kompaslezen, GPS-oriëntatieloop, bivak bouwen,

kampvuur bouwen, potje koken, mountainbiken, highrope

parcours. Drie dagen lang ‘survivallen’ in de ruige Belgische

Ardennen, om er samen sterker uit te komen. Ontdek hoe

waardevol het is dit als vader en zoon te doen, met het oog op

de toekomst!

Info of aanmelden? www.jbgg.nl

De Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten organiseert deze driedaagse

in samenwerking met Outback Explorers.

Theorie, praktijk, Bijbelstudie en toepassing wisselen elkaar af.

* De zoon(s) moet(en) in ieder geval op het voortgezet onderwijs zitten. De driedaagse is met nadruk geen

hulpverleningsactiviteit, maar een positieve en sportieve bijdrage aan de opvoeding.

SAMEN STERKER

VADER-ZOONDRIEDAAGSE 2014

Info of aanmelden? www.jbgg.nl

25

26

Eigenwijs

Sport in het gezin

Gezond leven Sportiviteit als bindmiddel

JONGERENTHEMA’S VOOR OUDERS

APR

IL 2

014

| JA

AR

GA

NG

5 |

1

Actief zijn en grenzen stellen

Thema:

Bewegen is gezond

28

Eigenwijs

Thema: Bewegen is gezond

Gezond leven Sportiviteit als bindmiddel

JONGERENTHEMA’S VOOR OUDERS

APR

IL 2

014

| JA

AR

GA

NG

5 |

1

Actief zijn en grenzen stellen

Sport

in het gezin

29

30

jongerenthema’s

voor oudersEigenwijs

Thema: Bewegen is gezond

Gezond leven Sportiviteit als bindmiddel

Sport in het gezinActief zijn en grenzen stellen

APR

IL 2

014

| JA

AR

GA

NG

5 |

1

31