Şehir Savaşları Eğitimi

1 | S a y f a C a n e r

Şehir Savaşları Eğitimi

Meskûn mahallerde askerî harekât eğitim sistemleri askerlerin gerçekçi bir ortamda yeteneklerini

geliştirmelerini sağlıyor.

15 Aralık 2015

Ercan Caner, Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin yanı sıra, uçak ve helikopter

lisanslarına sahip olan Caner, BİTES Savunma, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Firmasında T-129

ATAK Taarruz Helikopteri Bilgisayar Tabanlı Eğitim ve Sanal Bakım Eğiticisi projelerinin yöneticisi ve

havacılık projeleri alan uzmanı olarak çalışmaktadır.Yüksek Lisansını Gazi Üniversitesinde Avrupa

Birliği – Türkiye İlişkileri üzerinde yapmıştır. Türkiye Hava Sahası Yönetimi alanında doktora tez

çalışmalarını sürdüren Caner’in İnsansız Hava Araçları (2014) ve Taarruz Helikopterleri (2015) konulu

makaleleri yayımlanmıştır. Havacılık, uçuş emniyeti ve güncel politikalar ile ilgili yazı ve çevirilerini

https://independent.academia.edu/ECaner sitesinde paylaşmaktadır. 36 yılı kapsayan TSK, BM ve

NATO deneyimlerine sahiptir.

E-mail: ercancaner@gmail.com

Köyden kente göçler nedeniyle şehirlerin aşırı bir şekilde kalabalıklaşması o

şehirlerin demografik yapısının değişmesine, ruhunun ölmesine, nüfusun aşırı

artmasına bağlı olarak kamu hizmetlerinin aksamasına, açlık, yoksulluk ve belki de

en önemlisi bir güvenlik sorununa neden olmaktadır.

Şehir Savaşları Eğitimi

2 | S a y f a C a n e r

Güvenlik sorunun ortaya çıkmasının tek nedeni nüfusun aşırı bir şekilde

artması ve şehirlere olan büyük ve önlenemez göç dalgası değildir. Kırsal ve dağlık

alanlarda yürüttükleri mücadelelerde başarılı olamayan terör unsurları giderek

artan oranda mücadelelerini meskun mahallere kaydırmaktadırlar.

Terör örgütleri açısından bakıldığında meskun mahaller bir çok avantajlar

sağlamaktadır: artan nüfus için yeterli olmayan güvenlik kuvvetleri, yaşam

standardının düşmesi gibi çeşitli nedenlerle ümitlerini kaybetmiş halkın kolayca

istismar edilmesi, ikmal kolaylığı, örgüte yeni eleman temini, güvenlik kuvvetleri

hakkında istihbarat toplamanın kolaylığı, güvenlik güçlerinin kırsal alandaki

hareket serbestisinin kısıtlanması vb. gibi nedenlerle yerleşim yerleri giderek artan

bir oranda terör unsurları için güvenli bir sığınağa dönüşmektedirler.

Şehir Savaşları Eğitimi

3 | S a y f a C a n e r

Mao’nun deyimi ‘Gerilla balık, halk denizdir’ dikkate alındığında; ikmal

maddeleri, istihbarat, gizlenme ve destek açılarından halka bağımlı olan terör

örgütlerinin, halk çeşitli nedenlerle yerleşim birimlerine göç ettiğinde, kırsal alanda

yaşama şansı bulamaması ve halkı takip ederek mücadelesini yerleşim birimlerine

kaydırması kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Gerilla halkın arasında balıkların suda yüzdükleri gibi hareket etmelidir.

Terör örgütlerinin en önemli propaganda kaynaklarından bir tanesi olan

medyanın ilgisini çekmek, ve yerleşim birimlerinde kendi açılarından ses getirecek

eylemler yaparak medyanın ilgi odağı olmak, terör örgütleri açısından diğer bir

avantajdır. Dağlık ve kırsal arazilerde güvenlik güçlerine karşı yapılan saldırılar hiç

bir zaman yerleşim birimlerinde sivil halk ve güvenlik güçlerinin kaybına neden

olan saldırılar kadar medyanın ve uluslararası toplumun ilgisini çekemeyecektir.

Şehir Savaşları Eğitimi

4 | S a y f a C a n e r

Irak ve Afganistan’da geçmişte ve günümüzde yürütülen operasyonlar, ABD

ordusuna geleceğin muharebelerinin genelde meskûn mahallerde olacağını açık bir

şekilde göstermiştir.

Güneydoğu Asya’da operasyonların başlaması öncesinde ABD kuvvetleri,

meskûn mahallerde mobil ve hareketli birliklerin eğitilmesine yeterince önem

vermemiştir. Günümüzde ise, Irak ve Afganistan’dan alınan dersler ve edinilen

tecrübeler ışığında ABD Savunma Bakanlığı, meskûn mahallerde askeri operasyon

eğitimi için altyapıyı hazırlamak maksadıyla çalışmalarını hızlandırmıştır.

Öncelikli olarak, birlikleri operasyon bölgelerine göndermeden önce süratli

bir şekilde eğitebilmek ve onları muharebe sahasında karşılaşacakları gerçek

olaylara hazırlayabilmek amacıyla bir eğitim altyapısı hazırlanmıştır. Bu

maksatla, inşası uzun zaman alan beton yapılar yerine taşınması kolay, her an

kullanıma hazır, süratle kurulabilen ve maliyet-etkin konteynerlerin kullanılması

fikri ortaya çıkmıştır.

2006 yılından itibaren birçok ABD askeri eğitim tesislerinde, konteynerlerden

oluşan meskûn mahal eğitim tesisleri inşa edilmeye başlamıştır. ABD Ordusu

bugüne kadar, askerleri meskûn mahal harekâtına hazır hale getirebilmek

maksadıyla fiziki tesisler ve sanal sistemlere yatırım yapmıştır. Bu tür sistemler

askerlerin, operasyon bölgelerine gitmeleri öncesinde, meskûn mahallerde harekât

yeteneklerinin gerçekçi bir ortamda geliştirilmesini sağlamaktadır.

Şehir Savaşları Eğitimi

5 | S a y f a C a n e r

Fiziki tesisler askerlerin harekât icra edecekleri gerçek bölgelere benzer

şekilde kurulmaktadır. Askerlerin meskûn mahallerde operasyon yeteneklerini

geliştirmek maksadıyla geliştirilen sanal sistemler ise gerçekçi bir yapıda olup

çatışmaların gerçekleşeceği harekat ortamının ayrıntılarını askerlere

göstermektedir.

Eğitimin İcrası

Ordu tarafından meskun mahal eğitim tesislerinde kullanılan simülasyon

sistemleri çok kademeli, muharebe sahasının bütün spektrumunu kapsayacak

şekilde, gündüz ve gece şartlarında, tabur görev kuvvetine kadar birliklerin

gerçekçi bir ortamda eğitilmelerine imkan sağlamaktadır.

Birlikler, binalara giriş ve temizleme, hedefleri ateş altına alma,

çemberden kurtulma ve hedeflerin belirlenmesi ve sınıflandırılması gibi

taktik eğitim konularında eğitilmektedirler. Simülasyon ortamında sağlanan esnek

eğitim, askerlerin çok farklı eğitim senaryolarına tabi tutulmalarına imkân

sunmakta ve eğitimin genel hedefi olan askerlerin taktik bilgilerini geliştirmek ve

onları gerçek muharebe sahasında karşılaşacakları olaylara hazırlamaktır. Meskûn

mahal eğitim tesislerinde gerçekçi ortamlarda askerlere sağlanan senaryo esaslı

eğitim, onları gerçek muharebe sahasında karşılaşabilecekleri olaylara

hazırlamakta ve yeteneklerinin geliştirilmesini sağlamaktadır.

Şehir Savaşları Eğitimi

6 | S a y f a C a n e r

Eğitim tesislerinde, modern seslendirme ve video geri besleme sistemleri

de kullanılmakta ayrıca askerlere meskûn mahallerde karşılaşabilecekleri bütün

olası durumları, senaryolara dayandırarak sunmakta böylece onların yeteneklerinin

geliştirilmesine yardım etmektedir. Meskûn mahal eğitim programında aşağıda

belirtilen dört farklı eğitim sistem ve tesisi kullanılmaktadır:

Müşterek kuvvetler eğitim tesisi,

Kollektif eğitim tesisi,

Evlere giriş taktik ve teknikleri eğitim tesisi,

Meskûn mahallerde taarruz teknikleri eğitim tesisi.

Müşterek kuvvetler eğitim tesisi 2.25 km² büyüklüğünde, içerisinde karmaşık

binaların olduğu bir eğitim alanıdır ve tabur görev kuvveti büyüklüğüne kadar

birliklerin eğitimi için tasarlanmıştır. Bu eğitim sahasında dost-düşman kuvvetleri

şeklinde iki taraflı ve etkileşimli olarak veya dost unsurların hedefe taarruz

eğitimleri icra edilmektedir.

Kollektif eğitim tesisi ise daha küçük ebatlarda 12-16 binadan oluşan ve

müşterek kuvvetler eğitim tesisi ile benzer özellikler taşıyan bir eğitim sahasıdır.

Bu eğitim tesisinde, eğitilenlere daha gerçekçi bir muharebe ortamı sunabilmek

maksadıyla network esaslı video ve ses kayıtları sağlayan mimariler

bulunmaktadır.İcra edilen bu eğitimler gündüz ve gece şartlarında, faaliyet

sonrası inceleme (FSİ) amacıyla kayıt altına alınabilmektedir. Evlere giriş taktik ve

teknikleri eğitim tesisi, askerlere ateşli tatbikatlar icra edebilecekleri bir eğitim

ortamı sunmaktadır. Meskûn mahallerde taarruz teknikleri eğitim tesisi ise

askerlere ferdi eğitim, manga ve takım seviyesinde eğitim yapabilecekleri beş adet

istasyon sağlayan bir eğitim tesisidir.

Sanal Arazi

Askerler meskûn mahallerde operasyon yeteneklerini geliştirmek maksadıyla,

farklı eğitim donanım konfigürasyonları için farklı sanal arazi veri tabanı içeren,

masaüstü sistemlerden, ileri seviyede benzetilmiş ortamlar sağlayan dome’lara

kadar değişen sanal gerçeklik senaryo üreteçleri kullanmaktadırlar.

Basit bir arayüze örnek vermek gerekirse; bir kullanıcı bir masaüstü sistemde,

sanal eğitim arazisi üzerinde oyun benzeri bir yaklaşımla uç mangasında öncü

rolündeki bir asker olarak sanal ortamda ilerlemektedir. Daha gelişmiş bir sistemde

Şehir Savaşları Eğitimi

7 | S a y f a C a n e r

ise asker, kaskına takılı görüntü sistemi sayesinde 360 derece görüş ve

durumsal farkındalığa sahip olabilmekte ayrıca üç boyutlu bir meskûn mahal

ortamında yürüme, koşma ve sürünme eğitimlerini de icra edebilmektedir.

Simülasyon ortamı uydu görüntüleri ve yerden çekilen fotoğrafların

birleştirilmesi suretiyle oluşturulmuştur. Bu maksatla meskûn mahallerin binlerce

yüksek çözünürlüklü fotoğrafları çekilmiştir. Bu fotoğraflar sayesinde modelleme

uzmanları meskun mahallerde yer alan bütün bina ve tesisleri hassas ve doğru

bir şekilde modellemişlerdir.

Gerçekçi Etkileşimler

Meskûn mahal eğitim tesislerinde kullanıcılara gerçekçi bir eğitim ortamı

sağlamak ve onların meskûn mahallerde harekât yeteneklerini geliştirmek

maksadıyla kullanılan platform ve sistemler şunlardır:

Tugay seviyesine kadar birliklerin eğitiminde kullanılabilen ölçeklenebilir

ateş ve destek eğiticisi,

Meskûn mahallerdeki bina, tesis ve kritik yerler,

Mobil veya sabit eğitim tesisleri.

Meskûn mahal eğitim tesisleri kullanıcılara taktik harekâtın planlanması, icrası,

izlenmesi, yeniden oynatılması, faaliyet sonu incelemesi ve değerlendirilmesi için

çok büyük avantajlar sağlamaktadır. İcra edilen eğitimden azami verim alınması

Şehir Savaşları Eğitimi

8 | S a y f a C a n e r

maksadıyla bir EXCON (Excercise Control - Tatbikat Kontrol) mekanizması da

eğitim sistemine dâhil edilmiştir.

İki yönlü lazer kodları eğitime katılan askerler arasında gerçekçi bir etkileşim

olmasını sağlamaktadır. Bunun yanı sıra çeşitli araçları ve hasarlı binaları simüle

eden sensörler ve patlama efektleri de eğitim ortamının gerçekçiliğini artırmak

maksadıyla kullanılmaktadır.

Sabit betonarme binalar yerine, meskûn mahal eğitim tesislerinin inşasında

konteyner kullanımı askerlere esneklik, sürat, eğitim ortamının farklı senaryolara

göre tasarımı vb. gibi birçok alanda büyük avantajlar sunmaktadır. Konteyner

imalinin kolay olması nedeniyle bütün konteynerlerin eğitim alanına taşınması

yerine kontrollü bir ortamda imal edilmeleri ve eğitim alanına taşınmaları da

mümkündür.

Şehir Savaşları Eğitimi

9 | S a y f a C a n e r

Konteyner kullanılarak oluşturulan fiziki eğitim alanları ile birlikte sayısal

eğitim teknolojilerinin kullanılmasıyla askerler, meskun mahal eğitimlerinde

gerçek mermiler yerine lazer mermileri kullanabilecekler ve günümüze kadar

binalarda kullanılabilen sayısal eğitim teknolojileri eğitim alanlarına

taşınabilecektir.

Sabit eğitim tesislerine ilave olarak mobil eğitim sistemlerinin de geliştirilmesi

askerler ve son kullanıcılar açısından eğitimi oldukça kolaylaştıracak ve eğitimin

arzu edilen yerde ve zamanda yapılmasına imkân sağlayacaktır.

Meskun Mahallerde Muharebenin Karakteristikleri

• Çatışmalar genelde dar alanlarda meydana gelir,

• Manevra imkan ve kabiliyeti azalır ve yollara bağımlı hale gelir,

• Komuta-kontrol faaliyetleri zorlaşır,

• Çatışmalar genelde manga-tim seviyesinde cereyan eder,

• Ateş desteğinin koordinasyonu zordur,

• Uzun menzilli hassas silah sistemlerinin etkinlikleri azalır,

• Görüş hattını örten çok sayıda suni engeller mevcuttur,

• Dik mermi yollu destek silahları kullanılamaz hale gelir,

• Hava-yer destek ateşlerinin yapılması güçleşir,

• Alçak irtifadan uçan hava araçlarının düşman ateşlerine karşı hassasiyetleri

artar,

• Dost ateşlerinden zarar görme riski artar,

Şehir Savaşları Eğitimi

10 | S a y f a C a n e r

• Özellikle bina içlerinde iletişim ve seyrüsefer imkan ve kabiliyetleri azalır,

• Hareket ve manevra yollara bağımlı olduğundan düşmana pusu kurma

avantajları sağlar,

• Kitle imha silahlarının kullanılması politik riskler içerir.

Meskun mahal harekatında dikkat edilecek hususlar

Askeri kuvvetler emniyet güçlerini desteklemek veya meskun mahaldeki terör

unsurlarını yenilgiye uğratmak maksadı ile kullanılırlar, komutan yürütülen

operasyonları yakından izlemeli ve koordine etmelidir. Askeri kuvvetler, emniyet

güçleri durumu kontrol aldıktan sonra geri çekilmelidir. Meskun mahal harekatında

dikkat edilecek hususlar aşağıda sıralanmıştır:

• Meskun mahaldeki halk ile daimi olarak temasta olunmalı ve iyi ilişkiler

geliştirilmelidir,

• İstihbarat bilgileri zamanında elde edilmeli ve süratle dağıtılmalıdır,

• Terör olaylarına aşırı reaksiyon göstermekten kaçınılmalıdır,

• Halkın temel ihtiyaçları karşılanmalıdır,

• Yerel halk ile ilişkiler geliştirilmelidir,

• Düşman keskin nişancılarına karşı keskin nişancılar kullanılmalıdır,

• Pusular ve helikopterlere yerden açılan ateşlere reaksiyon gösterilmelidir,

• El yapımı patlayıcılar, mayınlar ve bubi tuzaklarına karşı tedbirler

geliştitilmeli ve uygulanmalıdır,

• Terör örgütünün silahlara, üniformalara ve diğer ikmal maddelerine

ulaşması engellenmelidir,

• Meskun mahaldeki endüstri tesisleri kamu hizmetleri saldırı ve sabotajlara

karşı korunmalıdır,

• İsyan, protesto ve diğer halk olayları engellenmelidir.

Gelecekte insansız hava aracı operatörleri, yakın hava destek görevleri icra

eden helikopter pilotları, meskûn mahallerde çatışmalara katılacak olan yer

birlikleri ve sahil güvenlik kuvvetleri gibi farklı unsurlar, ileri seviyede ayrıntılar

içeren sanal eğitim ortamında birlikte ve müşterek eğitim yapabilme imkân ve

kabiliyetine kavuşacaklardır.

Şehir Savaşları Eğitimi

11 | S a y f a C a n e r

Teknolojinin gelişmesine paralel olarak eğitim sistem ve tesislerinde arzu edilen

eklenti ve güncellemeler kolaylıkla yapılabilecek ve gelecekte Artırılmış

Gerçeklik, Hedef Siluetleri, Akıllı Hedefler ve Zeki Avatarlar, ses tanıma ve

senaryolara uygun olarak reaksiyon gösterme ve eğitilen birlikler ile etkileşime

girme dâhil özellikler eğitim sistem ve tesislerinde kullanılabilecektir.