23.07.2015 “Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür” : Egoist okur

http://egoistokur.com/tohumekilmezsemasalanlatilmazsaolur/ 1/6

Egoist okurMy Twitter Feed

“Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür”Posted by gülenay börekçi on July 8, 2015 · 2 Comments

Rüzgar Yolgezen ve ortağı Filiz’i hatırlayacaksınız, Avrupa’yı bisikletle, üstelik beş parasız dolaştıktansonra memlekete dönmüş ve Bisikletli Sahaf adıyla kendilerini müthiş bir iş kurmuşlardı. (Aslında yoldakarşılaşmış ve birbirlerine âşık olmuşlardı.) Bisikletle kitap alıp satma işi bu çok tatlı çifti bir süreoyaladı ama sonra yeniden yollara düşmek istediler.

Şimdi bir yandan unutulmuş masalları derliyor, bir yandan da artık hiçbir yerde yetişmediği sanılanbitkilerin tohumlarını arıyorlar. Yine pek paraları yok ama bu defa hazırlıklılar. Sahaflık günlerindenkalan üç beş kuruş var yanlarında. Bir de semt pazarlarında Filiz’in kışın yaptığı takıları satıyorlar. Vene yaşarlarsa yaşasınlar, çok öğreniyor, çok eğleniyorlar. İşte çok sevdiğim RüzgarFiliz ikilisininikilinin çıktıkları yeni maceraya dair anlattıkları…

Gülenay Börekçi

İstanbul’un gezici kitapçısı: Bisikletli Sahaf

“9 ay boyunca ıslanarak, üşüyerek veya sıcaktan bitkin düşerek köyköy dolaşacağız”

Bir süredir bisikletle Anadolu’yu geziyorsunuz, amacınız ne?

Yağmurlu bir günde bisikletlerimize atlayıp İstanbul’dan yola çıktık. Öncelikli amacımız kendimizi vebirbirimizi tanımak üzere yolda olmaktı. Şimdi 9 ay boyunca dağlar aşarak, ıslanarak, üşüyerek veyasıcaktan bitkin düşerek köy köy dolaşacağız. Yerel tohum takası yapmak, unutulmaya yüz tutmuşmasalları dinlemek istiyoruz, çünkü inanıyoruz ki tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür.

Nereleri dolaşacaksınız?

23.07.2015 “Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür” : Egoist okur

http://egoistokur.com/tohumekilmezsemasalanlatilmazsaolur/ 2/6

İstanbul’dan başladığımız yolculuğumuzun ikinci ayını tamamladık. Trakya bölgesini geçerek Ege’ye,oradan da Akdeniz’e indik. Buradan Güneydoğu, Doğu ve Karadeniz bölgelerini geçerek turumuzu yineİstanbul’da bitirmeyi planlıyoruz. İran, Gürcistan hatta Türkmenistan ve Kazakistan da çağırıyor bizi.Belki uzatırız yolculuğu.

Toplam kaç kilometre yapmış olacaksınız?

Kilometre ölçmüyoruz ama Google 10 bin kilometre diyor.

“Market çöplerini geri dönüştürüyoruz”

Yönteminiz aynı mı, yine hiç para harcamadan mı dolaşıyorsunuz?

Avrupa turundaki kadar beş parasız değiliz. Yine paramız yok ama bu sefer biz de bir şeyler üretmişolarak yoldayız. Filiz kışın İstanbul’da takı yapmıştı, yemek ve su karşılığında insanlara onlarıverebiliyoruz. Ayrıca zaman zaman tezgah açıp yaptığımız takıları satıyoruz. Bazen de fırınlara,pastanelere, lokantalara bayat yemekleri olup olmadığını soruyor ve market çöplerini geridönüştürüyoruz. Avrupa’daki kadar ihtişamlı yiyecekler yok belki ama burada da minik bir çürüğüdahi olsa meyve ve sebzeleri çöpe atıyorlar, çünkü sistem böyle işliyor. Biz de sistemin bu dezavantajınılehimize kullanıyoruz. Hiçbir şey bulamazsak, yol kenarındaki meyve ağaçlarıyla doyuruyoruzkarnımızı.

Çadırda kalmak, hiç tanımadığınız insanların evine misafir olmak… Ya başımıza bir iş gelirse demiyormusunuz?

Korkmayı değil, gözümüzü dört açmayı seçtik. Korku insanı eylemsizliğe sürüklüyor ve görünüşteinsanı güvende tutan konfor bariyerleri birer kafese dönüşüyor. Hem belki İstanbul’da yaşıyor olmakbu yolculuktan daha tehlikelidir. Önceden haberleştiğimiz birinin yanına gitmiyorsak, konaklamamızauygun yerleri ve kişileri akıllıca seçiyoruz ve zarar görmek bir yana yabancıların inanılmaz nezaketiylekarşılaşıyoruz. Neticede her gün farklı yerlerde uyanmak ve yeni insanlarla tanışmak bir yerden sonrayoldaki insan için sıradanlaşmaya başlıyor. O zaman da korkmak yerine insanlara güvenmeyiöğreniyorsunuz.

23.07.2015 “Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür” : Egoist okur

http://egoistokur.com/tohumekilmezsemasalanlatilmazsaolur/ 3/6

“Yok edici tarıma karşı tohum dağıtıyoruz”

Niçin tohum dağıtıyorsunuz, oradaki insanlarda yok mu?

Birçok üretici atalık tohumları çoktan terk etmiş. Sebebi endüstriyel tohumlardan daha az verimvermeleri, yani daha az para kazandırmaları. Pembe domates veya Edirne karpuzu gibi türler yok olmatehlikesinde. Üreticiler verimi arttırmak adına kimyasal gübre dedikleri ilaçlar kullanıyorlar. Böylecehem doğaya zarar veriyorlar, hem de farkında olmadan zehirli gıdalar üretiyorlar. Arılar için Einstein’aatfedilmiş bir söz vardır, “Yok olurlarsa, insanlık da yok olur” demiş. Arıların yok oluşu tarımilaçlarıyla çok daha hızlanmış durumda. Firmaların yüksek verim vaadiyle sattığı kısır hibrit tohumlarda biyolojik zenginliğin yok olmasına sebep oluyor. İşte biz, bu yok edici tarım anlayışı ve pratiğinekarşı bir duruş sergilemek için tohum dağıtıyoruz.

İnsanların tepkileri ne oluyor?

Zehirli ve lezzetsiz ürünlere mahkum olmak istemeyen, “Nerede o eski domatesler” diye hayıflananinsanlar var. Bazıları da artık kendi yemeğini kendi üretmek istiyor ama elinde sağlıklı tohum yok.Bizden seçtikleri tohumları bahçelerine ekebiliyorlar.

Karşılığında ne istiyorsunuz?

Tek beklentimiz ürün alınca, bir kısmını da tohuma bırakıp çevreyle paylaşması.

Gittiğiniz yerlerde yepyeni, daha önce bilmediğiniz tohumlara rastladınız mı?

Evet. Elimizde 10 çeşit tohum vardı, 160 çeşit oldu. Ne tohumlar çıktı hem de! Çeşit çeşitdomateslerimiz, kavun, kapuzlarımız, baklagillerimiz, mısırlarımız var. Çiçek tohumlarımız da varelbette. En ilginçleri susuz, yani çok az suyla yetişen bir domates türü ve 3 kiloluk meyve veren topanpatlıcan.

23.07.2015 “Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür” : Egoist okur

http://egoistokur.com/tohumekilmezsemasalanlatilmazsaolur/ 4/6

“Masallar bizim ortak rüyalarımız”

Peki ya masallar? Onlar ne işe yarıyor sizce, varoluş amaçları ne?

Masallar sözlü kültür aktarımının en güçlü unsurlarından ve harika bir eğlenme aracı. Tüm insanlığınortaklaşa gördüğü rüyalar bir bakıma… Dinleyenleri yolculuğa davet eden rüyalar… Dinleyen decesareti varsa, atlıyor masalın sırtına ve bir yolculuğa çıkıyor. Sonunda da elinde tüm insanlığın bilgelikkaynaklarından fışkırmış bir iksirle geri dönüyor ve bu iksirle çevresindeki hastaları iyileştiriyor.

Joseph Campbell’ın teorisindeki gibi…

Gittiğin yolculuktan bir iksirle dönmek önemli. Çünkü hayat kendini devam ettirmeli, rüyalartekrarlanmalı ve iyilik eskiden yeniye hep aktarılmalı. Geleneksel masal anlatımındaki yaşlı anlatıcı vegenç dinleyiciyi hatırlayın. Tabii uyumakta zorlanan çocuklara da faydası var. (gülüyor)

23.07.2015 “Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür” : Egoist okur

http://egoistokur.com/tohumekilmezsemasalanlatilmazsaolur/ 5/6

“Asıl hedefimiz tohumlar ve masallar etrafında insanlığın ortakduygularını ve değerlerini buluşturmak”

Dinlediğiniz masalları kaydediyorsunuz. Onları daha sonra yazıya dökerek yayınlama ihtimaliniz varmı?

Arşivlenmemiş masal kalmışsa, kayıt altına almış olmak istiyoruz. Yolculuğumuzun sonundadinlediğimiz masalları hatta ses kayıtlarını bile paylaşacağız insanlarla.

Geçenlerde konuştuğum masal anlatıcısı Judith Malika Liberman, yeni yeni çiçeklenen “masalanlatıcılığı hareketi”nden bahsetmişti.

Masal bize doğamızı hatırlattığı için her dönemde ihtiyaç duyulan bir hazinedir. İnsanların masallarıyeniden keşfediyor olması da günümüzde mistiğe duyulan ihtiyaçtan. Ve evet masal anlatıcılığı dagittikçe yaygınlaşıyor. Yol boyunca yaşlıların yanı sıra pek çok genç anlatıcıdan da masal dinledik.

Judith kendine “masal hasatçısı” diyor…

Evet, biz de böyle diyebiliriz kendimiz için. Tohum ve masal topluyormuşuz gibi görünüyor ama asılhedefimiz bunlar etrafında insanlığın ortak duygularını ve değerlerini buluşturmak. Masalların vetohumların bize göre birleştirici görevi var. Çocukken dinledikleri masalları ve ikram ettikleriyiyeceklerin kaynağını bizimle paylaşmalarını istiyoruz insanlardan. Ama tabii içinde insanlığın vedoğanın gizemini barındıran bu ateş iki kişiyle diri tutulacak bir şey değil. Biz masalları da, tohumlarıda hasat ediyoruz. Tabii her hasadımız sonraki ekim zamanı için daha çok tohum anlamına geliyor.

Gülenay Börekçi

paylaş:Blogthis!RecommendonFacebookBuzzitupSharewithStumblersShareontechnoratiTumblritTweetaboutitSubscribetothecommentsonthispost

BookmarkinBrowserTellafriend

Beğen

Filed under haber, içeriden, muhtelif, röportaj, vesaire, vitrin · Tagged with bisikletli sahaf, egoistokur, filiz,gülenay börekçi, judith malika liberman, masallar, rüzgar yolgezer, tohumlar

Comments

2 Responses to ““Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür””

1. tülin says:09/07/2015 at 10:32 pm

Onları çok takdir ediyorum ve sadece hayal kurmak yerine eyleme geçen insanları çok seviyorum.Umarım sağ sağlim mutlu ve hedeflediklerine ulaşabilmiş şekilde bu yolculuğu tamamlarlar. Bir bitkibiyoteknolojisi çalışan doktora öğrencisi olarak onlardan çok rica ediyorum; tohum değiş tokuşı

Pelin Gökçe Kasım and 1,376 others like this.Like

23.07.2015 “Tohum ekilmezse, masal anlatılmazsa ölür” : Egoist okur

http://egoistokur.com/tohumekilmezsemasalanlatilmazsaolur/ 6/6

yaparken bütün tohumları vermesinler; bir kısmını Ankara’daki veya İzmir’deki tohum ve genbankalarına teslim etsinler; bunlar eğer toprak veya çevre koşullarından kaynaklı olarak teslim edildikleriçiftçiler tarafından verimli yetiştirilemeyen ve yeniden yok olma tehlikesine girecek olan bitkilerinkaybının ve Türkiye üzerindeki biyolojik çeşitliliğin kaybına sebep olabilir… Yaptıkları işi çok takdirettim ve onlar gibi bu değiş tokuş işini yapan birkaç insan daha olduğuna inanoyorum. Dilerim ki;genetik kaynaklarımızın korunmasına yardımcı olsunlar ve her çeşit tohumdan her zaman bir miktar dagen bankamıza bağışlasınlar; örnekleri toplarken hangi bölgeden alındığını vs. de not etmeleriniöneririm… Elden ele dolaşsa da bu bilgiler bilimsel araştırmalar için önemli oluyor… Kendilerinesevgilerimi iletiyorum.

Replygülenay börekçi says:13/07/2015 at 9:27 pm

Tülin çok teşekkür ederim. Uzunh bir seyahatteydim, o yüzden mesajını yeni görebildim.

Aslında çok ilginç bir meslek seçmişsin, bu konudaki bilgilerini zaman zaman bizimle paylaşmanırica edebilir miyim?

Yazmayı düşünmez misin? Hiç değilse ara sıra…

Reply

Leave A Comment

Name (required)

Mail (will not be published) (required)

Website

Submit Comment

Notify me of followup comments via email

follow:

Become my Facebook friend

Tweet with me