efektywność śr unijnych
TRANSCRIPT
dr Paweł J. Dąbrowski
www.kreatywne-strategie.pl
Efektywność wydatkowania środków unijnych,
czyli pytanie o rozwój i dylemat pomagania..
Moje marzenie:powtórzmy fenomen Cambridge
Trzydzieści lat temu Cambridge było: prowincjonalnym miastem (100 tys. dusz) Siedzibą dla (jedynie) 20 firm high-tech, jednym z najuboższych regionów Anglii
Obecnie: 380 tys. Mieszkańców, a 40 000 ludzi jest zatrudnionych w
1500 firmach high-tech, Siedziba 70 firm giełdowych Jest to jeden z najbogatszych regionów
Dylemat pomocy
Marginalizacja społeczna to zło czy możemy się godzić na biedę czy głód w Polsce?
Z chrześcijańskiego miłosierdzia, ze zwykłej ludzkiej empatii… A nawet z „oświeconego egoizmu”?
Bieda jest udziałem bogatych społeczeństw Ogromna populacja więźniów w USA Problem Aborygenów w Australii.. „dziedziczne bezrobocie” – UK, Australia
Pytanie więc „jak to robić dobrze”..
Doświadczenia – „na NIE”
Ćwierć wieku „pomocy dla głodującej Afryki” (polegającej na dostawach zboża) szkodziło! Zniszczyło podstawy lokalnego rolnictwa i obrodziło
ogromną władzą lokalnych biurokratów odpowiedzialnych za rozdawnictwo
Watahami łupieżców polujących na transporty
Dr Ernesto Sirolli, który spędził pięć lat na dobroczynnych projektach dla Afryki mówi:„nie znam ani jednego udanego projektu”
Polska bezzwrotne granty „na firmę”1. Stymulują korupcję
„okazja czyni złodzieja” usuwanie pokus jedyną skuteczną metodą
likwidacji korupcji - badania międzynarodowe
2. Niszczą kapitał społeczny
- podejrzenia – „koleś/krewniak dostał”
3. Powodują marnotrawstwo
4. Wymagają biurokracji po obu stronach
5. Generują koszty opóźnień (!!!)
Bezzwrotne granty c.d6. „pieniądze „grantowe” zostają „zjedzone”
a te instrumentów zwrotnych „wracają”;
7. Niszczą naturalny rynek kapitałowy
- Ktoś pamięta budownictwo w PRL? Dlaczego wracamy do tej tradycji?
8. Kreują fałszywe wzorce Darmocha!!! Jaki wzór do naśladowania?
9. Niszczenie wiary w siebie (10:1 lub 50:1)
10. Blokują rozwój konkurencji
Doświadczenia „na tak”
Więzienia – „powracający klient” Ktoś, kto je opuszcza trafia do tego samego
środowiska, bez pracy i wsparcia moralnego.. Czego można oczekiwać?
Projekt „przełamać cykl” Zaczyna się na 3 miesiące przed opuszczeniem
więzienia (wizyta opiekuna) zapewnia wsparcie społeczne i pracę
Zredukowano poziom recydywy z 71% do 28%
Bez rąk, bez nóg, ale z dumą i z sensem
MFPA – Mouth and Foot Painting Artists
Niezwykły pomysł na rehabilitację, samodzielność inwalidów Przywracanie poczucia
godności
Jak działa? Po wypadku przyjeżdża uśmiechnięty facet na wózku i mówi „co, roztkliwiamy się?”
Japukai
Ośrodek aborygeński, atrakcja turystyczna
Tworzy miejsca pracy i jest źródłem dumy środowisk aborygeńskich
Inteligentnie zaprojektowany, jest dochodowy, ale..
Jest zarządzany przez „białego” (więzi rodzinne paraliżują zarządzanie)
Wspieranie przedsiębiorczości
„koncepcja „Enterprise Facilitation” Zapoczątkowana w Australii, skutecznie
realizowana w USA i Kanadzie, sprawdza się w małych miastach
Po pięciu latach od utworzenia przeżywalność firm wynosi więcej niż 80%
Średni koszt utworzenia jednego miejsca pracy to.. 3,000 dolarów
Średni koszt realizacji programu w pierwszym roku to 75,000 dolarów
Enterprise Facilitation - jak działa? Nie-dyrektywne wsparcie „facylitatora” +
lokalna grupa rozwoju (przedsiębiorcy) W społeczności 10 000 mieszkańców
pomiędzy 150 a 200 osób przyjedzie rozmawiać z lokalnym pomocnikiem
pomiędzy 25 a 35 osób założy własną firmę, lub rozwinie istniejąca.
Zostanie utworzonych 25 do 60 nowych miejsc pracy, o obrotach 5 - 10 milionów dolarów
Klucz – pasja + zespół (trzy umiejętności)
Przedsiębiorczość zmarginalizowanych
To nie tylko doby uczynek to dobra inwestycja w Redukcję przestępczości
i przyszłych kosztów społecznych, To działa
Programy dla „Native Americans” „Black Americans” zaowocowały dwukrotnie wyższym wskaźnikiem przedsiębiorczości niż średnia
ale nie jest to łatwe Inspirować, a nie przekupywać
Lekcja ostrożności - „mikropożyczki”
miały być szansą na wyrwanie się z zaklętego kręgu ubóstwa i zależności od lichwiarzy
po wielkim entuzjazmie (m.in. Nagroda Nobla), ogromne dotacje rządu Szwecji okazało się, że stały się siecią bankową o lichwiarskim oprocentowaniu (30%), wielu klientów traciło domy..
Wnioski – co działa
2 x Nie Nie dla uzależniania Nie dla wygody „opiekunów”
3 x Tak Podmiotowe traktowania grup docelowych Wyzwolenia potencjału kreatywnego i
twórczego Staranne, niezależne monitorowanie
Prosta recepta na przedsiębiorczośćw grupach zmarginalizowanych
1. Znaleźć przykłady sukcesów z ich środowiska - to przykłady podobnych osób inspirują
2. Jak? - Szukać i wspierać ludzi z pasją
3. Umożliwić dostęp do wiedzy (mentorzy)
4. Pomóc „przepracować” projekty
5. Finansowania – ale pożyczki/inwestycje, a nie datki
A tymczasem.. „dla przedsiębiorczości”
Króluje rozdawnictwo
W ramach „rozwoju turystyki” finansowano powstawanie hoteli.. Architekt zrobił fajny projekt, dostał „kasę”, hotel „pofunkcjonował” 3 lata..A teraz architekt ma najpiękniejszą willę w powiecie
Dotacje dajemy tam, gdzie „to fajnie wygląda”, a nie tam, gdzie będzie pożytek Dotacje dla + samotnych matek, + ze wsi Szansa inżyniera w średnim wieku 1:300,
a szansa dla samotnej matki 1:3
Preferencje dla młodzieży
„dotacje dla młodych”, ale.. W jakiej grupie wiekowej założycieli
A) jest najwięcej przedsiębiorstw hi-tech?
B) Firmy najszybciej padają?
Kto ma większe szanse przetrwania, sukcesu i zatrudniania innych?
Absolwent, czy ktoś z doświadczeniem?
„grantoza” NGO’sów
Zabójstwo niezależnego działania Dobry pomysł? zrobimy, jak będzie GRANT
Wszystko robimy „pod granty” – czy ma to sens, czy nie
Nie ma innowacyjności – nie możemy inaczej, bo już nie ma na nic pieniędzy, nie było zaplanowane
Inkubatory, czyli kulą w płot
Wiemy już z badań, że inkubatory – generalnie(!) rzecz biorąc wcale lub słabo działają
w programie realizowanym na Lubelszczyźnie przyjęto, budynek inkubatora po trzech latach przechodzi na własność realizatora programu
Fajnie wygląda, rezultaty – wątpliwe..
>> Pomysł platform startowych /../ może być lekarstwem na wysokie bezrobocie regionów wschodnich i zahamowanie odpływu z tych terenów wykształconych absolwentów szkół technicznych.
Idea jest bardzo prosta — osoby do 35. roku życia, studenci ostatnich lat i absolwenci ze swoim pomysłem zgłaszają się do..(Puls biznesu)
- czy jest sens realizować kosztowne projekty, w najlepszym nawet razie stawiają w uprzywilejowanej pozycji kilkanaście firm?
- czy można mieć nadzieję, że rozliczne firmy i fundacje, noszące w nazwach piękne słowa „przedsiębiorczość” i „innowacje” będą zainteresowane poszukiwaniem efektywnych strategii, jeśli te nieefektywne dają możliwość „ustawienia się” na długie lata?
Czy brak głosu głównych partii opozycyjnych, dotyczących marnotrawienia grosza publicznego
jak i stwarzania okazji do uwłaszczania się na społecznym majątku przez zaprzyjaźnione organizacje wynika z niekompetencji (jak chcą optymiści),
czy też z chęci dorwania się samemu do takich możliwości (jak chcą tego cynicy)?
Czy, kto, kiedy i jak
zabierze się porządnie
za analizę efektywności
wydawania Państwowych,
czyli naszych, społecznych pieniędzy?