Efekt cieplarniany

Danuta Kozińska Gimnazjum Tyczyn

WPŁYW EFEKTU CIEPLARNIANEGO NA WPŁYW EFEKTU CIEPLARNIANEGO NA ZMIANĘ KLIMATUZMIANĘ KLIMATU

Ireneusz Stefański, Janusz Sarzyński

Myśląc konstruktywnie dziś, uratujmy „Ziemię jutra”.

CO TO JEST EFEKT CIEPLARNIANY?CO TO JEST EFEKT CIEPLARNIANY?

Masy powietrza, jakie otaczają Ziemię, powszechnie zwane atmosferą, są dla niej Masy powietrza, jakie otaczają Ziemię, powszechnie zwane atmosferą, są dla niej swoistym cieplutkim wełnianym kocem, który pomaga zatrzymywać ciepło swoistym cieplutkim wełnianym kocem, który pomaga zatrzymywać ciepło otrzymywane pod postacią promieniowania słonecznego. Gdyby Ziemia nie była otrzymywane pod postacią promieniowania słonecznego. Gdyby Ziemia nie była otoczona atmosferą, na naszej ukochanej planecie nie byłoby warunków do życia. otoczona atmosferą, na naszej ukochanej planecie nie byłoby warunków do życia. Byłoby tutaj na tyle zimno i nieprzyjemnie, że Ziemia stałaby się podobna do innych Byłoby tutaj na tyle zimno i nieprzyjemnie, że Ziemia stałaby się podobna do innych planet opustoszałych i martwychplanet opustoszałych i martwych

Tę zdolność atmosfery do magazynowania i utrzymywania ciepła przy powierzchni Ziemi Tę zdolność atmosfery do magazynowania i utrzymywania ciepła przy powierzchni Ziemi nazywamy efektem "szklarniowym" lub cieplarnianym.nazywamy efektem "szklarniowym" lub cieplarnianym.

POWSTAWANIE EFEKTU POWSTAWANIE EFEKTU CIEPLARNIANEGOCIEPLARNIANEGO

Światło słoneczne przenikające przez atmosferę Ziemi Światło słoneczne przenikające przez atmosferę Ziemi padając na glebę nagrzewa ją. padając na glebę nagrzewa ją.

Gleba pochłania większość energii cieplnej, jednak część Gleba pochłania większość energii cieplnej, jednak część zostaje od niej odbita przy jednoczesnym ogrzewaniu zostaje od niej odbita przy jednoczesnym ogrzewaniu

powierzchni Ziemi.powierzchni Ziemi.

Wypromieniowane ciepło napotykając na swej drodze Wypromieniowane ciepło napotykając na swej drodze powłokę gazów cieplarnianych częściowo przechodzi do powłokę gazów cieplarnianych częściowo przechodzi do

atmosfery, a częściowo odbija się z powrotem w kierunku atmosfery, a częściowo odbija się z powrotem w kierunku Ziemi. Odbijanie energii powoduje dalsze ogrzewanie gleby i Ziemi. Odbijanie energii powoduje dalsze ogrzewanie gleby i

powietrza.powietrza.

Atmosfera Ziemi składa się w 99% z azotu, tlenu i gazów Atmosfera Ziemi składa się w 99% z azotu, tlenu i gazów szlachetnych. Domieszka 0,33% dwutlenku węgla wywołuje efekt szlachetnych. Domieszka 0,33% dwutlenku węgla wywołuje efekt

cieplarniany czyli zjawisko, które w identyczny sposób przebiega w cieplarniany czyli zjawisko, które w identyczny sposób przebiega w każdej ogrodniczej szklarni. Gdy słońce oświetla szklarnię jego każdej ogrodniczej szklarni. Gdy słońce oświetla szklarnię jego

promienie przechodzą przez szkło nagrzewając wewnątrz ziemię, promienie przechodzą przez szkło nagrzewając wewnątrz ziemię, która wysyła promieniowanie cieplne nie przechodzące przez która wysyła promieniowanie cieplne nie przechodzące przez

szklaną warstwę - w ten sposób w szklarni jest zawsze cieplej niższklaną warstwę - w ten sposób w szklarni jest zawsze cieplej niżna zewnątrz. To samo zachodzi na całej kuli ziemskiej z tą różnicą, na zewnątrz. To samo zachodzi na całej kuli ziemskiej z tą różnicą, że rolę szkła pełnią gazy cieplarniane (czyli dwutlenek węgla, który że rolę szkła pełnią gazy cieplarniane (czyli dwutlenek węgla, który

odpowiada za 50%, metan za 19%, freony za 17% efektu odpowiada za 50%, metan za 19%, freony za 17% efektu cieplarnianego), które utrzymują ciepło na Ziemi.cieplarnianego), które utrzymują ciepło na Ziemi.

PODSTAWOWE INFORMACJE PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE EFEKTU CIEPLARNIANEGODOTYCZĄCE EFEKTU CIEPLARNIANEGO

PRZYCZYNY EFEKTU CIEPLARNIANEGOPRZYCZYNY EFEKTU CIEPLARNIANEGO

Przyczyną efektu cieplarnianego jest nadmierne gromadzenie się gazów Przyczyną efektu cieplarnianego jest nadmierne gromadzenie się gazów cieplarnianych w atmosferze Ziemi, spowodowane między innymi przeszło stu cieplarnianych w atmosferze Ziemi, spowodowane między innymi przeszło stu

letnim rozwojem przemysłu i spalaniem paliw kopalnych - węgla i ropy naftowej, letnim rozwojem przemysłu i spalaniem paliw kopalnych - węgla i ropy naftowej, emisją metanu (rolnictwo, odpady) i freonów (całkowicie pochodzą z przemysłu), emisją metanu (rolnictwo, odpady) i freonów (całkowicie pochodzą z przemysłu),

a także wypalaniem lasów (wylesianie i pożary) oraz jednym z największych a także wypalaniem lasów (wylesianie i pożary) oraz jednym z największych źródeł dwutlenku węgla - motoryzacją.źródeł dwutlenku węgla - motoryzacją.

KIEDY GO ODKRYTO?KIEDY GO ODKRYTO?

W upalne lato 1988 roku James Hansen , naukowiec z Instytutu Badań Kosmicznych NASA, potwierdził publicznie przed komisją senatu USA: „uporczywy wzrost temperaturyw skali światowej jest klimatycznym sygnałem, którego już od dawna spodziewali się specjaliści. Efekt cieplarniany został wykryty i już teraz zmienia nasz klimat”.

Hansen jako jeden z pierwszych powiedział oficjalnie przed gronem polityków to, o czym do tej pory mówili między sobą jedynie naukowcy.

HISTORIA KLIMATU ZIEMIHISTORIA KLIMATU ZIEMI

Zmiany temperatury powierzchni Ziemi w ostatnim stuleciu są Zmiany temperatury powierzchni Ziemi w ostatnim stuleciu są związane z działalnością człowieka. Wzrost ten wynosi co prawda związane z działalnością człowieka. Wzrost ten wynosi co prawda

tylko 0,7 °C, nie zapominajmy jednak, że spadek temperatury o 2 °C tylko 0,7 °C, nie zapominajmy jednak, że spadek temperatury o 2 °C był przyczyną ostatniej epoki lodowcowej.był przyczyną ostatniej epoki lodowcowej.

GAZY CIEPLARNIANEGAZY CIEPLARNIANE

Gazy cieplarniane odgrywające najważniejszą rolę w występowaniu Gazy cieplarniane odgrywające najważniejszą rolę w występowaniu efektu cieplarnianego to: efektu cieplarnianego to:

dwutlenek węgla, dwutlenek węgla, metan, metan, tlenki azotu, tlenki azotu, freony, freony, para wodna, para wodna, ozon ozon

Gazy te mają zdolność pochłaniania promieniowania długofalowego Gazy te mają zdolność pochłaniania promieniowania długofalowego emitowanego przez powierzchnię Ziemi i jednocześnie reemitują emitowanego przez powierzchnię Ziemi i jednocześnie reemitują

ciepło z powrotem, w kierunku jej powierzchni.ciepło z powrotem, w kierunku jej powierzchni.

ŹRÓDŁA GAZÓW CIEPLARNIANYCHŹRÓDŁA GAZÓW CIEPLARNIANYCH

» procesy spalania paliw kopalnych /węgla,ropy naftowej/, » procesy spalania paliw kopalnych /węgla,ropy naftowej/, » procesy przemysłowe, » procesy przemysłowe, » leśnictwo - pożary lasów,wylesianie, » leśnictwo - pożary lasów,wylesianie, » zmiany w użytkowaniu ziemi,» zmiany w użytkowaniu ziemi,» rolnictwo - produkcja metanu / uprawa ryżu, hodowla» rolnictwo - produkcja metanu / uprawa ryżu, hodowla bydła/, bydła/, » środki transportu, » środki transportu, » odpady» odpady

Część gazów dopływających do atmosfery jest wynikiem Część gazów dopływających do atmosfery jest wynikiem naturalnych procesów zachodzących na Ziemi.naturalnych procesów zachodzących na Ziemi.

Jednak większość dostarcza działalność przemysłowa Jednak większość dostarcza działalność przemysłowa człowieka. Ta ostatnia właśnie powoduje nasilenie się człowieka. Ta ostatnia właśnie powoduje nasilenie się

efektu cieplarnianego i wzrost średniej temperatury na efektu cieplarnianego i wzrost średniej temperatury na Ziemi.Ziemi.

Elektrownie wciąż emitują Elektrownie wciąż emitują wiele gazów wiele gazów cieplarnianych, pomimo cieplarnianych, pomimo deklarowanych zmian deklarowanych zmian technologii i stosowanych technologii i stosowanych zabezpieczeń. Należy zabezpieczeń. Należy poszukiwać poszukiwać niekonwencjonalnych niekonwencjonalnych zasobów energii w celu zasobów energii w celu zmniejszenia wpływu zmniejszenia wpływu elektrowni węglowych na elektrowni węglowych na efekt cieplarnianyefekt cieplarniany

Bardzo poważnym Bardzo poważnym źródłem nadmiernej ilości źródłem nadmiernej ilości dwutlenku węgla jest dwutlenku węgla jest nadmierna eksploatacja nadmierna eksploatacja paliw kopalnych, paliw kopalnych, zarówno przy wydobyciu, zarówno przy wydobyciu, przetwarzaniu, jak i przetwarzaniu, jak i podczas spalania w podczas spalania w sposób na dzień dzisiejszy sposób na dzień dzisiejszy nieefektywny.nieefektywny.

Wulkany są naturalnym Wulkany są naturalnym źródłem gazów źródłem gazów cieplarnianych; podczas cieplarnianych; podczas wybuchów, oprócz ton wybuchów, oprócz ton pyłów, wytwarzany jest pyłów, wytwarzany jest w procesie spalania w procesie spalania dwutlenek węgla. To dwutlenek węgla. To jednak nie one są jednak nie one są główną przyczyną główną przyczyną nadchodzącej klęski nadchodzącej klęski ekologicznej...ekologicznej...

... To człowiek, zbuntowana ... To człowiek, zbuntowana część przyrody, ośmiela się część przyrody, ośmiela się niszczyć źródło i środowisko niszczyć źródło i środowisko swojego istnienia, swojego istnienia, karczowanie lasów jest tego karczowanie lasów jest tego przykładem.przykładem.

UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GAZÓW UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GAZÓW CIEPLARNIANYCH W GLOBALNYM CIEPLARNIANYCH W GLOBALNYM

OCIEPLENIUOCIEPLENIU

EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCHEMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH

LEGENDA:LEGENDA:

czerwony- dwutlenek węgla czerwony- dwutlenek węgla

zielony- metanzielony- metan

niebieski- tlenki azotu niebieski- tlenki azotu

żółty- freonyżółty- freony

Jak na razie COJak na razie CO2 2 ma największy wpływ na powstawanie efektu ma największy wpływ na powstawanie efektu cieplarnianego i na globalne ocieplenie. Jednak jak pokazuje wykres cieplarnianego i na globalne ocieplenie. Jednak jak pokazuje wykres

wpływ innych gazów będzie się stopniowo zwiększał.wpływ innych gazów będzie się stopniowo zwiększał.

PRODUKCJA DWUTLENKU WĘGLAPRODUKCJA DWUTLENKU WĘGLA

Największy udział w powstawaniu efektu cieplarnianego ma Największy udział w powstawaniu efektu cieplarnianego ma dwutlenek węgla osiągający 50 %. Jest go po prostu najwięcej w dwutlenek węgla osiągający 50 %. Jest go po prostu najwięcej w

atmosferzeatmosferze

KONCENTRACJE COKONCENTRACJE CO22 W POWIETRZU W POWIETRZU

Koncentracja COKoncentracja CO22 w powietrzu stale wzrasta, gdyż rośliny nie są w w powietrzu stale wzrasta, gdyż rośliny nie są w stanie zredukować tak dużej ilości tego gazu. Nastąpiło więc zachwianie stanie zredukować tak dużej ilości tego gazu. Nastąpiło więc zachwianie

dotychczasowej równowagi miedzy jego ilością wytwarzaną przez dotychczasowej równowagi miedzy jego ilością wytwarzaną przez konsumentów (zwierzęta, człowiek, maszyny) a ilością pochłaniana w konsumentów (zwierzęta, człowiek, maszyny) a ilością pochłaniana w

procesie fotosyntezy.procesie fotosyntezy.

PRODUKCJA METANUPRODUKCJA METANU

Drugim gazem mającym największy po dwutlenku węgla, bo 18 % Drugim gazem mającym największy po dwutlenku węgla, bo 18 % udział w powstawaniu efektu cieplarnianego jest metan. Jest on udział w powstawaniu efektu cieplarnianego jest metan. Jest on

głównie wytwarzany przez bakterie w procesie rozkładu szczątków głównie wytwarzany przez bakterie w procesie rozkładu szczątków roślinnych i zwierzęcych.roślinnych i zwierzęcych.

PRODUKCJA TLENKÓW AZOTUPRODUKCJA TLENKÓW AZOTU

Najmniej do atmosfery emitowanych jest tlenków azotu (6%). Najmniej do atmosfery emitowanych jest tlenków azotu (6%). Jego wzrost w atmosferze jest spowodowany głównie przez Jego wzrost w atmosferze jest spowodowany głównie przez

pojazdy spalinowe i nawozy sztuczne.pojazdy spalinowe i nawozy sztuczne.

PRODUKCJA FREONÓWPRODUKCJA FREONÓW

Freony w naturalny sposób nie występują w atmosferze. Zostały one Freony w naturalny sposób nie występują w atmosferze. Zostały one w sztuczny sposób wyprodukowane przez człowieka. Są one od 10 do w sztuczny sposób wyprodukowane przez człowieka. Są one od 10 do

20 tysięcy razy efektywniejsze w pochłanianiu ciepła niż CO20 tysięcy razy efektywniejsze w pochłanianiu ciepła niż CO2.2.

SKUTKI EFEKTU CIEPLARNIANEGOSKUTKI EFEKTU CIEPLARNIANEGO

Podniesienie poziomu mórz na kuli ziemskiej na skutek topnieniaPodniesienie poziomu mórz na kuli ziemskiej na skutek topnienia lodowców i lodów polarnych (ocieplenie o 5 °C spowoduje lodowców i lodów polarnych (ocieplenie o 5 °C spowoduje

podniesienie poziomów mórz o 60 metrów). Zalane zostałyby : podniesienie poziomów mórz o 60 metrów). Zalane zostałyby : Londyn, Hamburg, Kopenhaga, prawie cała Belgia, Holandia i Londyn, Hamburg, Kopenhaga, prawie cała Belgia, Holandia i

Dania, a w Polsce Szczecin, Koszalin, Słupsk a nawet Grudziądz.Dania, a w Polsce Szczecin, Koszalin, Słupsk a nawet Grudziądz.

Zachwiana cyrkulacja powietrza spowoduje wędrówkę stref Zachwiana cyrkulacja powietrza spowoduje wędrówkę stref klimatycznych, to znaczy przesunięcie stref ku biegunom i klimatycznych, to znaczy przesunięcie stref ku biegunom i

zmniejszenie opadów nad kontynentami. Rozszerzy się strefa sucha. zmniejszenie opadów nad kontynentami. Rozszerzy się strefa sucha.

Obszary pustynne, stepy i sawanny obejmą tereny obecnie żyzne i Obszary pustynne, stepy i sawanny obejmą tereny obecnie żyzne i urodzajne. Ziemia przypominać będzie krajobraz Marsa.urodzajne. Ziemia przypominać będzie krajobraz Marsa.

JAK WALCZYĆ Z ZAGROŻENIEM?JAK WALCZYĆ Z ZAGROŻENIEM?

Nie używać aerozoli z freonemNie używać aerozoli z freonem

Oszczędzać energię elektryczną Oszczędzać energię elektryczną

Nie spalać gumy, plastiku i innych rzeczyNie spalać gumy, plastiku i innych rzeczy

Zamiast jechać na wycieczkę samochodem – użyj roweruZamiast jechać na wycieczkę samochodem – użyj roweru

Gdy Twoi rodzice kupują lodówkę, niech zwrócą uwagęGdy Twoi rodzice kupują lodówkę, niech zwrócą uwagę na to, czy nie wykorzystuje ona freonu jako środka chłodzącego na to, czy nie wykorzystuje ona freonu jako środka chłodzącego

Stosować recykling Stosować recykling

Szanować papierSzanować papier

SPOSOBY ZAPOBIEGANIA SPOSOBY ZAPOBIEGANIA EFEKTOWI CIEPLARNIANEMUEFEKTOWI CIEPLARNIANEMU

Ograniczenie spalania węgla, gazu i ropy naftowej.

Obniżenie emisji dwutlenku węgla przez pojazdy silnikowe poprzez produkcje samochodów napędzanych elektrycznie.

Zahamowanie wyrębu i wypalania lasów oraz zwiększenie ilości nasadzeń.

Obniżenie emisji metanu z pokładów węgla poprzez obniżenie jego wydobycia.

Efekt cieplarniany jest jednym z największych zagrożeń współczesnej cywilizacji. Żyjemy w okresie wielkiego rozwoju przemysłowego i jesteśmy często tak zapatrzeni w siebie, że nie zauważamy szkód, jakie wyrządzamy naszemu, jak dotąd jedynemu, domowi czyli Ziemi.

NAPRAWDĘ WIELE ZALEŻY OD NAS!NAPRAWDĘ WIELE ZALEŻY OD NAS!