EENIGE BERIGTEN V00R LANDBOUWERS.

Nogmaals geldt her hier de reeds meermalen besproken vee-uitvoe- ten, eene zaak, voor den nederlandschen landboawer, en indlrectelijk voor elken nederlandsehen verbruiker, van zoo groot gewigt. - - Wij moeten de keten der feiten lets hooger nagaan:

Even als in ons vaderland, vindt men in de laatste tijden in Engeland, en over her algemeen iu alle landen waar de vrijheid van arbeid hare gezonde werking deed gevoelen, de teekenen eener welvaart die zieh bijzonder krachtig ontwikkelt.

Die welvaart toont zieh niet enkel in bepaalde ambaehten of handelsrigtingen, maar in de gezamenlijke takken van mensehelijke nijverheid - - in den handel, de seheepvaart, her fabriekwezen, den landbouw, in her algemeen. ~ Een der bewijzen hiervan, war Engeland betreft,, is dat men in den laatsten tijd van alle kanten hoorde en las van strikes van werklieden in de verschillende takken van industri~n. Vele onzer lezers zullen bij dit woord geen verklaring behoeven, doeh ter verduidelijking voor anderen zij hier bijgevoegd, dat her zijn zamenspanningen tusschen de werklie- den onderling, om niet dan voor een bepaald loon te werken, en anders her werk te staken. Zoo dit nu een lang gekende zaak was, minder gewoon was men om die strikes, zoo als thans, telkens te zien gelukken.

Men zie b. v. de navolgende berigten. ,Te Stockport zegt men dat in twee katoenfabrieken ann de vraag

om hooger loon is toegegeven. - - Te Birmingham is een algemeene aanvrage voor een half-vrijen dag op Zaturdag, en de zaak maakt vorderingen. Vele der eerste handelsfirma's ondersteunden her ver- zoek en zouden de zaak bevorderen door gelegenheid tot gezonde en doelmatige volksuitspanning daar te stellen.

Dowlair - - Sir JOH~ Guest geeft 10 pCt. vermeerdering op dag- 16

24g

loon. In M:A:ESTIG'8 ijzerfabrieken 5 pCt. - - TREFOREST insgelijks 10 k 15 pCt. Dit waren vrijwillige vcrgunningen van de meesters.

De groote strike in de werken van Llynfwally gaat nog door, er is geen vooruitzigt op vreedzamc sehikking. Groote meetings worden gehouden, doch alles loopt vreedzaam af. - - Vole werklieden ver- laten thans de plaats, om elders work te zoeken, en men verwaeht dat spoedig allen met, vrouwen en kinderen, te zamen 3000 zielen, vertrokken zullen zijn. De algemeene sympathie is voor de werklie- den. u mijnwerkers zija naar Australi~ vertrokken, alwaar zij work hebben aa~genomen."

Elders: ~,de zueht der strikes won tot de polielc-agenten te Man- chester, zij vroegcn en verkregen f 1,20 per week meet. Menige voorbeelden leest men van werklieden te Manchester, katoendrukkers wevers enz. die door strikes de gevraagde vermeerdering kregen, of nog in strike zijn. (*)

Men zoude dergelijkc berigten uit de dagbladen der laatste mann- den nog aanzienlijk kunnen vermeerderen.

Gedwongen of vrijwillig, is er alzoo algemeene rijzing van dagloo- loonen, gepaard gaande met vermindering van pauperisme; dit zijn de twec verwante kenteekenen die zieh voordoen bij meerdere pro- duetie, als wanneer een grootere sore aan dagloonen onder de arme klasse verspreid wordt: voor die meerdere dagloonen nu worden na- tuurlijk produeten gevraagd, en daaronder ook vodrnamelijk : vleeseh. - - Her kan zijn dat die meerdere vraag niet dadelijk door meerderaanbod voldaan wordt, (recorder vleesch-produetie vereischt p. m. een jaar, en bet is geen zaak van weinig gewigC om van graanbouwer vet- weider tc worden) en alzoo is er een tijd d a t e r prijsverhooging is, namelijk: dat de vraag toeneemt in sterker verhouding dan hot aanbod.

Die toestand bestaat thans, en strekt zich natuurlijk uit over de ge- heele markt waaruit de Engelsche verbruiker zijn vleeseh vraagt, en daartoe hoort ook Nederland. De Engelsehe verbruiker biedt hooge prijzen; en die vraag kan dadelijk voldaan worden: zoo dus de Nederlander vleeseh wil verbruiken, moet hij zieh getroosten,

(*) Zoo als dikwijls gnat, hebben vole werklieden zich to reel voor- gesteld, en door work to weigeren tegen middelmatig loon, zieh zelf bedrogen. Iets dergelijks ziet men thans in de buurt van Londen~ in den hooitijd. In den beginne van hat saizoen sprnken aldaar de maaljars met vertrouwan, van .fl0 par bunder voor hat maaijen te zullen bedingen, en thans zijn zij blijde f 6,75 per bunder to kunnen ontvangan,

245

datzelfde voordeel nan den vetwijder te geven als de ovorzeesche verbruiker doet, en zoo volgt NederIand de Engelsche markt.

Ziehier dus in hot kort den loop: D Er is reel handel, reel vertier; alzoo wordt er reel gold verdiend onder de werklieden, en daardoor is er reel vraag naar vleeseh: dat is. Dhooge veeprijzen". Dit nu houdt in zieh: ,grooter winst voor den votweider;" meet mensehen leggen zieh dus daarop toe, en di~ zien wij dus in Engeland gebeu- ten, even als thans in Nederland. - - In beide landen komt alzoo de vraag ann de orde: ,,Hoe kan men, met de minst mogelijke kos- ten, de meest mogelijke hoeveelheid vleeseh voortbrengen.~" en bier- over zien wij eenige punten behandeld, die ook voor den Nederlander belangrijk zijn - - en die wij daarom bier ter plaatse mededeelen.

Deu aangehaalden toestand vindt men bevestigd in hot navolgend: berigt va~ Smithfield ~narket voor Junij. ,~ De aanvoeren van sehapen ,zija voor dit jaar zeer goring geweest. De prijsnoteringen zijn ruim ,10 et. per 3.60 kilo gerezen, en wij weten voorbeelden waaria

Down sehapen f 3 per 3.60 kilo kostten. Dit is op verreweg de hoog- ,ate prijs dien wij voor jaren te noteren hadden, en echter zion wij ,,geen vooruitzigt op da]iug; integendeel; men sehijnt eer een ver- ,dere stijging te moeten vermoeden. J Men zegt dat her ingevoerde , vee van beter qualiteit is dan voorheen" - - en de Review eindigt met doze woorden die duidelijk bewijs leveren van de toenemende welvaart :

,De vleeschhouwers over hot algemeen hebben luide geklaagd ,over de tegenwoordige hooge vee-prijzen, velen hebben ons be- , r igt dat zij verseheiden malen met verlies hebben moeten leveren; ,on hot verdient opmerking dat zij dikwijls moeite haddeu om de ,stukken der minste qualiteit kwijt te raken. Wij meenen daar- ,mede niet, dat de arme klassen juist van her allerbeste rundvleesch ~gekoeht hebben, maar zeker is her dat rundvleesch en schapen- ,~ vleeseh van middelsoort nimmer zooveel vraag had als thans, u ~Evenwel, her is duide]ijk dat hot verbruik zijn grens moet heb- ,ben , hoewel men eehter geen daling van prijzen kan te gemoet , z i o n - doze prijzen zijn stellig good ]oonende prijzen, ofschoon her ,,vee in hot vroege voorjaar tegen hooge prijzen was opgekocht. ,Half-vette sehapen zijn buitensporig duur, zoodat hot niet geraden ~is, reel te koopen."

Aangaande de middelen tot vermeerdering der vee-productie, zegt de Economist :

16 *

246

,,De mangel-wortel kultuur wordt jaar op jaar meet op prijs ge- steld, vooral in deze tijden, nu her aanfokken van vee veer den landbouwer voordeeliger uitkomt dan de g r a a n b o u w . - Mangel- wortel heeft twee voordeelen boven knollen; hij kan gemakkelijker op zware gronden gebouwd ~vorden, en is veer he~ gebruik he~ incest geschikt in de maanden van ~aar t , April en Mei, juist wanneer de voorraad veer, vooral op zware gronden, niet zeer ruim i s - ook is her een voordeel bij den mangel-wortel dat hij bet liefst vroeg in het jaar geplant wordt, b. v. April, zoodat hij in de meeste jaren meer v'oeht ken ontvangen dan de koolrapea die in Mei of Juaij gezaaid wordea. - - De aanplanting van koolrapen wordt echter hler nist afgeraden, maar de kultuur van mangel.wortel nevens die van koolrapen, raden wij aan; - - dear nn de eenige manier om daarvan goed voordeel te trekken, hierin bestaat, om in tijds de toeb, ere.idselen te maken, dat is in bet najaar, - - z o o worden hiertoe vroegtijdig eenige weaken gegeven, geput uit een zeer eertvoudig en prakfisch werkje van M ~. ROBERT BAKER ,over de kuhuur van mangel-wortel." - -

Over de bereiding van den grond zegt deze sehrijver: D De beste landbonwers volgen deze regels : ploegen, dadelijk nadat

de tarwe of ger.st is afgebaald; - - bij voorkeur dat land kiezende waarop klaver vgdr de tarwe had gestaan.

Het land meet goed met de scari/i~r bewerkt wordea, en hog- meals diep doorploegd, en in October tot bedden verwerkt c a. 3 voet breed; - - zoo her droog genoeg is, naoet tusschen deze de onder- grond bewerkt worden, tot de diepte van ggn palm in iedere veer; ., en zoo her wmterweer zulks toelaat, moeten de bedden des winters weer geploegd, en de ondergrond der voren weer bewerkt worden. Maar is her land niet genoegzaam droog, zoo meet znlks tot her voorjaar uitgesteld.

De schrijver recent dat her fijnmaken van den grond door den ondergrondsploeg, reel beter is, bij wortelgewassen, dan her dade- lijk zeer diep ploegen.

De hoeveelheid mes~ is vijf~ig karren per bunder; ieder kar van 3.6 bushels (of ruim 600 mud per bunder), de meet meet gedeel- telijk verrot zijn, maar men houdt her veer beter om slechts de helft aan gewone meet to nemen, en dan per bunder er bij te voe- gen 250 kilo guano, gemengd met dezelfde hoeveelheid z o u t . - Dit ken even veer her laatste ploegen met de hand uitgezaaid wor- den, waarna her door den ploeg van zelve met den grond doormengd wordt. De grond meet onmiddelijk daarna met den landrol bewerkt.

247

A1 war sterke klei-grond is, meet her liefst voor den winter be- mest worden, geploegd wordende in bedden, 6 voet breed; en na- dat do oppervlakte den geheelen winter door ann de vorst is bloot- gesteld geweest, wordt zij mat de scarifi~r bewerkt, en met den driller bezaaid maar niet meer dan drie reijen op elk stuk; of her zaad wordt met de hand ingestoken, een voet van elkaar, twee of drie korrels te gelijk.

500 kilo Peruaansch guano, of 750 kilo superphosphaat van kalk staat nagenoeg gelijk met vijftig karrenvraehten goede stalmest per bunder, en als men c a. 400 kilo van gewoon zout daarl~ij voe~, zoo zal dit de opbrengst ruim vermeerderen. De mangel wortel haalt reel nit dan grond (ofschoon, op klei- en kleiaehtigen grond niet zoo~eel als de koolrapen), en daarom is her raadzaam om kunst- matige meststoffen bij de produetie t8 gebruiken, en her gebruik vau gewone mest te bewaren totdat de oogst is afgeloopen; - - dit vermindert do kosten van productie als braakvrueht total '90 per bunder voor de mest en den arbeid boven den arbeid, dien men ge- woonlijk toch aanwendt. En als men tot dien prijs 60,000 80,000 kilo kostelijk veevoedsel kan verkrijgen, zoo is her ~eker dat de landbouwer zijn uitgaven ruim vergoed ziet.

Welk systeem men bij het zaaijen aanneme, in elk geval is her noodzakelijk om vroegtijdig te wieden. - - YI~. B~,K~.R zegt:

Zoodra de planten een handbreed (71/~. Ned. duim) boven den grond komen, moeten de beste uitgezoeht en op bekwamen afstan- den uiteeugezet. - - Dit most zorgvuldig gedaan worden, de sterkste planten dienen uitgezoeht en de zwakkere weg gedaan. Somtijds zal her land nog goed doorsehoffeld moeten worden, ggr dit uitkiezen der planten plants vinde, daar onnoemelijk veal klein onkruid tus- sehen de planten opkomt, - - en als deze eens opsehieten, kan zulks niet meer ~erholpeu worden; - - nadat de planten alzoo zoo uitge- zoeht, en uadat de bedden zorgvuldig gewied zijn, zal men her laud nog met den paardensehoffel door moeten, en door bet vooraf- gegane ondergrondploegen zal dit doelmatig kunnen gesehieden, m Maar als de grond in de voreu vast is geworden, is her beter om dadelijk na de zaaijing nog eens den ondergrondsploeg te gebruiken; daar dit her voor den paardenschol~el reel gemakkelijker zal maken.

Van tijd tot tijd zion, ook nog later, paardensehoffel enhandsehof- fel noodig; bij her hand-schoffelen most men de ,aarde van de plant af werken, zoodat bet land ann het eind van her jaar nagenoeg ge- heel vlak zij; en vooral passe men zorgvuldig op dat elke plant af- zonderlijk sta, en volkomen zuiver van onkruid.

248

De wortels dienen in October op stapels gezet; hetzij in klampen die met stroo en aarde overdekt worden om voor de vorst te bevei- l igen, hetzij binneusmuurs geheel vrij voor vorst. - - Als men de plant ui thaal t , moeten de bladeren en vezels afgetrokken, niet afge- sneden worden; de schil moet zooveel mogelijk ongesehonden be- waard worden om her bederf te voorkomen.

Maugelwortel moet niet voor Maart gebruikt , daar hij door be- waren beter wordt, en tot op dien tijd toe dient de landbouwer een genoegz~men voorraad koolrapen te hebben. Waar men echter reel wortel en weinig rapen heeft, kan men war vroeger met den eerst- genoemden beginnen, vermengd met ander, minder saprijk voedsel.

Bij voeding met dezen wortel moet men eenige zaken in aeht nemen, daar het voedsel hog al iuvloed heeft op jonge dieren die er n[et ann gewend zijn, vooral indien zij op eenmaal zooveel knnnen krijgen als zij lusten. - - Her beste is om den wortel met knollen te vermengeu en dan de hoeveelheid gaandeweg te vermeerderen; en als men er dan fijn gekapt stroo kan bij doen, is her nog beter; men kan er voorts bij voegen een half kilo gekneusd li jnzaad, dat eerst 48 unr in koud water gestaan heeft. Her gekapte stroo moet hiermede des naehts geroerd en met de wol~els vermengd, waarbij kilo garstenmeel of boonenmeel kunnen gevoegd worden; dat mengsel kost nagenoeg evenveel als oliekoeken, maar zal reel beter bevonden worden. Van 50 tot 100 kilo wortel per dag is een ruime voeding voor een os, 75 kilo zal men meestal genoegzaam vinden.

Van den mangelwortel zijn verseheiden soorten. - - Een dezer, de Silezisehe, of suiker-biet scott, is door den schrijver tot een nieuw doel aangewend, namelijk, tot her makeu van bier.

Ik heb den wortel in schijven gesneden en gedroogd, en daarvan een bier gemaakt, dat zieh goed houdt, en niet meer kost dan f 6 per oxhoofd (2~/~ Ned. vat) - - en ik meen zonder vrees te mogen be- weren dat her even gezond bier is als van garst gebrouwen, daar meet dan 30 mensehen er gedurende het laatst anderhalf jaar van gedronken hebbeu. Ik heb nu van dit bier van versehillenden ouder- dora, een gedeelte van October 1851 af, dat in her geheel niet zuur i s , heerlijk van gent en qualiteit.

Niet minder belangrijk komen ons voor de navolgende besehouwin- gen over veeteelt en landbouw.

In de fabrieksteden zijn thans hooge loonen, en mt de landbouw- distrieten is er een voortdurende stroom derwaarts, om de voordeelen

249

diet hoogc vcrdienstea tc gcnieten. - - Die opene plaatsen in de landbonw-provinci~n worden wecr aangevuld air andere streken waar de loonen voor boeren-arbeiders nog lager waren. - - Zoo is er een trek uit Lincolnshire naar de fabrieksteden in bet n o o r d e n , - maar uit Norfolk en Suffolk komen landbouw-arbeiders naar Lincoln, daar zij in hunne woonplaatsen maar 9 e 5 k 5,40 per week verdienden, terwijl zij in Lincoln .f 6 k f 6,60 kunnen bekomen. Ovcral wordt een dcrgelijke vcrhooging van dagloonen waargcnomen, en ofschoon zij hier en daar naar de plaatselijke omstandighedcn vcrsehilt, heeft zij toch ook bijkans overal dezc uit werking, dat de werkhuizen ledig worden, hetgcen tot klagten onder de landbouwers aanleiding geeft, daar de werkhuizen al hebben zij gecn valide armen in, toch on- derhoud, suppoosten cnz. behoeven, zoodat men nn in vole gemeen- ten moet betalen voor lets dat, voor her oogenblik althans, onnut is.

In de landbouw-distrieten van F, ngeland is men algemeen van oordeel : ~ dat de paehter zich tcgenwoordig eerder op vetweiding dan op den graanbouw moet toeleggen." Dit is ook bet gevoelen van vele deskundigen, en eenige der incest geachte bladen onder- steunen die meening, geen uitweg ziende hoe men anders in de steeds toenemende vraag naar vleesch zal voorzien. - - :Een sehrijver in de welbekende Times heeft dit onderwerp opgevat, ennaar aanlei- ding daarvan raadt hij een ruim gebruik van guano ann, meenende dat hierin her doelmatigste middel gevonden wordt om meer vee tc kunnen houden. - - Deze schrijver, sprekende over de aanzienlijke rijzing der veeprijzen, thans ruim 30 pCt. duurder dan in her voor- leden jaar omstrecks dozen tijd, sehrijft die rijzing grootendeels toe nan de hoogerc dagloonen, waardoor ambaehtsman en boerenkneeht thans meet dierlijk voedsel kunnen verbrniken dan voorheen, terwijl, naar her sehijnt, het aanbod nog niet in dezelfde verhouding als de vraag is vermeerderd.

Althans de tegenwoordige aanvoer van vleesch op de Londensche markt is nagenoeg dezelfde als verleden jaar; de hoeveelheid schapen afgenomen zijnde, ongeveer in dezelfde vcrhouding als de aanvoer van runderen toenam.

Daarop vraagt de sehrijvcr, hoe men den aanvoer van vleeseh met die vermeerderde navraag eenigzins gelijken fred kan docn houden; en als antwoord verwijst hij naar her systeem van besproeijing met vloeibare mest op de graslanden, door de Heeren K~.~r~vDy, M_SCHI (*) en anderen aangenomen.

De Heer-K~,~N~,D~ (l~yremill. Ayrshire) voedt in de zomermaan-

(*) Zie Economists Januarij 1853.

250

den ~20 groote ossen, 460 schapen, 20 sehapen en 150 varkens, op 36 bunders met Italiaansoh raygras. - - Yerleden zomer werden zijn op stalvoerdering gehouden schapen borer vet dan in hot veld, en werden vier maanden op hot Italiaanseh raygras gehouden, in de verhouding van 140 stuks per bunder. - - Buitendien kregen zij een dagelijksdl veer van gestoomd voeder; - - maar al neemt men dit in rekening, dan hog vinden wij dat doze hoeve ougeveer vier- maul zooveel sinks vee per bunder voedt, als men op gelijksoortige gronden in Engeland gemiddeld zal vinden. De Heer K~,~r.D~ ver- kreeg dozen hoogen graad van vruehtbaarheid door hot gebruik van vloeibare most, die in buizen over de hoeve word gebragt, en door middel van stoom uit hot uiteinde der pijpen over de graslahden word gespoten.

lqu is hot zeker, dat een dergelijk plan reel vereiseht om good te gelukkeu. Vooreerst reel kapitaal, ten tweede eerie grootere mate van bekwaamheid en wetenschap, dan men over hot algemeen bij landbouwers aantreft. Ofsehoon hot zeker is, dat de proefnemingen die in dit opzigt reeds door velen genomen worden, eindelijk toeh tot eenige algemeen erkende en gemakkelijk te begrijpen nitkomsten zullen geleiden. - - :Buitendien zijn er hog gemakkelijke en eenvou- dige stelsels, die veer elken landbouwer toegankelijk zijn.

De sehrijver zegt daaromtrent: Een weg staat er open veer elken landbouwer die gras of voeder-

planten bouwt. Indien hij op zijn land met de gewone hulpmidde- len van most, een zekere hoe.veelheid vee kan voeden, zoo kan hij, door ~50 ~ 350 kilo guano per bunder daarenboven te besteden, de opbrengst van zijn grasland en voederplanten z66 vermeerderen, dat hij 50 ~ 60 pCt. meet vee op zijn hoeve kan houden dan voorheen.

Onderstellen wij : een paehter heeft zijn grond gereed gemaakt ; hij heeft reel kosten besteed om te draineren, te zuiveren en met stal- most te bemesten, en zal nu zijn zaad gaan uitstrooijen; maar juist op dat oogenblik komt er 'een vriend, die hem zegt: ,Strooi nu op dit land hog eens 250 kilo guano per bunder, en gij zult de helft meet vee kunnen voeden dan anders ; enkel veer de kosten der guano ; geen extra bewerking, geen extra kapitaal wordt gevorderd." - - Dit zou niet anders zijn dan de zuivere waarheid.

Hot is een allereenvoudigste berekening; en er komt geen aanzien- lijke kapitaalbelegging met wisselvalligen uitslag bij te pus - - En hot bepaalt zieh ook niet tot hot eerie gedeelte van hot rijk meet dan tot hot andere. - - Yerleden jaar om dozen tijd (Junij) word te Windsor een aore (~/5 bunder) grasland met 100 kilo guano be-

951

strooid; en in twee maanden was de opbrengst nan gras van dien acre, in vergelijking met her daarnaast liggende grasland, met 300 pCt. toegenomen.

Op denzelfden tijd werd in her zuiden van Sehotland ten dergelijke hoeveelheid guano, behalve de gewone bcmesting, over een acre met koolrapen gestrooid, en van dien acre, waar de guano gestrooid was, verkreeg men 8000 kilo rapen per acre meet, dan waar men bet niet gedaan had. Fijn gestampte beenderen, opgeloste beeaderen ell superphosphaat van kalk hebben voor rapen dezelfde uitwerking, ea voor gras heeft een aanwendin.g van" nitrate van Soda nagenoeg de- zelfde gevolgen als de guano.

])at alles is zeer gezond en doenlijk. - - En de pogingen om den veestapel op elke hoeve op die wijze te kunnen vergrooten, vindt spoedig zijne belooning - - want elke vermeerdering van vee i-n dit jaar is in zieh zelve reeds een grondslag tot meerder vee voor her volgend jaar.

Een correspondent van de mark Lane express geeft de volgende bijzonderheden aangaande her vee, door wijlen den Heer BAg~w~T.~, gehouden, de zoo beroemde verbeteraar van het Leieester-sehapenras, hetgeen bij de tegenwoordige navraag naar vee, wel waardig is, aan- gehaald te worden.

De hoeve van den Heer BXKgW~LL was 180 bunders (440 acres) 44 bunders bouwland; de rest gras. - - Hierop hield hij 60 paar- den, 400 groote sehapen en 150 andere beesten; en toch heeft hij meestal 6 bunders tarwe en 10 voorjaars-koren; ann knollen niet meer dan 1~ bunders. Wanaeer men nu de buitengewone zwaarte zijuer beesten nagaat, terwijl hij noch hooi noeh your koopt, zoo blijkt her, dat hij meet vee per bunder op ziju land hield dan iemand anders in Engeland; - - bet beste bewijs voor zijn voortreffelijk bouwstel- sel - - Zijne schapen waren kleiner dan die zijner buren; maar zij hadden al de goede hoedanigheden behouden; en al de kwade afge- legd. - - Deze veredeling zijner kudde was even spoedig als be- langrijk, en zijne gewoonte om sommige zijner rammen te verhuren, verspreidde met kraeht de goede eigensehappen.

De eerste ram dien hij uithuurde, was iu het jaar I760 voor 9 e 9,30 voor hetsaisoen; in 1789 verhuurde hij ggn ram voor f 1~,000 en voor her uithureu van eenige anderen maakt hij datjaar te zamen meer dan f 7~,000.

O

V

E

1 O

T

ARTIKELEN.

IN-,

U

IT-

s~ D

OO

RV

OE

R

VA

N ~

EN

IGE

D~R

VO

ORN

AAM

BTE H

AN

D]

~fIK

EL

EN

ss~

vssw

vz w

E~RST~ H

XL

F~ V

AN

18~

0~ 1

8~1,

18

~ Z

N 1

853.

Bor

er,

eetb

ara .

....

....

....

....

....

. po

uden

Oroo~erljen ...........................

. wa

ard8

....

....

....

....

. ~

"~!!i

e~ o

ngev

erwd

.....

......

....

pond

en

Idem

, ge

twijn

d id

. of

gev

erwd

.....

Gedlstii]eerd ......................... valen

Graaen,

tarwe ....................

hsten

# roCge ....................

id.

# gerst .......................

id.

# boekweit ..................

id.

# ba

yer

....

....

....

....

...

id.

IJze

r, r

uw,

enz .

......

......

......

. w

aard

e

IJze

rwer

k ..

....

....

....

....

....

....

...

id.

[ndi~ ..

......

......

......

......

......

.. pa

nden

Kaa

....

....

....

....

..

M.

l(ato

en,

ot, g

~po.

nan .

....

....

....

. id

.

So~j

......

......

......

......

. ~ ..

....

....

. ~d,

Maa

ufuc

ture

u, v

an z

~de,

kat

oen,

heu~ep,

u ea

z..,

waa

rde

van wolie~ la

keas

, enz

. po

uden

~t

v de

6 e

l me

ex

dan

t po

nd,,

id,

~ de

6 el

min

det

dan

I po

nd.,

wa~rde

Ol~

e va

n pl

at e

n r~

nd z

aad .

....

vate

n

Rij~

t ....

......

......

......

......

......

. pu

~den

Slag

tvee

, st

lere

a, a

sser

t, ko

eije

n.,

stuk

s

,~

scha

pea .

......

......

......

[d

.

Suik

er,

ruw

e ...

....

....

....

....

....

..

pond

en

rt ze

ra~n

eerd

e ...............

Jd,

Taha

k" in

bls

den

....

....

....

....

..

id.

Tin

....

....

....

....

....

....

....

....

....

id

.

Wijn

, op

fas

t ...

....

....

....

....

....

w

ten

Zaad

~ o

lieza

den

......

......

......

. hs

ten

~LGEMEENE

INVOER.

[NVOER

TOT

u

~em

e ~a

~#~r

�9 t8

5L

I 18

52.

I t8

~3.

II

~8~0

,

4,,~

04,0

97l

4,39

3,66

0 . 6,

t'~0,

t90,

6,

~37,

~1~

i,38~

,318

1,

61U,

1~9

.~,/F

39,3

95

~,93

3],

~7~,

469

~95,

535

~56,

03~J

98

~d7

104,

$~0

134,

336

t0,~

81l

3.0,

716

i~,3

~4

t~,9

0~

5,16

i ~,

7.~4

.0

,'Z.3

0

t G.9

46]

9,-O

93

B0,

5-O

8 5,

~0~

6.~5

1 fi,

~l~

5,3-O

~

i1.9

771

15,3

5- ~

.~1,

75ri

t5,9

63

l~.tl

.01

t4,5

01

~9~4

&4-

O41

6,

848!

8~

377

8,87

~ ~,

~89[

1,

841

6,96

t

~.70

81

6.34

81

1.'~

3[

5,40

~ C

78~1

6,

1~

1,75

9

~,3i

9,1i

0]

1,t4

3,64

0]

5,~'

~04,

8~#

$,~1

,097

"Z

61,9

39]

1'~8

,8~

fi61,

401l

91

.~

i,~24

,58.

0 1,

~5,.~

.0

77,3

06]

;47,

66t

353,

5681

4i

5,-o

16[

475~

036

4i4.

063

~59,

817j

:8

4,86

~

i~,5

60[

i64,

36-o

[ 5~

9,51

6,

344.

491l

.0

3.5~

6]

.0~,

~8!

5,74

6,~

4,45

5,89

0[ 9

,749

..~-O

[ [3,

~85,

9~[

5,08

~,87

61

~3~O

I

{,t65

,4~9

J f,5

06,9

69[

t,4~

,134

i LS

,i~,d

S~

7,~.

04,0

~-91

6G

,~9~

~67,

8101

~0

4,96

6l

506,

1~4l

5J

S,47

f~

-O54

,~64

i 80

,8~

S08,

919l

t5

1,9~

1 i~

SAU

6I

i33,

06~

tZ6,

6T~J

07

,0~

t,33t

,T~3

[ i,8

~3,4

48!

i,898

,1i.i

~,

839,

94~[

I.l~

,dS~

] 80

,O~E

7,t9

fil

t,068

[ 17

,30-

o]

1,49

31

.0.9

111

3 r

9,76

6,06

~[

t,199

,0~]

7,

467,

3341

8,

803,

650l

8,

903,

9-O

8[

17,~

3~

t,.08

91

L34.

01

1AO

tl .0

.827

1 t,.

0801

t,

0~

49,8

041

88t,6

9Z

~58.

58i]

"~'

-O5 r

1,06

1]

4,08

4,b.

86 4

,~70

.60~

5.

~U8,

590[

~4

,57~

~,

16,9

Z61 /

9~,t8

5 78

,151

5~

,544

l 5-

O,6

~!

;~,8

t7[ I

7,i

~

5,~

0 4.

589]

4,

10!

~5~1

60~7

,t74

7,71

7

~#9

i

8,$~

8 t6

1,10

4,~5

8t5,

890

190,

~

~07,

~00

5,5~

.-,,t

8i

~1,0

9|

48,t7

9

65~,

'705

1,66

7,98

0

5~0

t~,6

~9,0

10

-O 15

,48.

1,16

7,~3

6

i7,~

t4

254

OVERZ[GT van de Opbrengst der Middelen (hoofdsom en oFenten ) over

de zes eerste maande~ van 1853, in verge~ijking gebragt met der-

zelver OTbrengst over de zes eerete maanden van 1852.

BENAMING uuu

M I D D E L E t ~ .

D~recte Belastingen. Grondbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Patenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Regt op de Mijnen . . . . . . . . . . . . . .

Totaal . . . . . . . .

In- en Uitgtmnde Regten en Scheepua~rlregterL

Regten op den In- en Uitvoer Tonneg van de Zeeschepen.. Scheepvaar tregteu . . . . . . . . . . . . . . . Vuur-, Tou- en Bakengelden. Formaat-zegel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Totaal . . . . . . . .

AcrOnym, Sulker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Biunenlandseh gedistilleerd... Buitenhudsch gedistilJeerd .... Geslagt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bieren en Azljuegi . . . . . . . . . . . . . . Steenkoleu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Turf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gemaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . t0 pCt. collectief zegel . . . . . . . . Vervoerbiljetten . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Totaal . . . . . . . .

Waarborg r belasting der ge~den en zilveren werken.

Belastiug . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Essaailoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ToLaal . . . . . . . .

lndirecte Belastingen. Zegelregten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Registratieregten . . . . . . . . . . . . . . . . Griffieregten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hypotheekregteu . . . . . . . . . . . . . . . . . Successieregteu ....... . ..........

Totaal . . . . . . . .

Opbrengst der PosterOen . . . . . . .

Opbren~e! der Staats-loterO...

Totaal-seneraal.....:

BEDRAG

der Raming.

f tO.t/~,9.25.00 u 6..204.000,00 ~t 2,595,600,00 tt t95,45

~- der Raming.

f 5,072,96"2.50 5, ! 0.2,000,00

u t , t96,800.00 v 96,72

0pbrengst 0pbreugst o~er de zes over de zes

eerste maanden eerste maanden van ~85~. w n i85~,

f t 8 , 7 t ~ , 7 1 8 , 4 5 f 9,571,859,..o0 8,514,65t,50}

5,616,000.00 ~5.2,000,00 500,000,00

,, 200 ,000 ,00 ,, 9,660,00

f 4,T77,669.00

f 1,565,656,56 v t.ttO.O00,OO . 5,9.2.2,000,00 t~ 266.~00,00

t,090,890,00 . 2,.208,000,00

~,158,500,00 t~ 4t4,000.00 tt 862.500 O0 u t,512.000,00 u 4 059,000,00 v t,~74,69.2,65~

f 8t,400,00

[ t9,605,0t8,99}

i60~00,60 ~|,000.09

f i61,000,00

t,587.000,00 4,.256,600,00

41,4~O,OO ~, 545,000,00 u 3~45,000,00

f t,8O8,00O,OO ~ .2.26,000,00 ~t 250,OOO.O0 # tOO,OOO,O0 tt 4,850,0tl

[ .2,588,830,00

f 68t,8~8,t8 . 555,000,00 . ],961,000,00 . t55,.200,00

545.445,00 1.104,000,00

. 569,.250.90 u .207,000,00 # 451,250,00 v 65~.000.00 # 2,029,500,0n t~ 887,5~6,52 u 40,700,00

f 9,801.509,50

f 70,000,00 . t0,509,00

f 80,500,00

f 795,500,00 . .2At8,500,00

.20,700.00 17.2,500,00

t,6.2t,500,00

f 4,726,500,00 f 9,455,000,00

f t,509,009,00 f 650,009,09

f 400,000,00 [ 2O0,O00,00

f 54,458,597,42�89 /" 27,219,t98,72

5,4~7,409,00�89 5,5.2t,4.28,50 2A08,764,76{ ~ 2,a-A.5,951,01~

82~,094..28�89 v 949,~

f 8,578,.268.05�89 f

t,858,7.2t,57 ~ t ,791,49t,t4~ .255,667.84 5.26,585,68

u i96,5.28,55 u 259,7.25,5! t05.021,61 u t25,961,78~

. 5,t42,07 ,, 5,268,t8 i I .2,598,88t,2r f 2,507,050,50

]

f 525,9.27,07i f 571,270,~7} u 548,549,67 . 576,455,90�89 tt t,76~,588,.25~ ~ ~,752,674,78~ . t.26,640,9t~ . t.25,58.2,t7~ u ~9,568,15~ u 752,744,75~ v 854,0.58,58 ~ 797,045,46

5~t,558,78~ u 567,.219.88 u .24t,t0~,0t~ u 2~6.907,4.2 u 596.81~.95 t~ 568,594,55~ # i,065,506,~5 . 1,015.794,.25 v 2,177,t50,~5~ ~ 2,014,7t4,95

897,5~8,55 ~ 87.2,05.2~72�89 58,715,75 u 57,871,76

f 9 ,9 i6 ,5 t i ,88 f 9,656,709,55�89 I

f 88,59.o ~7 f 81,980,,10}

[ 102,687,07,~ f 81,980,40�89

f 867,669,t6~ f 856,286,~0 t," 2,457,98.2,8;�89 u 2,,BO6,447,69~- t, .21,.2.25,77, ,t 20,857,54�89 o 2.2.2,t 99,77~ u 2t1, t t4,70 J/ t . 880 ,65 tA6" # 1.519,.258,78~

[ 5,409,688,71 f 4,895,9.24,82~ I .

[ 7 i2 ,475#0 f 685,700,4~ i -

f 157,959,~0 [ 158,941,~0

f .27,0~6,469,66 [" 26,456,918.~4

"255

Wij meenen onze lczers gecn ondicnst te doen door nevensgaande staten in den .Economist op te nemen.

Maandelijks wordt door her Departcment van :Financi~n een verge- lijkend overzigt van de opbrengst der rijksmiddelen gegevcn; - - de gercgelde opname diet maandstaten sehijnt ons ovcrbodig, doeh een halfjarig of driemaandelijks ovcrzigt van de bclasting-opbrengsten van den loopenden dienst zal ann velen welkom kunncn zijn.

Evenzeer is dit het geval met hot uittreksd van de staten van In- en uitvoer, dat, op de wijze waarop dit hier door de regering is in- gcrigt, in een kerr bestek eta zccr doclmatig overzigt oplevert veer her handclvertier gedurende een vicrtal jaren.

Dikwijls moeten wij bij het behandelea der vadcflandsehe onderwcrpen, naar de tabellen van in- en uitvoer verwijzen: doze zijn op verre na niet ~ een ieders haaden, enoek de uittreksels zoo als nevensgaande, bicden, door de wijzc van opname in de nummers der Staatseeurant, nict altijd ecne gelegenheid tot dadelijke raadpleging aan.

I-Iet is daarom ons voornemen, om die finanticle of handels-overzigten die in een kerr bestek eta duidelijk overzigt geven, nu cn dan in den Economist optenemen, hctgeen ~n veer den schrijver ~n veer den lezcr het behandelen van handels- en belasting-vraagstukken gemakkelijk zaI maken.

Bij de tabel van in- en uitvocr vestigen wij de' aandaeht op de eijfcrs van de uitvoeren van slagtvce. - - Bij het schrijven van her laatstc nummer was deze staa~ ons nog nict bekcnd, die thans'gchecl bevestigt hetgeen wij, op andere gcgcvens afgaande, betoogden, name lijk dat de vce-uitvoer, reeds vroeger aanzienlijk, juist in de allerlaatste tijdcn hog aanmcrkelijk is toegcnomen.

De halfjarige tijdvakken vcrgelijkcnde, bevindt men dat de uitvoer van rundvee in 1852 ecne vermeerdering van 7 pCt. beech 1851 maar in 1853 op ecnmaal ecne vermeerdering van 40 pCt. boven 1852 aanwijst.

Uit deze en de vroeger medegedeelde cijfers (pag. 216) kunnen wij dus thans dezen voortgang opmaken veer de laatste halfjarige tijdvakken.

UITVOER UIT H~T VRIJE V~RK~,ER.

Stieren, Ossen en Koe(i~n. ~erste halfjaar 1 8 5 1 28,888 Tweede halfjaar 1851 36,251 ~ers~e halfjaar 1 8 5 2 24,911 Tweede ha~fjaar t852 40,380 ~erste halfjaar 1 8 5 8 34,857

Wanneer men nu nagaat dat de laatste zes maanden nog steeds de eerste overtroffcn, laat her zich aanzien dat hot totaalcijfcr veer 1853 inderdaad veer dit jaar gehcel ongewoon zal wezcn.